De Vimalakirti nirdesa soetra

Transcriptie

1 De Vimalakirti nirdesa soetra Naar de vertaling van Robert A.F. Thurman copyright 1976, The Pennsylvania State University 1 De zuivering van het boeddhaveld Eer aan alle boeddha s, bodhisattva s, edele volgelingen en eenzame boeddha s in het verleden, het heden en de toekomst![1] Zo heb ik het gehoord: Op een keer verbleef Boeddha in de tuin van Amrapali, in de stad Vesali, in het gezelschap van een grote bijeenkomst. Er waren achtduizend monniken die allemaal heilig waren. Ze waren vrij van onzuiverheden en passies, en ze hadden allemaal de zelfbeheersing bereikt. Hun geest was volledig bevrijd door volmaakte kennis. Ze waren kalm en waardig, als koninklijke olifanten. Ze hadden hun werk volbracht, gedaan wat gedaan moest worden, hun lasten afgeworpen, hun doel bereikt en alle banden met het bestaan vernietigd. Ze hadden allemaal de hoogste volmaaktheid van elke vorm van geestesbeheersing bereikt. Er waren tweeëndertigduizend bodhisattva s, grote spirituele helden, die alom bejubeld werden. Ze waren toegewijd door de doordringende activiteit van hun grote overstijgende kennis en werden door de gratie van Boeddha gesteund. Ze waren de bewakers van de stad van de dharma, ze hielden de ware doctrine hoog, en hun groot onderricht klonk als leeuwengebrul in de tien richtingen. Zonder daartoe gevraagd te worden waren ze de natuurlijke weldoeners van alle levende wezens. Ze behielden de opvolging van de drie schatten ononderbroken door demonen en vijanden te verslaan en alle criticasters te overweldigen. Hun alertheid, intelligentie, verwezenlijking, meditatie, bezwering en welsprekendheid waren allemaal volleerd. Ze hadden de intuïtieve verdraagzaamheid van de uiteindelijke onbegrijpelijkheid van alle dingen verworven. Ze draaiden het onomkeerbare wiel van de dharma. Ze waren bestempeld door de onderscheidende tekens van de vormeloosheid. Ze muntten uit in het onderkennen van de geestelijke vermogens van andere levende wezens. Ze waren moedig in het vertrouwen dat alle bijeenkomsten imponeerde. Ze hadden de grote opslagplaats van de verdiensten en wijsheid verzameld en hun lichamen - mooi en zonder sierraden - waren getooid met de voorspoedige tekens en sporen. Ze waren verheven in roem en glorie, zoals de reusachtige berg Sumeru. Met hun grote standvastigheid die zo stevig was als diamant, en onbreekbaar in hun geloof in Boeddha, de dharma en de sangha,[2] deden ze de nectar regenen die vrijkomt door de lichtstralen van het

2 dharmajuweel dat overal schijnt. Hun stemmen waren volmaakt in voordracht en draagkracht en ze waren bedreven in alle talen. Ze waren in het diepe principe van de onderlinge afhankelijkheid doorgedrongen en hadden de hardnekkigheid van de instinctieve geestelijke gewoontes vernietigd die aan de grondslag liggen van alle opinies over eindigheid en oneindigheid. Ze spraken onverschrokken als leeuwen, en deden de donder van het prachtige onderricht klinken. Ze waren ongeëvenaard en overtroffen elke maat. Ze waren de beste kapiteins voor de ontdekkingsreis naar de schatten van de dharma, de opslagplaatsen van verdiensten en wijsheid. Ze muntten uit in de weg van de dharma, die recht, vredig, subtiel en zacht is, die moeilijk om te zien is en moeilijk te verwezenlijken. Ze waren begiftigd met de wijsheid die de gedachten van levende wezens en hun komen en gaan begrijpt. Ze waren gewijd met de zalving van de onvergelijkbare kennis van Boeddha. Met hun grote standvastigheid benaderden ze de tien machten, de vier onverschrokkenheden en de achttien bijzondere eigenschappen van een boeddha. Ze hadden de vreselijke afgrond van de slechte wedergeboorten overgestoken, maar namen nog vrijwillig reïncarnaties in alle migraties aan om levende wezens te disciplineren. Ze waren grote koningen van de geneeskunde die alle ziektes van de passies begrepen en daardoor konden ze het medicijn van de dharma op een juiste wijze toedienen. Ze waren onuitputtelijke mijnen van onbegrensde deugden en ze verheerlijkten ontelbare boeddhavelden met de schittering van deze deugden. Ze verleenden grote voordelen als ze gezien, gehoord of zelfs benaderd werden. Zelfs als men hen gedurende ontelbaar veel honderdduizenden miljoenen eonen verheerlijkte, dan nog zou men hun machtige stroom van deugden niet kunnen opsommen. Deze bodhisattva s heetten: Samadarsana, Asamadarsana, Samadhivikurvitaraja, Dharmesvara, Dharmaketu, Prabhaketu, Prabhavyuha, Ratnvyuha, Mahavyuha, Pratibhanakuta, Ratnakuta, Ratnapani enzovoort, en de rest van de tweeëndertigduizend. Er waren daar ook tienduizend brahma s bijeengekomen, met aan hun hoofd Brahma Sikhin,[3] die van het Asoka heelal met zijn vier sectoren gekomen was om Boeddha te zien, te vereren en te dienen, en om de dharma uit zijn eigen mond te horen. Er waren twaalfduizend sakra s uit verschillende universa met vier sectoren. Er waren andere machtige goden: lokapala s, deva s, naga s, yaksa s, gandharva s, asura s, garuda s, kimnara s en mahoraga s.[4] Tenslotte was er de viervoudige gemeenschap van monniken, nonnen, mannelijke leken en vrouwelijke leken. Aldus omringd en vereerd door deze menigte van vele honderdduizenden levende wezens, zat Boeddha op zijn majestueuze leeuwentroon en begon hij de dharma te onderrichten. Net zoals de berg Sumeru, de koning van de bergen, hoog boven de grote oceanen afsteekt, zo beheerste Boeddha de menigte. Hij scheen, straalde en schitterde, zittend op zijn magnifieke leeuwentroon. Daarop kwam uit de stad Vesali de Licchavi bodhisattva Ratnakara met vijfhonderd Licchavi jongeren die elk een waardevolle parasol vasthielden die gemaakt was van zeven verschillende juwelen. In het park van Amrapali stelden ze zich voor. Ze kwamen aan bij Boeddha, bogen neer aan zijn voeten, liepen zeven maal links om hem heen, legden hun waardevolle parasols als offer neer en gingen aan de kant zitten.[5] Zodra al deze waardevolle parasols neergelegd waren, veranderden ze plotseling, door de wonderbaarlijke kracht van de Heer, in één enkel waardevol baldakijn dat zo groot was dat het een scherm over heel dit heelal met zijn miljard werelden vormde. De oppervlakte van heel het heelal met zijn miljard werelden werd in de binnenkant van het grote waardevolle baldakijn weerspiegeld, waar de hele inhoud van dit heelal gezien kon worden: eindeloze domeinen van

3 zonnen, manen en hemellichamen, de domeinen van de deva s, naga s, yaksa s, gandharva s, asura s, garuda s, kimnara s en mahoraga s,[6] net als de domeinen van de vier hemelse koningen,[7] de koning van de bergen: de berg Sumeru, de berg Himadri, de berg Mucilinda, de berg Mahamucilinda, de berg Gandamadana, de berg Ratnaparvata, de berg Kalaparvata, de berg Cakravada, de berg Mahacakravada, alle grote oceanen, rivieren, zeestromingen, stromen en bronnen en tenslotte alle dorpen, buitenwijken, steden, hoofdsteden, provincies en jungles.[8] Iedereen kon dat allemaal duidelijk zien. En iedereen kon de stemmen van de boeddha s van de tien richtingen horen die in alle werelden hun dharmaonderricht gaven, waarvan de geluiden echoden in de ruimte onder het grote waardevolle baldakijn. Bij het zicht van dit prachtige mirakel dat door de bovennatuurlijke kracht van Boeddha verricht werd, was de hele menigte extatisch, vol vreugde, verbaasd, verrukt, bevredigd en vervuld van verwondering en plezier. Ze bogen allemaal neer voor de Tathagata, gingen aan de kant zitten met hun handpalmen tezamen gedrukt en staarden met gefixeerde aandacht naar hem. De jonge Licchavi Ratnakara knielde neer op zijn rechterknie, groette Boeddha met opgeheven handen en samengedrukte handpalmen en prees hem met het volgende lofdicht: Zuiver zijn uw ogen, groot en mooi, als de blaadjes van de blauwe lotus. Zuiver zijn uw gedachten, die de hoogste overstijging van alle trances ontdekt heeft. Onmeetbaar is de oceaan van uw deugden, de verzameling van uw goede daden. U bevestigt het pad van de vrede. O, grote asceet, ik buig voor u neer! Leider, stier der mensen, wij aanschouwen de openbaring van uw mirakel. De prachtige en schitterende velden van de Sugata s[9] verschijnen voor ons en uw uitvoerig geestelijk onderricht dat naar de onsterfelijkheid leidt, laat van zich horen in de hele spanwijdte van de ruimte. Koning van de dharma, u heerst met de dharma over uw dharmakoninkrijk, en bekleedt daarbij alle wezens met de schatten van de dharma. U munt uit in de diepe analyse van de dingen en onderricht hun uiteindelijke betekenis. Machtige heer van de dharma, ik buig voor u neer! Al deze dingen verschijnen, afhankelijk van elkaar en van oorzaken. Toch bestaan ze niet, maar zijn ze ook niet onbestaand. Er zit geen ego in, noch iemand die ervaart of handelt. En toch verliest geen enkele goede of slechte daad zijn gevolgen. Dat is uw leer. O Shakyamuni, die de machtige legers van Mara overwint, U vond de vrede, de onsterfelijkheid en het geluk van die hoogste verlichting die door geen enkele heterodox verwezenlijkt wordt, hoezeer zij ook hun gevoelens, gedachten en mentale processen doen ophouden. O wonderbaarlijke koning van de dharma, U deed voor mensen en goden het wiel van de dharma draaien

4 met zijn drievoudige omwenteling,[10] zijn veelvuldige aspecten, zijn zuivere aard, en zijn buitengewone vrede. En zo werden de drie schatten geopenbaard. Wie door uw waardevolle dharma goed gedisciplineerd is, is vrij van ijdele denkbeelden en is altijd diep vredig. Hoogste dokter, u maakt een einde aan geboorte, verval, ziekte en dood. Onmetelijke oceaan van de deugd, ik buig voor u! Net als de berg Sumeru wordt u niet bewogen door eer of laster. U houdt evenveel van immorele wezens als van morele. Stabiel in gelijkmoedigheid is uw geest als de hemel. Wie zou zulk een waardevolle schat niet eren? Grote wijze, in heel deze menigte hier verzameld, die naar uw aangezicht kijkt met een oprecht geloof in het hart, beschouwt iedereen de Overwinnaar alsof hij net voor hem staat. Dit is een bijzondere eigenschap van een boeddha. Hoewel de Heer maar met één stem spreekt, nemen de aanwezigen diezelfde stem verschillend waar, en begrijpt iedereen hem in zijn eigen taal en volgens zijn eigen noden. Dit is een bijzondere eigenschap van een boeddha. Vanuit de handeling van de leider van in één enkele stem te spreken ontwikkelen sommigen enkel een instinct om te onderrichten, en verwerven anderen de verwezenlijking. Anderen zien al hun twijfels kalmeren. Dit is een bijzondere eigenschap van een boeddha. Ik buig voor u, die de kracht van het leiderschap en de tien krachten beveelt. Ik buig voor u, die onversaagd bent en geen vrees kent. Ik buig voor u, leider van alle levende wezens, die de bijzondere eigenschappen manifesteert. Ik buig voor u, die de boeien van alle ketenen doorgesneden heeft. Ik buig voor u, die naar de andere kant ging en op vaste bodem staat. Ik buig voor u, die de lijdende wezens redt. Ik buig voor u, die niet in de migraties blijft. U gaat met levende wezens om door hun migraties te bezoeken, maar toch is uw geest bevrijd van alle migraties. Net als de lotus die uit de modder groeit en er niet door besmeurd wordt, zo bewaart de lotus van de Boeddha de verwezenlijking van de leegte.

5 U doet overal alle vormen in alle dingen teniet. U bent niet onderworpen aan eender welke wens naar wat dan ook. De wonderbaarlijke kracht van de boeddha s is onvoorstelbaar. Ik buig voor u, die nergens staat, zoals de oneindige ruimte. Nadat hij Boeddha met deze verzen geprezen had, richtte de jonge Licchavi Ratnakara zich verder tot hem: Heer, deze vijfhonderd jonge Licchavi s zijn waarlijk op weg naar de onovertroffen volmaakte verlichting en ze vroegen wat de zuivering van het boeddhaveld van de bodhisattva is. Alstublieft, Heer, leg hen uit wat de zuivering van het boeddhaveld van de bodhisattva is. Boeddha gaf zijn goedkeuring aan het verzoek van deze jonge Licchavi Ratnakara: Goed, goed, jongeman! Je vraag aan de Tathagata over de zuivering van het boeddhaveld is inderdaad goed. Luister daarom goed, jongeman, en onthoud wat ik je zal uitleggen over de zuivering van het boeddhaveld van de bodhisattva! Heel goed, Heer, antwoordden Ratnakara en de vijfhonderd Licchavi jongeren, en ze luisterden toe. Boeddha zei: Edele zonen, het boeddhaveld van een bodhisattva is een veld van levende wezens. Waarom? Een bodhisattva omhelst het boeddhaveld in de mate waarin hij de ontwikkeling van levende wezens veroorzaakt. Hij omhelst het boeddhaveld in de mate waarin de levende wezens gedisciplineerd worden. Hij omhelst het boeddhaveld in de mate waarin levende wezens tot de boeddhakennis ingeleid worden door in het boeddhaveld binnen te gaan. Hij omhelst het boeddhaveld in de mate waarin de levende wezens hun heilige spirituele vermogens vergroten door in dat boeddhaveld binnen te gaan. Waarom is dat? Edele zoon, het boeddhaveld van een bodhisattva komt voort uit de intenties van levende wezens. Bijvoorbeeld, Ratnakara, als je in de lege ruimte wilt bouwen, dan kun je eraan beginnen, hoewel het niet mogelijk is om in de lege ruimte iets te bouwen of te tooien. Zo ook moet een bodhisattva, die maar al te goed weet dat alle dingen als de lege ruimte zijn, het boeddhaveld willen bouwen om de levende wezens op te voeden. Hij kan eraan beginnen, hoewel het onmogelijk is om in de lege ruimte het boeddhaveld te bouwen of te tooien. Toch is, Ratnakara, het boeddhaveld van een bodhisattva een veld van heilzame gedachten. Als hij de verlichting bereikt, zullen in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden die vrij zijn van hypocrisie en leugenachtigheid. Edele zoon, het boeddhaveld van een bodhisattva is een veld van grote standvastigheid. Als hij de verlichting bereikt, zullen in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden die de oogst van de deugd in de twee opslagplaatsen[11] binnenhalen en de wortels van deugd geplant zullen hebben. Het boeddhaveld van een bodhisattva is een veld van deugdzame ijver. Als hij de verlichting bereikt, zullen in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden die volgens alle deugdzame principes leven. Het boeddhaveld van een bodhisattva is een veld van het ontvangen van de geest van de verlichting. Als hij de verlichting bereikt, zullen in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden die daadwerkelijk aan de mahayana deelnemen. Het boeddhaveld van een bodhisattva is een veld van vrijgevigheid. Als hij de verlichting bereikt, zullen in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden die al hun bezittingen wegschenken.

6 Het boeddhaveld van een bodhisattva is een veld van geduldige verdraagzaamheid. Als hij de verlichting bereikt, zullen in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden met de deugden van de verdraagzaamheid, discipline en hoogste trance, en daarom zullen zij mooi zijn met de tweeëndertig voorspoedige tekens. Het boeddhaveld van een bodhisattva is een veld van meditatie. Als hij de verlichting bereikt, zullen in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden die evenwichtig zijn door hun alertheid en hun aandacht. Het boeddhaveld van een bodhisattva is een veld van wijsheid. Als hij de verlichting bereikt, zullen in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden die voorbestemd zijn voor het ultieme. Het boeddhaveld van een bodhisattva is een veld van de vier onmetelijkheden. Als hij de verlichting bereikt, zullen in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden die volgens de liefde, het mededogen, de vreugde en de gelijkmoedigheid leven. Het boeddhaveld van een bodhisattva is een veld van de vier verenigende middelen. Als hij de verlichting bereikt, zullen in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden die bij elkaar gehouden worden door alle vormen van bevrijding. Het boeddhaveld van een bodhisattva is een veld van vaardigheid in bevrijdingstechnieken. Als hij de verlichting bereikt zullen in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden die behendig zijn in het gebruik van alle bevrijdingstechnieken en activiteiten. Het boeddhaveld van een bodhisattva bestaat uit de zevenendertig hulpmiddelen tot de verlichting: levende wezens die zich inzetten voor de vier fundamenten van de aandacht, de vier juiste inspanningen, de vier bases van de magische kracht, de vijf heilzame vermogens, de vijf krachten, de zeven factoren van de verlichting en het achtvoudige heilige pad, zullen in dit boeddhaveld geboren worden. Het boeddhaveld van een bodhisattva is zijn totaal toegewijde geest. Als hij de verlichting bereikt, zal de tooi van alle deugden in dit boeddhaveld verschijnen. Het boeddhaveld van een bodhisattva is de leer die de acht moeilijkheden uit de weg ruimt. Als hij de verlichting bereikt, zullen de drie slechte migraties[12] ophouden, en zal er in dit boeddhaveld niet meer zoiets als de acht moeilijkheden bestaan. Het boeddhaveld van een bodhisattva bestaat uit zijn persoonlijke observatie van de basisvoorschriften[13] en zijn weerzin om anderen hun overtredingen te verwijten. Als hij de verlichting bereikt, zal zelfs het woord misdaad in dit boeddhaveld niet meer uitgesproken worden. Het boeddhaveld van een bodhisattva is de zuiverheid van het pad van de tien deugden. Als hij de verlichting bereikt, zullen er in dit boeddhaveld levende wezens geboren worden die zeker zijn van een lang leven en rijkdom en die een kuis gedrag zullen leiden, versterkt door de juiste manier van spreken, zachtjes, vrij van intriges die tweedracht zaaien, en handig in het verzoenen van partijen door hun gesprekken te verlichten, vrij van jaloezie, vrij van kwaadwilligheid en begiftigd met de volmaakte visies. Dus, edele zoon, net zoals het voortbrengen van de geest van de verlichting van de bodhisattva, zijn zijn heilzame gedachten. Net zoals zijn positieve gedachten is zijn deugdzame ijver. Zijn deugdzame ijver stemt overeen met zijn grote standvastigheid, zijn grote standvastigheid stemt overeen met zijn vastberadenheid, zijn vastberadenheid stemt overeen met zijn beoefening, zijn beoefening stemt overeen met zijn totale toewijding, zijn totale toewijding stemt overeen met zijn bevrijdingstechniek, zijn bevrijdingstechniek stemt overeen met zijn opvoeding van levende

7 wezens, en zijn opvoeding van levende wezens stemt overeen met de zuiverheid van zijn boeddhaveld. De zuiverheid van zijn boeddhaveld weerspiegelt de zuiverheid van levende wezens, de zuiverheid van levende wezens weerspiegelt de zuiverheid van zijn kennis, de zuiverheid van zijn kennis weerspiegelt de zuiverheid van zijn leer, de zuiverheid van zijn leer weerspiegelt de zuiverheid van zijn beoefening die naar de andere oever leidt, de zuiverheid van zijn beoefening die naar de andere oever leidt weerspiegelt de zuiverheid van zijn eigen geest. Daarop bedacht de eerbiedwaardige Sariputra, op magische wijze beïnvloed door Boeddha: Als het boeddhaveld alleen zuiver is in de mate waarin de geest van de bodhisattva zuiver is, dan moet de geest van Boeddha Shakyamuni tijdens zijn carrière als bodhisattva onzuiver geweest zijn. Hoe zou dit boeddhaveld anders zo onzuiver kunnen zijn? Boeddha, die op telepathische wijze de gedachte van de eerbiedwaardige Sariputra kende, zei tot hem: Wat denk je, Sariputra? Is het omdat de zon en de maan onzuiver zijn dat een blindgeborene hen niet kan zien? Sariputra antwoordde: Nee, Heer. Dat is niet zo. De fout ligt bij de blindgeborene en niet bij de zon of de maan. Boeddha verklaarde: Op dezelfde manier, Sariputra, is het feit dat sommige levende wezens het schitterende vertoon van de deugden van het boeddhaveld van de Tathagata niet aanschouwen te wijten aan hun onwetendheid. Het is niet de fout van de Tathagata. Sariputra, het boeddhaveld van de Tathagata is zuiver, maar jij ziet dat niet. Toen zei Brahma Sikhin tot de eerbiedwaardige Sariputra: Eerbiedwaardige Sariputra, zeg niet dat het boeddhaveld van de Tathagata onzuiver is. Eerbiedwaardige Sariputra, het boeddhaveld van de Tathagata is zuiver. Ik bekijk de schitterende uitgestrektheid van het boeddhaveld van Boeddha Shakyamuni als de schittering van bijvoorbeeld de verblijfplaats van de hoogste goden. Toen zei de eerbiedwaardige Sariputra tot Brahma Sikhin: Maar ik, o Brahma, zie deze grote aarde, met zijn hoogtes en laagtes, zijn doornen, zijn ravijnen, zijn pieken en afgronden alsof hij helemaal gevuld is met drek. Brahma Sikhin antwoordde: Het feit dat je zulk een boeddhaveld als dit ziet alsof het onzuiver is, eerbiedwaardige Sariputra, is zeker een teken dat er hoogtes en laagtes in jouw geest zijn en dat jouw positieve gedachten met betrekking tot de boeddhakennis ook niet zuiver is. Eerbiedwaardige Sariputra, iemand van wie de geest onpartijdig is tegenover alle levende wezens en van wie de positieve gedachten tegenover de boeddhakennis zuiver is, ziet dit boeddhaveld als volmaakt zuiver. Daarop raakte de Heer met zijn grote teen de grond van dit heelal met zijn miljarden werelden, en plotseling werd het omgevormd tot een reusachtige massa waardevolle juwelen, een magnifieke reeks van vele honderdduizenden groepen waardevolle edelstenen, tot het op het heelal van de Tathagata Ratnavyuha leek, dat Anantagunaratnavyuha heet. Iedereen van de hele bijeenkomst werd vervuld van verwondering en ieder zag zichzelf op een troon zitten van met juwelen bezette lotussen. Toen zei Boeddha tot de eerbiedwaardige Sariputra: Sariputra, zie je deze schittering van de deugden van het boeddhaveld? Sariputra antwoordde: Ik zie het, Heer! Hier voor mij is een vertoon van een schittering die ik nog nooit gehoord of gezien heb. Boeddha zei: Sariputra, dit boeddhaveld is altijd zo zuiver, maar de Tathagata doet het verschijnen alsof het bedorven is door vele gebreken, om de inferieure levende wezens te doen

8 rijpen. Sariputra, de goden van de trayastrimsahemel nemen bijvoorbeeld al hun voedsel uit één enkele waardevolle kom, maar de nectar die elk van hen voedt, verschilt volgens de verdiensten die elk opgeslagen heeft. Net zo, Sariputra, zien levende wezens die in hetzelfde boeddhaveld leven de schittering van de deugden van de boeddhavelden van de boeddha s volgens hun eigen zuiverheid. Toen deze schittering van de schoonheid van de deugden van het boeddhaveld scheen, ontvingen vierentachtigduizend wezens de geest van de onovertroffen volmaakte verlichting, en bereikten de vijfhonderd Licchavi jongeren die de jonge Licchavi Ratnakara vergezelden allen het geduld van de ultieme geboorteloosheid. Toen trok de Heer zijn wonderbaarlijke kracht terug en in één klap was het boeddhaveld hersteld in zijn normale verschijning. Toen dachten zowel mensen als goden die het Voertuig van de volgelingen[14] volgden: Helaas, alle geconstrueerde dingen zijn vergankelijk. Daarbij zuiverden tweeëndertigduizend levende wezens hun onberispelijke, onverstoorbare oog van de dharma met betrekking tot alle dingen[15]. De achtduizend monniken werden bevrijd van hun geestelijke bezoedeling en bereikten de staat van het niet-grijpen. En de vierentachtigduizend wezens die toegewijd waren aan de grootsheid van het boeddhaveld en die begrepen hadden dat alle dingen van nature alleen maar goochelverschijnselen zijn, ontvingen allemaal de geest van de onovertroffen, volledige, volmaakte verlichting in hun geest. [1] Bodhisattva s, volgelingen en eenzame boeddha s > drie voertuigen. [2] Boeddha, dharma, sangha > drie schatten. [3] Brahma Sikhin > deva. [4] Lokapala s...mahoraga s > acht bewakers. [5] De vaste manier om eerbied te getuigen in Indië. Het meest verhevene (het hoofd) wordt lager dan het laagste (de voeten) van de ander gebracht; door links om iemand te lopen blijft hij steeds aan de rechterkant, die in Indië werd geassocieerd met het betrouwbare, dan volgt soms een offer, en dan gaat de bezoeker aan de zijkant zitten. [6] Deva s... mahoraga s > acht bewakers. [7] vier hemelse koningen > deva. [8] Voor de Indische kosmologie > heelal. [9] Sugata (Skt) Welgekomene, titel van Boeddha. [10] Dharma: onderricht > drievoudige omwenteling van de dharma. [11] Twee opslagplaatsen: van de wijsheid en de verdiensten. (> karma). [12] Drie slechte migraties: migraties in de (>) drie werelden. [13] Basisvoorschrift > tien voorschriften. [14] Voertuig van de volgelingen: de hinayana > drie voertuigen. [15] Oog van de dharma > vijf ogen.

9 2 De onvoorstelbare vaardigheid in bevrijdingstechnieken In die tijd leefde er in de grote stad Vesali een zekere Licchavi die Vimalakirti heette. Hij had de oude boeddha s gediend, de wortels van deugd voortgebracht door hen te eren en offergaven te doen. Hij was verdraagzaam en welsprekend. Hij speelde met de grote overstijgende kennis. Hij had de kracht van bezweringen verwezenlijkt en was onverschrokken. Hij had alle demonen en tegenstanders overwonnen. Hij was doorgedrongen in de diepe weg van de dharma. Hij was bevrijd door de overstijgende wijsheid. Omdat hij zijn verwezenlijking geïntegreerd had in zijn vaardigheid in bevrijdingstechnieken, muntte hij uit in de kennis van gedachten en daden van levende wezens. Hij kende hun sterktes en zwaktes en, omdat hij begiftigd was met een ongeëvenaarde welsprekendheid, onderrichtte hij de dharma volgens ieders vermogen. Omdat hij zichzelf met alle kracht op de mahayana toegelegd had, begreep hij hem en volbracht hij zijn taken met grote verfijning. Hij gedroeg zich als een boeddha en zijn superieure intelligentie was weids als een oceaan. Hij werd geprezen, geëerd en begroet door alle boeddha s en werd gerespecteerd door Indra, Brahma en alle lokapala s. Om met zijn vaardigheid in bevrijdende technieken levende wezens te helpen ontwikkelen, leefde hij in de grote stad Vesali. Zijn onuitputtelijk rijkdom diende om de armen en hulpelozen te ondersteunen. Hij observeerde een zuivere moraal om de immorelen te beschermen. Hij bleef geduldig en beheerste zichzelf om boze, wrede, gewelddadige en harde wezens te verzoenen. Hij straalde van energie om luie mensen te inspireren. Hij bleef geconcentreerd, waakzaam en in meditatie om de geestelijk verstoorde mensen te ondersteunen. Hij bereikte een besliste wijsheid om de dwazen aan te moedigen.[1] Hij droeg de witte kleren van de leek, maar leefde onberispelijk als een religieuze beoefenaar. Hij leefde thuis, maar hield zich afzijdig van de wereld van het verlangen, de wereld van de zuivere vorm en de vormloze wereld.[2] Hij had een zoon, een vrouw, vrouwelijke dienaren en bewakers, maar hij beheerste zichzelf altijd. Hij scheen omringd te zijn door bedienden, maar leefde in eenzaamheid. Hij scheen getooid te zijn met juwelen, maar was altijd begiftigd met de voorspoedige tekens en sporen. Hij leek te eten en te drinken, maar ontnam zijn voedsel altijd uit de smaak van de meditatie. Hij deed zijn opwachting bij sportvelden en in casino s, maar het was steeds zijn bedoeling om die mensen die gehecht waren aan spelen en gokken op te voeden. Hij bezocht modieuze en heterodoxe leraars, maar behield zijn onwrikbare trouw aan Boeddha. Hij begreep de wereldse en transcendente wetenschappen en esoterische praktijken, maar schiep steeds vreugde in de gelukzaligheden van de dharma. Hij mengde zich met het volk, maar werd als een hoogst vooraanstaande gerespecteerd. Om in harmonie te zijn met mensen, ging hij om met ouderen, mensen van middelbare leeftijd en de jongeren, maar sprak altijd in harmonie met de dharma. Hij was betrokken in allerlei zaken, maar was niet geïnteresseerd in winst of bezit. Om levende wezens te trainen verscheen hij op kruispunten en straathoeken, en om hen te beschermen nam hij deel aan de regering. Om mensen van de hinayana af te brengen en hen op de weg van de mahayana te doen gaan, verscheen hij tussen de luisteraars en leraars van de dharma. Om kinderen op te voeden, bezocht hij alle scholen. Om het kwade van het verlangen aan te tonen, ging hij zelfs naar de bordelen. Om dronkaards tot de juiste waakzaamheid te aan te moedigen ging hij naar alle cafés.

10 Hij werd geëerd als de zakenman onder de zakenlui, omdat hij de prioriteit van de dharma aantoonde. Hij werd geëerd als de grootste huisbaas onder de huisbazen, omdat hij de agressiviteit van bezit afzwoer. Hij werd geëerd als de grootste krijger onder de krijgers, omdat hij uithoudingsvermogen, de vastberadenheid en standvastigheid cultiveerde. Hij werd geëerd als de grootste edelman onder de edellieden, omdat hij trots, ijdelheid en arrogantie onderdrukte. Hij werd geëerd als de grootste ambtenaar onder de ambtenaren, omdat hij de werking van de regering in overeenstemming met de dharma regelde. Hij werd geëerd als een grootste prins onder de prinsen, omdat hij hun gehechtheid aan koninklijk genot en macht omkeerde. Hij werd geëerd als de grootste eunuch in de koninklijke harem omdat hij de jonge dames in overeenstemming met de dharma opvoedde. Hij kon omgaan met gewone mensen omdat hij de voortreffelijkheid van gewone verdiensten waardeerde. Hij werd geëerd als de Indra onder de indra s omdat hij hen het tijdelijke van hun goddelijkheid aantoonde. Hij werd geëerd als de grootste brahma onder de brahma s omdat hij hen de speciale voortreffelijkheid van de kennis toonde. Hij werd geëerd als de lokapala onder de lokapala s omdat hij de ontwikkeling van alle levende wezens aanmoedigde. Zo leefde de Licchavi Vimalakirti in de grote stad Vesali, begiftigd met een oneindige kennis van de vaardigheid in bevrijdingstechnieken.] In die tijd toonde Vimalakirti zich, behendig in bevrijdingstechnieken als hij was, ziek. De koning, de ambtenaren, de heren, de jongeren, de edellieden, de huishouders, de zakenlui, de stadsmensen en de plattelandsbevolking en duizenden andere mensen kwamen naar de grote stad Vesali om de zieke te bezoeken en naar zin gezondheid te vragen. Wanneer ze toekwamen onderrichtte Vimalakirti hen de dharma. Hij begon zijn toespraak vanuit de toenmalige omstandigheden van de vier basiselementen: Vrienden, dit lichaam is zo vergankelijk, fragiel, onbetrouwbaar en zwak. Het is zo insubstantieel en afbreekbaar, het leeft zo kort, het is zo pijnlijk, zo vol met ziektes en zo onderhevig aan veranderingen. Dus, vrienden, aangezien dit lichaam enkel een voertuig is voor vele ziektes, steunen wijze mensen er niet op. Dit lichaam is als een bal schuim die geen enkele druk aankan. Het is als een luchtbel op het wateroppervlak, die geen lang leven beschoren is. Het is als een luchtspiegeling, voortgekomen uit onze gehechtheden. Het heeft geen vaste substantie, net als de stam van de bananenboom, die geen kern heeft. Ach, dit lichaam is als een machine, een samenhangende groep van beenderen en pezen. Het is als een begoochelende illusie die bestaat uit vervalsingen. Het is als een droom, omdat het een irreële visie is. Het is als een weerkaatsing, omdat het een beeld van vorige daden is. Het is als een echo, omdat het van voorwaarden afhangt. Het is als een wolk, omdat het gekenmerkt wordt door onstuimigheid en ontbinding. Het is als een bliksemschicht, omdat het instabiel is en op elk moment oplost. Het lichaam heeft geen bezitter, omdat het het product is van een reeks verschillende voorwaarden. Het lichaam is inert, zoals aarde. Het heeft geen zelf, zoals water. Het is levenloos, zoals vuur, onpersoonlijk, zoals wind; en insubstantieel, zoals de ruimte.[3] Dit lichaam is onwerkelijk, omdat het een verbinding van de vier elementen is. Het is leeg, omdat het niet bestaat als een zelf of zichzelf niet beheerst. Het is onbezield, omdat het als gras, bomen, muren, aardklompen en hallucinaties is. Het is levenloos, omdat het voortgedreven wordt als een windmolen. Het is vuil, omdat het een samenklontering van etter en uitwerpselen is. Het is onwaar, omdat het voorbestemd is om gebroken en vernietigd te worden, hoeveel het ook gezalfd en gemasseerd wordt. Het wordt aangetast door de vierhonderd en vier ziektes. Het is als een oude bron, omdat het voortdurend door ouderdom overweldigd wordt. Zijn duur is nooit zeker. Zeker is alleen zijn

11 einde in de dood. Dit lichaam is een combinatie van aggregaten, elementen en zintuigen, die respectievelijk vergelijkbaar zijn met moordenaars, gifslangen en een lege stad.[4] Daarom zou je van zo n lichaam moeten walgen. Je zou er wanhopig over moeten zijn en je zou je bewondering voor het lichaam van de Tathagata moeten opwekken. Vrienden, het lichaam van de Tathagata is het lichaam van de dharma,[5] geboren uit kennis. Het lichaam van de Tathagata wordt geboren uit de opslagplaatsen van verdiensten en wijsheid. Het wordt geboren uit moraliteit, meditatie en wijsheid,[6] uit de bevrijdingen en de kennis en visie van de bevrijding. Het wordt geboren uit liefdevolle welwillendheid, mededogen, vreugde en gelijkmoedigheid.[7] Het wordt geboren uit vrijgevigheid, discipline en zelfbeheersing. Het wordt geboren uit het pad van de tien deugden.[8] Het wordt geboren uit geduld en vriendelijkheid. Het wordt geboren uit de wortels van deugd geplant door de standvastige inspanning. Het wordt geboren uit concentratie, bevrijding, meditatie en verzinking. Het wordt geboren uit studie, wijsheid en bevrijdingstechnieken. Het wordt geboren uit de zevenendertig hulpmiddelen voor de verlichting. Het wordt geboren uit geestelijke kalmering en overstijgende analyse. Het wordt geboren uit de tien machten, de vier onverschrokkenheden en de achttien bijzondere kwaliteiten. Het wordt geboren uit alle overstijgingen. Het wordt geboren uit kennis en overstijgende kennis. Het wordt geboren uit het opgeven van alle slechte eigenschappen en uit de verzameling van alle goede kwaliteiten. Het wordt geboren uit de waarheid. Het wordt geboren uit de werkelijkheid. Het wordt geboren uit bewuste gewaarwording. Vrienden, het lichaam van de Tathagata wordt geboren uit ontelbare goede werken. Naar dit lichaam zou je al je streven en verwachtingen moeten richten, en om de ziektes van de passies van alle levende wezens uit de weg te ruimen, moet je de geest van de onovertroffen volmaakte verlichting verwezenlijken. Terwijl de Licchavi Vimalakirti aldus de dharma onderrichtte aan wie naar zijn ziekte kwam vragen, ontvingen vele honderdduizenden levende wezens de geest van de onovertroffen volmaakte verlichting. [1] Vrijgevigheid, moraliteit, geduld, energie, meditatie en wijsheid > zes paramita s. [2] De wereld van het verlangen, van de zuivere vorm, en de vormeloze wereld > drie werelden. [3] Aarde, vuur, wind en water: de (>) vier elementen. Ruimte: de leegte. [4] De hele wereld: het subjectieve (> vijf aggregaten van de persoonlijkheid), het objectieve (> vier elementen) en hun contact (>zes zintuigen). [5] Lichaam van de dharma > drie lichamen. [6] Moraliteit, meditatie en wijsheid: samenvatting van het achtvoudige pad. (> vier edele waarheden). [7] Liefdevolle welwillendheid, mededogen, vreugde en gelijkmoedigheid > vier onmetelijkheden. [8] Tien deugden: > paramita s.

12 3 De weigerachtigheid van de leerlingen om Vimalakirti te bezoeken Toen dacht de Licchavi Vimalakirti bij zichzelf: Ik ben ziek, ik lig hier met mijn pijn in bed, maar de Tathagata, de heilige, de volmaakt verwezenlijkte Boeddha denkt er niet aan om medelijden met mij te hebben en steunt niemand om naar mijn ziekte te komen vragen. De Heer kende de gedachte in de geest van Vimalakirti en zei tot de eerbiedwaardige Sariputra:[1] Sariputra, ga eens vragen hoe het met de ziekte van de Licchavi Vimalakirti staat. Zo toegesproken, antwoordde de eerbiedwaardige Sariputra Boeddha: Heer, ik zie er eigenlijk tegenop om hem naar zijn ziekte te gaan vragen. Waarom? Ik herinner me dat ik op een dag onder een boom zat, in contemplatie verzonken, en dat de Licchavi Vimalakirti bij die boom aankwam en tot me zei: Eerbiedwaardige Sariputra, dit is niet de manier om in contemplatie te verzinken. Je zou zo in contemplatie moeten verzinken dat noch je lichaam noch je geest in de drie werelden gemanifesteerd worden. Je zou zo in contemplatie moeten verzinken dat je alle gewone gedragingen kunt vertonen zonder het ophouden te loochenen. Je zou zo in contemplatie moeten verzinken dat je de natuur van een gewone mens kunt manifesteren zonder dat je de spirituele verwezenlijking opgeeft. Je zou zo in contemplatie moeten verzinken dat je geest inwendig niet bezinkt, en uitwendig ook niet naar objecten beweegt. Je zou zo in contemplatie moeten verzinken dat de zevenendertig hulpmiddelen voor de verlichting zichtbaar zijn zonder te neigen naar welke overtuiging dan ook. Je zou zo in contemplatie moeten verzinken dat je het nirvana binnengaat zonder de passies die tot het domein van de transmigratie behoren te vernietigen. Eerbiedwaardige Sariputra, van wie zo in contemplatie verzinkt, zegt de Heer dat hij waarlijk in contemplatie verzonken is. Heer, toen ik dit onderricht hoorde, kon ik niets antwoorden en bleef sprakeloos achter. Daarom zie ik er tegenop om deze goede man naar zijn ziekte te gaan vragen. Toen zei Boeddha tot de eerbiedwaardige Mahamaudgalyayana:[2] Mahamaudgalyayana, ga eens naar de Licchavi Vimalakirti om hem naar zijn ziekte te vragen. Maudgalyayana antwoordde: Heer, ik zie er eigenlijk tegenop om hem naar zijn ziekte te gaan vragen. Waarom? Ik herinner me dat ik op een dag op een plein in de grote stad Vesali de dharma aan het onderrichten was en dat de Licchavi Vimalakirti daar aankwam en tot me zei: Eerbiedwaardige Maudgalyayana, dit is niet de juiste manier om de dharma te onderrichten aan de leken in hun witte kleren. Je moet de dharma in overeenstemming met de dharma onderrichten. Eerbiedwaardige Maudgalyayana, in de dharma is er geen essentie en zo sluit hij de bezoedeling van het zijn uit. Er is geen substantie in, en zo sluit hij de bezoedeling van de verlangens uit. Er is geen leven in en zo sluit hij geboorte en dood uit. Er is geen persoonlijkheid in, want hij stelt het zonder voorbije oorsprong of toekomstig lot. De dharma is kalm en vredig, want hij ruimt de gehechtheid aan de eigenschappen van de dingen op. Hij heeft geen passies, want hij heeft geen objecten. De weg is zonder woorden, want hij ruimt de uiteenzetting uit de weg. Hij is niet uit te drukken omdat hij alle golven van de geest verwijdert. De dharma is overal, want hij is als de ruimte. Hij heeft geen kleur of vorm, want hij is vrij van alle processen. Hij is zonder idee van aan een ego toe te behoren, want hij heeft geen notie van mijn. Hij vormt geen ideeën want hij is vrij van geest, gedachte of bewustzijn. Hij is onvergelijkbaar, want hij heeft geen rivalen. Hij heeft geen veronderstellingen of voorwaarden, want is niet afhankelijk van oorzaken.

13 Hij doordringt alles gelijkelijk, want alles wordt in het hoogste domein omvat. Hij past zich aan de werkelijkheid aan, door zich niet aan te passen. Hij verblijft aan de grens van de werkelijkheid, want hij heeft geheel geen fluctuatie. Hij is onbeweeglijk, want hij steunt niet op de objecten van de zes zintuigen. Hij komt of gaat niet, want hij staat nooit stil. Hij is opgebouwd uit leegte, opmerkelijk door zijn vormeloosheid, en is vrij van aannemen en verwerpen door zijn passieloosheid.[3] Hij staat ver van elke bevestiging of ontkenning, geboorte noch vernietiging. Er zit geen enkel fundamenteel bewustzijn in, omdat hij het bereik van oog, oor, neus, tong, lichaam en verstand[4] overstijgt. Hij kent geen hoogtes of laagtes. Hij kent geen beweging of activiteit. Eerbiedwaardige Mahamaudgalyayana, hoe zou een onderricht kunnen bestaan met betrekking tot zulk een dharma? Eerbiedwaardige Mahamaudgalyayana, zelfs de uitdrukking de dharma onderrichten is een veronderstelling en wie ernaar luistert, luistert naar een veronderstelling. Eerbiedwaardige Mahamaudgalyayana, daar waar geen veronderstellende woorden zijn, is er geen dharmaleraar, niemand om te luisteren en niemand om te begrijpen. Het is alsof een denkbeeldig iemand de dharma aan denkbeeldige mensen zou onderrichten. Daarom moet je de dharma onderrichten door je geest hierop te laten verblijven. Je zou de spirituele vermogens van de levende wezens juist moeten kunnen inschatten. Door de juiste visie van het oog van de wijsheid[5], door het grote mededogen te vertonen, door de welwillende activiteit van de Boeddha te erkennen, door je bedoelingen te zuiveren en de uiteindelijke uitdrukkingen van de dharma te begrijpen, zou je de dharma moeten onderrichten, opdat de continuïteit van de drie schatten nooit onderbroken zou worden. Heer, toen Vimalakirti zo gesproken had, ontvingen achthonderd leken in de menigte de geest van de onovertroffen volmaakte verlichting, en ikzelf, ik was sprakeloos. Daarom, Heer, zie ik er eigenlijk tegenop om deze goede man naar zijn ziekte te vragen. Toen zei Boeddha tot de eerbiedwaardige Mahakasyapa:[6] Mahakasyapa, ga naar de Licchavi Vimalakirti om hem naar zijn ziekte te vragen. Heer, ik zie er eigenlijk tegenop om naar zijn ziekte te gaan vragen. Waarom? Ik herinner me dat ik op een dag in een arme straat om voedsel ging bedelen en dat de Licchavi Vimalakirti daar aankwam en zei: Eerbiedwaardige Mahakasyapa, de huizen van de rijken vermijden en de huizen van de armen begunstigen is partijdigheid in welwillendheid. Eerbiedwaardige Mahakasyapa, je moet je baseren op de gelijkheid van de dingen en steeds met alle levende wezens in gedachten bedelen. Je moet om voedsel bedelen om niet te eten. Je zou aalmoezen moeten zoeken om het materialisme van anderen uit de weg te ruimen. Als je een stad binnenkomt, moet je er de feitelijk leegte van voorstellen. Toch moet je erdoor gaan om mannen en vrouwen te doen evolueren. Je moet de huizen binnengaan alsof je tot de familie van de boeddha s toetreedt. Ontvang je voedsel door niets te nemen. Bezie de kleuren als een blindgeborene. Hoor de geluiden alsof ze echo s waren. Ruik de geuren zoals je de wind ruikt. Proef de smaken zonder onderscheid te maken. Voel de aanrakingen in het besef van de uiteindelijke afwezigheid van het contact in de overstijgende kennis. En ken de dingen alsof ze goochelverschijnselen zijn. Wat geen intrinsieke substantie en geen overgebrachte substantie heeft, brandt niet. En wat niet brandt, zal niet geblust worden. Waardige Mahakasyapa, als je geconcentreerd bent in de acht bevrijdingen, zonder de acht foute wegen te overstijgen, als je door de gelijkheid van de bonno s in de gelijkheid van de heiligheid kunt binnendringen, als je door deze ene voedselgift aan alle wezens en boeddha s een offer kunt

14 brengen, dan mag je zelf eten. Zo ben je, als je na een offer te brengen eet, niet bezoedeld door passies, noch vrij van passies, niet geconcentreerd en niet uit concentratie, zit je niet vast in de wereld van transmigraties of in het nirvana. Bovendien, eerbiedwaardige, haalt wie voedsel geeft, er geen grote of kleine vrucht, geen winst of verlies uit. Hij volgt de weg van de boeddha s, niet de weg van de volgelingen. Alleen op deze manier, waardige Mahakasyapa, is de beoefening van je te voeden met aalmoezen betekenisvol. Heer, toen ik zijn onderricht hoorde, was ik verbaasd en dacht: Eer aan alle bodhisattva s! Als een lekenbodhisattva zo welbespraakt kan zijn, wie kan er dan de geest van de onovertroffen volmaakte verlichting niet ontvangen? Sindsdien raad ik niet langer de voertuigen van de volgelingen en die van de eenzame wijzen aan, maar de mahayana.[7] En daarom Heer, zie ik er tegen op om deze goede man naar zijn ziekte te vragen. Toen zei Boeddha tot de eerbiedwaardige Subhuti:[8] Subhuti, ga naar de Licchavi Vimalakirti om hem naar zijn ziekte te vragen. Subhuti antwoordde: Heer, ik zie er eigenlijk tegenop om hem naar zijn ziekte te gaan vragen. Waarom? Ik herinner me dat ik op een dag bij het huis van de Licchavi Vimalakirti in de grote stad Vesali om voedsel bedelde, en dat hij mijn kom nam en met heerlijk voedsel vulde. Hij zei: Eerbiedwaardige Subhuti, neem dit voedsel aan als je door de gelijkheid van alle materiële objecten kunt doordringen tot de gelijkheid van alle verschijnselen, en zo, door de gelijkheid van alle verschijnselen kunt doordringen tot alle eigenschappen van een boeddha. Neem dit voedsel als je, zonder je begeerte, je haat en je dwaasheid[9] te vernietigen, niet meer in hun gezelschap verblijft; als je het pad van de ene weg kunt volgen zonder ooit je egoïstische visies te storen; als je de kennis en de bevrijding kunt voortbrengen zonder je onwetendheid en je begeerte naar het bestaan te overwinnen; als je door de gelijkheid van de vijf doodzonden je gelijkheid van de bevrijding bereikt; als je bevrijd noch gebonden bent; als je de vier edele waarheden niet ziet en toch niet degene bent die de waarheid niet gezien heeft. Als je geen enkel resultaat bereikt, maar toch niet degene bent die niet bereikt. Als je een gewoon mens bent, maar toch niet de eigenschappen van een gewone mens hebt. Als je niet heilig bent, maar toch niet nietheilig; als je verantwoordelijk bent voor alle dingen, maar toch vrij bent van eender welke notie over eender wat. Neem dit voedsel aan, eerbiedwaardige Subhuti, als je, zonder de Boeddha te zien, de dharma te horen of de sangha te dienen[10] het religieuze leven onder de zes heterodoxe meesters: Puranakasyapa, Maskarin Gosatiputra, Samjayin Vairatiputra, Kakudakatyayana, Ajitakesakambala en Nirgantha Janiputra en de wegen volgt die ze voorschrijven.[11] Neem dit voedsel aan, eerbiedwaardige Subhuti, als je alle foute visies onderhoudt, geen uitersten of centrum vindt, als je in beslag genomen wordt door tegenslagen, en als je geen gunstige voorwaarden verwerft. Als je de passies opneemt en geen zuivering bereikt; als de kalmte van alle levende wezens jouw kalmte is, eerbiedwaardige; als iemand die jou offers aanbiedt hierdoor niet gezuiverd wordt; als iemand die jou voedsel aanbiedt nog steeds in de drie werelden valt; als je in het gezelschap van alle demonen bent; als je alle passies onderhoudt; als de aard van de passies de aard van een eerbiedwaardige is; als je al het onderricht van de boeddha s bekritiseert; als je niet op de sangha steunt en je uiteindelijk nooit de hoogste bevrijding bereikt. Heer, toen ik deze woorden van de Licchavi Vimalakirti hoorde, vroeg ik me af wat ik moest zeggen of doen, maar ik tastte volledig in het duister. Ik liet de kom achter en stond op het punt om het huis te verlaten toen de Licchavi Vimalakirti tot me zei: Eerbiedwaardige Subhuti, wees

15 niet bang van deze woorden en neem je kom mee. Wat denk je, eerbiedwaardige Subhuti? Als het een verschijnsel was dat door de Tathagata gemaakt was, zou je dan bang zijn? Ik antwoordde: Nee, zeker niet, edele heer. Toen zei hij: Eerbiedwaardige Subhuti, de aard van alle dingen is als een illusie, als een toververschijnsel. Dus moet je er niet bang van zijn. Waarom? Alle woorden hebben deze aard ook, en dus zijn de wijzen niet gehecht aan woorden en zijn ze er ook niet bang van. Waarom niet? Uiteindelijk bestaat taal helemaal niet, behalve als bevrijding. De aard van alle dingen is bevrijding. Toen Vimalakirti op deze manier gesproken had, verkregen tweehonderd goden de zuivere doctrinaire visie met betrekking tot alle dingen, zonder verduistering, of ontheiliging, en verkregen vijfhonderd goden het harmoniërende geduld. Ikzelf, ik was sprakeloos en kon hem niet antwoorden. Daarom, Heer, zie ik er tegenop om bij deze goede man naar zijn ziekte te gaan vragen. Toen zei Boeddha tot de eerbiedwaardige Purnamaitrayaniputra:[12] Purna, ga naar de Licchavi Vimalakirti om naar zijn ziekte te vragen. Purna antwoordde: Heer, ik zie er eigenlijk tegenop om hem naar zijn ziekte te gaan vragen. Waarom? Ik herinner me dat ik op een dag in het bos aan enkele jonge monniken de dharma onderrichtte en dat de Licchavi Vimalakirti daar aankwam en tot me zei: Eerbiedwaardige Purna, concentreer je eerst, houd rekening met de geest van deze jonge monniken en onderricht hen dan de dharma! Leg geen bedorven voedsel in een kom bezet met juwelen! Begrijp eerst de neigingen van deze monniken en verwar onbetaalbare saffieren niet met glazen kralen! Eerbiedwaardige Purna, verwacht geen eenzijdige vermogens bij levende wezens, zonder hun spirituele vemogens te onderzoeken. Verwond niet wie niet gewond is, leg geen smal pad op aan iemand die naar een groot pad streeft. Probeer de grote oceaan niet in een hoefafdruk van een os te gieten. Probeer de berg Sumeru niet in een mosterdzaadje te steken. Verwar de schittering van de zon niet met het licht van een glimworm. En stel degenen die het gebrul van een leeuw bewonderen niet bloot aan het gehuil van een jakhals! Eerbiedwaardige Purna, al deze monniken waren voorheen op het pad van de mahayana, maar zijn de geest van de verlichting vergeten. Leid hen dus niet op het voertuig van de volgeling.[13] Het voertuig van de volgeling is niet van tel op het hoogste niveau, en je volgelingen zijn als blindgeborenen als het gaat over de erkenning van de soorten spirituele vermogens van levende wezens. Op dat moment concentreerde de Licchavi Vimalakirti zich en de monniken begonnen zich hun vorige levens te herinneren, waar ze de wortels van deugd voortgebracht hadden door vijfhonderd boeddha s te dienen omwille van de volmaakte verlichting. Zodra hun eigen geest van de verlichting hen duidelijk geworden was, bogen ze neer aan de voeten van die goede man en brachten hun handpalmen in respect bij elkaar. Hij onderrichtte hen de dharma en ze bereikten allemaal het stadium van de onomkeerbaarheid van de grote geest van de onovertroffen volmaakte verlichting. Ik begreep toen dat de volgelingen die de gedachten of neigingen van anderen niet begrijpen, niet in staat om iemand de dharma te onderrichten zijn. Waarom? Deze volgelingen munten niet uit in het onderscheiden van de hogere of lagere spirituele vermogens, en ze zijn niet altijd in de toestand van concentratie zoals de Tathagata, de Heilige, de volmaakte verwezenlijkte Boeddha. Daarom, Heer, zie ik ertegen op om deze goede man naar zijn ziekte te gaan vragen.

16 Toen zei Boeddha tot de eerbiedwaardige Mahakatyayana:[14] Katyayana, ga naar de Licchavi Vimalakirti om naar zijn ziekte te vragen. Katyayana antwoordde: Heer, ik zie er eigenlijk tegenop om hem naar zijn ziekte te gaan vragen. Waarom? Ik herinner me dat ik op een dag, nadat Boeddha de monniken een korte inleiding had gegeven, de uitdrukkingen van die toespraak aan het uitleggen was en de betekenis van vergankelijk, ellendig, zelfloos en vredig onderrichtte.[15] De Licchavi Vimalakirti kwam naar me toe en zei: Eerbiedwaardige Mahakatyayana, onderricht geen hoogste werkelijkheid alsof die gekenmerkt wordt door activiteit, productie en vernietiging. Eerbiedwaardige Mahakatyayana, niets werd ooit vernietigd, niets wordt vernietigd en niets zal ooit vernietigd worden. Dat is de betekenis van vergankelijk. Begrijpen dat de vijf aggregaten leeg zijn van een eigen natuur en dus zonder geboorte zijn, dat is de betekenis van ellendig. Het feit van de nondualiteit van het zelf en de zelfloosheid is de betekenis van zelfloosheid. Wat geen intrinsieke substantie en geen andere soort van substantie heeft, brandt niet, en wat niet brandt, wordt niet geblust. Zulk een afwezigheid van uitdoving is de betekenis van vrede. Toen hij zo gesproken had, werd de geest van de monniken bevrijd van hun bezoedelingen en gingen ze een staat van niet-grijpen binnen. Daarom, Heer, zie ik ertegen op om deze goede man naar zijn ziekte te gaan vragen. Toen zei Boeddha tot de eerbiedwaardige Aniruddha:[16] Aniruddha, ga naar de Licchavi Vimalakirti om naar zijn ziekte te vragen. Aniruddha antwoordde: Heer, ik zie er eigenlijk tegenop om naar zijn ziekte te gaan vragen. Waarom? Ik herinner me dat op een dag, tijdens een wandeling, de grote Brahma die Subhavyuha heet en de tienduizend andere brahma s[17] die hem vergezelden die plaats met hun gloed verlichtten en dat ze, nadat ze met hun hoofden aan mijn voeten bogen, opzij gingen zitten en vroegen: Eerbiedwaardige Aniruddha, Boeddha zegt dat u de meest vooraanstaande bent van degenen die het hemelse oog bezitten.[18] Hoe ver reikt het hemelse zicht van de eerbiedwaardige Aniruddha? Ik antwoordde: Vrienden, ik zie het hele heelal met zijn miljarden werelden van Boeddha Shakyamuni net zo makkelijk als een mens met een gewoon zicht een noot in de palm van zijn hand ziet. Toen ik deze woorden uitgesproken had, kwam de Licchavi Vimalakirti naar me toe, boog zijn hoofd aan mijn voeten en vroeg me: Eerbiedwaardige Aniruddha, is de aard van jouw hemelse oog samengesteld? Als het samengesteld is, is het hetzelfde als de bovennatuurlijke kennis van de heterodoxen? Als het nietsamengesteld is, dan is het niet opgebouwd en is het dus, als zodanig, niet in staat om te zien. Hoe zie je dan, oudere volgeling? Bij deze woorden was ik sprakeloos en ook Brahma was verbaasd over het onderricht van deze goede man. Hij boog voor hem en vroeg: Wie in de wereld bezit het hemelse oog? Vimalakirti antwoordde: In de wereld hebben de boeddha s het hemelse oog. Ze zien alle boeddhavelden zelfs zonder uit hun concentratie te gaan en zonder door dualiteit geraakt te worden. Toen ze deze woorden hoorden, werden de tienduizend brahma s geïnspireerd door een grote standvastigheid en ontvingen ze de geest van de onovertroffen volledige volmaakte verlichting.

17 Ze eerden zowel mij als die goede man en verdwenen. En ik, ik bleef sprakeloos achter, en daarom zie ik ertegen op om deze goede man te gaan vragen naar zijn ziekte. Toen zei Boeddha tot de eerbiedwaardige Upali:[19] Upali, ga naar de Licchavi Vimalakirti om naar zijn ziekte te vragen. Upali antwoordde: Heer, ik zie er eigenlijk tegenop om hem naar zijn ziekte te gaan vragen. Waarom? Heer, ik herinner me dat er op een dag twee monniken waren die de een of andere regel hadden overtreden en te beschaamd waren om voor de Heer te verschijnen. Dus kwamen ze naar mij en zeiden: Eerbiedwaardige Upali, we hebben een regel overtreden, maar we zijn te beschaamd om voor Boeddha te verschijnen. Eerbiedwaardige Upali, neem alstublieft onze angst weg door ons onze inbreuk te vergeven. Heer, toen ik voor deze twee monniken een religieuze toespraak hield, kwam de Licchavi Vimalakirti naar me toe en zei: Eerbiedwaardige Upali, maak de zonde van deze twee monniken niet nog erger. Draag niet bij tot hun lijden, maar vernietig daarentegen hun berouw. Eerbiedwaardige Upali, de zonde kan niet binnen of buiten gegrepen worden, of ertussenin. Waarom? Boeddha heeft gezegd: Levende wezens worden door de passies van de gedachten gekweld en gezuiverd door de zuivering van de gedachten. Eerbiedwaardige Upali, de geest ligt noch binnen noch buiten en kan ook niet tussenin gegrepen worden. De zonde is net zoals de geest en alle dingen zijn net zoals de zonde. Ze ontsnappen niet aan dezelfde werkelijkheid. Eerbiedwaardige Upali, wordt deze natuur van de geest, waardoor jouw geest bevrijd is, ooit gekweld? Nooit, antwoordde ik. Eerbiedwaardige Upali, de geest van alle levende wezens heeft dezelfde aard. Eerbiedwaardige Upali, passies bestaan uit beeldvormingen. Het uiteindelijke niet-bestaan van deze beeldvormingen en denkbeeldige hersenspinsels. Dat is de zuiverheid van de intrinsieke natuur van de geest. Misvattingen zijn passies. De ultieme afwezigheid van misvattingen is de intrinsieke aard van de geest. De veronderstelling van een zelf is een passie. De afwezigheid van een zelf is de intrinsieke aard van de geest. Eerbiedwaardige Upali, alle dingen worden niet voortgebracht, niet vernietigd en hebben geen duur, als begoochelende illusies, wolken, hallucinaties en onwerkelijke visies: alle dingen zijn als de weerspiegeling van de maan in het water en als een spiegelbeeld. Ze komen voort uit hersenspinsels. Wie dit weet wordt degene genoemd die de discipline waarlijk hooghoudt. En wie op die manier gedisciplineerd is, is inderdaad goed gedisciplineerd. Toen zeiden de twee monniken: De huishouder is buitengewoon begiftigd met wijsheid. De eerbiedwaardige Upali, van wie de Heer zei dat hij uitmunt in het hooghouden van de discipline, is niet zijn gelijke. Ik zei toen tegen de twee monniken: Denk dat hij maar een huishouder is. Waarom niet? Met uitzondering van de Tathagata zelf is er geen volgeling of bodhisattva in staat om met zijn welsprekendheid te wedijveren of met de schittering van zijn wijsheid te rivaliseren. Daarop werden de twee monniken bevrijd van hun angsten en werden ze geïnspireerd door een grote standvastigheid en ontvingen ze de geest van de onovertroffen volmaakte verlichting. Ze bogen voor de goede man en spraken de wens uit: Moge alle wezens zulk een welsprekendheid bereiken. Daarom zie ik ertegen op om deze goede man naar zijn ziekte te gaan vragen.

18 Toen zei Boeddha tot de eerbiedwaardige Rahula:[20] Rahula, ga naar de Licchavi Vimalakirti om naar zijn ziekte te vragen. Rahula antwoordde: Heer, ik zie er eigenlijk tegenop om naar zijn ziekte te gaan vragen. Waarom? Heer, ik herinner me dat er op een dag een groep jongeren uit Licchavi naar de plaats kwamen waar ik zat en tot me zeiden: Eerbiedwaardige Rahula, u bent de zoon van de Heer en u hebt aan het koninkrijk van een universele monarch verzaakt en u uit de wereld teruggetrokken. Wat zijn nu volgens u de deugden en voordelen in het zich terugtrekken uit de wereld? Toen ik hen de deugden en voordelen en van je uit de wereld terug te trekken netjes uitlegde, kwam de Licchavi Vimalakirti naar me toe. Hij groette me en zei: Eerbiedwaardige Rahula, zo mag je de deugden en voordelen van de terugtrekking uit de wereld niet onderrichten. Waarom niet? De terugtrekking is zelf de volledige afwezigheid van deugden en voordelen. Eerbiedwaardige Rahula, je kunt spreken over voordelen en deugden met betrekking tot samengestelde dingen, maar de verzaking is niet samengesteld, dus kan er geen sprake zijn van voordelen en deugden met betrekking tot het niet-samengestelde. Eerbiedwaardige Rahula, je terugtrekken uit de wereld is niet materieel, maar vrij van materie. Het is vrij van de extreme visies van een begin en een einde. Daarom is dit de weg van het nirvana. De terugtrekking wordt geprezen door de wijzen, omhelsd door de heiligen, en is de overwinning van alle demonen. Ze bevrijdt je uit de transmigraties in de vijf bestaanstoestanden, zuivert de vijf visies, cultiveert de vijf krachten en steunt de vijf spirituele vermogens. De verzaking is volledig onschadelijk voor anderen en wordt niet door slechte dingen verwaterd. Ze disciplineert de heterodoxen en overstijgt alle scholen. Ze is de brug over het moeras van het verlangen, zonder grijpen en vrij van de gewoontes van ik en mijn. Ze is zonder gehechtheid en zonder verstoring, en ruimt alle opwinding uit de weg. Ze disciplineert jou geest en beschermt de geest van anderen. Ze begunstigt de kalmte en stimuleert de overstijgende introspectie. Haar valt niets te verwijten op welke manier dan ook en wordt dus terugtrekken genoemd. Wie op deze manier het wereldse verlaat, wordt iemand die zich waarlijk uit de wereld terugtrekt genoemd. Jongeren, verzaak aan de wereld in het licht van dit helder onderricht. De verschijning van een boeddha is een grote zeldzaamheid, een leven met vrije tijd en mogelijkheden is erg hard te verkrijgen en een mens zijn is heel waardevol. De jongeren klaagden: Maar huishouder, we hebben de Tathagata horen zeggen dat we ons zonder toelating van onze ouders niet uit de wereld mogen terugtrekken. Vimalakirti antwoordde: Jongeren, breng enkel maar de geest van de onovertroffen volledige volmaakte verlichting voort en ontwikkel jullie gedrag op energieke wijze. Dat zal op zich jullie terugtrekking en wijding zijn. Daarop ontvingen tweeëndertig van de Licchavi jongeren de geest van de onovertroffen volledige volmaakte verlichting. Daarom Heer, zie ik ertegen op om bij deze goede man te gaan vragen naar zijn ziekte. Toen zei Boeddha tot de eerbiedwaardige Ananda:[21] Ananda, ga naar de Licchavi Vimalakirti om naar zijn ziekte te vragen. Ananda antwoordde: Heer, ik zie er eigenlijk tegenop om naar zijn ziekte te gaan vragen. Waarom? Heer, ik herinner me dat het lichaam van de Heer op een dag een ongesteldheid vertoonde en hij me om wat melk vroeg. Ik nam zijn kom en ging naar de deur van het huis van een grote brahmanenfamilie.

19 De Licchavi Vimalakirti kwam daar aan en nadat hij me begroet had, zei hij: Eerbiedwaardige Ananda, wat doe je hier op de drempel van dit huis met je kom in je hand, zo vroeg in de ochtend? Ik antwoordde: Het lichaam van Boeddha vertoont een ongesteldheid en heeft wat melk nodig. Daarom kom ik hier wat halen. Vimalakirti zei toen tot mij: Eerbiedwaardige Ananda, zeg zoiets niet! Eerbiedwaardige, het lichaam van de Tathagata is als diamant, want hij heeft er elk spoor van kwaadaardigheid uit verdreven en is begiftigd met al het goede. Hoe zou er in zulk lichaam een ziekte of ongemak kunnen zijn? Eerbiedwaardige Ananda, ga in stilte en kleineer de Heer niet. Zeg zulke dingen niet aan anderen. Het zou niet goed zijn voor de krachtige goden of voor de bodhisattva s die uit de verschillende boeddhavelden komen om zulke woorden te horen. Eerbiedwaardige Ananda, een universele koning die begiftigd is met alleen maar een kleine wortel van deugd, is vrij van ziektes. Hoe zou de Heer, die een oneindige wortel van deugd heeft, een ziekte kunnen hebben? Dat is onmogelijk. Eerbiedwaardige Ananda, breng geen schaamte over ons en ga in stilte, opdat de leden van heterodoxe scholen je woorden niet zouden horen. Ze zouden zeggen: Een schande! De leraar van die mensen kan nog niet eens zijn eigen ziekte genezen. Hoe kan hij dan de ziektes van anderen genezen? Eerbiedwaardige Ananda, ga discreet weg opdat niemand je ziet. Eerbiedwaardige Ananda, het lichaam van de tathagata s is het lichaam van de dharma,[22] en geen lichaam dat door materieel voedsel gesteund wordt. De tathagata s hebben een transcendentaal lichaam dat alle wereldse eigenschappen overstegen heeft. Er is geen schade aan het lichaam van de Tathagata, want het heeft alle bezoedelingen uit de weg geruimd. Het lichaam van een tathagata is niet-samengesteld en is vrij van alle vormende activiteit. Eerbiedwaardige Ananda, geloven dat er ziekte kan zijn in zulk een lichaam is onredelijk en onwaarschijnlijk! Toen ik deze woorden hoorde, vroeg ik me af of ik de woorden van Boeddha goed gehoord had en of ik Boeddha niet verkeerd begrepen had, en ik was heel erg beschaamd. Toen hoorde ik een stem uit de hemel zeggen: Ananda! De huishouder spreekt de waarheid! Maar omdat Boeddha in de tijd van de vijf ontaardingen verschenen is, manifesteert hij dingen als ziektes om de levende wezens te disciplineren, die zelf aan ziekte en lijden onderworpen zijn. Wees daarom niet beschaamd, Ananda, en ga melk halen! Heer, zo verliep mijn gesprek met de Licchavi Vimalakirti en daarom zie ik ertegen op om bij deze goede man naar zijn ziekte te vragen. Op dezelfde manier zagen de vijfhonderd volgelingen van Boeddha ertegen op om naar de Licchavi Vimalakirti te gaan en elk van hen vertelde zijn eigen relaas en zijn gesprek met de Licchavi Vimalakirti. [1] Sariputra: in de hinayana-teksten de belangrijkste leerling van Boeddha, die zich onderscheidde door zijn meditatie en wijsheid. [2] Maudgalyayana: naaste vriend van Sariputra, en samen met hem de belangrijkste leerling van Boeddha volgens de hinayana-teksten. Hij onderscheidde zich door zijn paranormale krachten. [3] Leegte, vormeloosheid en passieloosheid > drie poorten van de bevrijding. [4] Dus de zes zintuigen. [5] Oog van de wijsheid > vijf ogen.

20 [6] Mahakasyapa. de eerste opvolger van Boeddha. Hij muntte uit in strenge, eenzame observatie. [7] De weg van de volgelingen, de weg van de eenzame wijze, de mahayana >drie voertuigen. [8] Subhuti: de leerling van Boeddha die uitblonk in het uiteenzetten van de leegte van alle dingen. [9] Begeerte, haat en dwaasheid > drie vergiften. [10] Boeddha, dharma en sangha: >drie schatten. [11] Zes leraren die in de tijd van Shakyamuni onderrichten, en tegen wie Boeddha zich soms expliciet verzette: Ze predikten respectievelijk: amoraliteit, fatalisme, scepticisme, verklaringen voor het bestaan van het heelal, materialisme en het jainisme. [12] Purnamaitrayaniputra: de leerling van Boeddha die uitblonk in het uiteenzetten van de dharma. [13] Voertuig van de volgeling > drie voertuigen. [14] Katyayana: de leerling van Boeddha die gespecialiseerd was in discussies en exegese. [15] Ellendig, vergankelijk, zelfloos en vredig > drie merktekens. [16] Aniruddha: de leerling van Boeddha die uitblonk in het gebruik van de hemelse visie. [17] Brahma s > deva. [18] Hemels oog > vijf ogen. [19] Upali: de leerling van Boeddha die verantwoordelijk was voor kwesties aangaande discipline en rituelen. [20] Rahula: de zoon en leerling van Boeddha, en gespecialiseerd in esoterische praktijken. [21] Ananda: leerling en persoonlijke secretaris van Boeddha. [22] Lichaam van de dharma (Skt: dharmakaya) > drie lichamen.