JUNI 2015 #ONDERWIJS De visie van SGP-jongeren over de toekomst van het onderwijs uiteengezet. manifest #onderwijs2032 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "JUNI 2015 #ONDERWIJS 2032. De visie van SGP-jongeren over de toekomst van het onderwijs uiteengezet. manifest #onderwijs2032 1"

Transcriptie

1 JUNI 2015 #ONDERWIJS 2032 De visie van SGP-jongeren over de toekomst van het onderwijs uiteengezet. manifest #onderwijs2032 1

2 2 sgp»jongeren

3 Inhoudsopgave Inleiding 5 Vorming 6 Persoonsvorming Morele vorming Burgerschapsvorming De school als gemeenschap Verhouding tussen kennis en vaardigheden Vorming van docenten Vrijheid 11 Vrijheid van onderwijs Thuisonderwijs Vrijheid voor de docent Tot slot 13 manifest #onderwijs2032 3

4 4 sgp»jongeren

5 Inleiding Het onderwijs heeft in de complexe Nederlandse samenleving een belangrijke functie. Hierbij zijn al een heel aantal (f)actoren te onderscheiden. Het gaat in het onderwijs om de vorming van het kind. De primaire taak van opvoeden ligt bij de ouders. De school is een instituut dat ertoe bijdraagt aan het overdragen van (specialistische) kennis, waarden en normen. Ouders hebben in Nederland vrijheid om de school te kiezen die het best bij de eigen waarden past. SGP-jongeren waardeert deze keuzevrijheid in ons land. Doordat ouders hun kinderen naar school sturen, rust er een grote verantwoordelijkheid op de schouders van de schoolleiding en de docenten. Zij krijgen de ruimte om de leerlingen voor te bereiden op de complexe samenleving. In het onderwijs worden leerlingen gevormd om een goede burger te zijn. SGP-jongeren ziet leerlingen als door God geschapen mensen. Dit betekent dat scholen zorgzaam zijn in de omgang met leerlingen en hen moeten voorbereiden op goed christelijk burgerschap. Hierbij moet de school op een goede manier omgaan met de talenten die iedere leerling heeft gekregen. Elk talent moet ontdekt en ontwikkeld worden. Op deze wijze krijgen de leerlingen de mogelijkheid om op eigen wijze ten dienste te staan van de samenleving en zichzelf. Leerlingen moeten in het onderwijs een moreel kompas meekrijgen om op een goede wijze aan de maatschappij deel te nemen. Daardoor is het van belang dat ze waarden en normen overgedragen krijgen die de gehele samenleving ten goede komen. Tegelijk geeft het grote goed van vrijheid van onderwijs aan dat de continuïteit tussen de opvoeding thuis en op school belangrijk is. De kunst is om de op bijzondere scholen overgedragen normen en waarden niet in de verdrukking te laten komen door eveneens belangrijke algemeen gedeelde waarden (fatsoen, democratische rechtstaat). In dit manifest schetst SGP-jongeren een visie over de toekomst van het onderwijs. Het manifest spreekt over twee hoofdthema s, namelijk vorming en vrijheid. Bij de behandeling van beide thema s is er veel aandacht voor de school en de docent. SGP-jongeren verliest daarmee de leerlingen niet uit het oog. Het gaat in dit manifest juist over de wijze waarop leerlingen het beste ontwikkelen, een ieder met zijn of haar gekregen talenten. Deze visie van SGP-jongeren over het onderwijs is toekomstbestendig en dusdanig fundamenteel dat het verder reikt dan 2032! Rotterdam, juni 2015 Commissie Onderwijs Erik Jan Vinke (voorzitter) Hans Beverloo Jolinde Blaak Kees van den Brink Willeke van Deelen Hendrik Mulder manifest #onderwijs2032 5

6 Vorming Persoonsvorming Goed onderwijs gaat over vorming. We spreken van (persoons)vorming, omdat de leerling gevormd wordt door het onderwijs dat hij krijgt, maar ook zichzelf vormt. In de meeste handboeken wordt onder persoonsvorming verstaan: de vorming van de individuele persoon of karakter. Het uiteindelijke doel is het onderwijzen tot een zelfstandig dienende, denkende en handelende persoonlijkheid. In tegenstelling tot veel vaardigheden en kennis kan het domein vorming niet eenvoudig getoetst worden. Vorming is breed. Een kind is in ontwikkeling en vormt zich op een eigen manier. Het onderwijs speelt een belangrijke rol in het leven van een kind en jongere. De vorming vindt echter niet alleen op school plaatst, maar ook thuis. Het gezin is de belangrijkste pijler van de samenleving. Waarden en normen worden in deze kleinste leefgemeenschap al geleerd. Vandaag de dag hebben kerken, dorpsgemeenschappen en organisaties een steeds kleinere rol op het gebied van vorming. Daardoor is de verbindingsrol van de school tussen gezin en samenleving zeer belangrijk: het is een oefenplaats voor leven en samenleven. Vorming is alleen mogelijk als er een veilig leerklimaat is en het gemeenschapsbesef centraal staat. Met dit besef wordt bedoeld dat leerlingen, docenten en ouders oog voor elkaar hebben. Een belangrijk concept in dit kader is het negentiende-eeuwse begrip van Duitse afkomst: Bildung. Bildung omvat veel meer dan alleen het overbrengen van vakkennis. Bij Bildung gaat het om de inwijding in de cultuur en de werkelijkheid om ons heen, om het overdragen van beschaafde omgangsvormen op grond van innerlijke ontwikkeling. Het zou goed zijn wanneer ons onderwijs zich kenmerkte door de breedte van Bildung. Als het gaat over persoonsvorming, is maatwerk en differentiatie belangrijk. Uitgangspunt blijft het aanbod van het basiscurriculum, maar binnen dat kader moet iedere leerling de nodige aandacht en zorg kunnen krijgen. Het is daarom belangrijk dat klassen niet te groot zijn en dat er niet teveel zorgtaken op het bordje van de mentor worden gelegd. Mogelijkheden om door te verwijzen voor professionele zorg zijn nodig om iedere leerling adequaat te kunnen verzorgen. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN 2032» alle kinderen gezien worden als unieke schepselen met elk hun geschonken talenten en dienen op die wijze benaderd te worden zodat verdere vorming mogelijk gemaakt wordt.» jongeren een gevoel van eigenwaarde ontwikkelen in relatie tot hun naaste en de wereld om zich heen. Het aanleren van vaardigheden zoals jezelf kunnen uitdrukken en opkomen voor jezelf moet in evenwicht zijn met oog hebben voor de ander en hulp bieden voor de naaste.» onderwijs een plaats van ontmoeting is. Kleinschaligheid en klassen van maximaal 25 leerlingen hebben de voorkeur.» pesten hard aangepakt wordt door scholen om het veilige klimaat te waarborgen. Belangrijk is dat scholen hierin een eigen methodiek kunnen volgen. Morele vorming Deugden zijn onmisbaar in het maatschappelijk leven, zo leerden wij al van Plato en Socrates. De grote christelijke theoloog en filosoof Augustinus zag de liefde tot God als levensdoel. Volgens SGP-jongeren zijn deugden juist en alleen in dat perspectief waardevol. Het christendom kent behalve de deugden ook de morele plichten. Christus was in Zijn leven een Voorbeeld in het volbrengen van beide sgp»jongeren

7 Goed, vormend onderwijs rust op de volgende klassieke en christelijke deugden, waardoor SGP-jongeren zich geïnspireerd weet: 1. Prudentia (voorzichtigheid) stelt de mens in staat te begrijpen wat er aan de hand is en wat er moet gebeuren. De vraag hoe handelen wij op de juiste manier? is een zeer belangrijke in het onderwijs. 2. Iustitia (rechtvaardigheid) is de deugd van het toedelen: ieder het zijne. Eerlijkheid en evenwichtigheid zijn noodzakelijke voorwaarden voor een rechtvaardige samenleving. 3. Temperantia (gematigdheid) zorgt ervoor dat de mens niet door verleidingen wordt overvallen. Maat houden is een kunst. Op school moet er aandacht zijn voor de gevaren van een ongezonde levensstijl (roken, drugs, enz.). Overal moet, ook in de deugden, het juiste midden (gematigdheid) worden betracht. 4. Fortitudo (moed) is de deugd van de uitvoerende wil. Deze deugd stelt de mens in staat zijn vrees te weerstaan en te overwinnen. Het is de deugd die verantwoordelijkheidsbesef bewerkstelligt. Onze leerlingen moeten hierin geoefend worden: doorzettingsvermogen, moed om fouten toe te geven, ijver enzovoort. Wij vinden dat deze vier klassieke deugden pas hun bedoeling kunnen bereiken als ze worden gelezen vanuit de drie christelijke deugden uit 1 Korinthe 13: geloof, hoop en liefde. Wat zou het mooi zijn als deze christelijke deugden het hele onderwijs doortrekken. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN 2032» alle docenten inspirerend en moedig zijn. Docenten moeten leerlingen het goede voorbeeld geven en hen willen vormen. Een goede docentenopleiding is daarvoor noodzakelijk, maar docenten moeten zelf ook goed gevormd zijn.» er een herwaardering is geweest van bronnen die hun waarde hebben bewezen in de loop van de tijd. Voorbeelden zijn het denken van de Grieken en de Romeinen, de kunst der welsprekendheid, beeldende kunst, literatuur, geschiedschrijving en de joods-christelijke traditie met de Bijbel.» praktisch (vakoverstijgend) onderwijs wordt gegeven over de genoemde deugden. De vraag Hoe ga ik goed met mijn geld om? tijdens een les economie concentreert zich in feite op deugden als rechtvaardigheid, matigheid en voorzichtigheid.» geoefend wordt in concentratie en aandachtig lezen. Grondige studie is noodzakelijk. Boeken en diepgaand lezen zijn daarvoor onmiskenbare voorwaarden en moeten dus opnieuw centraal komen te staan. Burgerschapsvorming Hoewel de toekomst van de Nederlandse samenleving niet te voorspellen is, zullen leerlingen voorbereid moeten worden op hun staan in die maatschappij. Ongetwijfeld zal de samenleving complex en pluriform zijn. Burgerschapsvorming blijft een belangrijk thema voor het huidige onderwijs. Dat is niet iets wat in één vak gerealiseerd kan worden. Dit is een algemene taak voor de school. Burgerschapsvorming gaat volgens de officiële termen om actief burgerschap en sociale integratie. SGP-jongeren vindt dat het overdragen van fundamentele waarden van onze democratische rechtsstaat een centrale opdracht is van school en gezin. Burgerschapsonderwijs leent zich daarvoor. Het is belangrijk dat de leerling vanuit de basisschool duidelijk zichtbaar moet zijn in de activiteiten die de school organiseert. Leerlingen moeten leren hoe de maatschappij werkt en hoe zij daarin kunnen en moeten participeren. De school als samenleving is daar een voorbeeld van. Tot op grote hoogte mag de identiteit van de school hierin manifest #onderwijs2032 7

8 een belangrijke rol spelen. Als er sprake is van rechtsstaat ondermijnend onderwijs moet de overheid helder optreden. De school als gemeenschap De school is een samenleving in het klein. Leerlingen met verschillende achtergronden vormen een samenleving met gedeelde waarden en normen. Als individu ben je uniek, maar zonder gemeenschap kun je niet bestaan. De leerling in de school maakt deel uit van een groep. Vandaag de dag staat individuele talentvorming hoog op het programma. Het is goed om kinderen individueel uit te dagen, maar het individu wordt mede gevormd door zijn omgeving. Het werken in het verband van een klas kan wel eens belangrijker zijn dan gedacht. De groep biedt namelijk een breed sociaal kader waarin sociale deugden worden geoefend en gepraktiseerd en waar van elkaar geleerd wordt. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN 2032» scholen veel ruimte hebben voor het bepalen van de uitwerking van burgerschapsvorming.» burgerschap een meer centrale plaats heeft in het onderwijs van de school.» de klas als sociale gemeenschap voor vorming hergewaardeerd is. De klas is een leergemeenschap. Dit mag op geen enkele wijze belemmerd worden.» er ruimte is gemaakt voor extra uitdaging of het vroegtijdig examen doen in een bepaald vak, maar niet vanuit een fixatie op het individu. Juist vanuit de gemeenschap kan individuele talentontplooiing vorm krijgen. Een leerling die erg goed is in Engels kan zich bijvoorbeeld inzetten voor een leerling die hier meer moeite mee heeft. Zo leert de leerling zichzelf inzetten voor zijn/ haar naaste. Verhouding tussen kennis en vaardigheden Basiskennis en vakkennis SGP-jongeren vindt dat de basis van de ontwikkeling van leerlingen een goede verhouding tussen (vak) kennis en vaardigheden is. SGP-jongeren volgt hierin het spoor van prof. dr. W. ter Horst, die pleit voor parate (vakkennis. In het huidige tijdperk is alles via Google te vinden. Echter als we de opgezochte kennis weer vergeten, bouwen we geen degelijke, samenhangende kennis op. In het primair onderwijs wordt de basis gelegd voor veel kennis die leerlingen later zullen vergaren (in het voortgezet onderwijs) om dat vervolgens toe te passen (in maatschappij, studie en beroep). Wanneer een leerling een vervolgstudie volgt, is specifieke kennis in veel gevallen noodzakelijk. In de huidige maatschappij worden veel concepten uitgedacht, zoals de financiële en logistieke. Vakkennis is nodig om deze concepten effectief te laten zijn. Daarom pleit SGP-jongeren voor diepgaande (vak)kennis in 2032, passend bij het cognitieve niveau van de leerling. Historische kennis Een ander aspect van kennis is historische kennis. SGP-jongeren onderstreept het belang hiervan en gaat daarmee in de voetsporen van Augustinus. In zijn Belijdenissen stelt hij dat het denken over de geschiedenis net zo belangrijk is als de vraag naar het doel van het historisch proces. Hoewel onderwijs gericht is op ontwikkeling nu en in de toekomst, is het belangrijk dat er juist ook aandacht geschonken wordt aan onderwijs in geschiedenis en historische kennis. Historisch besef moet bij leerlingen sterk ontwikkeld worden. Het laat 8 sgp»jongeren

9 de samenhang zien tussen de interpretatie van het verleden, het begrip van het heden en het perspectief op de toekomst. Dankzij historisch besef kunnen leerlingen begrijpen dat hedendaagse verschijnselen historisch bepaald zijn. Goed geschiedenisonderwijs levert ook een belangrijke bijdrage aan de overdracht van cultuur en van waarden en normen. Dat geldt eveneens voor het vak maatschappijleer. Daarom vraagt SGP-jongeren extra aandacht voor deze vakken in het curriculum. Daarnaast is het van belang dat scholen hun leerlingen kunnen onderwijzen in de historische achtergrond van de eigen gemeenschap. Hiermee wordt voorkomen dat leerlingen bepaalde tradities wel overnemen maar niet begrijpen, omdat ze de oorsprong en de achtergrond niet kennen. Om identiteitsbepaalde kennis te kunnen overdragen, moet er sprake zijn van enige vrijheid in het curriculum. Vaardigheden In het onderwijs gaat het niet alleen om kennis, maar juist om de goede verhouding tussen kennis en vaardigheden. Vertrouwde vaardigheden zoals samenwerken, plannen en presenteren zijn van groot belang en ook vrij eenvoudig in vakken te integreren. SGP-jongeren vraagt in het bijzonder aandacht voor het leren leren. Dit moet in het primair onderwijs al in het curriculum zitten en op het voortgezet onderwijs verder uitgebouwd worden. Leerlingen moeten genoeg concentratie kunnen opbrengen om bijvoorbeeld een tekst te lezen en te bestuderen, of vijftien minuten naar een verhaal te luisteren. Aandachts- en concentratieproblemen zijn de meest genoemde problemen op scholen. Wanneer het leren goed beoefend wordt, zal ook de kennis toenemen. Daaruit blijkt dat kennis en vaardigheden geen op zichzelf staande begrippen zijn. Bij een goede verhouding zullen ze elkaar juist versterken. Wel is het noodzakelijk dat leerlingen verschillende leervaardigheden worden aangeleerd. Op deze manier kunnen zij, wanneer de zelfstandigheid in het leren groeit, een ieder op zijn eigen manier leren. Mediawijsheid In de gebrokenheid van de samenleving is het noodzakelijk om jongeren een innerlijke en gemotiveerde levenshouding mee te geven. De moderne (sociale) media spelen een grote rol in de huidige tijd en laten genoemde gebrokenheid zien. Leerlingen moeten toegerust worden om met nieuwe media om te gaan en zich bewust te zijn van wat deze met hen doen. Hierbij valt te denken aan de invloed op het sociale leven, op eigen prestaties en op het brein. Media zijn geen kwade zaken, maar ook niet meer dan hulpmiddelen om bepaalde doelen te bereiken. Scholen moeten de leerlingen wegwijs maken in het oerwoud van de digitale middelen. Hiervoor geldt dat een moreel kompas absoluut noodzakelijk is. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN 2032» het bijbrengen van kennis en het aanleren van vaardigheden een goed evenwicht heeft.» er extra aandacht is voor het bijbrengen van historische kennis.» er meer geïnvesteerd wordt in leervaardigheden. Scholen moeten leerlingen leren leren en daarbij aandacht besteden aan concentratie en doorzettingsvermogen.» scholen de leerlingen toerusten met een moreel kompas om op verantwoordelijke wijze met (sociale) media om te gaan. Vorming van docenten In het onderwijs staat de vorming van de leerling centraal. De docent is daarin de stabiele factor en de man/ vrouw met de kennis in huis. Volgens SGP-jongeren moet er daarom aandacht zijn voor de docent en zijn of haar ontwikkeling. De docent voor de klas leert de leerlingen zich voor te bereiden op de maatschappij en begeleidt hen bij de persoonlijke vorming. Omdat de docent de spil is in het onderwijs, moet hij/zij over zeer goede kwaliteiten beschikken. manifest #onderwijs2032 9

10 Docenten moeten zich blijven ontwikkelen gedurende hun carrière. SGP-jongeren vindt dat scholen zich daar actief voor in moeten zetten. Het is noodzakelijk dat scholen kunnen aantonen hoe hun docenten zich ontwikkelen. De docenten die zich ontwikkelen moeten zelf een aantal beschikbare uren invullen met een cursus/ training naar keuze. Wel krijgen scholen de vrijheid om, in het belang van de ontwikkeling, cursussen aan te bieden die de docenten moeten volgen. Een goed evenwicht in individuele en collectieve keuze, is van belang. Belangrijk is dat de docent zichzelf blijft ontwikkelen door veel te lezen, zowel in het algemeen als wat betreft zijn of haar vakgebied. Dat is niet meetbaar, maar dat hoeft ook niet. Op elke school moet zich een collectieve cultuur van blijvende vorming ontwikkelen. Om dat te ondersteunen zouden docenten bijvoorbeeld korting kunnen krijgen op boeken. Om kennis en kwaliteit te waarborgen is het aan te bevelen de docenten een eerstegraadsbevoegdheid te laten halen of een master te laten volgen. De overheid dient dit aantrekkelijk te maken door financiële steun te bieden aan docenten die deze opleidingen willen volgen. Ook moet, na het behalen van de opleiding, de loonschaal verhoogd worden. Hierdoor wordt voorkomen dat een vmbo docent, die een masterstudie heeft afgerond, niets extra gaat verdienen omdat hij/zij onvoldoende uren lesgeeft aan de bovenbouw van het havo/ vwo. Het behalen van de doctorstitel moet eveneens blijvend gestimuleerd worden, zoals nu gebeurt met de promotiebeurs voor leraren. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN » het salaris van alle docenten fors verhoogd is en doorgroeimogelijkheden verbeterd zijn.» er een goed evenwicht is in individuele en collectieve keuze voor ontwikkeling.» het voor tweedegraads bevoegde docenten (financieel) aantrekkelijk is om een master te volgen. 10 sgp»jongeren

11 Vrijheid Het Nederlandse onderwijsstelsel wordt op twee manieren gekenmerkt door vrijheid. Ten eerste vanwege het feit dat openbare en bijzondere scholen beide door de overheid gefinancierd worden. Op deze wijze blijft er voldoende keuzevrijheid bestaan voor de ouders die de verantwoordelijkheid dragen om hun kinderen te onderwijzen. Ten tweede vindt SGP-jongeren dat de docenten binnen de scholen veel vrijheid moeten hebben om het onderwijs volgens hun eigen expertise in te richten. SGP-jongeren vindt daarom ook dat de staat zich alleen op basaal niveau met de inhoud, invulling en inkleuring van het onderwijs dient bezig te houden, dat wil zeggen: door kaders te stellen. Vrijheid van onderwijs Het ideaal van SGP-jongeren is, in lijn met het aloude ideaal van Groen van Prinsterer ( ), de openbare school met de Bijbel. Immers, geen onderwijs is zo heilzaam als christelijk onderwijs. Tegelijk beseffen we dat universeel christelijk onderwijs in de huidige seculiere, pluriforme samenleving geen haalbare kaart is. Bovendien is de continuïteit tussen thuis en school voor SGP-jongeren eveneens een belangrijk uitgangspunt. SGP-jongeren is daarom erg blij met artikel 23 van de Nederlandse Grondwet, omdat dit (christelijke) ouders de mogelijkheid geeft om hun kind te laten onderwijzen volgens hun principes. Een noodzakelijke vereiste om de door ouders gewenste identiteit van bijzondere scholen te behouden, is een selectief benoemings- en toelatingsbeleid van leraren en leerlingen. Een leraar die de grondslag in leer of leven niet onderschrijft, kan onmogelijk geloofwaardig lesgeven op een bijzondere school. Hier prevaleert niet het recht van de individuele sollicitant dan zou bovendien de door ouders gewenst identiteit om zeep worden geholpen maar de vrijheid van onderwijs als recht voor minderheden. SGP-jongeren vindt dat de Nederlandse overheid, wat betreft de vrijheid van onderwijs, een goed voorbeeld hoort te zijn voor de naties om ons heen. Thuisonderwijs In lijn met bovenstaand betoog pleit SGP-jongeren voor het recht op thuisonderwijs. Zo vrij als ouders zijn om scholen op te richten (art. 23 GW), zo vrij zijn ze ook om de scholing zelf ter hand te nemen. Het kind is immers niet van de staat, maar van de ouders. De verantwoordelijkheid voor het geven van onderwijs berust bij de ouders zelf. Ook thuis onderwezen kinderen voldoen aan de leer-plicht! Verschillende onderzoeken hebben aangewezen dat thuis onderwezen kinderen zich cognitief en sociaal beter ontwikkelen. Wel dient er, ook bij thuisonderwijs, een orgaan te zijn dat toezicht houdt om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN » blijvend ruimte gegeven wordt aan de opvattingen van religieuze minderheden, ook in het inrichten van het onderwijs voor hun kinderen. Dat vereist het principe van gewetensvrijheid, is van onschatbare waarde in een pluriforme samenleving en is bovendien een essentieel kenmerk van een democratische rechtsstaat.» er ruimte blijft voor ouders die hun kinderen thuis willen onderwijzen. Vrijheid voor de docent SGP-jongeren vindt het belangrijk dat de kerndoelen en eindtermen vrijheid bieden voor de docent. Er moet ruimte blijven voor de eigen inbreng van de professional. Juist de beste docenten zullen zich het meeste gehinderd voelen door een dichtgespijkerd curriculum. Zeer concrete onderwijs- en leerdoelen zijn niet gewenst. De bepaling van de inhoud van het curriculum is aan de scholen zelf. De leraar moet zijn leerlingen inwijden in de geheimen van kennis en levenswijsheid. Daarom vindt SGP-jongeren het van belang dat de aandacht uitgaat naar goede docenten. Docenten die een enorme kennisbasis manifest #onderwijs

12 hebben, de beste op hun vakgebied zijn, leerlingen als zodanig inspireren, creatieve lessen kunnen geven en tegelijk goed opgeleid zijn in pedagogiek en didactiek. Om de beste mensen voor de klas te krijgen, is het nodig dat de status van de docent omhoog gaat. Daarvoor is onder meer nodig dat zijn salaris stijgt en dat er actieve werving plaatsvindt onder de beste universitaire studenten. De focus moet zijn op de leerkracht als rolpatroon, voorbeeldfiguur, vader/moeder van de klas en gezagsdrager. Zonder deze eigenschappen wordt een goed curriculum slecht uitgevoerd. Met kwalitatief hoogwaardige docenten is een detaillistisch curriculum overbodig. Als we in 2032 iets nodig hebben, dan zijn het inspirerende mannen en vrouwen voor de klas! SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN » er een landelijk beknopt basiscurriculum is dat vrijheid biedt voor eigen invulling door de professionele docent.» alleen goede docenten voor de klas staan die breed gevormd zijn en de capaciteiten hebben om de voorgeschreven leerstof op erudiete wijze in te vullen en over te dragen. 12 sgp»jongeren

13 Tot slot SGP-jongeren heeft een sterk vertrouwen in het onderwijs als de noodzakelijke maatregelen doorgevoerd worden. Op deze wijze kan Nederland bouwen op een sterk onderwijsveld waarin leerlingen gevormd worden met kennis, vaardigheden en deugden. Door deze vorming hoopt SGP-jongeren dat het onderwijs ruimte biedt voor alle jongeren, zodat zij met een moreel kompas, deel kunnen nemen in de samenleving. Een ieder met zijn of haar eigen talenten. Daarbij dient de vrijheid gewaarborgd te worden. In deze vrijheid kunnen ouders kiezen voor goed (christelijk) onderwijs en kunnen scholen de eigen identiteit waarborgen. SGP-jongeren pleit voor een landelijk beknopt basiscurriculum dat vrijheid biedt voor eigen invulling door de docent. Als professional kan de docent eigen kennis overbrengen op leerlingen en - samen met de school - het curriculum aanvullen. Op deze wijze zal het onderwijs sterk verbeteren en zullen de leerlingen beter toegerust worden dan ooit tevoren. SGP-jongeren hoopt met dit manifest mee te bouwen aan de toekomst van het onderwijs. manifest #onderwijs

14 14 sgp»jongeren SGP-jongeren Dinkel HB Rotterdam

Missie. Waar komen we vandaan?

Missie. Waar komen we vandaan? Groen moet je doen! Waar komen we vandaan? Missie In 1938 is te Gouda de christelijke lagere land- en tuinbouwschool opgericht door de Christelijke Boeren- en Tuindersbond. In het begin was dit een school

Nadere informatie

Identiteitsdocument Met de Bijbel op weg de wereld in

Identiteitsdocument Met de Bijbel op weg de wereld in Identiteitsdocument Met de Bijbel op weg de wereld in 1. We willen gereformeerd zijn 2. We geloven in genade 3. We zijn samen op reis Gereformeerd onderwijs voor christenen Met de Bijbel op weg de wereld

Nadere informatie

in verbinding schoolplan 2012-2016

in verbinding schoolplan 2012-2016 in verbinding schoolplan 2012-2016 Onze kernwaarden Zo werken we samen Verantwoording Visie Verantwoordelijkheid Verbinding Vertrouwen Vrijheid Waarom zijn we er? De Jacobus Fruytier scholengemeenschap

Nadere informatie

Op expeditie naar waarde(n)

Op expeditie naar waarde(n) Op expeditie naar waarde(n) 21e eeuwse educatie Effectief leiderschap Vakmanschap: de leraar doet ertoe! Verbinding met de gemeenschap Waardengedreven onderwijs Op expeditie naar waarde(n) De hele opvoeding

Nadere informatie

Presentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel

Presentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel Presentatie VTOI 8 april 2016 Paul Schnabel Visie Ingrediënten voor het eindadvies Resultaten dialoog Wetenschappelijke inzichten Internationale vergelijkingen Huidige wet- en regelgeving en onderwijspraktijk

Nadere informatie

Identiteit. Roelofsbrink CK Den Ham (0546)

Identiteit. Roelofsbrink CK Den Ham (0546) Identiteit Roelofsbrink 6 7683 CK Den Ham (0546) 672542 juni 2017 Voor u ligt het identiteitsdocument van GBS Domino in Den Ham. In dit document beschrijven we aan de hand van vier bouwstenen wie we zijn

Nadere informatie

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Doel en beoogde opbrengst van de dialoog De opdracht van het platform is te komen tot een integrale, maatschappelijk breed gedragen en

Nadere informatie

Professionele leeromgeving. Inleiding

Professionele leeromgeving. Inleiding Professionele leeromgeving Het onderwijs aan studenten is gebaat bij betrokken en professionele onderwijsteams. Het bieden van professionele ruimte geeft teams de gelegenheid om het onderwijs op een optimale

Nadere informatie

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE Heutink ICT ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE op de C.B.S. De Bruinhorst 22-5-2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Pagina 1. Burgerschap op de Bruinhorstschool 3 2. Kerndoelen 3 3. Visie 4 4. Hoofddoelen

Nadere informatie

. De school uitgangspunten en visie. 1.1. Naam en logo. De naam Rehoboth komt uit de Bijbel (Genesis 26:22).

. De school uitgangspunten en visie. 1.1. Naam en logo. De naam Rehoboth komt uit de Bijbel (Genesis 26:22). . De school uitgangspunten en visie 1.1. Naam en logo De naam Rehoboth komt uit de Bijbel (Genesis 26:22). Het betekent: de Heer heeft ons ruimte gemaakt. De Heer geeft ruimte om in vrede en liefde met

Nadere informatie

Visiedocument. Actief Burgerschap. Januari 2010

Visiedocument. Actief Burgerschap. Januari 2010 Visiedocument Actief Burgerschap Januari 2010 Gereformeerde scholen voor speciaal basisonderwijs Het Baken en De Drieluik Inleiding Actief Burgerschap U staat op het punt ons visiestuk actief burgerschap

Nadere informatie

In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst

In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst Leraar Schoolleider Bestuurder Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst.

Nadere informatie

Schoolveiligheidsplan Versie 1.0

Schoolveiligheidsplan Versie 1.0 Schoolveiligheidsplan Versie 1.0 1. Inleiding In dit schoolveiligheidsplan wordt aan de hand van de visie van Educatis op het gebied van sociale veiligheid gestalte gegeven aan het veiligheidsbeleid op

Nadere informatie

De maatschappelijke stage als onderdeel van burgerschapsvorming

De maatschappelijke stage als onderdeel van burgerschapsvorming De maatschappelijke stage als onderdeel van burgerschapsvorming Jeroen Bron en Minke Bruning, 27 november 2014 27-11-2014 SLO projectgroep burgerschap; Jeroen Bron CPS Onderwijsontwikkeling en advies;

Nadere informatie

Actief Burgerschap op Eijkhagen 2013-2014

Actief Burgerschap op Eijkhagen 2013-2014 Actief Burgerschap op Eijkhagen 2013-2014 In de samenleving ontstaan nieuwe opvattingen over de manier waarop individuele burgers in de maatschappij behoren te staan: meer betrokken, meer gericht op het

Nadere informatie

Weten waar we goed in zijn 1

Weten waar we goed in zijn 1 Inburgering als voortdurend proces voor allen Lezing ter gelegenheid van de Conferentie Burgerschapsvorming. Islamitisch Onderwijs Ingeburgerd. Jaarbeursgebouw Utrecht Zaterdag 4 juni 2005. A.M.L. van

Nadere informatie

Verslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam

Verslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam Verslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam Aanleiding voor het symposium Onder de vlag van Curriculum.nu buigen in

Nadere informatie

Juist in het openbaar onderwijs

Juist in het openbaar onderwijs Juist in het openbaar onderwijs Over de aandacht voor levensbeschouwing op de openbare school Legitimatie MARLEEN LAMMERS Wie denkt dat het openbaar onderwijs geen aandacht mag besteden aan levensbeschouwing,

Nadere informatie

Visie op burgerschap en sociale integratie

Visie op burgerschap en sociale integratie Visie op burgerschap en sociale integratie CNS De Regenboog Inleiding Tegenwoordig leven we in een multiculturele samenleving. Burgerschap is in toenemende mate belangrijk geworden. Kennis hebben over

Nadere informatie

Dwarsdwarsdwars hhhhhhhhhhhhhhh

Dwarsdwarsdwars hhhhhhhhhhhhhhh Dwarsdwarsdwars hhhhhhhhhhhhhhh De waarde van onderwijs oktober 2013 lllllllllllllll dwarsdwarsdwars Inleiding De tijd dat het onderwijs alleen maar gericht was op het overdragen van kennis en vaardigheden

Nadere informatie

Vormgeving christelijke identiteit binnen PricoH

Vormgeving christelijke identiteit binnen PricoH Stoekeplein 8a 7902 HM Hoogeveen tel.: 0528-234494 info@pricoh.nl www.pricoh.nl PricoH heeft acht christelijke basisscholen onder haar beheer. Binnen deze acht scholen werken ruim 200 medewerkers, in diverse

Nadere informatie

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Wet van 9 december 2005, houdende opneming in de Wet op het

Nadere informatie

In welke mate kunt u zich vinden in het benoemen van vrijheid, gelijkheid/gelijkwaardigheid en solidariteit als basiswaarden voor

In welke mate kunt u zich vinden in het benoemen van vrijheid, gelijkheid/gelijkwaardigheid en solidariteit als basiswaarden voor Ontwikkelteam Burgerschap Ronde Derde ronde () REFERENTIE BU000880 Naam Coen Gelinck Organisatie Nederlandse Vereniging van Leraren Maatschappijleer (NVLM) E-mailadres coengelinck@nvlm.nl Namens wie geeft

Nadere informatie

1 Aanbevolen artikel

1 Aanbevolen artikel Aanbevolen artikel: 25 november 2013 1 Aanbevolen artikel Ik kan het, ik kan het zélf, ik hoor erbij Over de basisingrediënten voor het (psychologisch) welzijn Een klassieke motivatietheorie toegelicht

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 03. Missie en kernwaarden 07. Nieuwe perspectieven voor de toekomst 13. Beloften 23. Merkbaar en herkenbaar 37

Inhoud. Voorwoord 03. Missie en kernwaarden 07. Nieuwe perspectieven voor de toekomst 13. Beloften 23. Merkbaar en herkenbaar 37 Inhoud Voorwoord 03 Missie en kernwaarden 07 Nieuwe perspectieven voor de toekomst 13 Beloften 23 Merkbaar en herkenbaar 37 01 Voorwoord ROC Friese Poort staat midden in de samenleving, want onderwijs

Nadere informatie

2. Waar staat de school voor?

2. Waar staat de school voor? 2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook

Nadere informatie

obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl

obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl 1 Actief burgerschap en sociale integratie: Door de toenemende individualisering in onze samenleving is goed

Nadere informatie

Ons. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs

Ons. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs Ons Onderwijs Kwaliteit in onderwijs Voorwoord Bij Marianum staat de ontwikkeling van de leerling voorop. Wij staan voor aantrekkelijk en afgestemd onderwijs, gemotiveerde leerlingen en goede eindresultaten.

Nadere informatie

Voorlichting Voortgezet Onderwijs

Voorlichting Voortgezet Onderwijs Voorlichting Voortgezet Onderwijs Onderwerpen die besproken worden: Onderbouw VO Bovenbouw VO LWOO vmbo havo/vwo En daarna? Factoren voor schoolkeuze Scholen in de regio Aanmeldingsprocedure Belangrijke

Nadere informatie

Smartphone of tablet? Open de browser en ga naar:

Smartphone of tablet? Open de browser en ga naar: Smartphone of tablet? Open de browser en ga naar: http://etc.ch/vkrr Toetsen van de Toekomst Saskia Wools manager prototyping, Cito Agenda Onderwijs 2032 Hoger Onderwijs in 2032 Q&A Smartphone of tablet?

Nadere informatie

2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie

2013-2017. Actief burgerschap en sociale integratie 201-2017 Actief burgerschap en sociale integratie Inhoudsopgave: Kwaliteitszorg actief burgerschap en sociale integratie Visie en planmatigheid Visie Doelen Invulling Verantwoording Resultaten Risico s

Nadere informatie

Obs de Bouwsteen. Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN. actief burgerschap en sociale integratie

Obs de Bouwsteen. Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN. actief burgerschap en sociale integratie Obs de Bouwsteen Notitie actief burgerschap en sociale integratie OBS DE BOUWSTEEN 1. Wat is actief burgerschap? Actief burgerschap is: de bereidheid en het vermogen om deel uit te kunnen maken van een

Nadere informatie

Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR

Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DEEL 4 DISCIPLE MENTOR In Gen 1, 2 en 3 lezen we direct hoe God denkt over de mens. Hij laat zien wie we zijn, waar we voor gemaakt zijn en wat onze bestemming in het

Nadere informatie

Aangenaam: Guido. Informatie over kennismaken met Guido. gelooft

Aangenaam: Guido. Informatie over kennismaken met Guido. gelooft Aangenaam: Guido Informatie over kennismaken met Guido gelooft Welkom op Guido Als u deze brochure leest dan heeft u uw zoon of dochter aangemeld voor GSG Guido. Guido is een school voor christenen in

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

Werkgevers Ondernemers. In gesprek over de inhoud van het onderwijs

Werkgevers Ondernemers. In gesprek over de inhoud van het onderwijs Werkgevers Ondernemers In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel gedachten,

Nadere informatie

EEN VRAAG CADEAUTJE OF CADEAUBON?

EEN VRAAG CADEAUTJE OF CADEAUBON? DE TERUGKEER VAN HET LESGEVEN & HET WERK VAN DE LERAAR Gert Biesta Brunel University London & Universiteit voor Humanistiek EEN VRAAG CADEAUTJE OF CADEAUBON? IJSSELGROEP ONDERWIJSGESPREK 11 OKTOBER 2018

Nadere informatie

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:

Het Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie: BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse

Nadere informatie

Over het Vecht-College

Over het Vecht-College Over het Vecht-College Het Vecht-College is een particuliere middelbare school voor mavo, havo en vwo. Wij bieden kwalitatief hoogstaand onderwijs, gericht op de individuele behoeften en talenten van kinderen.

Nadere informatie

Lek en Linge GYMNASIUM

Lek en Linge GYMNASIUM Lek en Linge GYMNASIUM Gymnasium: Verbreed je culturele horizon! Heb je plezier in leren? Zoek je graag dingen uit? Ben je geïnteresseerd in de wereld van de Grieken en de Romeinen? Wil je extra tools

Nadere informatie

Het gymnasium: iets voor jou?

Het gymnasium: iets voor jou? Het gymnasium: iets voor jou? Stel jezelf eens de vraag... Ben ik nieuwsgierig? Heb ik een brede belangstelling? Hou ik van onderzoeken? Ben ik gek op cultuur? Houd ik van nieuwe dingen leren? Ben ik kritisch?

Nadere informatie

Locatie Buitenbaan Je doet ertoe!

Locatie Buitenbaan Je doet ertoe! JENAPLAN Locatie Buitenbaan Je doet ertoe! BUITENGEWOON JENA een andere, succesvolle aanpak In Heerenveen kunnen leerlingen sinds 1997 in de onderbouw van Jenaplan-onderwijs volgen in heterogene klassen:

Nadere informatie

Inhoud. 9 aanraders. Meer weten? 97 Reeds verschenen 99. TIB Tool_nr.12.indd 3 09-07-15 09:30

Inhoud. 9 aanraders. Meer weten? 97 Reeds verschenen 99. TIB Tool_nr.12.indd 3 09-07-15 09:30 Inhoud 9 aanraders 1. Een kader voor voicing 04 2. Voicing: oog voor dialoog 12 3. Voicing in leren en presenteren 26 4. Voicing en participeren 40 5. Voicing en creëren 50 6. Voicing en je innerlijke

Nadere informatie

POSITION PAPER wetsvoorstel verduidelijking burgerschapsopdracht in het funderend onderwijs

POSITION PAPER wetsvoorstel verduidelijking burgerschapsopdracht in het funderend onderwijs POSITION PAPER wetsvoorstel verduidelijking burgerschapsopdracht in het funderend onderwijs Algemeen De VGS constateert met dankbaarheid dat veel christelijkreformatorische scholen in onze achterban aandacht

Nadere informatie

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid

Nadere informatie

Gids voor de leraar rooms-katholieke godsdienst

Gids voor de leraar rooms-katholieke godsdienst Gids voor de leraar rooms-katholieke godsdienst 1 1 Waarom heet dit vak Rooms-katholieke Godsdienst? Niet neutraal Specifiek mensbeeld Stevige vorming vereist Kennis van de Spreken vanuit eigen levensbeschouwing,

Nadere informatie

Voorlichting Voortgezet Onderwijs

Voorlichting Voortgezet Onderwijs Voorlichting Voortgezet Onderwijs Onderwerpen die besproken worden: Onderbouw VO Bovenbouw VO LWOO vmbo havo/vwo En daarna? Factoren voor schoolkeuze Scholen in de regio Aanmeldingsprocedure Belangrijke

Nadere informatie

Burgerschapsvorming LVGS

Burgerschapsvorming LVGS Burgerschapsvorming LVGS Jacomijn van der Kooij Hoop 2 Een brede blik op burgerschap Mini-college Burgerschapsvorming en goed onderwijs Sinds 2006 verplicht: Wet actief burgerschap en sociale integratie.

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie

Studenten lerarenopleiding. In gesprek over de inhoud van het onderwijs

Studenten lerarenopleiding. In gesprek over de inhoud van het onderwijs Studenten lerarenopleiding In gesprek over de inhoud van het onderwijs 1 Algemeen Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst. Deel

Nadere informatie

Achtergrond onderzoeksvraag 1

Achtergrond onderzoeksvraag 1 Achtergrond onderzoeksvraag 1 1. Kerncurriculum en keuzedelen voor school en leerling Wij pleiten voor een vaste basis van kennis en vaardigheden die zich beperkt tot datgene wat alle leerlingen ten minste

Nadere informatie

Brochure. Primair onderwijs. Brochure. Primair onderwijs

Brochure. Primair onderwijs. Brochure. Primair onderwijs Brochure Primair onderwijs Brochure Primair onderwijs Positive Action Positive Action is een programma waarmee kinderen ondersteund en uitgedaagd worden in het ontwikkelen van hun unieke talenten. Het

Nadere informatie

Missie school Vanuit onze visie op het onderwijs volgt onze missie met BRON-waarden:

Missie school Vanuit onze visie op het onderwijs volgt onze missie met BRON-waarden: Missie en visie Basisschool met de Bijbel Bij de Bron is één van de tien scholen uitgaande van de Vereniging tot Stichting en Instandhouding van Scholen voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs te Putten.

Nadere informatie

WAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Frans Holtkamp

WAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Frans Holtkamp WAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Frans Holtkamp Waarom katholiek onderwijs, door: Frans Holtkamp (versie: 13-11-2009) 1 WAAROM KATHOLIEK ONDERWIJS? Deze bijlage bestaat uit twee delen: een leestekst en een

Nadere informatie

Vorm en inhoud geven aan burgerschap. MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013

Vorm en inhoud geven aan burgerschap. MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013 Vorm en inhoud geven aan burgerschap MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013 Inhoud Inleiding Bespiegelingen burgerschap Praktische middelen: - Kijk in mijn wijk - Geen grapjes

Nadere informatie

Aangenaam: Guido. Informatie over kennismaken met Guido. gelooft

Aangenaam: Guido. Informatie over kennismaken met Guido. gelooft Aangenaam: Guido Informatie over kennismaken met Guido gelooft Welkom op Guido Als u deze brochure leest dan heeft u uw zoon of dochter aangemeld voor GSG Guido. Guido is een gereformeerde school voor

Nadere informatie

1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren

1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren Stellingen visie 1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren 2. Ik heb voldoende vertrouwen in mijn leerlingen om ze op afstand te coachen en begeleiden 3. Ik houd

Nadere informatie

Ontwikkelingen in afstudeerrichtingen lerarenopleidingen HAN ILS. 13 april 2016

Ontwikkelingen in afstudeerrichtingen lerarenopleidingen HAN ILS. 13 april 2016 Ontwikkelingen in afstudeerrichtingen lerarenopleidingen HAN ILS 13 april 2016 Het komende uurtje... 14.15-14.35 uur Implementatie afstudeerrichtingen HAN ILS 14.35 14.45 uur Uitwisseling 14.45-15.05 uur

Nadere informatie

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE 1 ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE OP DE VALKENHEUVEL De wetgever schrijft scholen in Nederland voor om zich actief in te spannen om het besef van kinderen

Nadere informatie

Actief burgerschap en sociale integratie

Actief burgerschap en sociale integratie Actief burgerschap en sociale integratie Mei 2019 1. Inleiding Per 1 februari 2006 is wettelijk vastgelegd dat scholen actief burgerschap en sociale integratie moeten bevorderen. Burgerschap moet herkenbaar

Nadere informatie

WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?

WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK? WAT MAAKT UNIEK? WAAROM De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool in Nederland een grote mate van

Nadere informatie

WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?

WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK? WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK? WAAROM DE VRIJESCHOOL De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool

Nadere informatie

PERSOONLIJKE VORMING 1

PERSOONLIJKE VORMING 1 PERSOONLIJKE VORMING 1 DOELEN VAN DEZE MODULE Je kunt duidelijk maken waarom je kiest voor christelijk / reformatorisch onderwijs Je bent bk bekend met de leefwereld ld van ouders / verzorgers en met de

Nadere informatie

Mijn onderwijsvisie. Natasha Pers. Opleiding: Master algemene economie. Studentennummer: 500610025. Vakdocent: P. Voorend

Mijn onderwijsvisie. Natasha Pers. Opleiding: Master algemene economie. Studentennummer: 500610025. Vakdocent: P. Voorend Mijn onderwijsvisie Natasha Pers Opleiding: Master algemene economie Studentennummer: 500610025 Vakdocent: P. Voorend Algemene Visie Mijn onderwijsvisie 2 is meer een terugblik dan wel herziening van mijn

Nadere informatie

Actuele vragen met betrekking tot de vrijheid van onderwijs. Fenneke Zeldenrust

Actuele vragen met betrekking tot de vrijheid van onderwijs. Fenneke Zeldenrust Actuele vragen met betrekking tot de vrijheid van onderwijs Fenneke Zeldenrust Vrijheid van onderwijs, artikel 23 Grondwet - Vrijheid van stichting - Vrijheid van richting - Vrijheid van inrichting Een

Nadere informatie

Hoofdlijn advies. Wat vind jij? Laat het ons weten op: Persoonlijke ontwikkeling. Basiskennis en -vaardigheden. Vakoverstijgend leren

Hoofdlijn advies. Wat vind jij? Laat het ons weten op: Persoonlijke ontwikkeling. Basiskennis en -vaardigheden. Vakoverstijgend leren Hoofdlijn advies Taalvaardig Rekenvaardig Digitaal vaardig Sociaal vaardig Persoonlijke ontwikkeling Basisvaardigheden Basiskennis en -vaardigheden Natuur & technologie Mens & maatschappij Taal & cultuur

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Primair Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag

Nadere informatie

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE TAALWERKBLAD PARTICIPATIE aanpak coach cultuur deelnemen doel eigenschappen heden integreren kwaliteiten meedoen mentor nu plan samenleving toekomst vaardigheden verleden verwachtingen wensen DE WERKWOORDSTIJDEN

Nadere informatie

Visie op ouderbetrokkenheid

Visie op ouderbetrokkenheid Visie op ouderbetrokkenheid Basisschool Lambertus Meestersweg 5 6071 BN Swalmen tel 0475-508144 e-mail: info@lambertusswalmen.nl website: www.lambertusswalmen.nl 1 Maart 2016 Inleiding: Een beleidsnotitie

Nadere informatie

Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018

Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018 Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018 Voorwoord. De planperiode van 2011-2014 ligt bijna achter ons en geeft ons reden tot nadenken over de doelen voor de komende vier jaar. Als we terugdenken

Nadere informatie

Samenwerking. Betrokkenheid

Samenwerking. Betrokkenheid De Missie Het Spectrum is een openbare school met een onderwijsaanbod van hoge kwaliteit. We bieden het kind betekenisvol onderwijs in een veilige omgeving. In een samenwerking tussen kind, ouders en school

Nadere informatie

Deel 1: Pedagogisch project Vrije Basisschool Lenteland

Deel 1: Pedagogisch project Vrije Basisschool Lenteland 1 ONZE SCHOOL en de SCHOLENGROEP ARKORUM Het katholiek basisonderwijs brengt al vele jaren een aanbod van kwalitatief onderwijs en opvoeding aan kleuters en leerlingen in de regio Roeselare- Ardooie. In

Nadere informatie

De Brede School Academie Utrecht

De Brede School Academie Utrecht OOK IN uw wijk! De Brede School Academie Utrecht Er gebeurt iets nieuws in Utrecht. Iets bijzonders. Basisscholen uit de wijken Overvecht, Hoograven, Ondiep/Zuilen, Kanaleneiland en Lombok/Oog in Al werken

Nadere informatie

Schoolplan Inleiding

Schoolplan Inleiding Inleiding Dit schoolplan geeft de lijnen aan waarlangs onze school zich de komende vier jaar wil ontwikkelen. De inhoud is tot stand gekomen na overleg met alle geledingen in de school. Dit betekent dat

Nadere informatie

Wat is de identiteit voor de schoolraad van de PBS?

Wat is de identiteit voor de schoolraad van de PBS? Wat is de identiteit voor de schoolraad van de PBS? 1. Levensbeschouwelijke (religieuze) identiteit : Over het algemeen geldt dat een ieder van het team zich achter de levensbeschouwelijke identiteit die

Nadere informatie

Koersplan - Geloof in de toekomst

Koersplan - Geloof in de toekomst Koersplan - Geloof in de toekomst Storytelling als innerlijk kompas De s8ch8ng hanteert het verhaal van Springmuis voor draagvlak en gemeenschappelijke taal. Springmuis gaat op reis naar het onbekende.

Nadere informatie

Identiteitsontwikkeling en/in het curriculum? inspiratiemiddag persoonsvorming Amersfoort, 28 september 2017

Identiteitsontwikkeling en/in het curriculum? inspiratiemiddag persoonsvorming Amersfoort, 28 september 2017 Identiteitsontwikkeling en/in het curriculum? inspiratiemiddag persoonsvorming Amersfoort, 28 september 2017 Voorstellen Alderik Visser a.visser@slo.nl Voorheen: docent geschiedenis en filosofie Nu: leerplannen

Nadere informatie

logoocw De heer prof. dr. F. P. van Oostrom 26 mei 2005 ASEA/DIR/2005/23876 Taakopdracht voor de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon geen

logoocw De heer prof. dr. F. P. van Oostrom 26 mei 2005 ASEA/DIR/2005/23876 Taakopdracht voor de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon geen logoocw De heer prof. dr. F. P. van Oostrom Den Haag Ons kenmerk 26 mei 2005 ASEA/DIR/2005/23876 Onderwerp Taakopdracht voor de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon Bijlage(n) geen Geachte heer Van

Nadere informatie

Leren op een prachtige school

Leren op een prachtige school Meerwerf basisschool Tuindorpschool www.meerwerf.nl Leren op een prachtige school midden in Den Helder R Rust en ruimte In het oude centrum van Den Helder ligt onze prachtige Tuindorpschool. Al generaties

Nadere informatie

Piter Jelles Strategisch Perspectief

Piter Jelles Strategisch Perspectief Piter Jelles Strategisch Perspectief Strategisch Perspectief Inhoudsopgave Vooraf 05 Piter Jelles Onze missie 07 Onze ambities 07 Kernthema s Verbinden 09 Verbeteren 15 Vernieuwen 19 Ten slotte 23 02 03

Nadere informatie

Vwo+ en Gymnasium WINKLER PRINS

Vwo+ en Gymnasium WINKLER PRINS Met kop en schouder Vwo+ en Gymnasium OP WINKLER PRINS Grieks en Latijn geven je diploma een gouden randje! Is vwo+ of het gymnasium wat voor jou? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, moet je jezelf de

Nadere informatie

Strategisch beleidsplan O2A5. De dialoog als beleid

Strategisch beleidsplan O2A5. De dialoog als beleid Strategisch beleidsplan O2A5 De dialoog als beleid Bij de tijd, open, boeiend en passend, dat zijn zowel het onderwijs als de werkwijze van O2A5. We hebben dan ook gekozen voor een vernieuwende en eigentijdse

Nadere informatie

Mijn visie; mijn manier van handelen en

Mijn visie; mijn manier van handelen en Mijn visie; mijn manier van handelen en ideeën over hoe kinderen ontwikkelen, leren en zouden moeten leren op school. Mariska Gerritsen, Docent beeldende vorming Fontys Tilburg Onderwijs Mijn visie op

Nadere informatie

Willem de Zwijgerschool Een wereldplek om te groeien. Strategisch Beleidsplan

Willem de Zwijgerschool Een wereldplek om te groeien. Strategisch Beleidsplan Willem de Zwijgerschool Een wereldplek om te groeien Strategisch Beleidsplan 2015-2019 Missie Midden in de wijk biedt de school een uitdagende omgeving voor kinderen om uit te groeien tot verantwoorde

Nadere informatie

Handreiking bij een spirituele zoektocht.

Handreiking bij een spirituele zoektocht. Handreiking bij een spirituele zoektocht. Deze handreiking hoort bij: Oud- en nieuw- katholiek. De spirituele zoektocht van die andere katholieken. Door Joris Vercammen. Valkhof pers 2011. Het boek is

Nadere informatie

VISIE PEDAGOGISCH PROJECT

VISIE PEDAGOGISCH PROJECT VISIE PEDAGOGISCH PROJECT van daltonschool De Kleine Icarus Algemene visie De opdracht van daltonschool De Kleine Icarus bevat naast het onderwijskundig eveneens een maatschappelijk aspect Wij brengen

Nadere informatie

1. Peter Petersen. De effectieve groepsleid(st)er. 1.1.Opvoeding is het leren zelf

1. Peter Petersen. De effectieve groepsleid(st)er. 1.1.Opvoeding is het leren zelf De effectieve groepsleid(st)er 1. Peter Petersen Voorwaarden om veel en breed te leren: uitgaan van positieve vermogens van kind; rijke en veelzijdige leerwereld creëren die vol zit met de meest verschillende

Nadere informatie

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,

Nadere informatie

Opvoedingsproject. Nieuwen Bosch Humaniora Gent

Opvoedingsproject. Nieuwen Bosch Humaniora Gent Opvoedingsproject Nieuwen Bosch Humaniora Gent Onze school wil aan jongeren kwalitatief hoogstaand onderwijs bieden in een hartelijk klimaat van samenwerken en samenleven stimuleren we de leerlingen vanuit

Nadere informatie

Speech gehouden tijdens het VO Congres van de VO-Raad 29 maart 2018, Nieuwegein

Speech gehouden tijdens het VO Congres van de VO-Raad 29 maart 2018, Nieuwegein Speech gehouden tijdens het VO Congres van de VO-Raad 29 maart 2018, Nieuwegein Robbert-Jan Poortvliet (docent geschiedenis) Frederiek Weststrate (leerling vmbo-kgt) I have a dream! Ik heb een droom! Psycholoog

Nadere informatie

Aanbod burgerschap en sociale integratie

Aanbod burgerschap en sociale integratie Aanbod burgerschap en sociale integratie 1 Kanjertraing Dronenplein 7 2411 HE Bodegraven www.d4w.nl/prinses-beatrixschool 2 Visie Levensbeschouwelijke visie: Wij zijn een open Protestants Christelijke

Nadere informatie

SCHOOLONTWIKKELPLAN SAMEN UNIEK

SCHOOLONTWIKKELPLAN SAMEN UNIEK SCHOOLONTWIKKELPLAN 2017-2021 SAMEN UNIEK Instemming van de medezeggenschapsraad: 23 januari 2017 1 Inhoud 1. Voorwoord... 3 2. Missie... 4 3. Visie... 4 4. Zes pijlers... 5 5. Kernwaarden en ambities...

Nadere informatie

Verslag college 4: De staat van burgerschapsonderwijs en een blik op de toekomst

Verslag college 4: De staat van burgerschapsonderwijs en een blik op de toekomst Verslag college 4: De staat van burgerschapsonderwijs en een blik op de toekomst In de collegereeks Democratie en burgerschap, georganiseerd door ProDemos en de Universiteit van Amsterdam, kijken we naar

Nadere informatie

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt: Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan

Nadere informatie

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs!

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn

Nadere informatie

Wat zou het onderwijs zijn zonder virtuositeit?

Wat zou het onderwijs zijn zonder virtuositeit? VIRTUOOS ONDERWIJS EN VIRTUOOS ONDERWIJZEN: WAT BETEKENT DAT CONCREET & IN DE PRAKTIJK? Gert Biesta Brunel University London ArtEZ Institute of the Arts Wat zou het onderwijs zijn zonder virtuositeit?

Nadere informatie

De mediawijze adolescent

De mediawijze adolescent De mediawijze adolescent Amber Walraven, 12 november 2014 ITS, Radboud Universiteit Nijmegen 1 Inhoud Wat kunnen adolescenten wel op het gebied van mediawijsheid? Wat kunnen adolescenten niet op het gebied

Nadere informatie

VERDER IN LEREN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2011-2015 PUBLIEKSVERSIE

VERDER IN LEREN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2011-2015 PUBLIEKSVERSIE VERDER IN LEREN STRATEGISCH BELEIDSPLAN 2011-2015 PUBLIEKSVERSIE INHOUD Missie & visie 4 Het onderwijs voorbij 5 Kwaliteit vanuit identiteit 7 Werken vanuit passie 8 Elke leerling telt 10 Ondernemend en

Nadere informatie

Voorlichting Voortgezet Onderwijs

Voorlichting Voortgezet Onderwijs Voorlichting Voortgezet Onderwijs Onderwerpen die besproken worden: Onderbouw VO Bovenbouw VO LWOO (wordt geïntegreerd) vmbo havo/vwo En daarna? Factoren voor schoolkeuze Scholen in de regio Aanmeldingsprocedure

Nadere informatie