Een kwalitatief goede job is voor iedereen goed

Transcriptie

1 Een kwalitatief goede job is voor iedereen goed Tom Vandenbrande Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra

2 Welke elementen spelen een rol bij het bepalen van de jobkwaliteit? Jobkwaliteit versus welzijn van werknemers Een goede kwaliteit van banen houdt meer mensen aan de slag 2

3 Welke elementen spelen een rol bij het bepalen van de jobkwaliteit? Kwaliteit van de arbeid Karasek Uitbreiding JDC-model 4 A s Decent work volgens ILO Laken indicatoren van de EU Synthese 3

4 Kwaliteit van de arbeid volgens Karasek leermogelijkheden Regelmogelijkheden Zinloos werk Passief werk Actief werk Slopend werk Jobvereisten stressrisico s 4

5 Kwaliteit van de arbeid uitbreiding van JDR-model Actieve jobs van Karasek met een evenwicht tussen autonomie en werkeisen. Uitbreiding van model met sociale steun als derde dimensie 5

6 Kwaliteit van de arbeid Vier A s als brede omschrijving KvdA Arbeidsinhoud: een uitdagende baan, cf. Karasek Arbeidsomstandigheden: in een veilige werkplek Arbeidsvoorwaarden: met goede lonen en arbeidstijden Arbeidsverhoudingen: met goede sociale relaties 6

7 Kwaliteit van de arbeid ILO decent work agenda Jobcreatie Rechten voor werknemers: vertegenwoordiging, participatie, wetgevend kader Sociale bescherming: veilige werkplek, arbeidstijdregelingen, familiewaarden, inkomensgarantie, gezondheidszorg Sociale dialoog bevorderen: sterke en onafhankelijke vertegenwoordiging van werkgevers en werknemers 7

8 Kwaliteit van de arbeid Laken indicatoren van EU Intrinsieke kwaliteit van de arbeid Kwalificaties en levenslang leren en opbouw van de loopbaan Gelijke kansen voor mannen en vrouwen Veiligheid en gezondheid Flexibiliteit en zekerheid Inschakeling en toegang tot de arbeidsmarkt Organisatie van het werk en evenwicht tussen beroeps- en gezinsleven Sociale dialoog en deelname van de werknemers Verscheidenheid en non-discriminatie Algemene economische prestaties en productiviteit 8

9 Kwaliteit van de arbeid Recente synthese (Holman, Walqing project) Area Dimension Subdimension Characteristics A. Work quality 1. Work organisation Job demands Job resources Workload Job discretion, social support, autonomous work groups B. Employment quality 2. Wages Wage level, performance related pay, benefits C. Empowerment quality 3. Security and flexibility 4. Skills and development 5. Engagement & representation Security Flexibility Contractual status Flexible working (time) arrangements Training provided, development opportunities Employee engagement and communication practices 9

10 Hoe de kwaliteit van de arbeid beoordelen? Eén score Verschillende kenmerken, verschillende types van banen Werkbaarheidsproblemen tellen Banen met de beste outcomes (welzijn van werknemers) 10

11 Hoe de kwaliteit van de arbeid beoordelen? Eén score (Leschke & Watt, ETUI) 11

12 Hoe de kwaliteit van de arbeid beoordelen? Een typologie van banen (EWCS work in progress) Best quality work: interesting scores on all (22) indicators Full time balanced work: reasonable postive scores on most dimensions Part time dead end jobs: working part time and/or in jobs with limited carer prospects Work on flexible and unusual hours: good salary and a full time job, but unfavourable working time arrangements Emotionally demanding work: dealing with people outside organization, no support inside organization Heavy repetitive work: no autonomy or say, risky environment, but good working conditions Worst quality job: bad scores on most items 12

13 Hoe de kwaliteit van de arbeid beoordelen? Werkbaarheid van de job (SERV) Werkbaarheidsmonitor taxeert 4 problemen met werkbaarheid in de baan (psychische vermoeidheid, welbevinden in het werk, leermogelijkheden, werkprivébalans)

14 Hoe de kwaliteit van de arbeid beoordelen? Relatie tussen jobkwaliteit en gevolgen Positie op de arbeidsmarkt (cf. jobonzekerheid) Attitudes (tevredenheid, absenteïsme, verloop) Gezondheid (mentaal, fysiek, algemeen) Opvallende vaststelling (EWCS in progress) Kwalitatief beste banen zijn niet noodzakelijk de meest gezonde banen. Een gebalanceerde jobkwaliteit lijkt gezonder voor werknemers Emotionele belasting heeft de zwaarste gevolgen voor de gezondheid van de werknemer en de duurzaamheid van de baan 14

15 Een goede arbeidskwaliteit garandeert ook een goede arbeidskwantiteit Huidige beleidsfocus ligt vooral op relatie arbeidskwantiteit en loonkosten Europe 2020: 75% employment rate, make work attractive (loonkosten, activering, opleiding) Regeringsverklaring Di Rupo: werkzaamheidsgraad naar 73,2%, het werk aantrekkelijker maken (loonkosten, werkloosheid, brugpensioen) 15

16 Een keuze voor de samenleving: Jobkwaliteit ten koste van banen? Huidige impliciete veronderstelling: dure banen kosten werkgelegenheid (cf. focus op loonkosten). Focus ligt op drukken van loonkosten. Vraag: wat met andere elementen van jobkwaliteit?; hoeveel banen gaan verloren ten koste van een goede jobkwaliteit? 16

17 Relatie loonkosten en werkzaamheid Nauwelijks relatie loonkosten - werkzaamheidgraad Correlatie LK & WZM = Cf. lage elasticiteit Correlatie LC & WZM = 0.62! Te veel nadruk op loonkosten in de ambitie om werk aantrekkelijk te maken? Lage loonkosten alleen maken werk niet noodzakelijk aantrekkelijker. 17

18 Relatie loonkosten en werkzaamheid ETUI JQ index lonen Atypische arbeid Work-life balance & arbeidstijden Arbeidsvoorwaarden en - zekerheid Training en loopbaanperspectief Inspraak en participatie Landen met een hoge jobkwaliteit hebben hoge jobkwantiteit! Hoge jobkwaliteit maakt werk aantrekkelijk 18

19 Conclusie Jobkwaliteit, moeilijk in één cijfer te meten. Een goede balans is het best voor de gezondheid. Goede banen zijn niet enkel voor individuele werknemers goed, ze zorgen ook voor meer banen. Actualiseren sociaal pact met aandacht voor welzijn op het werk? 19