HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

Transcriptie

1 GS-BRIEF Onderwerp: Achterhoek Board Beslispunten: 1. Besluiten tot deelname in de Achterhoek Board 2. besluiten tot voordragen portefeuillehouder gebiedsopgave Achterhoek als lid van de Achterhoek Board 3. besluiten tot een bedrag voor de tweede helft van het jaar 2018 aan de Achterhoek Board beschikbaar te stellen Bevoegdhedengrondslag: Artikel 158, lid 2 van de Provinciewet Portefeuillehouder: Bea Schouten, Conny Bieze en Jan Markink Kerntaak/plandoel: Duurzame ruimtelijke ontwikkeling & waterbeheer/ doorontwikkelen en programmeren van de zes gebiedsopgaven Afdeling: Programmering Samenvatting t.b.v. openbare besluitenlijst: Provincie Gelderland wil zitting nemen in de Achterhoek Board, die is opgericht om de samenwerking in de Achterhoek verder te ontwikkelen. De opgaven voor de Achterhoek vragen een gezamenlijke regionale aanpak, niet van de overheid alleen maar samen met bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en de inwoners. In de Achterhoek Board gaan al deze partijen samenwerken om een sterke economie te kunnen behouden met een goed vestigingsklimaat voor bedrijven en goed en juist opgeleid personeel in een prettige en goed bereikbare woonomgeving. HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH 1. Aanleiding (inleiding) / bestaand beleid c.q. kader De Achterhoek kent al decennia een bestuurlijke samenwerking door middel van de wgr-regeling Samenwerkingsregeling Regio Achterhoek, waarin zeven gemeenten deelnemen. Daarnaast is sinds 2011 op informele basis een 3 O-samenwerking tot stand gekomen. Eind 2014 is de Achterhoek agenda 2020, mede door de provincie, ondertekend. Ondernemers, maatschappelijke organisaties en overheden zetten zich on der de vlag van Stuurgroep Achterhoek 2020 in voor een (economisch) sterke Achterhoek met een aantrekkelijke woonomgeving en goede verbindingen, zowel fysiek als digitaal. De uitvoeringsagenda 2.0 is in april 2016 vastgesteld. Het Algemeen Bestuur van de wgrregeling heeft deze agenda formeel vastgesteld. Zowel binnen het Algemeen Bestuur van de wgr-regeling als binnen de Stuurgroep Achterhoek 2020 is in de loop van 2017 een proces van de doorontwikkeling van de samenwerking in de Achterhoek gestart vanuit een drietal aanleidingen: 1. Het beter betrekken van raadsleden bij de regionale samenwerking 2. Meer slagkracht bewerkstelligen in de bestuurlijke besluitvorming 3. Meer uitvoeringskracht realiseren. Rondom de uitvoeringskracht worden in de samenwerking twee problemen ervaren. Zo is de uitvoeringskracht op dit moment erg versnipperd, omdat regionale inzet zowel vanuit de Regio als vanuit de Stuurgroep 2020 én vanuit de portefeuillehoudersoverleggen wordt geïnitieerd en aangestuurd. Ten tweede is bij Regio Achterhoek bezuinigd op kwantiteit en kwaliteit. In de afgelopen jaren is ervoor gekozen de menskracht ook voor het faciliteren van de samenwerking voornamelijk vanuit de gemeenten te laten komen. Dit betekent dat er weinig formatie ingezet kan worden op lobby en ook bijna geen menskracht beschikbaar is voor de ondersteuning van de portefeuillehoudersoverleggen. Inlichtingen bij: Babine Scholten, telefoonnummer (026) adres: post@gelderland.nl

2 De doorontwikkeling geeft de mogelijkheid de organisatie Regio Achterhoek een kwaliteitsslag te geven. Op 19 maart 2018 is door de Stuurgroep de route naar de toekomstagenda Achterhoek 2030 gepresenteerd in de vorm van een ToekomstKrant. Hierin is op hoofdlijnen de richting uitgezet welke uitgewerkt gaat worden door de Achterhoek Board. Versterking van de inzet op inhoud en lobby vraagt meer en andere capaciteit. Ook de in de nieuwe samenwerking te formuleren en uit te voeren ambitie Achterhoek 2030 vraagt om passende operationele capaciteit. De organisatie Regio Achterhoek gaat wat betreft deze benodigde operationele capaciteit een spilfunctie vervullen. De organisatie heeft daarin de rol om de verandering succesvol te (helpen) implementeren. Kern van deze versterking is dat in de wgr-regeling twee entiteiten zonder eigen publiekrechtelijke bevoegdheden worden opgenomen: a. Een Achterhoek-Raad bestaande uit vertegenwoordigers van alle fracties in de zeven gemeenten; b. Een Achterhoek-Board bestaande uit een voorzitter en 10 leden op basis van triple helix: drie vanuit de zeven gemeenten, drie vanuit maatschappelijke organisaties, drie vanuit bedrijfsleven en een lid vanuit provincie. De doorontwikkeling van de triple helix-samenwerking geschiedt niet zoals bijvoorbeeld in de gebiedsopgaven Veluwe, Stedendriehoek of Arnhem/Nijmegen-Provincie door middel van bestuurlijke overeenkomsten, maar door middel van een aanpassing van de wgr-regeling Samenwerkingsregeling Regio Achterhoek. Daarin blijven vanzelfsprekend bestaan het Algemeen en Dagelijks Bestuur, maar de rol van deze formele organen zal zich eerst en vooral richten op het randvoorwaardelijk mogelijk maken van het slagen van een optimale triple-helix samenwerking. De nieuwe Achterhoek Raad zal samen met de Achterhoek Board zorgen voor de inhoudelijke samenwerking. De Achterhoek Raad stuurt nadrukkelijk aan de voorkant van het proces, door het vaststellen van de Achterhoek Agenda 2030, de daaruit voortvloeiende Jaarplannen en de evaluaties die door de Achterhoek Board worden voorbereid. Het is ook de Raad die de leden van de Achterhoek Board benoemt, op voordracht van het algemeen bestuur van de Regio en de achterbannen van de ondernemers en de maatschappelijke organisaties. De Achterhoek Board is verantwoordelijk voor de inhoudelijke voorbereiding van de Agenda2030, de jaarplannen en evaluaties en bespreekt deze met de Achterhoek Raad. Ter concretisering van de daadwerkelijke uitvoering van jaarplannen onder de Agenda 2030 fungeren triple helix-samengestelde Thematafels, die worden aangestuurd door de Achterhoek Board. Het Algemeen Bestuur van de Regio heeft op 24 april 2018 positief besloten over het uitgewerkte voorstel en onderbouwing van begroting en gewijzigde GR. Het voorstel voor de aanpassing van de wgr-regeling is nu richting colleges en gemeenteraden. Besluitvorming in de gemeenteraden zal op 12 juni 2018 plaatsvinden. Deelname door de provincie in de Achterhoek-Board is voor de Achterhoekse samenwerking afwijkend van de samenstelling van de Stuurgroep Achterhoek 2020, die bestond uit zeven leden vanuit gemeenten, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Daarin nam de provincie niet deel, maar gedeputeerde Bea Schouten voerde wel periodiek overleg met deze Stuurgroep. De Stuurgroep houdt op te bestaan. 2. Inhoud voorstel / argumenten pro en contra De Achterhoek vraagt in de doorontwikkeling van de samenwerking commitment van vele triple helixpartijen. De provincie is daar één van. De Achterhoek vraagt de provincie daarom met een gedeputeerde deel te nemen aan de Achterhoek Board. Naast deelname in de Achterhoek Board wordt aan de provincie ook een financiële bijdrage gevraagd van euro. De gemeenten dragen drie keer dit bedrag bij. Van dit bedrag zal een kwart worden ingezet voor een werkbudget. Het is de bedoeling jaarlijks een deel van dit budget in te zetten als 2

3 werkbudget voor de Board en de Thematafels. Hiermee kan een onderzoek worden uitgezet of projectinitiatieven worden ondersteund. Daarnaast is een deel gedacht als jaarlijks budget voor initiatieven vanuit de maatschappij en bijeenkomsten; hierover kan de Board besluiten. De overige middelen zijn een bijdrage aan de organisatiestructuur. Regio Achterhoek streeft naar een slagvaardige en flexibele inrichting van de eigen organisatie. Door hier gezamenlijk op in te zetten houden wij mede regie voor een succesvolle voortgang van de uitvoering van de gebiedsopgave Achterhoek. Argument voor de door de Achterhoek gevraagde deelname aan de Board - Dit is een stap is die logisch is vanuit de gezamenlijke agenda. Deze Achterhoek agenda 2020 hebben wij als provincie medeondertekend en wij geven (onder meer) via de gebiedsopgave al jaren uitvoering aan deze agenda. - Door deelname aan de Achterhoek Board geven we een helder signaal dat we bij willen dragen aan de toekomst van de regio Achterhoek. Door volwaardig aan tafel te zitten met alle regionale partners geven we aan dat we invulling willen geven aan de kansen en uitdagingen voor de regio. - Met deelname aan de Board kunnen we onze provinciale doelstellingen en ambities inbrengen en meenemen in de totstandkoming en uitvoering van de Achterhoek agenda Een keuze om deel te nemen in de Achterhoek Board betekent niet automatisch dat we als provincie in alle Gelderse regio s aan dit soort samenwerkingen moeten deelnemen. De opgave staat centraal. Als deelname aan samenwerkingsverbanden, en daarmee een zwaarder commitment van de provincie, bijdraagt aan de aanpak van de opgaven, is deelname gerechtvaardigd. Feit is dat de provincie ook formeel deel reeds deelneemt aan de Logistics Valley in de Corridor, de Veluwe-Alliantie in de Veluwe en de Stuurgroep ANP in Arnhem-Nijmegen/Provincie. Bovendien lijkt het zinvol om de ervaring met deelname in de Achterhoek Board te gebruiken in het verder ontwikkelen van onze bestuursstijl: niet alleen voor wat betreft de samenwerking in gebiedsopgaven maar ook meer in het algemeen voor de invulling van modern partnerschap op basis van triple-helix samenwerking. We zoeken naar de ideale manier om ons te organiseren. Dat vergt flexibiliteit in de zin dat inzichten kunnen veranderen op basis van de ervaringen in de samenwerking. Vanuit onze bestuursstijl van partnerschap willen wij zoveel mogelijk gezamenlijk optrekken met gemeenten om lokale en regionale bestuurskracht te versterken. Uw Staten hebben hiervoor een programmatische aanpak Sterk Bestuur ingesteld (PS ). En onlangs bent u met Statennotitie Sterk bestuur voor de opgaven van morgen geïnformeerd over de voortgang het programma Sterk Bestuur (PS ). Gemeenten zijn primair verantwoordelijk voor het versterken van hun bestuurskracht. Wij stimuleren sterk bestuur door initiatieven voor versterking van de bestuurs- en samenwerkingskracht te ondersteunen met menskracht en middelen. Om de kansen die in de Achterhoek liggen ook daadwerkelijk te benutten, is een goede regionale samenwerking noodzakelijk. Wij vinden het van belang dat de doorontwikkeling van de regionale samenwerking zich doorzet. Door te participeren in de Achterhoek Board kunnen we hieraan mede sturing geven. Vanuit de Regio Achterhoek is voorgesteld om na twee jaar de nieuwe samenwerking door een externe expert te laten evalueren, dus ook werking van de Achterhoek Raad, Achterhoek Board en Thematafels. Zo zal interessant zijn of de grootte van de Achterhoek Raad (circa 50 leden) waarmee de Achterhoek Board veelvuldig zal moeten afstemmen, van invloed is op de samenwerking. De externe evaluatie kan ertoe leiden dat wij en/of de regio een andere keuze gaan maken. Afgesproken is dat de provincie nadrukkelijk wordt betrokken in het opstellen van de kaders voor deze evaluatie. 3

4 3. Consequenties: Financieel Juridisch Beleidsmatig Klimaat Toelichting consequenties: Juridisch: Vanuit Regio Achterhoek is de nu voorgestelde constructie afgestemd met BZK. Volgens de Regio beschouwt BZK deze constructie als een pilot. Niettemin is de constructie om via een uitbouw van de tussen zeven gemeenten getroffen gemeenschappelijke regeling Samenwerkingsregeling Regio Achterhoek een Achterhoek Raad en Achterhoek Board in te stellen in strijd met de Wet gemeenschappelijke regelingen. De huidige Regio Achterhoek is een openbaar lichaam, ingesteld door zeven gemeenten op grond van Hoofdstuk 1 van deze wet, dat betrekking heeft op regelingen tussen gemeenten. Het Algemeen Bestuur (AB) van de Regio Achterhoek zou op grond van Hoofdstuk 1 van de wet wel de Achterhoek Raad en de Achterhoek Board kunnen instellen als een commissie van advies dan wel een bestuurscommissie van het AB. In de voorgestelde uitbouw van de Samenwerkingsregeling Regio Achterhoek worden de Achterhoek Raad en Achterhoek Board echter niet als dergelijke commissies van het AB benoemd maar als statusaparte entiteiten zonder enige juridische basis. Verder wordt opgemerkt dat een door AB vast te stellen wijziging van de begroting van de gemeenschappelijke regeling voor 2018 als gevolg van de nieuwe samenwerking juridisch geen bindende financiële bijdrage van de provincie kan omvatten. De door de Regio Achterhoek gewenste verdieping van de triple helix- samenwerking in het algemeen waaronder die met de provincie in het bijzonder door middel van een Achterhoek Raad en Achterhoek Board zou juridisch wel solide kunnen worden vormgegeven via een samenwerkingsovereenkomst tussen alle partners uit de beoogde kring van overheden, ondernemers en maatschappelijke organisaties. In een dergelijke overeenkomst zou ook de financiële commitment van de betrokken partners kunnen worden vastgelegd. Een recent voorbeeld van een dergelijke partnerovereenkomst is de Samenwerkingsovereenkomst Veluwe. Financieel: Naast deelname in de Achterhoek Board wordt aan de provincie ook een financiële bijdrage gevraagd. De dekking voor de tweede helft van 2018 komt uit de reeds door PS beschikbaar gestelde middelen voor de Gebiedsopgave Achterhoek. Aan de provincie is gevraagd om ook voor jaren na 2018 een structurele bijdrage te leveren aan de Achterhoek Board. In het kader van de integrale afweging bij de Voorjaarsnota 2018 wordt aan PS voorgelegd om de benodigde middelen voor 2019 en 2020 beschikbaar te stellen. Een voorbehoud is positieve besluitvorming in de gemeenteraden op 12 juni Risico s Deelname aan de Achterhoek Board wordt ingegeven door de opvatting dat door partnerschap beter de kansen kunnen worden benut om de economie van de regio te versterken. Inherent aan partnerschap is dat partners bij het maken van keuzes soms water in bij wijn moeten doen ten aanzien van eigen standpunten. Zo zou denkbaar zijn dat in de Achterhoek Board keuzes gemaakt worden die niet volledig in lijn zijn met provinciale keuzes. Dit risico lijkt klein, omdat de doelstellingen van de AchterhoekAgenda goed aansluiten op die van de provincie. Wel zal de provinciale vertegenwoordiger in de Achterhoek Board zich goed bewust moeten zijn dat in de Board moet worden gebleven binnen de inhoudelijke kaders en financiële ruimte die voor de uitvoering van de Agenda 2030 beschikbaar is gesteld. 4

5 5. Vervolgproces en communicatie De portefeuillehouder zal, indien er aanleiding is, in uw vergadering terugmelden over de ontwikkelingen en de vorderingen van de Achterhoek Board Dit zal vanzelfsprekend het geval zijn indien de externe evaluatie wordt voorbereid en nadat de uitkomsten van deze evaluatie bekend zijn. Arnhem, 22 mei 2018 zaaknummer