Patiënteninformatie. Totale heupprothese

Transcriptie

1 Patiënteninformatie Totale heupprothese Samen met uw behandelend arts heeft u besloten om een totale heupprothese te laten plaatsen middels een operatie bij Annatommie mc. In deze folder vindt u meer informatie over deze behandeling.

2 Heupprothese Bij Annatommie mc kunt u terecht voor een heupprothese. Wanneer u te veel last heeft van pijn, bewegingsbeperkingen van uw heup en er geen andere behandelingen meer mogelijk zijn, kunt u samen met uw behandelend arts besluiten om een heupprothese te plaatsen. Hiervoor wordt u in onze eigen kliniek in Utrecht opgenomen en geopereerd. U blijft hier 2 a 3 nachten, dit zal bepaalt worden in overleg met orthopeed en Physician Assistant. Waarom een heupprothese? De meest voorkomende klacht bij slijtage van het heupgewricht is pijn. De pijn wordt gevoeld in de lies, in de bilstreek en trekt door naar het bovenbeen tot in de knie. Verder wordt het gewricht steeds stijver. Als de slijtage toeneemt, nemen de klachten ook toe. Medicatie en fysiotherapie helpen dan niet meer. Een kunstheup is dan meestal de oplossing.

3 Met een nieuwe heup krijgt u meer bewegingsvrijheid en daarmee een hogere kwaliteit van leven. Een heupprothese is een heup van kunstmateriaal, en ontworpen om de functie van een normale heup zo goed mogelijk na te bootsen. Welke heupprothese? Bij Annatommie mc gebruiken wij alleen heupprothese typen van de hoogste klasse, waarvan bekend is dat ze zeer goede lange termijn resultaten behalen. Ze zijn gemaakt door de Zwitserse firma Mathys. Het materiaal is een combinatie van titanium-aluminium-niobium. Dit implantaat wordt zonder cement geplaatst en is een zogenaamde vastgroeiheup. In een enkel geval, als de botkwaliteit zwakker is zal er wel bolcement worden gebruikt om de kunstheup vast te zetten. Een heupprothese: vermindert de pijn in uw heupgewricht herstelt functieverlies of bewegingsbeperkingen corrigeert eventuele anatomische afwijkingen van de heup Over het algemeen blijft een kunstheup langer dan 15 jaar goed functioneren. Hoe lang uw heupprothese mee gaat is afhankelijk van verschillende factoren zoals uw lichamelijke conditie, uw gewicht en de belasting van uw heup. Door zware belasting kan uw heup dus eerder aan vervanging toe zijn. Voor de operatie Het plaatsen van een heupprothese is inmiddels een vaak toegepaste, voorspelbare, veilige en effectieve operatie. Met een prothese heeft u minder pijn en ervaart u een functieverbetering in vergelijking met uw toestand voor de operatie. Het operatief vervangen van een heupgewricht is zelfs een van de meest succesvolle orthopedische ingrepen. Net als bij andere operaties gelden echter ook hier de nodige risico's en bestaat de kans op complicaties. Deze komen gelukkig zelden voor. Het is belangrijk dat u voor de ingreep in een goede conditie bent. Het is goed zoveel mogelijk ijzerrijke voeding te eten zoals rood vlees, lever, bonen, noten en gedroogde vruchten. Mocht u roken dan zou het goed zijn te stoppen, dat vermindert de kans op

4 complicaties. Wanneer u te zwaar bent raden wij u aan af te vallen om uw nieuwe heup minimaal te belasten en de resultaten van de operatie te optimaliseren. Daarnaast is het handig als u geen infecties heeft die zich tijdens de operatie door uw lichaam zouden kunnen gaan verspreiden en uw nieuwe gewricht zouden kunnen besmetten, zoals tandabcessen, blaasinfecties, ontstoken huidzweren, verkoudheid en griep. Om te voorkomen dat uw operatie wordt uitgesteld is het belangrijk dat bestaande aandoeningen in de gaten worden gehouden, zoals diabetes en een hoge bloeddruk (hypertensie). Mocht u twijfelen over uw conditie of vragen hebben over het gebruik van bepaalde geneesmiddelen dan kunt u deze overleggen met uw behandelend orthopedisch chirurg of uw huisarts. Tijdens het bespreken van de operatie zal er zo nodig ook een afspraak gemaakt worden voor een pre-operatief onderzoek bij de cardioloog, die een ECG zal afnemen en een laboratoriumonderzoek. De anesthesist of diens assistent zal bepalen of u de operatie veilig kunt ondergaan tijdens een preoperatief spreekuurafspraak. De operatie De operatie duurt 1 tot 2 uur. U wordt volledig of regionaal verdoofd, in beide gevallen merkt u niets van de operatie. Tijdens de operatie krijgt u antibiotica om de kans op een infectie te verkleinen. Via een drainage systeem wordt bloed, bloedresten en wondvocht afgevoerd. Na de verdoving maakt de orthopedisch chirurg aan de zijkant van de heup een snee in de lengte. Deze is ongeveer 20 cm. Eerst wordt de heupkom voorbereid zodat er stevig botcontact kan ontstaan. In de heupkom wordt een kom van kunststof of metaal geplaatst. Hierna zet de orthopedisch chirurg in het bovenbeen een metalen pen waarop de kop is vastgemaakt die precies in de kom past. Het hele heupgewricht wordt dus vervangen door een kop en kom die precies in elkaar passen. Het litteken zit aan de zijkant van de heup. Na de operatie wordt u naar de uitslaapkamer gebracht. Hier komt u rustig bij van de operatie en verblijft u ter controle. Na de operatie heeft u: een infuus in uw arm; hier wordt vocht door toegediend en medicatie om pijn en misselijkheid te bestrijden. meestal een zelf te bedienen systeem (PCAS) om de pijn te bestrijden. eventueel een slangetje in uw neus; om u te voorzien van extra zuurstof. een slangetje (wonddrain) uit de wond; deze loopt naar een opvangsysteem waar bloed en wondvocht in wordt opgevangen. Op de uitslaapkamer zult u regelmatig worden gecontroleerd (temperatuur, hartslag en bloeddruk). Verder zal u gevraagd worden naar mogelijke pijn en misselijkheid. Geef dit tijdig aan als u hier last van krijgt. U krijgt hier dan medicijnen tegen. U krijgt in ieder geval standaard antibiotica (preventief tegen infecties) en medicatie tegen trombose.

5

6 De dagen na de operatie 1 e dag na de operatie De 1 e dag na de operatie wordt het infuus en de wonddrain verwijderd. Het mobiliseren begint in bed. Dit bestaat uit buig- en strekbewegingen. De fysiotherapeut begeleidt u hierbij. Vervolgens wordt u begeleid bij het in de stoel gaan zitten. En u start met behulp van krukken voorzichtig met uw eerste loopoefening. 2 e dag na de operatie Met begeleiding van de fysiotherapeut of verpleging doet u uw loopoefeningen, gaat u het mobiliseren uitbreiden en brengt u zoveel mogelijk tijd buiten het bed door. 3 e dag na de operatie U kunt zich grotendeels zelfstandig verzorgen inclusief zelfstandig douchen. U blijft echter wel hulp nodig hebben voor het wassen van de onderbenen en voeten. Het lopen met krukken wordt verder geoefend. Normaal gesproken gaat u ook naar huis op deze dag, en zal u van ons de laatste instructies ontvangen Adviezen voor na het ontslag Leefregels Het is belangrijk dat u deze regels tot 6 weken na de operatie handhaaft. In de eerste 6 weken na de operatie kan uw heup bij verkeerde bewegingen nog uit de kom schieten. De prothese moet in deze periode de kans krijgen om goed vast te groeien. Vermijd daarom zoveel mogelijk verkeerde bewegingen en een te hoge belasting. Soms is het operatiegebied de eerste maanden enigszins gevoelig. Tevens kan uw been nog zelfs tot een jaar in meer of minder mate opgezet zijn. Dit kan een gespannen of pijnlijk gevoel in het been geven. Hieronder volgen de leefregels die uw nieuwe heupgewricht ten goede komen.

7 Wel doen Op uw rug slapen voor een periode van 6 weken Tot 6 weken na de operatie 2x een half uur per dag plat op bed liggen. Om ervoor te zorgen dat u uw been weer helemaal kan strekken. Tot 6 weken na de operatie bij wandelen buitenshuis 2 krukken gebruiken. Voorzichtig in- en uit bed stappen, op de manier die de fysiotherapeut u leert. Zit alleen op stoelen met armleuningen waarop u kunt steunen als u gaat zitten of opstaan. Met krukken lopen Altijd de leuning gebruiken bij traplopen. Bij trap op lopen eerst het niet geopereerde been en dan het andere been en kruk bijtrekken. Bij trap af lopen eerst de kruk met het geopereerde been en dan het andere been bijzetten. Bij het lopen, letten op de belasting en de positie van het geopereerde been, vooral bij het draaien. Op goede schoenen met stevige zool lopen. Enkele malen per dag een klein eindje lopen, is beter dan in 1 keer een grote afstand. Deel uw leefwijze zo in dat u afwisselend loopt, staat en zit. Iemand u laten helpen bij het wassen en drogen van de voeten/benen en bij het aanen uittrekken van de broek, kousen en schoenen. Niet doen De heup beslist niet draaien bij het zitten, liggen of lopen. Vermijd zoveel mogelijk verkeerde bewegingen en een te hoge belasting. Bij pijn niet blijven doorlopen, maar gaan zitten. Uw benen niet over elkaar kruisen wanneer u zit, staat of ligt. Niet op lage stoelen, banken of toilet gaan zitten. Uw heup of knie niet naar buiten of naar binnen draaien. Het geopereerde been niet gestrekt optillen. Het geopereerde been niet naar binnen bewegen. Niet verder dan 90 graden (= een rechte hoek) voorover buigen als u staat of zit. Niet bukken om bijvoorbeeld iets van de grond op te rapen, uw schoenen vast te maken, uw kousen aan te trekken, uw voeten te wassen, uw lakens omhoog te trekken of iets uit een laag keukenkastje te pakken. Vraag dus altijd de hulp van een ander. Niet op uw zij liggen. Niet zelf autorijden. Niet baden of douchen als u uw been hoog moet optillen om in het bad of douche te stappen. Geen zware voorwerpen tillen. Niet sporten.

8 Praktische zaken voor thuis Leen een toiletverhoger bij de thuiszorgwinkel. Breng eventueel beugels naast het toilet aan. Het is verstandig om uw bed hoog te zetten, zodat u niet te diep hoeft te buigen. U kunt hiervoor bij de thuiszorgwinkel blokken lenen. Voorkom uitglijden: haal losse kleedjes weg en leg een anti-slipmat in bad of douche. Het doen van boodschappen of het huishouden kunnen problemen opleveren. Zorg in dat geval voor mantelzorg of vraag via de gemeente thuiszorg aan. Voor krukken of een looprekje bent u zelf verantwoordelijk. Deze kunt u lenen bij een thuiszorgwinkel. Complicaties Ondanks alle zorg die aan de operatie besteedt wordt, kunnen er soms complicaties optreden. Er bestaat kans op infectie van de heupprothese of het gebied er omheen. Om deze kans te verkleinen heeft u tijdens uw opname al preventief antibiotica gehad. Mocht u ergens in uw lichaam een infectie krijgen (bijvoorbeeld: huid, blaas, longen, keel of gebit), dan kan deze in de bloedbaan komen en zich verspreiden naar uw knie. Breng de huisarts in die gevallen tijdig op de hoogte zodat hij u zo nodig kan behandelen. De kop van de kunstheup kan uit de kom schieten. De kans hierop is de eerste 6 to 8 weken na de operatie het grootst. U dient zich daarom goed aan de instructies van de fysiotherapeut te houden en tijdens de revalidatie goed op te letten. Er kan nabloeding van de wond optreden. Er is kans op trombose. Om deze kans te verkleinen, krijgt u na de operatie een aantal weken bloed verdunnende middelen. Bij een zenuwoprekking kan verlamming van een deel van de voet optreden (klapvoet). Dit is in de meeste gevallen tijdelijk en in een zeldzaam geval blijvend. Op de lange termijn kunnen de onderdelen van een heupprothese van het bot loslaten. U krijgt dan weer pijn. De prothese kan dan worden vervangen door een nieuwe. Bij de operatie wordt ernaar gestreefd de benen gelijk van lengte te laten zijn. Dat is niet altijd mogelijk. Soms is na de operatie een hakverhoging van de schoen nodig. Er is een kans dat een heroperatie nodig is, o.a. vanwege complicaties zoals eerder genoemd. Uit landelijke data blijkt dat deze kans in Nederland bij heupvervanging gemiddeld 2,8% is. Thuis na de operatie Wij adviseren u de opgeven oefeningen te blijven doen. Dit bevorderd uw herstel en u bent dan weer snel mobiel.

9 Symptomen die kunnen wijzen op een complicatie Bij de volgende symptomen moet u direct contact opnemen: Koorts hoger dan 38 graden De wond wordt heel dik en de huid is gespannen De wond wordt rood en spannen, u heeft pijn en/of koorts De wond gaat lekken Pijn in de kuit Tinteling en koude voet Op werkdagen kunt u bellen naar het algemene nummer: Tijdens de avonduren en in het weekend kunt u bellen naar onze spoedlijn: (Spreekt u a.u.b. duidelijk uw telefoonnummer en uw naam in, alleen dan kan de arts u terugbellen) Wat moet u meenemen naar de kliniek: Wij hebben een controlelijst opgesteld om u te helpen bij het inpakken van uw tas voor uw verblijf in de kliniek o Gemakkelijk zittende dag- en nachtkleding. o Goed ingelopen en goed sluitende, platte schoenen met antislipzool en veters of klittenband. o Sokken en ondergoed. o Het loophulpmiddel dat u mogelijk nu gebruikt. o Krukken. o Toiletartikelen. o Alle geneesmiddelen die u normaal neemt. o Papier en een pen om notities te maken en vragen op te schrijven. o Boeken of tijdschriften om te lezen. o Gehoorapparaat en extra batterijen (indien van toepassing). o Gebitsprothese(s) en opbergdoosje (indien van toepassing). o Bril (indien van toepassing). o Telefoonnummers van familie, vrienden of verzorgers die u ophalen uit de kliniek cq, zorghotel en naar huis brengen. Breng a.u.b. geen waardevolle spullen of grote geldbedragen mee naar de kliniek. Laat uw sieraden a.u.b. thuis of geeft ze in bewaring bij familieleden

10 Belangrijke telefoonnummers Heeft u een vraag over de operatie of de planning? Operatieplanner: Heeft u een spoedeisende medische vraag? Op werkdagen tijdens kantooruren: of Tijdens de avonduren of in het weekend: Kwaliteit en veiligheid Kwaliteit van de zorg staat bij Annatommie mc hoog in het vaandel. Wij zetten ons in om constant te blijven ontwikkelen en verbeteren. Hiervoor hebben wij het keurmerk van Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN) gekregen. Indien u vragen, suggesties, opmerkingen en/of klachten heeft kunt u dit altijd melden via: kwaliteit@annatommie.nl. PROMs & Patiënttevredenheid Via patiënt reported outcome measures (PROMs) meten we of de behandeling effect heeft gehad en of u tevreden bent over uw behandeling. Deze vragenlijsten horen bij uw behandeling. We gebruiken dit om te meten of de behandeling het gewenste effect heeft en om te meten of er nog verbeteringen mogelijk zijn. Disclaimer: Ondanks de zorgvuldige samenstelling van de inhoud van deze patiënteninformatie kunnen aan deze folder geen rechten worden ontleent. Alle in de folder gepubliceerde zaken zijn onder voorbehoud van volledigheid, typfouten, beschikbaarheid en interpretatie. Annatommie mc-voor orthopedie en beweging holding B.V. KVK aanvaard geen enkele aansprakelijkheid voor schade, direct dan wel indirect ten gevolge van eventuele fouten of vergissingen.