Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding HBO Master opleiding Master of Business Administration deeltijd. Hogeschool Rotterdam/Rotterdam Business School

Transcriptie

1 Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding HBO Master opleiding Master of Business Administration deeltijd Hogeschool Rotterdam/Rotterdam Business School

2 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding HBO Master opleiding Master of Business Administration deeltijd Hogeschool Rotterdam/Rotterdam Business School Hobéon Certificering BV Datum 18 maart 2008 Auditteam: Drs. G. J. Stoltenborg Prof. drs. J. Bunt Prof. dr. E. Peelen Secretaris: Drs. G.W.M.C. Broers

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Achtergrond van de onderwijsinstelling/de opleiding Karakteristiek van de opleiding Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 18 maart BEVINDINGEN EN BEOORDELING 7 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 7 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 7 Facet 1.2. Master 10 Facet 1.3. Oriëntatie HBO master 12 Onderwerp 2: Programma 14 Facet 2.1. Eisen HBO master 14 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Programma 17 Facet 2.3. Samenhang Programma 20 Facet 2.4. Studielast 22 Facet 2.5. Instroom 24 Facet 2.6. Duur 26 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 27 Facet 3.1. Eisen HBO 27 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 29 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 30 Onderwerp 4: Voorzieningen 32 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen Facet 4.2. Studiebegeleiding Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 35 Facet 5.1. Systematische aanpak 35 Facet 5.2. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld 36 Onderwerp 6: Condities voor Continuïteit 38 Facet 6.1. Afstudeergarantie 38 Facet 6.2. Investeringen 39 Facet 6.3. Financiële voorzieningen SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO Master Opleiding MBA deeltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO 42 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen externe auditoren Bijlage II: Programma visitatie 18 maart 2008

4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het voorliggende rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie en is opgesteld ten behoeve van de Toets nieuwe opleiding van de in paragraaf 1.2 beoogde HBO Master opleiding Bereik van de beoordeling De Hogeschool Rotterdam, in casu de Rotterdam Business School, verzorgt thans de volgende drie HBO Master opleidingen: Master in Consultancy and Entrepeneurship, Master in Finance and Accounting, Master in Logistics Management Het rapport heeft betrekking op de beoogde opleiding Master of Business Adminstration (hierna: MBA). Deze opleiding zal worden uitgevoerd in een deeltijd variant De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door het MBA Beleidsrapport 2007 van de beoogde opleiding MBA, deeltijd Achtergrond van de onderwijsinstelling/de opleiding De Rotterdam Business School wil door haar academisch onderwijs en onderzoek op het gebied van de economische bedrijfskunde zowel nationaal als internationaal bijdragen aan de kwaliteit van de samenleving. Om op een gedegen wijze richting te geven aan de opleiding, is er door Millian een onderzoek uitgevoerd om de markt van HBO opleidingen beter in beeld te krijgen. Dit onderzoek is uitgevoerd door NIDAP in opdracht van Millian en wordt jaarlijks herhaald om een goed beeld te blijven behouden. Binnen de Rotterdam Business School (RBS) verzorgt het Graduate Department de masteropleidingen. Kernactiviteiten zijn de tweejarige deeltijdopleiding Master of Business Administration (MBA) en de eenjarige voltijdopleidingen tot Master in Finance and Accounting (MFA), Master in Consultancy and Entrepreneurship (MCE) en Master in Logistics Management (MLM). Met een groeiende mobiliteit van studenten, staf en afgestudeerden neemt het belang van een sterke concurrentiepositie van het Nederlands onderwijs toe, zo geeft de opleiding aan in haar MBA Beleidsrapport De Rotterdam Business School zal zich sterk moeten positioneren op deze internationale onderwijsmarkt. Dit vraagt om een breed en internationaal georiënteerd onderwijsaanbod en strategische samenwerkingsrelaties tussen instellingen waarbij elke instelling zijn sterktes zo goed mogelijk benut. De toename van het internationale karakter van de arbeidsmarkt is van invloed op het keuzegedrag van studenten in alle sectoren: zij verkennen ook het onderwijsaanbod over de grens. Daarnaast wordt ook de internationale oriëntatie van de inhoud van het onderwijs steeds belangrijker, met inbegrip van kennis van vreemde talen en het beheersen van interculturele vaardigheden. De RBS neemt dan ook deel aan een Joint Master in Finance and Accounting for Common Europe, een innovatief tweejarig programma dat wordt ondersteund door de Europese Unie. Daarnaast wordt een voorbereidende (prémaster) opleiding verzorgd voor de masterstudenten die niet geheel voldoen aan de toelatingseisen om direct tot de masteropleiding te worden toegelaten. Een aantal van de internationale Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School 1.0 1

5 partneruniversiteiten maakt gebruik van de binnen het MBA programma ontwikkelde modules. Er wordt samengewerkt met onder andere: De economische universiteit van Praag, Tsjechië; Universiteit van Ljubljana, Slovenië; Universiteit Banska Bystrica, Slowakije; Universiteit van Airlangga, Indonesië; Delhi Business Academy, India. Sinds 2003 zijn de inhoud, didactiek en samenstelling van de masterprogramma s door gestructureerde en consequente evaluatie doorontwikkeld tot een niveau waarin de verhouding tussen inhoudelijke kennis, professionele vaardigheden en reflectie op het eigen functioneren is ingevuld Karakteristiek van de opleiding De toegevoegde waarde van de MBA opleiding, zo geeft de opleiding aan, is het bieden van theoretische kaders waarin actuele ontwikkelingen kunnen worden geplaatst. Ook het leveren van een bijdrage aan de (fundamentele) kennis en inzichten van de reeds hoger opgeleide professional is een toegevoegde waarde. De toenemende complexiteit van werkprocessen vraagt steeds meer van hoger opgeleiden. Daarnaast blijkt in de praktijk vaak dat de eerder verworven kennis niet toereikend is of onvoldoende aansluit op de praktijk. Bovendien zoeken de studenten naar nieuwe uitdagingen die natuurlijk nieuwe kennis en vaardigheden vereisen. De MBA opleiding is een internationale deeltijd masteropleiding die naast een baan in het bedrijfsleven of binnen de overheid kan worden gevolgd. Het programma is op maat gemaakt voor wie ambitie heeft om door te groeien naar een meer strategische positie binnen de overheid of het bedrijfsleven. De opleiding richt zich op managers en leidinggevenden op hbo-niveau en minimaal drie jaar werkervaring. Een afgestudeerde MBA'er heeft zich dan ook ontwikkeld van specialist tot generalist, beschikt over integrale kennis van bedrijfsprocessen en kan op strategisch managementniveau opereren in een internationale werkomgeving. Het profiel van de MBA opleiding en daarmee het profiel van de MBA student is opgesteld vanuit de richtlijnen van de Association of MBA s (AMBA), Association to Advance Collegiate Schools of Business (AACSB) en European Quality Improvement System (EQUIS) en in samenspraak met het werkveld en wordt gevormd door een domeinkarakteristiek gedeelte en de domeincompetenties. De missie van de opleiding wordt als volgt omschreven: To advance knowledge and competencies through the academic quality of applied research and profession-oriented education at a master level. Students are led through the learning cycle to realise their creative potential and critical awareness. The programme aims to provide learning, teaching and research facilities of the highest qualities, equipping its students and other stakeholders to make effective contributions to research, society and economy (Bron: MBA Philosophy & Mission, 2007). De meest opvallende kenmerken van het programma zijn: een op de persoonlijke ontwikkeling gerichte aanpak en een op de individuele student toegesneden programmering. Students are led through the learning cycle to realise their creative potential and critical awareness; een gedetailleerd uitgewerkte competentiegerichte benadering, uitgewerkt in de Transformational Competency Chart; een vernieuwend curriculum, met het kernmoduul Management of Technology (& Knowledge Management) als basis voor Research and knowledge based strategic decision making en gericht op (information) technology driven change and product- and process innovation ; Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School 1.0 2

6 het curriculum bestaat uit drie thematische kernmodules, met respectievelijk als thema Business, People en Technology, bijbehorende verplichte en keuze modulen en als bijzonderheid Critical Thinking and Argument analyses en Research methodology; een programma dat bedoeld is voor managers van internationale middelgrote bedrijven, net onder de grote internationale top 500 bedrijven in de regio Rotterdam, die het belang inzien van hun persoonlijke competentieontwikkeling en enige jaren praktijkervaring hebben; een kruisbestuiving tussen leren en werken, de leerkring en de werkkring en de school en de onderneming, die wordt verwezenlijkt door action learning, waarbij de studenten voortdurend worden gedwongen de relevantie van het geleerde te ervaren door het toe te passen in de werkgevende onderneming Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de deeltijdvariant is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs. Hierin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een beoogde opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die beoogde opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de beoogde opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Toetsingskader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de deeltijdopleiding geldt het volgende. Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een MBA opleiding op HBO master niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentenanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van (i) de door de MBA aangeleverde uitgebreide set documenten met betrekking tot de deeltijdvariant van de opleiding, (ii) de in het kader van de interne sturingscyclus opgeleverde managementrapportages en (iii) de onderliggende documentatie die betrekking had op bijvoorbeeld: strategische keuzen en de positie in de markt, interne organisatie, de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende verbetermaatregelen, ontwikkelingen in het beroepenveld, beroeps- en opleidingsprofielen, (validatie) eindkwalificaties, curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, werkvormen, kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, internationalisering, instroombeleid, studiebegeleiding, condities voor continuïteit. Op basis van de door de opleiding aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de betreffende beoogde opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School 1.0 3

7 Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten meerdere externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Bedrijfskunde, één lead auditor, en één auditor onderwijs/secretaris vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen kunnen worden geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie behelsde ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de beoogde opleiding(en) overleg (zullen) voeren; MBA Beleidsrapport 2007; MBA Module Descriptions; MBA Philosophy and Mission; Transfomational Competences; Marketing communicatieplan MBA overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; brief van de directeur van de RBS inzake antwoorden vragen panel. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet en uitvoering van het opleidingsprogramma/de opleidingsprogramma s en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Toetsingskader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. 1 Visitatie heeft op 18 maart 2008 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School 1.0 4

8 Beslisregels Met als uitgangspunt de Beslisregels Toetsing zoals vastgelegd in het NVAO-Toetsingskader 2 heeft Hobéon Certificering de volgende beslisregels toegepast. A. De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder C. B. Binnen de beoordeling van een facet is er ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. C. Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: een onderwerp krijgt de score voldoende indien alle facetten tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende ; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien één facet onvoldoende heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien meer dan één facet onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Onderwijskundige/secretaris: Drs. G.J. Stoltenborg Prof. dr. E. Peelen Prof. drs. J. Bunt Drs. G.W.M.C. Broers Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de opleiding MBA noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer G. J. Stoltenborg is lead auditor en heeft inmiddels een groot aantal audits in het kader van accreditatie geleid binnen verschillende domeinen. De werkvelddeskundigen de heren Peelen en Bunt hebben zich in hun beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen beoogde opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel beoordeeld. De heer Peelen heeft op grond van zijn ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op het terrein van Commerciële Economie op HBO-niveau. Vanuit zijn ervaring als directeur van het cluster Marketing en 2 Volgens de NVAO-Beslisregels Toetsing kunnen zowel een Onderwerp als een Facet uitsluitend onvoldoende of voldoende scoren. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School 1.0 5

9 Strategie binnen Nyenrode en zijn hoogleraarschap (direct) marketing binnen deze universiteit heeft hij een goed zicht op de vakmatige ontwikkeling binnen commerciële economie. Tevens is hij voorzitter van de commissie die de NIMA-C examens samenstelt en voorzitter van de CRM Award, het landelijk panel van deskundigen Vernieuwing HEO onderwijs. Inmiddels heeft hij tientallen artikelen op zijn naam staan (als auteur of co-auteur) op het terrein van marketing, sales management en consumentenzaken. De heer Bunt is emeritus hoogleraar op het terrein van Marketing Management and Bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit. Als een van de founding fathers van de afstudeerrichting Bedrijfskundige Economie heeft hij zich verdiept in de Economische Bedrijfskunde. Hij heeft deelgenomen aan verschillende accreditaties/visitaties als panellid en als voorzitter. Op grond van zijn ervaring binnen het vakgebied heeft hij een goed zicht op de ontwikkelingen binnen het vakgebied Bedrijfskunde alsmede op de vakinhoudelijke eisen die aan afgestudeerden van een MBA worden gesteld op de arbeidsmarkt. Tijdens de audit heeft hij zich dan ook met name gericht op de vakinhoudelijke component van de opleiding en op de kwaliteit van het docententeam. De deskundige onderwijs de heer Broers heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de beoogde opleiding(en): management, coördinatoren, docenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie 18 maart Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School 1.0 6

10 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. Domeinspecifieke Eisen; 2. Bachelor en Master; 3. Oriëntatie HBO/WO Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de beoogde eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Het voornaamste leerdoel van de opleiding is blijkbaar het kennisniveau en het niveau van de te verwerven competenties gedurende het leerproces te verhogen en zodoende het functioneren in hun beroepspraktijk te verbeteren en de basis voor een toekomstige vervulling van hogere kaderfuncties. De opleiding beoogt niet alleen kennis en inzicht over relevante onderwerpen rond organisaties in de civiele en de publieke sector en beleid aan te reiken, maar ook de persoonlijke en sociale vaardigheden te verbeteren en een reflectieve attitude te ontwikkelen. De leerdoelen van de opleiding omvatten dan ook de volgende drie categorieën, die in samenhang aan de orde komen: kennis van en inzicht in management en beleid; managementcapaciteiten en vaardigheden; analytische, evaluatieve en reflectieve attitude. Het profiel van de MBA opleiding en daarmee het profiel van de MBA student is opgesteld vanuit de richtlijnen van de Association of MBA s (AMBA), Association to Advance Collegiate Schools of Business (AACSB) en European Quality Improvement System (EQUIS) en in samenspraak met het werkveld en wordt gevormd door een domeinkarakteristiek gedeelte en de domeincompetenties. De controle op de aansluiting van het programma op de leerdoelen van de studenten uit de doelgroep (SME uit het domein handel/industrie regio Rotterdam) is gedaan/vindt plaats op verschillende manieren: vooraf voorafgaand marktonderzoek; gebruik maken van richtlijnen AMBA/EQUIS; bij aanmelding/inschrijving; door de accountmanager MBA te betrekken bij gesprekken met kandidaten; bij de beoordeling van het door de kandidaten op te stellen motivatierapport en het aansluitende gesprek van de kandidaat met de toelatingscommissie. tijdens de opleiding door de tussentijdse (anonieme) evaluaties en incidentele gesprekken met studenten; beoordeling van de gemaakte business cases; door voortdurende contacten tussen accountmanager en bedrijven. voortdurend in overleg tussen Adviesraad en de RBS (tweemaal per jaar, zie hierna); na beëindiging van de studie; via de alumnivereniging, waar alumni actief worden betrokken bij de inhoud van het programma. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School 1.0 7

11 De opleiding onderhoudt contacten met het beroepenveld en heeft een Adviesraad RBS, die beschikt over specifieke (ervarings)kennis met betrekking tot de behoeften van de markt aan MBA ers. Deze adviesraad bestaat uit vertegenwoordigers van het relevante werkveld waaronder Koninklijke Vopak, Capgemini Nederland, Deloitte en het Gemeentelijk Havenbedrijf. De Adviesraad RBS komt tweemaal per jaar bijeen, waarbij het curriculum van de opleidingen wordt doorgelicht en algemene opleidingsadviezen worden besproken. Uit een door het auditteam bestudeerd verslag van een bijeenkomst van de Adviesraad RBS blijkt dat uitgebreid aandacht is besteed aan de inhoud van de opleiding en aan de instroomprofielen. Daarnaast wordt het curriculum van de beoogde opleiding actueel gehouden door: de RBS Academic Council, die als doel heeft de academische standaard van de master opleidingen, waaronder de MBA, te handhaven. Deze Academic Council bestaat uit het hoofd van de opleidingsafdeling Master Opleidingen, de leden van de Examination Board, een externe docent en een secretaris; de kenniskring Internationale stad ; het beroepenveld; de docenten van de MBA-opleiding die voor een belangrijk deel nog werkzaam zijn in het beroepenveld. De docenten vergaderen elk kwartaal waarbij input geleverd wordt voor aanpassing van het curriculum. De opleiding heeft de eindkwalificaties uitgewerkt op basis van domeinkarakteristieken en domeincompetenties. Tot de domeinkarakteristieken behoren: De student/afgestudeerde speelt een rol binnen de organisatie en /of in de politiekmaatschappelijke omgeving. De student/afgestudeerde werkt met mensen en groepen in diverse organisatievormen en heeft oog voor de specifieke omgevingsaspecten. De student/afgestudeerde is betrokken bij de ontwikkeling en realisatie van de specifieke beleidsdoelen van de organisatie en heeft oog voor relaties tussen organisaties, netwerken en ketens. De student/afgestudeerde zorgt er voor, dat de processen binnen de organisatie op de juiste wijze en met het beoogde resultaat verlopen. De student/afgestudeerde levert bijdragen aan de strategievorming en organisatieontwikkeling en ziet toe op uitvoerende processen van productie en dienstverlening. De student/afgestudeerde zorgt voor kwaliteitsnormering en -borging, zowel voor verbetering en continuïteit als voor vernieuwing. Tot de domeincompetenties die de opleiding hanteert behoren onder andere: Ontwikkelen van een visie op veranderingen en trends in de externe omgeving en de consequenties voor de onderneming. Analyseren van beleidsvraagstukken, vertalen in beleidsdoelstellingen en beleidsalternatieven en beslissingen nemen en beleid vormen. Toepassen van human resource management in het licht van de ondernemingsstrategie van de organisatie. Inrichten, beheersen en verbeteren van bedrijfs- en organisatieprocessen. Analyseren van interne processen en hun omgeving om samenhang en wisselwerking te ontdekken en zo nodig te versterken. Ontwikkelen, implementeren en evalueren van veranderingsprocessen en bijbehorende en van relaties, netwerken en ketens. Verwerven van sociale en communicatieve competenties, met name samenwerken en communiceren. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School 1.0 8

12 Verwerven van zelfsturende competenties met betrekking tot eigen ontwikkeling en de ontwikkeling van de professie. RBS beschikt over een Bureau Externe Betrekkingen (BEB). Het BEB wordt vanuit de MBA-opleiding ondersteund door een eigen recruiter die het MBA programma afzet binnen het beroepenveld en onder studenten. Het BEB is ook het coördinatiepunt om te signaleren of er binnen het beroepenveld behoefte is aan maatwerkopleidingen die bestaan uit modules van de MBA-opleiding. Vervolgens worden deze modules ontwikkeld en uitgevoerd. Gegeven de aard van de uitdagingen voor het BEB, zal hier sprake zijn van een multidisciplinaire aanpak. De nadruk ligt hierbij vooral op de mogelijke wederzijdse beïnvloeding in de driehoek studenten, docenten en opdrachtgevers uit de praktijk. Ter illustratie van de wisselwerking tussen de MBA-opleiding en het werkveld: meerdere docenten zijn naast hun docentschap werkzaam bij Logica, Capgemini, Unilever of als zelfstandig consultant. Verder is één van de docenten medeontwikkelaar van het programma Management of technology. Daarnaast schrijft de onderwijsmanager van de MBA-opleiding samen met Logica-CMG een boek over veranderkunde waarin principes uit de MBA-opleiding gebruikt worden. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de opleiding beschikt over relevante contacten met het werkveld; de opleiding heeft zich bij het opstellen van de set eindkwalificaties aantoonbaar laten leiden door de eisen/suggesties vanuit het (internationale) beroepenveld; de opleiding heeft de eindkwalificaties op een heldere wijze geformuleerd. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School 1.0 9

13 Facet 1.2. Master Criterium Het facet Master is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de beoogde eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Master? Bevindingen De eindkwalificaties zijn afgeleid van de domein karakteristieken en competenties en zijn toegespitst op de eigen doelgroep, de managers van met name het MKB, regio Rotterdam. De eindkwalificaties en Dublin Descriptoren zijn beschreven in de documenten: MBA Relation Dublin Descriptors and RBS competencies, MBA Programme en Transformational Competencies. Uit de door het auditteam bestudeerde documentatie blijkt dat de vijf Dublin descriptoren zijn terug te vinden in de beschrijving van de competenties, doelstellingen en de inhoud van de studie. Kennis en inzicht De afgestudeerde heeft de theoretische basis op het gebied van internationaal management aangevuld met specifieke vakkennis, die aansluit bij zijn geambieerde carrièrepad. Bijbehorende kerncompetenties: Technical knowledge. Dit is als volgt verder uitgewerkt. The student: has depth and systematic understanding of knowledge in specialised / applied areas and / across areas and can work with theoretical / research-based knowledge at the forefront of their academic discipline; has a comprehensive understanding of techniques / methodologies applicable to their own work (theory or research-based). Toepassen kennis en inzicht De afgestudeerde is door de theoretische kennis, de ontwikkelde competenties en de praktijkervaring breed inzetbaar en kan en wil deze inzetbaarheid toepassen in de werkgeversorganisatie en in de verdere ontwikkeling van het vakgebied. Bijbehorende kerncompetentie: Initiate change, plans for change, Problemsolving, Organising skills. Dit is als volgt verder uitgewerkt. The student: critical awareness and undertakes analysis of complex, incomplete or contradictory areas of knowledge communicating the outcome effectively; demonstrates initiative and originality in problem solving. Can act autonomously in planning and implementing tasks at a professional or equivalent level, making decisions in complex and unpredictable situations. Beoordelingsvermogen De student/afgestudeerde is in staat zijn of haar academische capaciteiten en persoonlijke vaardigheden effectief in te zetten voor de doelen van de werkgevende organisatie. Bijbehorende kerncompetentie: Problemsolving. Dit is als volgt verder uitgewerkt. The student: is reflective on own and others functioning in order to improve practice; has a level of conceptual understanding that will allow her/him critically to evaluate research, advanced scholarship and methodologies and argue alternative approaches. Communicatie De afgestudeerde heeft in een internationale omgeving de vaardigheden en attitudes ontwikkeld die nodig zijn voor de door hem/haar beklede of geambieerde functie. Bijbehorende kerncompetentie: Working relationship. Dit is als volgt verder uitgewerkt. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School

14 The student: can work effectively with a group as leader or member. Can clarify task and make appropriate use of the capacities of group members. Is able to negotiate and handle conflict with confidence; can engage confidently in academic and professional communication with others, reporting on action clearly, autonomously and competently. Leervaardigheden De afgestudeerde heeft een onderscheidend vermogen opgebouwd ten opzichte van zijn/haar concurrenten op de internationale arbeidsmarkt en kan door adaptief vermogen en vervolgstudie doorstromen naar hogere functies. Bijbehorende kerncompetentie: Leadership, Self evaluation. Dit is als volgt verder uitgewerkt. The student: has independent learning ability required for continuing professional study, making professional use of others where appropriate; can adapt skills and design or develop new skills or procedures for new situations. Vervolgens heeft de opleiding de verschillende Dublin Descriptoren gekoppeld aan de verschillende studieonderdelen per studiejaar waardoor op een voor het auditteam inzichtelijke manier is gepresenteerd wanneer en bij welke studieonderdelen aan de verschillende Dublin descriptoren aandacht wordt besteed. De ontwerpers van het MBA studiepogramma zijn van mening dat een succesvolle manager ten minste de volgende competenties in onderlinge samenhang moet bezitten: basiskennis en informatie; specifieke vaardigheden (analytisch en probleemoplossend denkvermogen); meta kwaliteiten (zelfkennis, creativiteit, lerend vermogen); technische competenties(methodenkennis); sociale en menselijke vaardigheden en Conceptueel denkvermogen. De input-competenties: Technical knowledge, Knowledge application and Self-evaluation, de procescompetenties: Problem solving, Organising skills and Leadership en de output-competenties: Initiating and Planning Change en Relationship building worden in samenhang en samen met de kennis- en gedragscompetenties uitgebeeld in de zogenaamde Transformational Competency Chart (zie facet 2.3). Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observatie: de opleiding heeft aantoonbaar aandacht besteed aan het niveau van de opleiding en dit vervolgens op een adequate wijze uitgewerkt waardoor de Dublin Descriptoren op een eenduidige wijze gekoppeld zijn aan de eindkwalificaties. Dat wil zeggen de eindkwalificaties die de opleiding heeft opgesteld zijn te herleiden tot het masterniveau zoals aangeduid in de vijf Dublin Descriptoren. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School

15 Facet 1.3. Oriëntatie HBO master Criteria Het facet Oriëntatie HBO/WO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: HBO master Zijn de beoogde eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Heeft de HBO-master de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/of leidinggevend beroepsoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van het functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarvoor een HBO-opleiding vereist is of dienstig is? Bevindingen Uit de documentatie blijkt dat de relevantie van de eindkwalificaties en de inhoud van de master opleiding voor het beroepenveld onderwerp zijn (geweest) van gesprekken tussen het beroepenveld en de opleiding. Allereerst gebeurt dit periodiek in de RBS Academic Council, die als doel heeft de academische standaard van de master opleidingen, waaronder de MBA, te handhaven. Daarnaast baseert de opleiding zich wat betreft het up-to-date houden van de masteropleiding op de kenniskring Internationale stad en het beroepenveld. De docenten van de beoogde MBA-opleiding zijn afkomstig uit en voor een belangrijk deel nog werkzaam in het beroepenveld. De docenten vergaderen elk kwartaal waarbij input geleverd wordt voor aanpassing van het curriculum. Het curriculum van de MBA-opleiding wordt minimaal jaarlijks geactualiseerd door de inbreng vanuit de MBA-community. Daarnaast kunnen studenten van de MBA-opleiding tijdens het intakegesprek aangeven welke behoefte zij hebben aan keuzemodulen als aanvulling op het curriculum. Ook worden zij in de gelegenheid gesteld input te leveren voor aanpassing van het curriculum tijdens overleg met de programmamanager. Daarmee is op het niveau van de competenties de oriëntatie op het voor de MBA-afgestudeerde relevante werkveld geborgd. Ook heeft de opleiding in de notitie 'Master of Business Administration, Philosophy and Mission' aandacht besteed aan de relaties tussen de Dublin Descriptoren en de geformuleerde transformational competences. Wat betreft de masteropgeleide student geeft de opleiding de volgende karakteristiek: have demonstrated knowledge and understanding that is founded upon and extends and/or enhances that typically associated with the first cycle, and that provides a basis or opportunity for originality in developing and/or applying ideas, often within a research context; can apply their knowledge and understanding, and problem solving abilities in new or unfamiliar environments within broader (or multidisciplinary) contexts related to their field of study; have the ability to integrate knowledge and handle complexity, and formulate judgements with incomplete or limited information, but that include reflecting on social and ethical responsibilities linked to the application of their knowledge and judgements; can communicate their conclusions, and the knowledge and rationale underpinning these, to specialist and non-specialist audiences clearly and unambiguously; have the learning skills to allow them to continue to study in a manner that may be largely self-directed or autonomous. Het door het auditteam bestudeerde beroepsprofiel en de hiervan afgeleide set competenties van de MBA beschrijven een voldoende hoog niveau van beroepsuitoefening (zie onder facet 1.1.) en sluiten aantoonbaar aan (zie onder facet 1.2.) bij de beschrijving van het master niveau in de Dublin Descriptoren. Daarmee is aangegeven dat de opleiding gerekend kan worden tot het hoger onderwijs. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School

16 Uit de documentatie en tijdens de audit is het auditteam gebleken dat de opleiding marktonderzoek heeft verricht om richting te geven aan de opleiding. RBS heeft een eigen onderzoek laten verrichten naar de marktidentiteit van de MBA van de Rotterdam Business School en naar de aansluiting van de beoogde opleiding op marktbehoeften en belangen. De bevindingen van het auditteam met betrekking tot facet 1.2. laten zien dat de opleidingen er in geslaagd is het hoge niveau waar de Dublin Descriptoren naar verwijzen, in de set eindkwalificaties vast te leggen. Daarnaast heeft de opleiding op een heldere wijze het onderscheid verwoord tussen bachelor- en masterniveau. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de opleiding heeft de competenties ontleend aan de eisen die het beroepenveld stelt aan afgestudeerde professional masterstudenten; de opleiding heeft de competenties, het masterniveau en haar relatie met het beroepenveld uitgewerkt; de opleiding heeft de relatie tussen enerzijds inhoud, bereik en niveau van de eindkwalificaties en anderzijds het programma inzichtelijk in kaart gebracht; de opleiding is actief bij het benaderen van het beroepenveld. Uit de verslaglegging van bijeenkomsten met het werkveld is het auditteam gebleken dat de opleiding daadwerkelijk over relevante contacten beschikt met dit werkveld. SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding voor de beoogde opleiding als voldoende. De opleiding sluit met deze professional master opleiding goed aan op ontwikkelingen binnen het werkveld en de behoeften van potentiële groep studenten; De opleiding heeft zicht op de ontwikkelingen in beroepspraktijk en zij heeft haar inzicht wat de thematiek en de diepgang betreft voldoende vertaald naar de set competenties waarbij zij het werkveld nadrukkelijk heeft betrokken; De opleiding heeft goede contacten met het werkveld hetgeen, naar verwachting, de inhoudelijke kwaliteit van de opleiding verder ten goed zal komen. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School

17 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent zes facetten: 1. Eisen HBO/WO; 2. Relatie tussen doelstellingen en programma; 3. Samenhang programma; 4. Studielast; 5. Instroom; 6. Duur. Facet 2.1. Eisen HBO master Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: HBO master Vindt kennisontwikkeling door studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Het programma van de MBA-opleiding biedt de studenten de mogelijkheid om hun kennis te ontwikkelen in interactie met het beroepenveld. Studenten beschikken over een relevante werkplek en brengen daardoor hun eigen werkervaring in als professionele vraagstukken. Een belangrijk deel van de studiewerkzaamheden wordt zo direct gekoppeld aan het dagelijks werk en op deze wijze vindt er een actieve kenniscirculatie plaats tussen werkplek en leeromgeving. Opleidingsmateriaal is gebaseerd op relevante literatuur en up-to-date onderzoek. De cases die behandeld worden in de colleges. are original and are contributed by one of the many stakeholders in the RBS MBA or recognisably reflect the student s professional practice zo geeft de opleiding aan in de documentatie. Ook tijdens de audit is het auditteam gebleken dat de opleiding in voldoende mate bij de uitvoering van het studieprogramma gebruik maakt van informatie en documentatie afkomstig uit het werkveld. Ook worden gastdocenten ingezet om actuele ontwikkelingen te bespreken die vervolgens in het curriculum kunnen worden opgenomen. Het curriculum van de MBA-opleiding zal minimaal jaarlijks aangepast worden op basis van de input van verschillende stakeholders. Het auditteam heeft concrete voorbeelden gezien van de onderwijsmodulen Research methodology en Advanced statistics die in samenwerking met derden door docenten van de Erasmus Universiteit zijn vormgegeven. Ook zijn bedrijven als Logica en Capgemini betrokken bij de ontwikkeling van het curriculum. Het programma wordt tevens verrijkt door het lectorenonderzoek (zie hierna). Onderzoek ten behoeve van de MBA start met een vraag ingegeven door de praktijk en levert een directe bijdrage aan de oplossing van die vragen. Verder heeft het onderzoek altijd een sterke verbinding met het onderwijs zo geeft de opleiding aan. De aanpak is niet disciplinair afgebakend. Dit omdat zowel probleem als oplossing context gebonden zijn en niet vanuit één discipline benaderd kunnen worden. Kenmerkend hiervoor is: er wordt een concreet probleem opgelost; er wordt kennis over principeoplossingen gegenereerd; er wordt ook kennis over de werking en de beperking van die oplossingen gegenereerd; Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School

18 en kennis over de bruikbaarheid van methoden in contexten. De literatuur die binnen de beoogde opleiding gebruikt wordt is van een voldoende niveau. Dat wil zeggen: de opleiding maakt gebruik van met name Engelstalige literatuur die relevant is voor het vakgebied waarbinnen de afgestudeerde MBA er werkzaam is. De literatuur die zich richt op internationaal management in het middelgroot bedrijfsleven en op management of technology wordt deels binnen de opleiding ontwikkeld. De vragen die in de onderzoeksprogramma s centraal staan, zijn de vraagstukken die binnen dat thema (ook) voor de Rotterdamse regio een grote actualiteit hebben. Het gaat er om door onderzoek een bijdrage te leveren aan de aanpak van zulke vraagstukken. Dat betekent ook dat bij het opstellen van het onderzoeksprogramma belanghebbenden uit de regio betrokken worden, onder andere middels een vaste adviesgroep vanuit het lectoraat. Om richting te geven aan het vormen van competenties moeten de onderzoeksopdrachten en modulen die de beoogde opleiding aanbiedt aan een aantal criteria voldoen waaronder: theorie en praktijk moeten op een geïntegreerde wijze worden beoordeeld, waarbij zowel de vakspecifieke als vakoverstijgende kwalificatievereisten aan de orde komen; de kandidaat moet de mogelijkheid hebben naar eigen idee en goeddunken informatie te verzamelen en oplossingsstrategieën te ontwikkelen; opdat er tegelijkertijd op verschillende vaardigheden, kennis en bekwaamheden een beroep zal worden gedaan, moeten de onderzoeksopdrachten voldoende complex zijn. Belangrijk in dit verband is ook, dat het auditteam heeft kunnen constateren dat studenten hun eigen werkervaring inbrengen als professionele vraagstukken die vervolgens door de opleiding worden vertaald in studieopdrachten, leidend tot een realistisch beroepsproduct. Op deze wijze vindt er met betrekking tot de kennisontwikkeling en -toepassing door het hele programma heen en op concreet niveau een herkenbare en, naar het oordeel van het auditteam, ruim voldoende en goed gestructureerde interactie plaats tussen het MBA-werkveld en de opleiding. Het belang van strategisch inzicht, met name het op de juiste wijze inzetten van marketing en middelen om de organisatiedoelstellingen te verwezenlijken, wordt door de opleiding onderkend. Zo is het auditteam gebleken. Studenten moeten in staat zijn tot het verkrijgen van besluitvormende competenties zoals: ontwerp en modelleren, conceptualiseren, visie, beleid en strategievorming; organisatieontwikkeling. Om dit te kunnen realiseren is aan drie kernvakken, International Business Management & Strategies, Management of Human Assets en Management of Technology, een eigen business case toegevoegd zie ook 4.2). De business case wordt getoetst aan de hand van een zelf ingebrachte beroepsrelevant onderwerp. Het maken van deze business case vormt dan ook een belangrijk onderdeel in elke bovengenoemde modules. In de business case past de deelnemer de bijeenkomststof toe op een concrete situatie uit de eigen praktijk. Doelstelling is dat de deelnemer zich de aangeboden stof zodanig eigen maakt, dat hij deze in praktijksituaties weet toe te passen en zo waarde kan toevoegen aan zijn eigen organisatie. Zijn persoonlijke prestaties worden gedurende het programma verhoogd. Randvoorwaarde is dat de business case er voor zorgt dat een bepaalde bedrijfsactiviteit daadwerkelijk verbeterd wordt of efficiënter wordt georganiseerd. Hier profiteert dus ook de organisatie van gedurende de looptijd van de studie van de student. Op het MBA niveau wordt hiermee gestimuleerd dat theorie waarde toevoegt, om modellen te combineren, theorie te verbreden, dan wel toe te voegen via literatuurstudie / bestudering van de casuïstiek. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School

19 In 2002 is een start gemaakt met de versteviging van de onderzoeksfunctie van het hbo door de instelling van lectoraten en kenniskringen. De invulling van het lectoraat krijgt onder andere vorm door het ontwikkelen van een instrument om kritische succesfactoren te bepalen voor internationaal ondernemen binnen international opererende middelgrote ondernemingen. Uitgangspunt is dat het lectoraat meerwaarde moet hebben voor het onderwijs en onderzoek binnen RBS (zie ook facet 3.1). De hogeschool verbindt zich met de regio Rotterdam, in het bijzonder met het Rotterdamse bedrijfsleven, wat betreft de keuze voor inhoudelijke onderwijsthema's die richting geven aan de onderzoekactiviteiten. Concreet betekent dit dat de MBA opleiding actief op zoek gaat naar cases in het regionale bedrijfsleven die vervolgens in de opleiding behandeld worden. Bij het werken aan de cases maken studenten gebruik van de theorie die behandeld is tijdens de MBA-colleges. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde opleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: het programma van de beoogde opleiding biedt via de geboden casuïstiek aan de student ruime mogelijkheden om zich te ontwikkelen in interactie met het beroepenveld; de interactie tussen het binnenschools programma en het werkveld is geregeld en gestructureerd via de afspraken tussen de opleiding, de student en het werkveld; het opleidingsprogramma is aantoonbaar ontworpen in samenspraak met het beroepenveld; de gebruikte vakliteratuur is up-to-date en relevant. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School

20 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Programma Criteria Het facet Relatie tussen Doelstellingen en Programma is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAOcriteria: Weerspiegelen het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding? Zijn de te bereiken eindkwalificaties aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma? Bevindingen Het auditteam constateert, dat de beoogde opleiding de competenties verder heeft uitgewerkt en op programmaniveau zodanig heeft gespecificeerd, dat het voor het auditteam mogelijk was zich een beeld te vormen van de inhoud van de opleiding en van de eisen die de opleiding stelt aan haar afgestudeerden. Daarnaast constateert het auditteam op basis van de documentatie dat de opleiding de competenties en doelstellingen op traceerbare wijze vertaald heeft naar de inhoud van de opleiding en dat zij daarbij ook expliciet het didactisch concept, de studeerbaarheid en de internationale context betrekt. Geconstateerd kan worden dat de opleiding studenten in staat stelt tijdens het volgen van de professional master de vereiste competenties van de opleiding te verwerven. De competenties zijn uitgangspunt bij het ontwerp van de opleidingen van de Rotterdam Business School, waarbij de benodigde kennisontwikkeling ontleend is aan de wetenschappelijke disciplines, de internationale wetenschapsbeoefening en de relevante praktijk in het toekomstige beroepenveld. Er wordt onderscheid gemaakt tussen beroepsspecifieke, domeingebonden gedragscompetenties en algemene gedragscompetenties. Uit de documentatie blijkt, dat de opleiding de competenties en de afgeleide kennisaspecten en vaardigheden in voldoende mate heeft verspreid over de gehele opleiding waardoor het voor studenten mogelijk is om te komen tot een goede beheersing van alle eindkwalificaties tot het niveau van een MBA er. De opleiding beschikt over voldoende vakdidactische kennis waardoor het mogelijk is gebleken een studieprogramma te ontwerpen dat wat opzet en uitvoering betreft in voldoende mate is uitgewerkt. Uit de documentatie en tijdens de audit is gebleken dat het studieprogramma tot stand komt in nauw overleg met vertegenwoordigers uit de praktijk. De opleiding heeft op basis van de competenties en de uitwerking hiervan leerinhouden benoemd en in het curriculum ondergebracht. Na overleg met het docententeam en het werkveld zijn de leerinhouden vastgesteld en in het studieprogramma vertaald. Bestudering door het auditteam van het leerplan toont aan dat het programma de competenties dekt. Centraal in de opleiding staan studieonderdelen waaronder: International Business Management and Strategies, Management of Human Assets, Management of Technology, Personal Electives, Personal Development, Critical Thinking and Argument Analyses. Uit de bestudering van de documentatie is gebleken dat de opleiding de opleidingscompetenties in voldoende mate heeft uitgewerkt naar doelstellingen. Per module zijn (Engelstalige) leerdoelen geformuleerd en is een korte beschrijving per module opgenomen. De opleiding heeft tevens de overall doelstelling van de betreffende module geformuleerd. Ter adstructie geven wij het volgende voorbeeld van de doelstellingen zoals deze zijn opgesteld voor de module International Business Management and Strategies : Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding MBA Rotterdam Business School