De Mondiale Ecologische Voetafdruk
|
|
|
- Brigitta de Wit
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Amsterdam/VMD 29 maart 2014 De Mondiale Ecologische Voetafdruk Een duurzaamheidsindicator voor de mondiale gebruiksruimte en de verdeling ervan (Fair Earth Shares) Jan Juffermans, Platform DSE, TT-Boxtel en WVN
2 De Mondiale Voetafdruk Ecological Footprint Mondiale Voetafdruk (educatie) Global Footprint De Footprint De Voetafdruk
3 Het model van de Voetafdruk Prof. W. Rees en dr. M. Wackernagel De Kleine Aarde werkte ermee sinds 1998 Je kunt er de milieubelasting mee berekenen,van personen, een stad, land of bedrijf (producten en diensten), in hectares. Ong. 65% van MV gaat over energie/klimaat/bio-energie
4 De Mondiale Voetafdruk Meten van duurzaamheid. De MV meet lang niet,alles maar cruciale zaken: de mondiale gebruiksruimte Eerste lezing in Europa door prof. W. Rees in 1994, in Aalborg, Denemarken Eerste boek in 1996 van Mathis Wackernagel en William Rees
5 Samenstelling Mondiale Voetafdruk 1. Bio-productief land: - Akkerbouwgrond - Weidegrond - Bossen 2. Visgronden 3. Energieruimte* 4. Bebouwde omgeving 5. Natuur / biodiversiteit * Fossiel via de berekende ruimte voor opname van CO2 + Gebruik van equivalentie- en opbrengst-factoren
6 De Mondiale Voetafdruk Definitie persoonlijke Mondiale Voetafdruk: De totale ruimte (overal op Aarde) die nodig is voor de consumptie of leefstijl van een persoon, in mondiale hectares (hele keten). Berekening: Totale productie in een land, + import, export : gedeeld door het aantal inwoners r
7 De Mondiale Voetafdruk Gemiddeld per land, in hectares per persoon Vooral de verhoudingen! UAE 8,4 USA 7,2 België 7,1 Nederland 6,3 Duitsland 4,5 Rusland 4,4 Brazilië 2,9 Wereldgemiddelde 2,7 ha China 2,1 Per wereldb. beschikb. 1,8 Indonesië 1,1 India 0,8 Afganistan 0,5 Bron: Living Planet Report 2012
8 De Mondiale Voetafdruk Wereldgemiddelde 2,7 ha Beschikbaar per bewoner 1,8 ha* Boven draagkracht Aarde 0,9 ha = overshoot 50% * Op basis van gegevens van 2008, uit LPR * 1,8 ha is inclusief de nodige ruimte voor natuur/biodiversiteit! Nodig: ± 12% - 50%? Voorstel Nagoya 2011: 17% Draagkracht van de Aarde Zachte grenzen; de natuur laat over zich lopen, rijden, bouwen... Voorbeeld: 1 koe op 1 hectare weidegrond. Zwarte gaten
9 De Mondiale Voetafdruk Gevolgen van het niet respecteren van de beperkte draagkracht van de Aarde ( zwarte gaten ): Klimaatverandering: extreem weer en al klimaatdoden per jaar Uitsterven van planten- en diersoorten,500 tot 1000 x sneller dan natuurlijk Overbevissing, ong. ¾ van de vis die we eten Ontbossing Vervuiling van ecosystemen, bijv. de plastic soep Land grabbing en Water grabbing Erosie van de bodem / verwoestijning Mensen die vluchten naar de steden Toename van Milieuvluchtelingen internationaal
10 Living Planet Report Twee gevaarlijke trends Living Planet Index Mondiale Voetafdruk
11 Living Planet Report 2012 Living Planet Index van: populaties van soorten vogels, zoogdieren en reptielen op het land; populaties van 636 soorten vis, zeevogels, zeeschildpadden en zeezoogdieren; populaties van 714 soorten vis, vogels, reptielen, amfibien en zoogdieren in zoetwatersystemen. In total dus soorten, tussen 1970 en 2007.
12 Earth Overshoot Day: 20 Augustus 2013:de dag dat we de natuurlijke productie van dit jaar al hebben geconsumeerd :75% / 1970:100% / 1990:125% / 2010:151% / 2012:156% Rond 2040 hebben we waarschijnlijk een extra planeet nodig...
13 De Mondiale Voetafdruk Als iedereen zou leven als de gemiddelde Nederlander, Europeaan of Amerikaan dan zouden we er twee tot vijf aardbollen bij moeten hebben.
14 De Mondiale Voetafdruk Gemiddelde Nederlander: 6,3 hectare Per wereldbewoner beschikbaar: 1,8 hectare (incl. natuurruimte) Fair Earth Share is ong.1,5 ha, bij 17% natuurruimte Kwestie van mensenrechten nu En van volgende generaties
15 De Mondiale Voetafdruk Het verkleinen van de totale Mondiale Voetafdruk Bevolking x Voetafdruk p.p. Veel kan helpen: techniek, regels, de prijs, verboden, footprinttax, (klimaat)heffing, ontwerp van producten en steden etc. Gevaar van stappen terug (rebound effect): Spaarlampen in de tuin en langer laten branden Duurzaam bouwen / energie- en watergebruik, bijv. Ecolonia
16 De V s voor Verkleining Voetafdruk in Europa 1. Vliegen (factor 2,5) 2. Vlees en Zuivel (factor 6) 3. Verwarming 4. Verlichting 5. Vervoer/mobiliteit 6. Verschillende apparaten
17 Toepassingen Mondiale Voetafdruk ( jaar Het Living Planet Report (elke twee 151 landen en hun Mondiale Voetafdruk
18 Toepassingen Mondiale Voetafdruk Het Europese Footprint-rapport Met minder dan 7% van de wereldbevolking, gebruiken we 17% van de mondiale gebruiksruimte
19 De Mondiale Voetafdruk Nu gebruiken de EU, UNEP en ook UNDP het Footprint-model Er zijn ook aparte rapporten over de Voetafdruk van Afrika, China en India De Voetafdruk is opgenomen in het beleid van: Ecuador, Finland, Japan, Latvia, Luxemburg, Nieuw Zeeland, Schotland, Zwitzerland, Verenigde Arabische Emiraten en Wales. En Nederland??? VROMRaad 1999
20 Nota Groene Groei van de Taskforce Biodiversiteit en Natuurlijke Hulpbronnen H. Alders + wetenschappers, bedrijven en N&Morganisaties Twee belangrijkste aanbevelingen: 1. Geen verlies meer van biodiversiteit in Een halvering van de Nederlandse Voetafdruk in 2030.
21 London: het beste Footprintvoorbeeld tot nu toe Gemeente en bedrijven samen Inleiding burgemeester Ken Livingstone Auto in centrum nu 12 euro Meer voedsel uit eigen regio Toepassingen Mondiale Voetafdruk
22 Toepassingen Mondiale Voetafdruk
23 Toepassingen Mondiale Voetafdruk Footprint London: 6,6 ha Ambities van London: 35 % reductie van de Footprint in 2020 Een duurzame Footprint in
24 De Mondiale Voetafdruk van bedrijven en instellingen Eerste: Brighthouse in Helvoirt Unilever 50% reductie in 10 jaar! Akzo-Nobel
25 Toepasingen Mondiale Voetafdruk De persoonlijke Voetafdruk Meet je Mondiale Voetafdruk met de quick scan On line via de site + rapportage
26 Twee Nederlandse boeken Info over de Mondiale Voetafdruk
27 Over de Mondiale Voetafdruk Echt ebook (niet gedrukt): Mijn hemel! Wat gebeurt er op Aarde? Gratis te lezen via: Zie de folder
28 Verder met de Voetafdruk Sinds 2006: Platform Duurzame en Solidaire Economie; zie de Fair & Green Deal Sinds 2008: Werkgroep Voetafdruk Nederland Zie de discussienota Op weg naar mondiale duurzaamheid
29 Verder met de Voetafdruk WVN vooral verder met Bevolking en Quoteren 2008: Werkgroep Voetafdruk Nederland (WVN) 2008: Balansgeld door Bert Vink: duaal systeem en quotering met de Voetafdruk 2009: Oratie prof. Biezeveld in Groningen 2009: Expert meeting van de WVN in Leiden 2009: Quotering in de Fair & Green Deal 2009: Boek Klimaatdukaten: CO2-quota 2010: Workshop op de Platform DSE-conferentie in Antwerpen 2011: Discussienota WVN: vooral over B x V 2012: Europese conferentie SPREAD in Brussel, met quota s in de roadmap 2013: Workshop in Vilanova (Spanje) 2013: Expert meeting in Brussel (ANPED) 2013: Discusienota WVN over quotering 2014: Brussel en Leipzig
30 Het mooie van de MV 1. Maximale vrijheid van keuzes 2. Goed om te kunnen vergelijken 3. Mondiale referentie van de bio-capaciteit 4. Bruikbaar op vele niveaus En miljoenen mogelijkheden om de Voetafdruk te verkleinen...
31 Belangrijke sites: Nederlands: Engels:
Naar Footprint Justice
DN-Heerenveen 20 november 2016 Naar Footprint Justice (Voetafdruk-rechtvaardigheid) Een eerlijke Voetafdruk, een nieuw Mensenrecht? Jan Juffermans, Platform DSE, WVN, Transitie Boxtel In vijf stappen Opzet
Naar een Eerlijk Aarde Aandeel
Heiloo Energie 10 november 2016 Naar een Eerlijk Aarde Aandeel Onze veel te grote Mondiale Voetafdruk en wat we er samen aan kunnen doen Jan Juffermans, Platform DSE, WVN, Transitie Boxtel In vijf stappen
Naar Footprint Justice (Voetafdruk-rechtvaardigheid)
DN-Heerenveen 20 november 2016 Naar Footprint Justice (Voetafdruk-rechtvaardigheid) Een eerlijke Voetafdruk, een nieuw Mensenrecht? Jan Juffermans, Platform DSE, WVN, Transitie Boxtel In vijf stappen Opzet
Aanbeveling 1: Stel ambitieuze doelen voor de lange termijn
Aanbeveling 1: Stel ambitieuze doelen voor de lange termijn De Taskforce Biodiversiteit & Natuurlijke Hulpbronnen adviseert: Stel ambitieuze biodiversiteitdoelen voor de langere termijn die invulling geven
De Ecologische Voetafdruk als duurzaamheids graadmeter.
De Ecologische Voetafdruk als duurzaamheids graadmeter. Hans Lyklema, Wageningen Univ. Mede namens de Werkgroep Voetafdruk Nederland 1 Probleem: Ons omgaan met de Aarde is niet duurzaam. Onze aanpak: 1).
We leven boven onze ecologische stand
We leven boven onze ecologische stand Update 2019 De editie 2019 van Global Footprint Network (GFN) volgt de ecologische voetafdruk en biocapaciteit van alle landen, met behulp van U.N.-gegevens, van 1961
Nut & Noodzaak van de Mondiale Voetafdruk
Jan Juffermans Nut & Noodzaak van de Mondiale Voetafdruk Over de mondiale gebruiksruimte, duurzaamheid en mensenrechten BW-MVA.indb 3 10-05-2006 14:54:34 Voor alle mensen met nog en weer een duurzame Mondiale
voetafdrukrekeningen, herbe rekend
De Belgische voetafdrukrekeningen, herbe rekend 2 april 2009 Lies Janssen Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie De ecologische voetafdruk van België + Luxemburg Tot 2007 publiceerde Global
Vakantie Voetafdruk. finale-opdracht voor de
Vakantie Voetafdruk finale-opdracht voor de Alympiade 2011 Garderen, 11 en 12 maart 2010 1 WERKWIJZER FINALE WISKUNDE A-LYMPIADE 2011 VOORAF: - Lees eerst de volledige tekst van de opdracht door zodat
Eindexamen aardrijkskunde vwo 2004-I
Eamen aardrijkskunde vwo 24-I Mens en milieu Opgave 6 bron 15 Afbeelding van de Gelderse IJssel uit het Gelders Waterrecht ligging kaartfragment 5 1 km bron: Spek, T., F.D. Zeiler, E. Raap, Van de Hunnepe
Op weg naar mondiale duurzaamheid
Discussienota van de Werkgroep Voetafdruk Nederland Op weg naar mondiale duurzaamheid Minder materiële consumptie en minder mensen Editie 2.2 december 2013 Het probleem van de groei Van alle kanten komen
LES 2: Klimaatverandering
LES 2: Klimaatverandering 1 Les 2: Klimaatverandering Vakken PAV, aardrijkskunde Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend, samenwerken, kritisch denken Materiaal Computer met
Voetafdruk door verschillende soorten consumptie, 2005
Indicator 8 september 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het ruimtegebruik als gevolg
10 jaar Werkgroep Voetafdruk Nederland
10 jaar Werkgroep Voetafdruk Nederland Symposium Postfossiele toekomst 2 oktober 2018 One Planet gebouw Amersfoort Ecologica WVN Symposium Postfossiele toekomst Amersfoort, 2 oktober 2018 Hans Meek Menselijke
Jouw ecologische voetstap
Jouw ecologische voetstap Een project van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem Najaar 16 Doelgroep: basisonderwijs: groepen t/m 8 Jaargetijde: najaar/ winter Plaats: op school. Dit project is een voorbereiding
Nieuwe strategieën voor mondiale biodiversiteit. Prof. dr. Maarten Hajer
Nieuwe strategieën voor mondiale biodiversiteit Prof. dr. Maarten Hajer Waarom deze studie? 2 Convention on Biological Diversity (CBD) Rio de Janeiro 1992 193 landen, 3 doelen 18-29 oktober 2010: COP10
Voetafdruk van de Nederlandse consumptie, 2005
Indicator 14 juni 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De hoeveelheid land die nodig is
Wereld Natuur Fonds. for a living planet
Wereld Natuur Fonds for a living planet Living Planet Report Making a difference voor onze aarde Iris van Duren WNF Regioteam Twente en Vechtdal Universitair docent bij het ITC Wat kunt u verwachten? Korte
Introductie. Figuur 1 De actie van Coca Cola
Inhoud Introductie... 2 Maatschappelijk verantwoord ondernemen... 3 Duurzaamheid... 4 Maatschappelijk betrokken ondernemen... 5 Het verschil tussen MVO en MBO... 6 Bronnelijst... 7 MBO... 7 MVO... 7 Introductie
Slotstellingen. De ecologische (of mondiale) voetafdruk.
Slotstellingen. De ecologische (of mondiale) voetafdruk. Erik P.C. ROMBAUT,Master in Biology, Asst. Prof., LUCA. Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas (LUCA, school of Arts), Hoogstraat 51, B-9000 Gent
1. De ecologische voetafdruk
1. De ecologische voetafdruk Alles wat je eet, koopt en gebruikt moet ergens gemaakt worden of moet ergens groeien. Daar heb je plaats voor nodig. En soms is dat meer plaats dan je denkt. Zo heb je voor
1. GEEN ARMOEDE 2. GEEN HONGER. Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal. Honger beëindigen, betere voeding en duurzame landbouw promoten
1. GEEN ARMOEDE Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal Ondanks de halvering van de extreme armoede in de wereld tijdens de afgelopen decennia, leeft nog steeds 1,3 miljard mensen in extreme armoede.
Nut & Noodzaak van de Mondiale Voetafdruk
Nut & Noodzaak van de Mondiale Voetafdruk BW-MVA.indb 1 10-05-2006 14:54:34 BW-MVA.indb 2 10-05-2006 14:54:34 Jan Juffermans Nut & Noodzaak van de Mondiale Voetafdruk Over de mondiale gebruiksruimte, duurzaamheid
Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief
Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Conferentie Keuzes voor landbouw en veehouderij Huidige mondiale impact van veehouderij Biodiversiteit, aandeel 30% in mondiaal verlies
Introductie Presentatie aan Bewonersorganisatie. Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen
Introductie Presentatie aan Bewonersorganisatie Milieu en Kortenbos Wat kunnen we zelf doen Wie ben ik? Mijn naam is Graham Degens Ik heb >30 jaar in de olie industrie gewerkt, om olie en gas optimaal
Duurzaam eten van bomen
DUURZAAMHEIDSMARKT SOEST 29 OKTOBER 2016 Duurzaam eten van bomen EetbaarSoest een project van Stichting Trees for Peace en IVN Göran Christiansson goran@treesforpeace.nl Doel Kennismaking: Contact: Overzicht:
1. Ecologische voetafdruk
2 VW0 THEMA 7 MENS EN MILIEU EXTRA OPDRACHTEN 1. Ecologische voetafdruk In de basisstoffen heb je geleerd dat we voedsel, zuurstof, water, energie en grondstoffen uit ons milieu halen. Ook gebruiken we
Seizoensvoedsel. Ecologische voetafdruk. Door:Quinten Molina, Sjors Claessens, Chaya Baidjoe & Keanu Sijmons
Seizoensvoedsel Ecologische voetafdruk Door:Quinten Molina, Sjors Claessens, Chaya Baidjoe & Keanu Sijmons Vak: Aardrijkskunde Jaar: 2013-2014 Inhoud Hoofdstuk 1 - Vragen voetafdruk Hoofdstuk 2 - Onderzoek
WELKOM. Biobased Business Event Emmen. Over natuurlijke oplossingen gesproken
WELKOM Biobased Business Event Emmen Over natuurlijke oplossingen gesproken Natural Plastics Ontwikkelen, produceren en op de markt brengen van groene producten welke geen schade opleveren voor de natuur
Scriptie Aardrijkskunde Ecologische voetafdruk
Scriptie Aardrijkskunde Ecologische voetafdruk Scriptie door een scholier 1821 woorden 19 april 2007 5,9 50 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Vraag 3: ecologische voetafdruk Ecologische voetafdruk Eén
Wereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging
Wereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging Prof. Dr Ir Rudy Rabbinge Universiteitshoogleraar Duurzame Ontwikkeling & Voedselzekerheid, Wageningen UR Debatreeks De toekomst van
Sojaproblematiek Europese eiwitteelt
Regionaal veevoer Sojaproblematiek Europese eiwitteelt Aanpak regionaal voer Onze campagne Kleine Hoefprint Kaas Data landgebruik Europese concumptie Noodzaak dichterbij produceren Zuidamerikaanse Europese
Activiteit 2: de ecologische voetafdruk uitgelegd
Activiteit 2: de ecologische voetafdruk uitgelegd Doelstellingen De leerlingen weten dat er naast een watervoetafdruk ook een ecologische voetafdruk bestaat en begrijpen welke factoren in grote lijnen
Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland
Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Programma 15.15 uur: Inleiding duurzaam toerisme door Dr. Anja de Groene 15.35 uur: Cradle to Cradle
> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel
> Ketenaanpak en -verantwoordelijkheid > Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Doel: boeren ondersteunen bij de impact van klimaatverandering en ontbossing tegen te gaan. Ons klimaat verandert
Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105
Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA
Ton Venhoeven, Rijksadviseur Infrastructuur
Geïntegreerde netwerken en knooppunten: veranderingen in de maatschappij Ton Venhoeven, Rijksadviseur Infrastructuur Project uitwerking en planvoorbereiding Advies verkenningen Onderzoek duurzame stedenbouw
Werk maken van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling (EDO) ifjkbq lîéêäéö=ïéêâöêçéé=çåçéêïáàë=c=kjb NU=à~åì~êá=OMNM=J _çâêáàâ=
Werk maken van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling (EDO) ifjkbq lîéêäéö=ïéêâöêçéé=çåçéêïáàë=c=kjb NU=à~åì~êá=OMNM=J _çâêáàâ= NME uitgedaagd 2005-2014 = VN-decennium van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling
Wegwijzer naar een groene toekomst
Wegwijzer naar een groene toekomst Investeren in biodiversiteit Investeren in behoud en duurzaam gebruik van biodiversiteit en natuurlijke hulpbronnen loont. Het zorgt ervoor dat ecosystemen ook in de
Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar
1 van 5 7-12-2018 06:32 volkskrant.nl Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar weer toegenomen 6-8 minuten IJsklif in West-Groenland. Beeld Credit: Sarah Das / Woods Hole Oceanographic Institution De stijging
Nederlandse biodiversiteitsvoetafdruk,
Indicator 17 september 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale Nederlandse biodiversiteitsvoetafdruk
et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces
H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de
WASA KOMT OP VOOR DE PLANEET
WASA KOMT OP VOOR DE PLANEET WASA BELOOFT: ONS MERK COMPENSEERT CO 2 VOOR 100% 1 We zijn van mening dat opkomen voor de planeet, door onze ecologische voetafdruk te verkleinen en CO 2 te compenseren, de
Umsetzungsmaßnahmen CO 2 - Footprint aus Kundensicht/ Realisatie van CO 2 - Footprint uit visie van de klant
Umsetzungsmaßnahmen CO 2 - Footprint aus Kundensicht/ Realisatie van CO 2 - Footprint uit visie van de klant 1 Recordwaarde bij CO 2 Meting van NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) op
BEGRIPPENLIJST. Kent u een bepaalde MVO-term niet? Hier staan de belangrijkste begrippen op alfabetische volgorde.
BEGRIPPENLIJST Kent u een bepaalde MVO-term niet? Hier staan de belangrijkste begrippen op alfabetische volgorde. 3 P s Het uitgangspunt van MVO is om een balans te bereiken tussen de 3 P s: people (mensen),
Verduurzamen van de voedselconsumptie in Nederland: Waarom, wie en wat?
Verduurzamen van de voedselconsumptie in Nederland: Waarom, wie en wat? Expert duurzaam eten Corné van Dooren @DuurzaamEten NAV voedingsforum 8 maart 2018 Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten
Hoe groot en diep is de voetafdruk van Nederland?
Het Milieu Dossier accepteert artikelen die de voortgang in beleid, onderzoek en maatschappelijke respons documenteren. Bijdragen worden beoordeeld door een redactieteam. Hoe groot en diep is de voetafdruk
Tussenstand OP EFRO Noord-Nederland 2014 2020. SNN PS bijeenkomst 25 juni Yvonne van Mastrigt
Tussenstand OP EFRO Noord-Nederland 2014 2020 SNN PS bijeenkomst 25 juni Yvonne van Mastrigt Noordelijke specialisatie in beeld Samengestelde behoeften Samengestelde oplossingen Achtertuin als proeftuin/
1 VARKENSSECTOR. voorzitter: Luis Carazo verslaggever: Lieve De Smit
Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be beheerscomité dierlijke producten 21 april 2016 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Biodiversiteit in 2010
Biodiversiteit in 2010 Wim Veraghtert Natuurpunt Educatie Graatakker 11 2300 Turnhout Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 2 Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 3 Genetische variatie
De ecologische voetafdruk van de Provincie Noord-Brabant
De ecologische voetafdruk van de Provincie Noord-Brabant Han van Kasteren Corné Wentink John Dagevos Michel Oldenhof Tilburg, 24 maart 2009 Documentnummer: 08.011 Warandelaan 2 5037 AB Tilburg Postbus
VOETAFDRUKKEN VAN NEDERLANDSE CONSUMPTIE
VOETAFDRUKKEN VAN NEDERLANDSE CONSUMPTIE De ecologische effecten van Nederlandse consumptie in het buitenland PBL-Notitie Trudy Rood, Harry Wilting en Aldert Hanemaaijer 22 januari 2016 Colofon Voetafdrukken
Instituut voor de nationale rekeningen. Statistiek buitenlandse handel. Kwartaalbericht 2013-I
nstituut voor de nationale rekeningen Statistiek buitenlandse handel Kwartaalbericht 2013- nstituut voor de nationale rekeningen Nationale Bank van België, Brussel Alle rechten voorbehouden. De volledige
Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers
Wat kunnen we in Pijnacker-Nootdorp doen tegen klimaatverandering? Richard Smokers Hoeveel CO 2 -reductie is nodig? doel nieuwe kabinet: in 2020 30% minder CO 2 -uitstoot dan in 1990 UN-IPCC: stabilisatie
Bruto Binnenlands product (BBP) versus Ecologische voetafdruk (EV)
d o s s i e r De Ecologische Voetafdruk: een krachtige milieu indicator Bruto Binnenlands product (BBP) versus Ecologische voetafdruk (EV) Het concept Ecologische Voetafdruk is onlosmakelijk verbonden
De agrarische handel van Nederland in 2013
De agrarische handel van Nederland in 1. Opvallende ontwikkelingen Totale handelsoverschot groeit met 4,5 miljard; aandeel agrarische producten 2 miljard Nederlandse agrarische export neemt in opnieuw
WWW.HOPE-XXL.COM. Mede mogelijk gemaakt door de Iona Stichting en Vos/Abb
De meeste mensen in Nederland hebben het goed voor elkaar. We hebben genoeg eten, we hoeven niet bang te zijn voor oorlog en we zijn dan ook tevreden met ons leven. Maar dat is niet overal op de wereld
Ecological Footprint
Ecological Footprint Vragenlijst afgenomen in het LISS-I panel datum februari 2012 versie 1.0 auteur(s) Miquelle Marchand T: +31 13 466 8323 E: m.marchand@uvt.nl Postbus 90153, 5000 LE Tilburg Warandelaan
Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten
Het Energiebeleid van komende jaren dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Opbouw Ambities en hoofdlijnen Ontwikkelingen in het energieveld Keuzes van het kabinet Ambitie Regeerakkoord: 1. Minder
Collectieve logiesverstrekkende bedrijven 2 GEWESTEN 2012 2.1 BRUSSEL HOOFDSTEDELIJK GEWEST Kerncijfers
2 GEWESTEN 212 Kerncijfers 212 - + 212 Aankomsten % Bezettingsgr aad Aandeel in de (%) BRUSSEL HOOFDSTEDELIJK GEWEST 1, 3.165.92 5.978.378 6.715,1% 1,89 46,2% 8,6% 54,4% 4.815.717 3.25.599 1. Logisvormen
Praktische tips voor klimaat en portemonnee. Klimaatsparen
Praktische s voor klimaat en portemonnee Klimaatsparen CO 2 en geld besparen De gemiddelde Nederlander stoot per jaar 12.000 kg CO 2 uit (28.000 kg CO 2 per huishouden). De meeste kilo s gaan op aan verwarming,
1 Belangrijk in deze periode
1 Belangrijk in deze periode In 1945 eindigt de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Duitsland wil, onder leiding van Adolf Hitler, Europa veroveren. Na vijf jaar strijd en 55 miljoen doden geeft Duitsland
Hoe groot is onze CO 2 afdruk?
Hoe groot is onze CO 2 afdruk? Hoe groot is onze CO 2 afdruk? Hoeveel bomen zouden er nodig zijn om onze CO 2 weer uit de lucht te halen? Hoeveel CO 2 haalt een boom uit de lucht? Hoeveel CO 2 haalt een
ZA4735. Flash Eurobarometer 219 (Biodiversity) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish)
ZA4735 Flash Eurobarometer 219 (Biodiversity) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish) Flash Eurobarometer on biodiversity Flash 219 questionnaire Q1. Kent u de term biodiversiteit? [SLECHTS ÉÉN
Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz)
Docentenvel opdracht 18 (De grote klimaat- en Europa- quiz) Lees ter voorbereiding de volgende teksten en bekijk de vragen en antwoorden van de quiz. De juiste antwoorden zijn vetgedrukt. Wat wil en doet
Hoe duurzaam is Nederland?
Hoe duurzaam is Nederland? In deze notitie wordt Nederland vergeleken met het buitenland op het gebied van duurzaamheid. Hierbij wordt gekeken naar bestaande onderzoeken en benchmarks die ons iets vertellen
Over de crisis niets dan goeds
Over de crisis niets dan goeds Wat is nodig? 1. Bewustwording en educatie 2. Vaststellen wat we van waarde vinden 3. Persoonlijk leiderschap Inhoud Inleiding Waarom dit boek? Uit de interviews Klankbeeld
De energietransitie in internationaal perspectief Dr. Ir. Martien Visser, lector energietransitie, Hanzehogeschool Groningen.
De energietransitie in internationaal perspectief Dr. Ir. Martien Visser, lector energietransitie, Hanzehogeschool Groningen Twitter: @BM_Visser De Nederlandse postzegel Dubbel zoveel CO2 als het wereldgemiddelde
Sturen op geluk zorgt voor draagvlak voor duurzaam gedrag
Sturen op geluk zorgt voor draagvlak voor duurzaam gedrag 5 oktober 2017 Congres Geluk Schagen Michiel Hobbelt MSc, sociaal psycholoog en geluksexpert www.duurzaamgeluk.com www.gelukcentrale.nl mhobbelt@gmail.com/
toerisme vlaanderen Toerisme in Kerncijfers 2010
toerisme vlaanderen Toerisme in Kerncijfers 2010 Toerisme in Vlaanderen Aantal overnachtingen en aankomsten in België (2010) overnachtingen % aankomsten % gemiddelde verblijfsduur (nachten) Vlaamse Gewest
Economie en melkproductie
Economie en melkproductie Productschap Zuivel onderwijsdag Pierre Berntsen Directeur Agrarische Bedrijven ABN AMRO 19 november 2013 Agenda Stand van de economie Beschikbaarheid van grondstoffen en zuivel
VOETAFDRUK SCAN MEET JE ECOLOGISCHE VOETAFDRUK!
VOETAFDRUK SCAN MEET JE ECOLOGISCHE VOETAFDRUK! Wanneer we spreken over duurzame ontwikkeling, de nood om meer ecologisch te leven, blijft meestal ongrijpbaar vaag wat dat dan wel is, een ecologische levensstijl?
Stages via IFMSA. Algemene introductie IFMSA Ontwikkelingsstages Klinische stages Onderzoeksstages Vragen
Op stage met IFMSA Stages via IFMSA Algemene introductie IFMSA Ontwikkelingsstages Klinische stages Onderzoeksstages Vragen Introductie IFMSA International Federation of Medical Student s Associations
Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF
Jouw sportinfrastructuur en omgeving ECOSPORTIEF I. Ecosportief, sporten doe je spoorloos! II. Belangrijke uitdagingen voor de sport III. Ecosportieve instrumenten IV. Ecosportieve infrastructuur en ruimte
Opwarming van de aarde
Leerlingen Opwarming van de aarde 8 Naam: Klas: In dit onderdeel kom je onder andere te weten dat er niet alleen een broeikaseffect is, maar dat er ook een versterkt broeikaseffect is. Bovendien leer je
PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD
PERIODESCHRIFT AARDRIJKSKUNDE EUROPA EN DE WERELD HET KLIMAAT Het klimaat is, zo luidt de officiële definitie, het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. Dat wil zeggen dat het klimaat in een bepaald
Draagvlak bij burgers voor duurzaamheid. Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer
Draagvlak bij burgers voor duurzaamheid Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer Samenvatting Burgers verwachten dat de overheid het voortouw neemt bij het aanpakken van duurzaamheidsproblemen. In deze
CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS
OVERNACHTINGEN 2015-2016 - 9 maanden VOORLOPIGE CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS 2015-2016 - 9 months PRELIMINARY FIGURES BELGIUM België 15 668 923 15 878 478 +209 555 +1,3% Belgium Nederland 4 071 014 3
Hotels en gelijkgestelde inrichtingen
Hotels en gelijkgestelde inrichtingen Hotels en gelijkgestelde inrichtingen HET AANBOD IN 2006 Aantal inrichtingen Gemiddelde grootte Dagcapaciteit Bezettingsgraden 2006 1.900 64 121.662 34,8% Januari
Ketensamenwerking. Evert Schut (RWS/Projectmanager MVO Netwerk Beton)
Ketensamenwerking Evert Schut (RWS/Projectmanager MVO Netwerk Beton) Ketensamenwerking in een circulaire economie? MVO Netwerk beton en Green deal beton Van ambities naar afspraken Resultaten Een voorbeeld
FACTSHEET ASPERGES ASPERGES: MEXICO IN OPKOMST
FACTSHEET ASPERGES Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com ASPERGES: MEXICO IN OPKOMST Steeds meer maar niet overal De wereldmarkt van asperges groeit nog steeds.
Nederland importland. Landgebruik en emissies van grondstofstromen
Nederland importland Landgebruik en emissies van grondstofstromen Vraagstelling en invulling Welke materiaalstromen naar en via Nederland veroorzaken wereldwijd de grootste milieudruk? Klimaat, toxische
Wat kunt u doen... Biodiversiteit in de Stad
Kansen voor Biodiversiteit in de Stad Klik op de stadskaart voor meer info per onderdeel van de stad Biodiversiteit in de Stad Biodiversiteit gaat wereldwijd achteruit. Steden kunnen een bijdrage leveren
Instituut voor de nationale rekeningen. Statistiek buitenlandse handel. Kwartaalbericht 2014-II
nstituut voor de nationale rekeningen Statistiek buitenlandse handel Kwartaalbericht 2014- nstituut voor de nationale rekeningen Nationale Bank van België, Brussel Alle rechten voorbehouden. De volledige
Reeks A DUURZAAMHEID & PRODUCTIE
Reeks A DUURZAAMHEID & PRODUCTIE DUURZAAM- HEID A1-3 REcoEP Duurzaamheid If you think you are too small to have an impact, try to go to bed with a mosquito in the room A1-4 REcoEP Duurzaamheid Wat is duurzaamheid?
ZA5223. Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands
ZA5223 Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands FLASH 290 BIODIVERSITY Q1. Hebt u ooit gehoord van de term biodiversiteit?
Toerisme in Vlaanderen
Toerisme in Kerncijfers 2011 Toerisme in Vlaanderen Aantal overnachtingen en aankomsten in België (2011) overnachtingen % aankomsten % gemiddelde verblijfsduur (nachten) Vlaams Gewest 23.466.371 65% 8.041.529
Verkeersveiligheidsbeleid in Vlaanderen
Verkeersveiligheidsbeleid in Vlaanderen Gilbert Bossuyt 26-11-2003 HUIDIGE VLAAMSE SITUATIE (2001) 848 verkeersdoden (binnen 30 dagen) 6.573 doden en zwaar gewonden 44.643 slachtoffers 32.073 letselongevallen
Beleidsplan Wereld Natuur Fonds
Beleidsplan Wereld Natuur Fonds 1. Inleiding Stichting Het Wereld Natuur Fonds Nederland, verder het Wereld Natuur Fonds of WNF, is een zelfstandige stichting gevestigd in Zeist. Het Wereld Natuur Fonds
De Mondiale VOETAFDRUK
De Mondiale VOETAFDRUK en acht Nederlandse gemeenten Landelijk proefproject 1999-2001 Bergen op Zoom s-hertogenbosch Den Haag Leidschendam Nieuwegein Pijnacker Wymbritseradiel Zoetermeer VERSLAG VAN FASE
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige (!
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen 2016 Bron: Cijfers FOD Economie-ADSEI 2015: definitieve cijfers 2016: voorlopige (!) cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen, april 2017 1 ALGEMEEN OOST-
DE GRENZEN VAN HET LAND
DE GRENZEN VAN HET LAND DR. WIETEKE (LOUISE) WILLEMEN ASSISTANT PROFESSOR IN GEO-INFORMATION FOR ECOSYSTEM SERVICES NASA http://richiecarmichael.github.io/sat/index.html Mijn route Geo-onderzoek voor
Bijkomende informatie:
Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be Beheerscomité dierlijke producten 21 juni 2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Is de Nederlandse economie klaar voor de volgende generatie? Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2018
Is de Nederlandse economie klaar voor de volgende generatie? Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2018 1 Is de Nederlandse economie klaar voor de volgende generatie? Uitgangspositie Trends Uitdagingen
Achtergrondinformatie The Bet
Achtergrondinformatie The Bet Wedden dat het ons lukt in 2 maanden 8 % CO 2 te besparen! In 1997 spraken bijna alle landen in het Japanse Kyoto af hoeveel CO 2 zij moesten besparen om het broeikaseffect
nl 2010 Geef de aarde door Nederlandse samenvatting Living Planet Report 2010
nl 2010 Geef de aarde door Nederlandse samenvatting Living Planet Report 2010 Natuurlijke hulpbronnen zijn bestaansbronnen. De natuur is de basis van ons welzijn en onze welvaart. De soortenrijkdom is
Tabel 11.1 Aantal ondervonden misdrijven naar land en delictgroep (per 100 respondenten) en onveiligheidsgevoelens per land, 2004
Bijlage 4 543 Tabellen bij hoofdstuk 11 Tabel 11.1 Aantal ondervonden misdrijven naar land en delictgroep (per 100 respondenten) en onveiligheidsgevoelens per land, 2004 Autodiefstal Diefstal uit auto
nr. 571 van LYDIA PEETERS datum: 18 april 2017 aan JOKE SCHAUVLIEGE Appel- en perenteelt - Interventievergoedingen
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 571 van LYDIA PEETERS datum: 18 april 2017 aan JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW Appel- en perenteelt - Interventievergoedingen Ten gevolge van de
Fiche Kleurrijk West-Vlaanderen BRUGGE. Opsplitsing in nationaliteitsgroepen
Fiche Kleurrijk West-Vlaanderen BRUGGE Arrondissement Brugge HUIDIGE NATIONALITEIT PG2 NATIONALITEIT BIJ GEBOORTE PG 3 HUISHOUDENS PG 4 WERKZOEKENDEN PG 5 NIEUWKOMERS PG 6 Opsplitsing in nationaliteitsgroepen