Aanschuifmodule Een goede leesstart.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Aanschuifmodule Een goede leesstart."

Transcriptie

1 Aanschuifmodule Een goede leesstart. Een goede leesstart is van groot belang voor het met succes leren (technisch) lezen. Lang niet alle kinderen maken zo n goede start. Juist met het oog op deze kinderen is het van belang dat de activiteiten die in groep 1-2 rondom beginnende geletterdheid gedaan worden zowel efficiënt, effectief als betekenisvol zijn. Ook is het van belang dat deze activiteiten goed afgestemd zijn op de leesactiviteiten in groep 3 en er sprake is van een doorgaande lijn, zowel qua aanbod als didactiek. Met betrekking tot de didactiek van de beginnende geletterdheid en het aanvankelijk lezen, zijn er de laatste tijd nieuwe inzichten ontstaan. Inzichten die de moeite waard zijn om met elkaar te verkennen en toe te passen in de eigen praktijk. De volgende onderwerpen komen aan bod: een zinvol, betekenisvol en beredeneerd aanbod voor fonemisch bewustzijn. Voorbeelden van en het delen van eigen gouden activiteiten letterkennis in groep 1-2. Welke letters bied je aan en welke niet? Hoe en hoeveel? Voor welke kinderen? omgaan met letters in de klas. Welk lettertype, ordening van letters materialen fonemisch bewustzijn en alfabetisch principe. Wat is er op de markt en hoe is dit uitgewerkt? recente inzichten didactiek aanvankelijk lezen. Hoe is dit uitgewerkt in Veilig Leren Lezen (Kimversie) en Lijn 3? Wat kan ik van deze inzichten meenemen naar mijn huidige praktijk? doorgaande lijn groep 1-2 en 3. - woensdag 7 oktober 2015

2 Aanschuifmodule LOTS of HOTS bij begrijpend luisteren-begrijpend lezen. In deze aanschuifmodule staat het begrijpen luisteren-begrijpend lezen centraal. Het uitgangspunt daarbij is dat de onderliggende denkvaardigheden bij begrijpend luisteren en begrijpend lezen vrijwel identiek zijn. Begrijpend luisteren is daarmee niet alleen een belangrijke voorloper op het latere begrijpend lezen, maar kan ook bij oudere kinderen nog steeds in gezet worden om de denkvaardigheden bij begrijpend lezen te stimuleren. Hierbij wordt vooral ingezet op de HOTS (Higher Order Thinking Skills), waarbij naast de strategieën vooral aandacht wordt gevraagd voor de specifieke kansen die de tekst biedt om kinderen aan het denken te zetten. Aan de hand van concrete materialen en uitwerkingen komt het volgende aan de orde: een doorgaande lijn begrijpend luisteren- begrijpend lezen van groep 1 tot en met 8 voorkomen van de denkvaardigheidsdip in de groepen 3 en 4 welke teksten/boeken zijn geschikt, voor welke groepen? prentenboeken voor kinderen in groep 1-2, kinderen in groep 3-4 en oudere kinderen verwerkingsvormen van teksten of boeken: moeten het altijd vragen zijn? Alternatieven zoals (poppen)spel De deelnemers gaan zelf ook aan de slag aan de hand van een zelf meegenomen tekst of prentenboek of met de teksten/boeken die door de cursusleider meegenomen wordt Leerkrachten en IB-ers. De nadruk ligt op de onderbouw met een uitloop naar de groepen 5 en 6. - woensdag 18 november 2015

3 Aanschuifmodule Flex! Werken met e-books. Het schrijfonderwijs (stellen) is het ondergeschoven kindje van het taalonderwijs. In deze aanschuifmodule ervaren de deelnemers hoe leuk het is om samen interactieve boekjes te maken met een tablet of pc. Zo kun je middels een uitdagend product kinderen motiveren om teksten te schrijven en daarmee inzetten op het verbeteren van de schrijfvaardigheid van de leerlingen. Werken met FLEXboekjes is niet alleen op een motiverende manier werken aan de schrijfvaardigheid, maar ook aan W.O., begrijpend lezen, woordenschat, spreken, luisteren en 21 eeuwse vaardigheden in één. Helemaal FLEX! (= jeugdtaal voor tof, gaaf, cool). In de aanschuifmodule wordt inhoudelijk uitgegaan van de inzichten van de schrijfdidactiek (waaronder het vijffasenmodel), de genredidactiek en wordt aangesloten bij de referentieniveaus voor taal. Verder leren de deelnemers omgaan met enkele programma s waarmee op een eenvoudige manier e-books gemaakt en gepubliceerd kunnen worden. - woensdag 6 januari 2016 Bij groter aantal deelnemers samen met een collega ICTspecialist.

4 Aanschuifmodule Scoor een woord. Werken aan woordenschat is werken aan schoolsucces. Gedurende de hele (school)dag doen zich allerlei kansen voor om aan de woordenschat van kinderen uit te breiden. U zet in deze aanschuifmodule de woordenschatbril op en leert hoe u deze kansen kunt verzilveren en om kunt zetten in speelse, aantrekkelijke en effectieve woordenschatactiviteiten. Hierbij is zowel aandacht voor kinderen die het Nederlands als thuistaal hebben als voor kinderen voor wie het Nederlands een tweede (of derde) taal is. Alle deelnemers ontvangen het spel Scoor een woord en krijgen een gratis proeflicentie voor drie maanden op het interactieve woordenschatprogramma Kwikies voor de groepen 5-6 en woensdag 17 februari 2016

5 Aanschuifmodule Wat voor leesbeest ben jij? Een actueel en interessant boekenaanbod op school is van groot belang voor de leesmotivatie van kinderen. Als kinderen met plezier en interesse lezen, dan lezen ze meer en ook beter. De leesinteresses van kinderen veranderen soms snel. Boeken die 10 jaar geleden erg populair waren, worden nu niet altijd meer door kinderen gewaardeerd. Het is daarom van belang om goed op de hoogte te zijn van actuele boeken en van leesinteresses van kinderen. In deze aanschuifmodule worden niet alleen veel boeken en boekgenres gepresenteerd, maar wordt ook ingegaan op een aantal didactische werkvormen zoals die ook uitgewerkt zijn in Open Boek het handboek voor leesbevordering van Jos Walta. Leerkrachten en IB-ers van de groepen 1 tot en met 8. - woensdag 11 mei Jos Walta (auteur Open Boek en adviseur leespromotie kinderboekwinkel De Boekenberg).

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende

Nadere informatie

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Toetsen. Contactgegevens

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Toetsen. Contactgegevens Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Toetsen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Wat betekent dit voor het meten van de 21ste eeuwse taalvaardigheden? We hebben

Nadere informatie

Geoptimaliseerde software voor gemak en ondersteuning. Heutink ICT dag 16 januari 2014

Geoptimaliseerde software voor gemak en ondersteuning. Heutink ICT dag 16 januari 2014 Geoptimaliseerde software voor gemak en ondersteuning Heutink ICT dag 16 januari 2014 Meer flexibiliteit in jaarplanning Nog veiliger door vernieuwde didactiek Meer aandacht voor leerlingen met zonaanpak

Nadere informatie

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Masterclass Waarom, waarvoor, hoe? Verdieping m.b.t. taalontwikkeling en werken met groepsplannen

Nadere informatie

Mindmappen met kleuters

Mindmappen met kleuters Mindmap Woordenschat Groep 1-2 Mindmappen met kleuters Rianne Hofma Mindmappen met kleuters? Ongetwijfeld een goed idee! Maar hoe kun je dit bij jonge kinderen, die niet kunnen lezen en schrijven, gestalte

Nadere informatie

Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms

Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO Betsy Ooms Opzet Doel leesonderwijs (en spellingonderwijs) Doorgaande lijn Kenmerken goed leesonderwijs Extra aandacht voor monitoring, als belangrijk

Nadere informatie

Digiborden bij kleuters. Marloes de Vetten Onderwijsconsulent

Digiborden bij kleuters. Marloes de Vetten Onderwijsconsulent Digiborden bij kleuters Marloes de Vetten Onderwijsconsulent Inhoud Waarom een bord bij de kleuters Organisatie Leidt het bord af? Plan van aanpak voor implementatie Wanneer NIET? Valkuilen Doelgericht

Nadere informatie

Lezen: Het lijkt of je televisie kijkt, alleen dan zonder televisie, je maakt beelden in je hoofd.

Lezen: Het lijkt of je televisie kijkt, alleen dan zonder televisie, je maakt beelden in je hoofd. Aan de ontwikkeling van educatwise is menig brainstormsessie vooraf gegaan. Graag leid ik u vandaag in een Pecha Kucha, een korte presentatie met 20 beelden, langs een aantal belangrijke fundamenten en

Nadere informatie

Drie jaar leesverbeterplan obs Roombeek te Enschede 2007-2010

Drie jaar leesverbeterplan obs Roombeek te Enschede 2007-2010 Drie jaar leesverbeterplan obs Roombeek te Enschede 2007-2010 obs Roombeek te Enschede: Een reguliere basisschool met twee locaties in een zeer gemêleerde wijk in Enschede. 35% Gewichtenleerlingen en daarnaast

Nadere informatie

Juf, er staat geen leuk boek in de kast!

Juf, er staat geen leuk boek in de kast! Taal Gemotiveerd stillezen Juf, er staat geen leuk boek in de kast! Betrokken zijn tijdens stillezen hoe vaak is dit zichtbaar in je klas? Er zijn altijd een paar boekenwurmen, die graag lezen. Daar hoef

Nadere informatie

Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl

Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Doel Aan de slag met je eigen leespraktijk didactiek informatie leerlijnen

Nadere informatie

Woordenschat Een vak apart?

Woordenschat Een vak apart? Woordenschat Een vak apart? Learning words Inside & out Tessa de With Enschede Woensdag 28 oktober 2009 3 Het voorbeeld van de muis Een model van het leren lezen Begrijpend luisteren Woordenschat Technisch

Nadere informatie

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer Taalconferentie Hoera! Lezen Kansen en uitdagingen voor begrijpend lezen In gesprek met de inspectie Marja de Boer Programma Hoe beoordeelt de inspectie kwaliteit onderwijs BL? Uw beeld Een aantal misvattingen

Nadere informatie

Werken met tussendoelen in de onderbouw

Werken met tussendoelen in de onderbouw Laura Punt 2013 Werken met tussendoelen in de onderbouw Interactief lees- en schrijfonderwijs Inhoud Het waarom en het wat van tussendoelen Aansluiting tussen po en vo Werken met tussendoelen Voorbeelden

Nadere informatie

Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)

Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) 36 Bijlage 5 Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) De schoolleider en de interne begeleider geven samen leiding aan het borgen van het leesonderwijs. Beiden hebben hierin

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL Lezen is heerlijk Het kan heerlijk wezen om een boek te lezen: boom-roos-vis-vuur en een boek is heus niet

Nadere informatie

Inspiratie en professionalisering binnen het kleuteronderwijs. workshopaanbod

Inspiratie en professionalisering binnen het kleuteronderwijs. workshopaanbod Inspiratie en professionalisering binnen het kleuteronderwijs workshopaanbod 2017-2018 In de kleuterklas wordt de basis gelegd voor de ontwikkeling van elk kind. Investeer daarom in de kwaliteit van het

Nadere informatie

SAMENVATTING SAMENVATTING

SAMENVATTING SAMENVATTING Goed kunnen lezen is een van de belangrijkste vaardigheden in de huidige informatiemaatschappij, waarin communicatie en informatie centraal staan. Lezen is dan ook een onderwerp waar veel onderzoek naar

Nadere informatie

Effectief aanvankelijk leesonderwijs

Effectief aanvankelijk leesonderwijs Effectief aanvankelijk leesonderwijs Mirjam.Snel@hu.nl @Leesonderwijs www.goedleesonderwijs.nl Inhoud: Technisch lezen in groep 3 Effectief aanvankelijk leesonderwijs Differentiatie Stel jezelf vragen

Nadere informatie

Projectdefinitie. Plan van aanpak

Projectdefinitie. Plan van aanpak Projectplan DOT2 Projectdefinitie ICT is niet meer weg te denken uit ons onderwijs (Hasselt, 2014). Als (toekomstige) leerkracht is het belangrijk dat je daar op inspeelt en kennis hebt van de laatste

Nadere informatie

Handboek technisch lezen

Handboek technisch lezen Handboek technisch lezen in de basisschool Instructie en didactiek in de doorgaande lijn Voor groep 1 t/m 8, ook sbo Karin van de Mortel Aafke Bouwman Inhoud & Voorwoord en leeswijzer INHOUD Voorwoord

Nadere informatie

Acadin voor talenten in uw klas!

Acadin voor talenten in uw klas! Acadin voor talenten in uw klas! Dé digitale leeromgeving met uitdagend onderwijsaanbod voor talentvolle leerlingen. Acadin voor talenten in uw klas! In het Bestuursakkoord primair onderwijs (2014) staat

Nadere informatie

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal.

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal. Taal: vakspecifieke toelichting en tips Taalverwerving en -onderwijs verlopen als het ware in cirkels: het gaat vaak om dezelfde inhouden, maar de complexiteit en de mate van beheersing nemen toe. Anders

Nadere informatie

Jaar School Schoolleider Datum

Jaar School Schoolleider Datum JAARPLAN Jaar School Schoolleider Datum Inleiding 2015-2016 Jaar Megelsheim Jos van Gerven September 2015 In ons Jaarplan geven we onze onderwijskundige beleidsvoornemens aan voor komend schooljaar. JAARVERSLAG

Nadere informatie

NIEUWE INSPIRATIEBIJEENKOMST

NIEUWE INSPIRATIEBIJEENKOMST NIEUWE INSPIRATIEBIJEENKOMST Na de herfstvakantie starten we met de eerste inspiratiebijeenkomst van dit schooljaar. Woensdag 25 oktober vertellen Jet en Suus van het Onderwijspakhuis ons alles over SEPPO,

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwoord... 6

Inhoudsopgave. Voorwoord... 6 Inhoudsopgave Voorwoord... 6 1 Actuele beleidsontwikkelingen... 9 1.1 Opbrengstgericht werken... 10 1.2 De referentieniveaus taal en rekenen... 11 1.3 Passend onderwijs... 12 1.4 Samenvatting... 13 1.5

Nadere informatie

Professionaliseringsaanbod

Professionaliseringsaanbod E-Learning, Workshops en begeleidings trajecten Professionaliseringsaanbod Door Sander Gordijn - MeesterSander.nl Schooljaar 2019/2020 Even voorstellen Mijn naam is Sander Gordijn en ik ben leerkracht

Nadere informatie

het Officiële Boek Help je kinderen leren programmeren! Marina Umaschi Bers en Mitchel Resnick

het Officiële Boek Help je kinderen leren programmeren! Marina Umaschi Bers en Mitchel Resnick het Officiële Boek Help je kinderen leren programmeren! Marina Umaschi Bers en Mitchel Resnick inhoud in het kort voorwoord...xi Een inleiding tot ScratchJr... 1 Hoofdstuk 1: Aan de slag... 7 Hoofdstuk

Nadere informatie

Alles over. Naut. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen

Alles over. Naut. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Alles over Naut Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met

Nadere informatie

Terugblikken en vooruit kijken 25 juni 2015

Terugblikken en vooruit kijken 25 juni 2015 Terugblikken en vooruit kijken 25 juni 2015 Inleiding Welkom Voorstellen aanwezigen Doelen van de avond U heeft een goede indruk van waar we het afgelopen jaar aan gewerkt hebben en wat dat tot nu toe

Nadere informatie

Wij gaan (voor)lezen

Wij gaan (voor)lezen Wij gaan (voor)lezen Aanbod Primair Onderwijs Bibliotheek Helmond-Peel 2015-2016 De bibliotheek die ertoe doet Asten Deurne Helmond Someren 1 Voorwoord Rode Draad: Lezen is leuk! Met de hele school de

Nadere informatie

CPS Onderwijsontwikkeling en advies. Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2. WAT en HOE in groep 1 en 2

CPS Onderwijsontwikkeling en advies. Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2. WAT en HOE in groep 1 en 2 Leesverbeterplan Enschede 2007-2010 Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2 PROJECTBUREAU KWALITEIT (PK!) Enschede, september 2010 Yvonne Leenders & Mariët Förrer 2 3 Leesverbeterplan

Nadere informatie

Producten mediawijsheid de Bibliotheek Midden-Brabant

Producten mediawijsheid de Bibliotheek Midden-Brabant Producten mediawijsheid de Bibliotheek Midden-Brabant Veel scholen besteden aandacht aan het mediawijzer maken van leerlingen, docenten en ouders. De Bibliotheek Midden-Brabant kan hierbij inhoudelijk

Nadere informatie

Nascholingsaanbod 2015/2016. www.leerkracht.nu. Jolanda Roelfsema (MA)

Nascholingsaanbod 2015/2016. www.leerkracht.nu. Jolanda Roelfsema (MA) Nascholingsaanbod 2015/2016 Jolanda Roelfsema (MA) www.leerkracht.nu NASCHOLINGSAANBOD 2015/2016 Welkom bij Leerkracht.nu! In deze brochure leest u meer over het nascholingsaanbod van Leerkracht.nu! Dit

Nadere informatie

Taal Integraal Op Een Weekschaal

Taal Integraal Op Een Weekschaal GEREEDSCHAP Taal Integraal Op Een Weekschaal Taalonderwijs is vaak: zappen van het oefenen van de ene vaardigheid naar de andere, van het ene onderwerp naar het andere, van de ene tekst naar de andere.

Nadere informatie

Schrijflessen en zaakvakken verrijken met didactische richtlijnen

Schrijflessen en zaakvakken verrijken met didactische richtlijnen Liz Huisman Schrijflessen en zaakvakken verrijken met didactische richtlijnen Modern, activerend en geïntegreerd schrijfonderwijs Het schrijfonderwijs is didactische en inhoudelijk op veel basisscholen

Nadere informatie

Schrijfplezier en schrijfvaardigheid op de basisschool. Een nieuw schrijfcurriculum gericht op inhoud en genre-kennis

Schrijfplezier en schrijfvaardigheid op de basisschool. Een nieuw schrijfcurriculum gericht op inhoud en genre-kennis Suzanne van Norden & Lucie Visch Stichting Taalvorming Contact: info@taalvorming.nl Schrijfplezier en schrijfvaardigheid op de basisschool. Een nieuw schrijfcurriculum gericht op inhoud en genre-kennis

Nadere informatie

Kijk eens naar je eigen praktijk. Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie?

Kijk eens naar je eigen praktijk. Hoe en waar raakt onderzoekend leren aan jouw onderwijssituatie? Onderzoekend leren; kansen voor uitdagend onderwijs aan excellente Dr. Marieke Peeters, projectmanager Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit WKRU Onderzoekend leren geeft hoogbegaafde de kans om de

Nadere informatie

Evaluatie Topondernemers groepen 8. 8 april 2015

Evaluatie Topondernemers groepen 8. 8 april 2015 Evaluatie Topondernemers groepen 8 8 april 2015 In april 2015 is door de kinderen van groep 8 een aantal vragen over de methodiek Topondernemers beantwoord. Gekozen is voor deze groepen omdat zij het vergelijk

Nadere informatie

OBS Koningin Beatrix JAARVERSLAG. Schooljaar 2013-2014

OBS Koningin Beatrix JAARVERSLAG. Schooljaar 2013-2014 OBS Koningin Beatrix JAARVERSLAG Schooljaar 2013-2014 Jacqueline de Fouw Buren, 15 september 2014 Inleiding In dit verslag van obs Koningin Beatrix geef ik weer welke activiteiten zijn ondernomen in het

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding. 1 Taal en taalonderwijs. 2 Taalverwerving

Inhoudsopgave. Inleiding. 1 Taal en taalonderwijs. 2 Taalverwerving Inhoudsopgave Inleiding 1 Taal en taalonderwijs 1.1 Achtergrondkennis: wat is taal? 1.1.1 Functies van taal 1.1.2 Betekenis van taal 1.1.3 Systeem van taal 1.1.4 Componenten van de kennis over taal 1.2

Nadere informatie

Werken aan vaardigheden van de 21 ste eeuw. 23 maart 2016

Werken aan vaardigheden van de 21 ste eeuw. 23 maart 2016 Werken aan vaardigheden van de 21 ste eeuw 23 maart 2016 Even voorstellen Frank Studulski Senior adviseur Sardes en extern procesregisseur kenniskring Vaardigheden van de 21 ste eeuw INOS Desiree van den

Nadere informatie

Taal. Rubrieksindeling Provinciaal Documentatiecentrum Atlas

Taal. Rubrieksindeling Provinciaal Documentatiecentrum Atlas Taal 1. TAAL KLEUTERONDERWIJS 1.1 Taalonderwijs en didactiek 1.1.1 Ideeënboeken 1.2 Lesmethodes 1.2.1 Algemeen 1.2.2 Anderstalige nieuwkomers 1.3 Woordenschat 1.3.1 Ideeënboeken 1.3.2 Lesmateriaal 1.4

Nadere informatie

Kreami. 2 november 30 november 29 maart 10 mei (van uur uur) Graag inleveren vóór vrijdag 5 oktober

Kreami. 2 november 30 november 29 maart 10 mei (van uur uur) Graag inleveren vóór vrijdag 5 oktober Bibliotheek Sinds dit schooljaar is er aan de zwevende bibliotheek op de bovenverdieping een blok van kasten toegevoegd. Deze is afkomstig van bibliotheek De Kempen en zij hebben ook gezorgd dat de kast

Nadere informatie

Wat kun je doen met kinderen uit groep 2 met onvoldoende letterkennis en foneembewustzijn?

Wat kun je doen met kinderen uit groep 2 met onvoldoende letterkennis en foneembewustzijn? Wat kun je doen met kinderen uit groep 2 met onvoldoende letterkennis en foneembewustzijn? Geef ze: "Een steuntje in de rug met klanken en letters" als aanvulling op het klassikale programma! Spelenderwijs

Nadere informatie

Quickscan taal- en leesonderwijs

Quickscan taal- en leesonderwijs Quickscan taal- en leesonderwijs Gegevens school Naam school Adres school Plaats Telefoon e-mail Datum invulling Ingevuld door Functie invuller directie IB-er RT-er taal/leescoördinator leerkracht gr:

Nadere informatie

1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren

1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren Stellingen visie 1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren 2. Ik heb voldoende vertrouwen in mijn leerlingen om ze op afstand te coachen en begeleiden 3. Ik houd

Nadere informatie

Onlinelerenleren.nl. Leren studeren voor nu én later. E-training methodes voor groep 8 t/m examenjaar VO

Onlinelerenleren.nl. Leren studeren voor nu én later. E-training methodes voor groep 8 t/m examenjaar VO Onlinelerenleren.nl Leren studeren voor nu én later E-training methodes voor groep 8 t/m examenjaar VO De Maltha Groep, al meer dan 32 jaar een voorloper op het gebied van leerlingbegeleiding en onderwijsproducten.

Nadere informatie

Samenvatting. De lat omhoog. 2012, 2013 en 2014. Technisch- en Begrijpend lezen. Woordenschat. Spelling. Rekenen

Samenvatting. De lat omhoog. 2012, 2013 en 2014. Technisch- en Begrijpend lezen. Woordenschat. Spelling. Rekenen 1 Samenvatting De lat omhoog 2012, 2013 en 2014 Technisch- en Begrijpend lezen Woordenschat Spelling Rekenen 2 Inleiding Voor het derde achtereenvolgende jaar zijn de onderwijsopbrengsten van de Cito-lovs

Nadere informatie

Samen Inspireren Ontdekken. Informatiegids. IKC de Plattenburg.

Samen Inspireren Ontdekken. Informatiegids. IKC de Plattenburg. Samen Inspireren Ontdekken Ontwikkelen Informatiegids IKC de Plattenburg www.deplattenburg.nl Kiezen Het kiezen van een basisschool voor uw kind: een belangrijke stap. Bij de Plattenburg gaat er voor uw

Nadere informatie

De kracht van sociale media in het onderwijs

De kracht van sociale media in het onderwijs De kracht van sociale media in het onderwijs Maak onderwijs effectiever met sociale media Tweedaagse leergang en eendaagse workshop Uw studenten maken volop gebruik van sociale media. Ze ontmoeten er hun

Nadere informatie

LES 3 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Laaggeletterdheid en kinderen

LES 3 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Laaggeletterdheid en kinderen LES 3 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID Laaggeletterdheid en kinderen Laaggeletterdheid Bron: refdag.nl Terugblik op de vorige les Wat is je bijgebleven over laaggeletterdheid? Ben je een Jos tegengekomen? Kijk

Nadere informatie

Workshop opleiding op leeftijd. Margreet Verbeek

Workshop opleiding op leeftijd. Margreet Verbeek Workshop opleiding op leeftijd Margreet Verbeek Workshop opleiding op leeftijd Werken aan een gezonde toekomst Kom in beweging! 2 Wat gaan we doen? Kennismaking: Wie zijn wij? Actieve kennismaking Ik ga

Nadere informatie

Kennisbasis Duits 8 juli 2009. 2. Taalkundige kennis

Kennisbasis Duits 8 juli 2009. 2. Taalkundige kennis Kennisbasis Duits 8 juli 2009 Thema Categorie/kernconcept Omschrijving van de categorie / het kernconcept De student 1. Taalvaardigheden 1.1 De vaardigheden 1.1.1 beheerst de kijkvaardigheid en de luistervaardigheid

Nadere informatie

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.

Nadere informatie

Jaarverslag MR De Nieuwe Wiel 2014-2015

Jaarverslag MR De Nieuwe Wiel 2014-2015 Jaarverslag MR De Nieuwe Wiel 2014-2015 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag van de medezeggenschapsraad (MR) van De Nieuwe Wiel voor het schooljaar 2014 2015. In dit jaarverslag beschrijft de MR in hoofdlijnen

Nadere informatie

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 1 & 2

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 1 & 2 Kindgegevens: Voornaam... Achternaam... Geboortedatum... Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 1 & 2 Thuistaal... Opvoeding tweetalig n.v.t. ja nee Groep... notatiewijze: kijkpunt is nog

Nadere informatie

Wie doet wat hij deed, krijgt wat hij kreeg

Wie doet wat hij deed, krijgt wat hij kreeg Wie doet wat hij deed, krijgt wat hij kreeg Voor wie? Waarom? Wat? Hoe? Voor Omdat leiding Ervaringsgerichte Door middel van leidinggevenden, geven, adviseren en coaching en werkvormen waarbij het adviseurs

Nadere informatie

De verteltafel. Bouwstenen voor leesbevordering

De verteltafel. Bouwstenen voor leesbevordering De verteltafel Aanvulling Competent in leesbevordering Docentengids voor opleidingen Pedagogisch Werk en Onderwijsassistent Auteur: Eva Janssen Bouwstenen voor leesbevordering Colofon Auteur: Eva Janssen

Nadere informatie

Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen

Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Amber Van Geit Opleiding:

Nadere informatie

Workshop Communicatievaardigheden

Workshop Communicatievaardigheden Workshop Communicatievaardigheden Workshop Communicatievaardigheden, een belangrijk middel om je doel te bereiken Effectief communiceren kun je leren. Gelukkig maar, alle relaties staan of vallen met goede

Nadere informatie

Dyslectische leerlingen richting het eindexamen: de rol van de docent

Dyslectische leerlingen richting het eindexamen: de rol van de docent Dyslectische leerlingen richting het eindexamen: de rol van de docent www.masterplandyslexie.nl Protocol Dyslexie VO Vakkaternen Interventieprogramma s Toetsen en Interventies in het VO. Technische maatjes

Nadere informatie

Uw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten?

Uw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten? Uw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten? 1 Inhoud Voorwoord... 3 1 Leesproblemen... 4 2 Mogelijk dyslexie... 4 2.1. De dagelijkse lespraktijk.... 4 2.2: De stappen die genomen

Nadere informatie

1. Peter Petersen. De effectieve groepsleid(st)er. 1.1.Opvoeding is het leren zelf

1. Peter Petersen. De effectieve groepsleid(st)er. 1.1.Opvoeding is het leren zelf De effectieve groepsleid(st)er 1. Peter Petersen Voorwaarden om veel en breed te leren: uitgaan van positieve vermogens van kind; rijke en veelzijdige leerwereld creëren die vol zit met de meest verschillende

Nadere informatie

OPTIMUS Academie schooljaar 2015-2016

OPTIMUS Academie schooljaar 2015-2016 OPTIMUS Academie schooljaar 2015-2016 Ook komend schooljaar zal de OPTIMUS Academie weer beschikbaar zijn voor al onze collega s. Bij het formuleren van het aanbod zijn we uitgegaan van de wensen van leerkrachten

Nadere informatie

Leesplan maken? Introductie basisonderwijs

Leesplan maken? Introductie basisonderwijs Leesplan maken? Introductie basisonderwijs Op de www.leespan.nl kun je je eigen (school)leesplan schrijven en bewaren. Daarvoor moet je eerst inloggen. Voor scholen die niet meedoen aan de aanpak de Bibliotheek

Nadere informatie

KRACHTIG LEESONDERWIJS. Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is

KRACHTIG LEESONDERWIJS. Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is KRACHTIG LEESONDERWIJS Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is Handelingsgericht werken: - Omgaan met specifieke onderwijsbehoeften - Transactioneel referentiekader (wisselwerking)

Nadere informatie

Lezen op de Klimop. (uit:elke leerling een competente lezer! Van dr. Kees Vernooy)

Lezen op de Klimop. (uit:elke leerling een competente lezer! Van dr. Kees Vernooy) Lezen op de Klimop Een goede leesvaardigheid is het fundament voor een voorspoedige schoolloopbaan en een goed maatschappelijk functioneren. Een goede leesvaardigheid is cruciaal voor de schoolloopbaan

Nadere informatie

Aanbod O2G2 Academie 2013-2014 www.o2g2.nl

Aanbod O2G2 Academie 2013-2014 www.o2g2.nl Uren (incl. Voorbereiding /oefenen) Planning Voor wie? 1. Esis voor leerkrachten Trainen van basisvaardigheden Esis op groepsniveau. In een computerlokaal met de gegevens van de eigen groep. 10 uur a.

Nadere informatie

Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces

Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces Mariët Förrer is Senior consultant CPS onderwijsontwikkeling en advies te Amersfoort. E-mail: m.förrer@cps.nl Dit artikel verkent, vanuit het perspectief van

Nadere informatie

Obs De Bouwsteen maart 2014. Notitie huiswerkbeleid OBS DE BOUWSTEEN

Obs De Bouwsteen maart 2014. Notitie huiswerkbeleid OBS DE BOUWSTEEN Notitie huiswerkbeleid OBS DE BOUWSTEEN Huiswerkbeleid OBS de Bouwsteen Waarom geven we huiswerk? Welk huiswerk geven we? Welke rol hebben ouders? Welke rol heeft school? Inleiding Na een discussie in

Nadere informatie

Ik tel tot 10! Volgens Bartjens Studentendag vrijdag 15 april 2016. Rekendag voor Pabo-studenten Thema: Ik tel tot 10!

Ik tel tot 10! Volgens Bartjens Studentendag vrijdag 15 april 2016. Rekendag voor Pabo-studenten Thema: Ik tel tot 10! Volgens Bartjens Studentendag vrijdag 15 april 2016 Ik tel tot 10! Wat: Rekendag voor Pabo-studenten Thema: Ik tel tot 10! Plaats: CPS, Amersfoort (8 min. lopen vanaf NS Amersfoort-Schothorst) Wanneer:

Nadere informatie

WELKOM OP HET GROENE LYCEUM!

WELKOM OP HET GROENE LYCEUM! De andere route naar het hbo! WELKOM OP HET GROENE LYCEUM! Binnenkort ga jij naar het voortgezet onderwijs. Een grote stap! Kun je goed leren, maar ben je ook praktisch ingesteld? Dan past het Groene Lyceum

Nadere informatie

Minor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4

Minor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4 Minor Dyslexie 2016-2017 Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4 Programma Vragen over theorie Tot nu toe Complexiteit van lezen: tussendoelen deelvaardigheden Minor Dyslexie 1-4 2 Vragen over theorie

Nadere informatie

Alles over. Handschrift. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen

Alles over. Handschrift. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve

Nadere informatie

Mik Een speelse letter- en leesontdekking voor groep 2.

Mik Een speelse letter- en leesontdekking voor groep 2. Mik Een speelse letter- en leesontdekking voor groep 2 MIK in een notendop Basismateriaal ontwikkeld door leerkracht groep 1-2 In taalzwak gebied Bedoeld voor kinderen groep 2 Programma bestaat uit (max.)

Nadere informatie

TAAL EN LEESMETHODEN Aanbod voor Jonge Kinderen Doe meer met Bas

TAAL EN LEESMETHODEN Aanbod voor Jonge Kinderen Doe meer met Bas TAAL EN LEESMETHODEN Aanbod voor Jonge Kinderen Doe meer met Bas Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze methode zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl.

Nadere informatie

Samenwerking. Betrokkenheid

Samenwerking. Betrokkenheid De Missie Het Spectrum is een openbare school met een onderwijsaanbod van hoge kwaliteit. We bieden het kind betekenisvol onderwijs in een veilige omgeving. In een samenwerking tussen kind, ouders en school

Nadere informatie

Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006

Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006 1 Ko observatielijst/ Kern(tussen)doelen TULE SLO Van November 2006 Mondeling onderwijs Kerndoel 1 Kerndoel 2 Kerndoel 3 Schriftelijk onderwijs Kerndoel 4 Bijlage kerndoel 4 leestechniek Kerndoel 5 Kerndoel

Nadere informatie

Jaarplan - jaarverslag 2015-2016

Jaarplan - jaarverslag 2015-2016 Jaarplan - jaarverslag 2015-2016 SBO de Windroos, locatie Lindenholt Nijmegen Datum: 13 juli 2015 www.mijnschoolplan.nl JAARPLAN 2015-2016 JAARVERSLAG 2015-2016 Schoolnaam SBO de Windroos, locatie Lindenholt

Nadere informatie

KWALITEITSKAART. Tijd voor lezen en taal. Tijd voor lezen en taal. Taal / lezen / rekenen

KWALITEITSKAART. Tijd voor lezen en taal. Tijd voor lezen en taal. Taal / lezen / rekenen KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen PO Deze kwaliteitskaart bevat tijdschema s voor het inrichten van het taal- en leesonderwijs. De kaart is bedoeld om het gesprek binnen het schoolteam over de betekenis

Nadere informatie

Voor wie? Het leesplan is voor basisscholen die structureel en planmatig willen werken aan leesbevordering.

Voor wie? Het leesplan is voor basisscholen die structureel en planmatig willen werken aan leesbevordering. Leesplan maken? Op deze site kun je je eigen (school)leesplan schrijven en bewaren. Daarvoor moet je eerst inloggen. Voor scholen die niet meedoen aan de aanpak de Bibliotheek op school is er een andere

Nadere informatie

Kleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2

Kleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Kleine Ezel Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Samenstelling: Marion Bolte, Cubiss J:\klantenservice\Rode Draad\handleiding bibliothecaris\kleine Ezel groep 1-2 bibl.290609

Nadere informatie

opleiding Leergang Train de Trainer Trainers in

opleiding Leergang Train de Trainer Trainers in Trainers in opleiding Leergang Train de Trainer Het is niet de sterkste die overleeft, ook niet de slimste, maar degene die het meest openstaat voor verandering. Unieke insteek! De wereld om ons heen verandert

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Handboek Lezen: Effectief leesonderwijs in de doorgaande lijn

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Handboek Lezen: Effectief leesonderwijs in de doorgaande lijn Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Handboek Lezen: Effectief leesonderwijs in de doorgaande lijn WWW.CPS.NL Contactgegevens Aafke Bouwman A.bouwman@cps.nl 0655824098 Doelen Deelnemers nemen

Nadere informatie

Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor het nieuwe Taalblokken? Taalblokken Engels Brochure MBO

Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor het nieuwe Taalblokken? Taalblokken Engels Brochure MBO Brochure MBO Toetsing Figuur 4, toetsing Door de nieuwe aanpak en de goede mix van digitaal lesmateriaal en boeken geeft Taalblokken Engels mij de ruimte om les te geven zoals ik wil. Verleg je grenzen!

Nadere informatie

Rapport Docent i360. Test Kandidaat

Rapport Docent i360. Test Kandidaat Rapport Docent i360 Naam Test Kandidaat Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Sterkte/zwakte-analyse 3. Feedback open vragen 4. Overzicht competenties 5. Persoonlijk ontwikkelingsplan Inleiding Voor u ligt het

Nadere informatie

Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018

Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018 Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018 Voorwoord. De planperiode van 2011-2014 ligt bijna achter ons en geeft ons reden tot nadenken over de doelen voor de komende vier jaar. Als we terugdenken

Nadere informatie

Protocol leesproblemen en dyslexie

Protocol leesproblemen en dyslexie Groep 1 en 2 Periode: Toetsen: Bij uitslag: Inzetten op: Materialen/ methode: Hele jaar kleutersignaleringslijst Kleuterplein Zorgen om leesmotivatie. november gr. 2 gr. 2 gr.2 gr.2 Geletterdheid (hierin

Nadere informatie

2013 -. IC T Beleidsplan

2013 -. IC T Beleidsplan 2013 -. IC T Beleidsplan 0 Inhoudsopgave Beschrijving doelgroep... 2 Visie op onderwijs... 2 Basisvisie... 2 Inleiding... 3 Doelstellingen... 3... 3 Plan van aanpak... 3... 3 Schooljaar 2014-2015... 5

Nadere informatie

Opdrachten bij hoofdstuk 4

Opdrachten bij hoofdstuk 4 Opdrachten bij hoofdstuk 4 4.1 Opbouw van je portfolio a b c d e Bekijk of je ontwikkelingsportfolio een persoonlijk ontwikkelplan heeft. Heb je een aanleiding voor je ontwikkeldoelen genoemd? Heb je vakliteratuur

Nadere informatie

Onlinelerenleren.nl. Online studievaardigheidstrainingen voor groep 8 t/m examenjaar VO

Onlinelerenleren.nl. Online studievaardigheidstrainingen voor groep 8 t/m examenjaar VO Onlinelerenleren.nl Leren studeren voor nu én later Online studievaardigheidstrainingen voor groep 8 t/m examenjaar VO De Maltha groep Al meer dan 34 jaar een voorloper op het gebied van leerlingbegeleiding

Nadere informatie

Alles over. Klinkers. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen

Alles over. Klinkers. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve

Nadere informatie

CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN

CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN Binnen de Taallijn staat de deskundigheidsbevordering van (toekomstige) leidsters centraal. De nadruk in de scholing ligt dan ook

Nadere informatie

Voorbereidend lees- en rekenonderwijs in relatie tot het werken met groepsplannen. IB-netwerkbijeenkomsten 16-17-18 januari 2012 Yvonne Leenders

Voorbereidend lees- en rekenonderwijs in relatie tot het werken met groepsplannen. IB-netwerkbijeenkomsten 16-17-18 januari 2012 Yvonne Leenders Voorbereidend lees- en rekenonderwijs in relatie tot het werken met groepsplannen IB-netwerkbijeenkomsten 16-17-18 januari 2012 Yvonne Leenders De onderwerpen Voorbereidend lees- en rekeonderwijs in kleutergroepen

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Een

Nadere informatie

Geletterde peuters en kleuters spelen met taal!

Geletterde peuters en kleuters spelen met taal! Geletterde peuters en kleuters spelen met taal! 17 november 2009 Daniëlle DANIELS Geletterde peuters en kleuters? Positief, veilig klasklimaat Betekenisvolle taken Ondersteuning door interactie (andere

Nadere informatie

Samen werken aan goed leesonderwijs!

Samen werken aan goed leesonderwijs! Samen werken aan goed leesonderwijs! Samenwerkingsprogramma Zuidoost Ilse Meelker 6 maart 2013 Wat heeft een kind nodig om een gemotiveerde en goede lezer te worden / blijven? 1 Deze middag.. Effectief

Nadere informatie

Zomerscholen. Kees Broekhof Sardes

Zomerscholen. Kees Broekhof Sardes Zomerscholen Kees Broekhof Sardes Agenda Kader: bestuursafspraken Doelgroepen Doelen en ambities Kwaliteit Kwantiteit Ervaringen in Utrecht en elders Bestuursafspraken zomerschool Doelgroepen: kinderen

Nadere informatie