Informatiemap. Toelatingstoets Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Informatiemap. Toelatingstoets 21+ 2016 Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij"

Transcriptie

1 Informatiemap Toelatingstoets Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Toelaatbaarheid op basis van de Vakken Toelatingstoets Algemeen Toelatingstoets Wiskunde voor kandidaten voor de opleiding Toegepaste Psychologie Voorwaarden om deel te nemen Data en tijden Plaats Kosten Regeling slagen, herexamen en zakken Geslaagd Herkansing Gezakt Inzage Vrijstelling van examenonderdelen Kandidaten met een beperking Aanmelden Adresgegevens Voorbereiding Literatuur Toegestane hulpmiddelen Toelichting op het onderdeel Geschiedenis Toelichting op het onderdeel Maatschappijleer Toelichting op het onderdeel Nederlands Toelichting op het onderdeel Engels Toelichting op het onderdeel Wiskunde Bijlage 1: Deelnemende hogescholen en opleidingen in Bijlage 2: Gedragsregels voor kandidaat-studenten tijdens de Toelatingstoets Bijlage 3: Regels t.b.v. de inzage van de Toelatingstoets Bijlage 4: Voorbeeldexamen Geschiedenis (met antwoorden) Bijlage 5: Voorbeeldexamen Maatschappijleer (met antwoorden) Bijlage 6: Voorbeeldexamen Nederlands 1 (met antwoorden) Bijlage 7: Voorbeeldexamen Nederlands 2 (zonder antwoorden) Bijlage 8: Voorbeeldexamen Engels 1 (met antwoorden)... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Bijlage 9: Voorbeeldexamen Engels 2 (zonder antwoorden) Bijlage 10: Voorbeeldexamen Wiskunde Bijlage 11: Voorbeeldexamen Wiskunde

3 1. Inleiding Als je geen toelatende vooropleiding hebt en je bij aanvang van de opleiding ouder dan 21 jaar bent, kun je deelnemen aan de Toelatingstoets 21+. Als je hiervoor slaagt, voldoe je alsnog aan de vooropleidingseisen en kun je worden toegelaten tot de opleiding. Er zijn binnen de HAN Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij (GGM) een aantal varianten van de Toelatingstoets 21+, afhankelijk van de opleiding die je wilt gaan volgen. In deze map wordt de beschreven. 2. Toelaatbaarheid op basis van de De van de faculteit GGM geeft toelating tot de volgende opleidingen aan de (HAN): Opleiding Creatieve Therapie Culturele en Maatschappelijke Vorming Maatschappelijk Werk en Dienstverlening Pedagogiek Sociaal Pedagogische Hulpverlening Ergotherapie Logopedie Verpleegkunde Management in de Zorg (en Dienstverlening) Leraar 2 e graad Gezondheidszorg en Welzijn Medische Hulpverlening Leraar 1 e graad Lichamelijke Opvoeding Sport en Bewegings Educatie Sport Gezondheid en Management Toegepaste Psychologie Bijzonderheid Aanvullende eis Aanvullende eis Decentrale selectie Aanvullende eis¹ Decentrale selectie Aanvullende eis Decentrale selectie Decentrale selectie Decentrale selectie Vooropleidingseis: Wiskunde Voor toelating tot deze opleidingen worden aanvullende eisen gesteld. Voor de opleiding Toegepaste Psychologie geldt wiskunde A of B als nadere vooropleidingseis, voor vragen kun je contact opnemen met het HAN Voorlichtings Centrum (HVC). Voor toelating tot deze opleidingen geldt een decentrale selectie. Voor meer informatie over de deadlines van deze opleidingen verwijzen wij je naar de site: Daarnaast is een kandidaat die geslaagd is voor de Toelatingstoets 21+ ook toelaatbaar bij de een aantal andere opleidingen van hogescholen in Nederland. Kijk voor de deelnemende hogescholen in bijlage 1. Als je op één van de andere deelnemende hogescholen slaagt, ben je dus ook toelaatbaar op de bovengenoemde opleidingen, mits je ook voldoet aan de bijzondere toelatingseisen, zoals bijv. de aanvullende eisen of de 3

4 decentrale selectie. Let op: De van de faculteit GGM geldt niet voor de andere faculteiten van de. Omgekeerd ben je met een Toelatingstoets 21+ van een andere faculteit van de HAN niet toelaatbaar bij GGM. Voor de opleidingen Mondzorgkunde, Voeding en Diëtetiek en Fysiotherapie geldt een Toelatingstoets 21+ met een aangepast vakkenpakket. Informatie hierover staat op de site van de betreffende opleidingen. 3. Vakken Toelatingstoets De bestaat uit de volgende onderdelen: - Nederlands - Engels - Maatschappijleer - Geschiedenis In hoofdstuk 13 vind je informatie over de inhoud van de examens, de literatuurlijst, en toegestane hulpmiddelen. In de bijlagen zijn voorbeeldopgaven opgenomen. 3.2 Wiskunde voor kandidaten voor de opleiding Toegepaste Psychologie Voor de opleiding Toegepaste Psychologie (TP) geldt een nadere vooropleidingseis: Wiskunde. Kandidaten voor deze opleiding die zich aanmelden voor de Toelatingstoets 21+ moeten naast examen in de vier bovengenoemde vakken, ook examen in het vak wiskunde doen. In verband met de deadlines van de loting, dien je deel te nemen aan de Wiskunde toets met de ronde van januari of de ronde van april. Als je wel een HAVO- of VWO-diploma met profiel, maar zonder wiskunde hebt, kun je het examen wiskunde bij ons doen, zonder de andere 4 vakken. In dat geval moet je aan DUO voor 15 mei een bewijs leveren dat je voldoet aan de wiskunde-eis. Neem in dat geval contact op met Bureau Toelating en Selectie GGM. 4. Voorwaarden om deel te nemen Je bent aangemeld voor een van de opleidingen van GGM aan de HAN en je bent bij aanvang van de opleiding 21 jaar of ouder. Peildatum voor september-instroom is 1 september, voor februari-instroom 1 februari. 4

5 5. Data en tijden De Toelatingstoets 21+ worden in 2016 op de volgende data en tijden afgenomen. Je moet 15 minuten vóór aanvang van het examen aanwezig zijn. Ronde 1 Dinsdag 5 januari 2016* Nederlands Maatschappijleer Woensdag 6 januari 2016* Geschiedenis Engels Wiskunde voor TP Dinsdag 19 januari 2016 Herkansing: alleen voor februari-instromers Ronde 2 (tevens herkansing voor kandidaten van ronde 1) Dinsdag 19 april Nederlands Maatschappijleer Woensdag 20 april Geschiedenis Engels Wiskunde voor TP Ronde 3 (tevens herkansing voor kandidaten van ronde 2) Dinsdag 7 juni Nederlands Maatschappijleer Woensdag 8 juni Geschiedenis Engels Dinsdag 28 juni 2016 Herkansing Let op: doe je mee met de eerste ronde (van dinsdag 5 en woensdag 6 januari 2016) dan dien je je uiterlijk 16 december 2015 vóór uur te hebben aangemeld via Je dient dan uiterlijk 17 december 2015 vóór uur alle spullen (kopie ID-bewijs, aanmeldingsformulier en de betaling) digitaal, via mail, te hebben ingeleverd bij Bureau Toelating & Selectie FED-GGM (toelating.fed-ggm@han.nl. Documenten die ná 17 december 2015 binnen komen worden niet meer in behandeling genomen. Op dinsdag 28 juni 2016 zijn er herexamens voor degenen die op 7 en/of 8 juni 2016 examen deden en in aanmerking komen voor (een) herexamen(s) (zie hieronder de regeling slagen, herexamen en zakken ). Voor die herexamens worden geen nieuwe examen-kandidaten meer toegelaten. Tijdens de tweede en derde ronde worden de herexamens afgenomen van respectievelijk de eerste en de tweede ronde. Wie gezakt is, mag de volgende ronde weer meedoen. Het verschil met herexamen is dat alle vakken opnieuw moeten worden gedaan en behaalde voldoendes uit de vorige ronde dus niet meetellen. 6. Plaats De Toelatingstoets 21+ vindt plaats op de, Campus Nijmegen, Kapittelweg 33, 6525 EN Nijmegen. Het lokaal wordt middels een informatiebord bij de hoofdingang bekend gemaakt. Voor vragen op de dag zelf kun je je melden bij t Vraagpunt GGM op de begane grond in de B-vleugel (geopend van 8.30 tot uur). 5

6 7. Kosten De kosten voor de Toelatingstoets 21+ bedragen 150,-, dit is inclusief eventuele herkansingen. Je kunt dit betalen via het betaalportaal van de HAN, met Ideal of creditcard. Ga naar vul je gegevens in, kies voor Toelatingstoets 21+ en voor het product Toelatingstoets 21+ Algemeen à 150,-. Je dient de betaling uiterlijk 5 werkdagen voor de Toelatingstoets 21+ te hebben voldaan, anders mag je niet deelnemen. 8. Regeling slagen, herexamen en zakken 8.1 Geslaagd Je bent geslaagd voor de Toelatingstoets 21+: - Als je alle vakken behaald hebt met minimaal een Herkansing Je mag een herkansing doen: - als je twee voldoendes hebt en een puntentotaal van 20 of meer of - als je drie voldoendes hebt maar een onvoldoende voor Nederlands. Je mag één herkansing doen per vak, tijdens de eerstvolgende examenmogelijkheid. Je mag maximaal 2 vakken herkansen. 8.3 Gezakt Een kandidaat is voor het examen gezakt als aan bovengenoemde eisen niet is voldaan. Wie gezakt is, mag de volgende ronde weer meedoen om het gehele onderzoek opnieuw af te leggen. De kosten hiervoor zijn opnieuw 150,-. Je mag maximaal 2 maal per kalenderjaar deelnemen. Het verschil met een herkansing is dat je álle vakken opnieuw moet doen. De behaalde cijfers uit de vorige ronde vervallen dus. 8.4 Inzage Als je een vak niet behaald hebt, heb je de mogelijkheid om het beoordeelde examen in te zien. Dit wordt georganiseerd op een vast tijdstip en je moet je daarvoor aanmelden bij Bureau Toelating en Selectie. Je wordt hierover geïnformeerd bij aanvang van het examen op het bord in de klas. In bijlage 3 staan de regels die gelden tijdens de inzage. 9. Vrijstelling van examenonderdelen Als je deelcertificaten HAVO of VWO hebt behaald voor de betreffende vakken kun je vrijstellingen verkrijgen. - alleen deelcertificaten HAVO en VWO in de vier examenvakken geven vrijstelling; - het maximum aantal vrijstellingen is twee. - een vrijstelling telt als een 6. Als je denkt in aanmerking te komen voor één of twee vrijstellingen, volgens bovenstaande voorwaarden, stuur dan de bewijsstukken (origineel met briefhoofd, stempel en handtekening van de school) mee met het aanmeldingsformulier naar Bureau Toelating en Selectie. Alleen als dit uiterlijk 5 werkdagen voor aanvang van de Toelatingstoets 21+ bij ons binnen is, kan de Commissie Toelatingsonderzoek GGM je verzoek in behandeling nemen. 6

7 10. Kandidaten met een beperking Als je vanwege een beperking in aanmerking wilt komen voor een bijzondere faciliteit tijdens de Toelatingstoets 21+, neem dan contact op met Bureau Toelating en Selectie. 11. Aanmelden Als je wilt deelnemen aan de, volg dan onderstaande stappen: 1. Meld je via studielink aan voor de opleiding die je wilt gaan volgen. Geef hierbij aan dat je het Toelatingsonderzoek als vooropleiding wilt behalen. Vul de volgende gegevens via in: - Diploma behaald: vul hier nog niet in. - Verwachte diploma datum: vul hier de datum van de Toelatingstoets 21+ in - Land: vul hier Nederland in - Niveau vooropleiding: vul hier Anders in. - Vooropleiding: vul hier Colloquium Doctum/Toelatingsonderzoek 21+ in - Plaats onderwijsinstelling: vul hier Nijmegen in - Naam onderwijsinstelling: vul hier in - Klik op bevestigen. 2. Je ontvangt binnen enkele dagen een mail met daarin het aanmeldformulier en een link naar de site voor de informatiebrochure. 3. Stuur de benodigde documenten (het aanmeldingsformulier, kopie van een geldige identiteitskaart, paspoort of verblijfsvergunning, eventuele bewijzen van vrijstelling of bewijzen van een bijzondere voorziening) via de mail naar Bureau Toelating en Selectie (toelating.fed-ggm@han.nl) Wij moeten deze uiterlijk 5 werkdagen voor aanvang van het onderzoek hebben ontvangen, vermeld als onderwerp je studentnummer, naam en dat het om de Toelatingstoets 21+ gaat. Let op: doe je mee met de eerste ronde (van dinsdag 5 en woensdag 6 januari 2016) dan dien je je uiterlijk 16 december 2015 vóór uur te hebben aangemeld via Je dient dan uiterlijk 17 december 2015 vóór uur alle spullen (kopie ID-bewijs, aanmeldingsformulier en de betaling) digitaal, via mail, te hebben ingeleverd bij Bureau Toelating & Selectie FED-GGM (toelating.fed-ggm@han.nl). Documenten die ná 17 december 2015 binnen komen worden niet meer in behandeling genomen. 4. Als we alles ontvangen hebben, krijg je van Bureau Toelating en Selectie een bevestiging via de mail van je deelname. 5. Je maakt de Toelatingstoets Je ontvangt de uitslag binnen 15 werkdagen na het maken van het examen. 7. Je ontvangt de uitslag: - Als je geslaagd bent, ontvang je de verklaring van toelaatbaarheid, een cijferlijst en een certificaat van de Commissie Toelatingsonderzoek. Je kunt starten aan de opleiding, mits je ook aan alle andere inschrijvingsvoorwaarden voldoet. De HAN stuurt, t.b.v. de lotingsprocedure, een beschikking naar DUO waarin wij verklaren dat je voldoet aan de vooropleidingseisen. 7

8 - Als je een herkansing moet doen, ontvang je de cijferlijst en informatie over de inzage en herkansingen. Indien je een herkansing hebt voor een decentrale selectie opleiding dan dien je zelf uitstel aan te vragen bij DUO voor het later aanleveren van jou diploma. - Als je gezakt bent, ontvang je bij je uitslag de cijferlijst en informatie over de inzagemogelijkheid. Wij annuleren je aanmelding voor de opleiding. 12. Adresgegevens Studentzaken, t.a.v. Bureau Toelating en Selectie FED-GGM Postbus GL Nijmegen Telefoon: (024) (tussen 9.00 en uur) toelating.fed-ggm@han.nl 13. Voorbereiding Je kunt je middels zelfstudie voorbereiden op de Toelatingstoets 21+. De ervaring leert dat de voorbereidingstijd ongeveer 6 weken bedraagt. In dit hoofdstuk lees je wat je moet bestuderen per vak, welke literatuur je daarbij moet of kan gebruiken en welke hulpmiddelen er zijn toegestaan tijdens het onderzoek. In de bijlagen vind je oefenopgaven voor alle vakken Literatuur Voor Geschiedenis en Maatschappijleer moet de verplichte literatuur worden bestudeerd, die hieronder wordt genoemd. Voor Wiskunde kunnen de studenten het beste gebruik maken van de schoolmethoden. Voorbeelden van deze schoolmethoden zijn Moderne Wiskunde, Getal en Ruimte of Netwerk. Houd er in je studieplanning rekening mee dat deze boeken niet altijd voorradig zijn bij de boekhandel: bestel ze op tijd. - Geschiedenis verplichte literatuur: Dik Verkuil en Tom van der Geugten (redactie), Geschiedeniswerkplaats. Geschiedenis Tweede Fase havo. Handboek historisch overzicht. Tweede druk. (Noordhoff Uitgevers, 2013). ISBN , Prijs: 60,45 (prijspeil 1 september 2015) Het boek geschiedenis is te bestellen via de onderstaande link via Van Dijk s Boekhuis (3 dagen levertijd). Let op: Dit is de tweede druk die in voor het eerst werd gebruikt. - Maatschappijleer verplichte literatuur: - Bas Schuijt, Eveline Adriaans, Janine Middelkoop, Theo Rijpkema en Theo Schuurman, Thema s maatschappijleer. Lesboek HAVO, vierde gewijzigde druk (Uitgeverij Essener, 2012). ISBN ,60 (prijspeil 1 september 2015) Let op: De derde druk uit 2007 is niet meer bruikbaar als voorbereiding. 8

9 - Wiskunde aangeraden studiemateriaal: Moderne Wiskunde HAVO A Editie 8 Deel A1 ISBN: Deel A2 ISBN: Editie 9 Deel A1 ISBN: Deel A2 ISBN: Getal en Ruimte HAVO A Editie havo A deel 1 x havo A deel 2 x havo A deel 3 x Naast deze leerboeken bieden de uitgevers nog allerlei extra materiaal aan, als uitwerkingsboeken of ict manuals. De prijzen van deze schoolmethoden schommelen tussen 55,- en 70,-. Voor de actuele prijslijst zie of Je kunt oefenen met reguliere havo wiskunde A examens op de site van of met de oefentoetsen in de bijlage Toegestane hulpmiddelen - Geschiedenis Er mogen tijdens het examen zelf geen hulpmiddelen als boeken en aantekeningen worden gebruikt. - Maatschappijleer Er mogen tijdens het examen zelf geen hulpmiddelen als boeken en aantekeningen worden gebruikt. - Nederlands Het is toegestaan om tijdens het examen gebruik te maken van een onbeschreven woordenboek. Dat moet dan wel door jezelf worden meegebracht. - Engels Het is toegestaan om tijdens het examen gebruik te maken van een onbeschreven woordenboek. Dat moet dan wel door jezelf worden meegebracht. - Wiskunde Bij de schoolmethoden wordt gebruik gemaakt van een grafische rekenmachine. Dit mag tijdens het examen worden gebruikt Toelichting op het onderdeel Geschiedenis Het vak geschiedenis wordt in het Toelatingsonderzoek HBO geëxamineerd op historisch besef en oriëntatiekennis van de volgende tien historische tijdvakken: - de tijd van jagers en boeren; - de tijd van Grieken en Romeinen; - de tijd van monniken en ridders; - de tijd van steden en staten; - de tijd van ontdekkers en hervormers; - de tijd van regenten en vorsten; - de tijd van pruiken revoluties; - de tijd van burgers en stoommachines; - de tijd van wereldoorlogen; - de tijd van televisie en computer. Speciale thema s of oriëntatie op studie en beroep zijn bij dit examen dus niet aan de 9

10 orde, zoals dat wel het geval is bij de schoolexamens havo. Als verplichte literatuur voor geschiedenis moeten alle hoofdstukken worden bestudeerd uit: Dik Verkuil en Tom van der Geugten (redactie), Geschiedeniswerkplaats. Geschiedenis Tweede Fase havo. Handboek historisch overzicht. Tweede druk. (Noordhoff Uitgevers, 2013). ISBN , Prijs: 60,45 (prijspeil 1 september 2015) Let op: Dit is de tweede druk die in voor het eerst werd gebruikt. Over de te bestuderen literatuur worden op het examen zes vragen gesteld, die pas tijdens het examen bekend gemaakt zullen worden. Bij een van de zes vragen wordt u gevraagd wat de juiste tijdsvolgorde is van een aantal gebeurtenissen en ontwikkelingen; bij de vijf andere vragen kunt u telkens kiezen uit vraag A of vraag B, die wat moeilijkheid betreft vergelijkbaar zullen zijn. Er mogen tijdens het examen zelf geen hulpmiddelen als boeken en aantekeningen worden gebruikt. Voor het hele examen is 2½ uur beschikbaar. Enkele opmerkingen over de voorbereiding op het onderdeel geschiedenis. Het boek Geschiedeniswerkplaats. Geschiedenis Tweede Fase havo. Handboek historisch overzicht biedt veel informatie. De indeling in tien hoofdstukken is vanuit Nederlands-Europees perspectief opgezet en wordt ook zo gebruikt op de basisschool en in het voortgezet onderwijs. Op het examen moet u laten zien dat u kennis hebt van de grote lijnen van de geschiedenis. Die grote lijnen bestaan uit de tien historische tijdvakken en de in totaal 49 kenmerkende aspecten van die tijdvakken. Deze kenmerkende aspecten worden in 48 paragrafen uitgewerkt. Deze kennis wordt oriëntatiekennis genoemd. Het leren wordt vergemakkelijkt door de hoofdstukindeling. Bovendien zijn er talloze illustraties opgenomen die de leerstof verhelderen. De hoofdstukken variëren van 10 tot 22 bladzijden (meestal 16 bladzijden) en zijn opgebouwd uit de volgende zes onderdelen: - hoofdstukopening: hier staat een inleiding waarin de inhoud van het hoofdstuk wordt beschreven; - de wereld in de tijd van: hier krijgt u een overzicht van het tijdvak, met een tijdbalk, een kaart en teksten over de ontwikkelingen in de wereld, Europa en Nederland; - paragrafen: deze behandelen de kenmerkende aspecten van het tijdvak in een lopend verhaal; de paragrafen vormen bij elkaar het grootste deel van het boek; de kenmerkende aspecten worden met (bekende) voorbeelden geïllustreerd; er staan ook kaderteksten waarin wordt verteld over een belangrijke gebeurtenis, ontwikkeling of persoon die bij het kenmerkende aspect past; - historisch denken: elk hoofdstuk eindigt met een pagina over een van de vaardigheden historisch besef; - begrippen: dit zijn de belangrijkste begrippen in relatie tot het tijdperk; een pagina om extra goed te bestuderen want deze begrippen moet u kennen; ze worden in de vragen verwerkt. Bij Geschiedeniswerkplaats. Geschiedenis Tweede Fase havo. Handboek historisch overzicht is een apart oefenboek (Opdrachtenboek) verkrijgbaar. Dat kan een hulpmiddel zijn bij het lezen en begrijpen van de tekst. Het hangt van uw leerstijl af of u dit opdrachtenboek gebruikt en de opdrachten maakt. Voor het toelatingsonderzoek geldt dat de examenvragen uitsluitend gebaseerd zijn op de stof uit het Handboek. Voor geschiedenis is er een online ondersteuningsaanbod, bedoeld voor kandidaten. Het is een gratis experiment, bestaande uit een verzameling links naar video's, geordend per tijdvak, en oefeningen die zelfstandig te maken zijn. 10

11 Daarnaast is er een discussieforum en de mogelijkheid om contact te maken met andere kandidaten en een docent. Het webadres is: goo.gl/58ej6. Klik daar op 'Zelfinschrijving', en daarna op 'Ik heb een Coursesites-account' nodig. Een methode van leren zou onderstaande reeks tips en aanwijzingen kunnen zijn. - Bekijk eerst de hoofdstukindeling in de Inhoudsopgave. Hier ziet u met welke paragrafen de tien hoofdstukken zijn ingedeeld. Bedenk dat elke paragraaf staat voor een kenmerkend aspect van dat tijdperk. Door het bekijken van de inhoudsopgave krijgt u een indruk van wat er allemaal in het boek behandeld wordt. - Blader het boek in zijn geheel door en bekijk van elk hoofdstuk titels en plaatjes. - Lees van hoofdstuk 1 de Hoofdstukopening (twee bladzijden). Hier wordt verteld over een bijzondere vondst. Schrijf voor u zelf de belangrijkste gegevens op en vat het geheel samen in een aantal trefwoorden en korte zinnen. Stel hierbij uw eigen vragen, zoals: Wat is er bijzonder aan deze vondst? En: wanneer en hoe leefden de Cro Magnonmensen? - Lees van hoofdstuk 1 De wereld in de tijd van jagers en boeren (twee bladzijden). Vergeet niet de kaartjes goed te bekijken. Deze paragraaf is onderverdeeld in vier gedeelten met telkens een kopje ( Het tijdvak, De wereld, Europa, Nederland ). Schrijf van elk gedeelte in trefwoorden de belangrijkste gegevens op. - Lees van hoofdstuk 1 de drie paragrafen (elk één bladzijde) en schrijf in trefwoorden en/of korte zinnen op wat dit kenmerkende aspect inhoudt. Lees dit aandachtig door en vertel u zelf daarna, pratend of schrijvend, wat het kenmerk inhoudt. Hierbij stelt u zich de vraag: Wat houdt dit kenmerkende aspect in? - Lees van hoofdstuk 1 de Begrippen (één bladzijde; bij dit hoofdstuk zijn zes begrippen). Deze begrippen moet u kennen. Dat betekent dat u in eigen woorden de begrippen moet kunnen omschrijven. - Als u zo een hoofdstuk bestudeerd hebt, laat het dan een dag of langer rusten en lees daarna uw aantekeningen opnieuw door. Aangetoond is dat u veel meer leert als u met enige regelmaat kortere periodes aan dezelfde stof werkt en die regelmatig herhaalt, dan wanneer u uren achter elkaar gaat zitten blokken: u neemt dan minder op. Met andere woorden: drie keer een uur leren met een dag ertussen geeft veel betere resultaten dan drie uur achter elkaar leren. - Herhaal deze methode voor elk hoofdstuk. Voor geschiedenis is er een online ondersteuningsaanbod, bedoeld voor cursisten én mensen die zich zelfstandig voorbereiden. Het is een gratis experiment, bestaande uit een verzameling links naar video's, geordend per tijdvak, en oefeningen die zelfstandig te maken zijn. Daarnaast is er een discussieforum en de mogelijkheid om contact te maken met andere kandidaten. Het webadres is: goo.gl/58ej6. Klik daar op 'Zelfinschrijving', en daarna op 'Ik heb een Coursesites-account' nodig Toelichting op het onderdeel Maatschappijleer Als verplichte literatuur voor maatschappijleer moeten alle hoofdstukken worden bestudeerd uit: - Bas Schuijt, Eveline Adriaans, Janine Middelkoop, Theo Rijpkema en Theo Schuurman, Thema s maatschappijleer. Lesboek HAVO. Vierde gewijzigde druk. (Uitgeverij Essener, 2012). ISBN ,60 (prijspeil 1 september 2015). Let op: De derde druk uit 2007 is niet bruikbaar als voorbereiding. Het examen maatschappijleer bestaat uit twee onderdelen. In deel 1 van het examen 11

12 wordt gevraagd naar kennis van de verplichte literatuur. Dit onderdeel bestaat uit negen vragen, waarvan de eerste vraag verplicht is. Van de andere acht vragen moeten er maximaal zes gemaakt worden. In deel 2 van het examen wordt u gevraagd een opdracht te maken waarin u uw opinie moet geven over één van de onderwerpen die in het leerboek aan de orde komen. Er worden twee opdrachten gegeven waarvan u er één moet maken. Het antwoord moet minimaal 150 woorden bedragen. Er mogen tijdens het examen zelf geen hulpmiddelen als boeken en aantekeningen worden gebruikt. Voor het hele examen is 2½ uur beschikbaar. Voor tips bij het leren: zie de uitlegtekst bij het vak Geschiedenis De uitgever van het boek geeft op een website ook interactieve opdrachten. Die kunnen helpen bij het bestuderen van het boek. www. themashavo.nl gebruikersnaam: havo wachtwoord: essener Toelichting op het onderdeel Nederlands Het examenonderdeel Nederlands bestaat uit een tekst die qua lengte kan variëren van 1200 tot 1500 woorden. Naar aanleiding van die tekst zult u 7 tot 10 vragen moeten beantwoorden en een schrijfopdracht uitvoeren. U krijgt daarvoor drie uur de tijd. De tekst die u krijgt voorgelegd, zal vrijwel altijd gaan over een actueel onderwerp. Voor het begrijpen van de tekst is geen speciale kennis nodig. Alles wat u moet weten om de vragen te kunnen beantwoorden en de opdracht te kunnen maken, staat in de tekst. De taal van de voorgelegde tekst lijkt, wat niveau betreft, op die van de landelijke dagbladen als de Volkskrant en NRC Handelsblad. Om met die taal vertrouwd te raken, zou u minimaal twee maanden één of meer van deze dagbladen regelmatig moeten lezen. Sommige vragen zijn erop gericht te toetsen of u de tekst hebt begrepen en of u de hoofdgedachte uit een tekst(gedeelte) kunt halen. Andere vragen zijn erop gericht te toetsen of u een redenering die zich over meerdere alinea s uitstrekt, kunt volgen. Ook kan u gevraagd worden een samenvatting te geven van een gedeelte of gedeelten uit de tekst. Dat betekent dat u hoofdzaken van bijzaken moet kunnen scheiden. U moet dus de belangrijke mededeling(en) uit het betreffende gedeelte van de tekst kernachtig weergeven. Gebruik daarvoor uw eigen woorden; de letterlijke weergave van de tekst wordt niet erg gewaardeerd. Er zijn ook vragen die toetsen of u de tekst verwerkt hebt. Dat wil zeggen, of u doorziet hoe een redenering in elkaar zit, of de redenering klopt en logisch is en welke verbanden de schrijver/schrijfster legt tussen feiten en/of interpretaties en/of meningen. Er kan ook worden gevraagd naar een verband tussen feiten en/of interpretaties en/of meningen. En tot slot wordt meestal een vraag gesteld over de functie van het artikel. U kunt hierbij denken aan informeren, commentaar geven, overtuigen of aanzetten tot actie. Met een dergelijke vraag wordt getoetst of u doorziet wat voor een soort tekst u voor u hebt liggen. Is het louter een informatief stuk, dat wil zeggen, worden er enkel feiten, gebeurtenissen en interpretaties en/of meningen van anderen weergegeven? Of komt de beargumenteerde mening van de schrijver/schrijfster duidelijk naar voren, met andere woorden probeert hij/zij de lezer van iets te overtuigen? Het antwoord op zo n vraag zult u met vindplaatsen in de tekst moeten onderbouwen. Een goede manier om zo n vraag te oefenen is de volgende: neem af en toe een stuk uit de krant dat u moeilijk vindt en vat dat alinea voor alinea samen. Ga daarna op zoek naar de hoofdzaken en geef die met eigen woorden weer. Lees het artikel een dag 12

13 later nog eens, kijk of u het begrijpt en of uw samenvatting juist en volledig is. Stel daarna vast of de tekst en de afzonderlijke alinea s bijvoorbeeld vooral informerend of overtuigend zijn. Behalve de tekst met vragen worden bij het examen drie opdrachten gegeven. De bedoeling is dat u één van deze drie opdrachten uitkiest en maakt. Bij de eerste opdracht (ingezonden brief) gaat het er om of u naar aanleiding van de tekst in staat bent een reactie hierop te schrijven. Hierbij verwerkt u zoveel mogelijk informatie uit de tekst. Bij de andere twee opdrachten (informatieve of beschouwende tekst, of betoog) schrijft u over een onderwerp dat te maken heeft met de tekst, maar waarbij u wat meer ruimte krijgt voor eigen inbreng. Nota bene: een informatieve tekst bevat veel voor- of inlichtende informatie, feiten over een bepaald onderwerp; een beschouwende tekst is een tekst waarin de overdenkingen met betrekking tot een bepaald onderwerp kritisch worden geformuleerd; in een betoog zet u een redenering op met het doel iets te bewijzen. Een methode om te oefenen met het schrijven van zo n opdracht is de volgende: - u zoekt een artikel dat u moeilijk vindt in een krant of een weekblad; - u maakt er een samenvatting van zoals boven is aangegeven; - u leest uw samenvatting een dag later over en controleert met behulp van de tekst of ze juist en volledig is; - u schrijft met behulp van uw samenvatting een reactie op het artikel; - u leest uw eigen stuk een dag later over en u kijkt of uw eigen zinnen goed lopen (houd de zinnen kort), of uw redeneringen kloppen en of u tenminste 500 woorden hebt; - dit systeem kunt u natuurlijk perfectioneren door een deskundige te laten lezen wat u geschreven hebt; - heel handig is ook om via de opleiding een andere kandidaat voor het examen op te zoeken en voor te stellen samen hetzelfde krantenartikel te lezen, samen te vatten en een reactie erop te schrijven. Dan kunt u vergelijken en/of elkaars werk nakijken. Het verdient aanbeveling opgaven te maken, mede om te leren hoe u de beschikbare tijd in moet delen. Zorg ervoor dat u voldoende tijd hebt voor de opdracht. Het cijfer dat u hiervoor haalt, bepaalt namelijk voor de helft het eindcijfer voor het onderdeel Nederlands. Algemeen: bestaat de schrijfopdracht uit minder dan 500 woorden, dan wordt deze opdracht niet nagekeken en als onvoldoende beschouwd. Bij de beoordeling van de schrijfopdracht wordt van de volgende criteria uitgegaan: inhoudelijke structuur, opbouw > inleiding, vraagstelling, logica, samenhang, argumentatie, afronding; structuur naar vorm, taalgebruik > alinea s, correcte spelling, zinsbouw; mate van diepgang, algemene ontwikkeling, vocabulaire > op HBO-niveau Toelichting op het onderdeel Engels Bij het examenonderdeel Engels zal er een Engelse tekst worden voorgelegd. Over die tekst worden in het Engels een aantal vragen gesteld die in het Nederlands beantwoord dienen te worden. Je krijgt daarvoor 2 uur de tijd. Het is toegestaan tijdens het examen gebruik te maken van een woordenboek, maar dat woordenboek moet je dan wel zelf meebrengen. De tekst die je krijgt voorgelegd, zal vrijwel altijd gaan over een actueel onderwerp. Voor het begrijpen van de tekst is geen speciale kennis nodig. Alles wat je moet weten om de vragen te kunnen beantwoorden, staat in de tekst. Enkele raadgevingen met betrekking tot de voorbereiding op het onderdeel Engels. - Maak het eerste oefenstuk als proef in de vermelde tijd, met woordenboek. - Ga niet meteen, zodra u de tekst in handen hebt, allerlei woorden opzoeken; 13

14 probeer eerst zonder woordenboek de tekst door te lezen, nadat u een eventuele inleiding goed hebt gelezen. - Lees daarna alle vragen en teken eventueel aan over welke stukken tekst ze gaan. Normaal gesproken staan de vragen in dezelfde volgorde waarin de antwoorden in de tekst voorkomen. - Door het lezen van een eventuele inleiding en de vragen kunt u een indruk krijgen van de lijn in het stuk, die u met uw eigen indruk kunt vergelijken. - Maak daarna de vragen. - Staar u nooit blind op één vraag, doe eerst alle andere en kom er dan op terug. - Een veel gemaakte fout is, dat er niet goed genoeg naar de vraag wordt gekeken. Dan kan het gebeuren, dat u een verkeerd antwoord geeft, terwijl u de tekst wel had begrepen. Schrijf ook niet meer op dan er gevraagd wordt! - Iets anders waar u op moet letten is dat u niet uw mening over het behandelde onderwerp geeft; het gaat om datgene wat in de tekst staat. - Lees ruim voor tijd (bijv. een half uur) de vragen en uw antwoorden goed door. Let erop of u de vraag echt beantwoord hebt, kijk ook of uw antwoorden voor een buitenstaander helder genoeg zijn. - Als u op deze manier te werk bent gegaan, en u ziet dat u het examen niet binnen de beschikbare tijd hebt afgekregen, dan kan dat komen: - doordat u teveel woorden hebt opgezocht; u hoeft alleen woorden op te zoeken die voor het begrip van de tekst, of voor het beantwoorden van een vraag nodig zijn; - doordat u niet gewend bent met een woordenboek te werken; - doordat u niet eerst goed de inleiding/gebruiksaanwijzing van uw woordenboek hebt doorgelezen en/of goed naar alle gebruikte afkortingen hebt gekeken, en/of met het opzoeken van woorden hebt geoefend; - doordat uw antwoorden te lang zijn. Schrijf niet meer op dan er gevraagd wordt; - doordat u nog nooit zoiets gedaan hebt. Bij het volgende oefenstuk zal het waarschijnlijk al beter gaan; - doordat u niet genoeg Engels kent. - Als u niet genoeg Engels kent, probeer dan uw kennis van de taal te verbeteren door het lezen van Engelse boeken, bijvoorbeeld boeken die u al in het Nederlands kent, stukken in kranten en tijdschriften over een onderwerp waar u wat van afweet, boeken over een eventuele hobby van u. Voor leesmateriaal kunt u terecht bij de openbare bibliotheek of op Internet. Het is ook nuttig om gesproken Engels te beluisteren, bijvoorbeeld op de radio of televisie. - Als iemand in uw omgeving behoorlijk Engels kent, kunt u die vragen om uw antwoorden na te kijken en uw werk met u te bespreken Toelichting op het onderdeel Wiskunde Ter voorbereiding kunnen de studenten het beste gebruik maken van de schoolmethoden. Voorbeelden van deze schoolmethoden zijn Moderne Wiskunde, Getal en Ruimte of Netwerk. Bij deze schoolmethoden wordt gebruik gemaakt van een grafische rekenmachine. De mogelijkheden hiervan voor statistiek zijn gigantisch, berekenen van locatie- en spreidingsmaatstaven en kansen met binomiale en normale kansverdeling is een kwestie van de juiste knoppen en syntax. Ter controle of de voorbereiding leidt tot het gewenste eindniveau verwijzen we naar de examens van het havo Wiskunde A programma op sites als of In hoofdstuk 3 zijn nog andere oefenopgaven opgenomen van hetzelfde niveau. 14

15 Kerndoelen In het examenprogramma wiskunde A 2009 staat het volgende opgenomen: Domein C: Tellen en kansen Subdomein C1: Tellen 9. De kandidaat kan in een tekst beschreven telproblemen visualiseren met een schema of diagram, dergelijke visualiseringen interpreteren en aantallen mogelijkheden berekenen. Subdomein C2: Kansen 10. De kandidaat kan in een tekst beschreven kansproblemen analyseren, visualiseren met een schema en diagram en kansen berekenen. Domein D: Statistiek Subdomein D1: Populatie en steekproef 11. De kandidaat kan bij een gegeven probleemsituatie de populatie aangeven, een gegeven steekproef beoordelen op geschiktheid en een geschikte steekproef kiezen. Subdomein D2: Ordenen, verwerken en samenvatten van statistische gegevens 12. De kandidaat kan waarnemingen verwerken in een geschikte tabel, visualiseren in een geschikt diagram, samenvatten met geschikte centrum- en spreidingsmaten en een gegeven grafische representatie interpreteren. Subdomein D3: De normale verdeling 13. De kandidaat kan het normale verdelingsmodel gebruiken voor het berekenen van kansen, relatieve frequenties, gemiddelde en standaardafwijking. Domein G: De binomiale verdeling Subdomein G1: Telproblemen 19. De kandidaat kan permutaties en combinaties onderscheiden en berekenen. Subdomein G2: Rekenen met kansen 20. De kandidaat kan kansproblemen vertalen naar een vaasmodel en met behulp van rekenregels (somregel, productregel en complementregel) kansen en verwachtingswaarden berekenen. Subdomein G3: De binomiale verdeling 21. De kandidaat kan geschikte kansexperimenten vertalen naar een binomiaal kansmodel en binnen het model berekeningen uitvoeren. Aanbevolen leerboeken: Moderne Wiskunde havo A Editie 8 Deel A1 ISBN: Deel A2 ISBN: Editie 9 Deel A1 ISBN: Deel A2 ISBN: Getal en Ruimte havo A Editie havo A deel 1 x havo A deel 2 x havo A deel 3 x Naast deze leerboeken bieden de uitgevers nog allerlei extra materieel aan, als uitwerkingsboeken of ict manuals. De prijzen van deze schoolmethoden schommelen tussen 55,- en 70,-. Voor de actuele prijslijst zie of Je kunt oefenen met reguliere havo wiskunde A examens op de site van of met de oefentoetsen in de bijlage. 15

16 Bijlage 1: Deelnemende hogescholen en opleidingen in 2016 Onderstaande hogescholen namen in 2008 voor de genoemde opleidingen deel aan het landelijke Toelatingstoets 21+ HBO in vier vakken. Hogescholen en/of opleidingen gemarkeerd met een * nemen voor twee of één vak deel aan het landelijke Toelatingstoets Christelijke Hogeschool Ede Academie Sociale Studies MWD vt/dt, SPH vt/dt/duaal Mens en Organisatie Personeel & Arbeid vt, Management, Economie en Recht vt Theologie Godsdienst Pastoraal Werk vt/dt Leraar godsdienst/levensbeschouwing vt/dt Verpleegkunde Verpleegkunde vt/dt Educatie Leraar Basisonderwijs vt/dt/duaal Journalistiek en Communicatie Journalistiek vt Communicatie vt 2. Christelijke Hogeschool Nederland (Leeuwarden) Instituut voor Mens en Maatschappij: CMV, MWD, SPH vt/dt Pedagogiek 3. Haagse Hogeschool /Hogeschool Leiden* : tot 2008, in 2009 niet. (in 2008 alleen Nederlands) CMV, MWD, SPH, P&A/HRM Verpleegkunde (HBO-V), Management in de Zorg HBO-Rechten, Integrale Veiligheidskunde, Bestuurskunde / Overheidsmanagement, Communicatie,Voeding en Diëtetiek, Communication and Multimedia Design, Bedrijfskundige Informatica, Informatica, Informatiedienstverlening en management Technische Informatica, Bedrijfswiskunde, Technische Bedrijfskunde, Bewegingstechnologie, Bouwkunde, Civiele Techniek, Commercieel Ingenieur, Elektrotechniek, Industrieel Product, Ontwerpen, Technische Natuurkunde, Werktuigbouwkunde, Human Technology Leraar Lichamelijke Opvoeding (HALO), Sportmanagement Accountancy, Bedrijfseconomie, Commerciële Economie, Small Business and Retail Management, Management, Economie en Recht, HEBO (Hogere Europese Beroepen Opleidingen 4. Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij: vt/dt/duaal Instituut Sociale Studies: MWD, CMV, SPH, CTO, Pedagogiek (HSAO) en TPN Instituut Paramedische Studies: Ergotherapie, Logopedie Voeding en Diëtiek (gedeeltelijk), Fysiotherapie (gedeeltelijk) Instituut Verpleegkundige Studies: Verpleegkunde Instituut Sport en Bewegingsstudies: 16

17 Leraar lichamelijke opvoeding Sport Bewegings Educatie Sport Gezondheid Management Afdeling Mondzorgkunde Mondzorgkunde (gedeeltelijk) 5. Hogeschool Utrecht Faculteit Maatschappij en Recht: Instituut voor Social Work: CMV, MWD, SPH: vt/dt/duaal Creatieve therapie: vt/dt Instituut voor Recht: SJD, HBO-Rechten: vt/dt Instituut voor Veiligheid: Veiligheidskunde vt/dt (economie i.p.v. geschiedenis) Instituut voor Arbeid en Organisatie: Personeel en Arbeid vt/dt Instituut voor Pedagogiek: Pedagogiek vt/dt 6. Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Faculteit Gedrag en Maatschappij, afdeling Welzijn: CMV, SPH, MWD Pedagogiek 17

18 Bijlage 2: Gedragsregels voor kandidaat-studenten tijdens de Toelatingstoets 21+ In het studentenstatuut HAN (instellingsspecifieke deel) is een gedragsreglement voor studenten opgenomen. Dit reglement bevat naast algemene bepalingen ook bepalingen ten aanzien van het gedrag van studenten in de tentamenlocaties. Hieronder staan additionele bepalingen m.b.t. met name schriftelijke en digitale tentamens. De student: Gedrag 1. volgt de instructies van de surveillant op en gaat respectvol met hem/haar om; 2. gedraagt zich zodanig dat hij/zij andere studenten niet stoort bij binnenkomst en bij vertrek van de tentamenlocatie alsmede tijdens de tentamenafname. De student dient voor, gedurende en na het tentamen stilte in acht te nemen in en in de directe omgeving van de ruimte waarin het tentamen plaatsvindt; 3. neemt bij onduidelijkheden voor en/of tijdens het tentamen z.s.m. contact met de surveillant. Identificatie en toelating 4. meldt zich tijdig bij het tentamenlokaal; 5. toont de surveillant ter identificatie zijn geldige collegekaart of een geldig identificatiebewijs: een paspoort een Europees identiteitsbewijs een Nederlands rijbewijs een Nederlands vreemdelingendocument Als de student geen collegekaart of een geldig identificatiebewijs kan tonen, wordt de student uitgesloten van tentamendeelname. Indien geen legitimatie getoond kan worden door bijvoorbeeld diefstal of verlies van het identiteitsbewijs en de collegekaart kan alleen met een originele aangifte van diefstal en/of een originele aanvraag nieuw identiteitsdocument van de gemeente een Bewijs van inschrijving aangevraagd worden bij het Tentamenbureau om toegelaten te worden tot de tentamenlocatie. 6. wordt door de surveillant afgevinkt op de presentielijst ter bevestiging van deelname aan het tentamen; 7. die niet op de presentielijst vermeld staat meldt dit direct aan de surveillant. Alleen wanneer van te voren bepaald is dat bijschrijven op de presentielijst is toegestaan wordt de student vervolgens in de gelegenheid gesteld om het tentamen onder voorbehoud - te maken; 8. dient ter controle van zijn identiteit door de surveillant - zijn geldige collegekaart of geldig identificatiebewijs rechtsboven op de tafel te leggen gedurende de tentamenafname. Aanvang 9. legt uitsluitend zaken die hij/zij nodig heeft voor het maken van een tentamen op/naast de tafel, op de tafel liggen uitsluitend zaken die hij/zij nodig heeft voor het maken van een tentamen; 10. mag - tenzij uitdrukkelijk anders bepaald - tijdens het tentamen niet in het bezit zijn van digitale gegevensdragers, resp. apparatuur met geïntegreerde digitale gegevensdrager(s), zoals mobiele telefoon, smartphone, USB-stick, rekenmachine, speciaal horloge, speciale bril, speciale oordopjes e.d.; 18

19 11. mag - tenzij uitdrukkelijk anders bepaald - tijdens het tentamen geen gebruik maken van de volgende hulpmiddelen: papieren versie(s) van woordenboek(en), wetboek(en), (hand)boek(en) e.d.; 12. dient zijn/haar jas, muts, das, tas(sen), etui(s), mobiele telefoon(s), smartphone(s) e.d. neer te leggen op de door de surveillant aangewezen plaats (zie ook punt 13); 13. dient de mobiele telefoon(s), smartphone(s) e.d. uit te zetten alvorens deze weg te leggen; 14. vermeldt bij aanvang van het tentamen op alle tentamendocumenten zijn naam, studentnummer, klas/groep en verdere door surveillant gevraagde gegevens. Bij gebruik van het kladpapier, noteert hij/zij deze gegevens ook hierop; 15. heeft na de feitelijke aanvang van het tentamen nog maximaal 30 minuten toegang tot de tentamenlocatie. De student ontvangt geen extra tijd voor het maken van het tentamen wanneer hij of zij te laat is. Dertig minuten na het begin van de tentamenzitting worden er geen studenten meer toegelaten. Tijdens het tentamen mag tijdens de tentamenzitting van 150 minuten of korter geen gebruik maken van het toilet 2. Bij een tentamenzitting die langer duurt dan 150 minuten, is toiletbezoek na 150 minuten onder begeleiding van een surveillant toegestaan; 17. mag tijdens de eerste 30 minuten na de feitelijke aanvang van een tentamen niet vertrekken of zijn werk inleveren (om onrust en/of onregelmatigheden tegen te gaan); 18. kan na de eerste 30 minuten na de feitelijke aanvang van een tentamen de tentamenzitting tussentijds beëindigen door inlevering van de tentamenuitwerkingen en het verlaten van het tentamenlokaal; 19. die middels een onderwijsovereenkomst of een daartoe strekkend besluit van de examencommissie recht heeft op extra tentamenfaciliteiten wordt daartoe in de gelegenheid gesteld; 20. mag tijdens het tentamen geen etenswaren nuttigen; bij een tentamenzitting van 150 minuten of langer mag de student etenswaren nuttigen die geen onnodige hinder voor medestudenten veroorzaken; 21. mag alleen drinkwaren uit een af te sluiten flesje nuttigen; 22. dient het tentamen met de voorgeschreven schrijfbenodigdheden zoals vermeld op het voorblad (zwarte of blauwe pen of potlood) te maken; 23. draagt er zorg voor dat schrapformulieren op de juiste wijze en volgens de instructie van de surveillant worden ingevuld; 24. is niet toegestaan op welke manier dan ook (delen van) een tentamen te kopiëren of op welke andere wijze dan ook (de inhoud van) een tentamen buiten de tentamenlocaties te brengen. Hulpmiddelen 25. mag geen andere hulpmiddelen gebruiken dan die zijn toegestaan. De toegestane hulpmiddelen worden tijdig bekendgemaakt door de opleiding en staan tevens vermeld op het tentamenvoorblad; 26. draagt er zorg voor dat hulpmiddelen niet zijn voorzien van bijschrijvingen etc. behalve als op het tentamenvoorblad staat aangegeven dat dit toegestaan is; 1 Wanneer de surveillant onverwijld een noodzakelijke beslissing dient te nemen, wordt dit in overleg gedaan met de coördinerend surveillant. 2 Alleen met een verklaring van de desbetreffende Examencommissie kan van deze regel afgeweken worden. 19

20 (Vermoedelijke) Onregelmatigheid 27. wordt voor onregelmatigheden, sancties bij onregelmatigheid en inbeslagname van bewijsmateriaal verwezen naar de geldende bepalingen die zijn opgenomen in het reglement examencommissies (zie het Opleidingsstatuut) 28. mag in geval van constatering van een vermoedelijke onregelmatigheid door de surveillant het tentamen afmaken, en ondertekent het door de surveillant ingevulde formulier vermoedelijke onregelmatigheid. Inleveren tentamendocumenten 29. controleert vóór inlevering van de tentamenuitwerking en opdracht(en) of op alle in te leveren tentamenstukken zijn naam, studentnummer, klas/groep en verdere door surveillant gevraagde gegevens (juist) zijn ingevuld; 30. levert alle tentamendocumenten inclusief gebruikt en ongebruikt kladpapier in bij de surveillant en plaats ter bevestiging hiervoor zijn handtekening op de presentielijst; 31. zorgt ervoor dat alles netjes en opgeruimd wordt achtergelaten alvorens de tentamenlocatie te verlaten. 20

21 Bijlage 3: Regels t.b.v. de inzage van de Toelatingstoets 21+ Het doel van inzage is dat de student de juiste antwoorden op de tentamenvragen kan (in)zien en vergelijken met de door hem/haar gegeven antwoorden. De inzage is geen moment om inhoudelijk feedback te ontvangen 3 : er wordt dus geen uitleg gegeven. Het is aan de student zelf om lering te trekken uit de inzage. De laatste tijd wordt er bij inzage steeds meer gebruik gemaakt van een beamer. Het digitale inzage-model wordt dan op een USB-stick geladen en kan via de computer/beamer op een scherm geprojecteerd worden. In het studentenstatuut HAN (instellingsspecifieke deel) is een gedragsreglement voor studenten opgenomen. Dit reglement bevat naast algemene bepalingen ook bepalingen ten aanzien van het gedrag van studenten in de tentamenlocaties. Hieronder staan additionele bepalingen m.b.t. de inzage van beoordeeld tentamenwerk (verder te noemen inzage ). Vooraf: Alleen studenten die hebben deelgenomen aan het tentamen waarvoor de inzage is georganiseerd mogen in het lokaal aanwezig zijn. De student: Gedrag 1. volgt de instructies van de surveillant op en gaat respectvol met hem/haar om; 2. gedraagt zich zodanig dat hij/zij andere studenten niet stoort bij binnenkomst en bij vertrek van het lokaal waar de inzage plaatsvindt (verder te noemen lokaal ), alsmede tijdens de inzage; 3. neemt bij onduidelijkheden tijdens de inzage z.s.m. contact met de surveillant. Identificatie en toelating 4. toont de surveillant ter identificatie zijn geldige collegekaart of een geldig identificatiebewijs : een paspoort een Europees identiteitsbewijs een Nederlands rijbewijs een Nederlands vreemdelingendocument. Als de student geen collegekaart of een geldig identificatiebewijs kan tonen, wordt hij/zij uitgesloten van deelname aan de inzage. In het geval van diefstal of verlies van het identiteitsbewijs kan alleen met een originele aangifte van diefstal en/of een originele aanvraag nieuw identiteitsdocument van de gemeente een bewijs van inschrijving aangevraagd worden bij het Tentamenbureau om toegelaten te worden tot het lokaal; 5. noteert zijn/haar naam op de door de surveillant aangereikte presentielijst ter bevestiging van deelname aan de inzage; 6. dient ter controle van zijn identiteit door de surveillant - zijn geldige collegekaart of geldig identificatiebewijs rechtsboven op de tafel te leggen gedurende de inzage. Aanvang en hulpmiddelen 7. dient bij inzage van een schrapkaarttoets zelf zorg te dragen voor een kopie van zijn/haar antwoordformulier (gele doorslag); 3 Tegen de beslissing van een examinator kan de student (alleen) bezwaar maken bij de examencommissie (dus niet bij de examinator of de surveillant). Desgewenst kan de student ook direct in beroep gaan bij het College van Beroep voor de examens. Zie hiervoor het Studentenstatuut HAN, bijlage 11 Regeling rechtsbescherming besluiten het onderwijs betreffende. 21

22 8. legt uitsluitend die (toegestane) hulpmiddelen op tafel die vermeld staan op het inzagevoorblad of door de surveillant aan het begin van de inzage meegedeeld worden; 9. mag - tenzij uitdrukkelijk anders bepaald - niet in het bezit zijn van digitale gegevensdragers, resp. apparatuur met geïntegreerde digitale gegevensdrager(s), zoals mobiele telefoon, smartphone, USB-stick, rekenmachine, speciaal horloge, speciale bril, speciale oordopjes e.d. 10. dient zijn/haar jas, muts, das, tas(sen), etui(s), digitale gegevensdrager(s) en apparatuur met geïntegreerde digitale gegevensdrager(s) neer te leggen op de door de surveillant aangewezen plaats; 11. draagt er tevens zorg voor dat zijn/haar digitale gegevensdrager(s) en apparatuur met geïntegreerde digitale gegevensdrager(s) uit staan alvorens deze weg te leggen; Tijdens de inzage mag tijdens de inzage geen gebruik maken van het toilet 5 ; 13. mag tijdens de inzage geen etenswaren nuttigen; 14. mag alleen drinkwaren uit een af te sluiten flesje nuttigen; 15. mag alleen één of meer van de volgende toegestane documenten op tafel hebben liggen: a. beoordelingsformulier b. gele doorslag (van de schrapkaart toets) c. tentamenuitwerkingen. 16. mag geen aantekeningen of wijzigingen aanbrengen in de gemaakte tentamenuitwerking. Mocht hij/zij dit - onverhoopt - toch doen dan wordt dit als onregelmatigheid gemeld bij de examencommissie. 17. mag geen standaarduitwerkingen of opgaven meenemen of kopiëren. Ook het overschrijven van de eigen tentamenuitwerking en/of die van andere studenten is niet toegestaan. 18. is niet toegestaan op welke manier dan ook (delen van) een tentamen te kopiëren of op welke andere wijze dan ook (de inhoud van) een tentamen buiten de tentamenlocaties te brengen. (Vermoedelijke) Onregelmatigheid 19. wordt voor onregelmatigheden, sancties bij onregelmatigheid en inbeslagname van bewijsmateriaal verwezen naar de geldende bepalingen die zijn opgenomen in het reglement examencommissie; Inleveren ingezien (beoordeeld) tentamenwerk 20. levert alle ter inzage gekregen documenten in bij de surveillant en plaats ter bevestiging hiervoor zijn handtekening op de presentielijst; 21. zorgt ervoor dat alles netjes en opgeruimd wordt achtergelaten alvorens het lokaal te verlaten. 4 Wanneer de surveillant onverwijld een noodzakelijke beslissing dient te nemen, wordt dit in overleg met de coördinerend surveillant gedaan. 5 Alleen met een verklaring van de desbetreffende Examencommissie kan van deze regel afgeweken worden. 22

Informatiemap. Toelatingstoets 21+ 2015 Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij

Informatiemap. Toelatingstoets 21+ 2015 Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij Informatiemap 2015 Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Toelaatbaarheid op basis van de Algemene... 3 3. Vakken... 4 3.1 Algemeen... 4 3.2 Wiskunde voor kandidaten

Nadere informatie

Informatiemap. Toelatingstoets Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij

Informatiemap. Toelatingstoets Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij Informatiemap Toelatingstoets 21+ 2017-2018 Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Toelaatbaarheid op basis van de Algemene Toelatingstoets 21+... 3 3. Vakken Toelatingstoets

Nadere informatie

Informatiemap. Toelatingstoets Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij

Informatiemap. Toelatingstoets Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij Informatiemap Toelatingstoets 21+ Faculteit Gedrag, Gezondheid en Maatschappij Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Toelaatbaarheid op basis van de... 3 3. Vakken Toelatingstoets 21+... 4 3.1 Algemeen Toelatingstoets

Nadere informatie

Toelating. Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing 2016

Toelating. Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing 2016 Toelating Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Toelatingsonderzoek... 3 Voor wie?... 3 Waar bestaat het onderzoek uit?... 3 Wettelijke regelingen toelating

Nadere informatie

Opleidingsstatuut Bacheloropleiding(en) Automotive Studiejaar 2015 2016. Regeling Tentamenbureau

Opleidingsstatuut Bacheloropleiding(en) Automotive Studiejaar 2015 2016. Regeling Tentamenbureau Opleidingsstatuut Bacheloropleiding(en) Automotive Studiejaar 2015 2016 Regeling Tentamenbureau Inhoudsopgave PARAGRAAF 1: ALGEMENE BEPALINGEN... 3 PARAGRAAF 2: POSITIE EN TAKEN VAN HET TENTAMENBUREAU...

Nadere informatie

Informatie. Toelatingsonderzoek Instituut voor Leraar en school Faculteit Educatie 1

Informatie. Toelatingsonderzoek Instituut voor Leraar en school Faculteit Educatie 1 Informatie Toelatingsonderzoek 2017-2018 Instituut voor Leraar en school Faculteit Educatie 1 1 Basis is een soortgelijk pakket van de faculteit GGM, najaar 2015 Contents 1. Inleiding... 3 2. Toelaatbaarheid

Nadere informatie

Toelating. Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing 2016-2017

Toelating. Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing 2016-2017 Toelating Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing 2016-2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Toelatingsonderzoek... 3 Toelatingsvoorwaarden... 3 Welke toetsen maak je?... 3 Beoordeling... 3 Toetsonderdelen...

Nadere informatie

Hoop-gebied Opleiding

Hoop-gebied Opleiding 3.3 Samenstelling en omvang instroompopulatie 3.3.1 Instroom bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2008-2009 t/m 2010-2011 Economie Accountancy 161 166 155 Bedrijfseconomie 207 226 214

Nadere informatie

Hoop-gebied Opleiding

Hoop-gebied Opleiding 3.4 Afgestudeerden 3.4.1 Aantal afgestudeerden en afgestudeerden voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2007-2008 t/m 2009-2010 in aantal jaren Economie Accountancy 36 38 39 5,00 5,63 4,44

Nadere informatie

Instroom Instroom bij voltijd- deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m

Instroom Instroom bij voltijd- deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m bij voltijd- deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2009-2010 t/m 2011-2012 Economie Ad Bedrijfseconomie 20 Ad Facility Management 39 10 15 Accountancy 167 158 170 Bedrijfseconomie 231 220 325 Opleiding

Nadere informatie

Studentenpopulatie Studenten ingeschreven bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m

Studentenpopulatie Studenten ingeschreven bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk t/m Studentenpopulatie Studenten ingeschreven bij voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2009-2010 t/m 2011-2012 Economie Ad Bedrijfseconomie 38 Ad Facility Management 55 65 45 Accountancy 492

Nadere informatie

Informatie. Toelatingsonderzoek Instituut voor Leraar en school Faculteit Educatie

Informatie. Toelatingsonderzoek Instituut voor Leraar en school Faculteit Educatie Informatie Toelatingsonderzoek 2016-2017 Instituut voor Leraar en school Faculteit Educatie Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Vooropleidingseis... 3 3. Aanmelden voor het toelatingsonderzoek... 4 4. Plaats toelatingsonderzoek...

Nadere informatie

3.5 Studiestakers Aantal studiestakers en gemiddelde studieduur t/m

3.5 Studiestakers Aantal studiestakers en gemiddelde studieduur t/m 3.5 Studiestakers 3.5.1 Aantal studiestakers en gemiddelde studieduur 2007-2008 t/m 2009-2010 voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk aantal studiestakers gemiddelde studieduur Economie Accountancy

Nadere informatie

Hoop-gebied opleiding 2008/ / / / / /2011

Hoop-gebied opleiding 2008/ / / / / /2011 Afgestudeerden Aantal afgestudeerden en afgestudeerden voltijd-, deeltijd- en duale opleidingen gezamenlijk 2090-2010 t/m 2011-2012 Economie Ad Facility Management 9 19 22 2.11 1.58 3.09 Accountancy 38

Nadere informatie

Informatie. Toelatingsonderzoek instroom Instituut voor Leraar en school Faculteit Educatie

Informatie. Toelatingsonderzoek instroom Instituut voor Leraar en school Faculteit Educatie Informatie Toelatingsonderzoek instroom 2018-2019 Instituut voor Leraar en school Faculteit Educatie Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Vooropleidingseis... 3 3. Aanmelden voor het toelatingsonderzoek... 4 4.

Nadere informatie

Toelating. Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing

Toelating. Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing Toelating Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing 2016-2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Toelatingsonderzoek... 3 3. Deficiëntietoetsing... 4 4. Voorbereiding... 5 5. Praktische informatie...

Nadere informatie

Toelating. Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing

Toelating. Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing Toelating Toelatingsonderzoek en deficiëntietoetsing 2017-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Toelatingsonderzoek... 3 3. Deficiëntietoetsing... 5 4. Voorbereiding... 5 5. Praktische informatie...

Nadere informatie

Exameninfo voor studenten 2015-2016. Centrale examens Taal en Rekenen

Exameninfo voor studenten 2015-2016. Centrale examens Taal en Rekenen Exameninfo voor studenten 2015-2016 Centrale examens Taal en Rekenen 1 Voorwoord... 2 Wat houdt het examen in?... 2 Resultaten examens taal en rekenen... 2 2 Regels voor de kandidaten... 2 Inleiding...

Nadere informatie

NHTV tentamenregeling voor schriftelijke tentamens

NHTV tentamenregeling voor schriftelijke tentamens NHTV tentamenregeling voor schriftelijke tentamens NHTV internationale hogeschool Breda De tentamenregeling is onderdeel van de onderwijs en examenregeling (OER). Aldus vastgesteld in de vergadering van

Nadere informatie

Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten

Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten I. Instellingen en opleidingen die toestemming hebben gekregen voor deelname aan het experiment leeruitkomsten, n.a.v. per 1 mei 2016

Nadere informatie

Faculteit der Geneeskunde

Faculteit der Geneeskunde Faculteit der Geneeskunde Tentamen blok Datum Tijd : naam van blok : datum van afname tentamen : met RD: zonder RD: Op dit voorblad vindt u belangrijke informatie over het tentamen. Voordat u met het tentamen

Nadere informatie

Examenboekje 5 Havo en 6 Vwo Examen 2016

Examenboekje 5 Havo en 6 Vwo Examen 2016 Examenboekje 5 Havo en 6 Vwo Examen 2016 1 Exameninstructie klassen 5 Havo en 6 Vwo 1. Lees het examenboekje goed door! 2. Bewaar het examenboekje op een vaste plek! 3. Laat het examenboekje door je ouders

Nadere informatie

Economie en maatschappij(a/b)

Economie en maatschappij(a/b) Natuur en gezondheid(a/b) Economie en maatschappij(a/b) Cultuur en maatschappij(a/c) http://profielkeuze.qompas.nl/ Economische studies Talen Recht Gedrag en maatschappij http://www.connectcollege.nl/download/decanaat/vwo%20doorstroomeisen%20universiteit.pdf

Nadere informatie

Examendraaiboek voor leerlingen EINDEXAMEN 2019

Examendraaiboek voor leerlingen EINDEXAMEN 2019 dinsdag 16 april Jullie krijgen je cijferlijst. Je moet deze lijst goed controleren. Als alle cijfers en de andere gegevens in orde zijn en zet je je handtekening eronder en levert de cijferlijst in bij

Nadere informatie

Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL, Stenden hogeschool en hogeschool Van Hall Larenstein

Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL, Stenden hogeschool en hogeschool Van Hall Larenstein Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL, Stenden hogeschool en hogeschool Van Hall Larenstein (versie januari 2009) In dit document is de landelijke lijst met toelatingseisen van alle opleidingen van

Nadere informatie

Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten

Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten Overzicht instellingen en opleidingen in experiment leeruitkomsten I. Instellingen en opleidingen die toestemming hebben gekregen voor deelname aan het experiment leeruitkomsten, n.a.v. per 1 mei 2016

Nadere informatie

Informatie. Centraal Schriftelijk Eindexamen. mavo/vmbo-tl

Informatie. Centraal Schriftelijk Eindexamen. mavo/vmbo-tl Informatie Centraal Schriftelijk Eindexamen mavo/vmbo-tl Schooljaar 2012-2013 Beste examenkandidaten, Op dinsdag 13 mei start de examenperiode. Om te zorgen dat de komende periode goed verloopt hebben

Nadere informatie

2. De datum van het herexamen voor maatschappijleer of een ander schoolexamen wordt in overleg met examensecretaris en examinator vastgesteld.

2. De datum van het herexamen voor maatschappijleer of een ander schoolexamen wordt in overleg met examensecretaris en examinator vastgesteld. Onderwerp: examen 2017 1. Wie nog een toets van de derde periode in moet halen of over moet doen, doet dit voor of op VRIJDAG 7 APRIL 2017. Je maakt hiervoor een afspraak met de desbetreffende docent.

Nadere informatie

Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL Hogeschool, Stenden Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein

Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL Hogeschool, Stenden Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL Hogeschool, Stenden Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein In dit document is de landelijke lijst met toelatingseisen van alle opleidingen van de NHL Hogeschool,

Nadere informatie

Examenregelement Beton- Staaltechniek

Examenregelement Beton- Staaltechniek Regeling toelating tot de cursus BC of SC De cursussen Betonconstructeur HTI (BC) en staalconstructeur HTI (SC) bestaan uit twee cursusjaren, respectievelijk BC/SC2 en BC/SC3. Studenten worden uitsluitend

Nadere informatie

OSIRIS, Onderwijs en Studenten Informatie, Registratie en Inschrijf Systeem, het studentinformatie-

OSIRIS, Onderwijs en Studenten Informatie, Registratie en Inschrijf Systeem, het studentinformatie- Studentenpopulatie Omschrijving Peildatum of peilperiode Definities Afwijkingen Bron (systeem) Bron intern, organisatieonderdeel of extern Studentenpopulatie Er is niet uitgegaan van de gegevensverzameling

Nadere informatie

WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

3.1.1 Bezoekersaantallen Open Dag

3.1.1 Bezoekersaantallen Open Dag 3 Onze studenten 3.1 Oriëntatie op vervolgonderwijs 3.1.1 Bezoekersaantallen Open Dag Bezoekersaantallen per vestiging nov 06 2007 2008 2009 2010 De Haagse Hogeschool 2832 14926 15575 19529 17405 De Haagse

Nadere informatie

Uitslag 21+ toelatingsonderzoek, deficientie-examens en het hogeschoolexamen Nederlands op 23 en 24 juni 2009 Geslaagden: Herkansing: Gezakten:

Uitslag 21+ toelatingsonderzoek, deficientie-examens en het hogeschoolexamen Nederlands op 23 en 24 juni 2009 Geslaagden: Herkansing: Gezakten: Uitslag 21+ toelatingsonderzoek, deficientie-examens en het hogeschoolexamen Nederlands op 23 en 24 juni 2009 Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. Geslaagden: Je krijgt binnen enkelen

Nadere informatie

Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen?

Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen? Met welk werk kunnen kinderen uit groep 5-6 thuiskomen en hoe kunt u uw kind thuis helpen? In groep 5-6 nemen kinderen steeds vaker werk mee naar huis. Vaak vinden kinderen het leuk om thuis aan schooldingen

Nadere informatie

Decentrale selectie Criminologie Aanmeldformulier

Decentrale selectie Criminologie Aanmeldformulier Decentrale selectie Criminologie Aanmeldformulier A Persoonlijke gegevens voorletters voornaam geboortedatum achternaam geslacht 0 man 0 vrouw e-mailadres telefoonnummer(s) studentnummer Aantal bijlagen:

Nadere informatie

Wiskunde A. Deficiëntiecursus 2014-2015. (instroom 2015-2016)

Wiskunde A. Deficiëntiecursus 2014-2015. (instroom 2015-2016) Deficiëntiecursus 2014-2015 (instroom 2015-2016) Wiskunde A Amsterdam Fashion Institute Communicatie Communication and Multimedia Design Opleidingen van Economie en Management Toegepaste Psychologie september

Nadere informatie

examenprogramma havo 2017 Examenprogramma STAATSEXAMEN HAVO Bartiméus Onderwijs M. Veenemans [1]

examenprogramma havo 2017 Examenprogramma STAATSEXAMEN HAVO Bartiméus Onderwijs M. Veenemans [1] Examenprogramma STAATSEXAMEN HAVO 2017 Bartiméus Onderwijs M. Veenemans [1] Dit programma is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, sommige informatie is pas op een later tijdstip definitief bekend.

Nadere informatie

WISKUNDE A HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

WISKUNDE A HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 WISKUNDE A HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

LEERLINGENDRAAIBOEK EXAMEN 2019

LEERLINGENDRAAIBOEK EXAMEN 2019 LEERLINGENDRAAIBOEK EXAMEN 2019 LEERLINGENDRAAIBOEK EXAMEN 2019 Hieronder volgt een aantal zaken die de eindexamenkandidaten gedurende de periode van het schriftelijk gedeelte van het examen in de gaten

Nadere informatie

Regeling en Aanmelding Examen BC of SC

Regeling en Aanmelding Examen BC of SC Regeling toelating tot de opleiding BC of SC De opleidingen Betonconstructeur HTI (BC) en staalconstructeur HTI (SC) bestaan uit drie studiejaren, respectievelijk BS1, BC2/SC2 en BC3/SC3. Studenten worden

Nadere informatie

D i e n s t e x a m e n s. I n f o r m a t i e B r o c h u r e. L a n d s e x a m e n 2 0 1 5-2 0 1 6

D i e n s t e x a m e n s. I n f o r m a t i e B r o c h u r e. L a n d s e x a m e n 2 0 1 5-2 0 1 6 M i n i s t e r i e v a n O n d e r w i j s, C u l t u u r, J e u g d e n S p o r t D i e n s t e x a m e n s I n f o r m a t i e B r o c h u r e L a n d s e x a m e n H A V O, V W O E N V S B O - T K

Nadere informatie

21 + -TOELATINGS- ONDERZOEK

21 + -TOELATINGS- ONDERZOEK 21 + -TOELATINGS- ONDERZOEK INFOWIJZER 2014-2015 Economie en Management deeltijd: - Bedrijfseconomie - Bedrijfskunde MER - Commerciële Economie - Human Resource Management Hogeschool van Amsterdam Februari-instroom

Nadere informatie

Centraal Examen 2019 HAVO

Centraal Examen 2019 HAVO Centraal Examen 2019 HAVO Rooster Tijdvak 1: Dag Tijd Vak Donderdag 9 mei 13:30-16:30 Wiskunde A en B Vrijdag 10 mei 09:00-11:30 Duits 13:30-16:30 Management en Organisatie Maandag 13 mei 09:00-12:00 Geschiedenis

Nadere informatie

LEERLINGENDRAAIBOEK EXAMEN 2017

LEERLINGENDRAAIBOEK EXAMEN 2017 LEERLINGENDRAAIBOEK EXAMEN 2017 LEERLINGENDRAAIBOEK EXAMEN 2017 Hieronder volgt een aantal zaken die de eindexamenkandidaten gedurende de periode van het schriftelijk gedeelte van het examen in de gaten

Nadere informatie

Examenboekje 4 mavo, 5 havo en 6 vwo Examen 2019

Examenboekje 4 mavo, 5 havo en 6 vwo Examen 2019 Examenboekje 4 mavo, 5 havo en 6 vwo Examen 2019 1 Meivakantie Vrijdag 19 april 2019 t/m zondag 5 mei 2019 Voor eindexamenklassen 4 mavo, 5 havo en 6 vwo is er op dinsdag 7 mei een verplicht proefexamen

Nadere informatie

Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden

Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden In het Hoger Onderwijs wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk en instellingscollegegeld. Het wettelijk collegegeld wordt door de minister vastgesteld

Nadere informatie

EXAMENBOEK BASIS 2016

EXAMENBOEK BASIS 2016 EXAMENBOEK BASIS 2016 Aan de leerlingen van klas 4. In dit boekje vinden jullie, op datum, informatie over alles wat te maken heeft met het Centraal Examen en de afronding daarvan tot en met de diploma-uitreiking.

Nadere informatie

EXAMENREGELS ATEX NEN 3140 VP & VOP VCA

EXAMENREGELS ATEX NEN 3140 VP & VOP VCA EXAMENREGELS ATEX NEN 3140 VP & VOP VCA Page 1 of 6 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Annulering... 3 2. Legitimatiebewijs... 3 3. Aanvang Examen... 4 4. Te laat komen... 4 5. Examenduur... 4 6. Regels

Nadere informatie

EXAMEN INSTRUCTIE 2015 voor eindexamenkandidaten VMBO-4 BBL/KBL

EXAMEN INSTRUCTIE 2015 voor eindexamenkandidaten VMBO-4 BBL/KBL EXAMEN INSTRUCTIE 2015 voor eindexamenkandidaten VMBO-4 BBL/KBL Oosterlicht College Vianen Inhoud: Voorbereiding Examen op de computer Examenroosters Ziekte Uitsluiting Extra s Tijdens het examen: Op tijd

Nadere informatie

CENTRAAL EXAMEN 2019

CENTRAAL EXAMEN 2019 CENTRAAL EXAMEN 2019 LAATSTE VERSIE MAART 2019!!!! Informatie voor leerlingen van de Theoretische / gemengde leerweg INHOUDSOPGAVE: Algemene informatie Rooster centraal examen Vakspecifieke hulpmiddelen

Nadere informatie

Examenprogramma wiskunde A vwo

Examenprogramma wiskunde A vwo Examenprogramma wiskunde A vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein Bg Functies

Nadere informatie

Examen Reglement 01-06-15. Postbus 744 9700 AS Groningen www.openbaaronderwijs groepgroningen.nl K.v.K. 345.7373.3838. Datum

Examen Reglement 01-06-15. Postbus 744 9700 AS Groningen www.openbaaronderwijs groepgroningen.nl K.v.K. 345.7373.3838. Datum 01-06-15 Examen Reglement Onderwerp Examenreglement VWO, HAVO, VMBO Openbaar Onderwijs Groep Groningen Definitief Bezoekadres Postadres L. Springerlaan 39 9727 KB Groningen Postbus 744 9700 AS Groningen

Nadere informatie

Exameninfo voor studenten Centrale examens Taal en Rekenen

Exameninfo voor studenten Centrale examens Taal en Rekenen Exameninfo voor studenten 2016-2017 Centrale examens Taal en Rekenen 1 Voorwoord... 2 Wat houdt het examen in?... 2 Resultaten examens taal en rekenen... 2 2 Regels voor de kandidaten... 2 Inleiding...

Nadere informatie

Examenvoorlichting H/V 2016!

Examenvoorlichting H/V 2016! Examenvoorlichting H/V 2016! Slaagpercentage afgelopen jaren: gemiddeld slagen 8/9 van de 10 leerlingen. Wanneer SE geslaagd: geen probleem. Niveau SE gelijk aan CE. Spanningsboog tijdens examens: in stand

Nadere informatie

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl - 2 - Voorwoord

Nadere informatie

Slagen en zakken. in de 2 e fase vwo

Slagen en zakken. in de 2 e fase vwo Slagen en zakken in de 2 e fase vwo CS VINCENT VAN GOGH versie 2014-2015 SLAGEN EN ZAKKEN IN DE TWEEDE FASE, VWO Deze brochure geeft antwoord op een aantal veelgestelde vragen rond slagen en zakken. Wij

Nadere informatie

NHTV tentamenregeling voor schriftelijke tentamens

NHTV tentamenregeling voor schriftelijke tentamens NHTV tentamenregeling voor schriftelijke tentamens NHTV internationale hogeschool Breda Ingangsdatum: 1 september 2014 De tentamenregeling is onderdeel van de onderwijs en examenregeling van NHTV. Status

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 GESCHIEDENIS VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

REGLEMENT BIJ HET LEERSTOF- EN TOETSOVERZICHT 4 HAVO, 4 VWO en 5 VWO 2015-2016

REGLEMENT BIJ HET LEERSTOF- EN TOETSOVERZICHT 4 HAVO, 4 VWO en 5 VWO 2015-2016 REGLEMENT BIJ HET LEERSTOF- EN TOETSOVERZICHT 4 HAVO, 4 VWO en 5 VWO 2015-2016 Dit reglement betreft alle toetsen voor 4 havo, 4 vwo en 5 vwo. De toetsen voor de onderstaande vakken tellen niet alleen

Nadere informatie

Info examen 2019 (periode 6)

Info examen 2019 (periode 6) Info examen 2019 (periode 6) Aan de examenkandidaten van 2018 en hun ouder(s)/verzorger(s) Spijkenisse, maart 2019 Beste examenkandidaten, De examens staan voor de deur. De praktijkexamens en mondelinge

Nadere informatie

PROGRAMMA van TOETSING en AFSLUITING

PROGRAMMA van TOETSING en AFSLUITING PROGRAMMA van TOETSING en AFSLUITING 2018-2019 V.M.B.O. THEORETISCHE LEERWEG Burgemeester Hogguerstraat 2 1064 EB Amsterdam 020-5854854 0 INHOUDSOPGAVE. Vaststelling PTA en bevoegd gezag 2 Algemene bepalingen

Nadere informatie

Lesdagen Donderdag 16 april, vrijdag 17 april, donderdag 23 april en vrijdag 24 april zijn reguliere lesdagen.

Lesdagen Donderdag 16 april, vrijdag 17 april, donderdag 23 april en vrijdag 24 april zijn reguliere lesdagen. Aan de eindexamenkandidaten havo Zaandam, april 2015 Hierbij ontvang je de Examenbrief met belangrijke informatie voor de eindexamenperiode. Ik adviseer je deze brief goed te lezen en de dingen die voor

Nadere informatie

EXAMEN INSTRUCTIE 2011 voor eindexamenkandidaten VMBO-4 BBL

EXAMEN INSTRUCTIE 2011 voor eindexamenkandidaten VMBO-4 BBL EXAMEN INSTRUCTIE 2011 voor eindexamenkandidaten VMBO-4 BBL Oosterlicht College Vianen Inhoud: Voorbereiding Examen op de computer Examenroosters Ziekte Uitsluiting Extra s Tijdens het examen: Op tijd

Nadere informatie

Centraal Examen 2019 VWO

Centraal Examen 2019 VWO Centraal Examen 2019 VWO Rooster Tijdvak 1: Dag Tijd Vak Donderdag 9 mei 09:00-12:00 Grieks 13:30-16:30 Scheikunde Vrijdag 10 mei 13:30-16:30 Nederlands Maandag 13 mei 09:00-12-00 Geschiedenis 13:30-16:30

Nadere informatie

Opfriscursussen Economie/M&O, Wiskunde en Nederlands 2015-2016

Opfriscursussen Economie/M&O, Wiskunde en Nederlands 2015-2016 Opfriscursussen Economie/M&O, Wiskunde en Nederlands 2015-2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Algemeen... 3 Voor wie?... 3 Inhoud... 3 Cursusmateriaal... 3 3. Praktische informatie... 4 Data... 4 Locatie...

Nadere informatie

Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL Hogeschool, Stenden Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein

Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL Hogeschool, Stenden Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL Hogeschool, Stenden Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein In dit document is de landelijke lijst met toelatingseisen van alle opleidingen van de NHL Hogeschool,

Nadere informatie

Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL Hogeschool, Stenden Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein

Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL Hogeschool, Stenden Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein Toelatingseisen en aanbevolen vakken NHL Hogeschool, Stenden Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein In dit document is de landelijke lijst met toelatingseisen van alle opleidingen van de NHL Hogeschool,

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht Meeloopdagen OVERZICHT

Hogeschool Utrecht Meeloopdagen OVERZICHT 2015-2016 Hogeschool Utrecht Meeloopdagen OVERZICHT 2015 2016 A T/M Z ACADEMISCHE LERARENOPLEIDING PRIMAIRE ONDERWIJS (LERAAR BASISONDERWIJS PABO) 18 januari, 11 april 2016 ACCOUNTANCY 26 november 2015

Nadere informatie

CENTRAAL EXAMEN Informatie voor leerlingen van de. kaderberoepsgerichte en basisberoepsgerichte leerweg

CENTRAAL EXAMEN Informatie voor leerlingen van de. kaderberoepsgerichte en basisberoepsgerichte leerweg CENTRAAL EXAMEN 2018 Informatie voor leerlingen van de kaderberoepsgerichte en basisberoepsgerichte leerweg INHOUDSOPGAVE: Algemene informatie Rooster centraal examen Vakspecifieke hulpmiddelen Exameninstructies

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting R VWO 4. O.S.G. Willem Blaeu

Programma van toetsing en afsluiting R VWO 4. O.S.G. Willem Blaeu Programma van toetsing en afsluiting 2017-2018 R VWO 4 O.S.G. Willem Blaeu Cohort 2017-2020 In de bovenbouw mavo, havo en vwo komt het cijfer van het schoolexamen geleidelijk tot stand. In het PTA wordt

Nadere informatie

Examenreglement SVCK

Examenreglement SVCK Stichting Vakbekwaamheid Cannabis Keten (SVCK) Examenreglement Stichting Vakbekwaamheid Cannabis Keten (SVCK) Postbus 9515 4801 LP Breda www.svck.nl info@svck.nl Copyright SVCK 2015 Niets uit deze uitgave

Nadere informatie

Regeling Colloquium Doctum Tilburg School of Catholic Theology. Toelatingsonderzoek voor de opleiding: Bachelor Theologie

Regeling Colloquium Doctum Tilburg School of Catholic Theology. Toelatingsonderzoek voor de opleiding: Bachelor Theologie Regeling Colloquium Doctum Tilburg School of Catholic Theology Toelatingsonderzoek voor de opleiding: Bachelor Theologie Artikel 1: Algemeen 1.1 Het Colloquium Doctum is een toelatingsonderzoek naar de

Nadere informatie

EEN STUDIE KIEZEN CREATING TOMORROW

EEN STUDIE KIEZEN CREATING TOMORROW EEN STUDIE KIEZEN 2014-2015 CREATING TOMORROW STUDEREN AAN HET HBO Als je gaat studeren aan het hoger beroepsonderwijs (hbo), dan is het belangrijk om vooraf zo goed mogelijk te weten waar je aan begint.

Nadere informatie

OP WEG NAAR HET DIPLOMA. Exameninstructie 2016

OP WEG NAAR HET DIPLOMA. Exameninstructie 2016 OP WEG NAAR HET DIPLOMA Exameninstructie 2016 inhoudsopgave 1. Afronding van het schoolexamen 3 2. De gang van zaken rond het centraal examen 3 3. Data centraal schriftelijk examen mavo, eerste en tweede

Nadere informatie

Examenreglement Taalcursussen Nederlands als Tweede Taal

Examenreglement Taalcursussen Nederlands als Tweede Taal Examenreglement Taalcursussen Nederlands als Tweede Taal Examens Iedere intensieve en semi-intensieve cursus wordt afgesloten met een examen. Ieder examen bestaat uit maximaal vijf onderdelen. Deelnemers

Nadere informatie

Naar de finish.. Belangrijke data en afspraken omtrent het eindexamen Naar de finish leerlingversie 2018 Pagina 1

Naar de finish.. Belangrijke data en afspraken omtrent het eindexamen Naar de finish leerlingversie 2018 Pagina 1 Naar de finish.. Belangrijke data en afspraken omtrent het eindexamen 2018 Naar de finish leerlingversie 2018 Pagina 1 Beste examenkandidaten, Nog enkele weken en dan begin je aan je eindexamen. Een spannende

Nadere informatie

Beheerregeling bij het afnemen van tentamens in gemeenschappelijke tentamenruimtes.

Beheerregeling bij het afnemen van tentamens in gemeenschappelijke tentamenruimtes. Beheerregeling bij het afnemen van tentamens in gemeenschappelijke tentamenruimtes. Gemeenschappelijke tentamenruimtes, zoals de tentamenhal de TenT, kunnen worden gereserveerd voor tentamens van alle

Nadere informatie

Het eindexamenjaar! Informatieavond eindexamen 2014-2015

Het eindexamenjaar! Informatieavond eindexamen 2014-2015 Het eindexamenjaar! Informatieavond eindexamen 2014-2015 Dhr J. Albers, afdelingsleider vwo (3-6) en examensecretaris Mw A. Hupkens, afdelingsleider havo (3-5) Mw W. Terpstra, decaan havo Mentoren + Lokaalverdeling

Nadere informatie

Stappenplan Hoe schrijf ik me in voor een opleiding aan de HAN?

Stappenplan Hoe schrijf ik me in voor een opleiding aan de HAN? Stappenplan Hoe schrijf ik me in voor een opleiding aan de HAN? Wil je je aanmelden voor een opleiding bij de HAN? Meld je dan aan via Studielink. Studielink is de online inschrijfapplicatie voor het Nederlandse

Nadere informatie

INFOBOEKJE KLAS 4 2013-2014

INFOBOEKJE KLAS 4 2013-2014 INFOBOEKJE KLAS 4 2013-2014 1 Inhoud Inleiding 3 Schoolexamen 4 1. SE PTA. Wat betekenen deze afkortingen? 2. Herkansingen 3. Tijdens het Schoolexamen Rekenexamen 6 Info van de decaan 7 Maatschappelijke

Nadere informatie

Veelgestelde vragen opleiding Tandheelkunde

Veelgestelde vragen opleiding Tandheelkunde Veelgestelde vragen opleiding Tandheelkunde Wat zijn de toelatingseisen voor Tandheelkunde? De volgende voortrajecten voldoen aan de toelatingseisen voor Tandheelkunde: VWO diploma met profiel (vanaf 2010)

Nadere informatie

SECTIE 1. REGELS MET BETREKKING TOT TENTAMEN PROCEDURE DE AANMELDING VOOR EEN SCHRIFTELIJK TENTAMEN OF TENTAMENONDERDEEL

SECTIE 1. REGELS MET BETREKKING TOT TENTAMEN PROCEDURE DE AANMELDING VOOR EEN SCHRIFTELIJK TENTAMEN OF TENTAMENONDERDEEL Regels en Richtlijnen inzake de tentamens en examens van de bacheloropleiding Gezondheidswetenschappen Beleid & Management Gezondheidszorg, de masteropleiding Zorgmanagement en de premasterprogramma s

Nadere informatie

Wiskunde A. Deficiëntietoets 2014-2015. (instroom 2015-2016)

Wiskunde A. Deficiëntietoets 2014-2015. (instroom 2015-2016) Deficiëntietoets 2014-2015 (instroom 2015-2016) Wiskunde A Amsterdam Fashion Institute Communicatie Communication and Multimedia Design Opleidingen van Economie en Management Toegepaste Psychologie september

Nadere informatie

Examenreglement Taalcursussen Nederlands als Tweede Taal

Examenreglement Taalcursussen Nederlands als Tweede Taal Examenreglement Taalcursussen Nederlands als Tweede Taal Examens Iedere cursus wordt afgesloten met een examen. Ieder examen bestaat uit twee tot vijf onderdelen. Deelnemers aan een taalcursus worden geacht

Nadere informatie

Leerstof voortentamen wiskunde A. 1. Het voortentamen wiskunde A

Leerstof voortentamen wiskunde A. 1. Het voortentamen wiskunde A Leerstof voortentamen wiskunde A In dit document wordt de leerstof beschreven van het programma van het voortentamen wiskunde A op havo niveau te beginnen met het voortentamen van juli 2016. Deze specificatie

Nadere informatie

Koudum. Schooljaar 2014 / 2015 VMBO 3T. Programma van Toetsing en Afsluiting

Koudum. Schooljaar 2014 / 2015 VMBO 3T. Programma van Toetsing en Afsluiting Schooljaar 2014 / 2015 Programma van Toetsing en Afsluiting VMBO 3T Koudum Bogerman Christelijke school voor lwoo, vmbo, havo, atheneum, gymnasium en technasium www.bogerman.nl Koudum, september 2014 Aan

Nadere informatie

E X A M E N R E G L E M E N T

E X A M E N R E G L E M E N T E X A M E N R E G L E M E N T Algemeen reglement voor het afnemen van VCAexamens in het kader van diplomering volgens het Uitvoeringsbesluit VCA januari 2012 van ECABO Dit reglement sluit aan op het Uitvoeringsbesluit

Nadere informatie

PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE

PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE Welkom op de Open Avond Maak kennis met de opleidingen van onze hogeschool en kies de studie die bij jou past. Op de informatiemarkt, tijdens een voorlichting

Nadere informatie

Regels tentaminering Studiejaar Christelijke Hogeschool Windesheim

Regels tentaminering Studiejaar Christelijke Hogeschool Windesheim Regels tentaminering Studiejaar 2016-2017 Christelijke Hogeschool Windesheim Inhoud Inleiding... 3 Artikel 1. Begrippenlijst... 3 Artikel 2. Toetsmomenten... 3 Artikel 3. Inschrijven voor toetsen en herkansingen...

Nadere informatie

Exameninstructie 2019 Wolfert Lansing 4BBL / 4KBL / 4GTL

Exameninstructie 2019 Wolfert Lansing 4BBL / 4KBL / 4GTL Exameninstructie 2019 Wolfert Lansing 4BBL / 4KBL / 4GTL Exameninstructie 2019 Wolfert Lansing 1 Beste leerlingen, geachte ouders/verzorgers, Na vier jaar middelbare school is het nu tijd voor het Centraal

Nadere informatie

Voor alle overzichten geldt dat de cijfers betrekking hebben de vestigingen in Den Haag, Delft, Zoetermeer en Leiden;

Voor alle overzichten geldt dat de cijfers betrekking hebben de vestigingen in Den Haag, Delft, Zoetermeer en Leiden; Onze studenten Instroomgegevens Omschrijving Peildatum of peilperiode Definities Instroomgegevens Er is niet uitgegaan van de gegevensverzameling zoals die was op 1-12-2009 (definitieve eindstand), maar

Nadere informatie

Schoolexamenwijzer Helicon vmbo

Schoolexamenwijzer Helicon vmbo 1 Schoolexamenwijzer Helicon vmbo Inhoud 1. Schoolexamen 2. Wat is een PTA? 3. Examens Schoolexamen Centraal examen 4. Tijdens het schoolexamen Wordt met een beperking zoals dyslexie rekening gehouden

Nadere informatie

Informatiebrochure Toelatingsonderzoek Nederlands instroom september 2016

Informatiebrochure Toelatingsonderzoek Nederlands instroom september 2016 Informatiebrochure Toelatingsonderzoek Nederlands instroom september 2016 Voor bezitters van een niet-nederlands diploma of van een internationaal diploma Studiejaar 2016-2017 Inleiding...3 Voor wie is

Nadere informatie

Examenreglement. Stichting Vakopleidingen Sloopbedrijf

Examenreglement. Stichting Vakopleidingen Sloopbedrijf Examenreglement Stichting Vakopleidingen Sloopbedrijf Baarn, januari 2008 Kenmerk: SVS-006 Versie: 2008-01 Pagina 1 van 8 1. De Examencommissie a. Het bestuur van de Stichting Vakopleidingen Sloopbedrijf

Nadere informatie

Informatie voor studenten 2014-2015. Centrale examens taal en rekenen

Informatie voor studenten 2014-2015. Centrale examens taal en rekenen Informatie voor studenten 2014-2015 Centrale examens taal en rekenen Inhoudsopgave 1 Voorwoord... 3 Wat houdt het examen in?... 3 Resultaten examens taal en rekenen... 3 2 Regels voor de kandidaten...

Nadere informatie

begin van document Eindtermen havo wiskunde A (CE) gekoppeld aan delen en hoofdstukken uit Moderne wiskunde 9e editie

begin van document Eindtermen havo wiskunde A (CE) gekoppeld aan delen en hoofdstukken uit Moderne wiskunde 9e editie begin van document Eindtermen havo wiskunde A (CE) gekoppeld aan delen en hoofdstukken uit Moderne wiskunde 9e editie Domein Subdomein in CE moet in SE A A1: Informatievaardigheden X X Vaardigheden A2:

Nadere informatie

EXAMEN INSTRUCTIE 2013 voor eindexamenkandidaten VMBO-4 BBL/KBL

EXAMEN INSTRUCTIE 2013 voor eindexamenkandidaten VMBO-4 BBL/KBL EXAMEN INSTRUCTIE 2013 voor eindexamenkandidaten VMBO-4 BBL/KBL Oosterlicht College Vianen Inhoud: Voorbereiding Examen op de computer Examenroosters Ziekte Uitsluiting Tijdens het examen: Op tijd Te laat

Nadere informatie

Wat een ieder moet weten over het eindexamen

Wat een ieder moet weten over het eindexamen Wat een ieder moet weten over het eindexamen examen 2011/2012 Schoolexamens De schoolexamens komen als volgt tot stand: zij worden gevormd door het geheel van alle behaalde cijfers van alle examentoetsen

Nadere informatie