Inventaris van het archief van de Kanselarij der Nederlandse Orden,

Transcriptie

1 Nummer archiefinventaris: Inventaris van het archief van de Kanselarij der Nederlandse Orden, Centrale Archief Selectiedienst Nationaal Archief, Den Haag 2005 This finding aid is written in Dutch.

2

3 Kanselarij Nederlandse Orden 3 I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief...5 Aanwijzingen voor de gebruiker...6 Openbaarheidsbeperkingen...6 Materiële beperkingen...6 Aanvraaginstructie...6 Citeerinstructie...6 Archiefvorming...7 Geschiedenis van de archiefvormer...7 Ontstaan der ridderorden...7 Organisatie...8 Taakuitvoering...9 Advies-Commissie Zuivering Orde van de Nederlandse Leeuw en Orde van Oranje-Nassau...9 De Militaire Willems-Orde...12 De Orde van de Nederlandse Leeuw...13 De Orde van Oranje-Nassau...13 De procedure voor toekenning van een onderscheiding...14 Besluit draagvolgorde onderscheidingen...15 Wet- en regelgeving...19 Procedure van verstrekking en restitutie van versierselen...20 Geschiedenis van het archiefbeheer...21 De verwerving van het archief...22 Inhoud en structuur van het archief...23 Verantwoording van de bewerking...23 Verwant materiaal...25 Beschikbaarheid van kopieën...25 Afgescheiden archiefmateriaal...25 Overzicht van geraadpleegde bronnen...25 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen Organisatie Algemeen Financiën Registratuur en archief Huisvesting Personeel Taakuitvoering Algemeen Bij wet ingestelde Nederlandse onderscheidingen Militaire Willems-Orde Algemeen Benoeming, schorsing en ontslag Riddersoldij Kapittel in Londen Jubilea Orde van de Nederlandse Leeuw...52

4 4 Kanselarij Nederlandse Orden Algemeen Benoeming, schorsing en ontslag Broedertoelage Orde van Oranje-Nassau Koninklijke Huisorden Bij Koninklijk Besluit ingestelde Nederlandse onderscheidingen Bij ministeriële beschikking ingestelde Nederlandse onderscheidingen Door particuliere instellingen ingestelde Nederlandse onderscheidingen Buitenlandse onderscheidingen Museum van de Kanselarij der Nederlandse Orden Voorbeeldstukken Gedeponeerde stukken Adviescommissie voor de Zuivering van de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau Stukken afkomstig van kanselier generaal-majoor b.d. H. Koot Commissie van Advies Zuivering Nederlandse Ridderorden...70

5 Kanselarij Nederlandse Orden 5 Beschrijving van het archief B E S C H R I J V I N G V A N H E T A R C H I E F Naam archiefblok: Kanselarij der Nederlandse Orden Periode: Archiefbloknummer: H10 Omvang: 924 inventarisnummers78,30 meter Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands Soort archiefmateriaal: Normaal geschreven, getypte en gedrukte documenten en kaartsystemen; geen bijzondere handschriften. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Kanselarij der Nederlandse Orden Samenvatting van de inhoud van het archief: Het archief van de Kanselarij der Nederlandse Orden bevat documenten en kaartsystemen aangaande individuele, politieke, bestuurlijke, procedurele en administratieve aangelegenheden van de Kanselarij en door haar gedecoreerden over de periode Zo zijn er stukken die betrekking hebben op de besluitvorming rond de instelling van de verschillende ridderorden en decoraties. Ook zijn er Koninklijke Besluiten omtrent benoemingen in de Orde van Oranje Nassau of de Orde van de Nederlandse Leeuw te vinden of beschrijvingen van kwesties die speelden rond decoraties in de voormalige koloniën en overzeese gebieden. In dit archief is ook materiaal betreffende de Tweede Wereldoorlog aanwezig: medailles en decoraties uitgereikt voor bijzondere verdiensten, zoals het Verzetskruis en het Mobilisatie Oorlogskruis en onderscheidingen voor betoonde moed bijvoorbeeld tijdens de slag in de Javazee of bij het Englandspiel. Stukken uit de naoorlogse periode hebben vooral betrekking op toekenning van de Militaire Willems-Orde aan onderdelen van de krijgsmacht. Ook is documentatie te vinden over de zuivering van de Nederlandse Ridderorden.

6 6 Kanselarij Nederlandse Orden Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Deels openbaar, deels beperkt openbaar (B). Materiële beperkingen MATERIËLE BEPERKINGEN Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat Aanvraaginstructie AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Kanselarij der Nederlandse Orden, nummer toegang , inventarisnummer... VERKORT: NL-HaNA, Kanselarij Nederlandse Orden, , inv.nr....

7 Kanselarij Nederlandse Orden 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER Ontstaan der ridderorden ONTSTAAN DER RIDDERORDEN Wanneer men zich een beeld wil vormen van de geschiedenis van de Kanselarij der Nederlandse Orden, moet men teruggaan tot de Grondwet van 19 maart Artikel 44 daarvan luidt: "In geen geval mogen de ingezetenen vreemde orden aannemen zonder een bijzonder verlof van den Souvereinen Vorst". Deze bepaling was een grote teleurstelling voor Nederlandse officieren die waren onderscheiden tijdens de oorlogen van , toen Nederlanders waren opgenomen in het Franse leger. Zij richtten een verzoekschrift aan de commissaris-generaal van Oorlog, generaal J.W. Janssens, teneinde toestemming te verkrijgen voor het blijven dragen van hun onderscheiding. Janssens deed koning Willem I hierop het voorstel zelf over te gaan tot het instellen van ridderorden "ter beloning van uitstekende militaire en civiele deugden". Het gevolg hiervan was de instelling bij wet van twee orden: de Militaire Willems-Orde als beloning voor in vaderlandse krijgsdienst verrichte "daden van moed, beleid en trouw" 1 en de Orde van de Nederlandse Leeuw voor Nederlanders die "bewijzen geven van beproefde vaderlandsliefde, bijzondere ijver en trouw in het volbrengen van hun burgerplichten of buitengewone bekwaamheid in wetenschappen en kunsten". 2 Bovendien konden mensen die zich onderscheidden door zelfopoffering of door andere blijken van menslievendheid, tot Broeder in de Orde worden benoemd. 3 Beide orden hadden aanvankelijk een eigen kanselier. In 1892 ging men er toe over een derde orde in te stellen. Men was in overheidskringen gewaar geworden dat, gezien de strenge eisen, bepaalde landgenoten niet konden worden onderscheiden, die daar wel voor in aanmerking dienden te komen, namelijk zij die zich "verdienstelijk hebben gemaakt door bevordering van het algemeen welzijn op geestelijk, zedelijk of maatschappelijk gebied". Hiertoe werd de Orde van Oranje-Nassau in het leven geroepen. 4 De kanselier van de Orde van de Nederlandse Leeuw zou vanaf dat moment tevens als kanselier van de nieuwe orde functioneren. Deze drie staatsridderorden berusten thans op artikel 111 van de Grondwet 1983: "ridderorden worden bij wet ingesteld"; de voorheen vermelde toevoeging "op het voorstel des konings" is daarmee vervallen. In 1994 is een voorstel aanvaard tot wijziging van de Wet van 29 september 1815 inzake de instelling van de Orde van de Nederlandse Leeuw en van de Wet van 4 april 1982 betreffende de instelling van de Orde van Oranje-Nassau. In het voorgaande werd de term "ridderorde" in twee betekenissen gebruikt, namelijk als aanduiding van een vereniging van ridders en van een speciaal onderscheidingsteken dat bij wet wordt ingesteld. Onderscheidingen houden, behalve "ridderorden" in de laatste betekenis, ook medailles en erepenningen in. Deze worden ingesteld bij Koninklijk Besluit (KB), bij Ministerieel Besluit of door particulieren. 1 Wet houdende instelling van de Militaire Willemsorde van 30 april 1815, Stb Wet houdende instelling van de Orde van de Nederlandse Leeuw van 29 september 1815, Stb C. baron van Heerdt, Nederlandse ridderorden, blz Wet van de vierde april 1892, Stb. 55 tot instelling van de Orde van Oranje-Nassau. Zie ook memorie van toelichting, ontwerp Wet Orde van Oranje-Nassau.

8 8 Kanselarij Nederlandse Orden Organisatie ORGANISATIE De koning(in) is als Grootmeester de hoogste waardigheidsbekleder van de ridderorden. De Grootmeester beslist uiteindelijk over het benoemen van de ridders. De verlening van de onderscheiding geschiedt bij KB, dat door ten minste één en ten hoogste drie ministers wordt gecontrasigneerd. Voorts schrijft de wet voor iedere orde, behalve voor de Orde van Oranje-Nassau, een kapittel voor, een college van dragers van de orde, belast met de beoordeling van voordrachten voor nieuw te onderscheiden personen. In de praktijk echter is voor de Orde van de Nederlandse Leeuw een dergelijk kapittel nooit in werking getreden en voor de Militaire Willems-Orde eerst in Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog fungeerde in Londen de Commissie voor Militaire Onderscheidingen als kapittel voor de Militaire Willems-Orde. Deze commissie adviseerde de Nederlandse regering in Engeland inzake het toekennen van militaire onderscheidingen. 5 Zij beëindigde op 1 april 1946 haar werkzaamheden. De Kanselarij der Nederlandse Orden (het bureau van de kanselier) is een zogenaamd Hoog College van Staat en is als zodanig een zelfstandig orgaan. Voor administratieve aangelegenheden van personele en financiële aard is de Kanselarij ondergebracht bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Van hebben er twee Kanselarijen bestaan: die van de Militaire Willems-Orde, aanvankelijk gevestigd te Brussel, vanaf 1822 te Den Haag en die van de Orde van de Nederlandse Leeuw, gevestigd te Amsterdam. Tot 1835 waren er eveneens twee kanseliers, elk bijgestaan door een secretaris. In dat jaar werd de kanselier van de Militaire Willems-Orde W.J. Janssens na het overlijden van de kanselier van de Orde van de Nederlandse Leeuw tevens waarnemer van laatstgenoemde functie. Toen ook Janssens stierf, in mei 1838, kreeg de minister van Binnenlandse Zaken, H. baron Merkus de Kock, voorlopig de taak de beide Kanselarijen te besturen. De Kock werd, na zijn ontslag als minister, officieel kanselier van de Militaire Willems-Orde en van de Orde van de Nederlandse Leeuw. Op 1 juni 1844 werden de Kanselarijen verenigd. 6 De Kanselarij van de Orde van de Nederlandse Leeuw verhuisde toen ook naar Den Haag. Het personeel zou bestaan uit kanselier, commies, secretaris, klerk en bode. Per 1 januari 1850 echter werden de drie laatstgenoemde functies opgeheven en in 1879 ook de vierde functie van commies. Hierop kwamen de bureauwerkzaamheden van de Kanselarij (waaronder de uitbetaling van riddersoldijen) te ressorteren onder het ministerie van Financiën. De kanselier F.A.A. Gregory was het met deze gang van zaken in het geheel niet eens en kreeg in 1884 gedaan dat deze regeling weer teniet werd gedaan. Van oktober 1895 tot september 1896 was de secretaris van de Kanselarij belast met het kanselierschap. In oktober 1907 ging men er toe over wederom twee kanseliers te benoemen, één voor de Militaire Willems-Orde en één voor de niet-militaire orden. Deze situatie duurde slechts negen jaar: na 1916 werd de nieuwe kanselier van de Militaire Willems-Orde kort na zijn aanstelling benoemd tot kanselier der Nederlandse Orden. De situatie bleef nadien ongewijzigd. 5 KB van 27 april 1946, nr KB van 30 juni 1941, nr. 3.

9 Kanselarij Nederlandse Orden 9 Taakuitvoering TAAKUITVOERING De Kanselarij ziet zich, vanaf haar oprichting tot nu toe, met een tweetal taken belast. De belangrijkste daarvan, in beginsel vastgelegd in het Reglement van Administratie en Discipline voor de Militaire Willems-Orde, 7 is "het registreren van onderscheidingen en herinneringstekens, ingesteld bij wet of KB". 8 Dit houdt in dat men de administratie verzorgt omtrent het verlenen van onderscheidingen, 9 de verzending van de ordetekenen en de opvraag hiervan bij overlijden of bij bevordering in een hogere rang. Een onderscheiding wordt doorgaans na een opknapbeurt opnieuw in roulatie gebracht. Ten tweede heeft de Kanselarij als taak "het geven van advies aan de regering nopens het vaststellen of wijzigen van onderscheidingen". Als zodanig werd dit taakaspect voor de Kanselarij officieel bepaald in de vergadering van de Raad van Ministers van 22 maart Tenslotte beschikte de Kanselarij der Nederlandse Orden over een museum, waarin een collectie Nederlandse en buitenlandse onderscheidingen was bijeengebracht. Per 1 januari 1984 werden de verzamelingen en inventaris van dit museum overgedragen aan het Rijksmuseum Paleis het Loo te Apeldoorn, waarmee de werkzaamheden voor dit museum werden beëindigd. 11 Advies-Commissie Zuivering Orde van de Nederlandse Leeuw en Orde van Oranje-Nassau. ADVIES-COMMISSIE ZUIVERING ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW EN ORDE VAN ORANJE-NASSAU. In verband met een duidelijke belangenverstrengeling is in deze inventaris archief opgenomen van de Advies-Commissie Zuivering Orde van de Nederlandse Leeuw en Orde van Oranje-Nassau (zuiveringsdossiers). Deze commissie is ingesteld ingevolge de Wet van 18 september 1946 (Wet Zuivering Nederlandse Ridderorden 1946, Stb. G 261) op 30 januari 1948 en officieel geïnstalleerd door de minister van Binnenlandse Zaken, mr. J.H. van Maarseveen, op 22 september De opheffingsbijeenkomst vond plaats op 16 mei 1952, waarna diverse leden van de commissie nog wel werkzaamheden bleven verrichten tot afwerking van hun taak. De commissie had tot taak de ministers te adviseren, met tussenkomst van de kanselier, over het ontnemen van het lidmaatschap van bij de wet ingestelde orden of van het recht tot het dragen van eretekenen aan hen die blijk hadden gegeven van ontrouw aan koning en/of vaderland ('fout' waren geweest) tijdens de oorlog. Zij oefende haar taak uit op grond van een instructie welke was gepubliceerd in de Nederlandse Staatscourant van 20 september 1948, nr Doordat de voorbereidende werkzaamheden in het kader van de zuivering werden verricht door Kanselarijpersoneel en de kanselier de schakel vormde tussen de commissie en de ministers, is er niet altijd duidelijk een scheiding aan te geven tussen de archieven van de 7 KB van 3 juni 1844, nr. 59. Zie inventarisnr KB van 25 juni 1815, nr Staatsalmanak 1983, blz. D7 10 Staatsalmanak 1983, blz. D7. 11 Brief van de minister van Binnenlandse Zaken van 31 meim1948, nr Bureau Bestuurszaken, blz. 2 researchrapport Centrale Archief Selectiedienst.

10 10 Kanselarij Nederlandse Orden commissie en van de Kanselarij. Zie ook de archieven van het Ministerie van Binnenlandse Zaken betreffende de zuivering van ambtenaren en de Nederlandse Orden (1940) (1984) die op het Nationaal Archief berusten. Het betreft hier toegang Dit archief is niet volledig openbaar. Samenstelling van de Advies-Commissie Zuivering Orde van de Nederlandse Leeuw en Orde van Oranje-Nassau Prof.mr. J.A. van Hamel President van het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam Lid en voorzitter M. Boerstra Luitenant-generaal b.d., oud-commandant van het KNIL C.A. van Woelderen A.R. van den Bent Mr.dr. W.G.A. van Sonsbeeck Lid Oud-burgemeester der gemeente Vlissingen. Lid Generaal-majoor b.d., adjudant i.b.d. van Hare Majesteit de Koningin, oud-kanselier der Nederlandse Orden Plaatsvervangend lid Oud-Commissaris der Koningin der provincie Limburg Plaatsvervangend lid Secretarissen, benoemd door de voorzitter Mr. H.A. Viseur J.A. van Zelm van Eldik Overzicht van kanseliers, heden Advocaat en procureur te Amsterdam Secretaris van de Kanselarij der Nederlandse Orden Jhr. J.W. Janssens RMWO-1, generaal der Infanterie Kanselier der Militaire Willems-Orde, , Tevens waarnemend kanselier der Orde van de Nederlandse Leeuw, W.F. Baron Roëll Kanselier der Orde van de Nederlandse Leeuw, H.M. Baron de Kock RMWO-1, luitenant-generaal b.d. Kanselier der beide Nederlandse Orden, W.A. Baron Schimmelpenninck van der Oye RMWO-4 Kanselier der beide Nederlandse Orden, E. Lucas RMWO-3, luitenant-admiraal b.d.

11 Kanselarij Nederlandse Orden 11 Kanselier der beide Nederlandse Orden, H.F.C. Duycker RMWO-3, generaal der Infanterie b.d. Kanselier der beide Nederlandse Orden, F.A.A. Gregory RMWO-4, vice-admiraal b.d. Kanselier der beide Nederlandse Orden, H.G. Boumeester RMWO-4, luitenant-generaal KNIL b.d. Kanselier der beide Nederlandse Orden, Jhr. F.F. de Casembroot RMWO-3, vice-admiraal b.d. Kanselier der Nederlandse Orden, Jhr. G.M. Verspyck RMWO-2, luitenant-generaal KNIL b.d. Kanselier der Nederlandse Orden, F.J. Stokhuyzen RMWO-4, vice-admiraal b.d. Kanselier der Militaire Willems-Orde, J.H.L.F. von Franck Kanselier der Orden van de Nederlandse Leeuw en Oranje-Nassau, W. Boetje RMWO-4 en Eresabel, luitenant-generaal KNIL b.d. Kanselier der Militaire Willems Orde, Hierna kanselier der Nederlandse Orden, I. van den Bosch RMWO-4, vice-admiraal b.d. Kanselier der Nederlandse Orden, S.A. Drijber RMWO-3 en Eresabel, luitenant-generaal KNIL b.d. Kanselier der Nederlandse Orden, F.M.L. Baron van Geen RMWO-4, kamerheer i.b.d. HM de Koningin, Luitenant ter zee der 1e klasse b.d. Kanselier der Nederlandse Orden, sluiting A.R. van den Bent Generaal-majoor der Infanterie b.d. Kanselier der Nederlandse Orden, 1946 H. Koot RMWO-4, reserve generaal-majoor van de Generale Staf b.d. Kanselier der Nederlandse Orden, H. Schaper RMWO-4, reserve generaal der Koninklijke Luchtmacht b.d., Grootofficier en adjudant-generaal i.b.d. HM de

12 12 Kanselarij Nederlandse Orden Koningin. Kanselier der Nederlandse Orden, C. Knulst RMWO-4, generaal-majoor der Infanterie b.d. Kanselier der Nederlandse Orden, W. Epke RMWO-4, brigade-generaal der Infanterie titulair b.d. Kanselier der Nederlandse Orden, R. Spiekerman van Weezelenburg Generaal-majoor der Mariniers b.d. Kanselier der Nederlandse Orden, J.H. de Kleyn, Luitenant-generaal b.d., Kanselier der Nederlandse Orden, heden De Militaire Willems-Orde DE MILITAIRE WILLEMS-ORDE De oudste en hoogste ridderorde van het Koninkrijk der Nederlanden is de Militaire Willems-Orde. Deze orde werd ingesteld bij de Wet van 30 april 1815, nr. 56 (Stb. 1815, nr. 33) strekkende tot beloning van uitstekende daden van moed, beleid en trouw, verricht in de strijd. De Militaire Willems-Orde is een dapperheidsonderscheiding. De Militaire Willems-Orde kan worden toegekend aan Nederlandse militairen en in bijzondere gevallen aan niet-militairen en vreemdelingen. Ook kan de orde worden toegekend aan onderdelen van de krijgsmacht. Benoeming in de orde vindt plaats op voordracht van de commandant van betrokkene of een hogere autoriteit, dan wel op aanvraag van degene zelf die meent op grond van verrichte daden voor de orde in aanmerking te komen. Voordrachten en aanvragen worden ingediend bij de minister van Defensie. Deze consulteert het Kapittel der Militaire Willems-Orde alvorens een voordracht tot benoeming te doen aan Hare Majesteit de Koningin. De uitreiking van het ordeteken vindt plaats tijdens een in het ordereglement omschreven militaire plechtigheid warbij de nieuw benoemde ridders een eed afleggen. Ridders in de orde hebben recht op een begrafenis met militaire eer. Gedecoreerden worden bijgeschreven in registers. Deze bijschrijving kan ook postuum geschieden. De orde kent vier klassen: Ridder-Grootkruis (ridder 1e klasse), Commandeur (ridder 2e klasse), Ridder der 3e klasse, Ridder der 4e klasse. De laatste benoeming in de orde heeft plaats gevonden bij Koninklijk Besluit van 14 mei 1955, nr. 20.

13 Kanselarij Nederlandse Orden 13 De Orde van de Nederlandse Leeuw DE ORDE VAN DE NEDERLANDSE LEEUW De oudste en hoogste ridderorde voor verdienste van het koninkrijk is de Orde van de Nederlandse Leeuw. Deze orde is ingesteld ter beloning van beproefde vaderlandsliefde, bijzondere ijver en trouw in het volbrengen van burgerplichten of buitengewone bekwaamheid in wetenschap en kunsten. De orde is ingesteld bij Wet van 29 september 1815, nr. 49. Voor benoeming in de orde komen in aanmerking Nederlandse onderdanen en in bijzonder gevallen vreemdelingen. Sinds 1995 zijn in het Reglement op de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau (Ordereglement) de wettelijke toekenningscriteria nader uitgewerkt. Het gaat daarbij om bijzondere verdiensten van zeer exceptionele aard jegens de samenleving. Hiervan is sprake als: iemand een verantwoordelijkheid heeft gedragen of een bekwaamheid heeft getoond die aanmerkelijk groter is dan de samenleving van hem mocht verwachten, iemand op uitstekende wijze werkzaamheden heeft verricht waarbij de samenleving in zeer belangrijke mate is gebaat, en in het bijzonder indien de maatschappelijke waardering daarvoor niet op andere wijze tot uitdrukking is gekomen, iemand alleen of samen met anderen, al dan niet in opdracht, een zeer uitzonderlijke prestatie heeft verricht. Met name personen met een buitengewone bekwaamheid in wetenschap, sport of kunst of zij die getuigen van innoverend ondernemerschap komen in aanmerking. De Orde van de Nederlandse Leeuw kent drie graden: De Orde van Oranje-Nassau Ridder Grootkruis (ridder 1e graad), Commandeur (ridder 2e graad), Ridder (ridder 3e graad). DE ORDE VAN ORANJE-NASSAU De tweede ridderorde voor verdienste van het koninkrijk is de Orde van Oranje Nassau. De orde strekt ter beloning van bijzondere verdiensten jegens de Kroon, de Staat of jegens de maatschappij. De orde is ingesteld bij Wet van 4 april 1892, nr. 55. Voor benoeming komen in aanmerking zowel Nederlandse onderdanen als vreemdelingen. Een nadere uitwerking van de wettelijke criteria ligt vast in het in 1995 bij Koninklijk Besluit vastgesteld Reglement op de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau (Ordereglement). Hierin worden met name de bijzondere verdiensten jegens de samenleving verbijzonder (Ordereglement, artikel 2 lid 1). Hiervan is sprake indien: iemand zich geruime tijd ten bate van de samenleving heeft ingespannen of

14 14 Kanselarij Nederlandse Orden anderen heeft gestimuleerd, iemand een of meer opvallende prestaties heeft geleverd of werkzaamheden heeft verricht die voor de samenleving ene bijzondere waarde hebben. Daarbij kan in aanmerking worden genomen dat iemand geruime tijd werkzaamheden heeft verricht op een wijze die betrokkene onderscheidt van anderen en die getuigt van een karaktervolle en voorbeeldige plichtsvervulling. De Orde van Oranje-Nassau kent zes graden: Grootkruis (ridder 1e graad), Grootofficier (ridder 2e graad), Commandeur (ridder 3e graad), Officier (ridder 4e graad), Ridder (ridder 5e graad), Lid (ridder 6e graad). De procedure voor toekenning van een onderscheiding DE PROCEDURE VOOR TOEKENNING VAN EEN ONDERSCHEIDING In het algemeen moet het decoratievoorstel worden ingediend bij de burgemeester van de woonplaats van degene die voor een decoratie wordt voorgesteld (de decorandus). Een voorstel tot verlening van een koninklijke onderscheiding aan: een burgemeester wordt gericht aan de Commissaris der Koningin, een in Nederland verblijvende buitenlandse diplomaat of buitenlandse militair, een in het buitenland verblijvende persoon, wordt gericht aan de minister van Buitenlandse Zaken (in het geval van een buitenlandse militair besluitvorming met instemming van de minister van Defensie), een actief dienende militair kan worden gericht aan de minister van Defensie. De burgemeester brengt advies uit over alle bij hem ingediende voorstellen. Hij beziet het voorstel op zijn merites, doet een suggestie voor de graad van onderscheiding en zendt het door aan de Commissaris van de Koningin. De Commissaris van de Koningin bekijkt het voorstel eveneens op zijn merites, doet eveneens een suggestie voor de graad van onderscheiding en zendt het voorstel door naar het Kapittel voor de Civiele Orden. Dit college adviseert de minister die het aangaat om al dan niet een koninklijke onderscheiding te verlenen en zo ja, in welke graad. Voorstellen voor inwoners van de Nederlandse Antillen en van Aruba worden gedaan door de Raad van Ministers van het desbetreffende Koninkrijksdeel. De gouverneur zendt het voorstel met zijn advies via de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan het Kapittel voor de Civiele Orden, dat over het voorstel advies uitbrengt aan deze minister. Naast de criteria neergelegd in het ordereglement worden bij de beoordeling onder meer de volgende factoren in ogenschouw genomen: aard, diversiteit, geografische reikwijdte, intensiteit, maatschappelijke relevantie, tijdsduur, voorbeeldfunctie en uitstraling binnen de samenleving. Verder wordt er gekeken naar eventuele oorlogs-, justitiële en politiële antecedenten.

15 Kanselarij Nederlandse Orden 15 De betrokken minister besluit vervolgens positief of negatief. Eventueel kan door de burgermeester een gemotiveerd verzoek tot heroverweging worden ingediend. Ingeval een minister wenst af te wijken van het advies van het Kapittel voor de Civiele Orden, legt hij het voorstel voor aan de (Rijks)ministerraad die over het voorstel beslist. Besluit draagvolgorde onderscheidingen BESLUIT DRAAGVOLGORDE ONDERSCHEIDINGEN 12 A Ridderorden en vergelijkbare onderscheidingen Nr Benaming onderscheiding Graden/klassen/medailles 1 Militaire Willems-Orde 1.1 Ridder Grootkruis (ridder der 1e klasse) 1.2 Commandeur (ridder der 2e klasse) 1.3 Ridder (ridder der 3e klasse) 1.4 Ridder (ridder der 4e klasse) 2 Kruis voor Moed en Trouw geen 3 Eresabel geen 4 Verzetskruis geen 5 Erepenning voor Menslievend Hulpbetoon in goud 6 Orde van de Nederlandse Leeuw 6.1 Ridder Grootkruis 6.2 Commandeur 6.3 Ridder 7 Orde van Oranje-Nassau 7.1 Ridder Grootkruis 7.2 Grootofficier 7.3 Commandeur 7.4 Officier 7.5 Ridder 7.6 Lid 7.7 Eremedaille, verbonden aan de Orde, in goud 7.8 Eremedaille, verbonden aan de Orde, in zilver 7.9 Eremedaille, verbonden aan de Orde, in brons 12 Zie Besluit Draagvolgorde Onderscheidingen van de Kanselier der Nederlandse Orden d.d. 15 augustus 2002

16 16 Kanselarij Nederlandse Orden B Huisorden Nr Benaming onderscheiding Graden/klassen/medailles 8 Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau 9 Huisorde van Oranje Ridder 9a Huisorde van Oranje 9a.1 Grootkruis 9a.2 Groot Erekruis (Commandeur) 9a.3 Erekruis (Officier) 9b 9c. 1 9c. 2 Kruis van Trouw en Verdienste van de Huisorde van Oranje Eremedaille voor Voortvarendheid en Vernuft Eremedaille voor Kunst en Wetenschap geen geen 9b.1 in goud 9b.2 in zilver 9d Kroonorde 9d.1 Grootkruis (vroeger: Groot- Erekruis) 9d.2 Groot Erekruis met plaque (vroeger: Grootofficier) 9d.3 Groot Erekruis (vroeger: Commandeur) 9d.4 Erekruis met rozet (vroeger: Erekruis) 9d.5 Erekruis (vroeger: Ridder) 9d.6 Eremedaille in goud 9d.7 Eremedaille in zilver 9d.8 Eremedaille in brons C Overige onderscheidingen voor verdiensten en herinneringsonderscheidingen Nr Benaming onderscheiding Graden/klassen/medailles 10 De Eervolle Vermelding geen 11 Bronzen Leeuw geen 12 Verzetsster Oost-Azië geen 13 Bronzen Kruis geen 14 Kruis van Verdienste geen 15 Vliegerkruis geen 16 Erepenning voor Menslievend 16.1 in zilver

17 Kanselarij Nederlandse Orden 17 Nr Benaming onderscheiding Graden/klassen/medailles hulpbetoon 16.2 in brons 17 Medaille van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut 17.1 in goud 17.2 in zilver 18 De Ruytermedaille 18.1 in goud 18.2 in zilver 18.3 in brons 19 Erepenning voor Verdiensten jegens Openbare Verzamelingen (Museummedaille) 20 Onderscheidingsteken ter erkenning van uitstekende daden bij watersnood verricht (Watersnoodmedaille) 21 Medaille van het Rode Kruis (Regeringsmedaille) Geen 19.1 in goud 19.2 in zilver 19.3in brons 20.1 in zilver 20.2 in brons 22 Erkentelijkheidsmedaille 22.1 in zilver 22.2 in brons 23 Ereteken voor Verdienste 23.1 in goud 23.1 in zilver 24 Ereteken voor Belangrijke Krijgsbedrijven (Expeditiekruis) geen 25 Lombokkruis geen 26 Oorlogsherinneringskruis geen 27 Verzetsherdenkingskruis geen 28 Ereteken voor Orde en Vrede geen 29 Nieuw-Guinea Herinneringskruis geen 30 Mobilisatie-Oorlogskruis geen 31 Kruis voor Recht en Vrijheid geen 32 Herinneringsmedaille VN- Vredesoperaties 33 Herinneringsmedaille Multinationale Vredesoperaties 34 Herinneringsmedaille Vredesoperaties 35 Herinneringsmedaille voor Humanitaire Hulpverlening bij Rampen (vroeger genaamd: Herinneringsmedaille geen geen geen geen

18 18 Kanselarij Nederlandse Orden Nr Benaming onderscheiding Graden/klassen/medailles Rampenbrigade) 36 Kosovo-medaille geen 37 Onderscheidingsteken voor Langdurige Dienst als Officier (Officiersdienstkruis) 38 Onderscheidingsteken voor Langdurige en Trouwe Dienst (Trouwe Dienst Medaille) 39 Onderscheidingsteken voor trouwe dienst bij de Militaire (Marine) Kustwacht voor vrijwillig dienende militairen beneden de rang van officier 40 Vrijwilligersmedaille Openbare Orde en Veiligheid (vroeger genaamd: Vrijwilligersmedaille) geen geen 41 Inhuldigingsmedaille 1898 geen 42 Huwelijksmedaille 1901 geen 43 Herinneringsmedaille 1926 geen 44 Herinneringsmedaille Erewacht 1933 geen 45 Huwelijksmedaille 1937 geen 46 Inhuldigingsmedaille 1948 geen 47 Herinneringsmedaille 1962 geen 48 Huwelijksmedaille 1966 geen 49 Inhuldigingsmedaille 1980 geen 50 Medaille bezoek aan de Nederlandse Antillen 1980 geen 51 Huwelijksmedaille 2002 geen 52 Herinneringsmedaille Buitenlandse bezoeken 53 Herinneringspenning van de Tweede Haagse Vredesconferentie in Ereteken Meester-Scherpschutter (Koninklijke Marine) geen geen geen 55 KNIL-onderscheidingen geen 55 a Vaardigheidsmedaille KNIL geen 55 Schietprijsster geen 38.1 in goud 38.2 in zilver 38.3 in brons 39.1 in goud 39.2 in zilver 39.3 in brons

19 Kanselarij Nederlandse Orden 19 Nr Benaming onderscheiding Graden/klassen/medailles b 56 Herdenkingspenning komst Ambonezen naar Nederland (Rietkerk-penning) geen 57 Marinemedaille geen 58 Landmachtmedaille geen 59 Herinneringsmedaille Vrijwillige Politie geen D Erkende (ridderlijke) orden Nr Benaming onderscheiding Graden/klassen/medailles 60 Souvereine Militaire Orde van Malta geen 61 Johanniter Orde in Nederland geen 62 Ridderlijke Duitse Orde, Balije van Utrecht geen 63 Orde van de Gouden Ark 63a Commandeur 63b Officier 63c Ridder In aanvulling op bovengenoemde onderscheidingen kunnen achtereenvolgens worden gedragen: Wet- en regelgeving E Onderscheidingen van Nederlandse particuliere organisaties, zoals de medaille van het Carnegie Heldenfonds en het Vierdaagsekruis; F Onderscheidingen van internationale organisaties zoals de Verenigde Naties; G Buitenlandse onderscheidingen (in de volgorde van de graden van hoog naar laag; bij meerdere onderscheidingen in dezelfde graad wordt de alfabetische volgorde van de Franse benamingen van de desbetreffende landen aangehouden; bij meerdere onderscheidingen in eenzelfde graad van een bepaald land, wordt de in dat land gebruikelijke rangorde aangehouden). WET- EN REGELGEVING Orde van de Nederlandse Leeuw Wet, houdende instelling van de Orde van de Nederlandse Leeuw, 29 september 1815, Stb. 47/1815 Wijziging, 15 april 1886, Stb. 64/1886 Wet, houdende wijziging van wetten in verband met het Nederlandse onderdaanschap van de bevolking van Nederlands-Indië (art. 2)

20 20 Kanselarij Nederlandse Orden Wijziging, 10 februari 1910, Stb. 56/1910 Wijziging, 24 mei 1956, Stb. 289/1956 Wijziging (art. II), 15 april 1994, Stb. 350/1990 Inwerkingtreding op 9 december 1994, Stb. 831/1994 Beschikking van de minister van Justitie, houdende plaatsing in het Staatsblad van de tekst, 25 mei 1994, Stb. 352/1994 Reglement op de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau, KB, houdende nadere regels met betrekking tot de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau, 10 mei 1995, Stb. 264/1995 Orde van Oranje-Nassau Wet tot instelling der Orde van Oranje-Nassau, 4 april 1892, Stb. 55/1892 Wijziging, 10 februari 1910, Stb 56/1910 Wet, houdende wijziging van wetten, in verband met het Nederlandse onderdaanschap van de bevolking van Nederlands-Indië (art. 2), 21 maart 1923, Stb. 105/1923 Wijziging, 15 april 1994, Stb. 350/19940 Inwerkingtreding op 9 december 1994 (gedeeltelijk), 19 november 1994, Stb. 831/1994 Beschikking van de minister van Justitie, houdende plaatsing in het Staatsblad van de tekst, 25 mei 1994, Stb. 351/1994 De Militaire Willems-Orde Wet tot instelling van de Militaire Willems-Orde, 30 april 1815, no. 5, Stb. 33 Wijziging, 22 april 1864, Stb. 33 Wijziging, 15 april 1886, Stb. 64 Wijziging, 31 december 1920, Stb. 941 Herziening bovengenoemde wet, 30 april 1940, Stb. 100 Rijkswet tot verhoging van de toelagen, welke de ridders der Militaire Willems-Orde en de broeders verbonden aan de Orde van de Nederlandse Leeuw genieten, 24 mei 1956, Stb. 289 Rijkswet, 12 december 1985, Stb. 660 (wijziging art. XIII) Rijkswet, 22 december 1993, Stb. 692 (wijziging art. 1) Reglement op de Militaire Willems-Orde, KB, 30 juni 1941, B 61 Wijziging, 17 december 1993, Stb Procedure van verstrekking en restitutie van versierselen PROCEDURE VAN VERSTREKKING EN RESTITUTIE VAN VERSIERSELEN Het ordeteken van de Militaire Willems-Orde is steeds op rijkskosten verstrekt. Bij bevordering in de orde, bij ontslag uit de orde en na overlijden moest inlevering ervan bij de Kanselarij plaatsvinden. Sinds de herziening bij de Wet van 30 april 1940 mogen de nabestaanden het ordeteken na overlijden van de ridder behouden. Aanvankelijk werden de ordetekenen van de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau ook op rijkskosten verstrekt, evenals de broeder- en eremedailles. De ordetekenen moesten bij bevordering, ontslag en bij overlijden teruggezonden worden aan de Kanselarij; voor de medailles gold die verplichting niet. Sedert 1923 werd het ordeteken alleen op rijkskosten verstrekt als de benoemde een vreemdeling was bij benoeming tot broeder van de Nederlandse Leeuw en bij toekenning van een eremedaille verbonden aan de Orde van Oranje-Nassau. Nederlanders dienden hun ordetekenen zelf te kopen krachtens KB nr. 12 (Orde van Oranje-Nassau) en nr. 13 (Orde van de Nederlandse Leeuw), beide van 12 april 1923.

21 Kanselarij Nederlandse Orden 21 Bij KB van 11 maart 1943, Stb. D31 (Orde van de Nederlandse Leeuw) en Stb. D32 (Orde van Oranje-Nassau) werd bepaald, dat de versierselen "gedurende de tegenwoordig geldende buitengewone omstandigheden" op rijkskosten werden verstrekt. Na de Tweede Wereldoorlog werden deze besluiten met ingang van 1 september 1946 weer ingetrokken (KB van 13 september 1946, nr. 21). Bij KB van 4 augustus 1954, nr. 6 (Orde van de Nederlandse Leeuw) en nr. 7 (Orde van Oranje-Nassau) werd bepaald, dat met ingang van 1 januari 1955 de versierselen ook aan de Nederlanders van rijkswege in bruikleen werden verstrekt. De versierselen moesten uit eigen beweging na overlijden door de erven en bij bevordering en bij ontslag door de betrokkene worden ingeleverd bij de Kanselarij. De ingeleverde ordetekenen worden zonodig hersteld bij 's Rijks Munt te Utrecht (die ook de nieuwe onderscheidingstekenen vervaardigt) en in de voorraad van de Kanselarij opgenomen. Van rijkswege zijn steeds verstrekt: de Erepenning voor Menslievend Hulpbetoon; de Dapperheidsonderscheidingen uit de Tweede Wereldoorlog (Vliegerkruis, Kruis van Verdienste, Bronzen Kruis en Bronzen Leeuw); het Officierskruis (onderscheidingsteken voor eervolle langdurige dienst); na 15 jaren op rijkskosten, daarna verwisseling bij 20 jaren, 25 jaren etc. ten laste van de drager; de Medaille voor Trouwe Dienst. Voor deze categorieën bestaat geen restitutieplicht. Geschiedenis van het archiefbeheer GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER In 1844 zijn de beide Kanselarijen samengevoegd en is het archief van de Orde van de Nederlandse Leeuw overgebracht naar het Binnenhof te Den Haag. Dit archief werd van bij een commies ter Kanselarij thuis bewaard. Over de gehele periode werd chronologische ordening toegepast. De stukken werden ingeschreven in agenda's. Er werd een serie ingekomen stukken gevormd en een serie minuten van uitgaande stukken. De stukken werden soms voor elk jaar afzonderlijk, soms over een aantal jaren van een doorlopende nummering voorzien. Naast agenda's, indices en klappers wordt tot op de huidige dag ook een cartotheek bijgehouden. Hierin staat vermeld welke onderscheidingen worden verleend en er wordt verwezen naar de registers. De cartotheek is alfabetisch-lexicografisch geordend op naam van de onderscheidenen. Voor iedere aanvraag van een benoeming wordt een kaart aangelegd. In het boek van dhr. F.H.A. Sabron uit 1912 wordt melding gemaakt van een brand, maar hierover bestaat geen zekerheid. In 1947 werd een vernietigingslijst opgesteld. Per 1 augustus 1947 werd een registratuurwijziging doorgevoerd. Men maakte een verdeling als volgt: A. algemene correspondentie B. afschriften van KB's (ingebonden) C. verzoeken om inlichtingen van de ministeries met de antwoorden hierop D. terugzending onderscheidingstekens

22 22 Kanselarij Nederlandse Orden Later werden de letters E, F en G ingevoerd: A. het 'uitgifteboek', een soort magazijnvoorraadadministratie B. stukken betreffende financiële zaken C. geheime stukken. De verwerving van het archief DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF Overbrenging van een overheidsarchief

23 Kanselarij Nederlandse Orden 23 Inhoud en structuur van het archief Inhoud en structuur van het archief Verantwoording van de bewerking VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING Het correspondentie-archief (het A-gedeelte) van de Kanselarij der Nederlandse Orden over de periode is ter bewerking aan de Centrale Archief Selectiedienst (CAS) aangeboden. De bewerking vond plaats in het kader van een projectconvenant op basis van artikel 1.2 van het hoofdstuk Algemeen van het raamconvenant van 22 september 1994 tussen de Kanselarij, het ministerie van Binnenlandse Zaken en de CAS. Het doel van de bewerking was het scheiden van de archiefbestanden in een te bewaren en een te vernietigen bestand. De reeds bestaande inventaris van het archief van de Kanselarij der Nederlandse Orden (Winschoten, 1985) diende zodanig aangepast te worden dat het als toegang zou dienen voor het volledige correspondentiearchief over de periode Tevens dienden de elders verblijvende registers en eventuele andere banden in deze toegang opgenomen te worden. Het deel van het archief, dat reeds was beschreven in de inventaris uit 1985 is niet nader bewerkt, alleen is de splitsing in stukken tot augustus 1947 en stukken vanaf augustus 1947 ongedaan gemaakt. Het deel van het archief lopend van is bewerkt op dezelfde manier als reeds eerder is gebeurd bij het gedeelte van De omschrijving van deze bewerking is als volgt. Het scheiden van de aangeleverde archiefbescheiden in een voor blijvende bewaring aangewezen bestand, een direct te vernietigen bestand en een te retourneren bestand. Het onderwerpsgewijs bijeenbrengen van de te bewaren stukken, gevolgd door het aanvullen van soortgelijke eenheden genoemd in de inventaris uit 1985 en beschrijven en rubrieksgewijs indelen van nieuwe eenheden. Het aanpassen van de beschrijvingen van de aangevulde eenheden en het integreren van de beschrijvingen van de nieuwe eenheden in de inventaris uit Het toevoegen/integreren van de beschrijvingen van de elders genoemde registers en eventuele andere banden aan de inventaris, aan de hand van de informatie/lijsten van de Kanselarij. Het toevoegen van de reeds genoemde zuiveringsdossiers met de bijbehorende beschrijvingen aan het te bewaren bestand/de inventaris. Het verder aanpassen van de inventaris, dat wil zeggen het actualiseren van de inleiding, het opnemen van een citeer- en aanvraaginstructie, etc. Het herordenen van beide gedeelten van het archief. De bij de CAS niet aanwezige registers en andere banden/delen worden op het NA respectievelijk de Kanselarij 'hergenummerd'. Het materieel verzorgen van de te bewaren bescheiden. Het laten afvoeren naar KNP BT Paper Recycling te Apeldoorn van het te vernietigen bestand.

24 24 Kanselarij Nederlandse Orden Bij de bewerking werd gebruik gemaakt van G. Beks, Y. van Dam-Kooij en M. Swen, Adelsbeleid, adelsrecht en het decoratiestelsel. Een institutioneel onderzoek naar het adelsbeleid, adelsrecht en het decoratiestelsel na PIVOT-rapport nummer 101, ('s- Gravenhage; 2000); de vernietigingslijst voor Algemeen, Organisme (.07) en Personeel (.08) van de CAS d.d. 28 februari 1985 en de selectielijst Kanselarij der Nederlandse Orden d.d. 12 mei 2003 (Staatscourant 2003, 93). In 2004 werd de inventaris in zijn geheel herzien en werden verschillende wijzigingen in de beschrijvingen doorgevoerd. Ook de inleiding werd aangepast. Daarnaast werden stukken afkomstig van Kanselier Koot toegevoegd aan het archief over de periode Een aantal stukken werd in bestaande series gevoegd. De resterende stukken werden, met vermelding van de oude code (bijvoorbeeld Koot 6), beschreven en opgenomen op de logische plaats in deze toegang en bij als hoofdstuk 5.2 bij de gedeponeerde stukken. Deze stukken werden in de jaren negentig door het Centraal Archievendepot van het Ministerie van Defensie aan de Kanselarij overgedragen.

25 Kanselarij Nederlandse Orden 25 Verwant materiaal Verwant materiaal Beschikbaarheid van kopieën BESCHIKBAARHEID VAN KOPIEËN Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar Afgescheiden archiefmateriaal AFGESCHEIDEN ARCHIEFMATERIAAL De volgende inventarisnummers uit bijgaande inventaris zijn NIET overgebracht naar het Nationaal Archief en berusten nog bij de Kanselarij der Nederlandse Orden te Den Haag 13 : [tot 2010 bij de Kanselarij] [tot 2010 bij de Kanselarij] Overzicht van geraadpleegde bronnen OVERZICHT VAN GERAADPLEEGDE BRONNEN d'artillac Brill sr., P.S., Beknopte geschiedenis der Nederlandse ridderorden, 's- Gravenhage; 1951.Bax, W.F., De Nederlandse Ridderorden en onderscheidingen, 's- Gravenhage; 1951.Beks, G., Y. van Dam-Kooij en M. Swen, Adelsbeleid, adelsrecht en het decoratiestelsel. Een institutioneel onderzoek naar het adelsbeleid, adelsrecht en het decoratiestelsel na PIVOT-rapport nummer 101, 's-gravenhage; 2000.Bruin, K., De lintjesregen. Vrij Nederland kleurkatern, 30 april 1983, nr. 17Evers, C.H., et al, Onderscheidingen/Orders and Awars of the Netherlands/Les Ordres et Décorations aux Pays Bas/Niederländische Orden und Ehrenzeichen, Bussum; 1985.Heerdt, C. baron van, Nederlandse en buitenlandse ridderorden en onderscheidingen, Amsterdam; 1965.Kruimel, J.P. en J.C. van Ingen, Van bijzondere verdiensten tot Koninklijke onderscheiding, 's-gravenhage; 1997.Maalderink, P.G.H., De Militaire Willemsorde sedert 1940, Rijswijk; 1982Mulder, C.P. en P.A. Christiaans, Onderscheidingen van de Koning- Groothertog - de Orde van de Eikenkroon , 's-gravenhage; [s.a.]nijholt, L.J.J.G., CAS - rapport inzake het onderzoek in de archieven van de Kanselarij, Winschoten; 1983.Sabron, F.H.A., De Militaire Willemsorde. Geschiedenis van haar ontstaan, met aantekeningen bij de Wet en het Reglement van de Orde, 's-gravenhage; Het Nederlandse decoratiestelsel. Decoraties aan buitenlanders en aan Nederlanders in het buitenland, 's-gravenhage; [s.a.] 13 Melding:

26

27 Kanselarij Nederlandse Orden 27 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen B E S C H R I J V I N G V A N D E S E R I E S E N A R C H I E F B E S T A N D D E L E N 1 Organisatie 1.1 Algemeen 1 ORGANISATIE 1.1 ALGEMEEN 1 Stukken betreffende de samenvoeging van de Kanselarijen van de Militaire Willems-Orde, de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje- Nassau, 1844, 1892 omslag 2 Stukken betreffende de overheveling van ondersteuningstaken naar het Directoraat-Generaal Openbaar Bestuur van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, 1993 omslag 3 Stukken betreffende de voorbereiding en realisatie van het 'Gedecoreerden Registratie Systeem', uit te voeren door Multihouse Automatisering B.V., omslag 4 Stukken betreffende het in werking treden van de Wet Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens, 1994 omslag 1.2 Financiën 1.2 FINANCIËN 5 Stukken betreffende de bezuinigingen op de kosten van werkzaamheden, omslag 6 Stukken betreffende de betaling van door gemeenten afgegeven attestaties de vita, omslag 7 Stukken betreffende de betaling van zegel- en legesgelden, omslag 8 Stukken betreffende het nemen van maatregelen tot reorganisatie van de financiële administratie van de Kanselarij, 1990 omslag 1.3 Registratuur en archief 1.3 REGISTRATUUR EN ARCHIEF 9 Stukken betreffende de registratuur- en archiefaangelegenheden,

28 28 Kanselarij Nederlandse Orden omslag Indices, delen Klappers op de indices, delen Indices met klappers, delen

29 Kanselarij Nederlandse Orden Huisvesting 1.4 HUISVESTING 28 Stukken betreffende de huisvesting en inrichting van de Kanselarij, omslag 29 Stukken betreffende de beoordeling van de noodzaak tot evacuatie van 's- Gravenhage naar Apeldoorn, omslag

30 30 Kanselarij Nederlandse Orden Personeel 2 PERSONEEL Stukken betreffende de benoeming, bevordering, salariëring en het ontslag van personeelsleden, omslagen en 1 pak 30 kanseliers, secretarissen, administratief personeel , pak 33 huishoudelijk personeel, Stukken betreffende de werkomstandigheden en rechtspositie, omslag 35 Stukken betreffende het aanpassen van de personeelsbezetting en het verrichten van overwerk, 1824, omslag 36 Stukken betreffende het voordragen van personeelsleden voor een onderscheiding, omslag 37 Stukken betreffende de uitvoering van maatregelen tegen Joods personeel, omslag 38 Stukken betreffende de tewerkstelling van overheidspersoneel in Duitsland, omslag

31 Kanselarij Nederlandse Orden 31 3 Taakuitvoering 3.1 Algemeen 3 TAAKUITVOERING 3.1 ALGEMEEN 39 Stukken betreffende de publicatie van benoemingen en onderscheiden personen in de Staatsalmanak, Staatscourant en dagbladen, , omslag Stukken betreffende de uitbetaling van de riddersoldijen en broedertoelagen, pakken 40 Algemeen, Alfabetisch op persoonsnaam, Stukken betreffende de ontriddering van gedecoreerden met betrekking tot Nederlandse, Nederlandsch-Indische en buitenlandse onderscheidingen, pakken en 1 omslag 42 A-L, M-Z, Algemeen, , omslag 45 Zuivering van buitenlanders met een Nederlandse onderscheiding, Hierin correspondentie van de Adviescommissie voor de Zuivering van de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau. Zie inv.nrs Correspondentie betreffende de zuivering van de civiele orden, Hierin correspondentie van de Adviescommissie voor de Zuivering van de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau. Zie inv.nrs Stukken betreffende de vaststelling en bekendmaking van voorschriften inzake het dragen van onderscheidingen, omslag 48 Stukken betreffende het ontwerpen, fabriceren en leveren van ordetekens, omslag 49 Stukken betreffende het ten onrechte dragen van onderscheidingen, omslag Registers van personen die eervol vermeld zijn geworden of aan wie de Eresabel is toegekend delen

32 32 Kanselarij Nederlandse Orden Nominatieve staten met mutaties van in Nederland verblijvende ridders c.q. broeders in de Militaire Willems-Orde, de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau, pakken Met hiaten Stukken betreffende de bevordering van restitutie en hergebruik van onderscheidingen na bevordering of overlijden van gedecoreerden, omslag 53 Stukken betreffende de herziening van het decoratiestelsel, pak 54 Stukken betreffende de benoeming van buitenlanders in Nederlandse ridderorden, omslag 55 Stukken betreffende de contrasignering van benoemingsbesluiten door de minister van Financiën, omslag 56 Stukken betreffende de beschrijvingen van Nederlandse orden en onderscheidingen, 1852 omslag 57 Stukken betreffende de vervaardiging van standaardteksten voor benoemingsbesluiten, omslag 58 Stukken betreffende de samenstelling, inrichting en werkwijze van het Kapittel van de Orde van de Nederlandse Leeuw en van de Orde van Oranje-Nassau, omslag 905 Register van voor officieren van het leger in Nederlands-Indië toegekende ingestelde Eresabel, deel 59 Stukken betreffende de bepaling van de rangorde van de Nederlandse onderscheidingen, omslag 60 Stukken betreffende de intrekking van aan Indonesiërs verleende onderscheidingen,