De Japanse Theecultuur - Encyclopedie

Transcriptie

1 1 of 13 5/12/ :12 Japanese Studies Home De Japanse Theecultuur Uit Encyclopedie Tyas Huybrechts Onderzoeksthema: De Japanse Theecultuur. Onderzoeksvraag: Een blik op de sencha-theeceremonie, het ontstaan en de verschillende aspecten ervan. Inleiding In deze paper beschrijf ik hoe ik mijn opzoekingswerk voor mijn bachelorpaper doe. Mijn onderzoeksthema is de Japanse theecultuur en mijn uiteindelijke doel is om dieper in te gaan op sencha. Ik wil vooral onderzoeken over de geschiedenis, het begin van een "sencha cultuur" in Japan en hoe men er vandaag tegenover staat, en vervolgens iets dieper ingaan op de sencha ceremonie zelf. Waarom ik sencha wil bespreken is omdat wanneer men over Japan en thee spreekt, men meestal terechtkomt op de alom bekende (matcha-)theeceremonie en ik wil aantonen dat er meer bestaat dan enkel die theeceremonie en de mythologische figuur van Rikyū ermee samengaand. Er zijn erg veel studies rond de Japanse thee cultuur die vertrekken vanuit het punt dat Japanse thee cultuur gelijk staat aan dé theeceremonie. Het kan niet ontkend worden dat de theeceremonie die zo mooi geritualiseerd is door Rikyū een belangrijk export product van de Japanse cultuur geworden is. Het is zelfs al zover gekomen dat ongeveer iedereen in het westen Japan kent onder de noemers theeceremonie, Geisha en gevechtssporten. Zelfs de grote kunstkenner uit de 19e eeuw, Okakura Tenshin, nam in zijn "book of tea" de theeceremonie als uitgangspunt voor zijn beschrijving van wat de Japanse cultuur is. Maar, door deze grote verspreiding van de theeceremonie zijn de andere elementen van de Japanse theecultuur op de achtergrond geraakt, niet alleen in de kennis van de mensen, maar ook qua onderzoeksintensiteit. De theeceremonie op zich is heden ten dagen zelfs in Japan een cultuurelement dat behoort tot een van de klassieke kunsten die actieve beoefening vragen om in ere gehouden te worden. Maar daarnaast is er vandaag een volledig andere wijze waarop thee wordt bëoefend of ervaren. De theeceremonie is na de codificatie door Rikyū amper nog veranderd, terwijl het dagdagelijkse theegebruik van de Japanner amper een rustmoment gekend heeft. De sencha ceremonie is geëvolueerd van een tot op zekere basis gecodificeerde ceremonie tot een verwenning van de gasten en heeft de sencha op zich een verschuiving qua gebruikswijze doorgemaakt. Sencha is hedendaags een belangrijk element wanneer men wil spreken over de Japanse theecultuur, zoniet belangrijker dan de theeceremonie, en wil men echt meer weten over de Japanse theecultuur mag men dit aspect ervan zeker niet terzijde laten. Aangezien een cultuur in continuë verandering is, lijkt het me logisch de evolutie ervan tot op zekere hoogte te beschrijven. Ik zou dieper willen ingaan op 2 aspecten, nl. de theeceremonie zelf als het begin en het hedendaagse theegebruik van de Japanner met focus op sencha als einde. In deze paper beschrijf ik zoals eerder vermeld de zoektocht naar de bronnen om de uiteindelijke paper te kunnen schrijven. Bij de beschrijving van deze zoektocht maakt ik een indeling in Bibliotheek, Databases en Internet omdat dit de 3 media zijn die we in de les ook op deze aparte wijze behandeld hebben. Het leek me tevens het beste deze 3-deling te hanteren omdat er binnen elke soort verschillende mogelijke grote bibliotheken, databases of websites zijn die een aparte vermelding, onderverdeling nodig hebben. Zoektermen Algemeen:

2 2 of 13 5/12/ :12 "tea ceremony", tea-ceremony, sadō / 茶 道 茶 の 湯 green tea, Japanese tea, ryokucha / 緑 茶 karamono / 唐 物 art, bijutsu / 美 術 tatemae / 点 前 點 前 temae / 手 前 tea history, chashi / 茶 史 tea bowl, chawan / 茶 碗 tea party, chakai / 茶 会 tea master, master of the tea ceremony, chajin / 茶 人 tea house, tea pavillion, tea room, chashitsu / 茶 室 Binnen Sencha: sencha / 煎 茶 sencha ceremony, senchado, senchadou / 煎 茶 道 席 づくり chaseki / 茶 席 nodate, open air teaceremony / 野 点 Belangrijke personen: Rikyū, Sen no Rikyū, Sen Rikyū, sōeki, Fushin'an Rikyū Sōeki Koji / 千 利 休 宗 易 Sen Sōshitsu / 千 宗 室 Een begin In mijn boekenkast Allereerst heb ik, toen ik had besloten mijn paper over de Japanse theecultuur te doen, op amazon.com naar goede boeken hierover gezocht en deze meteen besteld. Dit betreft 2 werken die me naar mijn mening zeer goed opweg helpen. het eerste is: Pitelka, Morgan, (red.). Japanese Tea Culture: Art, History, and Practice. New York: Routledge, Dit boek is een compilatie van 8 artikels die verschillende elementen die met thee te maken hebben behandelen. Pitelka heeft net deze artikels uitgekozen omdat ze een wijde een kritische kijk geven op de Japanse theecultuur terwijl ze de gemythologizeerde figuur van Rikyū probeert de decentralizeren en de fictie van de overheersing van esthetiek boven politiek in thee betwist. de volgende artikels zijn in het boek te vinden: Watsky, Andrew M. ``Commerce, politics, and tea: the career of Imai Sōkyū ( ). In Japanese Tea Culture: Art, History, and Practice, Pitelka, Morgan, (red.), New York: Routledge, Slusser, Dale. ``The transformation of tea practice in sixteenth-century Japan. In Japanese Tea Culture: Art, History, and Practice, Pitelka, Morgan, (red.), New York: Routledge, Cort, Louise Allison. ``Shopping for pots in Momoyama Japan. In Japanese Tea Culture: Art, History, and Practice, Pitelka, Morgan, (red.), New York: Routledge, Pitelka, Morgan. ``Sen Kōshin Sōsa ( ): writing tea history. In Japanese Tea Culture: Art,

3 3 of 13 5/12/ :12 History, and Practice, Pitelka, Morgan, (red.), New York: Routledge, Graham, Patricia J. ``Karamono for sencha: Transformations in the taste for Chinese art. In Japanese Tea Culture: Art, History, and Practice, Pitelka, Morgan, (red.), New York: Routledge, Reiko, Tanimura. ``Tea of the warrior in the late Tokugawa period. In Japanese Tea Culture: Art, History, and Practice, Pitelka, Morgan, (red.), New York: Routledge, Cross, Tim. ``Rikyū has left the tea room: national cinema interrogates the anecdotal legend. In Japanese Tea Culture: Art, History, and Practice, Pitelka, Morgan, (red.), New York: Routledge, Holland, James-Henry. ``Tea records: kaiki and oboegaki in contemporary Japanese tea practice. In Japanese Tea Culture: Art, History, and Practice, Pitelka, Morgan, (red.), New York: Routledge, Het wordt meteen duidelijk wanneer men de verschillende titels bekijkt dat het boek inderdaad zeer differente onderwerpen bestrijkt binnen de studie rond theecultuur. Dit is voor mij een goede uitgangsbron om te bekijken welke studies er zoal bestaan en wat er uit dit boek ook duidelijk wordt is dat er onderwerpen binnen dit onderzoeksgebied bestaan die volgens sommige onderzoekers weerlegd dienen te worden, zoals bijvorbeeld de mythologie rond rikyū of het belang van esthetiek boven politiek en dergelijke. Dit heeft me dus al wat kennis omtrent onderzoek rond de theecultuur verschaft. het tweede is: Sen Sōshitsu XV. The Japanese Way of Tea: From It's Origins in China to Sen Rikyū, trans. Dixon Morris. Honolulu, University of Hawaii Press, Sen Sōshitsu een hedendaags grootmeester in de theeceremonie. In zijn boek probeert hij de geschiedenis van thee voor de codificatie door Rikyū in Japan te analyzeren. Dit boek bevat dus een mooie geschiedkundige studie van hoe thee benaderd werd voor het in een gecodifieerd systeem gewrongen werd zowel in Japan als in China. Verder zijn er nog een paar boeken die ook nog op mijn boekenplank staan en ook het vermelden waard zijn. Dit zijn de boeken van de hand van Okakura Kakuzō ( 岡 倉 角 蔵 ) of Okakura Tenshin ( 岡 倉 天 心 ). Okakura, Kakuzo ( 岡 倉 角 蔵 ). The book of tea. Tōkyō: Kodansha International Ltd., Okakura, Kakuzo ( 岡 倉 角 蔵 ). The awakening of Japan. New York: Elibron Classics, Okakura, Kakuzo ( 岡 倉 角 蔵 ). The Ideals of the East with Special Reference to the Art of Japan. New York: Elibron Classics, Bibliotheek Eindverhandelingen Dit zijn een aantal eindverhandelingen die ook een aspect van de Japanse theecultuur onder handen nemen. Jonckmans, Sabrina. Toyotomi Hideyoshi: Staatsmanschap en theekunst. Licentiaatsverhandeling, Japanologie, K.U.Leuven, , Lorent, Liesbet. Kobayashi Issa: Leven en werk van een theedichter. Licentiaatsverhandeling, Japanologie, K.U.Leuven, , Van der Vleuten, Ingeborg. Ontstaansgeschiedenis van de theeceremonie tot Sen no Rikyû ( ). Licentiaatsverhandeling, Japanologie, K.U.Leuven, , 1987.

4 4 of 13 5/12/ :12 Oost-Aziatsche Bibliotheek Logischerwijs is de eerste plek waar men opzoek gaat naar informatie over Japan, de Oost-Aziatische Bibliotheek. In deze Bibliotheek heb ik de volgende werken gevonden die me goede wetenschappalijke werken leken en me correcte informatie over bepaalde onderdelen konden geven: Plutschow, Herbert. Rediscovering Rikyu: and the beginnings of the Japanese Tea ceremony. Folkestone, Global Oriental, Dit is een werk dat in 226 pagina's het volledige leven van Rikyū onder handen neemten zijn verwezenlijkingen en doorbraken op gebied van codificatie van thee uitvoerig uiteenzet. Een zeer goede studie om me op weg te zetten over de geschiedkunduge basis van de theeceremonie en zijn geestelijke vader. Graham, Patricia J. Tea of the sages: The Art of Sencha. Honolulu, University of Hawaii press, Dit werk zet de volledige ontstaansgeschiedenis en gebruiken omtrent sencha en de sencha ceremonie uiteen. Patricia J Graham gaat hierin zeer uitvoerig te werk en begint bij het beschrijven van hoe de sencha ceremonie haar intrede dee in Japan vanuit China, en eindigt met de beschrijving van alle onderdelen en voorwerpen die van toepassing zijn op de sencha ceremonie. Dit laatste doet ze in een "Glossary van sencha voorwerpen". Zo heeft ze ook een "Glossary van Karakters" in haar boek opgenomen, waarin alle kanji die ze doorheen haar boek heeft gebruikt even bij elkaar heeft gezet met de transcriptie in Romaji erbij. Patricia J. Graham zelf is een persoon die actief bezig is op gebied van Japanse kunst en een redelijk aantal aan artikels hierover gepubliceerd heeft. Ook over sencha en andere aspecten van thee heeft ze redelijk wat gepubliceerd. Deze persoon is dus reeds actief bezig op het gebied waarin ik verder wil gaan onderzoeken. Hierom dacht ik dat het goed zou zijn om haar een beetje te volgen in wat ze doet en publiceerd, maar het enige wat ik tot nu toe heb gevonden is haar persoonlijke website: Jammergenoeg zonder RSS Feed of zonder Blog waarop recente activiteiten eventueel makkelijk te volgen zouden geweest zijn. 茶 道 古 典 全 集 全 12 冊 (sadō koten zenshuu zen jūni satsu, Eng: compilation of tea-ceremony classics, in 12 books). Ōsaka, Tankōsha ( 淡 交 社 ), 1989 ( 昭 和 31 年 ). Dit is een Japans werk dat aan de hand van verscheidene japanse en Chinese klassieken rond theeceremonie alles hieromtrent uiteenzet. Omdat het nogal moeilijk japans is, is het op dit moment nog moeilijk om hier informatie uit te halen, maar ik kan het alvast opnemen in mijn Bibliografie. Goede raad Professor Vanoverbeke raadde me aan om niet enkel op te zoeken rond hetgeen waar ik uiteindelijk over wil schrijven, maar eerst een breede basiskennis te verwerven waarop ik later kan verderwerken door dieper in te gaan op elementen ervan. Op deze manier had ik er nog niet naar gekeken, Ik zocht altijd op om mijn uiteindelijke werk te kunnen maken en hetgeen wat er niet in paste liet ik links liggen. Dit is een nieuwe manier voor mij en er naar te kijken en het zal me zeker helpen om verdere werken te maken.

5 5 of 13 5/12/ :12 Databanken Jstor Het handige aan Jstor [1] is dat je meteen in de tekst van de artikels zelf kan gaan zoeken. Op deze manier vindt je makkelijk informatie over jouw onderwerp in artikels die gaan over iets volledig anders. zo heb ik bijvoorbeeld de volgende artikels gevonden: (zoekterm: sencha) Yasukichi, Yasuba. Standard of Living in Japan Before Industrialization: From what Level did Japan Begin? A Comment - The Journal of Economic History, Vol. 46, No. 1 (Mar., 1986), pp Dit artikel gaat oorspronkelijk over de industrializatie van Japan. Ikzelf zou er nooit opgekomen zijn om in zulk artikel te gaan zoeken. Maar, Dankzij de functie om in de tekst van artikels te laten zoeken, heb ik net op de laatste pagina (p 224) van dit artikel het volgende gevonden: "The standard of living, which remained at the frugal level of early times until 1872, rose gradually from By luxury spread markedly and old ways were replaced, from clothing and food to household utensils. Those who formerly ate barley now mixed barley with rice. Most of those who used to treat guests with bancha (ordinary tea) now turned to sencha (high-grade broiled tea). Clothes made of rags were replaced by silk or silk-cotton clothes. People now used blankets or stuffed pads to sit on and the use of imported food increased... From , as prices fell and credit became tight, people encouraged thrift and this had some effect on consumption. However, the experience of luxury and the progress of worldly life made it difficult for standards of living to move in the same direction as the ups and downs of monetary matters. Clothing, food and housing appear to have improved and reached a higher level. Nevertheless, despite the outward show of affluence, the substance seems to be quite difficult" Dit geeft goede informatie over de data van een belangrijk keerpunt en in welke context dit keerpunt zich bevindt. Kornicki, P. F. Japanese Medical and Other Books at the Wellcome Institute - Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 60, No. 3 (1997), pp Dit artikel is eigenlijk een catalogus van een reeks boeken over Oosterse geneeswijzen die Sir Henry Wellcome na zijn dood in het "Wellcome institute for the History of medicine" in londen achterliet. Ook dit keer ben ik hierbij terechtgekomen door de in-text zoekfunctie en heb ik in deze catalogus een boek gevonden over de juiste handelswijze bij de sencha ceremonie [2]. Na op internet gezocht te hebben naar dit boek, heb ik het gevonden in de bibliotheek van Waseda universiteit ( 早 稲 田 大 学 図 書 館 ) [3]. Verder heb ik nog 2 reviews gevonden van een boek dat ik de Oost-Aziatische Bibliotheek gevonden heb [4] : Guth, Christine M. E. Review: [untitled] - Monumenta Nipponica, Vol. 54, No. 3 (Autumn, 1999), pp Varley, Paul. Review: [untitled] - The Journal of Asian Studies, Vol. 58, No. 4 (Nov., 1999), pp En voor een boek dat ik in mijn boekenkast heb staan [5] : Taylor, Veronica. Review: [untitled] - Pacific Affairs, Vol. 73, No. 4, Special Issue: Korea in Flux (Winter, ), pp

6 6 of 13 5/12/ :12 Nog wat algemene werken over thee en de theeceremonie: Isao, Kumakura and McMillan, Peter. Reexamining Tea: "Yuisho", "Suki", "Yatsushi", and "Furumai" - Monumenta Nipponica, Vol. 57, No. 1 (Spring, 2002), pp Barbara Lynne Rowland Mori. The Tea Ceremony: A Transformed Japanese Ritual. Gender and Society 5, no. 1 (Maart 1991): Kondo, Dorinne. The Way of Tea: A Symbolic Analysis. Man 20, no. 2. New Series (Juni 1985): Anderson, Jennifer L. Japanese Tea Ritual: Religion in Practice. Man 22, no. 3. New Series (September 1987): Ludwig, Theodore M. Before Rikyu. Religious and Aesthetic Influences in the Early History of the Tea Ceremony. Monumenta Nipponica 36, no. 4 (Winter 1981): Een revieuw van het boek "Cha No Yu-The Japanese Tea Ceremony." door A. L. Sadler. Warner, L. Review: [untitled]. Pacific Affairs 8, no. 2 (Juni 1935): revieuws van het volgende werk: Hayashiya, Tatsusaburo, Seizo Hayashiya, en Masao Nakamura. Japanese Arts and the Tea Ceremony. 1e ed. Weatherhill Inc, Strong, Kenneth. Review: [untitled]. Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London 39, no. 1 (1976): Mine, Mary Helen. Review: [untitled]. Monumenta Nipponica 30, no. 2 (Summer 1975): EBSCOhost Deze database biedt wel een heleboel zoekmogelijkheden aan, maar leverde in mijn geval slechts weinig resultaat op. Ik heb vooral gezocht op combinaties tussen de volgende zoektermen: "sencha", "Japan", "tea", "ceremony". Veel van de artikkels die gevonden worden bevatten slechtechts enkele regels over sencha en dergelijke en zijn dus niet erg bruikbaar. een bruikbaar artikkel is het volgende, waarin een revieuw staat naar het Boek van Patricia J. Graham [6] dat ik reeds hierboven vermeld heb. Wilson, Sandra, Tipton, Elise K. Book Reviews. Japanese Studies, Dec2000, Vol. 20 Issue 3, p BAS Bas [7] (Bibliography of Asian Studies) leverde me, na hetzoeken op de term "sencha" 2 titels van artikels op die me beide erg interessant leken. Graham, Patricia. Searching for the spirit of the sages: Baisa o and Sencha in Japan - Sino-Japanese

7 7 of 13 5/12/ :12 Studies (Santa Barbara, CA) 9, no.1 (Oct 1996) Graham, Patricia J. The development of an architectural setting for the Japanese Sencha tea ceremony - Orientations (Hong Kong) 22, no.9 (Sep 1991) Het nadelige aan BAS is dat er geen link naar fulltext te vinden is. Men krijgt de informatie van het artikel waardoor men weet dat het bestaat, maar men krijgt geen informatie over hoe men het kan bemachtigen. Door een zoektocht op google met de titel van het eerste artikel heb ik de volgende website gevonden die een beknopte samenvatting van dit werk voorziet, maar weer geen link naar de fulltext. ( ) voor het laatste artikel heb ik 2 websites gevonden, waarvan 1 website verschillende edities van het tijdschrift "Orientations" verkoopt en een andere die een lijst geeft van alle verschenen edities van het tijdschrift met de titels in de editie. ( ) /browse.cfm?regionid=5&subjectid=36&letter=o&print=yes&requesttimeout=3600 ( ) Verder heb ik ook in de Oost-Aziatische Bibliotheek gezocht naar deze artikels, maar het eerste magazine, "Sino-Japanese Studies" heb ik niet gevonden, en het laatste, "Orientations", daar hadden ze de reeks wel van maar net de editie die ik nodig had niet. CiNii CiNii [8] leverde me met de zoekterm "sencha en senchado" een heleboel titels van artikels op die me erg interessant leken, maar net die artikels waren niet voorzien van een fulltext. Omdat ik er dus niet veel mee kan doen zet ik ze hier ook niet ter vermelding bij. De volgende artikels heb ik gevonden met de zoekterm "tea ceremony" vele ervan zijn wel voorzien van een fulltext en dus zeer nuttig, enkel gaat het me veel bloed zweet en tranen kosten om ze door te nemen omwille van het feit dat ze in eht Japans geschreven zijn. KATO, Harumi ( 加 藤 晴 美 ). 女 子 教 育 と 茶 道 : 明 治 期 の 展 開 (The Education for Girls and Tea Ceremony : In the Meiji Era.) Journal of Poole Gakuin University 47: 八 尾, 嘉 男. Research trend over the biginning of tea ceremony. 研 究 紀 要, no. 17 (2008): 大 山, 徹 也. Reexamination of Oda Nobunaga's tea ceremony. Joetsu social studies, no. 22 (Oktober 2007): 渡 辺, 江 美 子. Book review: Shokuhoki no chakai to seiji (Tea ceremony and politics in the period of Oda Nobunaga and Toyotomi Hideyoshi) by Takemoto Chizu. 国 史 学, no. 193 (November 2007): KAMIYA, Shoji ( 神 谷 昇 司 ). 柏 露 軒 茶 会 記 からみた 茶 道 具 の 取 り 合 わせ( 一 ) (Variations in Japanese Tea Ceremony Utensil Arrangement.) 藝 4: KOBAYASHI, Tohru ( 小 林 徹 ). 現 代 社 会 における 茶 道 と 武 士 道 の 役 割 ( 観 光 研 究 分 野 ) (Sado (Tea Ceremony) and Bushido in Modern Japan(Tourism)). Nagasaki International University review 5: ABE, Naoki ( 安 部 直 樹 ). 茶 道 書 にみる 茶 道 研 究 の 概 説 ( 観 光 研 究 分 野 ) (The Outline of the Tea Ceremony Research seen in the Tea Ceremony Reference(Tourism)). Nagasaki International University review 5: SHIMAUCHI, Masako ( 嶋 内 麻 佐 子 ). 寛 永 寛 文 年 間 における 武 家 茶 道 : 片 桐 石 州 の 茶 道 (1) ( 一 般 研 究 分 野 ) (The Tea Ceremony of Samurai during Kanei and Kanbun era : The Tea Ceremony of Sekisyu Katagiri (1)(Liveral Arts)). Nagasaki International University review 5: Teramoto, Yasuhide ( 寺 本 益 英 ). 宇 治 茶 ブランドの 展 開 と 今 後 の 振 興 策 (The formation of Uji-cha brand and the strategy for its prosperity.) The journal of economics of Kwansei Gakuin

8 8 of 13 5/12/ :12 University 58, no. 3: ABE, Naoki ( 安 部 直 樹 ). The Role of Tea Ceremony in Japanese Culture : A Comparison of Raymond Williams' "Culture" and Japanese Tea Ceremony. 文 化 の 中 の 茶 道 : RAYMONND WILLIAMSの Culture と 茶 道 文 化 の 比 較 考 察 を 通 じて Nagasaki International University review, no. 2: 1-9. NACSIS Webcat (zoektermen: sencha, 煎 茶 道 ) Shufu no Tomosha ( 主 婦 の 友 社 編 ). 煎 茶 入 門 (sencha nyūmon, Eng: a manual to sencha): 茶 の 湯 案 内 シリーズ 第 15 巻 (cha no yu annai shirīzu dai 15 kan, Eng: guidance through the tea ceremony series, vol. 15). Tōkyō ( 東 京 ): Shufu no Tomosha ( 主 婦 の 友 社 ), Dit boek geeft een inleiding in de sencha-theeceremonie. Het behandeld onderwerpen als de benodigde materialen, de handelswijze, de geschiedenis, etc. Aoyama, Kiyoshi ( 青 山 清 ). 煎 茶 道 美 術 大 観 (Senchadou bijitsu daikan, eng: general survey on art for the sencha-ceremony). Tōkyō ( 東 京 ): Fujingahōsha ( 婦 人 画 報 社 ), Dit 397 pagina's bevattende boek lijkt me een zeer goede bron te zijn voor informatie over kunst die te maken heeft met de sencha-ceremonie. Ogawa, kōraku ( 小 川 後 楽 著 ). 煎 茶 への 招 待 (sencha he no shoutai, Eng: an invitation to sencha). Tōkyō ( 東 京 ): Nihon hōsō shuppan kyoukai ( 日 本 放 送 出 版 協 会 ), Dit boek geeft vooral uitleg over het onstaan en de geschiedenis van sencha. Shufu no Tomosha ( 主 婦 の 友 社 編 ). 煎 茶 の 席 づくり (sencha no sekidukuri). Tōkyō ( 東 京 ): Shufu no Tomosha ( 主 婦 の 友 社 ), Aan de hand van de 26 theescholen in Japan beschrijft dit boek de manier waarop elke school voor zich een plek in de openlucht voor de sencha-ceremonie voorziet. Deze "seki dukuri ( 席 づくり)" lijkt me een interessant begrip binnen de sencha-ceremonie. Ogawa, kōraku ( 小 川 後 楽 著 ). 煎 茶 道 具 名 品 集 (sencha dougu meihinshū, Eng: a collection of famous sencha-ritual articles). kyōto ( 京 都 ): Tankōsha ( 淡 交 社 ), Een verzameling aan informatie over de gebruikte voorwerpen bij de sencha-ceremonie. Kyōtō sōkeigeijutsu daigaku( 京 都 造 形 芸 術 大 学 編 ). 煎 茶 を 学 ぶ : 新 しい 茶 味 の 発 見 : 煎 茶 席 と 手 前 の 基 本 (sencha wo narabu: atarashii chami no hakken: senchaseki to temae no kihon, Eng: learn about sencha: the discovery of new tea flavors: the basics for the place and the "how to" of sencha). Tōkyō ( 東 京 ): kadokawa shōten ( 角 川 書 店 ), Over de basis elementen van de sencha-ceremonie, de plaats voor de ceremonie, de handelswijzen, etc. Ogawa, kōraku ( 小 川 後 楽 著 ). 煎 茶 席 の 花 (senchaseki no hana, Eng: flowers for the senchaceremony seat). Ōsaka ( 大 阪 ): Hoikusha ( 保 育 社 ), Over het versieren van het theehuis/plek voor de sencha-ceremonie met bloemen. Saeki, Futoshi ( 佐 伯 太 著 ). 煎 茶 點 前 (Sencha Tatemae, Eng: Etiquette for sencha). Kyōto:

9 9 of 13 5/12/ :12 Kawahara Shoten ( 河 原 書 店 ), Het is verbazend hoeveel Japanse boeken ik over mijn onderwerp heb gevonden met deze zoektermen. In Japan is er blijkbaar veel geschreven over dit onderwerp (wat langs de ene kant wel logisch is). Ik heb bij het zoeken op deze NACSIS Webcat [9] een hele boel boeken gevonden die interessant en relevatn kunnen zijn voor mijn onderzoek, veel meer dan er in deze opsoming staan. De boeken die hier staan zijn geselecteerd uit diegenen waar een korte inhoud en een inhoudstafel bijstond, zodat ik zeker was dat ze de moeite waard waren om te vermelden. Nu maak ik me de bemerking dat het wel goed is dat ik veel boeken gevonden heb, maar ze zijn in het Japans. Hoe ga ik deze in godsnaam in 1 jaar gelezen krijgen en in een paper verwerkt krijgen? Hier zal ik dus nog een methode voor moeten zoeken. Algemene bemerking bij Nacsis Webcat: Dit is een hele goede zoekmachine om boeken in het Japans te vinden. Ik vindt het vooral handig dat de korte inhoud er bijstaat en vooral dat de inhoudstafel erbij staat, want dat geeft enorm veel informatie over het boek weer. Google Books Via google books [10] heb ik 2 boeken gevonden via combinaties van de trefwoorden "sencha" en "ceremony". Noma, Seiroku. The Arts of Japan: Late Medieval to Modern Vol.2. Tōkyō: Kodansha International, Dit boek behandeld verschillende Japanse kunsten, waaronder ook thee en sencha ceremonie. Narabayashi, Tadao, ( 楢 林 忠 男 ). 煎 茶 の 世 界 (sencha no sekai). Tōkyō: Tokuma Shoten ( 徳 間 書 店 ), Dit is een werk in het Japans van de hand van een meester van een hedendaagse sencha-theeschool. Hij behandeld de verschillende aspecten van de sencha-theeceremonie in dit boek. Amazon Om te zoeken naar boeken heb ik zowel de Amerikaanse [11], de Britse [12], als de Japanse [13] gebruikt. De meeste boeken heb ik eerst in Google books gevonden, maar ondanks dat ik ze hier vond was ik toch verplicht om ergens anders nog eens te zoeken naar hetzelfde boek voor meer informatie en daar heb ik amazon voor gebruikt. Zoeken naar basiswerken over de thee ceremonie met de trefwoorden: "tea ceremony". Sadler, A.I. Japanese Tea Ceremony: Cha-no-yu. Japan: Tuttle Shokai Inc, Japan, 2008, Tanaka, Sen'o. The Tea Ceremony. Japan: Kodansha International Ltd, 2000, Sanmi, Sasaki. Chado: The Way of Tea: A Japanese Tea Master's Almanac, trans. McCabe, Shaun and Satoko Iwasaki. US: Tuttle Publishing, (Dit werk is een vertaling van een text uit De text is een centrale text voor de theeceremonie en somt alle Jaarlijkse gebeurtenissen op, gebruikmakend van traditionele poëzie en geschriften.) Kato, Etsuko. The Tea Ceremony and Women's Empowerment in Modern Japan: Bodies Re-presenting the Past. New York: Routledge, 2004.

10 10 of 13 5/12/ :12 Hammitzsch, Horst. Zen in the Art of the Tea Ceremony. New York: Avon Books, Plutschow, Herbert. The Grand Tea Master: a biography of hounsai soshitsu sen XV. Weatherhill Inc, Plutschow, Herbert E. The Tea Master: The life of Soshitsu Sen XV. Weatherhill Inc, Freeman, Michael. New Zen: The Tea Ceremony Room in Modern Japanese Architecture. 8 Books, Sen, Soshitsu. Chado: Japanese Way of Tea. Weatherhill Inc, Picarta Evenals een aantal voorgaande databases biedt picarta [14] ook geen fulltext aan. Veel van de gevonden items had ik reeds in een van de voorgaande Databases gezien. Internet Google Google [15] is een handige zoekmachine om websites over verschillende onderwerpen te vinden. Ik heb deze zoekmachine vooral gebruikt om aanvullingen op trefwoorden te vinden door snel verschillende webpaginas te doorlopen. Verder heb ik dan met deze trefwoorden een aantal websites met handige informatie gevonden. Zo ben ik opzoek gegaan naar informatie over de Sencha ceremonie en ben ik op de volgende websites gestoten: ( ) Dit is de engelse versie van een sencha theeschool in Japan met nuttige maar beknopte informatie over de geschiedenis en het verloop van de Sencha theeceremonie. ( ) ( ) Twee Japanse websites met informatie over de verschillende aspecten van de sencha ceremonie. Men vindt er bijvoorbeeld uitleg bij de gebruikte instrumenten, oude geschriften, etc. ( ) Een artikel door Alan Wiren over thee in Japan in het algemeen [16]. ( ) Dit is een korte geschiedenis en beschrijving van de theecermonie op de website van "samurai-archives". "samurai-archives" is naar mijn mening een erg goede bron om (net zoals wikipedia) een zetje in de rug te krijgen als je het wil hebben over personen, gebeurtenissen, clans scholen, etc. van vooral rond de edo periode. Het is ook een soort wikipedia, maar gescpecialiseerd rond samurai en wordt continu bijgewerkt door een heel team dat dagelijks bezig is met onderzoek binnen dit gebied (dit zowel door mensen die dit als vrijetijdsbesteding doen als gecertifieerde onderzoekers). Petigrew, Jane. ``Zen and Leaves: Japanese Tea Ceremony. TeaMuse. Oct < ( )

11 11 of 13 5/12/ :12 Toen ik opzoek was naar "Japanese tea culture" met google, vond ik dit interessant uitziende artikel. Wanneer ik bezig was met het opzoeken van informatie om het deze pagina hier op de juiste wijze te vermelden, ontdekte ik dat "TeaMuse" [17] eigenlijk een mailinglist over thee is. Ik heb me hier dan ook meteen op geabonneerd om zo nog meer interessante artikels toegestuurd te krijgen. Deze website is de homepage van de "world green tea association" ( 世 界 緑 茶 協 会 ). Deze pagina bevat verschillende artikels en andere informatie over thee, van encyclopedische kennis tot onderzoek over de effecten op de gezondheid. De pagina is zowel in het Japans als in het engels beschikbaar. Wikipedia Wikipedia [18] is een handige bron om een zekere basis aan kennis te verschaffen over het onderwerp dat je aan het onderzoeken bent. Door de mogelijkheid om door te klikken naar gerelateerde pagina's of pagina's in andere talen kan je makkelijk een wijde waaier aan informatie verzamelen. Vooral algemene pagina's zijn handig omwille van hun beknopte informatie aan wijde onderwerpen en de links naar de uitgebreidere uitleg over nauwere onderwerpen. Wikipedia is geen absolute bron, maar voorziet een perfecte referentie om op terug te vallen wanneer je ergens naar opzoek bent. Wat volgt is een lijst van wikipedia pagina's die ik de mooeite waard vond om te vermelden. Engels ( ) een algemene pagina over groene thees, zowel Chinese als Japanse met links naar de aparte pagina's over de theesoorten en een beknopte bron aan wetenschappelijke wijsheden over groene thee. ( ) Bevat informatie over thee cultuur in de hele wereld. Alle werelddelen worden behandeld. Handig als referentie. ( ) Over Thee in het algemeen. het verschil met de hierboven vermelde pagina zit hem in het feit dat deze pagina niet de theecultuur per streek bespreekt, maar de thee zelf. ( ) een beknopte geschiedenis van thee in Japan. ( ) De wikipagina over de theeceremonie. Japans

12 12 of 13 5/12/ :12 ( ) Dit is een algemene erg beknopte pagina over Japanse thee. het is eerder een opsomming van bepaalde aspecten, maar wel nuttig ter referentie. ( ) Pagina over groene thee in het algemeen. Net zoals de voorgaande pagina eerder een opsomming met weinig aanvullende informatie. ( ) een algemene pagina over sencha. ( ) De pagina over de theeceremonie in het algemeen. Bemerking over de Japanse wikipedia: Ik vindt het bedroevend hoe weinig informatie er te vinden is over thee in het algemeen op de Japanse Wikipedia. men vindt er amper tot geen uitleg over verschillende belangrijke theesoorten en zelfs de algemene pagina's over thee in Japan en dergelijke zijn bedroevend beknopt. Het enige dat grote aandacht krijgt is de theeceremonie en mattcha. Tools Zotero Mozilla firefox [19] heeft de mogelijkheid verschillende plugins in je browser te installeren. Zotero [20] is er zo een van die tevens ook handig is voor deze soort van opzoekwerken. Zotero maakt het mogelijk om bibliografische bronnen die je op internet, vooral in databases, vindt op te slaan zodat je ze nadien makkelijk kan terugvinden. Je kan ze in een apart scherm zelf organiseren om het jezelf nog makkelijker te maken. Ik heb zotero vooral gebruikt voor de fulltexten die ik vond met J-stor en voor de bibliografische informatie van boeken die ik vond met amazon en Google Books op te slaan. Wanneer ik deze boeken en artikels dan voldoende overtuigend vond om in mijn werk te vermelden kon ik goed gebruik maken van de "bibliografie aanmaken van geselecteerd object"-functie. Rikaichan Rikaichan [21] is ook zo'n plug in die je in je mozilla browser kan installeren. Met rikaichan kan je heel makkelijk een Japanse tekst, bijvoorbeeld een abstract van een Japans werk of een korte samenvatting, even doornemen. Je hoeft enkel de woorden die je niet kan lezen aan te wijzen en rikaichan zorgt voor een venstertje met de vertaling en leeswijze van het geselecteerde woord. Dit heeft me ook zeer goed geholpen doorheen mijn zoektocht naar Japanse bronnen. Deze tool gebruikte ik al van voor deze opdracht. Conclusie Wanneer ik eens bekijk wat ik tot nu toe al gevonden heb lijkt me dat ik toch al heel wat informatie over verschillende aspecten verzameld heb. Ik heb een vrij goede basis met werken over de theeceremonie zelf,

13 13 of 13 5/12/ :12 hieronder zijn ook reeds geschreven thesissen te vinden. Dit geeft me een uitgebreid pakket aan visies op de theeceremonie en dit is belangrijk wil ik een algemeen begrip kunnen opbouwen over de theeceremonie om daaruit verder te kunnen werken. Ook de theoretische kaders waarbinnen de theeceremonie behandeld wordt zijn zeer uiteenlopend. Verder heb ik ook onderzoek gedaan naar de sencha ceremonie en andere aspecten van sencha. De meeste werken die ik hierover vindt zijn wel in het Japans, maar ook hier zijn zeer uiteenlopende theoretische kaders aanwezig. Dat de werken in het Japans zijn bemoeilijkt de zaak natuurlijk wel wat. Ondanks de weinige werken over sencha in het engels, geloof ik dat ik wel een vrij goede uitgangsbasis heb gevonden. Patricia J. Graham [22] is een persoon die regelmatig publiceert binnen het onderzoeksgebied van aziatische kunst en zich regelmatig wel eens waagt aan onderwerpen rond sencha. Zij heeft bijvoorbeeld het enige uitgebreide naaslagwerk over sencha geschreven [23]. Doordat ik slechts 1 engelstalige auteur binnen sencha gevonden heb lijkt het me redelijk moeilijk om zonder aan plagiaat te doen een degelijk werk rond sencha te schrijven. Wat me dus beter leek was eventueel een vergelijkende studie tussen de theeceremonie en sencha uit te werken. Dit door eerst de basis van beide uiteen te zetten en dan de twee tegenover elkaar te plaatsen. Aangezien dit paper slechts een startblok is voor de verdere uitwerking van de finale paper en dat er dus ook nog niet veel echt leeswerk is kunnen gebeuren, is het waarschijnlijk dat vele ideeën en onderwerpen die men wil behandelen alsnog veranderen of uitbreiden. Naarmate men meer kennis krijgt over het onderwerp waar men mee bezig is komt men ook nieuwe belangrijke elementen tegen die kunnen leiden tot nieuwe zoektermen en tot een heel andere visie op de inhoud van de paper. Maar, nu de basis gelegd is wordt het tijd dat ik me eens aan die kennis verbreding waag en snel teweten kom welke veranderingen er in mijn visie op de finale paper optreden. Voetnoten Ransui, Ryūkatei( 柳 下 亭 嵐 翠 ). 煎 茶 早 指 南 (Sencha hayashinan). Nagoya: Tōhekidō ( 東 壁 堂 ), 1802 ( 享 和 2) 3. /html/wo09/wo09_00439/index.html 4. Graham, Patricia Jane. Tea of the sages : the art of sencha. Honolulu (Hawaii): University of Hawaii press, Sen Soshitsu XV; V. Dixon Morris. The Japanese Way of Tea: From Its Origins in China to Sen Rikyu. Honolulu (Hawaii): University of Hawaii press, Graham, Patricia Jane. Zie hoger Wiren, Alan. The Story of Tea in Japan. Japan visitor. < /index.php?cid=361&pid=1140> ( ) Graham, Patricia Jane. Tea of the sages : the art of sencha. Honolulu (Hawaii): University of Hawaii press, Ontvangen van " Deze pagina is het laatst bewerkt op 10 jun 2008 om 16:09. De inhoud is beschikbaar onder de a Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike 2.0 Belgium License.