Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 5

Transcriptie

1 Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 5 Samenvatting door een scholier 975 woorden 30 mei ,8 27 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Taaldomein Taaldomein hoofdstuk 5 Als je het antwoord op een vraag geeft moet de vraag duidelijk geformuleerd zijn. Je moet de hoofdzaken in een logisch verband weergeven als je iets samenvat. Als de inhoud van een tekst leert voor een toets doe je 2 dingen: - afvragen welke (soorten) vragen je kunt verwachten kennisvragen: staan letterlijk in de tekst begripsvragen: antwoord ontstaat door verschillende elementen uit de tekst te combineren, in eigen woorden vaak toepassingsvragen: kennis toepassen uit de tekst in een andere situatie - een leerschema maken. Je zet er trefwoorden in met de belangrijkste informatie. Je gebruikt pijlen, getallen enz. om verbanden duidelijk te maken. Als je de inhoud van een tekst samenvat voor een werkstuk richt je je vooral op de informatie die antwoord geeft op je hoofdvraag en deelvragen. Bij het samenvatten heb je de hoofdgedachte en belangrijke informatie uit het middenstuk nodig. Deze vind je door te letten op: - kernzinnen van alinea s - verbanden en signaalwoorden Belangrijke punten voor een samenvatting: - alinea s die een definitie of verklaring geven, voorbeeldalinea s neem je niet op - van de belangrijkste alinea s hoofdzaken markeren kernzinnen - soms zijn 2 zinnen samen 1 kernzin, of staat er nog een alinea met aanvullende informatie, die markeer je ook - signaalwoorden geven een oorzaak, gevolg of tegenstelling aan, die moet je omcirkelen Een samenvatting schrijf je in zakelijke stijl, je hoeft de tekst niet aantrekkelijk te maken, dus geen: voorbeelden, vergelijkingen, vragen, opvallende woorden. Pagina 1 van 5

2 Je beperkt je tot de belangrijkste informatie en redenering van de schrijver. Je moet de tekst bondig schrijven in je eigen woorden. En kernzinnen en aanvullende informatie opnieuw formuleren. 4 tips om bondig (met zo weinig woorden zo veel mogelijk zeggen) te schrijven: 1. schrap woorden die als aanloopje/overbodige uitleg bedoeld zijn 2. schrap overbodige bijv. naamwoorden en overbodige herhalingen 3. vervang vage omschrijvingen door duidelijke woorden 4. gebruik de actieve (bedrijvende) vorm met signaalwoorden geeft de schrijver aan of er een oorzaak, gevolg, tegenstelling, opsomming, conclusie of voorbeeld komt. Signaalwoorden die voorbeelden aankondigen gebruik je niet omdat een samenvatting geen voorbeelden mag hebben. Soms geeft de schrijver een verband aan zonder signaalwoorden te gebruiken. Vormgeving samenvatting: - boven altijd naam van de schrijver, titel van het artikel, bron (tijdschrift, krant, datum) is belangrijk omdat de oorspronkelijke tekst zo gevonden kan worden - regel wit tussen titel en tekst - niet inspringen bij 1e alinea - duidelijke alinea indeling - goede zinsopbouw - geen spelfouten Interpreteren: betekenis vaststellen. Een tekst gaat altijd over een onderwerp maar meestal heeft de schrijver daar een eigen kijk op, daardoor krijgt het verhaal betekenis. De lezer probeert in gebeurtenissen een lijn te ontdekken, de betekenis vast te stellen. Wat wil de schrijver duidelijk maken? Betrekkelijke voornaamwoorden: die, dat, waar, wat. Heeft betrekking op een woord of een groep woorden die al eerder in de zin staat. Betrekkelijk voornaamwoord Verwijst naar: Die - de -woorden - woordgroepen met als belangrijkste woord een de -woord Dat - het -woorden - woordgroepen met als belangrijkste woord een het -woord Wat - een zin - woorden als: iets, niets, alles, het enige - woorden als: mooiste, leukste, moeilijkste Waar - een plaats Pagina 2 van 5

3 Leenwoorden komen uit verschillende talen. Bijv. cadeau, kroket, enz. Franse woorden krijgen alleen een e als het nodig is bij de uitspraak: comité, logé, caissière, enquête. Uitzonderingen: etage, logee (v), cheque, dessert, colbert. Engelse werkwoorden worden met de Nederlandse regels vervoegd: Checken checkt checkte gecheckt Faxen- faxt faxte gefaxt Scannen scant scande gescand Joggen jogt jogde gejogd Bij zelfstandige naamwoorden zet je er en of s achter om meervoud te maken. Dier dieren monnik - monniken Stoel stoelen graaf graven dreumes - dreumesen Raam ramen fotograaf - fotograven Tik tikken muis muizen Kans kansen prinses prinsessen Na woorden met ee schrijf je ën als de klemtoon op de laatste lettergreep valt. Idee ideeën Na woorden op ie schrijf je ën als de klemtoon niet op de laatste lettergreep valt. Kopie kopieën Als de klemtoon niet de laatste lettergreep is eindigt het op een n en een trema op de e. Porie poriën Sommigen woorden krijgen in het meervoud eren. Kind kinderen Soms ook een verschil in betekenis: Blad bladen (tijdschriften) Blad bladeren (van een boom) Meestal weet je wanneer een woord een s heeft. Tafel tafels Café cafés Abonnee abonnees Na alle klinkers en de y (behalve de e) schrijf je s. Agenda agenda s ski ski s Auto auto s Pagina 3 van 5

4 paraplu paraplu s Baby baby s Woorden die eindigen op eau, -ay, -ieu, -ui krijgen een s aan het woord vast. Bureau bureaus display displays Jockey jockeys milieu milieus Etui etuis Na afkortingen s of s. Vip vips tv tv s Sommige woorden hebben op en en s meervoud. Gedachte gedachten gedachtes Keus keuzen keuzes Datum data datums Catalogus catalogi catalogussen Soms hebben Latijnse woorden maar 1 meervoud. Musicus musici Cursus cursussen Synoniem Poëzie Vacature Efficiënt Respect reglement politicus systematisch rotzooi bibliotheek Hyperbool: opzettelijke overdrijving, bedoeld om te laten merken hoe boos, gelukkig, verdrietig je bent. Ik ben je heel dankbaar als je mij haar adres geeft. - Hyperbool Ik ben je eeuwig dankbaar als je mij haar adres geeft. Eufemisme: verzachtende uitdrukking voor iets wat onprettig of niet netjes is. Je gebruikt positievere, zachtere of gunstigere woorden. De dierenarts heeft onze poes afgemaakt. - Eufemisme Pagina 4 van 5

5 De dierenarts heeft onze poes laten inslapen. Understatement: iets wordt veel minder heftig uitgedrukt dan het eigenlijk is, onderkoelde humor. Dit werkstuk heeft me drie maanden werk gekost. - Understatement Ik heb wel wat uurtjes in dit werkstuk zitten. Infotainment: combinatie van een informatie en amusement Publieke omroep: omroep zonder religieuze, maatschappelijke of commerciële achtergrond Zendgemachtigde: instelling (omroep) met een uitzendvergunning Horizontale programmering: het brengen van hetzelfde soort programma s op vaste tijdstippen Verticale programmering: verdeling van programma s naar soort over de beschikbare zenders Prime time: zendtijd met de grootste kijk- of luisterdichtheid Sandwichformule: formule waarbij (serieuze) programma s met een kleine kijkdichtheid tussen programma s met een grote kijkdichtheid worden gezet Commerciële omroep: omroep die door adverteerders wordt geëxploiteerd Exploiteren: winstgevend maken Kijkdichtheid: percentage televisiekijkers in een bepaalde leeftijdscategorie dat op een bepaald moment naar een uitzending kijkt Reality-tv: uitzendingen met het leven van alledag, maar vooral echt gebeurde rampen en ongelukken, als onderwerp Televisiebestel: officiële regeling van alles wat de televisie betreft Kijkcijfers: het aantal mensen dat naar een bepaald programma kijkt Soapserie: een langlopende serie waarin allerlei drama en emoties enorm worden uitvergroot waarbij het publiek makkelijk kan meeleven Documentaire: programma waarin veel achtergrondinformatie wordt gegeven bij een onderwerp Pagina 5 van 5