HET KONINKLIJK NATUURKUNIG GENOOTSCHAP

Transcriptie

1 HET KONINKLIJK NATUURKUNIG GENOOTSCHAP Ter gelegenheid van de verlenging van het Predicaat Piet van der Kruit Voorzitter Bestuur KNG vdkruit 7 september 2012 Het Natuurkundig Genootschap

2 Hartelijk welkom namens bestuur en ereleden KNG: Prof. Lubbert Dijkhuizen Ir. Kor Holstein Prof. Piet van der Kruit Mr. Jan Kuin Prof. Lou de Leij Prof. Petra Rudolf Dr. Albert Jan Scheffer Prof. Ton Schoot Uiterkamp Prof. Douwe Wiersma Mr. Marten Dorhout Prof. Wim Mook Dr. Ir. Pierre Wolfs Prof. Adriaan van der Woude Het Natuurkundig Genootschap

3 Deze presentatie is beschikbaar op vdkruit/jea3/homepage/kng.pdf De URL van het KNG is Het Natuurkundig Genootschap

4 Geschiedenis Het Natuurkundig Genootschap

5 De geschiedenis van het KNG is uitstekend beschreven door Franck Smit in het boek, dat het KNG uitgaf t.g.v. het tweehonderd-jarige bestaan in Het Natuurkundig Genootschap Verkrijgbaar voor 10.

6 Deze lezing van Jan Guichelaar en George Huitema is ook zeer de moeite waard (zie Het Natuurkundig Genootschap

7 Theodorus van Swinderen ( ) was de initiatiefnemer, oprichter (in 1801) en eerste voorzitter van het Natuur- en Scheikundig Gezelschap. Mede oprichters waren: Warmolt Tonckens ( ) Johannes Tonckens ( ) Sibrandus Stratingh ( ) Jan Gerard Woldringh ( ) Onno Joost Sickinghe ( ) Allen studenten (vijf rechten, één medisch)! Het Natuurkundig Genootschap

8 Lijst van Bestuurders en Secretarissen, zoals die normaal hangt in de Kapteynzaal in het Concerthuis aan de Poelestraat. Inmiddels is aan een tweede lijst begonnen want de lijst is inmiddels 119 personen lang. Het Natuurkundig Genootschap

9 Bovenstaande foto toont het eerste deel met de oprichters. Het Natuurkundig Genootschap

10 Van Swinderen was later hoogleraar natuurlijke historie, encyclopedie filosofia naturalis, oeconomia politica en pedagogiek Sibrandus Stratingh Ezn. (links, hoogleraar Scheikunde , vanaf 1827 ook technologie) was de eerste vice-voorzitter (volgens de lijst vanaf 1814 of eerder ). Het Natuurkundig Genootschap

11 De medicus Sibrandus Elzoo Stratingh ( ) was de tweede voorzitter 1814 of eerder tot Stratingh Ezn. was vervolgens voorzitter van 1836 tot zijn dood in Van Swinderen bleef ook bestuurslid tot zijn dood in Het Natuurkundig Genootschap

12 Ik toon u kort een aantal belangrijke KNG bestuursleden. Velen, maar niet allen waren hoogleraar aan de Rijks-universiteit Groningen. Het Natuurkundig Genootschap

13 Jacobus Albertus Uilkens ( ). Hoogleraar Landhuishoudkunde en Technologie Bestuurslid ; vaste spreker vanaf Het Natuurkundig Genootschap

14 Dirk Huizinga ( ). Hoogleraar physiologie en (na 1871) histologie Bestuurslid Het Natuurkundig Genootschap

15 Jacobus Cornelius Kapteyn ( ). Hoogleraar sterrenkunde, waarschijnlijkheidsrekening en mechanica Bestuurslid Lid bestuur Wetenschappelijke Afdeling vanaf 1900; als voorzitter van 1904 tot In 1928 is de Kapteynzaal in het Concerthuis naar hem vernoemd. Het Natuurkundig Genootschap

16 Hartog Jacob Hamburger ( ). Hoogleraar Fysiologie en Weefselleer Bestuurslid Voorzitter Het Natuurkundig Genootschap

17 Uit de Provinciale Groninger Courant van 26 november Het Natuurkundig Genootschap

18 Gerardus Heymans ( ). Hoogleraar geschiedenis der wijsbegeerte, logica, metafysica en zielkunde Bestuurslid Het Natuurkundig Genootschap

19 Hilmar Johannes Backer ( ). Hoogleraar organische scheikunde Bestuurslid , Voorzitter , , Het Natuurkundig Genootschap

20 Frits Zernike (( )). Hoogleraar Mathematische fysica, technische natuurkunde, etc Voorzitter Wetenschappelijke Afdeling Het Natuurkundig Genootschap

21 Wiepko Gerhardus Perdok ( ). Hoogleraar toegepaste kristalkunde bestuurslid Secretaris Het Natuurkundig Genootschap

22 Hendrik Brinkman ( ). Hoogleraar Experimentele natuurkunde Bestuurslid Voorzitter Het Natuurkundig Genootschap

23 Willem Gerrit Mook (1932 ). Hoogleraar isotopenfysica Bestuurlid , Voorzitter Het Natuurkundig Genootschap

24 Adriaan van der Woude (1930 ). Hoogleraar experimentele kernfysica Bestuurslid , Voorzitter van Het Natuurkundig Genootschap

25 Hm.. Het Natuurkundig Genootschap

26 Maar er waren ook heel belangrijke KNG bestuursleden, die niet aan de universiteit verbonden waren. Ik noem twee voorbeelden. Het Natuurkundig Genootschap

27 Peter Roelf Bos ( ). Leraar nederlands en aardrijkskunde te Warffum en aan de H.B.S. te Groningen. Bekend van Bos-atlas. Bestuurslid Voorzitter Centraal Bureau Het Natuurkundig Genootschap

28 Florentius Goswin Groneman ( ). Leraar natuurkunde en biologie, later directeur van de H.B.S. te Groningen. Bestuurslid Voorzitter , ere-voorzitter in Het Natuurkundig Genootschap

29 Sinds 1832 huurde het genootschap ruimte in het Concerthuis aan de Poelestraat. In 1840 werd het gekocht. Mede door eens schenking van gulden van van Swinderen in ruil voor een lijfrente. Zoals bekend is op 2 januari het achterste deel aan de Gemeente verkocht voor de bouw van het Forum. Tijdens de bouw huurt de gemeente het gebouw. Het Natuurkundig Genootschap

30 Bestuursleden in de grote zaal van het Concerthuis bij de oplevering op 2 januari Het Natuurkundig Genootschap

31 Geschiedenis De overdracht van het achterste deel van het Concerthuis op 2 januari Het Natuurkundig Genootschap

32 De situatie op 1 januari Het Natuurkundig Genootschap

33 De situatie op 1 april Het Natuurkundig Genootschap

34 De situatie op 1 september Het Natuurkundig Genootschap

35 Het Natuurkundig Genootschap

36 Predicaat bij 175-jarig bestaan in In principe verlengen na 25 jaar. Op staat als criteria: Zeer belangrijk zijn in hun vakgebied; minstens 100 jaar bestaan; geen politieke of andere gevoelige opvattingen verspreiden; geen onderdeel zijn van een groter verband dat al is. De lijst Gerechtigden Predicaat telt ruim 550 namen. Alle reden er vereerd mee en trots op te zijn. Het Natuurkundig Genootschap

37 Een uitgebreid formulier was nodig om verlenging aan te vragen. Vitaal en belangrijke publieke functie. Goed ledental. Goed bezochte activiteiten. Financieel gezond. Verlenging erkend voor 25 jaar. Het Natuurkundig Genootschap

38 Het Natuurkundig Genootschap

39 Vorig jaar zijn we overgegaan op een programma van 8 lezingen door ook de derde dinsdag in september een lezing te organiseren. Dat is met veel instemming begroet. Sinds 1991 kennen we de Van Swinderenprijs uit. In kader van doelstelling bevordering van de belangstelling voor de natuurwetenschap in ruime kring. Het gaat om de beste Nederlandse samenvatting in een proefschrift in voorafgaand academisch jaar in de Faculteiten der Wiskunde en Natuurwetenschappen en der Medische Wetenschappen aan de RUG. Het Natuurkundig Genootschap

40 Nominaties komen van promovendi, promotores en directeuren van onderzoeksinstituten. Jaarlijks zo s 40 à 50 uit ongeveer 200. Jury van drie deskundigen kiest de winnaar (erg veel werk!). Winnaar geeft in (bij voorkeur) december-vergadering een korte presentatie. Prijs bedraagt Functioneert het nog goed?: Presentaties niet altijd kwalitatief goed. Gehaaste december-vergadering (minder ruimte voor spreker). Geen oog voor wetenschappelijke kwaliteit van proefschrift. Het Natuurkundig Genootschap

41 Nieuwe opzet van Swinderenprijs Voorlopig alleen cum laude proefschriften. Jury selecteert hieruit op grond van de Nederlandse samenvatting de 4 beste (plus 1 reserve). Op december vergadering worden alle vier gevraagd een presentatie te geven (KNG betaalt reiskosten). De jury kiest daarna de winnaar, vooral op grond van de presentatie. De prijs voor de winnaar wordt verhoogd naar De andere drie krijgen een (troost)prijs van We denken nog na over publieksparticipatie. Het Natuurkundig Genootschap

42 Lezingencyclus Omdat december-lezing vervalt zal er een mei-lezing zijn. Programma voor 2012/2013: 18 sept. Friedrich RUG/UMCG EHEC of AB resistenties 16 okt. Boddeke RUG/UMCG stamcellen/gentherapie 20 nov. Nolte RUN moleculaire chemie 18 dec. van Swinderenprijs 15 jan. Verbrugge RUG kunstmatige intelligentie 19 febr. Bergshoeff RUG snaartheorie/quantumgravity 19 mrt. de Baar KNIOZ/RUG klimaat en oceanen 14 apr. Vet NIOO/KNAW plant-insect relaties 21 mei Zaroubi RUG LOFAR/Epoch of Reionisation Het Natuurkundig Genootschap

43 Het bestuur is zeer ingenomen met de opkomst en de kwaliteit van de voordrachten bij de maandelijkse bijeenkomsten. Dit geldt ook voor het jaarlijkse Nobel-symposium. Ook dit continueren we en het zal blijven plaatsvinden op de tweede zaterdag van januari. Het Natuurkundig Genootschap

44 Speciale lezing Het bestuur wil naast de reguliere lezingen een speciale lezing starten door een wetenschappelijke coryfee. Dit zal wijd geadverteerd worden en beoogt een breed publiek. Lokatie en datum staan niet vast, maar worden bepaald in samenspraak met de spreker. De lezing wordt vernoemd naar een prominente Groningse wetenschapper met een speciale band met het KNG. Het Natuurkundig Genootschap

45 De lezing zal genoemd worden de Jacobus C. Kapteyn lezing. Kapteyn is gekozen vanwege Zijn speciale verdiensten als bestuurslid van het KNG ( ), en voorzitter ( ) van de in 1899 opgerichte wetenschappelijke afdeling en daardoor bijzondere betekenis voor het KNG en zijn internationaal zeer prominente reputatie als astronoom en onderzoeker en daardoor bijzondere betekenis voor de natuurwetenschap in Gronngen. Het Natuurkundig Genootschap

46 De eerste Jacobus C. Kapteyn lezing zal gegeven worden door Prof. dr. Dick F. Swaab, bekend arts, neurobioloog en hersenonderzoeker op 18 juni U wordt op een later tijdstip geïnformeerd over tijd en plaats. Het Natuurkundig Genootschap

47 Tenslotte. Hartelijk dank voor uw komst en een toast op de toekomst van ons Natuurkundig Genootschap Het Natuurkundig Genootschap