Protocol Boomziekten en Bestrijding boomplaaginsecten Gemeente Deventer November 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Protocol Boomziekten en Bestrijding boomplaaginsecten Gemeente Deventer November 2012"

Transcriptie

1 Protocol Boomziekten en Bestrijding boomplaaginsecten Gemeente Deventer November

2 Inleiding In dit document zijn alle protocollen bij elkaar gevoegd die betrekking hebben op het beheersen van ziekten en plagen in bomen. Het beheren van ziekten en plagen in Deventer bomen is alleen gericht op beheren en bestrijden van ziekten die een bedreiging vormen voor het bomenbestand of plagen die een gevaar opleveren voor de volksgezondheid. Het beheer van boomziekten en/of boomplaaginsecten richt zich op Hoe kunnen we het beste rekening houden met de ziekte of de plaag in het bomenbeheer zonder dat er onaanvaardbare risico s ontstaan voor de openbare ruimte of volksgezondheid. Het beheer richt zich niet op het bestrijden van de ziekte, het terugdringen van de infectiedruk of het uitroeien van het plaaginsect. Inhoud Boomziekten blz 1. Iepziekte 3 2. Paardenkastanjebloedingsziekte 5 3. Massaria Essentaksterfte 12 Boomplaaginsecten 1. Eikenprocessierups Eikenspintkever 17 Inhoud 2

3 1. Iepziekte Het beheren van de iepziekte is een belangrijke taak van gemeente Deventer. Afspraken tussen gemeente Deventer en het Deventer Groenbedrijf over het verwijderen van aangetaste iepen zijn vastgelegd in dit protocol. Melding zieke iepen Gemeente => DGB Gemeente Deventer meldt via het meldingensysteem en per de zieke te verwijderen iepen aan DGB. De melding bevat de volgende gegevens: Locatie zieke iep Diameter van de te kappen boom Herplant ja / nee? Herplant op dezelfde locatie of elders? Stobbe frezen ja/nee Wanneer de boom geregistreerd staat in dgdialog ook het boomnummer. DGB => Gemeente Door DGB opgemerkte zieke iepen worden alvorens te worden verwijderd, per doorgegeven aan de groenbeheerder van gemeente Deventer. (Bert Prummel; bj.prummel@deventer.nl / Marcel Wenker mhb.wenker@deventer.nl). Deventer kan op deze wijze registreren en muteren waar iepen gekapt worden. De melding bevat de volgende gegevens: Locatie zieke iep Diameter van de te kappen boom Boomnummer van de boom Nadat DGB deze bomen heeft doorgegeven aan de gemeente, kunnen ze gekapt worden. Ter registratie wordt door gemeente Deventer alsnog een melding gemaakt via het meldingensysteem. Alleen geregistreerde bomen moeten gemeld worden aan Gemeente Deventer. Zieke iepen in bosplantsoen kunnen zonder melding verwijderd worden, mits ze niet geregistreerd zijn in dgdialog. Termijn en methode van verwijdering Binnen 5 werkdagen na het ontvangen van de melding, moet de zieke iep verwijderd zijn. Het verwijderen van de gehele boom met takken en stamstukken gebeurd in 1 werkgang. Er mag geen hout blijven liggen op locatie. Takken worden versnipperd. Snippers en stamstukken worden in een afgedekte aanhanger vervoerd naar de opslaglocatie van DGB. De bast rondom de stobbe wordt tot aan de het maaiveld afgestoken. De ontschilde stobbe kan in de reguliere stobberonde verwijderd worden. Verwijderen van stobben moet dusdanig gebeuren dat de stam / wortels niet meer uitlopen. Gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen zijn niet toegestaan. Opslag iepenhout Het DGB heeft een container op de het opslag terrein staan met een inhoud van 30m³. Iepenhout wordt hierin opgeslagen. De container wordt geheel afgedekt met goed sluitend afdekzeil. Zodra de container vol is, wordt deze vervoerd naar een erkend verwerkingsbedrijf. Tijdens transport blijft het hout afgedekt. Registratie Te verwijderen zieke iepen worden door de gemeentelijk groenbeheerder geregistreerd in de vellijst. Hierdoor wordt voor de bomen achteraf alsnog vergunning verleend, en wordt de mutatie in het gemeentelijk beheersysteem uitgevoerd. Herplant wordt meegenomen in de vellijst / herplantlijst. Particulieren Deventer heeft geen actief beleid op het gebied van iepziekte beheersing bij particulieren. Sporadisch kan het voorkomen dat DGB opdracht krijgt tot het verwijderen van een iep op particulier terrein. Iepziekte 3

4 Resistent plantmateriaal Er zijn al weer enige tijd goede resistente iepen op de markt. Zieke iepen worden vervangen door resistente soorten. Te denken valt aan Ulmus columnella, Ulmus Rebona, Ulmus Lobel Ulmus Clusius, Ulmus Dodoens, Ulmus Regal, Ulmus San Zanobi. De gemeente Deventer doet mee aan het gebruikswaarden odnerzoek van Alterra PPO. In Deventer staan op diverse locaties verschillende nieuwe iepenrassen die gemonitord worden en waarbij de groei- en gebruikseigenschappen van de nieuwe rassen in kaart worden gebracht. Communicatie Bij de communicatie zijn de volgende doelgroepen van belang: de interne organisatie, het Deventer Groen Bedrijf, inwoners gemeente Deventer. Interne organisatie De gemeentelijke organisatie moet op de hoogte blijven van het bestaan en de ontwikkeling van de Iepziekte en de mogelijkheden voor het toepassen van resistente soorten. Hierdoor kan verspreiding van de ziekte worden verkomen. De senior adviseur groenbeheer is hiervoor verantwoordelijk. Hierbij is het tevens belangrijk dat het KCC op de hoogte wordt gebracht. De POM er Groen kan indien het onderwerp actueel is het onderwerp bespreken met de vakwethouder in het wethoudersoverleg. Deventer Groen Bedrijf Het Deventer Groen Bedrijf voert het onderhoud aan de Iepen uit, verwijderd aangetaste iepen en vervoert het hout en slaat het hout op, op de werf. Op het Bomen over Bomen overleg wordt dit onderwerp indien actueel besproken. Het spreekt voor zich dat DGB zal worden geïnformeerd over de inhoud van het protocol. Via de Directievoerder en contractbewaker zullen de afspraken hoe om te gaan met iepziekte gecommuniceerd worden. Inwoners Gemeente Deventer Op de website is onder een algemeen stukje informatie over de ziekte te vinden. Door aanvullenden publicaties in de lokale kranten kunnen burgers gewezen worden op het bestaan van de ziekte. Verdachte bomen gemeld worden bij het KCC. De gemeente onderneemt geen onderhoudacties bij particuliere bomen. Burgers die ongerust zijn over hun eigen bomen kunnen door de Gemeente Deventer wel worden doorverwezen naar een boomverzorgingsbedrijf. Iepziekte 4

5 2. Paardenkastanjebloedingsziekte Door bloedingsziekte aangetaste Paardenkastanjes kunnen een veiligheidsrisico s opleveren. De bloedingsziekte verzwakt de boom. Hierdoor kunnen allerlei houtparasitaire schimmels de bomen versneld aanvallen en de houtstructuur nog verder aantasten. Dit kan breuk van tak en, in mindere mate, stam of stamvoet, als gevolg hebben. Dit protocol beschrijft de taken en verantwoordelijkheden met betrekking tot omgang met de Paardenkastanjebloedingsziekte. Vanaf 2008 worden alle paardenkastanjes gecontroleerd op aantasting door de bloedingsziekte. Veroorzaker De Paardenkastanjebloedingsziekte wordt veroorzaakt door een bacterie de Pseudomonas syringae. Over de exacte wijze van besmetting zijn geen verdere gegevens bekend. Symptomen Door bloedingsziekte aangetaste bomen zijn te herkennen aan de volgende symptomen: - Roestbruine vlekken op de stam. Dit kan gaan van enkele vlekjes tot een groot aantal - Stroperige vloeistof die uit de vlekken komt: de boom bloedt - Inrotting van de stam net onder de vlekken - Barsten in de stam, zogenaamde barstscheuren - Vroegtijdige vergeling van het blad - Taksterfte of volledig afsterven van de kroon. De bacterie tast zowel jonge als oudere exemplaren aan. Bomen die zijn aangetast door de bloedingsziekte kunnen sneller geïnfecteerd raken en zijn een ideale invalspoort voor houtparasitaire schimmels. De aantasting kent vier gradaties: a) Niet aangetast Er zijn geen visuele kenmerken van de bloedingsziekte zichtbaar op de boom b) Licht aangetast Op de stam van de boom zijn enkele kleine, rood/bruin gekleurde druppels (actieve bloedingen) of kleine zwarte ingedroogde druppels (inactieve bloedingen) zichtbaar c) Matig aangetast Verspreid op de stam zijn meerdere plekken met actieve of inactieve bloedingen zichtbaar d) Ernstig aangetast De bloedingsplekken hebben zich concentrisch uitgebreid, waarbij plakkaten ontstaan. Bastweefsel sterft af en er ontstaan scheuren. Maatregelen De voormalige werkgroep Aesculaap heeft een advies samengesteld voor het beheer en het omgaan met paardenkastanjes. In het algemeen geldt de regel: Zieke en gezonde paardenkastanjes zoveel mogelijk met rust laten! Paardenkastanjes worden niet meer gesnoeid, mits dit vanwege veiligheidboomtechnische of verkeerstechnische redenen toch noodzakelijk is. Resistent plantmateriaal De soort en cv s van Aesculsus hippocastanum, Aesculus x carnea, Aesculus pavia zijn allen kwetsbaar. Van de andere soorten zoals Aesculus flava of Aesculus indica zijn geen gegevens bekend over de mate van kwetsbaarheid voor de bloedingsziekte. Beheerprotocol gemeente Deventer. In de gemeente Deventer staan in totaal 865 (bron DGdialog november 2012). Paardenkastanjes. Het beheer is gericht op: a) Hoe kunnen we het beste rekening houden met de Paardenkastanjebloedingsziekte in het bomenbeheer gemeente Deventer zonder dat er onaanvaardbare risico s ontstaan voor de openbare ruimte. b) Door jaarlijkse inspectie de ziekte monitoren en mogelijk een trend ontdekken zodat de beheerstrategie voor de komende jaren kan worden bepaald. Het beheer richt zich niet op het bestrijden van de ziekte of het terugdringen van de infectiedruk. Er zijn nog onvoldoende onderzoeksgegevens bekend waaruit zou blijken dat beheermaatregelen bijdragen aan het verminderen van infectiedruk of bestrijding van de ziekte. Paardenkastanjebloedingsziekte 5

6 In het beheer houden we rekening met de landelijke en internationale praktijkadviezen, met praktische uitvoerbaarheid en kosten. In onderstaand stroomdiagram is af te lezen hoe om te gaan met door bloedingsziekte getroffen paardenkastanjes Paardenkastanje (ongeacht soort of cultivar) 1. Niet aangetast 2. Licht aangetast 3. Matig aangetast 4. Ernstig aangetast Monitoren ontwikkeling bloedingsziekte en conditie 1 maal per jaar. Conditie: normaal of verminderd. Ja nee Rooien c.q. veilig stellen * Nee Ja Secundaire aantasting(en) zichtbaar Conditie: sterk verminderd / zeer slecht Ja Ernstige bloedingen over meer dan 80% van de stamomtrek en/of afstervend bastweefsel op gesteltakken Ja Nee Secundaire aantasting(en) zichtbaar Inspectie 1 maal per jaar Nee Bij het bepalen van de beheermaatregel en de urgentie hiervan is de gevaarzetting, dus het gebruik van de ruimte rondom de boom, bepalend. Paardenkastanjebloedingsziekte 6

7 Onderhoud Snoei Zieke en gezonde paardenkastanjes zoveel mogelijk met rust laten. Snoei in Paardenkastanjes minimaliseren, mits dit vanwege veiligheid- boomtechnische of verkeerstechnische redenen toch noodzakelijk is. Aangetast materiaal Aangetaste bomen laten staan. Zieke bomen hoeven niet direct te worden gerooid Dode of ernstig zieke kastanjebomen die een gevaar opleveren voor de omgeving, moeten worden verwijderd. Dit kan door het materiaal te verbranden of te composteren. Vervoer alle materiaal van aangetaste kastanjes (incl. takhout en snippers) uitsluitend afgedekt. Aangetast materiaal van kastanjes op vergelijkbare wijze verwerken en opslaan als aangetast iepenhout. Het DGB heeft een container op de het opslag terrein staan met een inhoud van 30m³. Iepenhout en Paardenkastanjehout wordt hierin opgeslagen. De container wordt geheel afgedekt met goed sluitend afdekzeil. Zodra de container vol is, wordt deze vervoerd naar een erkend verwerkingsbedrijf. Tijdens transport blijft het hout afgedekt. Inspecties / VTA Voor het verkrijgen van een beeld van omvang en verspreiding van de bloedingsziekte moeten alle locaties worden vastgelegd en gevolg. De inspectiegegevens worden vastgelegd door DGB in GEOVISIA. Alle Paardenkastanjes worden jaarlijks geïnspecteerd. De gemeente Deventer levert jaarlijks een bestand aan (Shape-file) bij DGB met de te inspecteren Paardekastanjes. Aan de hand van de shapefile kan DGB met behulp van GEOVISIA alle bomen van de soort Aesculus inspecteren op mate van aantasting (gradatie 1 t/m 4) door bloedingsziekte; Na uitvoering van de inspectie wordt door DGB een shapefile aangeleverd aan de groenbeheerders van de gemeente. De groenbeheerders en de contractbewaker controleren de inspectiegegevens en geven vervolgens aan gegevensbeheer de opdracht om de gegevens in te voeren in DGdialog. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de groenbeheerders. Gebaseerd op de inspectiegegevens kan er een jaarlijkse rapportage worden gemaakt over de mate van aantasting en kan er een algemeen beheeradvies worden gegeven. Tevens kan de beheerstrategie voor het komende jaar worden bepaald. Gebaseerd op de mate van aantasting, kan indien gewenst per boom of straat (afhankelijk van de situatie) een beheeradvies worden opgesteld. Bij de inventarisatie wordt gebruik gemaakt van het inventarisatieformulier zoals opgesteld in samenwerking met DGB. Dit inventarisatieformulier is bijgevoegd bij dit protocol. Groeiplaatsverbetering Optimaliseren van de groeiplaats van Paardenkastanjes heeft een positief effect op de algehele conditie van de boom. Het is niet aangetoond dat groeiplaatsverbetering de boom beschermd tegen de ziekte of dat de ziekte verdwijnt. Binnen het bestek bomen is beperkt ruimte voor groeiplaatsverbetering bij bomen. Indien noodzakelijk kan deze ruimte ingezet worden voor groeiplaatsverbetering bij Paardenkastanjes. Kappen / vervangen / verplanten Aangetaste bomen laten staan. Zieke bomen hoeven niet direct gerooid te worden; Dode of ernstig zieke kastanjebomen die een gevaar opleveren voor de omgeving, moeten worden verwijderd; De te kappen bomen worden via het reguliere proces Vellijst gemeentelijke beheerbomen gekapt en vervangen; Paardenkastanje ziek of gezond - worden niet verplant. Paardenkastanjebloedingsziekte 7

8 Nieuwe aanplant Nieuwe aanplant kan heel snel ziek worden. Aanplant van Aesculus voorlopig stop gezet in Gemeente Deventer; Alleen op locaties waarin het vanuit een visie tot behoud van structuur / ontwerpvisie gewenst is Paardenkastanjes aan te planten worden ziekte bomen vervangen door eenzelfde soort (bijvoorbeeld Brink Deventer). Bij toepassing van Aesculus op andere locaties altijd de boombeheerser raadplegen voor de laatste stand van zaken omtrent de Bloedingsziekte; Geen Aesculus in monoculturen in lanen of rijen aanplanten. Particulieren Deventer heeft geen actief beleid op het gebied van beheersing Paardenkastanjebloedingsziekte bij particulieren. Communicatie Bij de communicatie zijn de volgende doelgroepen van belang: de interne organisatie, het Deventer Groen Bedrijf, inwoners gemeente Deventer. Interne organisatie De gemeentelijke organisatie moet op de hoogte blijven van het bestaan en de ontwikkeling van de Paardenkastanjebloedingsziekte. Hierdoor kan verspreiding van de ziekte worden verkomen (bijvoorbeeld door het niet meer toepassen van Aesculus in nieuwe plannen) en kunnen verdachte bomen worden opgespoord. De senior adviseur groenbeheer is hiervoor verantwoordelijk. Hierbij is het tevens belangrijk dat het KCC op de hoogte wordt gebracht. De POM er Groen kan indien het onderwerp actueel is het onderwerp bespreken met de vakwethouder in het wethoudersoverleg. Deventer Groen Bedrijf Het Deventer Groen Bedrijf voert de inspecties van en het onderhoud aan de Paardenkastanjes uit. Op het Bomen over Bomen overleg wordt dit onderwerp indien actueel besproken. Het spreekt voor zich dat DGB zal worden geïnformeerd over de inhoud van het protocol. Via de Directievoerder en contractbewaker zullen de afspraken hoe om te gaan met bomen van de soort Aesculus gecommuniceerd worden. Inwoners Gemeente Deventer Op de website is onder een algemeen stukje informatie over de ziekte te vinden. Door aanvullenden publicaties in de lokale kranten kunnen burgers gewezen worden op het bestaan van de ziekte. Verdachte bomen gemeld worden bij het KCC. De gemeente onderneemt geen acties bij particuliere bomen. Burgers die ongerust zijn over hun eigen bomen kunnen door de Gemeente Deventer wel worden doorverwezen naar een boomverzorgingsbedrijf. Paardenkastanjebloedingsziekte 8

9 Bijlage Inventarisatieformulier Paardenkastanjebloedingsziekte Voor het inspecteren van de bloedingsziekte is een paspoort ontwikkeld. De volgende gegevens worden bijgehouden: - Identiek Id nummer boom - wijk - straatnaam - sortiment - algemeen kwaliteit - algemeen stamdiameter - algemeen standplaats o verharding o beplanting o gras - algemeen conditie o normaal o verminderd o sterk verminderd o zeer slecht - algemeen kastanjeziekte o niet aangetast o licht aangetast o matig aangetast o ernstig aangetast - algemeen secundaire aantastingen o ja o nee - algemeen urgentie o laag o gemiddeld o hoog - algemeen opmerkingen - algemeen inspecteur - algemeen datum Paardenkastanjebloedingsziekte 9

10 3. Massaria Veroorzaker De Massariaziekte bij platanen wordt veroorzaakt door de schimmel Splanchnonema platani. De ziekte veroorzaakt een snel optredende houtrot in de takken van de bomen, met takbreuk als gevolg. De schimmel bevindt zich altijd aan de bovenzijde van de tak en is daarom vrijwel niet te zien vanaf de grond. Symptomen Bij de Massariaziekte komt men twee soorten van schade tegen. In enkele gevallen sterft de gehele tak af. De aantasting kan worden herkent aan het vroegtijdige bladverlies in de groeiperiode. In veel gevallen echter sterft eerst slechts een streepvormig gebied aan de bovenzijde van de tak af. Op deze takken ziet men langgerekte schors- en cambiumscheuren, die doorgaans een kwart tot de helft van de takomtrek bedekken. De breedste plaats met scheuren bevindt zich daarbij doorgaans direct in de omgeving van de takaanhechting. De kort geleden afgestorven schors wordt helrood tot roze en kan slechts door ervaren boomverzorgers met een redelijke betrouwbaarheid worden vastgesteld. Na enkele weken zijn de afgestorven takdelen al scherp afgegrensd van het nog levende weefsel en daardoor een stuk eenvoudiger te herkennen. Onder de verkleurde, afgestorven bast is het hout ook afgestorven en verkleurd. Enkele maanden na het afsterven vertoont de schors scheuren en breekt in stukken af. Het zich daaronder bevindende houtoppervlak vertoont, in tegenstelling tot het normaal lichtgekleurde dode hout van platanen, aan het oppervlak een opvallende koffiebruine kleur met lichter gevlekte delen. De dwarsdoorsnede van het afgestorven hout van de aangetaste tak is meestal grauw verkleurd. De houtrot die de schimmel veroorzaakt zorgt voor een snelle afname van de stevigheid van het hout, vooral met betrekking tot de trekvastheid. Daardoor breken zelfs takken af waarbij slechts het bovenste derde deel van de takdoorsnee is aangetast door respectievelijk hun eigen gewicht en door de wind. Zowel het afsterven van de schors als ook de houtrot kunnen zich in een snel tempo voltrekken, hetgeen bij platanen ongewoon is Maatregelen De schimmel verspreidt zich snel en over grote afstanden door de windgedragen sporen. Het verwijderen van aangetaste bomen, takken of gevallen blad zal onvoldoende effect hebben op de ontwikkeling en verspreiding van de schimmel. De infectiedruk op nog gezonde bomen zal nauwelijks effectief minder worden door aangetaste takken snel te verwijderen. Er is geen effectieve, praktisch uit te voeren bestrijdingsmethode voor de schimmel in de groene ruimte. Verwijderen van taken wordt gedaan vanuit het oogpunt van veiligheid. Ook het schoonmaken van machines en gereedschappen waarmee aangetaste bomen zijn bewerkt zal onvoldoende helpen tegen verdere uitbreiding. Resistent plantmateriaal Er zijn geen resistente Platanen. Beheerprotocol gemeente Deventer. Bomen ouder dan 30 jaren vormen een theoretisch risico. In deze bomen kunnen takken dikker dan 4 centimeter voorkomen die aangetast zijn met Massaria. Het beheer is gericht op de vraag Hoe kunnen we het beste rekening houden met Massaria in het bomenbeheer gemeente Deventer zonder dat er onaanvaardbare risico s ontstaan voor de openbare ruimte. Het beheer richt zich niet op het bestrijden van de ziekte of het terugdringen van de infectiedruk. In het beheer houden we rekening met de landelijke en internationale praktijkadviezen, met praktische uitvoerbaarheid en kosten. Bij het beheren van de Massariaziekte wordt een selectie gemaakt uit het platanenbestand gebasserd op leeftijd en naar standplaats in relatie tot gevaarzetting. Deze twee factoren bepalen welke platanen geïnspecteerd worden. Controleren en aangetaste takken snoeien is de enige bestrijdingsmethode. Massaria 10

11 Inspecties / VTA Er worden bij 50 Platanen jaarlijks extra inspecties uitgevoerd waarbij met behulp van een hoogwerker de takken aan de bovenkant visueel worden geïnspecteerd op aantasting met Massaria. De gemeente Deventer levert jaarlijks een bestand aan (Shape-file) bij DGB met de te inspecteren Platanen. Aan de hand van de shapefile kan DGB met behulp van GEOVISIA de bomen inspecteren op aantasting door Massaria; Na uitvoering van de inspectie wordt door DGB een shapefile aangeleverd aan de groenbeheerders van de gemeente. De groenbeheerders en de contractbewaker controleren de inspectiegegevens en geven vervolgens aan gegevensbeheer de opdracht om de gegevens in te voeren in DGdialog. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de groenbeheerders. Gebaseerd op de inspectiegegevens kan er een jaarlijkse rapportage worden gemaakt over de mate van aantasting en kan er een algemeen beheeradvies worden gegeven. Tevens kan de beheerstrategie voor het komende jaar worden bepaald. Gebaseerd op de mate van aantasting, kan indien gewenst per boom of straat (afhankelijk van de situatie) een beheeradvies worden opgesteld. Zwaar gevaarlijk dood hout moet worden verwijderd. Onderhoud Platanen worden meegenomen in het reguliere snoeionderhoud. Indien uit de inspecties blijkt dat er sprake is van aangetaste takken dikker dan 4 centimter moeten deze worden verwijderd. Kappen / vervangen De aanwezigheid van Massaria is geen reden om de boom te vellen. Nieuwe aanplant Zowel Platanus x hispanica als Platanus orientalis kunnen worden toegepast. Let bij ontwerpen en plannen wel op dat Platanen niet op potentieel risicovolle locaties worden gepland. Communicatie Bij de communicatie zijn de volgende doelgroepen van belang: de interne organisatie, het Deventer Groen Bedrijf. Interne organisatie De gemeentelijke organisatie moet op de hoogte blijven van het bestaan en de ontwikkeling van Massaria. De senior adviseur groenbeheer is hiervoor verantwoordelijk. De POM er Groen kan indien het onderwerp actueel is het onderwerp bespreken met de vakwethouder in het wethoudersoverleg. Deventer Groen Bedrijf Het Deventer Groen Bedrijf voert de inspecties en het onderhoud aan de Platanen uit. Op het Bomen over Bomen overleg wordt dit onderwerp indien actueel besproken. Het spreekt voor zich dat DGB zal worden geïnformeerd over de inhoud van het protocol. Via de Directievoerder en contractbewaker zullen de afspraken hoe om te gaan met bomen van de soort Platanus gecommuniceerd worden. Inwoners Gemeente Deventer Informeren van inwoners is niet noodzakelijk. Massaria 11

12 4. Essentaksterfte Veroorzaker De essentaksterfte wordt veroorzaakt door een morfologische en genetisch afzonderlijke nieuwe soort schimmel Hymenoscyphus pseudoalbidus. In de late zomer produceert de schimmel vruchtlichamen op afgevallen blad. Vanaf deze periode kunnen ook gezonde bladeren geïnfecteerd raken. Toch blijkt het voorjaar de belangrijkste infectieperiode te zijn. Symptomen Bomen van alle leeftijden kunnen aangetast worden. De symptomen zijn: - Verwelking van jonge scheuten tijdens de zomer, soms vergezeld van zwartachtige verkleuring van de bladstelen, bastnecrose, vroegtijdige bladval en terugsterven van houtige twijgen; - In het vroege voorjaar zijn verder roodachtige verkleuringen van de afgestorven bast zichtbaar, die veroorzaakt worden door 1-jarige kankers; - Gedurende één of meerdere jaren ontwikkelen de aangetaste bomen opvallende afstervingssymptomen en instervende kroontakken. Tegelijkertijd kunnen de bomen opnieuw uitlopen in de lagere gedeelten van de kroon en stam. Jonge aangetaste bomen gaan meestal binnen een paar jaren dood. De ziekte hoeft niet fataal te zijn voor de oudere bomen. De oudere bomen vertonen veelal een chronisch ziekteproces. Pas op met de symptomen; verwelken van het blad en jonge scheuten, afsterven van uitlopers, en vroegtijdige bladval. Dit zijn symptomen die ook door Verticillium worden veroorzaakt. Zeker zo tegen de herfst zijn die heel algemeen (Verticillium komt veel voor en wordt tegen de herfst op heel veel plaatsen zichtbaar) maar veel essen herstellen zich daar volgend jaar weer van). De echt karakteristieke symptomen van essentaksterfte zijn de verkleuringen en het afsterven van de bast (niet schors) in combinatie met het afsterven van scheuten en het genoemde chronische proces van langzaam verder achteruitgaan van de boom. Maatregelen De schimmel verspreidt zich snel en over grote afstanden door de windgedragen sporen. Het verwijderen van aangetaste bomen, takken of gevallen blad zal onvoldoende effect hebben op de ontwikkeling en verspreiding van de schimmel. De infectiedruk op nog gezonde bomen zal nauwelijks effectief minder worden door sterk aangetaste essen snel te verwijderen. Er is geen effectieve, praktisch uit te voeren bestrijdingsmethode voor de schimmel in de groene ruimte. (bron: bosschap, praktijkadvies essentaksterfte 17 september 2012) Ook het schoonmaken van machines en gereedschappen waarmee aangetaste bomen zijn bewerkt zal onvoldoende helpen tegen verdere uitbreiding. Resistent plantmateriaal Momenteel is het gebruik van Fraxinus excelsior, Fraxinus angustifolia en hun cultivars problematisch. Alterra heeft uit zo'n tweehonderd klonen van Fraxinus excelsior een aantal klonen weten te destilleren die aardig resistent zijn. Daaronder bevinden zich klonen die nog niet in de handel zijn opgenomen. Deze kunnen door boomkwekers gebruikt worden om op te kweken tot resistentie cv s van Fraxinus excelsior. Dit proces zal nog enkele tientallen jaren duren. Enkele bekende handelsklonen met wisselende resultaten zijn Altena, Atlas, Westhof s Glorie, en Eureka. Nader onderzoek is nodig om de mate van resistentie van deze soorten vast te stellen. Volledig resistent zijn Fraxinus ornus, Fraxinus pennsylvanica en Fraxinus americana. Essentaksterfte 12

13 Beheerprotocol gemeente Deventer. In de gemeente Deventer staan in totaal essen. Hiervan zijn stuks Fraxinus excelsior en/of angustifolia en hun cv s (bron DGdialog november 2012). Het beheer is gericht op de vraag Hoe kunnen we het beste rekening houden met de essentaksterfte in het bomenbeheer gemeente Deventer zonder dat er onaanvaardbare risico s ontstaan voor de openbare ruimte. Het beheer richt zich niet op het bestrijden van de ziekte of het terugdringen van de infectiedruk. Uit het praktijkadvies essentaksterfte 17 september 2012van het Bosschap blijkt dat beheermaatregelen niet bijdragen aan het verminderen van infectiedruk of bestrijding van de ziekte. In het beheer houden we rekening met de landelijke en internationale praktijkadviezen, met praktische uitvoerbaarheid en kosten. Onderhoud Beperkt de stress op essen; Stel werkzaamheden uit die de (groeiplaats)omstandigheden van de essen beïnvloeden; Knotwerkzaamheden uitstellen; Snoeiwerkzaamheden in gezonde essen in lanen en straten minimaliseren, alleen als het uit oogpunt van veiligheid niet anders kan. Beperk snoei tot het verwijderen van dood hout en indien strikt noodzakelijk het opkronen van de boom. Verder geen kroonsnoei in gezond hout uitvoeren. Blad wordt op de reguliere manier geruimd via de Deventer bladactie. Inspecties / VTA Er worden geen extra inspecties uitgevoerd bij essen om de mate van (eventuele) aantasting met essentaksterfte in beeld te krijgen; Meldingen van burgers, of waarnemingen van (assistent)wijkenbeheerders, beheerders of uitvoerders van DGB worden door de gemeentelijk bomenbeheerders gecontroleerd om vast te stellen of er sprake is van essentaksterfte. De bomenbeheerders bepalen de eventuele beheermaatregelen; Uit de reguliere VTA inspecties (1 x / 6 jaar) moet blijken of de boom is aangetast door essentaksterfte en de mate waarin de boom is aangetast. In de VTA inspectie velden moet de mogelijkheid tot registratie essentaksterfte worden toegevoegd. We onderscheiden 4 gradaties: a) Niet aangetast Er zijn geen visuele kenmerken van de essentaksterfte zichtbaar in de boom b) Licht aangetast Verkleuringen en het afsterven van de bast (niet schors) in combinatie met het afsterven van enkele scheuten. c) Matig aangetast Verkleuringen en het afsterven van de bast (niet schors) in combinatie met het afsterven van meerdere scheuten. Opvallend veel dood hout in de kroon. d) Ernstig aangetast Gedurende één of meerdere jaren ontwikkelen de aangetaste bomen opvallende afstervingssymptomen en instervende kroontakken. Tegelijkertijd kunnen de bomen opnieuw uitlopen in de lagere gedeelten van de kroon en stam. Als uit inspectie of waarnemingen blijkt dat er dood hout in de boom zit, het dode hout verwijderen. Ernstig aangetaste bomen komen op de vellijst. Kappen / vervangen Jonge aangetaste essen in de stedelijke omgeving worden gekapt en vervangen door een resistente soort of door een andere boomsoort; Jonge aangetaste essen in de landschappelijke omgeving worden gekapt en vervangen door een resistente soort of door een andere boomsoort die past bij het karakter van het landschap; Oudere zwaar aangetaste bomen worden vanuit esthetische- en veiligheidsoverwegingen verwijderd en vervangen door een resistente soort of door een andere boomsoort; De te kappen bomen worden via het reguliere proces Vellijst gemeentelijke beheerbomen gekapt en vervangen. Essentaksterfte 13

14 Nieuwe aanplant Gebruik van Fraxinus excelsior, Fraxinus angustifolia en hun cv s is problematisch; Zeer terug houdend zijn met het aanplanten van Fraxinus excelsior, Fraxinus angustifolia en hun cv s. Fraxinus excelsior, Fraxinus angustifolia en hun cv s alleen aanplanten op locaties waar bladafval door wind gereduceerd kan worden; Bij toepassing van deze soorten altijd de boombeheerser raadplegen voor de laatste stand van zaken omtrent resistentie van de soorten en hun cv s; Geen essen aanplanten in de buurt van essenbossen of essenhakhout; Geen es in monoculturen in lanen of rijen aanplanten, zolang er geen plantgoed van resistente essen beschikbaar is; Resistent en wel toepasbaar zijn Fraxinus pennsylvanica, Fraxinus americana en Fraxinus ornus. Communicatie Bij de communicatie zijn de volgende doelgroepen van belang: de interne organisatie, het Deventer Groen Bedrijf, inwoners gemeente Deventer. Interne organisatie De gemeentelijke organisatie moet op de hoogte blijven van het bestaan en de ontwikkeling van de Essentaksterfte. Hierdoor kan verspreiding van de ziekte worden verkomen en kunnen verdachte bomen worden opgespoord. De senior adviseur groenbeheer is hiervoor verantwoordelijk. Hierbij is het tevens belangrijk dat het KCC op de hoogte wordt gebracht. De POM er Groen kan indien het onderwerp actueel is het onderwerp bespreken met de vakwethouder in het wethoudersoverleg. Deventer Groen Bedrijf Het Deventer Groen Bedrijf voert de VTA inspecties en het onderhoud aan de Essen uit. Op het Bomen over Bomen overleg wordt dit onderwerp indien actueel besproken. Het spreekt voor zich dat DGB zal worden geïnformeerd over de inhoud van het protocol. Via de Directievoerder en contractbewaker zullen de afspraken hoe om te gaan met bomen van de soort Aesculus gecommuniceerd worden. Inwoners Gemeente Deventer Op de website is nog geen informatie over de ziekte te vinden. Dit moet nog worden opgezet. Essentaksterfte 14

15 1. Eikenprocessierups Het voorkomen van de eikenprocessierups (Thaumetopoea processionea) is een jaarlijks terugkerend probleem. Doordat hij steeds vaker voorkomt raakt het natuurlijke evenwicht uit balans en ontstaat er jaarlijks een plaag. De rups is niet schadelijk voor de bomen maar geeft voornamelijk overlast door de aanwezige brandharen. In de periode van mei tot en met juli verspreidt de rups, voornamelijk door verwaaiing, brandharen. Wanneer men met deze brandharen in contact komt veroorzaakt dit jeuk en geeft dit irritaties aan de huid, de ogen en de luchtwegen. Wanneer de rups volgroeid is heeft deze een zwartbruine kop en een zwartgrijs lichaam met een donkergrijze streep op de rug. Ze hebben lange, grijzig witte beharing. Vooral het gedrag van de eikenprocessierups is kenmerkend, wanneer ze "in processie" tegen de stam van eiken te vinden zijn. Ook de nesten van wit spinsel zijn goed te herkennen. De rupsen komen vooral voor in Europese eiken. Bij een hoge infectiedruk komt de rups ook voor op Amerikaanse soorten. Bestrijding Om de overlast zoveel mogelijk te beperken voert gemeente Deventer twee verschillende bestrijdingsmethodes uit. Preventieve bestrijding Zodra de blaadjes aan de bomen komen wordt er op verschillende locaties gestart met de preventieve bestrijding. Een biologisch bestrijdingsmiddel Bacillus thuringiensis ssp aizawai, wordt met behulp van een benevelingsapparaat op het blad van de eiken gespoten. Wanneer de rupsen van de blaadjes eten zullen zij voordat zij brandharen ontwikkelen sterven. Gemeente levert jaarlijks een bestand aan bij DGB met daarop aangegeven de preventief te behandelen eiken. Het middel wordt voornamelijk ingezet in de stad en niet in het buitengebied. Het middel wordt niet ingezet in ecologisch waardevolle gebieden. Het middel is niet schadelijk voor de gezondheid. Reactieve bestrijding De gemeente bestrijdt de rupsen door ze weg te zuigen en vervolgens te verbranden (dit gebeurd door één en dezelfde machine). Vanwege de verwachte hoge aantallen rupsen concentreren we ons met de reactieve bestrijding op gebieden met een hoge gebruikersintensiteit. Via het meldingsysteem MOZART komen meldingen over eikenprocessierups direct bij DGB. Er zijn afspraken gemaakt over de reactietermijn. Ontvangen meldingen van overlast moeten vanaf het tijdstip van digitale ontvangst door de aannemer met de volgende prioriteit worden behandeld: 1. Gebieden waar veel mensen komen of langdurig verblijven, bijv. scholen, ziekenhuizen, winkelcentra, speelplekken en zwembaden binnen 2 werkdagen na melding. 2. Hoofdwegen, fietspaden en belangrijke verkeerverbindingen binnen 3 werkdagen na melding 3. Gebieden waar weinig mensen komen, bestrijding vindt alleen plaats als overlast niet vermijdbaar is binnen 5 werkdagen na melding. We bestrijden niet in de Douwelerkolk, het buitengebied met uitzondering van bovengenoemde categorieën en op particuliere gronden. Aanplant Het doel van het beheer van bomen in gemeente Deventer is een gevarieerd, duurzaam, veilig en gezond bomenbestand. Het aanplanten van monoculturen van Eik in stad of lanen in het buitengebied moet worden voorkomen. Tevens moet er zeer kritisch worden gekeken naar het aanplanten van eiken bij risicolocaties waar veel mensen komen of langdurig verblijven, bijv. scholen, ziekenhuizen, winkelcentra, speelplekken en zwembaden Eikenprocessierups 15

16 Communicatie Bij de communicatie zijn de volgende doelgroepen van belang: de interne organisatie, het Deventer Groen Bedrijf, inwoners gemeente Deventer. Interne organisatie De gemeentelijke organisatie moet op de hoogte blijven van het bestaan en de ontwikkeling van de Eikenprocessierups. De adviseur groenbeheer is hiervoor verantwoordelijk. Hierbij is het tevens belangrijk dat het KCC op de hoogte wordt gebracht. De POM er Groen kan indien het onderwerp actueel is het onderwerp bespreken met de vakwethouder in het wethoudersoverleg. Deventer Groen Bedrijf Het Deventer Groen Bedrijf is verantwoordelijk voor de uitvoering van de eikenprocessierups bestrijding en voor het afhandelen van de meldingen. In het uitvoeringsoverleg, bomen over bomen overleg en gedurende het bestrijdingsseizoen wordt over dit onderwerp gesproken. Het spreekt voor zich dat DGB zal worden geïnformeerd over de inhoud van het protocol. Via de Directievoerder en contractbewaker zullen de afspraken over eikenprocessierups gecommuniceerd worden. Inwoners Gemeente Deventer Inwoners worden geïnformeerd via de website in de locale kranten wordt ook aandacht besteed aan het onderwerp. Er is een folder beschikbaar over het onderwerp. Eikenprocessierups 16

17 2. Eikenspintkever De eikenspintkever (Scolylus intricatus) is een bastvreter met een voorkeur voor eikensoorten, maar ook in andere boomsoorten komt hij voor. De kever maakt een vraatgang in de bast, vanuit deze hoofdgang maakt hij meerdere zijgangen. Vanuit deze gang vreten larven zogenaamde larvengangen, deze zijn lang en liggen dicht bij elkaar. Pas geplante bomen worden hierdoor geringd en sterven af. Door het vele vreten van de kevers kan veel schade, onder andere het uitbreken van takken, aan eiken ontstaan. De kevers komen vooral af op jonge bomen en bomen in stress-situaties. Bestrijding Door de stam van eiken, tot aan de gesteltakken, in te smeren of te bespuiten met ESK ontstaat een barrière waardoor de kever de bast niet meer kan beschadigen. Het is een natuurlijk afdekmiddel wat makkelijk kan worden aangebracht. ESK is samengesteld uit diverse plantextracten, en gebonden met een natuurlijke lijmsoort. Het middel blijft ministens 3 maanden op de bast zitten. (Bron; Alle jonge aanplant van eiken, zowel inboet aanplant in projecten of aanplant vanuit beheer, moeten in het eerste jaar twee keer behandeld worden met ESK, in het tweede jaar één keer. In jaar één vindt de behandeling plaats in april en augustus, in jaar twee in april. Communicatie Bij de communicatie zijn de volgende doelgroepen van belang: de interne organisatie, het Deventer Groen Bedrijf, inwoners gemeente Deventer. Interne organisatie De gemeentelijke organisatie moet op de hoogte blijven van het bestaan en de ontwikkeling van de Eikenspintkever. Hierdoor kan aantasting worden geminimaliseerd. Deventer Groen Bedrijf Het Deventer Groen Bedrijf plant bomen aan en behandeld de bomen met ESK. Op het Bomen over Bomen overleg wordt dit onderwerp indien actueel besproken. Het spreekt voor zich dat DGB zal worden geïnformeerd over de inhoud van het protocol. Via de Directievoerder en contractbewaker zullen de afspraken hoe om te gaan met jonge eiken aanplant. Inwoners Gemeente Deventer Informeren van inwoners is niet noodzakelijk. Eikenspintkever 17

Samenvatting Gevolgen essentaksterfte Utrecht in beeld Onderzoek en beheerstrategie

Samenvatting Gevolgen essentaksterfte Utrecht in beeld Onderzoek en beheerstrategie Samenvatting Onderzoek en beheerstrategie COLOFON Opdrachtgever: Gemeente Utrecht Mevrouw ing. I. Tepp Opdrachtnemer: Terra Nostra Boomtechnisch adviseur: De heer R. Geerts Mevrouw W.W. Batenburg Fotografie:

Nadere informatie

Opdrachtgever. : Gemeente Breda : Toezichthouder. : J.L. de Jong Deelopdracht / perceel. : Mechelenstraat NTO-formulier nummer : -

Opdrachtgever. : Gemeente Breda : Toezichthouder. : J.L. de Jong Deelopdracht / perceel. : Mechelenstraat NTO-formulier nummer : - WORTELS STAM / STAMVOET KROON Opdrachtgever : Gemeente Breda : Toezichthouder : J.L. de Jong Deelopdracht / perceel : Mechelenstraat NTO-formulier nummer : - 1. ALGEMENE GEGEVENS Boom nr. : 1 t/m 7 Opname

Nadere informatie

Essentaksterfte. augustus 2013 BTL Bomendienst Arnold Meulenbelt

Essentaksterfte. augustus 2013 BTL Bomendienst Arnold Meulenbelt Essentaksterfte augustus 2013 BTL Bomendienst Arnold Meulenbelt Wat is essentaksterfte? Een schimmel uit de stam Ascomyceten NL; zakjeszwammen Een schimmel uit de familie; Helotiaceae De ongeslachtelijke

Nadere informatie

Veiligheidscontrole Paardenkastanjes Veerdam, gemeente Papendrecht

Veiligheidscontrole Paardenkastanjes Veerdam, gemeente Papendrecht Veiligheidscontrole Paardenkastanjes Veerdam, gemeente Papendrecht September 2014 Veiligheidscontrole Paardenkastanjes Veerdam, Papendrecht Prohold BV Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Conclusie en advies..3

Nadere informatie

Notitie kosten en aanpak kastanjebloedingsziekte gemeente Hilversum

Notitie kosten en aanpak kastanjebloedingsziekte gemeente Hilversum Notitie kosten en aanpak kastanjebloedingsziekte gemeente Hilversum Aan : Rob Scheper Gemeente Hilversum Van : Gerbrand van de Weerd Bomenwacht Nederland Datum : 15 april 2013 Projectcode : 12565 Inleiding

Nadere informatie

Visuele boomveiligheidscontrole en beheerinventarisatie 2011 6.421 bomen Beheergebied Hoeksche Waard

Visuele boomveiligheidscontrole en beheerinventarisatie 2011 6.421 bomen Beheergebied Hoeksche Waard Visuele boomveiligheidscontrole en beheerinventarisatie 2011 6.421 bomen Beheergebied Hoeksche Waard Visuele boomveiligheidscontrole en beheerinventarisatie 6.421 bomen Beheergebied Hoeksche Waard Opdrachtgever:

Nadere informatie

G E M E E N T E D E B I L T

G E M E E N T E D E B I L T G E M E E N T E D E B I L T L A P L A T A BOOMTOTAALZORG VAN JAARSVELD/VAN SCHERPENZEEL B o o m o n d e r z o e k P a a r d e n k a s t a n j e s 1 3 A 0 4 3 P r o j e c t n u m m e r O n d e r w e r p

Nadere informatie

PRAKTIJKADVIES. Phytophthora ramorum. en het beheer van Rhododendron in bossen en natuurgebieden

PRAKTIJKADVIES. Phytophthora ramorum. en het beheer van Rhododendron in bossen en natuurgebieden PRAKTIJKADVIES Phytophthora ramorum en het beheer van Rhododendron in bossen en natuurgebieden PRAKTIJKADVIES SEPTEMBER 2004 Het Bosschap, Zeist Vormgeving: HBG Design bv, Nieuwegein Foto s: Plantenziektenkundige

Nadere informatie

Wat is essentaksterfte?

Wat is essentaksterfte? Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig

Nadere informatie

De Essenziekte (Chalara fraxinea ) Arthur DE HAECK

De Essenziekte (Chalara fraxinea ) Arthur DE HAECK De Essenziekte (Chalara fraxinea ) Arthur DE HAECK VOORSTELLING : INBO : Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (wetenschappelijke instelling van de Vlaamse Overheid) Onderzoek : Fauna, flora, biotopen,

Nadere informatie

Wat is essentaksterfte?

Wat is essentaksterfte? Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig

Nadere informatie

Aanvraaggegevens. Publiceerbare aanvraag/melding. Aanvraagnummer 2055527. Ingediend op 11-11-2015. Gefaseerd. Blokkerende onderdelen weglaten

Aanvraaggegevens. Publiceerbare aanvraag/melding. Aanvraagnummer 2055527. Ingediend op 11-11-2015. Gefaseerd. Blokkerende onderdelen weglaten Gegevens bevoegd gezag Referentienummer Datum ontvangst Behoort bij besluit van burgemeester en wethouders van de d.d. 25 11 2015 no. 581065 Mij bekend, 487649Hoofd Afdeling Ruimte & Veiligheid Formulierversie

Nadere informatie

DELTALOCATIE DEN DOLDER Projectnummer 01742112 Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. Postbus 151 3840 AD HARDERWIJK

DELTALOCATIE DEN DOLDER Projectnummer 01742112 Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. Postbus 151 3840 AD HARDERWIJK DELTALOCATIE DEN DOLDER Projectnummer 01742112 Van Wijnen Projectontwikkeling Midden B.V. Postbus 151 3840 AD HARDERWIJK Kwaliteitsbeoordeling van de bomen op deze locatie Door T. Katerberg European Tree

Nadere informatie

INVENTARISATIE PAARDENKASTANJES WARANDE SCHIEDAM 11 JANUARI 2017

INVENTARISATIE PAARDENKASTANJES WARANDE SCHIEDAM 11 JANUARI 2017 INVENTARISATIE PAARDENKASTANJES WARANDE SCHIEDAM 11 JANUARI 2017 Links: Boom 12, boom met geringe aantasting; onder een zone met losse schors is nieuw (lichtbruin) bastweefsel gevormd. Rechts boom 10,

Nadere informatie

Wat gaat er gebeuren in de Wevershoek?

Wat gaat er gebeuren in de Wevershoek? Essentaksterfte De situatie in Nederland Inmiddels is meer dan 80 % van de essen in Nederland aangetast. De verwachting is dat hooguit 10 % van de essen de ziekte zal overleven, gebaseerd op ervaringen

Nadere informatie

Bewonersavond Vervangen kastanjebomen Aesculus hippocastanum Baumanii. 23 april 2019

Bewonersavond Vervangen kastanjebomen Aesculus hippocastanum Baumanii. 23 april 2019 Bewonersavond Vervangen kastanjebomen Aesculus hippocastanum Baumanii 23 april 2019 1 PROGRAMMA 1. Welkom + voorstellen Gespreksleider Margreet Kokshoorn 2. Aanleiding + doel van de avond Wethouder Rob

Nadere informatie

HERPLANT VAN IEPEN IN FRYSLAN STICHTING IEPENWACHT FRYSLÂN. Projectbureau Stichting Iepenwacht Fryslân (BTL Bomendienst)

HERPLANT VAN IEPEN IN FRYSLAN STICHTING IEPENWACHT FRYSLÂN. Projectbureau Stichting Iepenwacht Fryslân (BTL Bomendienst) HERPLANT VAN IEPEN IN FRYSLAN STICHTING IEPENWACHT FRYSLÂN Projectbureau Stichting Iepenwacht Fryslân (BTL Bomendienst) Projectbureau Telefoonnummer : 055-59 99 444 Faxnummer : 055-53 38 844 E-mail : bomendienst@btl.nl

Nadere informatie

Boomonderzoek Amstelstation e.o.

Boomonderzoek Amstelstation e.o. Boomonderzoek Amstelstation e.o. Actualisatie bomen Prins Bernardplein en Wibautstraat Opdrachtgever: Stadsdeel Oost-Watergraafsmeer Projectnummer : P08177 Datum : 15 december 2008 Auteur : P.M.A. van

Nadere informatie

Wat gaat er gebeuren in het Oosterpark?

Wat gaat er gebeuren in het Oosterpark? Essentaksterfte De situatie in Nederland Inmiddels is meer dan 80 % van de essen in Nederland aangetast. De verwachting is dat hooguit 10 % van de essen de ziekte zal overleven, gebaseerd op ervaringen

Nadere informatie

Essentaksterfte Inspectie Essentaksterfte

Essentaksterfte Inspectie Essentaksterfte Essentaksterfte Inspectie Essentaksterfte 2013-2017 COLOFON Inspectie Essentaksterfte 2013-2017 OPDRACHTNEMER OPGESTELD DOOR VRIJGEGEVEN DOOR OPDRACHTGEVER BTL Bomendienst B.V. Marowijne 80 7333 PJ Apeldoorn

Nadere informatie

G E M E E N T E IJS S E L S T E I N K A S T E E L L A A N. BOOMTOTAALZORG N a d e r o n d e r z o e k 1 3 A 1 5 1

G E M E E N T E IJS S E L S T E I N K A S T E E L L A A N. BOOMTOTAALZORG N a d e r o n d e r z o e k 1 3 A 1 5 1 G E M E E N T E IJS S E L S T E I N K A S T E E L L A A N BOOMTOTAALZORG N a d e r o n d e r z o e k 1 3 A 1 5 1 P r o j e c t n u m m e r O n d e r w e r p L o c a t i e O p d r a c h t g e v e r C o

Nadere informatie

Boom nummer Schouw commissie MH 15 september /70

Boom nummer Schouw commissie MH 15 september /70 Boom nummer 211406-211407 Schouw commissie MH 15 september 2011 2011-10-25/70 Locatie aanduiding/adres Zuid Amsteldijk nabij de Kalfjeslaan Coördinaten 1. 211406 X121429,430 Y481788,930 (noordelijke ligging)

Nadere informatie

Raadsvergadering van 7 februari 2013 Agendanummer: Onderwerp: Vervanging van aangetaste kastanjebomen als gevolg van de kastanjebloedingsziekte.

Raadsvergadering van 7 februari 2013 Agendanummer: Onderwerp: Vervanging van aangetaste kastanjebomen als gevolg van de kastanjebloedingsziekte. RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 376547 Raadsvergadering van 7 februari 2013 Agendanummer: 10.4 Onderwerp: Vervanging van aangetaste kastanjebomen als gevolg van de kastanjebloedingsziekte. Verantwoordelijk

Nadere informatie

Essentaksterfte. Ontwikkelingen onderzoek en alternatieven. Jelle Hiemstra. Informatiebijeenkomst Groninger Bomenwacht; Zuidwolde, 18 oktober 2017

Essentaksterfte. Ontwikkelingen onderzoek en alternatieven. Jelle Hiemstra. Informatiebijeenkomst Groninger Bomenwacht; Zuidwolde, 18 oktober 2017 Essentaksterfte Ontwikkelingen onderzoek en alternatieven Jelle Hiemstra Informatiebijeenkomst Groninger Bomenwacht; Zuidwolde, 18 oktober 2017 Inhoud Essentaksterfte Oplossing??? Onderzoek naar minder

Nadere informatie

Inventarisatie en boomveiligheidscontrole betreffende 1 boom op het perceel Mockstraat 79 te Maastricht. In opdracht van de heer Bastin.

Inventarisatie en boomveiligheidscontrole betreffende 1 boom op het perceel Mockstraat 79 te Maastricht. In opdracht van de heer Bastin. Inventarisatie en boomveiligheidscontrole betreffende 1 boom op het perceel Mockstraat 79 te Maastricht In opdracht van de heer Bastin 3 april 2017 Behoort bij besluit van B&W d.d. 19-04-2017 Pagina :

Nadere informatie

NOTA. nota voor burgemeester en wethouders. datum: 25 juni 2012. dhr. R.Scheper/D.van den Berge paraaf chef: onderwerp: Jaarlijkse kaplijst 2011-2012

NOTA. nota voor burgemeester en wethouders. datum: 25 juni 2012. dhr. R.Scheper/D.van den Berge paraaf chef: onderwerp: Jaarlijkse kaplijst 2011-2012 NOTA dienst: Dienst Stad datum: 25 juni 2012 registratienummer: DD1205821 afdelingsnaam: DS/Openbare Werken steller: dhr. R.Scheper/D.van den Berge paraaf chef: kopie aan: Van Roekel,, Scheper, onderwerp:

Nadere informatie

Presentatie. Afsterven steenfruitbomen. Klantendag Stonefruitconsult. Echteld Donderdag 7 maart. Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO

Presentatie. Afsterven steenfruitbomen. Klantendag Stonefruitconsult. Echteld Donderdag 7 maart. Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO oetermeer Presentatie Afsterven steenfruitbomen Klantendag Stonefruitconsult Echteld Donderdag 7 maart Met medewerking van Marcel Wenneker van PPO Boomuitval Grotere verliezen aan bomen binnen steenfruit

Nadere informatie

Noodkap gewone acacia begraafplaats Tolsteeg

Noodkap gewone acacia begraafplaats Tolsteeg Stadsbedrijven BORG Postadres Postbus 16200 3500 CE Utrecht Noodkap gewone acacia begraafplaats Tolsteeg O n d e r w e r p Datum donderdag 24 mei 2018 Van Frank van den Brink Doorkiesnummer 030 286 75

Nadere informatie

Toekomst voor de iep. Resistentie, vermeerdering en gebruikswaarde. Jelle Hiemstra (WUR-PPO) 28 januari 2013; Boomteeltstudieclub Opheusden

Toekomst voor de iep. Resistentie, vermeerdering en gebruikswaarde. Jelle Hiemstra (WUR-PPO) 28 januari 2013; Boomteeltstudieclub Opheusden Toekomst voor de iep Resistentie, vermeerdering en gebruikswaarde Jelle Hiemstra (WUR-PPO) 28 januari 2013; Boomteeltstudieclub Opheusden Aanleiding Inventarisatie: Toekomst voor de Iep? 2005: Belang en

Nadere informatie

Iep heeft door resistentie weer toekomst

Iep heeft door resistentie weer toekomst Iep heeft door resistentie weer toekomst Jelle Hiemstra (WUR-PPO) Ziekten en Plagen Dag; 29 augustus 2013, Boskoop Aanleiding Inventarisatie 2005: Toekomst voor de Iep? Iep kan als laanboom niet gemist

Nadere informatie

Inventarisatie van de uitbreiding van de bloedingsziekte in paardenkastanjebomen in Den Haag

Inventarisatie van de uitbreiding van de bloedingsziekte in paardenkastanjebomen in Den Haag Inventarisatie van de uitbreiding van de bloedingsziekte in paardenkastanjebomen in Den Haag 2016 Fons van Kuik Wageningen Plant Research, Business Unit Bloembollen, Boomkwekerij & Fruit Wageningen Plant

Nadere informatie

Gemeente Leusden. Bomenplan 2012-2021. Module F: Bomenbeheer

Gemeente Leusden. Bomenplan 2012-2021. Module F: Bomenbeheer Gemeente Leusden Bomenplan 2012-2021 Colofon Gemeente Leusden 't Erf 1 3831 NA LEUSDEN september 2011 Samenvatting In deze module wordt richting gegeven aan het onderhoud van bomen. Beheer Elke eigenaar

Nadere informatie

Bomen en overlast. 8 december 2015

Bomen en overlast. 8 december 2015 Bomen en overlast 8 december 2015 Bomen en overlast 2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 3 2. Wat te doen bij overlast van bomen van de gemeente?... 4 2.1. Schaduw... 4 2.2. Invloed op de productiviteit van

Nadere informatie

Plan van aanpak essentaksterfte in Utrecht

Plan van aanpak essentaksterfte in Utrecht Plan van aanpak essentaksterfte in Utrecht De schimmelziekte essentaksterfte heeft helaas een groot deel van de 24.000 essen in Utrecht aangetast. Genezing van de bomen is niet mogelijk en er bestaat geen

Nadere informatie

Bomen in Bergen. Inventarisatie in het kader van Bomenplan Bergen

Bomen in Bergen. Inventarisatie in het kader van Bomenplan Bergen Bomen in Bergen Inventarisatie in het kader van Bomenplan Bergen Concept november 2012 1 Inhoud H1 Inleiding... 3 H2 Veel bomen... 4 H3 Hoe staan onze bomen er voor?... 6 H4 Waardevolle bomen... 8 H4 Kansen

Nadere informatie

Onderzoeksrapportage. Gemeente Leiderdorp. In opdracht van: Onderwerp: Onderzoek bomen Rosarium te Leiderdorp

Onderzoeksrapportage. Gemeente Leiderdorp. In opdracht van: Onderwerp: Onderzoek bomen Rosarium te Leiderdorp Onderzoeksrapportage In opdracht van: Gemeente Leiderdorp Onderwerp: Onderzoek bomen Rosarium te Leiderdorp Jozé t Hoen 28 januari 2013 Colofon Opdrachtgever: Gemeente Leiderdorp T.a.v. dhr. W. Fransen

Nadere informatie

Protocol Aanplant Bomen

Protocol Aanplant Bomen Protocol Aanplant Bomen Versie 01 April 2014 1 Inhoud Hoofdstuk pagina 1. Inleiding 3 2. Rollen 4 3. Aanplant stappen 4 a. Keuren van de groeiplaats b. Kopen en keuren van bomen c. Aanplanten van bomen

Nadere informatie

Vragen en antwoorden Oost-Aziatische boktor

Vragen en antwoorden Oost-Aziatische boktor Plantenziektenkundige Dienst Geertjesweg 15 6706 EA Wageningen Postbus 9102 6700 HC Wageningen www.minlnv.nl Vragen en antwoorden Oost-Aziatische boktor Contactpersoon LNV-loket T 0800-22 333 22 pd.info@minlnv.nl

Nadere informatie

semeeiiñ oerdijk RAADSINFORMATIEBRIEF

semeeiiñ oerdijk RAADSINFORMATIEBRIEF semeeiiñ oerdijk Van Aan Onderwero RAADSINFORMATIEBRIEF Nummer qriffie Zaaknummer Documentnummer van en wethouders : de leden van de oemeenteraad : Bestriiding bacterievuur Fort Sabina en wallen Willemstad

Nadere informatie

Inventarisatie van de ernst van de bloedingziekte in paardenkastanjebomen in Den Haag

Inventarisatie van de ernst van de bloedingziekte in paardenkastanjebomen in Den Haag Inventarisatie van de ernst van de bloedingziekte in paardenkastanje in Den Haag 2011 A.J. van Kuik en L. Slingerland Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen,

Nadere informatie

Beleidsregel ter uitvoering van artikel 43 APV (kapverbod) Typen en beschermde status van bomen in Hoogeveen

Beleidsregel ter uitvoering van artikel 43 APV (kapverbod) Typen en beschermde status van bomen in Hoogeveen Beleidsregel ter uitvoering van artikel 43 APV (kapverbod) In april 2007 heeft de gemeenteraad van Hoogeveen besloten om de regeldruk voor haar inwoners te verminderen. In het verlengde hiervan is besloten

Nadere informatie

De paardenkastanje in Nederland is ziek

De paardenkastanje in Nederland is ziek De paardenkastanje in Nederland is ziek KNBV 23 september 2005 PPO Bomen 2005 Fons van Kuik Onbekende bloedingsziekte Waar hebben we het precies over/ symptomen Aesculaap Plan van aanpak Onderzoeksrichtingen

Nadere informatie

Aanleiding. Inventarisatie 2005: Toekomst voor de Iep? Project(en) Toekomst voor de iep. Hoofdthema s. Iepensortiment in resistentietoets

Aanleiding. Inventarisatie 2005: Toekomst voor de Iep? Project(en) Toekomst voor de iep. Hoofdthema s. Iepensortiment in resistentietoets De terugkomst van de Iep Onderzoek laat zien: Iepen planten kan weer Aanleiding Jelle Hiemstra (WUR-PPO) Verkennend overleg Bomenwacht Noord Holland; 16 oktober 2014, Heiloo Inventarisatie 2005: Toekomst

Nadere informatie

Kwaliteitsbeoordeling. 8 bomen Projectlocatie Markt van Matena, Papendrecht

Kwaliteitsbeoordeling. 8 bomen Projectlocatie Markt van Matena, Papendrecht Kwaliteitsbeoordeling 8 bomen Projectlocatie Markt van Matena, Papendrecht OPDRACHTGEVER Gemeente Papendrecht Afdeling Ruimtelijke Ordening PROJECTCODE 17251 STATUS RAPPORTAGE Definitief DATUM RAPPORTAGE

Nadere informatie

G e m e e n t e B l o e m e n d a a l

G e m e e n t e B l o e m e n d a a l G e m e e n t e B l o e m e n d a a l D i r k B a k k e r l a a n B o o m o n d e r z o e k P r o j e c t n u m m e r : 1 7 6 5 2 P r o j e c t n u m m e r 17652 O n d e r w e r p L o c a t i e O p d r

Nadere informatie

ONDERZOEK. VTA-inspectie bij 78 stuks diverse bomen aan de Doolhoflaan op landgoed Kernhem te Ede

ONDERZOEK. VTA-inspectie bij 78 stuks diverse bomen aan de Doolhoflaan op landgoed Kernhem te Ede ONDERZOEK VTA-inspectie bij 78 stuks diverse bomen aan de Doolhoflaan op landgoed Kernhem te Ede Opdrachtgever : Gemeente Ede De heer P. Peters Boomtechnisch adviseur : De heer W. Noorloos Projectnummer

Nadere informatie

Geïntegreerd bestrijdingsplan Eikenprocessierups 2015

Geïntegreerd bestrijdingsplan Eikenprocessierups 2015 Geïntegreerd bestrijdingsplan Eikenprocessierups 2015 Inhoud Problematiek... 1 Plan van aanpak bestrijding... 2 Enkel op belangrijke publieke plaatsen voor gezondheidsredenen... 2 Proactieve bestrijding

Nadere informatie

Essentaksterfte: de soep wordt in Noord-Nederland precies zo heet gegeten als hij wordt opgediend

Essentaksterfte: de soep wordt in Noord-Nederland precies zo heet gegeten als hij wordt opgediend Essentaksterfte: de soep wordt in Noord-Nederland precies zo heet gegeten als hij wordt opgediend In Noord-Nederland rinkelen de alarmbellen, maar weet men nog niet goed hoe ermee om te gaan; Zuid-Nederland

Nadere informatie

VTA-PLUS SECOND OPINION APELDOORNSEWEG GEMEENTE BRUMMEN. BTL Bomendienst. : Dorien Nooitgedagt : Arnold Meulenbelt

VTA-PLUS SECOND OPINION APELDOORNSEWEG GEMEENTE BRUMMEN. BTL Bomendienst. : Dorien Nooitgedagt : Arnold Meulenbelt VTA-PLUS SECOND OPINION APELDOORNSEWEG GEMEENTE BRUMMEN BTL Bomendienst Rapport Gezien : Dorien Nooitgedagt : Arnold Meulenbelt Telefoonnummer : 055-5999 444 Faxnummer : 055-5338 844 E-mail : dorien.nooitgedagt@btl.nl

Nadere informatie

Afb.1. Kaart Lopikersingel met eigen boomnummering. De oranje stippen zijn bomen die door de gemeente gekapt zijn/gaan worden.

Afb.1. Kaart Lopikersingel met eigen boomnummering. De oranje stippen zijn bomen die door de gemeente gekapt zijn/gaan worden. Dhr. P. Strijbosch Nassaukade 5 2871 AR Schoonhoven E-mail: ps@psmarineservices.com Betr: onderzoek paardenkastanjes Lopikersingel Schoonhoven Amsterdam, 4 april 2019 Geachte mijnheer Strijbosch, Op uw

Nadere informatie

Uitgevoerde onderzoeken.

Uitgevoerde onderzoeken. Uitgevoerde onderzoeken. 2013: In dit jaar is door Tree-O-Logic, een boomtechnisch onderzoeks- en adviesburo uit Harskamp, een nader onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de groeiplaats. Tevens is

Nadere informatie

Hoofdstuk 51 Groenvoorzieningen. Wijziging Technische Bepalingen. Gewijzigde bepalingen zijn grijs gemarkeerd. Niet gemarkeerde bepalingen zijn nieuw

Hoofdstuk 51 Groenvoorzieningen. Wijziging Technische Bepalingen. Gewijzigde bepalingen zijn grijs gemarkeerd. Niet gemarkeerde bepalingen zijn nieuw TECHNISCHE BEPALINGEN Hoofdstuk 51 Groenvoorzieningen Wijziging Technische Bepalingen Gewijzigde bepalingen zijn grijs gemarkeerd Niet gemarkeerde bepalingen zijn nieuw Overzicht vervallen bepalingen toegevoegd

Nadere informatie

Gemeente Woerden. Inventarisatie 'Defensie Eiland

Gemeente Woerden. Inventarisatie 'Defensie Eiland J Gemeente Woerden nventarisatie 'Defensie Eiland Rapport 5A191 Gemeente Woerden 6.12554 Registratiedatum: Behandelend afdeling Afgehandeld door/op: 4/1/27 Kantoor : Adres : Opnamedatum : Opgenomen door:

Nadere informatie

SNOEIEN (LAAN) BOMEN

SNOEIEN (LAAN) BOMEN SNOEIEN (LAAN) BOMEN Snoeien van bomen Ideale boomvorm Een solitaire boom in de vrije ruimte behoeft géén snoei Begrippen binnen begeleiding snoei Scheut een nog niet verhouten stengel die max. 1 groeiseizoen

Nadere informatie

Rapport onderzoek frameconstructies

Rapport onderzoek frameconstructies Rapport onderzoek frameconstructies van 29 bomen op de werven Oude- en Nieuwegracht Augustus 2015 Colofon uitgave Gemeente Utrecht Stedelijk Beheer Stadswerken Afdeling Cultuurtechniek 3503 RJ Utrecht

Nadere informatie

Praktijkadvies essentaksterfte Bosschap, Driebergen 25 november Hoe om te gaan met essentaksterfte? Henk Siebel & Anne Reichgelt

Praktijkadvies essentaksterfte Bosschap, Driebergen 25 november Hoe om te gaan met essentaksterfte? Henk Siebel & Anne Reichgelt Praktijkadvies essentaksterfte Bosschap, Driebergen 25 november 2013 Henk Siebel & Anne Reichgelt Hoe om te gaan met essentaksterfte? Essentaksterfte is bezig met een snelle opmars in Nederland. In 2010

Nadere informatie

Gemeente s-hertogenbosch t.a.v. de heer J. Winter Postbus GZ s-hertogenbosch. Betreft: Beoordeling bomen fietspad Vliertjeshoeven Rosmalen

Gemeente s-hertogenbosch t.a.v. de heer J. Winter Postbus GZ s-hertogenbosch. Betreft: Beoordeling bomen fietspad Vliertjeshoeven Rosmalen Aan: Gemeente s-hertogenbosch t.a.v. de heer J. Winter Postbus 12345 5200 GZ s-hertogenbosch Betreft: Beoordeling bomen fietspad Vliertjeshoeven Rosmalen Datum: 23 april 2018 Inleiding Op verzoek van Gemeente

Nadere informatie

Eiken komen op veel Nederlandse golfbanen voor. Iedereen kan genieten van deze

Eiken komen op veel Nederlandse golfbanen voor. Iedereen kan genieten van deze De eikenprocessierups Eiken komen op veel Nederlandse golfbanen voor. Iedereen kan genieten van deze majestueuze boom die soms breed uitgroeit wanner hij vrij staat, of in bossen voorkomt samen met andere

Nadere informatie

BOMEN EFFECT ANALYSE CHRISTOFFELSTRAAT ALMELO

BOMEN EFFECT ANALYSE CHRISTOFFELSTRAAT ALMELO BOMEN EFFECT ANALYSE CHRISTOFFELSTRAAT ALMELO BTL Bomendienst Rapport Gezien : M. Bouwer : M. Lansink Telefoonnummer : 055-5999 444 Faxnummer : 055-5338 844 E-mail : bomendienst@btl.nl Internet : www.bomendienst.nl

Nadere informatie

WAARDEBEPALING BOMEN Aanvulling op Boomeffectanalyse AireyFlats Eindhoven

WAARDEBEPALING BOMEN Aanvulling op Boomeffectanalyse AireyFlats Eindhoven WAARDEBEPALING BOMEN Aanvulling op Boomeffectanalyse AireyFlats Eindhoven Referentienummer : BD14387.251 Opdrachtgever : Heijmans BV Datum afronding : maart 2014 WAARDEBEPALING 20 BOMEN AANVULLING OP BOOMEFFECTANALYSE,

Nadere informatie

Een nieuwe Toekomst voor de Iep

Een nieuwe Toekomst voor de Iep Een nieuwe Toekomst voor de Iep recente onderzoeksresultaten Jelle Hiemstra (WUR-PPO) 8 juni 2013, Doorn; KPB Aanleiding Inventarisatie: Toekomst voor de Iep? 2005: Belang en toekomst van de iep in Nederland

Nadere informatie

ONBEKENDE BOOMAANTASTINGEN. December 2009

ONBEKENDE BOOMAANTASTINGEN. December 2009 ONBEKENDE BOOMAANTASTINGEN December 2009 Onbekende boomaantastingen De gemeente Alphen aan den Rijn zet zich in voor een gezonde leefomgeving. Het openbaar groen draagt hier in belangrijke mate aan bij.

Nadere informatie

Informatiefolder. als toelichting bij de enquête bloedingsziekte bij de paardenkastanje. Werkgroep Paardenkastanje. www.paardenkastanje.

Informatiefolder. als toelichting bij de enquête bloedingsziekte bij de paardenkastanje. Werkgroep Paardenkastanje. www.paardenkastanje. Vlaanderen zuurstof geven Informatiefolder als toelichting bij de enquête bloedingsziekte bij de paardenkastanje Werkgroep Paardenkastanje www.paardenkastanje.be Agentschap voor Natuur en Bos Inhoudsopgave

Nadere informatie

Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Monsterseweg 93. Geachte [Geanonimiseerd],

Het verlenen van de gevraagde omgevingsvergunning Monsterseweg 93. Geachte [Geanonimiseerd], Retouradres Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Uw brief van Datum zie documentenlijst Contactpersoon Telefoonnummer E-mailadres Aantal bijlagen zie documentenlijst Onderwerp Het verlenen van de gevraagde

Nadere informatie

Geachte [Geanonimiseerd]

Geachte [Geanonimiseerd] Retouradres Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Uw brief van Datum Zie documentenlijst Contactpersoon Telefoonnummer E-mailadres Aantal bijlagen Zie documentenlijst Onderwerp Het verlenen van de gevraagde

Nadere informatie

BOOMTECHNISCHE BEOORDELING VAN EEN

BOOMTECHNISCHE BEOORDELING VAN EEN BOOMTECHNISCHE BEOORDELING VAN EEN ZILVERLINDE AAN DE HERENSINGEL TE LEIDEN - Oktober 2016 - TITEL Boomtechnische beoordeling van een zilverlinde aan de Herensingel te Leiden LOCATIE Herensingel t.h.v.

Nadere informatie

Eerstvolgende WIZwijzer verschijnt in het najaar

Eerstvolgende WIZwijzer verschijnt in het najaar Eerstvolgende WIZwijzer verschijnt in het najaar Vanwege de vakantieperiode verschijnt er in de zomerperiode geen nieuwsbrief van de afdeling Informatie- en Servicecentrum van de gemeente Oosterhout. De

Nadere informatie

Werkorganisatie HLTsamen Nader onderzoek ca 23 bomen Postbus 149 VOORHOUT Boomonderzoek

Werkorganisatie HLTsamen Nader onderzoek ca 23 bomen Postbus 149 VOORHOUT Boomonderzoek ONDERZOEKSRAPPORT Werkorganisatie HLTsamen Nader onderzoek ca 23 bomen Postbus 149 VOORHOUT Boomonderzoek Rapportnummer: 190079 Datum: 11-03-2019 Inhoud Colofon 3 1 Inleiding 4 1.1 Doel van het onderzoek

Nadere informatie

De juiste boom op de juiste plaats

De juiste boom op de juiste plaats De juiste boom op de juiste plaats 15 jaar gebruikswaarde onderzoek straatbomen VGG, 4 oktober 2012; Jelle Hiemstra Onderdelen presentatie Inleiding 15 jaar gebruikswaarde onderzoek laanbomen Toekomst

Nadere informatie

Holte in de stamvoet en de stam:

Holte in de stamvoet en de stam: Visuele afwijkingen VTA (Visual Tree Assesment) = Visuele boomcontrole is controle van de boom. Middels deze methode wordt het breukrisico en de stabiliteit van een boom visueel beoordeeld op grond van

Nadere informatie

Weer volop toekomst voor de iep

Weer volop toekomst voor de iep Weer volop toekomst voor de iep Nieuwe iepen: zeer hoge mate van resistentie en algemeen bruikbaar Ulmus 'Lobel' klaar voor planten De iep is eeuwenlang een van de beeldbepalende bomen geweest in het Nederlandse

Nadere informatie

Bomen Effect Analyse bij 7 kastanjes aan het Euterpeplein in Amersfoort

Bomen Effect Analyse bij 7 kastanjes aan het Euterpeplein in Amersfoort Bomen Effect Analyse bij 7 kastanjes aan het Euterpeplein in Amersfoort Opdrachtgever: Hoorne Vastgoed Contactpersoon: J. (Jan) van Maanen Auteur: C (Kees) Flier Organisatie: Tree-O-Logic Datum: 30 januari

Nadere informatie

DNA-ANALYSES ESSENTAKSTERFTE MONSTERS

DNA-ANALYSES ESSENTAKSTERFTE MONSTERS DNA-ANALYSES ESSENTAKSTERFTE MONSTERS PROVINCIE GRONINGEN BTL Bomendienst Rapport Gezien : Arnold Meulenbelt : Ron Schraven Telefoonnummer : 055-5999 445 Faxnummer : 055-5338 844 E-mail : arnold.meulenbelt@btl.nl

Nadere informatie

1. Hoe herken ik de eikenprocessierups?

1. Hoe herken ik de eikenprocessierups? VRAAG EN ANTWOORD: Eikenprocessierups 2019 Hieronder vindt u een overzicht van de meest gestelde vragen en de antwoorden daarop rond het de eikenprocessierups in Losser. Zie voor alle informatie: https://www.losser.nl/inwoners/openbare_ruimte/melden_schade_storing_overlas

Nadere informatie

Projectteam Groen. Advies. Van Haeringenplantsoen. Inventarisatie bomen t.b.v. de renovatie. IB, Groen, 10 april 2017 Maarten H.

Projectteam Groen. Advies. Van Haeringenplantsoen. Inventarisatie bomen t.b.v. de renovatie. IB, Groen, 10 april 2017 Maarten H. Projectteam Groen Advies Van Haeringenplantsoen Inventarisatie bomen t.b.v. de renovatie IB, Groen, 10 april 2017 Maarten H. van Atten 1 Colofon Titel Opdrachtgever Van Haeringenplantsoen inventarisatie

Nadere informatie

Begijnhoflaan Infovergadering donderdag 22 november 2012

Begijnhoflaan Infovergadering donderdag 22 november 2012 Begijnhoflaan Infovergadering donderdag 22 november 2012 2012: bewogen jaar voor de paardenkastanjes in Gent Onderzoek bomen in Begijnhoflaan Besluiten 2012: zwaar jaar voor paardenkastanje Februari 2012:

Nadere informatie

Nieuwe Marnixstraat - Leiden

Nieuwe Marnixstraat - Leiden Nieuwe Marnixstraat - Leiden Kwaliteitsbeoordeling Suikeresdoorns Pius Floris Boomverzorging Leiderdorp Projectnummer: Opdrachtgever: PFBL.16.MS032 Ingenieursbureau, Gemeente Leiden T.a.v. de heer P. Faas

Nadere informatie

De buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis)

De buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis) De buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis) Lepidoptera, fam. Crambidae Waardplanten Buxussoorten zoals Buxus microphylla, B. sempervirens en B. sinica. Geografische verspreiding

Nadere informatie

Praktijkgids. Herkenning bladaantastingen in suikerbieten

Praktijkgids. Herkenning bladaantastingen in suikerbieten Praktijkgids Herkenning bladaantastingen in suikerbieten Herken de bladschimmels op tijd Diagnose Om de bietenteelt rendabel te houden, moeten de teeltkosten zo laag mogelijk blijven. Voor de bestrijding

Nadere informatie

: Mathijs de Natris : Martijn Bouwer. Telefoonnummer : 055-5999 444 Faxnummer : 055-5338 844 : bomendienst@btl.nl : www.bomendienst.

: Mathijs de Natris : Martijn Bouwer. Telefoonnummer : 055-5999 444 Faxnummer : 055-5338 844 : bomendienst@btl.nl : www.bomendienst. BOOMWAARDEBEPALING HALVEMAANSTRAAT ZUTPHEN HEGEMAN BOUWONTWIKKELING BV BTL Bomendienst Rapport Gezien : Mathijs de Natris : Martijn Bouwer Telefoonnummer : 055-5999 444 Faxnummer : 055-5338 844 E-mail

Nadere informatie

Aanvraaggegevens. Let op: vul het formulier alstublieft volledig in. Aanvraagnummer kapaanvraag van 3 slechte en dode bomen.

Aanvraaggegevens. Let op: vul het formulier alstublieft volledig in. Aanvraagnummer kapaanvraag van 3 slechte en dode bomen. Gegevens bevoegd gezag Referentienummer Datum ontvangst Formulierversie 2018.02 Aanvraaggegevens Let op: vul het formulier alstublieft volledig in. Aanvraagnummer 3945959 Aanvraagnaam kapaanvraag van 3

Nadere informatie

Aardvlooien. Plagen in de tuin

Aardvlooien. Plagen in de tuin Aardvlooien Zeer kleine kevers (2.5mm). Donkere, glanzende, staalblauwe kleur. Maakt grote sprongen. Legt eitjes in de grond. Larven vreten aan de plantenwortels en eten van de blaadjes tot ze groot genoeg

Nadere informatie

Kastanjebloedingziekte 2008 en andere boomziekten

Kastanjebloedingziekte 2008 en andere boomziekten Kastanjebloedingziekte 2008 en andere boomziekten Stadsbeheer Status: Definitief Redactie: Suzanne van der Velden Werkgroep: Bertus van der Vegt, Oege Oevering, Gerard Bas en Suzanne van der Velden Versie:

Nadere informatie

Beoordeling van een aantal monumentale bomen in het projectgebied de entree te Haarlem

Beoordeling van een aantal monumentale bomen in het projectgebied de entree te Haarlem Beoordeling van een aantal monumentale bomen in het projectgebied de entree te Haarlem Opdrachtgever: BPD Ontwikkeling bv Regio Noord West Leidsevaart 588, 2014 HT Haarlem Postbus 4376, 2003 EJ Haarlem

Nadere informatie

Boomtechnische inventarisatie 124 bomen 2e Moordrechtse Tiendeweg (tuin huisnummer 13 en rand bosperceel) Gouda

Boomtechnische inventarisatie 124 bomen 2e Moordrechtse Tiendeweg (tuin huisnummer 13 en rand bosperceel) Gouda Boomtechnische inventarisatie 124 bomen (tuin huisnummer 13 en rand bosperceel) Gouda Boomtechnische inventarisatie 124 bomen (tuin huisnummer 13 en rand bosperceel) Gouda Opdrachtgever: Hoogheemraadschap

Nadere informatie

Advies en. beschrijving t.b.v. behoud. kastanjes aan de. Scheveningseweg. in Den Haag

Advies en. beschrijving t.b.v. behoud. kastanjes aan de. Scheveningseweg. in Den Haag Advies en beschrijving t.b.v. behoud kastanjes aan de Scheveningseweg in Den Haag J ørn Copijn Bureau Copijn Bruine Beuk Groenekan 27 mei 2017 2 1988 Langs de tramrails aan de Scheveningseweg zijn in 1988

Nadere informatie

Opdrachtgever: Gemeente Sittard-Geleen Postbus AA Sittard. 21 oktober 2014 Palenbergstraat RD Heerlen. Telefoon

Opdrachtgever: Gemeente Sittard-Geleen Postbus AA Sittard. 21 oktober 2014 Palenbergstraat RD Heerlen. Telefoon Opdrachtgever: Gemeente Sittard-Geleen Postbus 18 6130 AA Sittard Heerlen, Bezoekadres 21 oktober 2014 Palenbergstraat 52 6415 RD Heerlen Telefoon 06-10993455 Bijlage(n) - Datum rapport: 21 oktober 2014

Nadere informatie

Bladluis geen serieus probleem, totdat de burger klaagt

Bladluis geen serieus probleem, totdat de burger klaagt Bladluis geen serieus probleem, totdat de burger klaagt Summiere bestrijding bladluis door boombeherend Nederland Honingdauw is een probleem voor de boombeheerder omdat de burger niet blij is met luizenpoep

Nadere informatie

Behandelen wortelschade met trichoderma sp. in Vroomshoop, Gemeente Twenterand

Behandelen wortelschade met trichoderma sp. in Vroomshoop, Gemeente Twenterand Behandelen wortelschade met trichoderma sp. in Vroomshoop, Gemeente Twenterand Rapport Hellendoorn, 22 juli 2012 Opgesteld door: Thale Roosien In opdracht van: Gemeente Twenterand Inhoud 1. SAMENVATTING...

Nadere informatie

Richtlijn ziekten en plagen

Richtlijn ziekten en plagen Richtlijn ziekten en plagen Uitwerking van de notitie Osse bomen Januari 2017 Gemeente Oss GIBOR/Vakbeheer Groen Inhoud 1. Inleiding... 7 2. Preventie... 8 3. Ziekten... 10 3.1 Kastanjebloedingsziekte

Nadere informatie

MEMO. Onderwerp: Boomadvies dijklichaam Westerpark West langs de Haarlemmerweg te Amsterdam Project: Westerpark West Datum:

MEMO. Onderwerp: Boomadvies dijklichaam Westerpark West langs de Haarlemmerweg te Amsterdam Project: Westerpark West Datum: MEMO Onderwerp: Boomadvies dijklichaam Westerpark West langs de Haarlemmerweg te Amsterdam Project: Westerpark West Datum: 30-11-2018 Opgesteld door: dhr. P.H van der Laan Aan: Mw. M. Keijzer Boomadvies

Nadere informatie

Den Haag. Dienst Stadsbeheer Groenbedrijf Den Haag

Den Haag. Dienst Stadsbeheer Groenbedrijf Den Haag Den Haag Dienst Stadsbeheer RAPPORTAGE Boomonderzoek Johanna Naberweg COLOFON Opdrachtgever: Stadsdeel Escamp Dhr. P. van Kan Projectnummer: 201707 Opdrachtnemer: Afdeling Onderzoek en Advies Boomtechnisch

Nadere informatie

BVOR-certificeringssysteem. voor verwerkers van ziek bomenhout. Voorwaarden en procedures vanaf 1 januari 2015

BVOR-certificeringssysteem. voor verwerkers van ziek bomenhout. Voorwaarden en procedures vanaf 1 januari 2015 BVOR-certificeringssysteem voor verwerkers van ziek bomenhout Voorwaarden en procedures vanaf 1 januari 2015 - Vastgesteld op 20 november 2014 - 1. Inleiding De Branche Vereniging voor Organische Reststoffen

Nadere informatie

Platform Openbaar Groen: Ziekten en plagen in openbaar groen

Platform Openbaar Groen: Ziekten en plagen in openbaar groen Platform Openbaar Groen: Ziekten en plagen in openbaar groen Van Remoortere Liesbet Waarschuwingssysteem Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) Genk 28 juni 2011 Waarschuwingssysteem Waarnemings- en Waarschuwingssysteem

Nadere informatie

Essentaksterfte in Nederland

Essentaksterfte in Nederland Essentaksterfte in Nederland Op zoek naar een duurzame oplossing Jelle Hiemstra Nederlandse Boominfodag; Velp Van Hall Larenstein, 1 juni 2017 Inhoud Essentaksterfte Oplossing??? Onderzoek naar minder

Nadere informatie

Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Pseudomonas. Bacterieziekten. Klein en steenfruit

Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Pseudomonas. Bacterieziekten. Klein en steenfruit Klein en steenfruit Diverse soorten in groot- en kleinfruit: Rob Derikx Boekel, 17 februari 2016 Xanthomonas (o.a. aardbeien, kersen, pruimen) Erwinia (o.a. peren, ook wel bacterievuur genoemd) (o.a. kersen,

Nadere informatie

Beheerplan Bestrijding Eikenprocessierup s

Beheerplan Bestrijding Eikenprocessierup s Beheerplan Bestrijding Eikenprocessierup s 2017-2020 Inhoud 1. Inleiding... 4 2. Beheerplan afgelopen periode... 5 2.1 Landelijke leidraad beheersing eikenprocessierups... 5 2.2 Beheerplan 2010... 5 3.

Nadere informatie

O.B.T.A. De Linde. Boom Effect Analyse. Client: Gemeente Etten-Leur Roosendaalseweg AA Etten Leur. Locatie:

O.B.T.A. De Linde. Boom Effect Analyse. Client: Gemeente Etten-Leur Roosendaalseweg AA Etten Leur. Locatie: Onafhankelijk Boomtechnisch Advies Beheer van Monumentale, veterane en waardevolle bomen Van Sasse van IJsseltstraat 3, 5831 HB Boxmeer. E-mail: info@obtadelinde.nl Boom Effect Analyse Client: Locatie:

Nadere informatie

Een onderzoek naar de handelwijze van de gemeente naar aanleiding van een verzoek om bomen te rooien vanwege overlast.

Een onderzoek naar de handelwijze van de gemeente naar aanleiding van een verzoek om bomen te rooien vanwege overlast. 1 Rapport Een onderzoek naar de handelwijze van de gemeente naar aanleiding van een verzoek om bomen te rooien vanwege overlast. Oordeel Op basis van het onderzoek vindt de klacht over het college van

Nadere informatie

Bomen Effect Analyse Maliskampsestraat 84 te Maliskamp. In opdracht van: Familie Van Gerven. 18 november 2013 J.P.M. Hovens.

Bomen Effect Analyse Maliskampsestraat 84 te Maliskamp. In opdracht van: Familie Van Gerven. 18 november 2013 J.P.M. Hovens. Bomen Effect Analyse Maliskampsestraat 84 te Maliskamp In opdracht van: Familie Van Gerven 18 november 2013 J.P.M. Hovens Faunaconsult Tegelseweg 3 5951 GK Belfeld Tel: 077-4642999 www.faunaconsult.nl

Nadere informatie