Faecale incontinentie én obstipatie bij neurologische aandoeningen
|
|
- Gerarda Smets
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 UNIVERSITEIT GENT Faecale incontinentie én obstipatie bij neurologische aandoeningen D. De Looze VLAS Brugge
2 Prevalentie van obstipatie bij neurologische aandoeningen C.V.A. Dementie Spina bifida Mentale retardatie Parkinson M.S. Dwarslaesie Controle McCarthy 97 Di Lorenzo 97 Böhmer 97 Singer 92 Hinds 90 De Looze 98 Talley
3 Prevalentie van faecale incontinentie bij neurologische aandoeningen C.V.A. Dementie Spina bifida Mentale retardatie Parkinson M.S. Dwarslaesie Controles Thomas 84 Di Lorenzo 97 Van Winckel 99? Hinds 90 De Looze 98 Drossman
4 Michel, Dwarslaesie D7 na correctie skoliose Neurogene blaas (sondage) Tot vorig jaar goede controle over darmen: dagelijks manuele evacuatie van vaste faeces door de moeder of spontane evacuatie van faeces in bed. Nooit op toilet. Zelden incontinentie. Laatste jaar: om de 2 weken plots opkomende abdominale borrelingen, drukkend gevoel en ongewilde evacuatie van grote hoeveelheid vloeibare stoelgang. Tussendoor dagelijks manuele / spontane evacuatie van harde faeces. Geen effect van inname van loperamide. KO: soepel abdomen, gesloten anus, hoge sphinctertonus, lege ampulla recti.
5 Tabel 1. Gastro-intestinale problemen in de acute en chronische fase na spinale laesie. Acute fase abdominaal trauma peptisch ulcus / bloeding maagdilatatie ileus Chronische fase obstipatie faecale impactie faecale incontinentie gastro-oesophageale reflux gastroparese abdominale pijn/opzetting hemorrhoïden 46-58% 48% uitz/4% reg 41 % 22-32% De Looze et al. Spinal Cord 1998 Ng et al. Dis Colon Rectum 2005 Evolutie in de tijd? Denemarken: vgl. cohorte 1996 vs Toename van obstipatie en gerelateerde klachten (digitatie, tijd bezig met toilet, ) Geen toename van faecale incontinentie. Faaborg et al. Spinal Cord 2007
6 De anale continentie NORMALE CONTINENTIE Dwarslaesie Interne anale sphincter (rust) = of Externe anale sphincter (willekeurige actie) Anorectale hoek (m. puborectalis) 0 of 0 of Intacte sensatie van rectum en anodermis 0 of of = Compliance van het rectum = of
7 De normale defaecatie / continentie Rectale distensie door faeces Defaecatiedrang Rectale contractie Relaxatie interne anale sphincter Urge door contact anodermis Gunstig ogenblik Ongunstig ogenblik Buikpers Willekeurige relaxatie EAS/PR Contractie rectum/colon Willekeurige contractie EAS PR Expulsie Uitstel van de defaecatie
8 De normale defaecatie/continentie Dwarslaesie Rectale distensie door faeces Defaecatiedrang Rectale contractie Relaxatie interne anale sphincter Urge door contact anodermis Gunstig ogenblik Ongunstig ogenblik Buikpers Willekeurige relaxatie EAS/PR Contractie rectum/colon Willekeurige contractie EAS PR Expulsie Uitstel van de defaecatie
9 Defaecatiestoornissen bij dwarslaesie OBSTIPATIE FAECALE INCONTINENTIE VERTRAAGDE COLONTRANSIT ANORECTALE DYSFUNCTIE
10 Defaecatieproblemen bij neurologische aandoeningen IMPACT! Psychologisch Sociaal
11 Aanpak van obstipatie en faecale incontinentie bij chronische dwarslaesie Authors' conclusions There is still remarkably little research on this common and, to patients, very significant condition. It is not possible to draw any recommendation for bowel care in people with neurological diseases from the trials included in this review. Bowel management for these people must remain empirical until well-designed controlled trials with adequate numbers and clinically relevant outcome measures become available. Coggrave et al. Cochrane Database Syst Rev, 2006
12 Darmbeleid bij chronische dwarslaesie Dieet: vezels / vocht Toilettraining Anorectale stimulatie Manuele evacuatie Zachte laxativa Anale tampon Lavementen Colonirrigatie Chirurgie
13 Darmbeleid bij chronische dwarslaesie Dieet : vezels / vocht Toilettraining Anorectale stimulatie 5 porties fruit/groenten per dag voldoende drinken (8 glazen) tijdstip (na ontbijt) zachte abdominale druk/massage positie anale stimulatie (vinger) rectale stimulatie (suppo) (Bij dwarslaesies, niet bij cauda equina) Manuele evacuatie manuele evacuatie
14 Multicentrische trial bij 837 SCI patiënten i.v.m. darmbeleid % S=suppo D=digitale stimulatie M=manuele evacuatie 5 0 Suppo Spontaan S+D+M S+D M S+M Enema Digitale stimulatie en/of manuele evacuatie gaan gepaard met de laagste kans op ongewild stoelgangsverlies, een kortere duur aan tijd op het toilet en meer harde stoelgangsconsistentie. D+M Haas et al. Spinal Cord 2005;43:
15 Rectale stimulatie Werking: rectale contractie (glycerine suppo s, bisacodyl of Dulcolax suppo, micro-lavement: Microlax, Norgalax ). Neveneffecten: rectitis
16 Darmbeleid bij chronische dwarslaesie Dieet : vezels / vocht Toilettraining Anorectale stimulatie Manuele evacuatie Zachte laxativa Anale tampon Lavementen Colonirrigatie Chirurgie Colontransit versnellen dmv Zwelmiddelen Osmotische laxativa Contactlaxativa (Prokinetica) (Paraffine)
17 Laxativa 1. Zwelmiddelen VOCHT!! a. Voedingsvezel (bvb. Psylliumzaad of Metamucil, Fibion, Natuvit, All-Bran, Colofiber ) b. Niet verteerbare polysacchariden (bvb. Normacol, Spagulax ) Werking : volumeverhogend, bacteriële omzetting tot osmotisch actieve stoffen Neveneffecten : winderigheid, opzetting, (obstructie) MINDER EFFICIENT BIJ STERKE TRANSITVERTRAGING *Colofiber (ispaghula) bij wisselende stoelgangsconsistentie (pers. med.)
18 Michel, Dwarslaesie D7 na correctie skoliose Neurogene blaas (sondage) Tot vorig jaar goede controle over darmen: dagelijks manuele evacuatie van vaste faeces door de moeder of spontane evacuatie van faeces in bed. Nooit op toilet. Zelden incontinentie. Laatste jaar: om de 2 weken plots opkomende abdominale borrelingen, drukkend gevoel en ongewilde evacuatie van grote hoeveelheid vloeibare stoelgang. Tussendoor dagelijks manuele / spontane evacuatie van harde faeces. Geen effect van inname van loperamide. KO: soepel abdomen, gesloten anus, hoge sphinctertonus, lege ampulla recti. R/ Colofiber 2 x 1 per dag. Na initiële toename van diarree (om de 2 dagen kleine hoeveelheden ongewild verlies) regularisatie van het oude stoelgangspatroon.
19 Laxativa 2. Osmotische laxativa a. Lactulose (bvb.duphalac, Importal) Sorbitol 1ste keuze Werking : bacteriële omzetting - osmose Neveneffecten : flatulentie, rommelingen b. PEG molecules (bvb. Movicol, Transipeg, Forlax) Werking : osmose
20 Laxativa 3. Contactlaxativa Werking : rechtstreekse stimulatie van secretie en motiliteit Neveneffecten : diarree, electrolietstoornissen, dehydratatie Bisacodyl (Dulcolax, Carters, Softene) Picosulfaat (Laxoberon, Guttalax, pillules de Vichy ) Sennosiden (Prunasine, Manceau, Senokot e.a. natuurprodukten )
21 Multicentrische trial bij 837 SCI patiënten i.v.m. darmbeleid 55 % neemt laxativa: Stimul= stimulerende laxativa Osmot= osmotische laxativa Zwelm= zwelmiddelen Paraff= paraffine en lubrifiantia % Stimul Osmot Zwelm Paraff Het gebruik van laxativa, vooral van stimulerende producten, gaat gepaard met een hogere kans op ongewild stoelgangsverlies. Haas et al. Spinal Cord 2005;43:
22 Darmbeleid bij chronische dwarslaesie Dieet : vezels / vocht Toilettraining Anorectale stimulatie Manuele evacuatie Zachte laxativa Anale tampon/plug Lavementen Colonirrigatie Chirurgie
23 Anale plug / tampon
24 Deutekom M, Dobben AC. Plugs for containing faecal incontinence. Cochrane Database of Systematic Reviews 2005, Issue 3. Art. No.: CD Beperkt aantal studies (4). - Beperkte tolerantie van een anale tampon (1/3 verdraagt het niet) - Als wel verdragen kan het BEHULPZAAM zijn en een aanvulling bij andere continentiemaatregelen.
25 Darmbeleid bij chronische dwarslaesie Dieet : vezels / vocht Toilettraining Anorectale stimulatie Manuele evacuatie Zachte laxativa Anale tampon Lavementen Colonirrigatie Chirurgie Faecale impactie Abdominale opzetting +++ (Sub) obstructie Toename spasticiteit Autonome dysreflexie Overloopincontinentie
26 Darmbeleid bij chronische dwarslaesie Lavementen en lavage bij faecale impactie - Verwijderen faecalomen - Desimpactie oraal (KleanPrep ) anaal (Fleet ) Hôpital Notre Dame à la Rose Lessines/Lessen - Lavementen hoog toedienen via maagsonde eventueel of sluitende rectale sonde cave: anale / rectale kwetsuren
27 Darmbeleid bij chronische dwarslaesie Dieet : vezels / vocht Toilettraining Anorectale stimulatie Manuele evacuatie Zachte laxativa Anale tampon Lavementen Colonirrigatie Chirurgie
28 Darmbeleid bij chronische dwarslaesie RETROGRAAD COLONIRRIGATIE ANTEGRAAD
29 Colonirrigatie bij chronische dwarslaesie 87 patiënten met dwarslaesie (3/4 > T9) 42 transanale colonirrigatie 45 conservatief darmbeleid Lagere obstipatiescore Lagere incontinentiescore Betere algemene tevredenheid Hogere levenskwaliteitsscore p=0,0016 p=0,015 p=0,023 p=0,00009 Evaluatie na 10 weken Christensen et al, Gastroenterology 2006;131:738
30 Colonirrigatie bij chronische dwarslaesie 42 transanale colonirrigatie 45 conservatief darmbeleid Tijd bezig met «darmen» 47 min per dag 75 min. p=0,040 «Ernstige» incontinentie 0,2-0,3 0,2-0,4 p=0,71 (nood aan verversen) Autonome dysreflexie < p=0,09 Urineweginfecties 6 % 15 % p=0,005 Gebruik laxativa = Christensen et al, Gastroenterology 2006;131:738
31 Colonirrigatie bij chronische dwarslaesie Lange termijn opvolging Opvolging gedurende gem. 21 maanden (1 116 m) 63 % (67/107) van de personen met neurologisch lijden doen verder met colonirrigatie met grote tevredenheid. Complicaties: 2 colonperforaties op irrigaties. 34% succesvol op langere termijn bij niet-neurologische obstipatie 51 % succesvol op langere termijn bij niet-neurologische faec. incont. Christensen et al, Dis Colon Rectum 2009;52:
32 Karakteristieken in de irrigatiegroep Gemiddeld volume 700 ml ( ml) 1/3 scheuren in de rectale ballon 40 % rapporteert lekkage naast de sonde 40 % heeft hulp nodig van derden bij het spoelen, maar evenveel patiënten rapporteren minder afhankelijk te zijn van derden tov voor het irrigeren. Frequentie van spoelen: 1/d 1-3/w 1/2 d Noodzaak aan toegewijde en efficiënte verpleegkundige Christensen et al, Gastroenterology 2006;131:738
33 Retrograde colonirrigatie bij chronische dwarslaesie Coloplast Iryflex
34
35 Retrograde colonirrigatie bij neurologisch lijden -Overwegen in geval van obstipatie + faecale incontinentie. - Proefspoelen houdt weinig risico in. -Goede omkadering is noodzakelijk (verpleegkundige, evt. hulpmiddelen bij het spoelen) - Start met 750 cc lauw water 1x per dag. - Goed resultaat: evt. 1x om de 2 dagen - Geen goed resultaat: volume verhogen naar 1 (max 1,5) l
36 Colonirrigatie bij neurogene darm ANTEGRAAD SPOELEN Spina bifida Interval Resultaten Verwikkelingen 24 u - 72 u kinderen > 80 % gunstig volwassenen 50 % (Gerharz 97) stenose Dwarslaesie Beperkte literatuurervaring (Teichmann et al, Urology 2003, n=6 Christensen et al, Spinal Cord 2000, n=3) Cave: lekkage via stoma, dunne darmobstructie, wondinfecties.
37 Darmbeleid bij chronische dwarslaesie Dieet : vezels / vocht Toilettraining Anorectale stimulatie Manuele evacuatie Zachte laxativa Anale tampon Lavementen Colonirrigatie - Sacrale anterieure wortelstimulatie volgens Brindley - Artificiële sphincter - Colostoma Chirurgie
38 Darmbeleid bij chronische dwarslaesie - Sacrale anterieure wortelstimulatie volgens Brindley (vnl urologisch)
39 Artificiële sphincter (vnl. urologisch)
40 Colostoma bij chronische dwarslaesie Safadi et al. Am J Surgery patiënten met SCI. Retrospectief. Indicaties: Perineale decubitus Chronische obstipatie Resultaten: 21 linkszijdig 20 rechtszijdig 7 ileostoma 5 j tevredenheid 100 % 88 % 83 % Tijd ivm darm Voor 123 min 102 min 73 min Na 15 min * 11 min * * 13 min Levenskwaliteitscore Voor 50 * 49 * 60 * Na * P < 0,05
41 Colostoma bij chronische dwarslaesie Luther et al. J Spinal Cord Med Retrospectief. 74 SCI pts met colostoma vs. 296 SCI pts met conservatief beleid Resultaten: - geen verschillen in levenskwaliteit (maar wel globaal goed) - in beide groepen even ON-tevreden met hun darmfuncties: 56 % in colostomiegroep 42 % in conservatieve groep (p NS)
42 Darmbeleid bij chronische dwarslaesie Trial and error Dieet: vezels / vocht Toilettraining Anorectale stimulatie Manuele evacuatie Zachte laxativa Anale tampon Lavementen Colonirrigatie Chirurgie
Darmfunctiestoornissen na low anterior resectie behandeling en preventie
Darmfunctiestoornissen na low anterior resectie behandeling en preventie Isala Dr. H.L. van Westreenen gastro-intestinaal chirurg ~9:00 uur ~16:00 uur Isala Titel van de presentatie 01-01-2013 pagina 2
Nadere informatieObstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven
Obstipatie bij kinderen Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Normaal stoelgangspatroon postnataal: 99% defaecatie binnen 48 uren borstvoeding volwassenen: 3x/dag tot 3x/week
Nadere informatieBeslisboom bij obstipatie en/of incontinentie van feces bij kinderen
Beslisboom bij obstipatie en/of incontinentie van feces bij kinderen Hoe wordt ontlasting geloosd? Rond het anaalkanaal liggen twee kringspieren: De inwendige kringspier: deze werkt onwillekeurig, dwz
Nadere informatieObstipatie en faecale incontinentie bij ouderen
Obstipatie en faecale incontinentie bij ouderen when the going gets tough Judith Jonker Geriater Inhoud Obstipatie Definitie Prevalentie Typen Secundaire factoren Rode vlaggen Kliniek Behandelopties Fecale
Nadere informatieBeslisboom bij obstipatie en/of incontinentie van feces ofwel bowelmanagement (managen van de darmen)
Beslisboom bij obstipatie en/of incontinentie van feces ofwel bowelmanagement (managen van de darmen) Hoe wordt ontlasting geloosd? Rond het anaalkanaal liggen twee kringspieren: De inwendige kringspier:
Nadere informatieDe ontlasting is M(i)S. Literatuur. Incidentie 19-2-2014. Joke Beekman. MSMS 2 december 2013
De ontlasting is M(i)S MSMS 2 december 2013 Joke Beekman Verpleegkundig specialist Revalidatiegeneeskunde en Continentie- en retentiezorg Sint Maartenskliniek, Nijmegen Literatuur Incidentie 68% darm problemen
Nadere informatieSacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi
Sacrale neurostimulatie voor incontinentie Week van de urologie Dr. M. Abasbassi 26-09-2018 SNS voor incontinentie Enkele feiten Diagnostiek Alternatieven Sacrale neurostimulatie Conclusie SNS voor incontinentie
Nadere informatieVerkorte SKP - MOVICOL Vloeibaar Sinaasappelsmaak - Juni 2013
Verkorte SKP - MOVICOL Vloeibaar Sinaasappelsmaak - Juni 2013 Naam van het geneesmiddel: MOVICOL Vloeibaar Sinaasappelsmaak, concentraat voor drank Kwalitatieve en kwantitatieve samenstelling: Elke 25
Nadere informatieMultiple sclerosis en incontinentie. Ondersteund door Prinses Beatrix Fonds
1 Multiple sclerosis en incontinentie Dé vereniging voor mensen met MS en hun betrokkenen 3 De blaas De blaas is een spier die zorgt voor: De opslag van urine => 300 tot 500 ml Het lozen van urine man
Nadere informatieINHOUD. SHK nascholing Kindergeneeskunde 31 januari 2017
INHOUD 1. Defecatieproblemen/definitie obstipatie 2. Benadering patiënt met obstipatie 3. Rol van aanvullende diagnostiek; wie doet wat en wanneer 4. Behandelingsstappenplan 5. Multidisciplinaire behandeling;
Nadere informatieinfo voor de ouders man, vrouw en kind Colonspoelen
info voor de ouders man, vrouw en kind Colonspoelen Inhoud 01 Hoe werken de darmen?... 04 02 Wat is fecale incontinentie?... 05 03 Oorzaken van fecale incontinentie?... 06 04 Wat verstaan we onder constipatie?...
Nadere informatieGeneeskundige Dagen Antwerpen 2014
Geneeskundige Dagen Antwerpen 2014 Constipatie bij Ouderen: Het Gebruik van Laxativa in Woonzorgcentra Dr. Inge Bruynseels ASO geriatrie Overzicht Constipatie Inleiding/definitie Epidemiologie en risicofactoren
Nadere informatieFecale urge incontinentie
Fecale urge incontinentie Minisymposium 30 maart 2019 Prof. Dr. H. De Schepper Coördinator Klein Bekken Kliniek UZA Afdeling Gastro-enterologie en Hepatologie Casus Man, 34 jaar VG banaal, wel altijd gevoelige
Nadere informatieVerpleegkundige Instructie Palliatieve Zorg Obstipatie
Verpleegkundige Instructie Palliatieve Zorg Obstipatie 5-Folder Obstipatie.indd 1 15-07-2008 09:30:32 1. Hoe herkent u obstipatie? 1.1. Definities Obstipatie: Het weinig frequent (minder dan 3x p.w.) en
Nadere informatieKronkels in een normaal buikje: obstipatie van consultatie tot diagnose bij een normaal traject
Kronkels in een normaal buikje: obstipatie van consultatie tot diagnose bij een normaal traject Prof. Dr. I. Hoffman Normaal stoelgangspatroon Postnataal: 99% defaecatie binnen 48 uren Borstvoeding Volwassenen:
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. NORGALAX, 0,12 g / 10 g, gel voor rectaal gebruik. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL NORGALAX, 0,12 g / 10 g, gel voor rectaal gebruik. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Actief bestanddeel: Natriumdocusaat 0,12
Nadere informatieFunctionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014
Functionele obstipatie: wat te doen? Merit Tabbers Kinderarts MDL EKZ/AMC NKD, Utrecht, 11 sept 2014 Obstipatie Obstipatie is de meest voorkomende gastro-intestinale aandoening op de kinderleeftijd. Naar
Nadere informatieRichtlijn Defecatiebeleid. bij volwassenen met een dwarslaesie, multiple sclerose of spina bifida
Richtlijn Defecatiebeleid bij volwassenen met een dwarslaesie, multiple sclerose of spina bifida Richtlijn Defecatiebeleid bij volwassenen met een dwarslaesie, multiple sclerose of spina bifida Samengesteld
Nadere informatieDarmspoelen met Peristeen. Productinformatie
Darmspoelen met eristeen roductinformatie Inleiding Stoornissen van de stoelgang Irrigeren of darmspoelen is een kunstmatige manier om het rectum en een deel van de dikke darm te legen door het inbrengen
Nadere informatie1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7
Inhoud Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk Auteurs I III 1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 DEEL
Nadere informatieChronische constipatie
Definitie Verschil in perceptie van patiënt arts Persen Harde stoelgang Niet kunnen gaan wanneer gewenst Infrequente defecatie Zéér veel verschillende definities unsatisfactory defecation characterized
Nadere informatieDefecatie Expertise Centrum. Landelijk RIF Event 2014
Defecatie Expertise Centrum Landelijk RIF Event 2014 Waarom Coloplast ontwikkeling van Defecatie Expertise Centra (DEC s) ondersteunt Missie Coloplast Making life easier for people with intimate healthcare
Nadere informatieRichtlijn Defecatiebeleid
Richtlijn Defecatiebeleid bij volwassenen met een dwarslaesie (inclusief caudalaesie), multiple sclerose of spina bifida 1e herziene versie Richtlijn Defecatiebeleid bij volwassenen met een dwarslaesie
Nadere informatieCONSTIPATIE BIJ HEMODIALYSEPATIENTEN
CONSTIPATIE BIJ HEMODIALYSEPATIENTEN auteur: Ria Molemans 1. Inleiding Constipatie van niet-obstructieve oorsprong bij hemodialysepatiënten kan andere oorzaken hebben dan dezelfde aandoening bij patiënten
Nadere informatieurologische vragenlijst man
urologische vragenlijst man VIGNET Mantelzorg: Beroep: Hobby s: Naam en adres van huisarts: Telefoon: Mutualiteit: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? diabetes - AHT - hartfalen - Gewicht: kg
Nadere informatieCAP : Darmproblemen. Maart 2008 PROBLEEM
CAP : Darmproblemen Maart 2008 I PROBLEEM Deze CAP behandelt drie van de meest voorkomende aandoeningen bij ouderen en invalide volwassenen: constipatie, diarree en fecale incontinentie. Fecale incontinentie
Nadere informatieMichel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht. Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019
Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019 OPSLAG EVACUATIE *Embryologie *Anatomie *Innervatie *Fysiologie Laterza R., et al. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol, 2011 MainLineHealth.org
Nadere informatieurologische vragenlijst vrouw
urologische vragenlijst vrouw VIGNET Mantelzorg: Beroep: Hobby s: Naam en adres van huisarts: Telefoon: Mutualiteit: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? diabetes - AHT - hartfalen - Gewicht: kg
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Voor de volledige lijst van hulpstoffen, zie rubriek 6.1.
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL NORMACOL Granulaat 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Sterculia urens Roxb., gom: 62 g per 100 g granulaat Hulpstoffen met
Nadere informatieBuikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen
Buikpijn, obstipatie en fecale incontinentie bij kinderen Congres Kinderverpleegkunde 2.0 laat je upgraden! Rita van den Tooren-de Groot Kinderarts HMC Haaglanden Medisch Centrum Den Haag 27 september
Nadere informatieGLYCERINE Suppo's Kela
GLYCERINE Suppo's Kela GLYCERINE Suppo's Kela NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Glycerine suppo s kela volwassenen zetpillen. Glycerine suppo s kela baby en kinderen zetpillen. (KELA PHARMA) ATC5 Rangschikking
Nadere informatieNieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie
Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie Dr. S. Vande Velde Dienst kindergastro-enterologie UZ Gent Prof Dr Van Winckel Prof Dr Van Biervliet Dr De Bruyne 1 Meisje 8 jaar oud Op spoed met mama, al 2 maand
Nadere informatieIWC 3 Fecale Incontinentie
IWC 3 Fecale Incontinentie David D.E. Zimmerman, colorectaal chirurg ETZ (Elisabeth TweeSteden Ziekenhuis), Tilburg @ZimNL Patiënte 59 jarige dame, reed 2 jaar bij tijd en wijle incontinent voor gevormde
Nadere informatieMultiple sclerose en blaasklachten
Multiple sclerose en blaasklachten Zaterdag 8 februari 2014 Dr. Evert Koldewijn uroloog Catharina Ziekenhuis Eindhoven Vanuit dit gebied wordt de blaas en de plasbuis bestuurd f-mri beelden 4 Urine opslag
Nadere informatieColon-inloop (radiologisch onderzoek van de dikke darm)
Colon-inloop (radiologisch onderzoek van de dikke darm) Afspraak Datum: Tijd: U wordt verwacht voor dit onderzoek op de radiologieafdeling van het TweeSteden ziekenhuis, O vestiging Tilburg O vestiging
Nadere informatieAnatomie van de bekkenbodem. Dr. Carine Petré, medische beeldvorming
Anatomie van de bekkenbodem Dr. Carine Petré, medische beeldvorming BEKKENBODEM complexe multifunctionele eenheid : - actieve en passieve steun van viscerale organen - regelt continentie - coördineert
Nadere informatieChirurgische technieken voor fecale incontinentie
Chirurgische technieken voor fecale incontinentie Dr. S. Van den Broeck Dienst Abdominale-, Kinder- en Reconstructieve Heelkunde UZ Antwerpen Chirurgische technieken Anterieur Sfincterherstel Sacral Nerve
Nadere informatieFunctionele darmproblemen na opheffen tijdelijk ileostoma na LAR LOW ANTERIOR RESECTIE SYNDROOM
Functionele darmproblemen na opheffen tijdelijk ileostoma na LAR LOW ANTERIOR RESECTIE SYNDROOM Wilma van der Meer Stoma en continentieverpleegkundige ZLM ( Refaja ziekenhuis Stadskanaal ) Disclosure belangen
Nadere informatieUrologische vragenlijst
Urologische vragenlijst www.urologischcentrum.be Urologische vragenlijst Naam: Leeftijd: Geslacht: Datum: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? Gewicht: BMI: Bladderscan: Neurologische en mentale
Nadere informatieBEKKENBODEMPATHOLOGIE EEN OVERZICHT. Frank van Sprundel dienst algemene heelkunde ZNA Stuivenberg
BEKKENBODEMPATHOLOGIE EEN OVERZICHT Frank van Sprundel dienst algemene heelkunde ZNA Stuivenberg Bekkenbodempathologie (pelvic floor disorders) uitgebreide variabiliteit aan klachten presenteert zich
Nadere informatieVezels: het beste laxeermiddel
CONSTIPATIE EN LAXEERMIDDELEN Vezels: het beste laxeermiddel Constipatie is meestal goedaardig en van voorbijgaande aard. Doorgaans volstaat een verbetering van eet- en leefgewoonten om de verstopping
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SPC: Normacol Page 1 of 5 SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Normacol, granules 620 mg/g 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Het actieve bestanddeel is Sterculia
Nadere informatieObstipatie. mw. N. Beelen, huisarts mw. B. van Merrienboer, verpleegkundig specialist mw. L. Schipper, MDL arts
Obstipatie mw. N. Beelen, huisarts mw. B. van Merrienboer, verpleegkundig specialist mw. L. Schipper, MDL arts Palliatieve Zorg Symposium : Diversiteit en imperfectie in de dagelijkse praktijk 7 November
Nadere informatieNeurogene darmdisfunctie
encathopedia Volume 8 Neurogene darmdisfunctie en darmspoelen Constipatie Ontlastingsverlies Opgeblazen gevoel Darmspoelen kan helpen Controle Zelfvertrouwen Waardigheid Neurogene darmdisfunctie Er is
Nadere informatie1 NAAM VAN HET GENEESMIDDEL. Molaxole, poeder voor orale suspensie 2 KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING
1 NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Molaxole, poeder voor orale suspensie 2 KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elk sachet bevat de volgende werkzame bestanddelen: Macrogol 3350 13,125 g Natriumchloride
Nadere informatieTesten funktionaliteit kleine bekken Anorectale functietesten. André Smout AMC Amsterdam
Testen funktionaliteit kleine bekken Anorectale functietesten André Smout AMC Amsterdam Disclosures Sponsoring onderzoek Medical Measurement Systems Given Imaging Honorarium Reckitt Benckiser AstraZeneca
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Dulcolax bisacodyl 10 mg zetpillen (bisacodyl)
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Dulcolax bisacodyl 10 mg zetpillen (bisacodyl) Lees goed de hele bijsluiter, want deze bevat belangrijke informatie Dit geneesmiddel kunt u zonder voorschrift krijgen.
Nadere informatieLaxantia bij opioïdgebruik 3
Laxantia bij opioïdgebruik 3 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Versienummer 2 Datum April 2013 Doel Het voorkomen
Nadere informatieBijsluiter: informatie voor de patiënt
Bijsluiter: informatie voor de patiënt MOVICOL Neutral 13,7 g zakje, poeder voor drank Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor
Nadere informatieSacrale Neurostimulatie voor Fecale Incontinentie.. Dr. Henk Thieren Dr.Jean-Marc Gillardin Abdominale Heelkunde AZ Sint-Lucas Brugge Overzicht : Definities + Scores. Cijfers bekkenbodempathologie. Geschiedenis
Nadere informatieOBSTIPATIE BIJ KINDEREN boweldysfunction. Dr. Liesbet Vercammen Kindergastro-enterologie AZ Turnhout
OBSTIPATIE BIJ KINDEREN boweldysfunction Dr. Liesbet Vercammen Kindergastro-enterologie AZ Turnhout Normaalwaarden neonaat: 90% meconium < 24 u. zuigeling 0-3 maanden: BV: gemiddeld 3 x per dag ontlasting.
Nadere informatieLACTULOSE KELA 500ML FLES
LACTULOSE KELA 500ML FLES LACTULOSE KELA NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Lactulose Kela vloeistof voor oraal gebruik (KELA PHARMA) ATC5 Rangschikking Klasse Omschrijving MAAGDARMKANAAL EN STOFWISSELING LAXANTIA
Nadere informatieIleus in de palliatieve setting. Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis
Ileus in de palliatieve setting Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis Inleiding Richtlijn palliatieve zorg 2009 www.pallialine.nl Richtlijn ileus Praktijkervaring
Nadere informatieIncontinentie bij kinderen
Incontinentie bij kinderen Deel 1 N.J. Langendoen, Kinderarts Sept 2016 urethra 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 1 Lower urinary tract function International children s continence society (ICCS) Dagfrequentie (betrouwbaar
Nadere informatieMacrogol en elektrolyten Naturel Tramedico, poeder voor drank 13,7 g
pagina 1 van 6 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Macrogol en elektrolyten Naturel 13,7 g 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elk sachet Macrogol en elektrolyten Naturel Tramedico bevat de volgende
Nadere informatieMICROLAX MICROLAX. (McNEIL) II F 5. Naam van het geneesmiddel: MICROLAX, microlavement
MICROLAX MICROLAX (McNEIL) II F 5 Naam van het geneesmiddel: MICROLAX, microlavement Kwalitatieve en kwantitatieve samenstelling: Eén Microlax microlavement (5 ml) bevat: Natriumlaurylsulfoacetaat 45 mg
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. MOVICOL Junior Neutral 6,9 g zakje, poeder voor drank 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL MOVICOL Junior Neutral 6,9 g zakje, poeder voor drank 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elk zakje MOVICOL Junior Neutral bevat
Nadere informatieFaecale impactie Een behandeling met MOVICOL Junior Neutral bij faecale impactie duurt tot 7 dagen en gaat als volgt:
Farmaceutisch bedrijf (NORGINE) 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL MOVICOL Junior Neutral 6,9 g zakje, poeder voor drank 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elk zakje MOVICOL Junior Neutral bevat
Nadere informatieLAR Syndroom. Low Anterior Resectie Syndroom
LAR Syndroom Low Anterior Resectie Syndroom Wat is een LAR Syndroom? Het LAR-syndroom is een verzamelnaam voor klachten die kunnen ontstaan na een endeldarmoperatie. Soms is hier ook bestraling en/of chemotherapie
Nadere informatieGastro intestinale problemen.
DE BEHANDELING VAN COMPLEXE LICHAMELIJKE PROBLEMEN IN DE PALLIATIEVE EN TERMINALE FASE Gastro intestinale problemen. DR. P. VANDECANDELAERE MDL - ARTS (SUB) OBSTRUCTIE PERSISTERENDE HIK DR. P. VANDECANDELAERE
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Lactulose EG 10 g, poeder voor drank 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING : Lactulose 670 mg/ml Lactulose EG 10 g, poeder voor
Nadere informatieChirurgische behandeling darmcarcinoom
ONCOLOGISCH ZORGPROGRAMMA KEMPEN Regionale Vormingscel Oncologie Maandag 10 februari 2014 Dr. Maarten Michiels H.Hartziekenhuis Mol Chirurgische behandeling darmcarcinoom Fast facts Anatomie, fysiologie,
Nadere informatiePostgraduaat onderwijs 2014. Ileo en colostoma. M. Schoneveld. abdominale heelkunde UZ-Brussel
Postgraduaat onderwijs 2014 Ileo en colostoma M. Schoneveld abdominale heelkunde UZ-Brussel Anus Praeter Anus praeter naturalis Een chirurgisch aangelegde uitgang, een kunstmatig aangelegde anus op de
Nadere informatieDe tumor is weg maar ik heb wel andere klachten: wat nu?
De tumor is weg maar ik heb wel andere klachten: wat nu? C. Gielen, verpleegkundig specialist MUMC+ Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieMetamucil Suikervrij Lemon, 581 mg/g, poeder voor orale suspensie Metamucil Suikervrij Orange, 581 mg/g, poeder voor orale suspensie
1.3.1 : Bijsluiter Bladzijde : 1 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Metamucil Suikervrij Lemon, 581 mg/g, Metamucil Suikervrij Orange, 581 mg/g, Ispaghula husk anhydricum Lees goed de hele bijsluiter
Nadere informatie. J '. : c : : i i v'-'i M.'! > ' : ' ;! ', v : ' * ' ' ** ;>" '! ' " ( " ;. ' ' ' ;. ;, : T : i «- ;; '.' i -, /
Samenvatting I 757 S a m e n v a t t i n g ^"-; ''"-"' '""' "' ""' '' - - *' ^ ' w ^'^?.-. J '. : c : : i i v'-'i M.'! > ' : ' ;! ', v : ' * ' ' ** ;>" '! ' " ( " ;. ' ' ' ;. ;, : T : i «- ;; '.' i -,
Nadere informatieProgramma. Ketenzorg Arnhem
Programma 17.30 Incontinentie/ Valpreventie 18.30 Bijdrage ergotherapeut 19.00 Pauze 19.10 Pitch Verbeterplan 20.30 Pauze 20.45 Waarom ouderenzorg, Take home Message 21.00 Afsluiting Incontinentie: Mictie
Nadere informatieLaparoscopische ventrale rectopexie
Laparoscopische ventrale rectopexie 51.009N-140401 Diensthoofd Proctologie Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper T: 057 35 72 00 www.yperman.net/proctologiekliniek Wat is een laparoscopische
Nadere informatieDarmspoelen met Malonestoma bij kinderen. Instructie voor ouders
Darmspoelen met Malonestoma bij kinderen Instructie voor ouders Inleiding Samen met uw kinderchirurg en verpleegkundig specialist (VS) wordt de mogelijkheid van darmspoelen met behulp van een Malone stoma
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Dulcolax bisacodyl 10 mg zetpillen
DULCOLAX BISACODYL BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Dulcolax bisacodyl 10 mg zetpillen (bisacodyl) Lees goed de hele bijsluiter, want deze bevat belangrijke informatie Dit geneesmiddel kunt u zonder
Nadere informatieVoedingsadviezen bij obstipatie
Voedingsadviezen bij obstipatie In deze folder vindt u informatie over de oorzaken en behandeling van obstipatie. Verder leest u hoe dit toe te passen is in het dagelijks leven. Inhoud Wat is obstipatie?
Nadere informatieLow Anterior Resectie Syndroom (LARS) Informatiebrochure patiënten
Low Anterior Resectie Syndroom (LARS) Informatiebrochure patiënten 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Wat is en Low Anterior Resectie Syndroom (LARS)?... 4 Wat zijn veelvoorkomende syndromen?... 5 Potentiële risicofactoren
Nadere informatieProtocol Darmspoelen met Peristeen. bij volwassenen met een dwarslaesie, multiple sclerose of spina bifi da
Protocol Darmspoelen met Peristeen bij volwassenen met een dwarslaesie, multiple sclerose of spina bifi da Protocol Darmspoelen met Peristeen bij volwassenen met een dwarslaesie, multiple sclerose of spina
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL MICROLAX, oplossing voor rectaal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén ml Microlax bevat: - Natriumlaurylsulfoacetaat
Nadere informatieLaparoscopische ventrale rectopexie
Laparoscopische ventrale rectopexie T: 057 35 72 00 www.yperman.net/proctologiekliniek Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 51.009N 140401 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd
Nadere informatieheelkunde 2 informatiebrochure Altemeier
heelkunde 2 informatiebrochure Altemeier Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is een rectale prolaps? 4 3. Voorbereiding 5 4. De operatie 5 5. Mogelijke verwikkelingen 6 6. Na de operatie 6 7. Ontslag 7
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIENT. Sorbitol Delalande 5 g poeder voor drank (Sorbitol)
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIENT Sorbitol Delalande 5 g poeder voor drank (Sorbitol) Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken, want er staat belangrijke informatie in
Nadere informatieSophia Kinderziekenhuis. Darmspoelen met een rectaal spoelsysteem. Informatie voor ouders/verzorgers
Sophia Kinderziekenhuis Darmspoelen met een rectaal spoelsysteem Informatie voor ouders/verzorgers Uw kind is geboren met een anorectale malformatie, de ziekte van Hirschsprung of met Spina Bifida, waardoor
Nadere informatieDe rol van voeding bij darmkanker
De rol van voeding bij darmkanker Stefanie Mortier Oncologisch centrum 26 maart 2015 Inhoud 1. Oorzaken 2. Preventie 3. De nog niet behandelde patiënt 4. Radio- en chemotherapie 5. Chirurgie 6. Herstel,
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
Bijsluiter: Normacol Page 1 of 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER NORMACOL 620 mg/g granules Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie
Nadere informatieFecale impactie. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk
Fecale impactie T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat
Nadere informatieZorg aan de suprapubische katheter
Zorg aan de suprapubische katheter -Wat? - Indicaties : chronische en tijdelijke evacuatie van urine - Voordelen - Nadelen - Hoe een suprapubische katheter plaatsen - Hoe een suprapubische katheter vervangen
Nadere informatieDarmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis
Darmoperatie bij Diverticulitis Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Chirurgie Waregem_Versie 1_Feb 2016 Inleiding Deze folder geeft uitleg over een operatie van de dikkedarm bij diverticulitis.
Nadere informatieERAS & GASTROINTESTINALE HEELKUNDE
ERAS & GASTROINTESTINALE HEELKUNDE q COLORECTALE HEELKUNDE q IMPACT LAPAROSCOPIE DR. RIK VERROKEN, DIENSTHOOFD ABDOMINALE HEELKUNDE AZ NIKOLAAS 21 NOVEMBER 2015 COLORECTALE HEELKUNDE IMPACT OP FAST TRACK
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. Ventrale rectopexie
Ventrale rectopexie VENTRALE RECTOPEXIE INLEIDING Binnenkort zult u worden geopereerd aan een verzakking van het laatste stuk van de darm, de endeldarm. Dit zal gebeuren via een zogenaamde kijkoperatie,
Nadere informatieElk sachet Macrogol en elektrolyten Naturel InterGal bevat de volgende actieve bestanddelen:
1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Macrogol en elektrolyten Naturel InterGal, poeder voor drank 13,7 g 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elk sachet Macrogol en elektrolyten Naturel InterGal bevat
Nadere informatieMETAMUCIL SUIKERVRIJ LEMON 3,4 G/SACHET METAMUCIL SUIKERVRIJ ORANGE 3,4 G/SACHET poeder voor orale suspensie BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
1.3.1 : Bijsluiter Bladzijde : 1 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Metamucil Suikervrij Lemon, 3,4 g/sachet, Metamucil Suikervrij Orange, 3,4 g/sachet, Ispaghula husk anhydricum Lees goed de hele
Nadere informatieaanleggen van een pouch (IPAA)
patiënteninformatie aanleggen van een pouch (IPAA) U heeft met uw arts gesproken over het maken van een verbinding tussen de dunne darm en de anus. Dit heet een Ileo Pouch Anale Anastomose (IPAA), in het
Nadere informatieVormen en oorzaken van urine-incontinentie Er zijn verschillende vormen van urine-incontinentie:
INCONTINENTIE Inleiding Incontinentie (urine-incontinentie en/of ontlastingsincontinentie) is vooral bij ouderen een veelvoorkomend probleem. Toch zoekt maar een klein deel van de mensen hulp. Hierbij
Nadere informatieONDERBUIK KLACHTEN pathofysiologie en behandeling
ONDERBUIK KLACHTEN pathofysiologie en behandeling Lisbeth Mathus-Vliegen Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam e.mathus-vliegen@amc.uva.nl ONDERBUIK KLACHTEN Obstipatie 13,2 per 1000 Diarree
Nadere informatieONDERBUIK KLACHTEN pathofysiologie en behandeling
ONDERBUIK KLACHTEN pathofysiologie en behandeling Lisbeth Mathus-Vliegen Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam e.mathus-vliegen@amc.uva.nl ONDERBUIK KLACHTEN Obstipatie 13,2 per 1000 Diarree
Nadere informatieHerplaatsen suprapubische sonde (KB 13 juli 2006)
Herplaatsen suprapubische sonde (KB 13 juli 2006) Indicaties suprapubische sonde Chronische urineretentie bv. door prostaathypertrofie of neurologisch blaaslijden Uretrastrictuur, dwarslaesie, neurologisch
Nadere informatieMOVICOL MOVICOL (NORGINE) II F 3 b. Naam van het geneesmiddel: MOVICOL 13,8 g zakje poeder voor drank
MOVICOL MOVICOL (NORGINE) II F 3 b Naam van het geneesmiddel: MOVICOL 13,8 g zakje poeder voor drank Kwalitatieve en kwantitatieve samenstelling: Elk zakje Movicol bevat de volgende werkzame bestanddelen.
Nadere informatieAntegraad darmspoelen via Chait Trapdoor of Malonestoma
Antegraad darmspoelen via Chait Trapdoor of Malonestoma Uw kind is bekend met rectaal darmspoelen. Het kan zijn dat deze manier van spoelen onvoldoende resultaat geeft of dat uw kind nog steeds incontinent
Nadere informatieMOVICOL Chocoladesmaak Bijsluiter 02 november Bijsluiter: informatie voor de patiënt
Bijsluiter: informatie voor de patiënt MOVICOL Chocoladesmaak 13,9 g zakje, poeder voor drank Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie
Nadere informatieTITEL. Vroege enterale voeding vermindert postopera5eve ileus en naadlekkage na grote rectumchirurgie
TITEL Vroege enterale voeding vermindert postopera5eve ileus en naadlekkage na grote rectumchirurgie Fanny Heesakkers, Petra Boelens, Misha Luyer, Arnout Roos, Kevin van Barneveld, Ignace de Hingh, Grard
Nadere informatieMOVICOL JUNIOR NEUTRAL
MOVICOL JUNIOR NEUTRAL Bijsluiter: informatie voor de patiënt MOVICOL Junior Neutral 6,9 g zakje, poeder voor drank Lees goed de hele bijsluiter door voordat u dit geneesmiddel aan uw kind gaat geven want
Nadere informatie