Scholenpanelrapportage vacatures & vervangingen

Transcriptie

1 Scholenpanelrapportage vacatures & vervangingen Drs. N.J. van Dartel Oktober 2009

2 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Inhoudsopgave pagina 1. Inleiding 3 2. Samenvatting en conclusies 4 3. Respons 6 4. Directievacatures 7 5. Oplossingen voor niet ingevulde directievacatures Redenen ontstaan en niet tijdig ingevulde vacatures Moeite vervullen vacatures Ondernomen acties vacatures Zij-instroomregeling Vervangingen 18 Bijlage 1a: Tabellenboek bovenschools managers 20 Bijlage 1b: Tabellenboek directeuren 23

3 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Inleiding Dit onderzoeksverslag gaat over de vacatures voor directie- en leerkrachtfuncties en vervanging van leerkrachten over het schooljaar Van 16 september tot en met 7 oktober 2009 zijn twee vragenlijsten uitgezet, een voor directeuren en een voor bovenschools managers. Vanwege een achterblijvende respons is op 30 september een herinneringsmail naar leden gestuurd. De directeurenvragenlijst is ingevuld door 541 respondenten; de bovenschools managersvragenlijst door 113 respondenten. Het scholenpanel vacatures en vervangingen heeft dit jaar niet alleen zijn elfde jaargang bereikt, maar is ook herzien. Voor de herziene vragenlijsten inclusief frequenties verwijzen we naar bijlage 1a en 1b van dit rapport (tabellenboeken). In de herziene versie is een aantal vragen toegevoegd in de vragenlijst voor de directeuren. In de vragenlijst voor bovenschools managers zijn kleine wijzigingen in de vraagstelling opgenomen. Deze vragenlijst is niet uitgebreid met nieuwe vragen. Hieronder volgt per vragenlijst een overzicht van de vraagthema s waarvan de resultaten in dit rapport worden gepresenteerd. Vragenlijst directeuren: Omvang personeelsbestand directie en leerkrachten Aantal vacatures en tijdig ingevulde vacatures Redenen niet tijdig ingevulde vacatures en ontstaan vacatures Mate van moeite invullen vacatures en acties om vacatures tijdig in te vullen Zij-instroomregeling Vervangingsmogelijkheden leerkrachten De vragen hebben betrekking op directie en leerkrachten. Vragenlijst bovenschools managers: Omvang personeelsbestand type directiefuncties Aantal vacatures en tijdig ingevulde vacatures vorig schooljaar en begin dit schooljaar Alternatieve oplossingen bij niet tijdig ingevulde vacatures De vragen hebben betrekking op directiefuncties, zowel op bovenschools als schoolniveau. De resultaten over het schooljaar worden afgezet tegen de voorgaande metingen. Dit is mogelijk door het bestand dat de AVS heeft opgebouwd van alle scholenpanels vacatures & vervangingen sinds 1998.

4 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Samenvatting en conclusies Er is sprake van een gemiddeld vergelijkbare respons over de jaren heen. Met 541 directeuren en 113 bovenschools managers is er een redelijk beeld te geven van de situatie rond vacatures en vervangingen 1. De omvang van de vacatures voor directiefuncties exclusief bovenschoolse directeuren ligt tussen 8,3% en 8,8% fte (ten opzichte van de totale directieformatie) 2. Uitgesplitst naar type directiefunctie is de vacatureomvang van schooldirecteuren en locatieleiders het hoogst. De leerkrachtvacatures maken 6,9% uit van de totale leerkrachtformatie van de scholen in het onderzoek, een lager percentage dan voorgaande jaren. Leerkrachtvacatures zijn bijna in alle gevallen tijdig ingevuld. Bij directievacatures ligt dat tussen 77% en 81% in het afgelopen schooljaar ( ), vergelijkbaar met het schooljaar Voor de functie van directeur, locatieleider en adjunct-directeur worden relatief de minste vacatures tijdig ingevuld; voor de functie van bovenschools managers en middenkader lijken er minder problemen te zijn met het tijdig invullen van vacatures. Evenals vorige metingen zijn de inzet van een interim-directeur en meerschools directeur de favoriete oplossingen wanneer directievacatures niet tijdig ingevuld konden worden op schoolniveau. Andere oplossingen (zoals inzet van teamlid met waarnemende taken, de inzet van een eigen interim-directeur al vanaf het ontstaan van de vacature en de inzet van een bovenschoolse directeur met waarnemende taken) zijn iets toegenomen, maar blijven sterk in de minderheid. Meest genoemde reden voor het niet tijdig invullen van de vacatures is het gebrek aan gekwalificeerde kandidaten en krapte op de arbeidsmarkt. Vertrek van een medewerker naar een andere school is de meest genoemde reden voor het ontstaan van de vacature. Op de tweede plaats is VUT/pensioen de belangrijkste reden. Directeuren zijn van mening dat ze op leerkrachtvacatures redelijk veel reacties krijgen. Gemiddeld genomen kost het de directeuren, die vacatures hebben, weinig moeite om vacatures te vervullen. Bij directievacatures is dat beeld anders. Gemiddeld genomen ervaart men voor het vervullen van directievacatures een gemiddelde moeite. Ook het aantal sollicitatiereacties is vaker minder dan reacties op leerkrachtvacatures. Om vacatures bekend te maken, maken de meeste directeuren gebruik van internet. Veel genoemde websites zijn Werken in het Primair Onderwijs, de Onderwijsvacaturebank en de eigen website van de stichting of het bestuur. In slechts enkele gevallen plaatst men een vacature in een landelijke krant of tijdschrift. Meest gebruikte vaktijdschriften daarvoor zijn Kader Primair/ Kadernieuws en Schooljournaal. 1 Resultaten zijn niet geëxtrapoleerd naar de populatie, maar hebben absoluut en relatief betrekking op de responsgroep. Procentuele verdelingen maken vergelijking tussen meerdere metingen mogelijk. 2 Deze percentages zijn gebaseerd op uitkomsten uit de vragenlijst voor bovenschools managers waarin gevraagd is naar de omvang van de formatie en vacatures in fte naar type directiefunctie en uit de vragenlijst voor directeuren waarin gevraagd is naar de omvang van de formatie en vacatures voor directeuren.

5 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Slechts 3% heeft gebruik gemaakt van de zij-instroomregeling en (op een uitzondering na) alleen voor een leerkrachtfunctie. Zij vinden de regeling redelijk tot zeer zinvol. Degenen die er geen gebruik van hebben gemaakt oordelen meer neutraal. Leerkrachtvervangingen blijken evenals voorgaande metingen behoorlijke moeite te kosten. Een tijdelijke uitbreiding van de aanstellingsomvang van een parttimer is, vergelijkbaar met de vorige meting, de meest toegepaste maatregel. Ook wordt de invallerspool regelmatig genoemd.

6 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Respons De jaarlijks gemiddelde respons is 98 bovenschools managers en 545 directeuren. In onderstaande figuur (1) is de respons over de jaren heen te zien. Dit jaar was de respons: 113 bovenschools managers en 541 schooldirecteuren. Het aantal directeuren is voldoende om uitspraken te generaliseren over AVS- leden in het primair onderwijs (PO) en PO- schooldirecteuren in het algemeen. Figuur 3.1: jaarlijkse absolute respons (boven)schools directeuren het absoluut aantal brinnummers ( ) 3 (bron: vragenlijst BM en geintegreerd databestand (excel) AVS Scholenpanel vacatures) 3 Gebruikte afkortingen in de figuren: BM = bovenschools directeur/ dir = schooldirecteur.

7 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Directievacatures Bovenschools niveau De bovenschools managers vertegenwoordigen gezamenlijk 1241 brinnummers en een directieformatie van 2590 fte. Hieronder vallen meerdere typen directiefuncties (zie figuur 4.1). Schooldirecteuren en middenkader (zoals bovenbouw coördinator, intern begeleider) vormen daarbinnen een bijna even grote groep. Bij de schooldirecteuren en locatieleiders is het grootste aantal vacatures in fte te zien. De relatieve vacatureomvang (t.o.v. de huidige formatie) naar type directiefunctie is voor: Schooldirecteur: 12%, Adjunct-directeur: 7%, Bovenschools directeur: 4%, Locatieleider: 14%, Middenkader: 5%, Anders: 3%. De totale vacatureomvang in relatie tot de formatie is 8,3% (217 vacatures in relatie tot 2590 formatie in fte). De vacatureomvang van alle directiefuncties exclusief bovenschoolse directeuren is 8,8%. Figuur 4.1:absolute omvang personeelsbestand en vacatures in fte van 1241 brinnummers naar type directiefunctie in (n=102) (bron: vragenlijst BM) Uit onderstaande figuur valt op te maken dat het tijdig invullen van vacatures het ene jaar beter lukt dan het andere jaar. In het afgelopen schooljaar ( ) is 81% van de directievacatures tijdig ingevuld.

8 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen In de figuur ontbreekt de weergave van de tijdig ingevulde vacatures voor het middenkader en vacatures voor overige directiefuncties, omdat de visuele weergave dan moeilijker leesbaar kan zijn. Het percentage van 81% geldt voor de directiefuncties exclusief middenkader (88%) en overige functies (100%). Worden deze wel meegenomen in het totaal dan is het totaalpercentage 80%. Scholen zijn er dus behoorlijk in geslaagd vacatures tijdig in te vullen. Voor de functie van directeur, locatieleider en adjunct-directeur worden relatief de minste vacatures tijdig ingevuld (respectievelijk 78%, 79% en 76%); voor de functie van bovenschools managers en middenkader lijken er minder problemen te zijn met het tijdig invullen van vacatures. Bij het bovenschools management is 100% tijdig ingevuld. Figuur 4.2: percentage tijdig ingevulde vacatures over de jaren 2001 tot en met 2009 naar type directiefunctie (bron: vragenlijst BM en geintegreerd databestand (excel) AVS Scholenpanel vacatures) Overigens van de vacatures die aan het begin van dit schooljaar bestonden is in totaal momenteel slechts 34% tijdig ingevuld (32 van de 93 fte); het beste is dit gelukt voor de adjunct- en middenkaderfunctie (respectievelijk 60% en 43%). Vacatures voor bovenschools managers zijn voor 29% tijdig ingevuld; voor directeuren is dat 30% en voor locatieleiders 36%. Mogelijk zijn er ook vacatures bij waarvan nu nog niet gezegd kan worden of ze tijdig ingevuld worden, omdat de reactietermijn nog niet is verlopen (zie tabellenboek bijlage 1a). Schoolniveau De directeuren vertegenwoordigen gezamenlijk 541 brinnummers (circa 7% van alle scholen in Nederland) met een leerkrachtformatie van personen (7926 fte) en een directieformatie van 1016 personen (852 fte) (zie figuur 4.3).

9 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Figuur 4.3: absolute omvang formatie en vacatures in fte en personen van 541 brinnummers naar directie- en leerkrachtfunctie (n= 525)in Het aantal leerkrachtvacatures bedraagt 6,9% van de leerkrachtformatie (zie figuur 4.4), een beduidend lagere vacatureomvang dan voorgaande jaren. De vacatureomvang voor directiefuncties is 8,3% ten opzichte van de directieformatie (zie absoluut aantal fte in figuur 4.4). Deze directiefuncties zijn niet uitgesplitst naar type directiefunctie en hebben alleen betrekking op schoolniveau (dus exclusief bovenschoolse directeuren). Figuur 4.4: procentueel aantal vacatures in fte ten opzichte van de totale leerkrachtformatie in fte 2005 tot en met 2009 (bron: vragenlijst directeuren)

10 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Afgelopen schooljaar lukte het de scholen redelijk om vacatures voor directeuren en tijdig in te vullen: 55 van de 71 fte aan vacatures waren tijdig ingevuld voor de vacature van directiefuncties (77%). De leerkrachtvacatures zijn bijna allemaal tijdig ingevuld: 546 van de 548 vacatures in fte (zie figuur 4.5). Dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Figuur 4.5: absoluut aantal tijdig ingevulde directie- en leerkrachtvacatures in fte en in personen in schooljaar (n=492) (bron: vragenlijst directeuren)

11 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Oplossingen voor niet ingevulde directievacatures Als een vacature niet tijdig ingevuld kon worden zijn de meest gekozen oplossingen - evenals voorgaande jaren - de inzet van een interim-directeur (41%) en op de tweede plaats een meerschoolse directeur (26%) (figuur 5.1). Slechts voor 33% (in was dat nog 38%) geldt dat de alternatieve oplossingen niet van toepassing waren. Figuur 5.1: alternatieve oplossingen bij niet tijdig ingevulde vacatures in procenten ( ) (bron: vragenlijst bovenschools managers en geïntegreerd databestand AVS scholenpanel vacatures) Andere oplossingen dan die waar de bovenschools managers uit konden kiezen in de vragenlijst, zijn (n=13): Directietaken worden waargenomen of tijdelijk formeel overgenomen door leerkrachten/ teamleden/ intern begeleider eigen plusdirecteur interim-directeur bij voorbaat al ingezet, eigen interim-directeuren Sommige bovenschools managers geven aan dat de interne mobiliteit binnen de organisatie erg hoog is, waardoor directievacatures ingevuld worden door mensen die de school al langer kennen. Ook geven enkele respondenten aan dat er bij vertrek van een directeur een andere directeur waarneemt en in feite meerschools directeur wordt.

12 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Redenen ontstaan en niet tijdig ingevulde vacatures Aan de directeuren is gevraagd of ze weten waarom vacatures niet tijdig ingevuld werden. Er zijn 302 directeuren die aangegeven hebben dat er een vacature is (geweest) in het afgelopen schooljaar ( ). Van die 302 respondenten zegt 12% niet te weten hoe het komt dat vacatures niet tijdig ingevuld zijn. Slechts 14% zegt dit wel te weten (n=42). Meest genoemde redenen zijn: Gebrek aan gekwalificeerde kandidaten en krapte op de arbeidsmarkt (n=15), Ontslag- en opzegtermijn te kort om vacature te kunnen vervullen (n=6), Vacatures die rond vakantieperiode ontstaan (n=5), Onvoldoende aantrekkelijke vacature (directiefunctie te weinig facilitering, specifieke onderwijssoort die minder aantrekt, te kleine aanstellingsomvang) (n=4). Ook slecht bovenschools management, te laat plaatsen van de vacature, reorganisaties, onverwacht grote groei van scholen en dergelijke worden soms als redenen genoemd. De meest voorkomende redenen voor het ontstaan van vacatures is het vertrek van de medewerker naar een andere school (33%). Ruim een kwart noemt ook andere redenen: Formatiegroei (n=45), Verminder van werktijdfactor door keuze parttime werken of verlof, zoals ziekte en zwangerschap (n=38), Interne mobiliteit, andere functie binnen de school (n=10), Ontslag (n=5), Overlijden (n=3). Tabel 6.1: redenen voor ontstaan van vacatures in procenten (n=541) (bron: vragenlijst directeuren) Redenen voor ontstaan van vacatures procenten Niet van toepassing 34 VUT/pensioen 17 Vertrek uit onderwijs (niet vanwege VUT/pensioen) 11 Vertrek naar andere school 33 Anders, namelijk 28 Met name op de leerkrachtvacatures vinden directeuren dat ze redelijk tot veel reacties hebben gekregen. Bij de directievacatures vindt de helft dat ze weinig tot een redelijk aantal reacties hebben gekregen. In onderstaande figuur zijn de percentages gegeven van de respondenten die een directie-/leerkrachtvacature hebben gehad in het afgelopen schooljaar ( ).

13 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Figuur 6.1: sollicitatiereacties op directie- en leerkrachtvacatures in procenten ( n directievacature = 75) (n leerkrachtvacature = 268)( )(bron: vragenlijst directeuren)

14 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Moeite vervullen van vacatures In onderstaande figuur is de relatieve moeite die respondenten ervaren bij het invullen van leerkrachtvacatures weergegeven. Gemiddeld genomen ervaart deze groep directeuren/scholen weinig moeite. Daarbij is uitgegaan van alle respondenten, ook die geen leerkrachtvacatures in hadden om vergelijking met vorige metingen mogelijk te maken. Figuur 7.1: mate van moeite invullen leerkrachtvacatures in procenten ( )(bron: vragenlijst directeuren en geïntegreerd databestand AVS scholenpanel vacatures) Als we echter alleen kijken naar de respondenten die een leerkrachtvacature hadden in het schooljaar , dan is dit beeld nog sterker. Ongeveer de helft van de scholen heeft weinig tot zeer weinig moeite gehad met het vervullen van leerkrachtvacatures (zie figuur 7.2). Dit jaar is ook gevraagd naar de mate van moeite die het kost om directievacatures te vervullen. In onderstaande figuur (figuur 7.2) zijn alleen de respondenten opgenomen die in het schooljaar een directie- of leerkrachtvacature hebben gehad (respectievelijk n=75 en n=275). Ongeveer de helft van de scholen heeft gemiddelde tot zeer veel moeite gehad met het vervullen van directievacatures.

15 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Figuur 7.2: mate van moeite invullen directie- en leerkrachtvacatures in procenten ( ) (n=275 leerkrachtvacatures, n=75 directievacatures)) (bron: vragenlijst directeuren)

16 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Ondernomen acties vacatures Aan directeuren is gevraagd welke acties ze hebben ondernomen om te zorgen dat vacatures tijdig ingevuld konden worden. Het gebruik van internet (websites) wordt het meest genoemd (23%), opgevolgd door de regionale krant (11%). Van de websites is Werken in het Primair onderwijs het meest favoriet. Van de tijdschriften scoren Kader Primair en Schooljournaal het hoogst. Tabel 8.1: Acties om vacatures tijdig in te vullen in procenten (n=541) (bron: vragenlijst directeuren) Acties vacature invullen percentage Niet van toepassing 29 Landelijke krant 5 Regionale krant 11 Vaktijdschrift (n=58) 4 Basisschool Management 5 Kader Primair/ Kadernieuws 31 Het Onderwijsblad (AoB) 5 Schooljournaal 25 Anders, namelijk 34 Website (n=153) 23 Volkskrant Banen 7 Intermediair 1 Werken in het Primair Onderwijs 15 Anders, namelijk. 77 Anders 27 Respondenten konden ook aanvullende of andere acties noemen dan de voorgelegde acties. 1) Andere acties (27%): andere acties die veel genoemd zijn, zijn interne vacatures/ meldingen binnen het eigen bestuur en zoeken binnen de eigen pool (n=91) en het actief benaderen/ netwerken (n=37), zoals bij eigen invallers, stagiaires, hogescholen. Een opmerkelijke en blijkbaar succesvolle actie is het verzoek aan leerkrachten mensen in hun eigen omgeving te benaderen. Minder vaak genoemd zijn uitbreiding taakomvang, boventallige formatie, gratis plaatsing bij vacaturebanken en via open sollicitaties (n< 15) (totaal n=189). 2) Andere vaktijdschriften (34%): Andere vaktijdschriften worden niet genoemd (n=23). 3) Andere website (77%): de meest genoemde websites binnen de categorie anders zijn de website van de eigen stichting of het bestuur, de onderwijsvacaturebank en de website van het samenwerkingsverband (bv. Montessori Vereniging, Vereniging Vrije scholen) (n=127).

17 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Zij-instroomregeling Bijna geen enkele directeur heeft gebruik gemaakt van de zij-instroomregeling. De 3% die er wel gebruik van maakt, heeft dat voor een leerkrachtfunctie gedaan 4. Tabel 9.1: gebruik zij-instroomregeling voor vacatures (n=541) (bron: vragenlijst directeuren) gebruik regeling percentage ja, voor een leerkrachtfunctie 3 ja, voor een directiefunctie 0 ja, maar niet voor een leerkracht- directiefunctie 0 nee 97 Een op de vijf respondenten (21%) vindt de regeling redelijk zinvol (zie figuur 9.1), 16% vindt de regeling redelijk zinloos. De meeste respondenten oordelen neutraal hierover. Wanneer we alleen de mening van de 3% respondenten, die gebruik hebben gemaakt van de regeling, bekijken (n=14), blijkt dat 71% de regeling (redelijk tot zeer) zinvol vindt. Er is niemand binnen die groep die het zinloos vindt. Figuur 9.1: waardering nut zij-instroomregeling (n=503) (bron: vragenlijst directeuren) De gemiddelde itemscore is 4,2 bij respondenten die er gebruik van hebben gemaakt, dat wil zeggen dat gemiddeld genomen de respondenten de regeling redelijk tot zeer zinvol vinden. De gemiddelde itemscore van de respondenten die er geen gebruik van hebben gemaakt is 3,0, dat wil zeggen dat zij gemiddeld genomen - neutraal oordelen. 4 Er is 1 respondent die dat voor een directiefunctie heeft gebruikt en 1 respondenten voor een andere dan leerkracht- of directiefunctie. Dit aantal is zo laag dat het procentueel op 0 uitkomt.

18 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Vervangingen Uit onderstaande figuur blijkt dat een derde zeer veel moeite moet doen om vervangingen te regelen. Slechts 8% hoeft daar zeer weinig moeite voor te doen. De resultaten zijn vergelijkbaar met de vorige meting ( ). Gemiddelde itemscore is 1,9. Dit geeft aan dat gemiddeld genomen- directeuren gemiddelde moeite moeten doen. De 1% directeuren die geen vervangingen heeft gehad afgelopen schooljaar is niet in de figuur weergegeven. Figuur 10.1: mate van moeite regelen van vervanging (n=527) (bron: vragenlijst directeuren) In onderstaande tabel is te zien dat het inzetten van vrijgestelde leerkrachten door veel directeuren enkele keren in het afgelopen schooljaar ( ) zijn gebruikt. Ook het combineren van groepen, als directeur zelf een niet-reguliere vervanging uitvoeren en de vroegere - ADV (nu compensatieverlof) van een leerkracht uitstellen zijn het afgelopen schooljaar enkele keren ingezet. De maatregel, die door veel directeuren enkele keren tot regelmatig is benut, is het tijdelijk uitbreiden van de aanstellingsomvang van een parttimer. Dit blijkt evenals in voorgaande metingen - nog steeds de meest favoriete maatregel te zijn voor veel schooldirecteuren. Er is ook dit jaar weer zelden sprake geweest van een onbevoegde ouder voor de groep. Naast deze oplossing is een veel genoemde oplossing in de open antwoorden de invallerspool; andere mogelijkheden die genoemd worden zijn duo s elkaar laten vervangen, een ouder met bevoegdheid voor de groep vragen, PABO-studenten en 65+ers vragen om in te vallen en boventalligen laten vervangen.

19 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Tabel 10.2: regelen van vervanging voor leerkrachten (n=443) (bron: vragenlijst directeuren) Vervanging nooit 1-5 x 6-20 x >20x Groep naar huis sturen 72,7 25,1 2,0,2 Groepen combineren 37,7 46,0 13,1 3,2 Als directeur zelf een niet-reguliere vervanging uitvoeren Leerkrachten die (gedeeltelijk) zijn vrijgesteld van lesgeven (ib-ers, ac-ers, ict-ers, etc.) tijdens hun lesvrijstelling vervanging laten uitvoeren Een LIO de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren Een stagiaire de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren Een vakleerkracht de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren Een klassenassistent de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren Een parttimer een tijdelijke uitbreiding van de betrekkingsomvang geven en deze de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren De ADV van een leerkracht uitstellen en deze de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren Een ouder voor de groep laten staan (zonder onderwijsbevoegdheid) 39,7 47,2 12,0 1,1 18,7 55,8 22,3 3,2 50,3 33,9 13,3 2,5 55,5 37,7 5,9,9 87,4 11,5 1,1 0 56,2 30,2 10,6 2,9 8,6 41,8 41,5 8,1 44,0 46,0 9,0,9 99,5,5 0 0 Anders (n=66)

20 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Bijlage 1a De vragenlijsten Tabellenboek bovenschools managers 2009 Vacatures en vervangingen directiefuncties 1. Hoeveel scholen (brinnummers) vallen er onder het bestuur waarvoor u werkzaam bent? (n=113) 1241 brinnummers Gemiddeld 11 brinnummers per bovenschools manager Mediaan: 10 Minimum: 2 Maximum: Hoeveel fte aan directieformatie hebben deze scholen gezamenlijk uitgesplitst naar type directiefunctie? (bij benadering) (n=102) Soort directiefunctie Formatie in fte 2008/2009 a.directeur 990 b.adjunct 256 c. Bovenschoolse directeur 215 d. Locatieleider 134 e. Middenkader (bv. bovenbouwcoördinator, intern begeleider) 962 f. Anders 33 Totaal Hoeveel directievacatures waren er uitgedrukt in fte in het afgelopen schooljaar ( ) binnen het bestuur waarvoor u werkzaam bent (uitgesplitst naar type directiefunctie)? (n=109) Soort directiefunctie Vacatures in fte 2008/2009 absoluut procentueel 5 a.directeur % b.adjunct 17 7% c. Bovenschoolse directeur 8 4% d. Locatieleider 19 14% e. Middenkader (bv. bovenbouwcoördinator, intern 49 5% begeleider) f. Anders 1 3% Totaal 217 8,4% 5 Ten opzichte van de formatie van type functie

21 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen En hoeveel van die vacatures uitgedrukt in fte in 2008/2009 waren op de geplande ingangsdatum ingevuld?* (n=95) Soort directiefunctie Ingevuld op geplande ingangsdatum in fte in 2008/2009 absoluut procentueel 6 a.directeur 97 78% b.adjunct 13 76% c. Bovenschoolse directeur 8 100% d. Locatieleider 15 79% e. Middenkader (bv. bovenbouwcoördinator, intern 43 88% begeleider) f. Anders 1 100% Totaal % * voor de berekening is alleen gekeken naar respondenten die bij vraag 3 aangegeven hebben vacatures te hebben 5. Hoeveel vacatures in fte voor directiefuncties waren er vanaf het begin van dit schooljaar ( ) binnen uw bestuur en hoeveel van die functies zijn reeds ingevuld? U kunt hier ook de vacatures weergeven die er al waren in het schooljaar , maar die toen niet konden worden ingevuld. (n=102) Soort directiefunctie Vacatures in fte absoluut procentueel 7 a.directeur 53 54% b.adjunct 5 32% c. Bovenschoolse directeur 7 33% d. Locatieleider 14 10% e. Middenkader (bv. bovenbouwcoördinator, intern 14 15% begeleider) f. Anders 0 0% Totaal 93 3,6% 6. En hoeveel van die vacatures in fte begin 2009/2010 waren op de geplande ingangsdatum ingevuld?* (n=89) Soort directiefunctie Tijdig ingevulde vacatures in fte absoluut procentueel 8 a.directeur 16 30% b.adjunct 3 60% c. Bovenschoolse directeur 2 29% d. Locatieleider 5 36% e. Middenkader (bv. bovenbouwcoördinator, intern 6 43% begeleider) f. Anders 0 0% Totaal 32 34% * voor de berekening is alleen gekeken naar respondenten die bij vraag 5 aangegeven hebben vacatures te hebben 6 Ten opzichte van de vacatureomvang van type functie 7 Ten opzichte van de formatie van type functie 8 Ten opzichte van de vacatureomvang van type functie

22 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Wanneer directievacatures langdurig niet opgevuld kunnen worden, kiezen besturen voor alternatieve oplossingen. Zijn onderstaande alternatieven binnen uw bestuur in het cursusjaar 2007/2008 voorgekomen? (meerdere opties zijn mogelijk). (n=113) absoluut procentueel adjunct-directeur vervangt 11 10% langdurig (meer dan drie maanden) meerdere scholen (twee of 29 26% meer) vallen onder dezelfde directeur bovenschools management 10 9% neemt langdurig waar op school zonder directeur (meer dan drie maanden) er wordt een interim-directeur 46 41% ingezet anders, namelijk 13 12% geen van bovenstaande 37 33% situaties was in 2008/2009 van toepassing totaal Ruimte voor op- en aanmerkingen

23 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Bijlage 1b Tabellenboek directeuren 2009 Vacatures en vervangingen leerkrachten en directiefuncties Deel A: Vacatures 1. Wat is het brinnummer van de school waar u werkzaam bent? [open vraag] n=541 brinnummers 2. Hoeveel fte en personen heeft uw school aan de volgende functies? (n=541) fte personen Directiefuncties Leerkrachtfuncties Totaal Hoeveel vacatures, uitgedrukt in fte en in personen, waren er in het afgelopen schooljaar (2008/2009) op de school voor de volgende type functies? (n=525) Aantal fte procentueel Aantal procentueel 9 personen Directievacatures 71 8% % Leerkrachtvacatures 548 7% 775 7% Totaal 619 7% 880 7% 4. En hoeveel van die vacatures, uitgedrukt in fte en in personen, waren op de geplande ingangsdatum ingevuld voor de volgende type functies? * (n=492) Aantal fte procentueel Aantal procentueel 10 personen Directievacatures 55 77% 64 61% Leerkrachtvacatures % % Totaal % % * voor de berekening is alleen gekeken naar respondenten die bij vraag 3 aangegeven hebben vacatures te hebben. 9 Ten opzichte van de formatie van type functie 10 Ten opzichte van de vacatureomvang van type functie

24 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Indien niet alle vacatures tijdig zijn ingevuld, heeft u dan enig idee waarom niet? (n=302)* absoluut procentueel Nee 37 12% Ja 42 14% Onbekend % Totaal % * alleen de respondenten die aangegeven hebben een vacature voor directie- en/of leerkrachtfunctie te hebben zijn meegenomen in de berekening. Geen moeite Zeer weinig moeite Weinig moeite Gemiddelde moeite Veel moeite Zeer veel moeite Directievacatures ** (n=75) Leerkrachtvacatures** (n=275) * alle respondenten ** respondenten die een directie- /leerkrachtvacature hebben gehad. 6. Hoeveel moeite heeft u het afgelopen schooljaar (2008/2009) moeten doen om vacatures te vervullen? In procenten Geen moeite Zeer weinig Weinig moeite Gemiddelde moeite Veel moeite Zeer veel Totaal (geen vacatures) moeite moeite Directievacatures * (n=541) Leerkrachtvacatures * (n=541) Totaal 7. Zijn er naar uw mening in het algemeen veel of weinig (sollicitatie-)reacties op de vacatures gekomen voor de volgende type functies? n.v.t. geen reactie zeer weinig weinig redelijk veel Zeer veel Directievacatures* 79,7 1,5 4,8 5,0 6,8 1,1 1,1 (n=541) Leerkrachtvacatures * 38,1 3,2 5,0 12,0 29,7 12,0 0 (n=541) n.v.t. geen reactie zeer weinig weinig redelijk veel Zeer veel Directievacatures ** 20,0 4,0 18,7 21,3 29,3 6,7 0 (n=75) Leerkrachtvacatures 4,1 4,5 7,8 16,4 48,9 18,3 0 ** (n=268) * alle respondenten ** respondenten die een directie- /leerkrachtvacature hebben gehad.

25 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Wat zijn de redenen voor het ontstaan van de vacatures? In procenten Alle respondenten (n=503) Respondenten die een vacature hadden in (n=41) Niet van toepassing 34 3 VUT/ pensioen Vertrek uit onderwijs (niet vanwege VUT/pensioen) Vertrek naar andere school Anders, namelijk Welke acties heeft de school ondernomen om de vacature(s) tijdig te kunnen invullen? U kunt hierbij denken aan specifieke kranten, tijdschriften of andere media, eigen netwerk, websites et cetera. Acties vacature invullen percentage Niet van toepassing 29 Landelijke krant 5 Regionale krant 11 Vaktijdschrift (n=58) 4 Basisschool Management 5 Kader Primair/ Kadernieuws 31 Het Onderwijsblad (AoB) 5 Schooljournaal 25 Anders, namelijk 34 Website (n=153) 23 Volkskrant Banen 7 Intermediair 1 Werken in het Primair Onderwijs 15 Anders, namelijk. 77 Anders Heeft u gebruik gemaakt van de zij-instroomregeling? Alle respondenten (n=541) Respondenten die een vacature hadden in (n=302) Ja, voor een leerkrachtfunctie 3 4 Ja, voor een directiefunctie 0 0 Ja, maar niet voor een leerkracht- of 0 0 directiefunctie Nee Totaal

26 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Vindt u de zij-instroomregeling zinvol? Alle respondenten (n=541) Respondenten die een vacature hadden in (n=14) Volledig zinloos 4 0 redelijk zinloos 16 0 Neutraal Redelijk zinvol Zeer zinvol 5 50 Totaal Deel B: Vervangingen van leerkrachten 12. Hoeveel moeite heeft u in het afgelopen schooljaar (2008/2009) moeten doen om vervangingen te regelen? (n=527) Procentueel Geen; er waren geen vervangingen 1 Zeer veel moeite 34 Gemiddelde moeite 39 Weinig moeite 17 Zeer weinig moeite 8 Totaal 100

27 Rapportage scholenpanel vacatures & vervangingen Hoe vaak heeft u in het vorige schooljaar (2008/2009) gebruik gemaakt van onderstaande mogelijkheden om vervangingen te regelen? Vervanging nooit 1-5 x 6-20 >20x x Groep naar huis sturen Groepen combineren Als directeur zelf een niet-reguliere vervanging uitvoeren Leerkrachten die (gedeeltelijk) zijn vrijgesteld van lesgeven (ib-ers, ac-ers, ict-ers, etc.) tijdens hun lesvrijstelling vervanging laten uitvoeren Een LIO de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren Een stagiaire de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren Een vakleerkracht de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren Een klassenassistent de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren Een parttimer een tijdelijke uitbreiding van de betrekkingsomvang geven en deze de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren De ADV van een leerkracht uitstellen en deze de vervangingswerkzaamheden laten uitvoeren Een ouder voor de groep laten staan (zonder onderwijsbevoegdheid) Anders (n=66) 13. Ruimte voor op- en aanmerkingen