Parkinson anno april 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Parkinson anno 2015 23 april 2015"

Transcriptie

1 Parkinson anno april 2015 Kinesitherapeutische testen en behandeling bij de ziekte van Parkinson Isabelle Pollet, kinesitherapeute AZ ST REMBERT

2 Belang kinesitherapie Gunstig effect sommige motorische problemen Fysieke inactiviteit tegengaan Complicaties ziekte vermijden Valrisico verminderen Op lange termijn progressie ziekte vertragen, specifieke lange-termijneffekten niet gekend Kwaliteit van leven verbeteren Op lange termijn kosten voor maatschappij verminderen,...

3 Onderzoek (ICF-model) Stoornis op functioneel niveau Anamnese: hulpvraag? Observatie: houding, dyskinesieën? Rigiditeitstest: tonus? Retropulsie-test: posturale stabiliteit? Toe tapping: bradykinesie? Krachtstesten UPDRS: ziekte-ernst? 6-minuten wandeltest: uithouding? Mini-Best test: evenwicht?

4 Mini-Best test Evaluatie van: Anticipatoire posturale reacties Posturale reacties bij retropulsie Proprioceptie Gangstabiliteit

5 Mini-Best: 14 items Zit naar stand Tenenstand Unipodale stand Opvangreactie bij voorwaarts uit evenwicht brengen Achterwaarts Lateraal Stand met ogen open, instabiele ondergrond Stand met ogen gesloten, voeten bij mekaar, stabiele ondergrond Ogen gesloten op een hellend vlak staan met tenen naar boven Gang met plotse snelheidsverandering Gang met horizontale hoofdbeweging Gang met 180 Gang over obstakel Timed Up en Go in combinatie met dubbeltaak BEST_revised_final_3_8_13.pdf

6 Mini-Best Sensitief Betrouwbaar Kort: 15 Evaluatie voor vallen: <19/28 Niet veel materiaal nodig: Stopwatch Doos: 23cm hoog Opstapje met hellend vlak Onstabiele ondergrond (foam): 10 cm dik Stoel zonder armleuning

7 onderzoek Stoornis op activiteitsniveau en participatie Activiteitsniveau: transfers, stappen, freezing, ADL, Participatie: werk, hobby s Overlapping kine-ergo Opmerking 1: ook niet-motorische symptomen invloed op revalidatie: orthostatische hypotensie, cognitieve (dementie) problemen, spraakproblemen, incontinentie, psychologische (psychosen, depressie, ) Opmerking 2: nevenwerkingen medicatie: on-off periode, dyskinesieën,

8 Behandeling algemeen: Afhankelijk van doelstelling? (hulpvraag, testen, ) Doelstellingen: Smart : Specifiek-Meetbaar-Aanvaardbaar- Realistisch-Tijdsgebonden Hoehn en Yahr stadium? (is gekend via neuroloog) Vroege stadia (I-II-III): basale ganglia stimuleren Latere stadia (III-IV-V): compensatie-strategieën Individueel of Groepstherapie? Evidence-based? Zie European Physiotherapy Guideline for Parkinson s disease 2014

9 Behandeling (SMART) Vroege stadia Hoehn en Yahr stadium I en II Mobiliteit: stretchen, lichaamshouding: extensie romp, romprotaties, gewichtsverplaatsing, dissociaties, groot bewegen, Kracht-uithouding: functionele context (STS, trappen, reiken en grijpen, achteruit stappen), distale bewegingsbaan, krachttraining in ON-periode (meest input), nadruk op snelkracht Evenwicht: functionele uitvalpassen, onstabiele ondergronden, ogen open/toe, in combinatie met dubbeltaken, hindernissen,

10 Behandeling Nog aanbevolen (EB) oefeningen european guidelines Loopband: verbetering gangsnelheid en schredelengte (+) Dans: Tango: verbetering TUG en UPDRS, Tai Chi: verbetering UPDRS (+), Nordic walking BIG: Big and Loud : TUG, UPDRS Progressieve weerstandstraining (2jaar): verbetering UPDRS Dubbeltaken: minder valpartijen Intense balanstraining: toename grijze stof Intensiteit: >150 min gemiddelde intensiteit per week of 75 min intense fysieke activiteit (volgens HF en/of Borg schaal) 30 min wandelen/dag

11 Behandeling Midden stadium Hoehn en Yahr III Beginnende freezing Meer vallen Meer moeite met dubbeltaken Meer on-off fluctuaties Belang van aanleren cues en cognitieve strategieën

12 Behandeling Cognitieve bewegingsstrategieën Beweging opsplitsen in deelbeweging Compensatie-strategie Oefenen in ON, toepassen in OFF Voorbeelden: Bed-mobiliteit: gaan liggen, omrollen, Uit stoel rechtstaan Stappen: vertrekken, draaien, stappen over obstakels of door een liftdeur,

13 Behandeling Aanbieden van cues Prikkels met sturende werking op repetitieve bewegingen (gaan, schrijven, tanden poetsen, ) Visuele cues : lijnen, tegels, Auditieve cues: muziekritme, rechtop-rechtop,.. Tactiele: via bekken, schouderklopjes Interne cues: denk hiel-hiel-hiel Ook cues bij niet-freezers! Beter stappatroon Cues bij freezers in off lokken soms freezing uit

14 Behandeling eindstadium Bed of rolstoel gebonden Doelstelling: comfort verbeteren en complicaties voorkomen, aanwezige mobiliteit behouden, Mobiliseren Positioneren Hulpmiddelen Tiltechnieken mantelzorger Respiratoire revalidatie

15 LINKS Literatuur: Parkinsonrevalidatie: een interdisciplinair plan, door Miet de Letter en Marijke Miatton

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson Katrijn D Hondt Inhoud Doel van kinesitherapie bij Parkinson Richtpunten en onderzoek Behandeling Samenvattende tips 2 Inhoud Doel van kinesitherapie

Nadere informatie

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson Kinekring Land van Aalst Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson Van richtlijnen naar de praktijk Ziekte van Parkinson - ICF bradykinesie akinesie ( freezing ) posturale instabiliteit Niet-motorische

Nadere informatie

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson Wintersymposium 2016 Progr. K - from bench to bedside Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson RECHTOP, GROOT en STAPSGEWIJS Wintersymposium from bench to bedside Parkinson W. De Wilde Ziekte

Nadere informatie

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson Katrijn D Hondt Inhoud Doel van kinesitherapie Richtpunten en onderzoek Behandeling Samenvattende tips 2 Inhoud Doel van kinesitherapie Richtpunten

Nadere informatie

10/10/2014 ZIEKTE VAN PARKINSON. Ziekte van Parkinson. Inhoud. De ziekte van Parkinson. Ergotherapeutische behandeling van Parkinsonpatiënten

10/10/2014 ZIEKTE VAN PARKINSON. Ziekte van Parkinson. Inhoud. De ziekte van Parkinson. Ergotherapeutische behandeling van Parkinsonpatiënten ZIEKTE VAN PARKINSON ERGOTHERAPIE BIJ DE ZIEKTE VAN PARKINSON 1 Inhoud De ziekte van Parkinson van Parkinsonpatiënten Algemene behandeling Concrete voorbeelden 2 Ziekte van Parkinson 3 1 Ziekte van Parkinson

Nadere informatie

Ergotherapie bij Parkinsonpatiënten ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN BIJ DE BEHANDELING

Ergotherapie bij Parkinsonpatiënten ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN BIJ DE BEHANDELING Ergotherapie bij Parkinsonpatiënten ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN BIJ DE BEHANDELING Observatie Beperkingen komen vaak voor bij volgende motorische activiteiten: Transfers Houding Reiken en grijpen Balans Stappen

Nadere informatie

Mini-BESTest: Balance Evaluation Systems Test

Mini-BESTest: Balance Evaluation Systems Test Mini-BESTest: Balance Evaluation Systems Test 2005-2014 Oregon Health &Science University. Alle rechten voorbehouden. Benodigdheden: Een stevige stoel (bij voorkeur eentje die lijkt op de stoel die de

Nadere informatie

Elke dag opnieuw een gevecht

Elke dag opnieuw een gevecht Ergotherapie bij personen met de Ziekte van Parkinson Studiedag 16 oktober 2014 Hilde Vandevyvere en Nadine Praet Elke dag opnieuw een gevecht https://www.youtube.com/watch?v=g8z04kqzmp4 Commercial Parkinson

Nadere informatie

ParkinsonpaKënt Verminderde verdeelde aandacht ExecuKeve dysfuncke Verminderde concentrake Verminderd geheugen

ParkinsonpaKënt Verminderde verdeelde aandacht ExecuKeve dysfuncke Verminderde concentrake Verminderd geheugen Observa2e Ergotherapie bij Parkinsonpa2ënten ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN BIJ DE BEHANDELING Beperkingen komen vaak voor bij volgende motorische ackviteiten: Transfers Houding Reiken en grijpen Balans Stappen

Nadere informatie

Fysiotherapie en Ergotherapie bij Parkinsonismen

Fysiotherapie en Ergotherapie bij Parkinsonismen Fysiotherapie en Ergotherapie bij Parkinsonismen Suzanne Ross Woerden, 4 oktober 2014 Agenda Even voorstellen Parkinson netwerk Wat is Fysiotherapie? Wat is Ergotherapie? Parkinsonismen Procedure en verzekering

Nadere informatie

Mini-BESTest: Balance Evaluation Systems Test

Mini-BESTest: Balance Evaluation Systems Test Deze versie van het meetinstrument is afkomstig uit de KNGF-richtlijn Ziekte van Parkinson (2016) Mini-BESTest: Balance Evaluation Systems Test Benodigdheden: Een stevige stoel (bij voorkeur eentje die

Nadere informatie

Workshop meetinstrumenten

Workshop meetinstrumenten Workshop meetinstrumenten Producten richtlijn ziekte van Parkinson Product Engelse versie Richtlijn Deel voor verwijzers (ENG) Deel voor patiënten (ENG) Wetenschappelijke onderbouwing (ENG) Waar te vinden

Nadere informatie

Richtlijn Verpleegkundige zorg bij de ziekte van Parkinson. Hella Tulp, verpleegkundig specialist

Richtlijn Verpleegkundige zorg bij de ziekte van Parkinson. Hella Tulp, verpleegkundig specialist Richtlijn Verpleegkundige zorg bij de ziekte van Parkinson Hella Tulp, verpleegkundig specialist Inhoud lezing 1) Proces van richtlijnontwikkeling 1) Belangrijkste aanbevelingen voor de verpleegkundige

Nadere informatie

Doel. Programma. NAH symposium workshop balans. Plaats van balans binnen de ICF. Meetinstrument: CTSIB 10-11-2015

Doel. Programma. NAH symposium workshop balans. Plaats van balans binnen de ICF. Meetinstrument: CTSIB 10-11-2015 NAH symposium workshop balans Doel Ilse Oosterom & Myrthe Schwartz 13 oktober 2015 Bewustwording van complexiteit van balansproblemen bij jongeren met NAH en de gevolgen middels ervaren en casuïstiek Programma

Nadere informatie

parkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE BEHANDELING EN AANPAK

parkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE BEHANDELING EN AANPAK parkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE BEHANDELING EN AANPAK ONDERWERPEN PARKINSON, OORZAAK EN ONTSTAAN GETALLEN: HOE VAAK KOMT DEZE ZIEKTE VOOR? KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BELOOP THERAPIE CONSEQUENTIES VOOR

Nadere informatie

Whitepaper Bewegen bij ziekte van Parkinson

Whitepaper Bewegen bij ziekte van Parkinson Whitepaper Bewegen bij ziekte van Parkinson Hanneke Jansen van den Berg, Parkinson therapeut bij Fysiotherapie Jansen van den Berg Inhoud Inleiding Fysiotherapie tijdens de ziekte van Parkinson Wat kan

Nadere informatie

De Gecombineerde Valrisico Score

De Gecombineerde Valrisico Score DOEL(GROEP): OPBOUW: De Gecombineerde Valrisico Score Door Arnout van Baal De GVS is toe te passen op alle patiëntgroepen De test is een combinatie van de 10 Meter Looptest (10-MLT), de Timed Up and Go

Nadere informatie

II EVALUATIEPROTOCOL VALLEN

II EVALUATIEPROTOCOL VALLEN II EVALUATIEPROTOCOL VALLEN ORTHOSTATISCHE HYPOTENSIE 1. Heeft u soms last van duizeligheid/draaierigheid? neen ja Zo ja: Heeft u dit gevoel bij het rechtstaan uit bed, stoel of zetel, bij het bukken?

Nadere informatie

Gemodificeerde Parkinson Activiteiten Schaal (PAS)

Gemodificeerde Parkinson Activiteiten Schaal (PAS) Gemodificeerde Parkinson Activiteiten Schaal (PAS) De Gemodificeerde Parkinson Activiteiten Schaal (PAS) wordt ingevuld door de fysiotherapeut. I Transfer stoel Uitgangspositie: De patiënt zit op een stoel

Nadere informatie

ViaReva Revalidatiegeneeskunde

ViaReva Revalidatiegeneeskunde ViaReva Revalidatiegeneeskunde Greet Bikker Adviseur Arbeid Verwijzing arbeidsrevalidatie Consult adviseur arbeid Fysieke testen en training Verwijzing logopedist MELBA Verwijzing psycholoog Cognitie,

Nadere informatie

Valpreventieparcours

Valpreventieparcours Valpreventieparcours Spreektekst voor de scheidsrechter 1. Ervaar hoe het voelt om een wankel gangpatroon te hebben en wandel met 'samengebonden' voeten tot aan de volgende kegel. 2. Zoals je ziet neemt

Nadere informatie

Beweegprogramma ms in de eerste en tweede lijn

Beweegprogramma ms in de eerste en tweede lijn Beweegprogramma ms in de eerste en tweede lijn Carien Linders v.d. Lijcke fysiotherapeut PMC Heusdenhout, Breda lid NAHFysioNet Hoe ontstaan? Als opdracht voor cursus Neurorevalidatie... Aanvulling van

Nadere informatie

PRPP bij M. Parkinson

PRPP bij M. Parkinson PRPP bij M. Parkinson Is het PRPP-systeem van taakanalyse en interventie bruikbaar bij M. Parkinson? Ingrid van Veldhoven Daniël du Corbier Even voorstellen Aanleiding OTiP Enkele aanbevelingen Dubbeltaken

Nadere informatie

Dynamic Gait Index (DGI)

Dynamic Gait Index (DGI) Dynamic Gait Index (DGI) Shumway-Cook & Woollaccott, 995; KNGF-richtlijn Parkinson, 7 De DGI evalueert de dynamische balans tijdens het lopen door middel van verschillende opdrachten zoals hoofdbewegingen,

Nadere informatie

Prognostische factoren bij de ziekte van Parkinson. Daan Velseboer Afdeling Neurologie AMC, 29 November 2013

Prognostische factoren bij de ziekte van Parkinson. Daan Velseboer Afdeling Neurologie AMC, 29 November 2013 Prognostische factoren bij de ziekte van Parkinson Daan Velseboer Afdeling Neurologie AMC, 29 November 2013 Nut van prognostische data De patiënt wil (vaak) weten: Hoe snel zullen mijn klachten toenemen?

Nadere informatie

ADVIES NA RUGOPERATIE

ADVIES NA RUGOPERATIE ADVIES NA RUGOPERATIE TIPS IVM HEF-EN TILTECHNIEKEN - Patiëntinformatie - ANATOMIE VAN DE RUG De wervelkolom bestaat uit 7 halswervels, 12 borstwervels, 5 lendenwervels, een heiligbeen en een staartbeen.

Nadere informatie

A. Algemeen. B. Functioneel. C. Schools. D. Tips. E. Interventie

A. Algemeen. B. Functioneel. C. Schools. D. Tips. E. Interventie kinesitherapie A. Algemeen B. Functioneel C. Schools D. Tips E. Interventie A. Algemeen Grof motorisch bewegen vertrekt vanuit het eigen lichaam, maar vraagt ook heel wat organisatie in ruimte en tijd

Nadere informatie

2. Wie moet er signaleren dat er een verhoogd valrisico is.

2. Wie moet er signaleren dat er een verhoogd valrisico is. 3.7 De van der Brugge Methode Rood Geel Groen binnen de Dementie Het Rood Geel en Groen binnen de Dementie is een methode die in 2011 door Frans van der Brugge is bedacht. Intussen is het in verschillende

Nadere informatie

Parkinson s Disease (PD)

Parkinson s Disease (PD) s Disease (PD) Inleiding De ziekte van is een progressieve, degeneratieve neurologische aandoening. Eerst beschreven als Shaking palsy door James (1817) Tremor Rigiditeit Bradykinesie Posturale instabiliteit

Nadere informatie

Gemodificeerde Parkinson Activiteiten Schaal (M-PAS)

Gemodificeerde Parkinson Activiteiten Schaal (M-PAS) Deze versie van het meetinstrument is afkomstig uit de KNGF-richtlijn Ziekte van Parkinson (2016) Gemodificeerde Parkinson Activiteiten Schaal (M-PAS) Gemodificeerde Parkinson Activiteiten Schaal - Transfer

Nadere informatie

Mobiliteit in al haar facetten. Re-integratieteam & sporttherapeuten UZ Leuven

Mobiliteit in al haar facetten. Re-integratieteam & sporttherapeuten UZ Leuven Mobiliteit in al haar facetten Re-integratieteam & sporttherapeuten UZ Leuven I. Inleiding Wat is mobiliteit? ICF: veranderen van lichaamshouding of locatie; van de ene naar andere plaats gaan; dragen,

Nadere informatie

Informatiebrochure Geriatrisch dagziekenhuis De valkliniek

Informatiebrochure Geriatrisch dagziekenhuis De valkliniek Informatiebrochure Geriatrisch dagziekenhuis De valkliniek 1 Inleiding Naarmate je ouder wordt verandert je lichamelijke conditie: bewegingen en reacties worden trager. Vallen is een vaak voorkomend probleem

Nadere informatie

MOVING WITH SPONDYLARTHROPATHY. Dr C. Hindryckx. Fysische Geneeskunde en Revalidatie

MOVING WITH SPONDYLARTHROPATHY. Dr C. Hindryckx. Fysische Geneeskunde en Revalidatie MOVING WITH SPONDYLARTHROPATHY Dr C. Hindryckx Fysische Geneeskunde en Revalidatie Kan fysiotherapie het ziektebeeld positief beïnvloeden? Relatief aandeel in behandeling? Welke signs & symptoms beïnvloedbaar?

Nadere informatie

Dr. Teus van Laar UMC Groningen. 25 November 2011, Den Bosch

Dr. Teus van Laar UMC Groningen. 25 November 2011, Den Bosch Dr. Teus van Laar UMC Groningen 25 November 2011, Den Bosch Waarom? Voor wie? Welke mogelijkheden? Resultaten! heden: 50.000 (RIVM) 2005-2025: 47% toename 2025: 73.500 patienten Proc, September 2002,

Nadere informatie

Veilig bewegen in en om het huis. 16 maart 2017

Veilig bewegen in en om het huis. 16 maart 2017 Veilig bewegen in en om het huis 16 maart 2017 Veilig bewegen in en om het huis Cijfers en feiten m.b.t. valincidenten De gevolgen van een val Parkinson en valrisico Risicofactoren en wat kunt u er aan

Nadere informatie

De Gemodificeerde Parkinson activiteitenschaal (PAS) wordt ingevuld door de fysiotherapeut.

De Gemodificeerde Parkinson activiteitenschaal (PAS) wordt ingevuld door de fysiotherapeut. Bijlagen Bijlage 4.10 Gemodificeerde Parkinson activiteitenschaal (PAS) De Gemodificeerde Parkinson activiteitenschaal (PAS) wordt ingevuld door de fysiotherapeut. I Transfer stoel Uitgangspositie: De

Nadere informatie

REVALIDATIEBROCHURE TOTALE KNIEPROTHESE SINT-ELISABETH GODVEERDEGEMSTRAAT 69 9620 ZOTTEGEM ALGEMEEN ZIEKENHUIS

REVALIDATIEBROCHURE TOTALE KNIEPROTHESE SINT-ELISABETH GODVEERDEGEMSTRAAT 69 9620 ZOTTEGEM ALGEMEEN ZIEKENHUIS REVALIDATIEBROCHURE TOTALE KNIEPROTHESE ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-ELISABETH GODVEERDEGEMSTRAAT 69 9620 ZOTTEGEM Beste, De operatie is achter de rug, de revalidatie kan gestart worden. Het doel van de revalidatie

Nadere informatie

Ketenzorg Arnhem. Vallen bij ouderen

Ketenzorg Arnhem. Vallen bij ouderen Vallen bij ouderen Casus Vrouw, 82 jaar Voorgeschiedenis: hypertensie Medicatie: 1 dd 12,5 mg hydrochloorthiazide Bericht CHRA: gevallen, wond behaarde hoofd is geplakt. Verder geen letsel. RR 140/70.

Nadere informatie

PERSOONLIJKE EVOLUTIEFICHE

PERSOONLIJKE EVOLUTIEFICHE ALGEMENE TIPS Draag steeds stevige gesloten schoenen Let op met huisdieren en kleine kinderen Laat geen voorwerpen achter op de trap Plaats geen matjes in de living Ga niet buiten bij vriesweer of sneeuw

Nadere informatie

Parkinson en neuropsychiatrie

Parkinson en neuropsychiatrie Parkinson en neuropsychiatrie Rosalie van der Aa- Neuropsycholoog Altrecht Opbouw Onze Hersenen en Parkinson Neuropsychiatrie Adviezen Onze Hersenen en Parkinson de ziekte van Parkinson: 2 de neurodegeneratieve

Nadere informatie

Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt. Delaere Griet

Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt. Delaere Griet Verpleegkundige aandachtspunten bij een parkinsonpatiënt Delaere Griet Verpleegkundige aandachtspunten inhoud: 1. Medicatie 2. Mobiliteit 3. Voeding 4. Uitscheiding 5. Slaappatroon 6. Psychische en cognitieve

Nadere informatie

Dagziekenhuis parkinson

Dagziekenhuis parkinson Dagziekenhuis parkinson Beste patiënt Het dagziekenhuis Parkinson is opgericht om de zorg te verbeteren van de patiënt die lijdt aan de ziekte van Parkinson of parkinsonisme. Doordat hierbij veel disciplines

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson. 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming

Ziekte van Parkinson. 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming Ziekte van Parkinson 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming Aantal patienten Naar schatting zijn er op dit moment tussen de 40.000 en 45.000 mensen in Nederland die aan de ziekte van Parkinson lijden.

Nadere informatie

Expertise behandeldisciplines ParkinsonNet Beverwijk Versie 1 mei 2013

Expertise behandeldisciplines ParkinsonNet Beverwijk Versie 1 mei 2013 Expertise behandeldisciplines ParkinsonNet Beverwijk Versie 1 mei 2013 Doel van dit document: - vastleggen van de behandelmogelijkheden van verschillende disciplines - Uniformiteit behandeling binnen Parkinsonnet

Nadere informatie

Zeker bewegen met Parkinson

Zeker bewegen met Parkinson 1 EB 0 Zeker bewegen met Parkinson Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen U ervaart elke dag de gevolgen van de ziekte van Parkinson, voornamelijk

Nadere informatie

Valpreventie voor gehospitaliseerde patiënten. Informatiebrochure

Valpreventie voor gehospitaliseerde patiënten. Informatiebrochure Valpreventie voor gehospitaliseerde patiënten Informatiebrochure 2 Beste mevrouw, meneer Elke patiënt in dit ziekenhuis wordt gescreend op valrisico om u beter te kunnen begeleiden. U kreeg deze brochure

Nadere informatie

Clinical Patterns in Parkinson s disease

Clinical Patterns in Parkinson s disease Clinical Patterns in Parkinson s disease Op 28 november 2012 promoveerde Stephanie van Rooden aan de Universiteit van Leiden op haar proefschrift Clinical Patterns in Parkinson s disease. Haar promotor

Nadere informatie

Dienst geriatrie Valpreventie in het ziekenhuis. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie

Dienst geriatrie Valpreventie in het ziekenhuis. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie Dienst geriatrie Valpreventie in het ziekenhuis Informatiebrochure voor de patiënt en de familie VOORWOORD Al onze ziekenhuismedewerkers nemen ter preventie van vallen enkele aandachtspunten in acht. Ook

Nadere informatie

Stage Stage in interdisciplinaire setting 7 portfolio kijkstage integratie

Stage Stage in interdisciplinaire setting 7 portfolio kijkstage integratie module voortgezette neurologische zorg datum Inhoud uren evaluatie vorm vak Lesdag 1 15/01/2019 Brein en handelen: een holistische benadering op basis van het biopsychosociaal model 7 examen les herstelgerichte

Nadere informatie

Valpreventie. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie

Valpreventie. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie Valpreventie Informatiebrochure voor de patiënt en de familie VOORWOORD Een valpartij is snel gebeurd en kan vaak grote gevolgen hebben. Door voldoende te bewegen, veilig te handelen en je woning op een

Nadere informatie

KNGF-richtlijn Ziekte van Parkinson. Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie Jaargang 114 Nummer 3 2004

KNGF-richtlijn Ziekte van Parkinson. Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie Jaargang 114 Nummer 3 2004 KNGF-richtlijn Ziekte van Parkinson Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie Jaargang 114 Nummer 3 2004 KNGF-richtlijn Ziekte van Parkinson Praktijkrichtlijn Onder redactie van: S.H.J.

Nadere informatie

REVALIDATIEBROCHURE TOTALE HEUPPROTHESE SINT-ELISABETH GODVEERDEGEMSTRAAT ZOTTEGEM ALGEMEEN ZIEKENHUIS

REVALIDATIEBROCHURE TOTALE HEUPPROTHESE SINT-ELISABETH GODVEERDEGEMSTRAAT ZOTTEGEM ALGEMEEN ZIEKENHUIS REVALIDATIEBROCHURE TOTALE HEUPPROTHESE ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-ELISABETH GODVEERDEGEMSTRAAT 69 9620 ZOTTEGEM Beste, De operatie is achter de rug, de revalidatie kan gestart worden. Het doel van de revalidatie

Nadere informatie

Behandelplan: gebruik SMART goals

Behandelplan: gebruik SMART goals Behandelplan: gebruik SMART goals S PECIFIC M EASURABLE A A TTAINABLE R EALISTIC T IME BONDED Mogelijk om met 2 krukken een normaal stap patroon te tonen Test 4-punts marche met andere observator/ video/spiegel

Nadere informatie

Gemodificeerde Parkinson activiteitenschaal (PAS)

Gemodificeerde Parkinson activiteitenschaal (PAS) Gemodificeerde Parkinson activiteitenschaal (PAS) Naam patiënt Geboortedatum Ingevuld door Datum De Gemodificeerde Parkinson activiteitenschaal (PAS) wordt ingevuld door de fysiotherapeut. I Transfer stoel

Nadere informatie

Waarom eigenlijk modules? Hermen Vermaat

Waarom eigenlijk modules? Hermen Vermaat Waarom eigenlijk modules? Hermen Vermaat De opdracht voor het totale project: ontwikkel behandelmodulen waarmee revalidatiebehandelingen kunnen worden gedefinieerd die zowel medisch herkenbaar zijn en

Nadere informatie

Multidisciplinaire Parkinsonrichtlijn vanuit revalidatieperspectief

Multidisciplinaire Parkinsonrichtlijn vanuit revalidatieperspectief Multidisciplinaire Parkinsonrichtlijn vanuit revalidatieperspectief Dr. M.C. Schönherr, revalidatiearts Centrum voor Revalidatie UMC Groningen Verenso 25-11-2011 Impact van Ziekte van Parkinson Ziekte

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme. Informatie en behandeling

Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme. Informatie en behandeling Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme Informatie en behandeling Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme De ziekte van Parkinson is een chronische progressieve neurologische aandoening. Bij deze ziekte gaat

Nadere informatie

Valpreventie voor Patiënten in het ziekenhuis Ziekenhuis Maas en Kempen

Valpreventie voor Patiënten in het ziekenhuis Ziekenhuis Maas en Kempen Informatiebrochure Valpreventie voor Patiënten in het ziekenhuis Ziekenhuis Maas en Kempen Inleiding U heeft dit boekje ontvangen omdat u deze informatie kan gebruiken om uw valrisico te verminderen tijdens

Nadere informatie

Neurologische revalidatie. Hoe u met fysiotherapie de lichamelijke problemen door een beroerte vermindert CVA

Neurologische revalidatie. Hoe u met fysiotherapie de lichamelijke problemen door een beroerte vermindert CVA Neurologische revalidatie CVA Hoe u met fysiotherapie de lichamelijke problemen door een beroerte vermindert Wat is een beroerte (CVA) precies? De medische term voor een beroerte is CVA, wat staat voor

Nadere informatie

Onstabiel gevoel Last bij stappen

Onstabiel gevoel Last bij stappen Naam: Datum: Leeftijd: 37 jaar Geslacht: M/V Beroep: bediende Adres: Telefoonnummer: / Hobby: joggen, zwemmen (totaal: 3u/week) Hoofdprobleem: Onstabiel gevoel en last ter hoogte van de rechter enkel Lichaamsdiagram

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Groepsrevalidatie Parkinson

Patiënteninformatie. Groepsrevalidatie Parkinson Patiënteninformatie Groepsrevalidatie Parkinson Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Algemene informatie... 3 Waarom multidisciplinaire revalidatie?... 4 Inhoud van het revalidatieprogramma... 4 Opbouw van

Nadere informatie

Is gangrevalidatie, stappen in de gang? Studiedag Kronkels: Geronto Ortho 19/11/2015

Is gangrevalidatie, stappen in de gang? Studiedag Kronkels: Geronto Ortho 19/11/2015 Is gangrevalidatie, stappen in de gang? Studiedag Kronkels: Geronto Ortho 19/11/2015 Opdracht 1: ergotherapeutische adviezen na THP Ga de verschillende te voorkomen bewegingen na bij de verschillende benaderingswegen

Nadere informatie

Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen

Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen U ervaart elke dag de gevolgen van de ziekte van Parkinson, voornamelijk door problemen in denkprocessen

Nadere informatie

KNGF-richtlijn. Ziekte van Parkinson. Praktijkrichtlijn. Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie. jaargang 114 / nummer 3 / 2004

KNGF-richtlijn. Ziekte van Parkinson. Praktijkrichtlijn. Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie. jaargang 114 / nummer 3 / 2004 Supplement bij het Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie jaargang 114 / nummer 3 / 2004 KNGF-richtlijn Ziekte van Parkinson Ziekte van Parkinson Praktijkrichtlijn KNGF-richtlijn Parkinson Praktijkrichtlijn

Nadere informatie

Protocol 2 Functionele Training Mantelzorgers (FTO)

Protocol 2 Functionele Training Mantelzorgers (FTO) VitaDem-studie: vitaal blijven en meedoen, ondersteuning op maat voor mensen met dementie en hun naasten VitaDem interventies Protocol 2 Functionele Training Mantelzorgers (FTO) januari 2015 Petra Simonsma,

Nadere informatie

Fysiotherapeutische groepsbehandeling bij mensen met de ziekte van Parkinson

Fysiotherapeutische groepsbehandeling bij mensen met de ziekte van Parkinson Fysiotherapeutische groepsbehandeling bij mensen met de ziekte van Parkinson Verantwoording en toelichting Beroepsopdracht 2006-2007 Saskia de Beus aiksas15@hotmail.com Tessa Holthuizen tessaholthuizen@hotmail.com

Nadere informatie

Naam patiënt:... Datum: BERG BALANCE SCHAAL (BBS)

Naam patiënt:... Datum: BERG BALANCE SCHAAL (BBS) BERG BALANCE SCHAAL (BBS) Het benodigde materiaal voor de test - Een stopwatch - Een liniaal of meetlint van minimaal 25 cm - 2 stoelen (één met en één zonder armleuning), zithoogte +/- 45 cm - Een krukje

Nadere informatie

Jaarcongres Ergotherapie

Jaarcongres Ergotherapie LSVT-BIG, een nieuwe aanpak voor Parkinson patiënten Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019 Even voorstellen: Ervaringsdeskundige: Johan van der Linde Ergotherapeuten: Susan Trienes & Karin ten Hove Doelstelling

Nadere informatie

FUNCTIES. Mentale functies gerelateerd aan motoriek

FUNCTIES. Mentale functies gerelateerd aan motoriek Bijlage 5: overzicht functies en anatomische eigenschappen, activiteiten en participatie relevant bij ICF-classificatie casus motorisch probleem of stoornis Nederlandse vertaling van de International Classification

Nadere informatie

Valpreventie az groeninge. Nathalie De Donder Jessica Gionchetta 2/10/2014

Valpreventie az groeninge. Nathalie De Donder Jessica Gionchetta 2/10/2014 Valpreventie az groeninge Nathalie De Donder Jessica Gionchetta 2/10/2014 Video valpreventie Agenda Waarom valpreventie? Wat zijn de risicofactoren? Valpreventiebeleid az groeninge? Valkliniek? 3 Waarom

Nadere informatie

PDL: Een benadering voor passief welzijn

PDL: Een benadering voor passief welzijn PDL: Een benadering voor passief welzijn Chrétienne van der Burg, ergotherapeut Lisette Vrolijk, fysiotherapeut Inhoud Voorstellen Wie zijn wij Ipse de Bruggen LACCS en PDL Anne: van ADL naar PDL Interactief

Nadere informatie

Diagonalen V&VN. 31 maart 2016

Diagonalen V&VN. 31 maart 2016 Diagonalen V&VN 31 maart 2016 Programma; 1.Wat zijn dat diagonalen en de ontwikkeling. 2.Kijken naar Pathologie 3.Omrollen --- normaal en pathologisch 4.Komen tot zit /lig ----- 5.Opstaan 6. Balans 7.lopen

Nadere informatie

KNGF-richtlijn Beroerte

KNGF-richtlijn Beroerte Bijlage 2.3 Berg Balance Scale De Berg Balance Scale (BBS) evalueert het evenwicht en bestaat uit 14 test-items. 5 De items worden gescoord op een 5-punts ordinale schaal (0-4 punten). In totaal zijn 56

Nadere informatie

Het belang van valpreventie Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen Vallen

Het belang van valpreventie Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen Vallen Het belang van valpreventie Praktijkrichtlijn voor Vlaanderen Marsham Cindy referentiepersoon valpreventie Vallen Een onverwachte gebeurtenis waarbij de persoon op de grond, vloer of een lager gelegen

Nadere informatie

Inhoud workshop PARKINSON EN DEMENTIE. Braak stadia. Pathologie parkinson. Wat is parkinson? 12-11- 15

Inhoud workshop PARKINSON EN DEMENTIE. Braak stadia. Pathologie parkinson. Wat is parkinson? 12-11- 15 Inhoud workshop Wat is Parkinson Symptomen Motorische klachten Psychose Dementie Depressie PARKINSON EN DEMENTIE Danny Hommel, AIOTO specialisme ouderengeneeskunde Marieke van Tilburg, VS / parkinsonverpleegkundige

Nadere informatie

Berg Balance Scale (BBS)

Berg Balance Scale (BBS) Berg Balance Scale (BBS) Berg K. et al. (1989) DOEL(GROEP): Inventariserend en evaluatief De BSS meet het evenwicht tijdens sta - en transfervaardigheden en wordt gebruikt voor volwassenen met evenwichtsproblematiek.

Nadere informatie

Sportmedische Training

Sportmedische Training Sportmedische Training Marc Walravens Olivier Beuckelaers Onder deze term kunnen verschillende types van training besproken worden, maar ik denk dat het voornamelijk inhoudt, dat men aan sporttraining

Nadere informatie

BiBo-CRC. Richtlijn voor prevalidatie

BiBo-CRC. Richtlijn voor prevalidatie BiBo-CRC Richtlijn voor prevalidatie Wijzigingen: Onderstaande richtlijn maakt deel uit van een zorgproduct dat nog deels in ontwikkeling is. Er zullen daarom vaker dan gebruikelijk wijzigingen in aangebracht

Nadere informatie

Oefeningen voor de knie

Oefeningen voor de knie Oefeningen voor de knie Spierkracht verbeterende oefeningen voor de knie: Het is belangrijk om een goede spierkracht te hebben, mede omdat de spieren helpen bij schokabsorptie. Door een goede spierkracht

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme

Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme Locatie Arnhem - Doetinchem - Ede Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme De ziekte van Parkinson en Parkinsonisme kunnen ingrijpende gevolgen hebben. Niet alleen voor

Nadere informatie

Bijlage 2: Informatiebrochure valpreventie voor patiënten

Bijlage 2: Informatiebrochure valpreventie voor patiënten Bijlage 2: Informatiebrochure valpreventie voor patiënten Bron: Haines TP. Prevention of falls in the subacute hospital setting. 2004. http://eprints.infodiv.unimelb.edu.au/archive/00001106/01/thesisregular.pdf.

Nadere informatie

4. Revalidatie na een transfemorale amputatie of knie-ex articulatie bij het Radboud Amputatie Team

4. Revalidatie na een transfemorale amputatie of knie-ex articulatie bij het Radboud Amputatie Team 4. Revalidatie na een transfemorale amputatie of knie-ex articulatie bij het Radboud Amputatie Team U heeft er voor gekozen om poliklinisch te revalideren bij het Radboud Amputatie Team. Tijdens deze revalidatie

Nadere informatie

Opbouw praatje. Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie

Opbouw praatje. Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie DEMENTIE Opbouw praatje Wat is dementie? Vormen van dementie Diagnose dementie Behandeling van dementie De verloop van dementie Conclusie Definitie dementie Dementie is een syndromale diagnose, een ziekte

Nadere informatie

Parkinson medicatie.. MOET DAT NOU?? Al die pillen??

Parkinson medicatie.. MOET DAT NOU?? Al die pillen?? Datum dinsdag 13 november 2019 Parkinson Café Hengelo Spreker Agnes Wertenbroek Parkinson medicatie.. MOET DAT NOU?? Al die pillen?? Voordracht Stellingen Medicatie Hoe gebruik je die in de praktijk? Wat

Nadere informatie

Valpreventie Valpreventie

Valpreventie Valpreventie Valpreventie e d n a v Week e i t n e v Valpre WEEK VAN DE VALPREVENTIE Wist u dat : 1 op 3 van de 65-plussers ten minste één keer per jaar valt? Het risico om te vallen toeneemt met de leeftijd? 32 tot

Nadere informatie

BEWEEGTEST. Thuiswonende ouderen en mobiele ouderen in een woonzorgcentrum

BEWEEGTEST. Thuiswonende ouderen en mobiele ouderen in een woonzorgcentrum BEWEEGTEST Thuiswonende ouderen en mobiele ouderen in een woonzorgcentrum Benieuwd of jij je nodige dagelijkse portie beweging haalt? Vul dan de onderstaande test in! Wil je graag wat meer bewegen en hou

Nadere informatie

Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent. Belang van fysiotherapie - revalidatie

Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent. Belang van fysiotherapie - revalidatie Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent Belang van fysiotherapie - revalidatie Mijn link met osteoporose Dienst traumatologie VKO Arbeidsongevallen Na val Spontane

Nadere informatie

Sport & Bewegen bij Parkinson. Arlène Speelman & Marlies van Nimwegen

Sport & Bewegen bij Parkinson. Arlène Speelman & Marlies van Nimwegen Sport & Bewegen bij Parkinson Arlène Speelman & Marlies van Nimwegen ParkinsonNet Jaarsymposium November 2012 Wie staan er voor u: Arlène Speelman Fysiotherapeut & Bewegingswetenschapper Onderzoeker ParkFit

Nadere informatie

Revalidatie bij Parkinson. Martijn Pas. Revalidatiearts

Revalidatie bij Parkinson. Martijn Pas. Revalidatiearts Revalidatie bij Parkinson Martijn Pas Revalidatiearts Parkinson en revalidatie in de regio Problemen bij Parkinson Yoppers Behandeling in de regio Hulpmiddelen Conclusie Toets Parkinson lastig probleem

Nadere informatie

INFORMATIEFOLDER VOOR PATIËNTEN

INFORMATIEFOLDER VOOR PATIËNTEN Valpreventie INFORMATIEFOLDER VOOR PATIËNTEN OORZAKEN VAN VALLEN Vallen is een relatief vaak voorkomend probleem. Oorzaken van vallen zijn zeer uiteenlopend maar toch vaak een combinatie van een risicovolle

Nadere informatie

Parkinson diagnostiek en medicamenteuze behandeling MERIAM BRAAKSMA NEUROLOOG BRAVIS ZIEKENHUIS

Parkinson diagnostiek en medicamenteuze behandeling MERIAM BRAAKSMA NEUROLOOG BRAVIS ZIEKENHUIS Parkinson diagnostiek en medicamenteuze behandeling MERIAM BRAAKSMA NEUROLOOG BRAVIS ZIEKENHUIS Inleiding Vraag live.voxvote.com PIN: 12746 Verschijnselen Verschijnselen ziekte ziekte van Parkinson van

Nadere informatie

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson. Ria Noordmans Margreeth Kooij

De ziekte van Parkinson. Ria Noordmans Margreeth Kooij De ziekte van Parkinson Ria Noordmans Margreeth Kooij - Oorzaak - Verschijnselen - Symptomen - Psychische verschijnselen - Diagnose - Parkinsonisme - Medicatie - Therapieën - Met elkaar in gesprek gaan

Nadere informatie

Paramedische zorg en bewegen bij Parkinson

Paramedische zorg en bewegen bij Parkinson Paramedische zorg en bewegen bij Parkinson dr. Maarten Nijkrake Fysiotherapeut, bewegingswetenschapper @MaartenNijkrake 6 september 2014 Bewegen en Parkinson Problemen Oplossingen Inhoud Paramedische zorg

Nadere informatie

> Veilig op stap: valpreventie bij ouderen. www.azstlucas.be

> Veilig op stap: valpreventie bij ouderen. www.azstlucas.be > www.azstlucas.be 2 Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 Gevolgen van een val 4 Risicofactoren en tips om valincidenten te vermijden 4 1. Beweging 4 2. Medicatie 4 3. Bepaalde aandoeningen 4 4. Ondervoeding 5

Nadere informatie

5-beurtenkaart na gratis proefles. Bij onverwachte afwezigheid blijft uw beurt behouden voor een volgende les kom vergezeld van partner

5-beurtenkaart na gratis proefles. Bij onverwachte afwezigheid blijft uw beurt behouden voor een volgende les kom vergezeld van partner Fit en actief Oefenprogramma voor patiënten met de ziekte van Parkinson. Stappen, houding, evenwicht, uithouding, rechtkomen uit een stoel, draaien in bed, starten...het gaat vlotter als je oefent! Bovendien

Nadere informatie

Instructie. Motor Assessment Scale Auteur: Carr J.H Scoring. Testvolgorde en instructies

Instructie. Motor Assessment Scale Auteur: Carr J.H Scoring. Testvolgorde en instructies Instructie Motor Assessment Scale Auteur: Carr J.H. 1985 3 Scoring De therapeut scoort ieder motorische vaardigheid op een schaal van o tot 6. De test moet in een rustige ruimte worden uitgevoerd. De patiënt

Nadere informatie

Paramedische begeleiding bij de ziekte van Parkinson. Neurologie

Paramedische begeleiding bij de ziekte van Parkinson. Neurologie Paramedische begeleiding bij de ziekte van Parkinson Neurologie Inleiding U bent in behandeling bij de neuroloog en de Parkinsonverpleegkundige in het ziekenhuis in verband met de ziekte van Parkinson.

Nadere informatie

14 april 2016 Dr. M. Burin

14 april 2016 Dr. M. Burin 14 april 2016 Dr. M. Burin https://www.youtube.com/watch?v=9pfdtcl jezo https://www.youtube.com/watch?v=xakocii LlwY Ondergediagnosticeerd Onderbehandeld Zelden gebruik van aangepaste pijnschaal Discrepantie

Nadere informatie

Vermijd vallen in de thuissituatie

Vermijd vallen in de thuissituatie Vermijd vallen in de thuissituatie Wat kunt u er zelf aan doen? Nederrij 133 2200 Herentals t 014 24 61 11 f 014 24 61 26 www.azherentals.be Inleiding Bij het ouder worden of bij ziekte verandert de lichamelijke

Nadere informatie