Betrokken partner voor een duurzamer Nederland. Verduurzamen gebouwde omgeving

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Betrokken partner voor een duurzamer Nederland. Verduurzamen gebouwde omgeving"

Transcriptie

1 Verduurzamen gebouwde omgeving

2 Waarstaatjegemeente.nl Qua energie labels scoort Nissewaard bovengemiddeld Plan verduurzaming gemeentelijke gebouwen? Financiering van dat plan? 2

3 Energie verbruik woningen in Nissewaard iets onder landelijk gemiddelde Voornemens college?? 3

4 Onze ambitie op lange termijn Nissewaard is in 2040 energieneutraal, circulair en bestand tegen de veranderingen in het klimaat. Klimaatadaptatie Energietransitie Circulair 4

5 Energietransitie

6 6 Klimaatadaptatie

7 Circulaire economie

8 Circulaire economie

9 Extra budget gevraagd voor: - Verduurzaming gemeentelijke en sportaccommodaties - Windenergie - Gebouwde omgeving aardgasvrij - Bepalen aanbod Nissewaard in regionale energiestrategie - Zonne-energie op daken, water en land - Verduurzamen beheer openbare ruimte (o.a. led-verlichting) - Duurzaam bouwen - Bewustwording, communicatie, participatie - Herijken grondstoffenbeleid - Stimuleren elektrisch vervoer/laadpalen - Pilots en experimenteerruimte - Verduurzamen woningvoorraad - Stresstest en risicodialoog klimaatadaptatie - Onderzoek verkenning energietransitie in het landschap - Duurzaam inkopen - Verduurzamen bedrijven en bedrijventerreinen - Verduurzaming mobiliteit 9

10 Hernieuwbare energie Onder landelijk gemiddelde Plannen gemeente? 10

11 Financien: beperkende factor. Gemeente kan niet alles Zoektocht: wat wel en wat niet 11

12 Klimaatakkoord 12

13 Trias Energetica 13

14

15

16

17 Maatschappelijk vastgoed

18 1. de basis op orde

19

20

21 2. ambities

22 3. Succesvolle driehoek Financiën Duurzaamheid Vastgoed

23 4. Modellen en financiering Model 1 gemeente neemt organisatie en financiering zelf te hand voorbeelden Groningen, Zeist, Nijmegen etc balansfinanciering Model 2 gemeente zoekt ontzorging voor een of meer gebouwen via de markt (Stichting maatschappelijk vastgoed, bewust investeren etc) Via de marktpartij Model 3 gemeente besteedt een ontzorgingsprogramma aan (bv R damse zwembaden of standard ESCo aanpak waar ism Pianoo, RVO, InvestNL en BNG aan gewerkt wordt in drie gemeenten) Via marktpartij, PPS/DBFMO, gemeentegarantie, fondsen 23

24 24

25 25

26 Voorbeelden: ESCO Rotterdamse Zwembaden ESCo garandeert 34% besparing op energiekosten ESCo garandeert 15% besparing op onderhoudskosten

27 Gebouwde omgeving

28 Rol van de gemeente? Iedereen moet ook zelf aan de slag: Gaat dat vanzelf of moet gemeente dat stimuleren? Woningcorporatie Kantoren/bedrijven Woningeigenaren etc

29

30 Volop financieringsopties voor particulieren

31 Warmtenetten

32

33 Warmtenetten in Nederland

34

35 bedrijf voorbeelden Eigendo Eigendom Afnmers Marktsysteem IRR Life Cycle m distributi e netwerk bron ** netbeheerder Enexis, Stedin, Niet toegestaan Gemeente Nvt Nvt Open 4%* 40 jr* s Liander n Gemeente NV WB Purmerend Purmerend Gemeente Gemeente Gebouwde Gesloten 4%* 40 jr* omgeving Warmtebedrijf Rotterdam, Gemeente Privaat Gebouwde Gesloten Rotterdam, omgeving Publieke NV HVC Alkmaar/Heerhu Gemeente Privaat (HVC) Gebouwde Gesloten 6%* jr* go- waard, Dordrecht n omgeving HVC/Capturem, Trias Westland, Gemeente Privaat (HVC Glastuinbou Gesloten EBW EBW n & tuinders en tuinders / EBW) w Niet Alliander Zaanstad, Gemeente Privaat Gebouwde Gesloten 6-8%* jr* gereguleerde netbeheerder Grote commerciele aanbieder Kleine commerciele aanbieder Cooperatie Duurzame Gebiedsontwikkeli ng, Empuls Nijmegen n omgeving Joulz Stoomnet Botlek Gemeente Privaat Industrie Gesloten n NUON, Essent, A dam, Almere, Privaat Privaat Gebouwde Gesloten 8%* 15 jr* Eneco Utrecht, Omgeving Enschede, Tilburg, Rotterdam Groene Energie Ede Privaat Privaat Gebouwde Gesloten 8% 15 jr* Ede omgeving Texel Energie, Texel, Cooperati Cooperatief Thermo Bello Culemborg ef Gebouwde Gesloten 4%* 20 jr* omgeving

36 Financieringsstructuur warmtebedrijven -1- gemeentelijk eigendom (Purmerend; Mijnwater BV; Rotterdam) -2- indirect gemeentelijk eigendom (HVC; Alkmaar, Dordrecht) -3- eigendom netwerkbedrijf (Eneco Warmte, Joulz (Stedin) en Alliander Duurzame Gebiedsontwikkeling (Liander) -4- privaat eigendom / voormalig netwerkbedrijf (NUON warmte en EnNatuurlijk) -5- privaat eigendom / private ondernemer (Groene Energie Ede, Zon Energie, Eteck - Goes) -6- Woningcorporatie (kleinschalig / blokverwarming) -7- Wijk / coöperatief bezit

37 BNG Bank is zelf duurzaam 37

38 Lonneke de Waal E: Marcel Schippers E:

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord

Nadere informatie

Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck

Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck Zeist, 25 april 2016 Matthijs Kok Transitiemanagement Matthijs Kok Energietransitie gebouwde omgeving Elektrisch vervoer Projecten, o.a: Energiestrategie

Nadere informatie

Haarlemmermeers akkoord

Haarlemmermeers akkoord Haarlemmermeers akkoord of met regio? Pieter van der Ploeg Alliander 1 Alliander is van jou 2 Alliander is van jou 3 energietransitie 3 tenminste motieven 4 energietransitie onafhankelijk 5 energietransitie

Nadere informatie

Slim aanbesteden en financiering

Slim aanbesteden en financiering Caspar Boendermaker BNG Advies, oktober 2013 Onderwerpen: BNG en duurzaamheid Valkuilen bij verduurzaming Financiering verduurzaming corporatiewoningen; 2 Onze missie: Lage financieringskosten voor maatschappelijke

Nadere informatie

Zeeuws Energieakkoord. Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad

Zeeuws Energieakkoord. Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad Zeeuws Energieakkoord Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad Aanleiding SER-ENERGIEAKOORD Een besparing van het finale energieverbruik met gemiddeld 1,5 procent per jaar; 100 PJ aan energiebesparing

Nadere informatie

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen?

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen? SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING Wat kunnen wij voor u betekenen? Van fossiel naar duurzaam Jeroen Besseling Beleidsmedewerker Duurzaamheid EEN GREEP UIT DE MEDIA DUURZAAMHEIDSAGENDA 2018-2022

Nadere informatie

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do

Nadere informatie

Routekaart Energietransitie procesafspraken

Routekaart Energietransitie procesafspraken Routekaart Energietransitie procesafspraken Energiebesparing en transformatie van gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw & landgebruik Samenwerking met inwoners(initiatieven), ondernemers

Nadere informatie

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector Groeiplan voor warmte een initiatief van provincies, gemeenten en sector 27 november 2015 De Provincies Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Holland, en Limburg, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Gemeenten

Nadere informatie

Wat betekenen de SDE+, Salderen, en postcoderoos voor de netbeheerder?

Wat betekenen de SDE+, Salderen, en postcoderoos voor de netbeheerder? Wat betekenen de SDE+, Salderen, en postcoderoos voor de netbeheerder? Enexis: Wij brengen energie waar mensen licht en warmte nodig hebben. Enexis: Een rijke historie IJsselmij Frigem EGD Ruil verzorgingsgebied

Nadere informatie

Utrecht maakt een punt van Aardgasvrij

Utrecht maakt een punt van Aardgasvrij Utrecht maakt een punt van Aardgasvrij AANLEIDING Klimaatakkoord Parijs In 2050 is onze energievoorziening CO2-neutraal Energieagenda Nederland Reductie van het gebruik van fossiele energie, tot dichtbij

Nadere informatie

Regionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland. Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018

Regionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland. Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018 Regionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018 Programma 20:00-20:05 Welkom door Elfriede Boer (Werkzaak) 20:05-20:20 Het hoe en waarom van de Regionale Energiestrategie

Nadere informatie

Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving

Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving THEMABIJEENKOMST G.O. 27 maart 2013 SER DIALOOGSESSIE 27 februari 2013 40 Young Professionals 50 Young Professionals ONDERWERPEN TER DISCUSSIE: 1. Energiebesparing

Nadere informatie

PICO. Arendjan van der Neut - Geodan

PICO. Arendjan van der Neut - Geodan PICO Arendjan van der Neut - Geodan PICO geeft informatie over energie in de bebouwde omgeving. Gebruik PICO om te onderzoeken waar je het meest effectief in de buurt energie kan besparen of alternatieve

Nadere informatie

Gemeentelijk vastgoedmanagement

Gemeentelijk vastgoedmanagement Gemeentelijk vastgoedmanagement 12 september Meppel 14 september Rotterdam 19 september Utrecht (chefs) *** 26 september Eindhoven 27 september Alkmaar Doel van de dag Uitwisselen kennis en ervaring Bespreken

Nadere informatie

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 PROGRAMMA 1. Inleiding (Daan Russchen) 2. Startnotitie Klimaatvisie (Jur Marringa/Roland Roijackers) 3.

Nadere informatie

Planningsoverzicht per 1 april 2015

Planningsoverzicht per 1 april 2015 Planningsoverzicht per 1 april 2015 Planning van aanbieden van de slimme meter tot 2020 Drenthe COEVORDEN 7741 Enexis 2015 Kwartaal 1 41,3% Groningen GRONINGEN 9746 Enexis 2015 Kwartaal 1 54,1% Groningen

Nadere informatie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Ingrid Giebels 1-11-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing Hoe? Faciliteren, aanjagen en

Nadere informatie

ESCo s die nog meer doen dan energiediensten leveren

ESCo s die nog meer doen dan energiediensten leveren ESCo s die nog meer doen dan energiediensten leveren Caspar Boendermaker & Peter van Dommele BNG Bank & Cablean Opbouw Onze ervaring met ESCo s ESCo+ Made In, By & For Business concept past in heel Nederland

Nadere informatie

Verlenging en wijziging Samenwerkingsovereenkomst duurzame Warmte en Koude Zuid-Holland

Verlenging en wijziging Samenwerkingsovereenkomst duurzame Warmte en Koude Zuid-Holland Verlenging en wijziging Samenwerkingsovereenkomst duurzame Warmte en Koude Zuid-Holland De ondergetekenden, 1. Alliander Duurzame Gebiedsontwikkeling, gevestigd te Arnhem, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd

Nadere informatie

Realistisch duurzaam -samen aan de slag-

Realistisch duurzaam -samen aan de slag- Realistisch duurzaam -samen aan de slag- Realistisch duurzaam Opbouw presentatie Startpunt voor opzet van het actieprogramma duurzaamheid Kijkje in de toekomst (voorbeeld Haarlemmermeer) Ideeën 27 maart

Nadere informatie

De Rijswijkse Situatie. Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal

De Rijswijkse Situatie. Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal De Rijswijkse Situatie Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal Opzet 1. Ontwikkeling Energievisie Rijswijk 2. Rol / positie gemeenteraad 3. Financiële regelingen 1 Beelden energievisie

Nadere informatie

Energietransitie: wijkgerichte aanpak voor Gemeenten

Energietransitie: wijkgerichte aanpak voor Gemeenten Energietransitie: wijkgerichte aanpak voor Gemeenten Paul Dielissen bbn adviseurs - P.Dielissen@bbn.nl Coen Vos - gemeente Breda - cjm.vos@breda.nl Programma 1. Voorstellen 2. Opgave internationaal en

Nadere informatie

Energietransitie in het Brabantse landschap. maart 2019

Energietransitie in het Brabantse landschap. maart 2019 Energietransitie in het Brabantse landschap maart 2019 Hoe ziet de avond eruit? 19:30 uur Kennismaken en energiequiz 19:45 uur Toelichting Energie in Brabant 20:00 uur Samen aan de slag 21:30 uur Afronding

Nadere informatie

Uitvoeringsmaatregelen Hier zijn als beeldvorming de richtingen aangegeven waar het college verder inhoud aan te geven.

Uitvoeringsmaatregelen Hier zijn als beeldvorming de richtingen aangegeven waar het college verder inhoud aan te geven. 1 Inhoud Inleiding... 3 A. Gemeentelijke gebouwen en maatschappelijk vastgoed... 3 B. Woningen... 4 C. Commerciële dienstverlening (MKB)... 4 D. Industrie en bedrijven... 5 E. Verkeer en Vervoer... 5 F.

Nadere informatie

ENERGIECAFÉ. Aardgasvrije wijken 28 januari 2019

ENERGIECAFÉ. Aardgasvrije wijken 28 januari 2019 ENERGIECAFÉ Aardgasvrije wijken 28 januari 2019 AGENDA Inleiding Presentatie Eline van den Ende (HVC) Aanvullende informatie Peter Verheggen (Gemeente Zoetermeer) Discussietafels Afsluiting DEZo Burgerinitiatief,

Nadere informatie

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld Duurzaamheidsmonitor 2017 De duurzaamheidsmonitor is vernieuwd. De hoeveelheid data is flink gecondenseerd en meer beeldend vormgegeven ten behoeve van de leesbaarheid.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 30 196 Duurzame ontwikkeling en beleid Nr. 617 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der

Nadere informatie

Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner

Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner De eerste transitie naar aardgas Klimaattop dec 2018 en rapport IPCC oktober 2018 Zuid Korea Intergovernmental

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Verlenging en wijziging Samenwerkingsovereenkomst duurzame Warmte en Koude Zuid-Holland

Verlenging en wijziging Samenwerkingsovereenkomst duurzame Warmte en Koude Zuid-Holland Verlenging en wijziging Samenwerkingsovereenkomst duurzame Warmte en Koude Zuid-Holland De ondergetekenden, 1. Alliander Duurzame Gebiedsontwikkeling, gevestigd te Arnhem, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd

Nadere informatie

Concessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard. Rotterdam, 12 september 2017 tel

Concessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard. Rotterdam, 12 september 2017 tel Concessie Duurzame Energievoorziening Nieuw Reijerwaard Rotterdam, 12 september 2017 peter.wolbert@engie.com, tel. 06-52368101 Integratie van twee bedrijven (mei 2016) ENGIE: een bedrijf in transitie

Nadere informatie

Bestaande bouw verduurzamen met warmte. 1 oktober 2015 Peter Heijboer

Bestaande bouw verduurzamen met warmte. 1 oktober 2015 Peter Heijboer Bestaande bouw verduurzamen met warmte 1 oktober 2015 Peter Heijboer Onderwerpen 1. Routes voor verduurzamen bestaande bouw Kenmerken Nul-op-de-meter concept (Energiesprong) Case studie galerijflat 2.

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Actieplan september 2017 Actieplan gemeente Alkmaar 1 Inleiding De overheid koopt per jaar voor ongeveer 73,3 miljard euro in en heeft daarmee een belangrijke invloed

Nadere informatie

Verduurzamen van maatschappelijk vastgoed

Verduurzamen van maatschappelijk vastgoed Verduurzamen van maatschappelijk vastgoed Green Liz Symposium Arnhem, 9-12-2013 Irma Thijssen Irma Thijssen, Agentschap NL 1 Agentschap NL biedt diensten aan ondernemers met duurzame, innovatieve of internationale

Nadere informatie

Duurzaamheid, Energie en Milieu

Duurzaamheid, Energie en Milieu Duurzaamheid, Energie en Milieu In de uitvoeringsagenda duurzaamheid van de gemeente staat: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van huidige generaties zonder de mogelijkheden

Nadere informatie

NeVER/VMR 18 juni Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

NeVER/VMR 18 juni Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief NeVER/VMR 18 juni 2019 Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief Waar energie- en omgevingsrecht elkaar ontmoeten Ollongren ziet ruimte voor gemeenten om stoppen met aardgas

Nadere informatie

Marktverkenning warmtenet Schiedam. Doorpakken met aardgasvrije wijken

Marktverkenning warmtenet Schiedam. Doorpakken met aardgasvrije wijken Marktverkenning warmtenet Schiedam Doorpakken met aardgasvrije wijken 6 december 2018 Intentieovereenkomst GNDW 10 april 2018 Schiedam Groenoord Ca 4800 woningen Veel hoogbouw LoN ligt langs de A20 60%

Nadere informatie

Duurzaamheid in Boswinkel Oost

Duurzaamheid in Boswinkel Oost Programma Waarom energiezuinig en duurzaam (ver)bouwen? Waarom energiemonitoring Duurzaamheid in Boswinkel Oost Energiemonitoring Velve Lindenhof, Enschede De energiezuinigste wijk van Enschede De uitvraag

Nadere informatie

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017

Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties. Prijs per m² GBO in mediaan 2017 Woningen Provincie/Gemeenten Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties woningen woningen. Provincie Drenthe Assen 67.700 31.400 Woningvoorraad 32.900 33.700 33.700 Tussenwoning 448 16,7 166.000

Nadere informatie

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen 6 december 2011 Albert Hulshoff Ede 22 maart 2012 Prestatiecontracten - Prestatiecontracten - ESCo-eigenschappen

Nadere informatie

Presentatie De Groene Draad over duurzaamheid. 20 november 2018

Presentatie De Groene Draad over duurzaamheid. 20 november 2018 Presentatie De Groene Draad over duurzaamheid 20 november 2018 Quiz Wat betekent duurzaamheid eigenlijk? A Ontwikkeling zonder economie, milieu en mensen te schaden B Zo weinig mogelijk dure producten

Nadere informatie

Vanavond. Workshop VvE Energieloket Gelderland Fletcher Hotel Doorwerth

Vanavond. Workshop VvE Energieloket Gelderland Fletcher Hotel Doorwerth Workshop VvE Energieloket Gelderland 29-05-2018 Fletcher Hotel Doorwerth Vanavond Kennismaking Ondersteuning VvE Energieloket Gelderland Waarom verduurzamen? Mogelijkheden verduurzamen VvE s Subsidie en

Nadere informatie

Potentieel warmtelevering. Ontwikkeling van het aantal warmteaansluitingen als functie van de energiebelasting op aardgas

Potentieel warmtelevering. Ontwikkeling van het aantal warmteaansluitingen als functie van de energiebelasting op aardgas Ø Potentieel warmtelevering Ontwikkeling van het aantal warmteaansluitingen als functie van de energiebelasting op aardgas Potentieel warmtelevering Ontwikkeling van het aantal warmteaansluitingen als

Nadere informatie

Startnotitie Klimaatvisie Gemeente Buren

Startnotitie Klimaatvisie Gemeente Buren Startnotitie Klimaatvisie Gemeente Buren Maurik, 21 november 2018 1 Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding... 3 1.1 Aanleiding... 3 1.2 De ambitie van Buren... 4 1.3 Deze Startnotitie is de eerste stap... 4 2.

Nadere informatie

Welkom bij de Energietop. Bij gemeenten gebeurt het!

Welkom bij de Energietop. Bij gemeenten gebeurt het! Welkom bij de Energietop Bij gemeenten gebeurt het! Welkom bij de Energietop Lot van Hooijdonk - wethouder gemeente Utrecht Welkom bij de Energietop Lian Merkx programmamanager VNG team Energie Ed Nijpels

Nadere informatie

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.

Nadere informatie

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij 6 december 2018 The Gallery Enschede Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij Proces Warmteplannen Eric Kouters Pioneering Warmteplan wijk

Nadere informatie

Groene warmtenet Ede. Douwe van den Berg 19 april 2017

Groene warmtenet Ede. Douwe van den Berg 19 april 2017 Groene warmtenet Ede Douwe van den Berg 19 april 2017 Inhoud Korte introductie BTG Animatiefilm groene warmtenet Ede Ontstaan van het groene warmtenet Ede SvZ en plannen groene warmtenet Ede 2 Inhoud Korte

Nadere informatie

Almere. Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015

Almere. Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015 Uitkomsten van de zoektocht naar dé klimaatneutrale gemeente in Flevoland 2015 Natuur en Milieufederatie Flevoland heeft ook dit jaar weer een verkenning gedaan naar het klimaatneutrale gehalte van de

Nadere informatie

Presentatie Gert-Jan de Looze. Verduurzamen van vastgoed door gebruik van Esco s. Presentatie Stadsregio

Presentatie Gert-Jan de Looze. Verduurzamen van vastgoed door gebruik van Esco s. Presentatie Stadsregio Presentatie Gert-Jan de Looze Verduurzamen van vastgoed door gebruik van Esco s Presentatie Stadsregio Indeling presentatie Programma Rotterdamse Groene Gebouwen (RGG) Onderhouds en energieprestatiecontract

Nadere informatie

DUURZAAM BOUWEN AAN SLIMME STEDEN = SLIM INVESTEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN

DUURZAAM BOUWEN AAN SLIMME STEDEN = SLIM INVESTEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN DUURZAAM BOUWEN AAN SLIMME STEDEN = SLIM INVESTEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN experts in sustainable buildings Pedro Pattijn - Ingenium INGENIUM GROUP Experts in sustainable buildings Experts in sustainable

Nadere informatie

Van Energiebesparen naar CO2-neutraal

Van Energiebesparen naar CO2-neutraal 17 mei 2017, SP Eindhoven Van Energiebesparen naar CO2-neutraal Kans en bedreigingen in de huursector Jaap van Leeuwen (Woonbond) Klimaatontwikkeling: Gemiddelde temperatuur in 2017 tov gemiddelde 1950-1980

Nadere informatie

Woningen. Prijzen en transacties. Provincie / Steden. Marktgegevens en prognoses. Transactieprijzen koopwoningen in mediaan 2016

Woningen. Prijzen en transacties. Provincie / Steden. Marktgegevens en prognoses. Transactieprijzen koopwoningen in mediaan 2016 Woningen 2017 Provincie / Steden Marktgegevens en prognoses Prijzen en transacties Aantal inwoners 2016 Aantal woningen 2016 Woningvoorraad/ huishoudens/inwoners 2020 2025 Koopwoningen Aantal verkochte

Nadere informatie

DUURZAAMHEID & ENERGIENEUTRALITEIT

DUURZAAMHEID & ENERGIENEUTRALITEIT DUURZAAMHEID & ENERGIENEUTRALITEIT Introductie Raad 6 juni 2018 Jack van t Ende Xandra van Lipzig Ineke Lijnema 7/6/18 Agenda Context duurzaamheid Energietransitie: waar hebben we het over in Apeldoorn?

Nadere informatie

Duurzaamheid & innovatie. Stadsraad Goedereede 25 september 2018

Duurzaamheid & innovatie. Stadsraad Goedereede 25 september 2018 Duurzaamheid & innovatie Stadsraad Goedereede 25 september 2018 Wat is duurzaamheid? Neem een minuut of 2 om met uw buurman van gedachten te wisselen: wat is duurzaamheid? Wat houdt het wel in? Wat niet?

Nadere informatie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Coen Bernoster

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Coen Bernoster Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Coen Bernoster 19-7-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, duurzame bedrijventerreinen en energiebesparing Hoe?

Nadere informatie

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve 1 29 maart 2018 Deze presentatie Doel bijeenkomst: toelichten en dialoog Ambities gemeente Den Haag Waarom Mariahoeve als pilotwijk Wat willen we bereiken

Nadere informatie

Stichting Duurzaam Lopikerwaard

Stichting Duurzaam Lopikerwaard Stichting Duurzaam Lopikerwaard Dick Nederend Presentatie d.d. 31 mei 2018 voor bedrijventerrein de Copen te Lopik Agenda Voorstellen Doelstelling Stichting Duurzaam Lopikerwaard Wat is het energieverbruik

Nadere informatie

Gelderse Gaten. Voortgang GEA gemeenten. Prof.dr. Derk Loorbach, Nijmegen,

Gelderse Gaten. Voortgang GEA gemeenten. Prof.dr. Derk Loorbach, Nijmegen, Gelderse Gaten Voortgang GEA gemeenten Prof.dr. Derk Loorbach, Nijmegen, 1-2-2018 loorbach@drift.eur.nl twitter: @drk75 Dutch Research Institute For Transitions Academisch onderzoek, advies, onderwijs

Nadere informatie

Innovatie in de Waterketen. Inleiding

Innovatie in de Waterketen. Inleiding Innovatie in de Waterketen Inleiding Aanleiding Uitdagingen: Vervangingsopgave riolering Financiële doelmatigheid (ook - of juist door - functiekoppeling) Inspelen op brede maatschappelijke kansen en uitdagingen

Nadere informatie

Samen werken aan een klimaatbestendige en energieneutrale gemeente

Samen werken aan een klimaatbestendige en energieneutrale gemeente Samen werken aan een klimaatbestendige en energieneutrale gemeente 3 Doel 1: Een klimaatbestendig en energieneutraal Sliedrecht 4 Mileubeleidsplan en uitvoeringsprogramma 2010-2011 De gemeente vindt duurzaamheid

Nadere informatie

Geachte voorzitter, RIS Aan de voorzitter van de Commissie Bestuur. Kim Erpelinck. Bestuursdienst. 4 april 2017

Geachte voorzitter, RIS Aan de voorzitter van de Commissie Bestuur. Kim Erpelinck. Bestuursdienst. 4 april 2017 Typ teksttyp teksttyp tekst T. de Bruijn Wethouder van Financiën, Verkeer, Vervoer en Milieu 001 Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitter van de Commissie Bestuur Datum 4 april 2017

Nadere informatie

Regionaal Uitvoeringsprogramma Energievisie 2016-2020. Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard Uitvoeringsprogramma 2016-2020

Regionaal Uitvoeringsprogramma Energievisie 2016-2020. Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard Uitvoeringsprogramma 2016-2020 Regionaal Uitvoeringsprogramma Energievisie 2016-2020 Samenwerkingsorgaan Hoeksche Waard Uitvoeringsprogramma 2016-2020 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Inleidend 1.2 Energievisie Hoeksche Waard 2. Activiteiten

Nadere informatie

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft

Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft Ook de zorg van het aardgas af? Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

PROCES TRANSITIEVISIE WARMTE TIEL; inhoud, planning en inzet

PROCES TRANSITIEVISIE WARMTE TIEL; inhoud, planning en inzet PROCES TRANSITIEVISIE WARMTE TIEL; inhoud, planning en inzet Gericht aan: partijen van de Warmtetafel Tiel, te weten gemeente Tiel, woningcorporatie Kleurrijk Wonen, woningcorporatie SCW, netbeheerder

Nadere informatie

Maatschappelijke opgaven en ambities

Maatschappelijke opgaven en ambities Pact van Westfriesland 7.1: Zeven gemeenten, één geluid Maatschappelijke opgaven en ambities 2019-2024 Wonen en leefbaarheid De opgave in Westfriesland De ambitie: wat willen we samen bereiken? Wat wil

Nadere informatie

Energie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud

Energie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud Energie neutraal Veenendaal 2035 De aanpak en de inhoud Inhoud Waarom energieneutraal en wanneer? 1 e opzet programmaplan Resultaten interne consultatie Resultaten externe consultatie Enkele voorbeelden

Nadere informatie

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen Eneco Groep Duurzame energie voor iedereen Duurzame koploper Eneco is het grootste energiebedrijf van Nederland in publieke handen. Onze missie is betaalbare duurzame energie mogelijk maken die altijd,

Nadere informatie

Postcoderoos. Wie mogen meedoen? Inwoners uit postcoderoosgebied

Postcoderoos. Wie mogen meedoen? Inwoners uit postcoderoosgebied Zon4Ons Energie-coöperatie voor gezamenlijke productie van zonne-energie door en voor Oldehove, Niehove, Saaksum,Ezinge, Zuurdijk, Den Ham, Lauwerzijl, Houwerzijl, Warfhuizen en Noordhorn Postcoderoos

Nadere informatie

Duurzame energie. Leveranciersdag Rijk 27 november 2015. Piet Glas

Duurzame energie. Leveranciersdag Rijk 27 november 2015. Piet Glas Duurzame energie Leveranciersdag Rijk 27 november 2015 Piet Glas P.Glas@mindef.nl Categoriemanager Energie Frans van Beek frans.beek@minbzk.nl BZK - DG Organisatie Bedrijfsvoering Rijk Opzet workshop 1.

Nadere informatie

Regionale Energiestrategie NHZ

Regionale Energiestrategie NHZ Regionale Energiestrategie NHZ Het Klimaatakkoord in wording 49% minder CO2 in 2030 t.o.v. 1990 Zomer 2018 doorrekening Najaar 2018 uitwerking Voorjaar 2019 Ondertekening = start RES Wat staat er in een

Nadere informatie

De rol van gemeenten bij Duurzame Ontwikkeling. John Dagevos Tilburg 4 februari 2015

De rol van gemeenten bij Duurzame Ontwikkeling. John Dagevos Tilburg 4 februari 2015 De rol van gemeenten bij Duurzame Ontwikkeling Tilburg 4 februari 2015 Opbouw presenta.e Wat bedoelen we met duurzame ontwikkeling? Hoe meten we duurzame ontwikkeling? Twee perspec:even: Vanuit de eigen

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief. Aan: de leden van de raad Van:

Raadsinformatiebrief. Aan: de leden van de raad Van: Raadsinformatiebrief Aan: de leden van de raad Van: het college van burgemeester en wethouders Datum: 29 mei 2018 Onderwerp: uitvoeringsprogramma duurzaamheid 2018 Doel: ter kennisname/ter informatie Aanleiding:

Nadere informatie

Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig?

Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig? Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig? Hier komt tekst Paulus Jansen Wethouden Hier komt ook Wonen tekst 17 mei 2018 Wat gebeurt er in Utrecht? de grote steden groeien vooral

Nadere informatie

Enquete belangstelling energietransitie Buren

Enquete belangstelling energietransitie Buren Q1 Energieverbruik en een duurzame energietransitie is een onderwerp dat dagelijks in de media aan de orde komt. Wat zijn uw beweegredenen om hier over na te denken en mogelijk aan mee te doen? zorgen

Nadere informatie

Energiecoöperaties: ambities, handelingsperspectief en interactie met gemeenten

Energiecoöperaties: ambities, handelingsperspectief en interactie met gemeenten Energiecoöperaties: ambities, handelingsperspectief en interactie met gemeenten De energieke samenleving in praktijk 23 januari 2015 Hans Elzenga, Anne Marieke Schwencke 1 Onderzoeksvragen (i.o.m. met

Nadere informatie

Overijssel maakt werk van nieuwe energie!

Overijssel maakt werk van nieuwe energie! Overijssel maakt werk van nieuwe energie! U wilt met uw onderneming of woningcorporatie werk maken van nieuwe energie of energiebesparing. Maar u krijgt de financiering niet (volledig) rond via een bancaire

Nadere informatie

Groene Fabriek Lochem

Groene Fabriek Lochem Groene Fabriek Lochem CCS Energie, innovatief en integraal 12 adviseurs Onderwerpen Biomassa Mono-mestvergisting op de boerderij Biogasopwerking tot Groen gas Mestraffinage Houtstook / torrefactie Kennisoverdracht

Nadere informatie

Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig?

Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig? Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig? Hier komt tekst Paulus Jansen Wethouden Hier komt ook Wonen tekst 17 mei 2018 Wat gebeurt er in Utrecht? de grote steden groeien vooral

Nadere informatie

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen 1. Waarom gaan we van het aardgas af? 2 2. Wanneer moet mijn woning aardgasvrij zijn? 2 3. Wat is de rol van de gemeente? 3 4. Hoe kan ik mijn woning

Nadere informatie

Eljo Vos Aandeelhoudersmanagement. 8 december 2015 Gorinchem

Eljo Vos Aandeelhoudersmanagement. 8 december 2015 Gorinchem Eljo Vos Aandeelhoudersmanagement 8 december 2015 Gorinchem Introductie HVC Opgericht in 1991 voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval Ballotage overeenkomst op basis van Samen uit, samen thuis wel

Nadere informatie

Klimaatbokaal Welke gemeente heeft dit jaar de meeste klimaatmeters gemaakt?

Klimaatbokaal Welke gemeente heeft dit jaar de meeste klimaatmeters gemaakt? Klimaatbokaal 2018 Welke gemeente heeft dit jaar de meeste klimaatmeters gemaakt? Programma 09:15 Ontvangst door Vera Dam, directeur Natuur- en Milieufederatie Flevoland 09:30 Highlights Energieloket Flevoland

Nadere informatie

Planningsoverzicht per 1 oktober 2015

Planningsoverzicht per 1 oktober 2015 Planningsoverzicht per 1 oktober 2015 Planning van aanbieden van de slimme meter tot 2020 Noord-Brabant BREDA 4822 Enexis 2015 Kwartaal 1 76,9% Noord-Brabant BREDA 4823 Enexis 2015 Kwartaal 1 46,6% Noord-Brabant

Nadere informatie

GEMEENTE LOSSER. Vergadering Burgemeester en Wethouders Besluitenlijst week 16.O ( )

GEMEENTE LOSSER. Vergadering Burgemeester en Wethouders Besluitenlijst week 16.O ( ) GEMEENTE LOSSER Vergadering Burgemeester en Wethouders Besluitenlijst week 16.O (16-04-2019) Besluitenlijst College Burgemeester en Wethouders Datum 16-04-2019 Tijd 9:15-12:00 Locatie Kamer Burgemeester

Nadere informatie

Energietransitie vergt strategie. Voorjaarscongres VJK 23 mei 2019

Energietransitie vergt strategie. Voorjaarscongres VJK 23 mei 2019 Voorjaarscongres VJK 23 mei 2019 Ons kantoor Ons kantoor Gespecialiseerd nichekantoor: Focus op: bouw en vastgoed, energie, industrie en overheid Expertise in zowel publieke, als private sector Korte lijnen

Nadere informatie

Position paper regietafel energietransitie utrecht

Position paper regietafel energietransitie utrecht Position paper regietafel energietransitie utrecht februari 2017 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6 Regietafel Energietransitie Utrecht Dit document beschrijft de opzet van de Regietafel

Nadere informatie

Nationaal programma Regionale Energie Strategieën (NP RES) Samen aan de slag voor het klimaat

Nationaal programma Regionale Energie Strategieën (NP RES) Samen aan de slag voor het klimaat Nationaal programma Regionale Energie Strategieën (NP RES) Samen aan de slag voor het klimaat Opwek- & isolatiemaatregelen Regionale samenwerkingen op o.a. energie Windenergie op land Ervaringen op doen

Nadere informatie

Zero-emissie openbaar vervoer: Wellto-wheel

Zero-emissie openbaar vervoer: Wellto-wheel Energietransitie in het ov: Donkergroene stroom voor GVB Zero-emissie openbaar vervoer: Wellto-wheel Als de OV-sector een echte bijdrage wil leveren aan de energietransitie, moeten we de hele life cycle

Nadere informatie

De Lokale Duurzame Energie Coöperatie. EnergieCoöperatieBoxtel WWW.ECBOXTEL.NL. Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk

De Lokale Duurzame Energie Coöperatie. EnergieCoöperatieBoxtel WWW.ECBOXTEL.NL. Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk De Lokale Duurzame Energie Coöperatie EnergieCoöperatieBoxtel Betaalbaar, duurzaam, eigen en onafhankelijk WWW.ECBOXTEL.NL LDEC: Waarom en waartoe leidt het Samen met leden realiseren van betaalbare, duurzame,

Nadere informatie

Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter

Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter Inventarisatie activiteiten energiebesparing met betrekking tot de slimme meter Activiteit Toelichting Categorie Doelgroep In samenwerking met Initiatief geplaatst onder Financiering activiteit Zelf Energie

Nadere informatie

WARMTENET POWER TO X EN ONTWIKKELINGEN IN RIJNHUIZEN

WARMTENET POWER TO X EN ONTWIKKELINGEN IN RIJNHUIZEN WARMTENET POWER TO X EN ONTWIKKELINGEN IN RIJNHUIZEN 12-03-2019 Initiatieven in Rijnhuizen: plannen voor zo n 2.000 woningen Ron deelt de initiatievenkaart. Er zijn veel initiatieven die lopen en op dit

Nadere informatie

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht 1. Terugblik 13 november jl. 1. Enquête resultaten Programma 2. Vragenlijst 3. Mogelijke maatregelen aardgasvrij 4. Tussenresultaten

Nadere informatie

Enexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015

Enexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015 Enexis De veranderende rol van de netbeheerder Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis 12 november 2015 Rol Enexis in de elektriciteitsketen Elektriciteitscentrale voor de opwek van elektriciteit

Nadere informatie

Inleiding Gebiedsenergie. Balanceren tussen milieu, woonlasten en haalbaarheid

Inleiding Gebiedsenergie. Balanceren tussen milieu, woonlasten en haalbaarheid Inleiding Gebiedsenergie Balanceren tussen milieu, woonlasten en haalbaarheid bpd ontwikkeling Focus - Woonconcept- en gebiedsontwikkeling - Betrekken klanten en stakeholders - Nieuwe samenwerkingsvormen

Nadere informatie

UITVOERINGSPROGRAMMA 2015-2020

UITVOERINGSPROGRAMMA 2015-2020 UITVOERINGSPROGRAMMA Het Uitvoeringsprogramma van het Milieubeleidsplan omvat negentien projecten waarin de verschillende milieurelevante thema s en de vier benoemde doelgroepen (inwoners, bedrijven, samenkomen.

Nadere informatie

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad Hier komt tekst Joop Oude Lohuis Hier 22 mei komt 2017 ook tekst Van Globaal Doel naar Lokaal aan de Slag Klimaatakkoord Parijs In 2050

Nadere informatie

Worstelen met verduurzamen

Worstelen met verduurzamen Worstelen met verduurzamen De aanpak van Tiwos René Scherpenisse Bestuurder 4 april 2019 Even voorstellen - Tiwos, Tilburgse woonstichting - Middelgrote wooncorporatie, 8000 vhe - Voormalig gemeentelijk

Nadere informatie

VERSNELLING DUURZAAMHEIDS- PROGRAMMA

VERSNELLING DUURZAAMHEIDS- PROGRAMMA VERSNELLING DUURZAAMHEIDS- PROGRAMMA Raadsmarkt 9 maart 2017 Margreet van der Woude Programma manager Duurzaamheid 2 Beantwoording Raad De Raad heeft aangedrongen op versnelde uitvoering toen het Duurzaamheidsprogramma

Nadere informatie

Coöperatie Zon4Ons. NB: jonge, energieke bestuursleden gezocht!!!

Coöperatie Zon4Ons. NB: jonge, energieke bestuursleden gezocht!!! Zon4Ons Energie-coöperatie voor gezamenlijke productie van zonne-energie door en voor Oldehove, Niehove, Saaksum,Ezinge, Zuurdijk, Den Ham, Lauwerzijl, Houwerzijl, Warfhuizen en Noordhorn Coöperatie Zon4Ons

Nadere informatie