Welkom door Joop Spijker dagvoorzitter, werkzaam bij Alterra, Wageningen UR, als senior-onderzoeker. Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie

Transcriptie

1 Programma In het Deltaprogramma zijn voorstellen opgenomen om de ruimtelijke inrichting van Nederland klimaatbestendig en waterrobuust te maken. Daar maakt de particuliere tuin ook een belangrijk onderdeel vanuit. Garmt Arbouw van het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie licht dit toe Wethouder Tigelaar van de gemeente Amersfoort over nut en noodzaak van Operatie Steenbreek. Welkom door Joop Spijker dagvoorzitter, werkzaam bij Alterra, Wageningen UR, als senior-onderzoeker Wout Veldstra, voorzitter van Operatie Steenbreek, over de huidige stand van zaken Pauze Jeroen Soontiëns, eigenaar van Soontiëns Tuincentrum en Hoveniers in Eindhoven, gaat in op de praktijk. Hij laat zien hoe zij de consument informeren over het belang van een groene tuin versus een versteende tuin Joep Houterman-Timmers over de in ontwikkeling zijnde CouldBee app. Deze app heeft als doel de biodiversiteit (in steden) te verbeteren Gemeenten Den Haag, Groningen, Maastricht, Den Haag, Eindhoven, Leeuwarden en Leiden presenteren hun activiteiten Panel / discussie Netwerkborrel Einde Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie Garmt Arbouw Kennis- en netwerkbijeenkomst Operatie Steenbreek 4 november 2015 Deltaprogramma Deltacommissie 2008 (Cie Veerman) Deltaprogramma: / deelprogramma s 3 generieke, 6 (7) gebiedsprogramma s Interbestuurlijk: gem/ws/prov/rijk Deelprogramma Nieuwbouw en Herstructurering (nu: Ruimtelijke Adaptatie) Focus op stedelijk gebied Deelprogramma Nieuwbouw & Herstructurering Aanpak in de tijd : Knelpuntenanalyse, Omgevingsanalyse Kennisdeling met voorlopers : In gesprek met de stedelijke actoren (ook met niet-overheden) Eind punt: Deltabeslissing ruimtelijke adaptatie Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie (2014) Doel: In 2050 is de gebouwde omgeving zo goed mogelijk waterrobuust en klimaatbestendig ingericht In 2020 handelen we waterrobuust en klimaatbestendig bij het (her)ontwikkelen van gebouwde omgeving Bestuursakkoord DP (2014) Rijk, provincies en gemeenten spreken af dat zij waterveiligheid en klimaatbestendigheid zorgvuldig meewegen bij alle ruimtelijke (her)ontwikkelingen en investeringen in beheer en onderhoud Rijk, provincies en gemeenten doorlopen samen met de waterschappen de stappen weten (analyse) willen (doelen en strategie) werken (borging en realisatie) Waar nodig worden ondersteunende instrumenten ingezet: Stimuleringsprogramma ruimtelijke adaptatie, handreiking, watertoets

2 Opgave: vier dreigingen Opgave verbeeld Opgave als transitie Maaskade Overstroming Rotterdam 6 december 2013 Droogte Waterveiligheid Klimaatbestendige stad Overheden en niet-overheden per 2020: Bewustwording Lokale/regionale kennis over kansen, bedreigingen, maatregelen, uitvoering, beheer Lokale/regionale doelen en maatregelen Vaardigheid op het gebied van financieren Gezonde markt Succesvolle uitvoering van projecten Goed beheer Hitte Wateroverlast 10 Overstromingsgevaar Realiserende partijen Aanpak (overheden) Aanpak (niet-overheden) Toeleverancier Gespecial iseerde bedrijven Onderaannemers Architect Ingenieur bureaus Adviesbureau s Hoofdaannemer Opdracht gever Afnemer Beleggers Banken Makelaars Notariaat Beheerders Financiers Verzekeraars Grondexploitant Eigenaren grond Vastgoed-investeerders Gebruikers/eigenaren vastgoed Overheden Andere partijen Analyse 4 Coalities Manifest KBS Deltabeslissing Uitvoering DBRA Overheden Andere partijen Analyse 4 Coalities Manifest KBS Deltabeslissing Uitvoering DBRA Intentieverklaring Uitvoeringsafspraken overheden en marktpartijen Uitvoering projecten Sturingsfilosofie Elementen: Verbinden van water en ruimte ; goed ontwerp Zoeken naar kosteneffectiviteit en voorkomen afwenteling Gebruikmaken van dynamiek van de stedelijke omgeving en verbinden met andere lokale agenda s (publiek en privaat) Meekoppelen met geplande ruimtelijke investeringen Verantwoordelijkheid primair bij lokale partijen Goed opdrachtgeverschap DPRA in 2015/2016 (1) Stimuleren stresstesten Organiseren van themabijeenkomsten 2 e terugkombijeenkomst ondertekenaars intentieverklaring Activeren sleutelnetwerken, die de communicatie naar individuele organisaties van DPRA kunnen overnemen Stimuleringsprogramma wil flexibel zijn en vraaggestuurd, dus suggesties welkom. DPRA in 2015/2016 (2) Doorlopend: Actueel kennisportaal met hulpmiddelen, voorbeelden, documenten, nieuws en nieuwsbrief Ondersteuning van de 4 leergemeenschappen Water en Ruimte (noord, oost, zuid, west) Tekenen Intentieverklaring RA blijft mogelijk (interessant netwerk)

3 Oproep Operatie Steenbreek Amersfoort Dank voor uw aandacht! Operatie Steenbreek: ga zo door! Daarbij: 1. Vaardig zijn met framing: vele redenen voor vergroenen van tuin/openbare ruimte; ook klimaatadaptatie, maar hoeft niet voorop 2. Neem deel aan of initieer een lokale coalitie met ook private partijen 3. Volg in 2016 lokale stresstests en follow up Vragen? 19 Wethouder Menno Tigelaar (milieu, stedelijk beheer) 20 Amersfoort Ü > 750 jaar oud Voorde = doorwaadbare plaats door de Amer (Eem) Ü 3 (nationale) landschappen + stad Ü inwoners Ü Zand, klei en veen Klimaatbestendig 3

4 Klimaatadaptief Functies hoger dan 2,5 m - NAP Groen dak Herstel oude Eemarm, extra waterberging WKO, warmtepompen, BKA Verbeteren recreatie mogelijkhelangs de Eem/Park Schothorstden naar buitengebied Toekomst: energievoorziening aansluiten op warmtenetten, oppervlaktewater Bewustwording Citizen Science Kracht van de stad Buurttuin Liendert Basiscursus onderhoudsvriendelijk tuinieren Onderzoek door en voor bewoners zorgt voor betrokkenheid bij klimaat in de eigen leefomgeving Het Groene Huis Ü Live meten harde data Ü Beleving/verhalen van inwoners training werken met netwerken Ü Volgen flora en fauna 32/12 titel van de presentaties Hoe verder? Met regelmaat komt huisstijl terug op de agenda, In november weer. Ondertussen: bewaken en uitdragen van de correcte huisstijltoepassing is aan ons allemaal. Bedankt voor uw aandacht. Aangesloten gemeenten Amersfoort Den Haag Eindhoven Groningen Leiden Leiderdorp Leeuwarden Maastricht Wout Veldstra Voorzitter van Operatie Steenbreek Over de huidige stand van zaken Werkgroep Entente Florale / Vitale Groene Stad Van Hall Larenstein Rijksuniversiteit Groningen Maastricht University Alterra /Wageningen UR Haags Milieucentrum Tuinbranche Nederland Klimaatverbond KNNV IVN Groei&Bloei / Nationale Tuinweek Pauze 4

5 Welkom Wat ga ik u vertellen 1. Soontiëns voorstellen 2. Trends en historie 3. Waarom een stenen tuin? 4. Consequentie 5. Onze werkwijze 6. Welke partijen houden zich bezig met tuininrichting? 7. Tips voor gemeentes TUINCENTRUM Steenbreken = informeren, inspireren en activeren HOVENIERS STADSNATUUR STADSNATUUR BOOMVERZORGING BOOMVERZORGING ECOLOGY 5

6 Tuin vanaf jaren 60 Bedrijfsbreed doel Trend in de tuin: > Betegelde tuinen > Kunstgras > De woonkamer buiten Tuin vanaf jaren 60 Vanaf 2000: de verharde tuin Vanaf 2000: de verharde tuin De stenen tuin De opgave: omkeren van verstening Waarom een stenen tuin? 6

7 Individuele consequentie Geen verharde tuin Werkwijze bij tuinaanleg Maatschappelijke consequentie Onze visie en werkwijze: Wat doen wij om klanten te overtuigen van een groene tuininrichting? De wens voor een onderhoudsarme tuin Kunt u mijn tuin bestraten? Informeren, inspireren en activeren Uitvoering: bodem Ombuigen naar een onderhoudsvriendelijke tuin met: -Groenbeleving -Natuurbeleving -Klimaat -Water 7

8 Functionele bestrating Halfverharding en stapstenen Informeren en inspireren Informeren en inspireren Inspireren en activeren Vergroening bedrijventerrein Informeren en inspireren Wilde speelplek basisschool Eindhoven Informeren en inspireren De groene missionaris: Informeren, Inspireren en Activeren over GROENBELEVING EN NATUURBELEVING Pluktuin voor de buurt, Eindhoven Informeren en activeren Moestuinworkshops, tuincentrum, najaar

9 Activeren Moestuinworkshops, tuincentrum, voorjaar 2015 Inspireren en activeren Inspireren en activeren Inspireren en activeren Insectenhotels maken, voorjaar 2012 Aanleg buurttuin de Doorntuin, Eindhoven Informeren, inspireren Welke partijen spelen een rol in de tuin? - De Doorntuin, Eindhoven Tips voor gemeentes media tuincentra hoveniersbedrijven (tuin)architecten stratenmakers groenaannemers klusjesmannen steenhandel bouwmarkten gemeente Veel Weinig Wilde weelde wereld, Appeltern Dank voor uw aandacht Reguleren - Belonen van groen - De vervuiler betaalt Informeren en inspireren: - Voorbeelden groene tuininrichting Scholen betrekken bij boodschap Steenbreek Zelf het goede voorbeeld geven in de openbare ruimte Media herhaaldelijk voeden met nieuws Joep Houterman-Timmers over de in ontwikkeling zijnde CouldBee app. App heeft als doel de biodiversiteit (in steden) te verbeteren door tuinbezitters te stimuleren tegels in hun tuin te vervangen door planten. Samenwerken met marktpartijen - Belonen koppelen aan acties tuincentra/bouwmarkten - Voorlichting door groendeskundigen - Informeren van vakmensen over do s en don ts 9

10 10

11 11