Aanbod NME-Betuwe. Bovenbouw, groep 7 en 8 FOTO: PROJECT "ENERGIE? ZUINIG!" DS DERKSENSCHOOL, RAVENSWAAIJ

Transcriptie

1 Aanbod NME-Betuwe Bovenbouw, groep 7 en 8 FOTO: PROJECT "ENERGIE? ZUINIG!" DS DERKSENSCHOOL, RAVENSWAAIJ

2 AANBOD voor groep 7-8 Een beknopt overzicht van het aanbod van het NME-Betuwe, bestemd voor groep 7-8. Meer info over dit aanbod vindt u in het digitale catalogus- en reserveringsprogramma nmegids.nl. (waar dat staat leest u in het deel algemeen ). Heeft u uw keuze gemaakt? Reserveer dan, liefst zo snel mogelijk, via de website. Wie het eerst komt.. Let op: Het aanbod breidt gedurende de loop van een schooljaar uit. Vooral excursies maar ook leskisten. In nmegids.nl staat steeds het actuele aanbod, up to date. In dit overzicht vindt u achtereenvolgend: Algemeen: Hoe u gebruik kunt maken van materialen en diensten van NME Betuwe. Spelregels. Materiaalzendingen: Rondom een thema een handleiding met werkbladen en per pakket voldoende concreet materiaal om er met een hele groep mee te werken.. Let op: deze moet u bestellen vóór een uiterste datum. De afleverdatum staat vast. Meestal is het een kooppakket, dan wordt het uw eigendom. De materiaalzendingen via het Gelderse NME-netwerk komen in een cyclus van 3 jaar terug! Leskisten: In een leskist zit een handleiding met lessuggesties, werkbladen ed plus het benodigde materiaal. In een lesdoos zitten geen of weinig materialen. U leent het voor een bepaalde periode (meestal 2,5 week). De leskisten zijn onderverdeeld in 5 categoriën. Dat zijn: seizoenen / natuur, planten en dieren / water, bodem, lucht en weer / techniek en duurzaamheid / mens, voeding, gezondheid. Uitleenmaterialen: Allerlei boekensets en (veldwerk)materialen die u als ondersteuning kunt lenen. Hier zit geen handleiding bij. Zoekt u iets wat (nog) niet in de lijst staat? Gewoon vragen. Projecten, lessen en excursies: Projecten zijn onderwerpen (thema's) die geschikt zijn voor een hele bouw of schoolbreed uitgevoerd kunnen worden. Sommigen sluiten aan bij landelijke thema weken of dagen. U krijgt lessuggesties en/of handreikingen om zelf aan de slag te kunnen. Hier zijn meestal géén kosten aan verbonden. We hebben ook projecten die voor één groep of bouw geschikt zijn en (deels) gefinancierd worden door de gemeente of Regio Rivierenland. Lessen en excursies: Een of meer gastdocenten komen in de klas of u gaat met de leerlingen onder begeleiding van een of meer gastdocenten op een buiten-locatie ( boerderij, park ed) aan de slag. Hier zijn vaak kosten aan verbonden. In de digitale nmegids staan alle excursies vermeld. inclusief de kosten. Elke school kan aan alle excursies deelnemen. Om te kunnen zoeken op locatie is er een uitsplitsing gemaakt: in de betuwe / in en om Hemmen / in en om Elst (gld). Inspiratie op thema: Ideeënbronnen (géén kant en klare leskisten) over een aantal onderwerpen. We hebben nog veel meer, o.a. van het Kleine Loo.

3 Algemeen Inschrijven/reserveren De inschrijvingen voor NME in de Betuwe lopen via internet, via NME-centrum Midden-Betuwe. Het digitale catalogus- en reserveringsprogramma nmegids.nl is te vinden op: onder AANBOD PO-BSO. Het is ook te vinden op de site onder lesmaterialen/bestellen. Een stap-voor-stap handleiding hoe te werken met dit catalogus- en reserveringsprogramma vindt u op de website bovenaan in het horizontale menu, onder de knop Informatief en dan gebruiksaanwijzing nmegids.nl. Ook staan op de genoemde websites de NME aanbodgidsen voor de verschillende bouwen. Elke school heeft een eigen inlogcode en wachtwoord. Bent u dit kwijt, neem dan contact op met de NME-contactpersoon bij u op school of met de coördinator. Gedurende het schooljaar kunt u met uw codes zelf uw reserveringen maken, wijzigen en/of annuleren. U krijgt via het systeem automatisch een mailbericht van elke reservering, wijziging ed. Zorg daarom dat mailadressen correct zijn en blijven! Voor annulering gelden de volgende regels: Leskisten kunt u tot 3 dagen voor uitleendatum wijzigen of annuleren. Materiaalzendingen kunt u tot de aangegeven uiterste datum annuleren. Annuleert u later dan genoemde termijnen, dan worden de kosten in rekening gebracht. Ophalen en terugbrengen Leskisten dient de school zelf op te (laten) halen en terug te (laten) brengen naar het NME-centrum in Opheusden of een van de NME-depots. Eén week voor zowel de start als de afloop van een uitleenperiode krijgt u van ons per een herinneringsbericht met daarin ook adres en tijd. Hetzelfde voor het ophalen van pakketten van de materiaalzendingen. U kunt gebruik maken van een koeriersdienst. Geef, als u hier gebruik van wilt maken, dit aan bij uw reservering of neem hiervoor tijdig contact met ons op. Daarvoor betaalt u 15,= per keer, ongeacht aantal leskisten/materiaalpakketten. Als u leskisten en/of materiaalzendingen niet ophaalt, brengen wij deze toch volledig in rekening. Als u spullen niet, te laat of incompleet terug brengt, betaalt u een boete. Locaties, openingstijden en contactpersoon Gemeente Buren: een onbemande post in de Brede School in Maurik, in de gang bij de kamer van de locatiemanager van de OBS. Contactpersoon: Annemieke Jansen. Gemeente Neder-Betuwe: NME-centrum in Opheusden. Contactpersoon: Annemieke Jansen. Gemeente Overbetuwe: voor scholen uit Elst en Driel het NME lokaal in OBS Stap voor Stap in Elst. Contactpersoon: Netty van Cappellen. Voor de andere scholen een onbemande post in de ACBS Lammerts van Bueren in Zetten. Contactpersoon Hans Cornelissen. Op genoemde locaties staan de materialen tijdig klaar cq verwachten we ze terug. Wij zijn in Opheusden en Elst sowieso aanwezig op de ophaal/terugbrengdata en tijdstippen en verder op afspraak. Bij overmacht graag afbellen naar de contactpersoon van de locatie i.p.v. een mail sturen want die lezen we niet altijd meteen uit. Andere afspraken lopen altijd via de coördinator. Kwaliteit Alle leskisten en materiaalzendingen worden door ons nauwkeurig gecontroleerd voordat u ze krijgt. Als er iets aan mankeert/ontbreekt, wordt dat door ons vermeld. Mocht u toch nog iets anders missen, wilt u dan direct contact met ons opnemen? Daarmee kunnen we voorkomen dat we u abusievelijk kosten in rekening brengen. Raakt er iets kwijt of kapot, meldt het ons a.u.b. bij het terugbrengen.

4 Gemeentelijke bijdragen/subsidies en eigen bijdragen De gemeenten Buren, Neder-Betuwe en Overbetuwe betalen aan hun respectievelijke NME-centra een bijdrage / subsidie om aan het basisonderwijs NME te kunnen aanbieden in de vorm van leskisten, materialen, excursies en diensten. Voor het lenen van leskisten ed. betalen de scholen een eigen bijdrage. Dit bedrag is een bijdrage aan de ontwikkel- en materiaalkosten. De kosten voor de materiaalzendingen zijn 15,- per pakket (niet: per zending!). De kosten voor excursies zijn afhankelijk van aanbieder en (kunnen) verschillen per gemeente. In de netto bedragen, die de school ziet na het inloggen, zijn de gemeentelijke subsidies verwerkt. Uw school ontvangt een rekening halverwege en/of aan het einde van het schooljaar voor alle gereserveerde leskisten, afgenomen materiaalpakketten, excursies en indien van toepassing voor de koeriersdiensten. Voor materialen die zoek raken of kapot gaan, brengen wij de kosten apart in rekening. Verantwoordelijkheid Voor alle activiteiten geldt dat de verantwoordelijkheid voor leerlingen en materialen bij de school ligt. Ook als programma s (deels) door derden worden uitgevoerd of begeleid. Perioden In kennen we onderstaande leenperioden. Afwijkingen hiervan zijn in overleg mogelijk, bijv. voor een kijkavond, studiedag etc. We hebben zo goed mogelijk rekening gehouden met vakanties e.d. maar dat is niet altijd eenvoudig omdat we in 2 regio s werkzaam zijn (midden en zuid) en er veel onderlinge verschillen zijn tussen de scholen. Komt een periode niet uit, bijvoorbeeld omdat er een (deel) schoolvakantie in valt? U kunt suggesties voor een andere periode doen, het is aan ons om dat te honoreren... Vraag het altijd vooraf bij uw reservering, dat werkt het prettigst voor u en voor ons Ophalen Terugbrengen 2015 Ophalen Terugbrengen wo vr wo. 7-1 vr wo vr wo vr wo vr wo vr wo vr wo vr. 3-4 wo vr wo. 8-4 vr wo vr wo vr wo. 3-6 vr wo vr Contactgegevens Stichting NME centrum Midden-Betuwe. Coördinator: Annemieke Jansen postadres: Appelgaard 9, 4033 JA Lienden / bezoekadres na afspraak: Tielsestraat 11 b, 4043 JP Opheusden mail: nmebetuwe@gmail.com website: Facebook: NME Betuwe KvK: IBAN: NL67 INGB De gegevens van NME Overbetuwe vindt u op NME in de Betuwe Natuur- en Milieu Educatie in de Betuwe krijgt vorm door samenwerking tussen NME Overbetuwe (dat zijn CNME t Pakhuis en Boerderij Lingezegen) en NME-centrum Midden-Betuwe. Het totale werkgebied omvat de gemeenten Overbetuwe, Neder-Betuwe en Buren.

5 Materiaalzendingen Kruidenwijzer Groep: 3,4,5,6,7,8 Materiaalzending BESTELLEN: voor 1 februari 2015 Klaslokaal Kruiden, vrijwel dagelijks eten we ze in gerechten. Maar hoe groeien kruiden? Waar zijn ze goed voor? En wist je dat je ook 'onkruiden' vaak gewoon kunt eten? Deze materiaalzending bevat o.a. een aantal verse kruidenplantjes, gedroogde kruiden en tuinkerszaad. Leerlingen van groep 7-8 duiken aan de hand van eigen onderzoeksvragen in de wereld van kruiden. Leskisten: seizoenen Kunst in de herfst Groep: 7 Activiteitenmap Seizoen: najaar Klaslokaal Kunst in de herfst is een activiteit waarbij de kinderen leren het onderwerp herfst op een creatieve manier te verwoorden en te verbeelden. Creatief gaat verder dan knutselen: denk ook aan poëzie. U krijgt een duidelijke handleiding. Er wordt gebruik gemaakt van materialen die op school zijn of via de kinderen worden meegebracht. Ontdek de natuurkalender (herfstthema BB) Groep: 7,8 Leskist Seizoen: najaar Klaslokaal - Buiten Ook al wordt er in de bovenbouw meestal geen herfsttafel meer gemaakt in de klas, u kunt met deze leerlingen het thema herfst verder inkleuren door klassikaal of in groepjes aan de gang te gaan met een of meer van deze onderwerpen: vlinders, bessen, gallen, herderstasjes, wegkruipers, natuurkalender of herfstwandeling. Kale bomen en sneeuw (winterthema BB) Groep: 7,8 Leskist Seizoen: winter Klaslokaal - Buiten Kale bomen, sneeuw en ijs. Da s wintertijd. De natuur in winterslaap. Maar als je goed kijkt, zie je leven genoeg. Klassikaal of in groepjes is er van alles te zien en ontdekken door de thema s: meerkoeten, winterwandeling, knoppen, groenblijvers, mos, sneeuw, en natuurkalender. Watervogels, wolken, wilde planten en meer (lentethema BB) Groep: 7,8 Leskist Seizoen: voorjaar Klaslokaal - Buiten In de lente krijgen mensen voorjaarskriebels, schoonmaakneigingen. Ook de natuur ontwaakt weer uit de winterrust. Pril groen kleurt de bomen, de eerste insecten komen te voorschijn en de vogels beginnen weer vroeg te fluiten. Met dit lentekistje helpt u de leerlingen het begrip lente verder in te kleuren. Klassikaal of in groepjes aan de slag! De thema s zijn: hommels, watervogels, wolken, wilde planten, bloembollen, straatbomen, natuurkalender.

6 Bekijk bomen, bloemen en bijen (zomerthema BB) Groep: 7,8 Leskist Seizoen: zomer Klaslokaal - Buiten Zomer: da s luieren op het strand en genieten van het mooie weer. Of van de natuur in volle bloei. Met de leerlingen kunt u naar buiten gaan en allerlei opdrachten doen rondom 7 verschillende thema s: brandnetels, bloemvormen, libellen, boomverzorging, rupsen, bijen en natuurkalender. Leskisten: natuur, planten en dieren Bodemdiertjes, klein gespuis Groep: 7,8 Leskist Periode: lente t/m herfst Klaslokaal - Buiten Deze leskist bevat een handleiding en veldwerkmateriaal (zoals zoekkaarten, loepjes, insectenzuigers en petrischaaltjes) voor het uitvoeren van een aantal lessen en opdrachten rond het thema kleine beestjes. Aan het begin van de les gaan de leerlingen buiten op zoek naar spinnen, mieren, of andere kriebelbeestjes. Vervolgens gaan ze aan de slag met een werkblad met vragen en opdrachten. Bevat ook een DVD met beelden uit 'Microcosmos' Braakballen pluizen Groep: 5,6,7,8 In deze kleine leskist vindt u materialen die u nodig heeft om braakballen (meestal: uilenballen) te laten pluizen: zoekkaarten, pincetten, kwastjes, loepjes, petrischaaltjes. En het pluisdiploma! Verder is er een korte handleiding met informatie over het pluizen zelf en uilen in het algemeen. En een DVD met een film over uilen. Fossielen Groep: 6,7,8 Nu, toen, ooit en evolutie. Voor leerlingen vaak ongrijpbare begrippen in de tijd. Met behulp van deze leskist ontdekken de leerlingen allerlei aspecten over fossielen en daarmee over de tijd. Zaken zoals tijdperiodes, planten- en dierenfossielen en aanpassingen om de soort in stand te houden komen aan de orde. De les bestaat uit drie onderdelen waaronder een practicum waar de leerlingen met behulp van 9 werkbladen aan de slag gaan. Er zitten veel fossielen in de kist. Apart bijgeleverd is kist met een rond te draaien tijdlijn. Kids for animals met o.a. derenbeschermersspel Groep:3,4,5,6,7,8 evt. excursie Met het lesspel maken de leerlingen op een leuke en spannende manier kennis met dierenwelzijn. Het spel bestaat uit 24 quizvragen die zijn voorzien van videofragmenten op DVD. Een respectvolle omgang met dieren staat hierin centraal. De vragen zijn verdeeld over verschillende thema s en steeds in 3 niveaus. Verder in de leskist een aantal themakranten met verwerkingsbladen over verschillende onderwerpen zoals het dierenasiel en huisdieren.

7 Dierenwelzijnslessen (voedselproducerende dieren) Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Deze leskist hoort bij het lesprogramma Dierenwelzijnslessen, te vinden op de site Hier zijn naast de complete (digibord)lessen ook verschillende webquests, digitale werkbladen, opdrachten die aansluiten bij de lessen en spelletjes te vinden. De lessen gaan over de volgende productiedieren: kip, koe, varken, geit, vis, konijn en honingbij. De leskist brengt de praktijk in de lessen. We hebben ook nog de leskisten van de serie "Natuur op de boerderij", een kennismaking met het agrarische bedrijf. Deze zijn wat verouderd maar u kunt ze nog wel lenen. Evenzo themadozen over zuivel en eieren. We stimuleren een bezoek (excursie) aan een agrarisch bedrijf. Kijk bij Excursies, Boerderijeducatie Rivierenland. Vogels op school, in winter en lente Groep: 5,6,7 Project Periode: januari t/m maart Klaslokaal - Buiten De kinderen maken kennis met vogels bij hen in de buurt. Het winterperiode en het broedperiode staan centraal omdat dan de vogels het meest zichtbaar zijn. Stand- en trekvogels, voedsel en bijvoeren in de winter en het nestelen komen aan bod. Meedoen aan de Nationale Tuinvogeltelling stimuleert kinderen de vogels in de (school)tuin goed te observeren. Zoetwatervissen Groep: 6,7 Leskist Periode: zomer en herfst Klaslokaal - Buiten De leerlingen krijgen informatie over vissen, de samenleving onder water en een eenvoudige voedselkringloop. Kijkend vanuit verschillende perspectieven volgt een soort lagerhuis-discussie over vissen (werkwoord). Bij het water voeren de leerlingen een aantal opdrachten uit (gegevens verzamelen voor een onderzoeksrapport.) Terug op school trekken ze conclusies over de waterkwaliteit en het effect daarvan op het al dan niet voorkomen van vissen. Leskisten: water, bodem, lucht en weer Bodem.nu: bodemreizen Groep: 7,8 Lesdoos Periode: hele jaar Klaslokaal Bodemreizen bevat twee hoofdonderwerpen: 1. het ontstaan van aardlagen in de tijd 2. welke bodemschatten zitten er in de Nederlandse bodem, waar en wat wordt er mee gedaan? In Bodemreizen maken de leerlingen in max. 6 groepjes een reis naar het Klaslokaalste van de aarde (denk aan Jules Verne) om de wereld onder hun voeten te ontdekken: bodemprofiel, zand-, klei- en zoutlagen, verloren zeeën, vergane bossen, versteende dieren en nog veel meer.

8 De wereld onder je voeten - bovenbouw Groep: 7,8 Wat zit er onder mijn voeten? Grond, aardlagen, bodemdiertjes, water en waterlopen, resten van vroegere bewoning en allerlei andere dingen. De kinderen leren via een les, een spel en een tentoonstelling meer over Ondergronds Rivierenland. Het spel kan in het klaslokaal gespeeld worden, de tentoonstelling kan ook in een centrale hal gezet worden. Onderzoek het water met wacht-water Groep: 6,7,8 Leskist Periode: lente t/m herfst Buiten, bij sloot of plas Watch draait om actief onderzoek doen naar het water in de eigen omgeving. Leerlingen verzamelen allerlei gegevens over water (zuurgraad, kleur, geur, diepte, helderheid, dikte baggerlaag, waterdieren, waterplanten, etc.). Daarmee maken zij een eigen onderzoeksrapport met behulp van een logboek. U krijgt een complete kist met alle benodigde veldwerkmaterialen (thermometer, helderheidschijf, ph-strookjes, dieptemeter etc.).! Over de pot en de put: waar ga je heen, drol? Groep 1,2,3,4,5,6,7,8 - Buiten Tanden poetsen, toilet doorspoelen, (af)wassen: in huis maken we water vies en spoelen het weg door een putje. Ook het water dat buiten valt, verdwijnt.. Een leskist die kinderen op een leuke, aansprekende manier hierover laat nadenken. Voor de bovenbouw Archeo 4030: vanuit een archeologisch onderzoek in 4030 het rioolstelsel van nu ontdekken. Sterren en Planeten Groep: 6,7,8, (sterrenwacht) Het zonnestelsel met haar planeten: hang de modellen uit de kist op in de klas. Vertel tijdens één of enkele lessen over de zon, de maan, de aarde en de sterrenbeelden. Gebruik uw eigen methode en/of de cd-rom. U kunt een leestafel inrichten met de boeken. Tip: ook leuk te gebruiken bij een schoolkamp: kijken naar de sterren. Watergoochelaar Groep: 5,6,7,8 De watergoochelaar is in de stad! Journaliste Hanneke Diepgraven heeft het gevoel dat deze meneer mensen oplicht met zijn dure watergoochelshow. Ze wil hem gaan ontmaskeren en heeft zijn goochelkist te pakken gekregen. Ze moet zelf plotseling weg, dus heeft ze de klas in een brief gevraagd de trucs te onderzoeken. Tijdens het onderzoeken van deze trucs krijgen de leerlingen spelenderwijs inzicht in acht verschillende watereigenschappen. In een krantenartikel voor de journaliste en tijdens hun eigen watergoochelshow laten ze zien dat er heel gewone watereigenschappen achter de trucs zitten en zo is de goochelaar ontmaskerd.

9 Waterkoffer Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Project Periode: hele jaar Klaslokaal Waterschap Rivierenland heeft een Waterkoffer ontwikkeld. De koffer bevat verschillende lespakketten, boeken, DVD s, CD s en lessuggesties als aanvulling op de lessen over water uit het NMEaanbod. Waterkringloop Groep: 7,8 Water: er komt wereldwijd gezien niks bij, er gaat niks af. Maar waar zit het en waar gaat het naar toe? Schoon en vuil water, drinken speelwater, zee en regen. Water is overal en erg belangrijk. En water zit in heel veel kringlopen. De leerlingen gaan in tweetallen een aantal proefjes en opdrachten uitvoeren. De antwoorden die ze hierbij vinden, worden gebruikt bij de evaluatie waarin ze met diezelfde tweetallen het waterkringloopspel gaan spelen. U kunt kiezen uit één watermiddag òf 2-3 lessen. Wereldwijde verbondenheid: water Groep; 5,6,7,8 Lesdoos Periode: Klaslokaal Leerlingen ervaren persoonlijk dat zij, zonder zich dat dagelijks te realiseren, allerlei banden hebben met de rest van de wereld. Ze maken kennis met de dagelijkse leefwijzen van mensen in andere landen en cultuurgebieden. De nadruk ligt hierbij op de omgang met natuurlijke hulpbronnen. De themamap 'Water' bevat 4 lessen: wereld-water-puzzel reizen over water waterkringloop water in groente Leskisten: techniek en duurzaamheid Glaswerk Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Glas, de leerlingen gebruiken het dagelijks. Maar hoe wordt het eigenlijk gemaakt en waarom is het belangrijk dat glas wordt ingezameld en hergebruikt. Het lesmateriaal in de leskist daagt de leerlingen uit na te denken over glas. Het spoort hen aan te onderzoeken waar glas van wordt gemaakt, waar het voor wordt gebruikt en wat er eigenlijk met de flessen en potten gebeurt als ze leeg zijn en je ze niet meer nodig hebt. Hoe waardevol is glas eigenlijk? Maar met glas kun je ook heel creatief zijn. De leskist biedt hiervoor diverse mogelijkheden. Glasgraveerset Groep: 7,8 Materialen Periode: hele jaar Klaslokaal Glasgraveerset met voorbeelden, glasverf op waterbasis, glasstiften op waterbasis en frostdesign voor het hergebruiken van glas. Laat de leerlingen lege (jam)potjes meebrengen om er bijvoorbeeld een verjaars-, vaderdag- of moederdagkado van te maken. Of een waxinelichthouder met Kerst.

10 Magneten Groep: 4,5,6 Magneten, het blijft geheimzinnig. Hoe werkt het en wat kun je ermee? De leerlingen gaan m.b.v. de materialen in groepjes aan het werk. Er zijn 12 opdrachten waardoor ze van alles en nog meer ontdekken over de werking van magneten. En natuurlijk ook van, kompassen, electromagneten, stroommeters. Naast leren uiteraard ook tijd voor spelen. Ontdekdozen basisset Groep: 5,6,7,8 Leskist Periode: hele jaar Op school De basisset ontdekdozen bestaat uit een serie van 7 doosjes waarmee de leerlingen zelfstandig, zonder voorkennis, aan de slag kunnen. De leerlingen kunnen individueel of in kleine groepen aan het werk. Met de ontdekdozen kunnen een aantal ontdekhoeken worden ingericht. Het gehele pakket bestaat uit een: Ontdekdoos magneten, ontdekdoos kleuren, ontdekdoos hout, ontdekdoos ruiken, ontdekdoos spiegels, ontdekdoos kristallen en ontdekdoos zeep OntdekZelf: geluid Groep: 6,7 Met eenvoudige experimenten leren de leerlingen de grondbeginselen van geluid zoals de samenhang van lengte en spanning van de snaar met de toonhoogte, geluidsoverdracht, versterken of verzwakken van geluid, constructies muziekinstrumenten en nog veel meer. Het practicummateriaal is voldoende voor 15 groepjes. Bij deze leskist kunt u een model van het oor lenen (geluid horen/oor) OntdekZelf: warmte Groep: 6,7 Leerlingen doen proefjes rondom de thema s temperatuur, verdampen en condenseren. Het smeltpunt en kookpunt van water wordt gebruikt om zelf een thermometerschaal te maken en af te lezen. Het practicummateriaal is voldoende voor 15 groepjes. U moet uiteraard- zelf zorgen voor water en ijs. Het broeikaseffect Groep: 7,8 - Buiten Het broeikaseffect: veel kinderen hebben er wel eens van gehoord maar wat is het nou eigenlijk, wat zijn de effecten en wat kunnen we er zélf aan doen? Door 11 uitdagende en leuke proefjes leren kinderen over kooldioxide en planten, over de rol van de zon, het smelten van landijs, de natuur die in de war raakt en over duurzame energie. Aan de hand van een vragenlijst kunnen de kinderen hun ecologische voetstap voor en na het werken met de leskist berekenen. Kortom: een zeer actuele leskist over klimaatverandering!

11 Sarah's Wereld Groep: 6,7,8 Leskoffert Periode: hele jaar Klaslokaal en Buiten Via de 11- jarige Sarah komen de kinderen met verschillende situaties in aanraking. Ze denken na over allerlei bedreigde dieren, ze volgen de weg van een colablikje, ze doen boodschappen voor Sarah s verjaardag en ze bekijken het energiegebruik op school en/of thuis. Hierdoor gaan ze nadenken over hun eigen handelen. Hoe verhoudt zich dat tot de leefomgeving? De leerlingen leren op een speelse manier de begrippen duurzaamheid, consumptief gedrag en ecologische rugzak. En leren hoe je minder milieubelastende / duurzamere keuzes kunt maken. Sarah en de gemeente Groep: 6,7,8 Leskoffer Periode: hele jaar Klaslokaal en buiten In Sarah en de gemeente maken de kinderen een duurzaamheidsspeurtocht in hun buurt en schrijven actiepunten op (wat kan er verbeterd worden?). De actiepunten worden omgezet in wensen voor de gemeente. Deze wensen worden, tijdens een kinderraadsvergadering, gepresenteerd aan de gemeente. De gemeente stemt een of meerdere duurzaamheidsmaatregelen voor de gemeente af met de kinderen. Let op: Dit is een vervolg op Sarah's wereld. Techniek Groep: 7,8 Vanaf het moment dat we opstaan, tot het moment dat we weer naar bed gaan, hebben we te maken met techniek. Techniek op de basisschool gaat niet over ingewikkelde technische apparaten, maar over de gewone dingen waar we de hele dag mee te maken hebben, bijvoorbeeld een pen, een stoel, een huis of een wasknijper. In de leskist is uit elk van de vier hoofdthema's techniek een voorbeeld uitgewerkt. Uit het gebied constructie: een stenen huis, balansen en hefbomen. Uit het gebied transport: een parachute. Uit het gebied communicatie: een elektrospel. Uit het gebied productie: shampoo. Voor alle vier geldt dat de drie aspecten van techniek aan bod komen: het bedenken, het maken en het gebruiken. Wereldwijde verbondenheid: kleding Groep: 5,6,7,8 Lesdoos Periode: hele jaar Klaslokaal Leerlingen ervaren persoonlijk dat zij, zonder zich dat dagelijks te realiseren, allerlei banden hebben met de rest van de wereld. Leerlingen maken kennis met de dagelijkse leefwijzen van mensen in andere landen en cultuurgebieden. De nadruk ligt hierbij op de omgang met natuurlijke hulpbronnen. De themamap 'Kleding' bevat 4 lessen: wat neem je mee op reis, grondstoffen, mode, productie en vervoer.

12 Wereldwijde verbondenheid: vrije tijd Groep: 5,6,7,8 Lesdoos Periode: hele jaar Klaslokaal Leerlingen ervaren persoonlijk dat zij, zonder zich dat dagelijks te realiseren, allerlei banden hebben met de rest van de wereld. Leerlingen maken kennis met de dagelijkse leefwijzen van mensen in andere landen en cultuurgebieden. De nadruk ligt hierbij op de omgang met natuurlijke hulpbronnen.. De themamap 'Vrije Tijd' bevat 4 lessen: wat doe je in je vrije tijd, huisdieren, op vakantie, sport. Groene energie Groep: 7,8 - Buiten De kern van deze leskist draait om de ervaring: zien dat groene energie werkt. Actief, experimenterend en ervaringen delend, leren door met wind, zon en aardwarmte te werken: Windenergie kun je vangen en dat laat een lamp branden. Zonlicht wordt door een zonnepaneel omgezet in elektriciteit. Aardwarmte oppompen laat de temperatuur in het huis echt stijgen. Zwerfafval, mooi niet! (nieuwe versie) Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Lesdoos Periode: hele jaar Klaslokaal - Buiten Het thema van dit lespakket is zwerfafval: wat is het en waar komt het vandaan? Maar ook gevolgen van zwerfafval en oplossingen. Er zijn 3 lessen: les 1: wat is zwerfafval? les 2: daders en balers les 3: actie! Op de bijbehorende website staan weblessen, info over spreekbeurten en leerlingbladen. De handleiding krijgt u van ons. Leskisten: mens, voeding en gezondheid Het oog Groep: 7,8 Deze kleine leskist bevat een aantal proeven (metingen) die het oog testen. Er zit een model oog in de kist dat uit elkaar gehaald kan worden zodat de bouw van het oog duidelijk wordt. De leerlingen werken aan de hand van een aantal opdrachtkaarten. Het materiaal is uitermate geschikt om gebruikt te worden in een ontdekhoek door een groep kinderen. Kaas maken Groep: 5,6,7,8 Kaas, de meeste leerlingen eten het dagelijks op de boterham, maar hoe wordt het eigenlijk gemaakt? Met behulp van deze leskist gaan de leerlingen zelf kaas maken. Door het proces zelf uit te voeren en te volgen ontdekken de leerlingen al doende hoe dat in zijn werk gaat en wat de herkomst is van een aantal zuivelsoorten.

13 Lesmateriaal van de GGD Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 divers materiaal Periode: hele jaar Klaslokaal Het NME-centrum heeft weinig/geen leskisten over gezondheid, sexualiteit en gevoelens, lichaamsverzorging, gehandicapt zijn, pesten, genotmiddelen en dergelijke. Daarvoor verwijzen we u naar de GGD Rivierenland in Tiel. Zij hebben een groot aantal materialen voor in de klas maar ook voor ouderbijeenkomsten. Smaakkoffer (oude versie) Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Project Periode: hele jaar Klaslokaal We weten allemaal dat je minder lekker eet wanneer je erg verkouden bent: als je niet goed kunt ruiken, smaakt het eten gewoon minder. Maar zonder dat we het onszelf realiseren, heeft ook de kleur van een product invloed op onze smaak en/of eetgewoonten uit onze cultuur. Met deze Smaakkoffer maken u en de leerlingen al proevende kennis met smaken en geuren Smaaklessen (nieuwe versie) Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Binnen Smaaklessen komt het thema (gezonde) voeding breed onder de aandacht. De onderwerpen die aan bod komen zijn opgedeeld in vijf pijlers: smaak, gezond eten, voedselproductie, consumentenvaardigheden en koken. Bij de laatste les koken de kinderen samen en leren ze dat bij eten ook sociale vaardigheden horen. Digitaal alle leerlingbladen, veel suggesties en digibord-links. Vele soorten brood Groep: 7,8 Lesdoos Periode: hele jaar Klaslokaal Via de geschiedenis van brood ontdekken de kinderen de verscheidenheid van broodsoorten nu. O.a. het gebruik van gist komt aan de orde. Ze doen een enquête broodconsumptie en stellen een gezond menu samen. Extra dimensie krijgt de lessenserie met een bezoek aan een bakker/bakkerswinkel en/of een broodmaaltijd op school. Zorg dan voor verschillende broodsoorten. Wereldwijde verbondenheid: voedsel Groep: 5,6,7,8 Lesdoos Periode: hele jaar Klaslokaal Leerlingen ervaren persoonlijk dat zij, zonder zich dat dagelijks te realiseren, allerlei banden hebben met de rest van de wereld. Leerlingen maken kennis met de dagelijkse leefwijzen van mensen in andere landen en cultuurgebieden. De nadruk ligt hierbij op de omgang met natuurlijke hulpbronnen. De themamap 'Voeding' bevat 4 lessen: eten koken, super(markt), wat de boer niet kent ruimtegebruik. Zolang de voorraad strekt, kunnen we een pakket Tropische producten erbij leveren.

14 Uitleenmaterialen: Mogelijk staat hier niet datgene bij wat u zoekt. Vraag dan gerust of we het soms hebben... Boekenset over bomen & het bos Lessuggesties over bomen & het bos leerlingniveau leerkrachtniveau ll:groep: lk: Groep 1 t/m 8 materiaal Periode: hele jaar Klaslokaal-binnen Een flinke doos met boeken over het thema bomen en bos. Leuk te gebruiken samen met onze grote kist Bomen of bij de boskist. Of bij uw eigen thema / methode. We hebben ook een doos met suggesties voor lessen over bomen & bos, bijv. bomen en zintuigen, bomen en water, bomen en wonen, bomen en kleuren, het buitengewoon bomenproject enz. Boskist Groep: 3,4,5,6,7,8 materiaal Periode: hele jaar Bos (of park) Ideetjes en materialen, te gebruiken ter voorbereiding en uitvoering van een excursie in het bos. Heel veel materialen zoals zoekkaarten, onderzoeksbakken, loeppotjes en vergrootglazen, muizenval, boomhoogte- en boomdiktemeters. schepjes enz. Alles zit verpakt in kunststof bakken in een opvouwbare bolderkar. Groentetuintje in de klas Groep: 3,4,5,6,7,8 Project Periode: hele jaar Klaslokaal Groentetuintje in de klas is een project over het kweken van groente. Gedurende 1½ schoolweek werken de leerlingen een paar minuutjes per dag mee om zaadjes en stronken uit te laten groeien tot smakelijke kiemen en groente. Er is een handleiding bijgevoegd en twee spannende introductieverhalen. Het project wordt afgesloten met het oogsten en opeten van de groente. Levend natuur ganzenbord Groep: 7,8 Materiaal Periode: hele jaar buiten Dit spel is met recht een levend natuur ganzenbord. Het is bij uitstek geschikt om een aantal leuke, leerzame dingen te ontdekken uit de levende natuur. Het kan prima bijvoorbeeld in een stuk van het bos, park o.i.d. gespeeld worden. Er zijn 40 nummers, elk nummer correspondeert met een opdracht over kriebelbeestjes. vogels, planten of nog andere natuurzaken. Bij elke opdracht hoort (meegeleverd) materiaal: soms een zoekkaart met loeppotjes, soms geurdoosjes: steeds wat anders. Het gaat niet om 'winnen'. Kijken, voelen, horen, ruiken maar ook tekenen of puzzelen. En ervaren! Loeppotjes Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Materiaal Periode: hele jaar Klaslokaal en buiten Loeppotjes: ongelofelijk handig en eenvoudig te gebruiken door alle leerlingen. 15 stuks in een platte doos, dus gemakkelijk mee te nemen.

15 Natuurbingo Groep: 6,7,8 Materiaal Periode: hele jaar Klaslokaal Het bekende Bingo-spel voor natuurliefhebbers! Het spel wordt gespeeld aan de hand van een natuurverhaal. In het verhaal komen dieren, planten en vruchten voor die overeenkomen met de afbeeldingen op de Bingokaart. Een fiche kan gelegd worden op de afbeelding die benoemd is. Degene die daarmee zijn of haar kaart als eerste vol heeft, roept het welbekende BINGO. Milieu-bingo Groep: 7,8 Materiaal Periode: hele jaar Klaslokaal Leuk spel, deels vergelijkbaar met het traditionele bingo, om spelenderwijs de onderwerpen die onze leefomgeving beïnvloeden onder de aandacht te brengen. Te spelen met 30 personen tegelijk. Vanaf 11 jaar Tentoonstelling landbouw en natuur op de boerderij Groep: 7,8 Materiaal Periode: hele jaar Klaslokaal Op circa 20 grote platen worden een aantal kleine landschapselementen op en rond de boerderij uitgelegd, van kikkerpoel en hoogstamboom tot meidoornhaag. Veel kansen voor natuur met agrarisch natuurbeheer. Deze tentoonstelling is te gebruiken bij een schoolbreed of bovenbouw project over de boerderij. Veldwerkmateriaal: Speurtocht langs de rivier Groep: 6,7,8 Materiaal Periode: hele jaar Buiten Ontdekken welke stenen er op het rivierstrand liggen, waterdiertjes vangen en bekijken, paardepoep uit elkaar peuteren, bloemen bekijken, een grondmonster of bodemprofiel nemen en nog veel meer. Dat kan met het materiaal en de opdrachtkaarten. U maakt zelf een keuze uit de vele mogelijkheden. (Zonder begeleider/gids!) Veldwerkmateriaal voor herfst-excursie Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Materiaal Periode: herfst Buiten Een verzameling materialen waarmee u de kinderen tijdens een herfst-excursie kunt laten werken. Zoekkaarten, loeppotjes, spiegeltjes, verzamelbakken enz enz Er zit géén docentenhandleiding en/of werkbladen bij! Veldwerkmateriaal voor water- / slootjesexcursie Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Materiaal Periode: Hele jaar buiten Een verzameling van schepnetjes, emmers, bakken, loeppotjes en zoekkaarten waarmee u de kinderen rondom het water kunt laten werken. Er zit geen docentenhandleiding bij!

16 Verrekijker, 8 stuks in koffer Groep: 5,6,7,8 Materiaal Periode: hele jaar buiten Een handzame koffer met 8 verrekijkers. Bijgevoegd: 2x 8 zoekkaarten vogels Leuk te gebruiken als u een vogelexcursie geeft. Model van het oor Groep: 5,6,7,8 Materiaal Periode: Hele jaar buiten Een duidelijk model van het oor. Bijgevoegd een leerlingblad waarop de juiste namen bij de onderdelen ingevuld kunnen worden + het antwoordblad. En natuurlijk wat eenvoudige informatie. Model van een bloem Groep: 5,6,7,8 Materiaal Periode: Hele jaar Klaslokaal Kelkblad, kroonblad, stamper, meeldraden. Hoe is het nou, wat is wat? Met dit demonstratiemodel van een bloem kunt u duidelijk de bouw uitleggen. We hebben 2 verschillende modellen. De natuur binnen Groep: 5,6,7,8 Materiaal Periode: Hele jaar Klaslokaal Erg geschikt voor een gezellige middag, als opwarmer bij een project of tijdens een kamp. In spelvorm gaat u aan de slag met allerlei natuurthema's.. In de kist zitten 20 vragenkaarten en materialen zoals geurpotjes, optic wonder, sporenboekjes, spiegeltjes, loeps, wormenbakken, enz. Eigen of natuurlijke materialen erbij kan prima. Projecten, lessen en excursies Groene Voetstappen Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Project van 16 tot 22 september 2014 * Klaslokaal Een week lang Groene Voetstappen verzamelen door lopend of fietsend naar school te komen (in plaats van gebracht te worden met de auto). Dit is goed voor het milieu, gezond en veilig. Elke dag besteedt u ongeveer 15 minuten aan het hoe en waarom van deze actie d.m.v. eenvoudige opdrachten. Meer info op onze website. Welke school wordt kampioen Groene Voetstappen verzamelen?? * = het kan ook in een andere week, bijv. rond de Dag van de Duurzaamheid Nationale tuinvogeltelling Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Project van 12 tot 23 januari 2015 Klaslokaal evt. Buiten In de wintermaanden hangen veel mensen vetbollen en pinda's op voor de vogels. Weten uw leerlingen welke vogels in hun omgeving te zien zijn? Doe mee met dit project en leer op een leuke manier! Voor meer informatie en al het digitaal lesmateriaal kijkt u op de website

17 Warme Truiendag Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Project 6 februari 2015 Klaslokaal evt. Buiten Op 16 februari 2014 vindt de landelijke Warme truiendag plaats. Op deze dag kunt u de verwarming enkele graden lager zetten en de leerlingen vragen die dag in een extra warme trui naar school te komen. Meer tips staan op de website. Gaan ze thuis ook meedoen?? Deze dag wordt georganiseerd door het Klimaatverbond en verwijst naar Verdrag van Kyoto. De verwarming 1 graad lager betekent 7 % minder energieverbruik en dus 7 % minder CO2 uitstoot. Hiemee kun je het klimaat sparen zonder comfort verlies. Zwerfvuildag, dag zwerfvuil Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Project Periode: maart Klaslokaal - Buiten In maart hebben we binnen de gemeenten Buren en Neder-Betuwe altijd een zwerfafvalproject waar we inzetten op deelname door groep 3 en/of 6 maar wat ook schoolbreed uitgevoerd kan worden. Het uitgangspunt in dit project is het bewerkstelligen van gedragsverandering (voorkomen van zwerfafval) door weten is doen. Het vernieuwde pakket 'zwerfafval, mooi niet' wordt hierbij gebruikt (zie info aldaar). De leerlingen gaan actief buiten zwerfvuil verzamelen tijdens de afsluitende zwerfvuildag, op de donderdag in de Week van NederlandSchoon. En de gemeente haalt het zwerfvuil bij school op. Natuur in de klas, KLAS IN DE NATUUR Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Excursies Periode: hele jaar diverse locaties Met alle leskisten en uitleenmaterialen haalt u de natuur in de klas. Het NME-centrum ziet ook graag de klas in de natuur. Vandaar dat we nog steeds bezig zijn ons aanbod van lessen en excursies uit te breiden. In de digitale nmegids (te vinden op onder aanbod voor PO-BSO) is het uitgebreide en meest recente aanbod te vinden. Kijk daar dus eens verder onder alle excursies! Mogelijk kunnen we ook 'maatwerk' leveren voor uw school. Energie? Zuinig! (alleen voor scholen uit gemeente Buren) Groep: 7,8 Project Periode: hele jaar in en om de school Een nieuw energiebesparingsprogramma. Niet saai en suf maar zelf allerlei proefjes doen en dingen ontdekken. In les 1 kijkt u wat de leerlingen al weten van energie. In les 2 komt een gastdocent met heel veel materialen en doen de leerlingen allerlei proefjes. In les 3 gaan de leerlingen onderzoeken hoe energiezuinig de school is. Ze kunnen dit dan later ook thuis doen. Door subsidie van de gemeente Buren is dit gratis voor hun scholen. Andere scholen betalen de volledige kostprijs! Imker zoekt school / Bezige bijen en de imker Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Excursie Periode: hele jaar diverse locaties Met de klas naar de imker/bijenstal of een imker op school laten komen met materialen om zodoende van alles te weten te komen over bijen, honing enz. Als onderdeel van de lesserie uit Bezige Bijen (gr 5-6) heeft dit bezoek veel meerwaarde!

18 Boer zoekt school / boerderij-educatie Rivierenland Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Excursie Periode: hele jaar Agrarisch bedrijf Waar komt ons dagelijks voedsel eigenlijk vandaan? Wat gebeurt er allemaal in de landbouw? Het Rivierengebied staat bekend om de weilanden met koeien, akkers met groenten, boomgaarden met fruit en de (laan)bomenteelt. Boerderij-educatie is er om kinderen ervarend te laten leren dat melk, eieren en groenten niet uit de fabriek komen maar van de boerderij. De natuur in de verschillende seizoenen: Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 vogels in voorjaar; dwalen in het groen in najaar, enz Excursie Periode: buiten, diverse locaties Op diverse locaties kunt u met uw groep de verschillende seizoenen ervaren. De kinderen maken dan in groepjes een wandeling langs allerlei mooie plekjes waar ze een opdracht doen. Ruiken, voelen, kijken maar ook bijv. spelen, verzamelen of vertellen. De opdrachten, materialen en route worden verzorgd door het NME of de lokale gids/aanbieder. Het waterschap: gastlessen en excursies Groep: 5,6,7,8 Excursie/gastles Periode: Klaslokaal en buiten Medewerkers/vrijwilligers van het Waterschap komen graag op school of liever nog op locatie vertellen over schoon water, veilige dijken, enz. De Waterwachter is een van de mogelijkheden. Gewapend met schepnetjes op zoek naar dieren en planten in en bij de sloot is kort omschreven het Droppie Water Slootjesonderzoek.. Afval is goud waard (AVRI Geldermalsen) Groep: 6,7,8 Project Periode:hele jaar Klaslokaal en excursie Lesprogramma met excursie naar afvalverwerkingsbedrijf AVRI in Geldermalsen. Het lespakket leert de kinderen waarom scheiden van afval belangrijk is. Ze leren over hergebruik, over de kringloop van grondstoffen. Tijdens de excursie maken ze ook kennis met de milieustraat. Energie uit afval, een schone zaak (ARN Weurt) Groep: 6,7,8 Project Periode: hele jaar Klaslokaal en excursie Het project bestaat uit een lesmap, een gastles door een voorlichtster van ARN B.V. en een bedrijfsbezoek. Voor het bedrijfsbezoek worden de leerlingen per bus van school opgehaald en terug gebracht. Ze krijgen een rondleiding over het ARN-terrein en ervaren dan, hoe afval wordt ontvangen, gescheiden en opgewerkt tot brandstof. Uilen: kijken, braakbal pluizen, voedselketen snappen Groep: 5, 6,7,8 Project Periode: hele jaar Klaslokaal Wat hebben uilen, braakballen en de voedselketen met elkaar te maken?? Er is een gastles door een roofvogelhoudster. Die komt in de klas met levende uilen en een kist met materialen plus braakballen. Zij vertelt over de uilen en helpt daarna de kinderen bij het uitpluizen van de braakballen. (De inleiding + afsluiting doet u m.b.v. de handleiding)

19 Projectweek op school? Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Het NME-centrum kan u helpen bij het organiseren van een project- PROJECTWEEK (week) over Natuur: Water Bos Seizoenen - Biotopen enz. Vraag gerust om meer info. over de mogelijkheden. Doe het wel tijdig. Inspiratie op thema Bomen Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Leskist natuur, planten.. Periode: hele jaar Klaslokaal - Buiten De boom in de breedste zin van het woord komt aan bod. Van het verkennen van de boom zelf en de dieren in en om de boom tot papier maken en het bouwen van een bomobiel. De boom beleven door activiteiten en m.b.v. leerlingenbladen. Het aantal lessen kan naar keuze lopen van één tot een uitgebreid project. De leskist bomen is een complete kist voor de hele school. De kist bevat een ideeënboek en veel materialen over hout en bomen. In de bomenmap uitgesplitst voor 4 verschillende leeftijdsgroepen. Zorgen voor de natuur - middenbouw Groep: 5,6 Lesdoos Periode: hele jaar Klaslokaal - Buiten Kinderen leren te zorgen voor de natuur. Concreet handelen staat centraal: beleven en ervaren. Maar ook waardenvorming en verantwoordelijkheid/participatie. De natuurzorgthema s: - stekken, aanplanten, knotten ed - verzorgen voorzieningen voor metselbijen, egels ed - zorgen voor een natuurgebied Misschien weet uzelf wel een plek waar gewerkt zou kunnen worden. Als u voldoende begeleiders heeft, kunnen wij evt. bemiddelen bij het lenen van werkmaterialen. Interactieve weblessen Groep:,5,6,7,8 Via internet kun je heel veel lessuggesties vinden. Wij hebben er enkele voor u geselecteerd: interactieve weblessen over water uit de kraan: interactieve weblessen over blik: interactief project over fruit: INSPIRATIE?? Groep: 1,2,3,4,5,6,7,8 Wilt u aan de gang met een thema over natuur of duurzaamheid en zoekt u nog wat ideetjes? Informeer dan of wij u kunnen helpen! We hebben veel losse materialen, lessuggesties enz. die niet in deze lijst staan maar wel bruikbaar (kunnen) zijn. En anders kunnen we u misschien helpen waar u wel wat kunt vinden. Kijk ook op onze website bij de LINKS voor ideetjes. Succes!