De standaard kostprijs. Kostencalculatie Niveau 5 MBA

Transcriptie

1 De standaard kostprijs

2 De standaard? Internet levert bij de zoekterm standaard onder andere de volgende termen op: Norm, Maatstaf, IJkmaat, Model Wanneer je dus een standaard hebt kun je de werkelijkheid vergelijken met deze standaard. Dat kun je achteraf doen maar ook tijdens de uitvoering. Bijvoorbeeld: Groeit mijn kind volgens de standaard. Gedraagt hij/zij zich volgens de normen. Maak ik producten die aan de normen voldoet enzovoorts! Verspil, vermijdbare kosten horen niet in de standaard kosten thuis. Men wil tich niet dat deze zaken de norm zijn.

3 Dat is precies de functie van de standaard kostprijs In het boek wordt steeds gerept over de voorcalculatorische standaard kostprijs. Eigenlijk is het woord voorcalculatorisch overbodig. De standaard is de norm. Deze norm moet eigenlijk al bekend zijn voordat er met werkzaamheden wordt begonnen. De werkzaamheden worden immers getoetst aan de normen. Die moeten er dan wel al zijn. Met andere woorden: De standaard kostprijs wordt altijd vooraf samengesteld en is dus per definitie een voorcalculatie.

4 Fabricage kostprijs: Fabricage kostprijs komt voor in ondernemingen die producten produceren. In de fabricagekostprijs zitten alle toegestane onvermijdelijke productie of fabricage kostenkosten De gereedgekomen producten worden tegen de fabricagekostprijs opgenomen in de voorraad gereed product LET OP! In de prijs waarmee de voorraad gereedgekomen product wordt geregistreerd zitten GEEN verkoopkosten. De afdeling verkoop heeft nog niets met deze voorraad gedaan

5

6 Commerciële kostprijs De fabricagekostprijs + de standaard verkoopkosten = de commerciële kostprijs (hierin is dus nog geen opslag voor winst verwerkt.

7 Verkoopprijs exclusief omzetbelasting

8 Vergelijking werkelijke kosten en de norm = standaard kostprijs. Afwijkingen moeten worden geanalyseerd. Hiervan kan worden geleerd en kunnen maatregelen worden genomen. Oorzaken van de afwijking kunnen zijn: er is onzorgvuldiger met de gebruikte grondstoffen omgegaan de prijs van de grondstoffen is anders dan in de voorcalculatie is aangenomen de werkelijke uurtarieven wijken af van de voorcalculatie de tijd die aan een product is besteed wijkt af van de voorcalculatie enzovoorts

9 Afval Bij de term afval zijn twee begrippen belangrijk: De netto hoeveelheid grondstoffen: Dit is de hoeveelheid grondstoffen die in het product zit. De bruto hoeveelheid grondstoffen: Dit is de hoeveelheid grondstoffen die wordt verbruikt om het product te maken.

10 Voorbeeld: In één product XT-500P is zit 18 kilogram grondstoffen à 12. Tijdens het productieproces ontstaat 10% afval. De werkelijk benodigde hoeveelheid grondstoffen voor het vervaardigen van een product XT-500P is dus meer dan 18 kilogram DUS: Bruto hoeveelheid grondstoffen 100% Afval 10% Netto hoeveelheid grondstoffen 18 kg 90% Afval = 10% 18kg = 2 kg 90% Bruto hoeveelheid grondstoffen 100% 90% 18 kg = 20kg Wanneer de prijs van de grondstoffen 12 per kilogram is wordt er = 240 in de kostprijs opgenomen.

11 Scenario s met betrekking tot afval Afval dat onvermijdbaar is, wordt in de kostprijs van een product of dienst opgenomen. Hierbij zijn een aantal scenario s mogelijk: I. het afval heeft geen waarde en voor de afvoer ervan worden geen kosten gemaakt II. het afval heeft waarde III. het afval heeft geen waarde en voor de afvoer ervan worden wel kosten gemaakt IV. het afval kan na bewerking weer worden hergebruikt

12 Met een voorbeeld worden de verschillende scenario s toegelicht Voorbeeld Feunekes maakt een product Q7. In het product zit 4m2 plastic à 11 per m2. Daarnaast is voor de productie 2 uur noodzakelijk tegen een uurloon van 40. Bij de productie gaat 20% van het gebruikte plastic verloren. Dit verlies is onvermijdelijk. Bruto verbruik m 2 100% Afval m 2 20% Netto verbruik 4 m 2 80% Het brutoverbruik wordt altijd op 100% gezet want het afval is altijd een percentage van het bruto verbruik Er zit 4m 2 plastic in het product. Het netto verbruik is dus 4m 2

13 Het bruto verbruik is 100% 80% 4m2 = 5 m 2 Het afval is dus 1 m 2. Bruto verbruik 5 m 2 100% Afval 1 m 2 20% Netto verbruik 4 m 2 80% De fabricagekostprijs is: 5 m 2 plastic à Arbeidsuren 2 uur à

14 Scenario I Het afval heeft geen waarde en voor de afvoer ervan worden geen kosten gemaakt De fabricagekostprijs is: 5 m 2 plastic à Arbeidsuren 2 uur à Het afval heeft geen waarde en voor de afvoer ervan worden extra geen kosten worden gemaakt. In dat geval blijft de fabricagekostprijs 135

15 Scenario II Het afval heeft waarde De fabricagekostprijs is: 5 m 2 plastic à Arbeidsuren 2 uur à De opbrengst van het afval is 250 per 100 m 2. Het noodzakelijke afval is 1 m 2 per product. De waarde van het afval moet van de fabricagekostprijs worden afgetrokken. De waarde van het afval is: De nieuwe fabricagekostprijs wordt dan: = 2,50 per m2 5 m 2 plastic à Opbrengst afval 2,50 52,50 Arbeidsuren 2 uur à ,50

16 Scenario III Het afval heeft geen waarde en voor de afvoer ervan worden wel kosten gemaakt De fabricagekostprijs is: 5 m 2 plastic à Arbeidsuren 2 uur à Wanneer voor de afvoer van het afval kosten moeten worden gemaakt, moeten deze afvoerkosten bij de kostprijs worden opgeteld. De afvoerkosten van het afval zijn 0,50 per m 2. De nieuwe fabricagekostprijs wordt dan: 5 m 2 plastic à Kosten afvoer afval 0, ,50 Arbeidsuren 2 uur à 40 80, ,50

17 Scenario IV Het afval kan na bewerking weer worden hergebruikt De fabricagekostprijs is: 5 m 2 plastic à Arbeidsuren 2 uur à Het afval kan na bewerking opnieuw in het productieproces worden gebruikt. De bewerkingskosten zijn 3,40 per m 2 De fabricagekostprijs wordt dan: 5 m 2 plastic à Opbrengst afval 11,- Bewerkingskosten 3,40-7,60-47,40 Arbeidsuren 2 uur à ,40

18 Uitval betreft afgekeurde producten die gereed zijn. Uitval Onvermijdbare uitval moet in de standaardkostprijs worden verwerkt. Om de standaard kostprijs inclusief uitval te berekenen past men een truc toe. De berekening van uitval wordt per 100 producten berekend. De uitval wordt immers ook per 100% aangegeven.

19 Voorbeeld: Van Vliet heeft de productie van een aantal ervaringscijfers uit de boekhouding van vorige jaren. Daarnaast heeft hij de cijfers aan een onderzoek onderworpen. Vervolgens stelt hij vast dat een uitval van 5% onvermijdbaar is en dus in de standaard kostprijs moet worden verwerkt. Grondstoffen 240 Loon Kosten gereedgekomen product 512 De uitval wordt in een percentage aangegeven dus berekenen we de standaard kostprijs in 100 stuks Geproduceerd ongekeurde 100 XT-500P stuks Uitval 5 stuks Goedgekeurde XT-500P 95 stuks

20 Van de 100 ongekeurde XT-500P worden er 95 goedgekeurd. De kosten van 100 ongekeurde XT-500P, , moeten worden terugverdiend door 95 goedgekeurde XT- 500P. De standaard kostprijs van 1 XT-500P is: = 538,95

21 Scenario s met betrekking tot Uitval Bij de berekening van de standaard kostprijs wordt rekening gehouden met het uitval. Hierbij zijn een aantal scenario s mogelijk: I. De uitval heeft geen waarde en er zijn geen kosten om het af te voeren II. de uitval heeft nog een bepaalde waarde omdat het als een soort b-artikel kan worden verkocht III. de uitval ondergaat nog een bewerking zodat ze alsnog wordt goedgekeurd IV. de uitval wordt afgevoerd. Dit brengt kosten met zich mee

22 De scenario s m.b.t. uitval worden aan de hand van een voorbeeld toegelicht. Voorbeeld: De standaard kostprijs van een product is 120. Een uitval van 10% is onvermijdelijk. Bij uitval wordt de kostprijs per 100 berekend: Kostprijs 100 ongekeurde producten Goedgekeurde producten = 90 stuks De fabricagekostprijs is: = 133,33

23 Scenario I De uitval heeft geen waarde en er zijn geen kosten om het af te voeren Kostprijs 100 ongekeurde producten Goedgekeurde producten = 90 stuks De fabricagekostprijs is: = 133,33 Het uitval heeft geen waarde en voor de afvoer ervan worden extra geen kosten worden gemaakt. In dat geval blijft de fabricagekostprijs 133,33

24 Scenario II De uitval heeft nog een bepaalde waarde omdat het als een soort b- artikel kan worden verkocht Kostprijs 100 ongekeurde producten Goedgekeurde producten = 90 stuks Een afgekeurd product levert 30 op De afgekeurde producten leveren op: = 300 De kostprijs van 100 ongekeurde producten = = De kostprijs van een goedgekeurd product = = 130

25 Scenario III De uitval ondergaat nog een bewerking zodat ze alsnog wordt goedgekeurd De uitval ondergaat nog een bewerking zodat ze alsnog wordt goedgekeurd. De bewerkingskosten zijn 45 Kostprijs 100 ongekeurde producten Goedgekeurde producten = 90 stuks De extra kosten voor herbewerking zijn: = 450 De totale kosten voor 100 ongekeurde producten zijn: = Let op! Alle producten worden nu goedgekeurd Kostprijs per goedgekeurd product: = 124,50

26 Scenario IV De uitval wordt afgevoerd. Dit brengt kosten met zich mee Kostprijs 100 ongekeurde producten Goedgekeurde producten = 90 stuks Een afgekeurd product kost 10 om af te voeren De afgekeurde producten = 100 De kostprijs van 100 ongekeurde producten = = De kostprijs van een goedgekeurd product = = 134,44