Bij plagen is sprake van incidenten. Pesten echter gebeurt systematisch: een aantal keren per week, een keer per week of regelmatig.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bij plagen is sprake van incidenten. Pesten echter gebeurt systematisch: een aantal keren per week, een keer per week of regelmatig."

Transcriptie

1 Pestprotocol basisschool De Krullevaar 1. Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen Gelijkwaardigheid Wisselend slachtofferschap Humoristisch Af en toe Pesten Machtsverschil Hetzelfde slachtoffer Gemeen, kwetsend Regelmatig, vaak, voortdurend Een definitie van pesten op school luidt als volgt: Pesten is het systematisch uitoefenen van psychische en/of fysieke mishandeling door een kind of een groep kinderen van één of meer klasgenoten, die niet (meer) in staat zijn zichzelf te verdedigen. Bij plagen is sprake van incidenten. Pesten echter gebeurt systematisch: een aantal keren per week, een keer per week of regelmatig. Pesten komt helaas ook bij ons op school voor. Het is een probleem dat wij onder ogen willen zien en op onze school dan ook serieus willen aanpakken. Daar zijn wel enkele voorwaarden aan verbonden: - Pesten moet als probleem worden gezien door alle direct betrokken partijen. - Kinderen (gepeste kinderen, kinderen die pesten en de zwijgende groep leerlingen die niets doet), leerkrachten en de ouders/verzorgers (hierna genoemd: ouders) - Kinderen weten hoe het wel hoort en kunnen daardoor andere keuzes maken. - De school moet proberen pestproblemen zien te voorkomen. Los van het feit of pesten wel of niet aan de orde is, moet het onderwerp pesten met de kinderen bespreekbaar worden gemaakt. Er worden regels met de kinderen vastgesteld. - Als pesten optreedt, moeten leerkrachten (in samenwerking met de ouders) dat kunnen signaleren en duidelijk stelling nemen. - De school beschikt over een directe aanpak. Zie hiervoor punt 6 : stappenplan - Wanneer het probleem niet op de juiste wijze wordt aangepakt of de aanpak niet het gewenste resultaat oplevert dan zal er overlegd worden over een andere aanpak, eventueel met hulp van externe instanties. - Ouders voelen zich vrij om het vermoeden van pesten te bespreken op school. - Leerkrachten zijn alert op de blinde vlekken ; hij of zij kan deel uitmaken van de groep pesters, daarom is het belangrijk dat de leerkracht open staat voor begeleiding, intervisie. Ook kan er advies gevraagd worden aan de vertrouwenspersoon binnen het team. De Krullevaar beschikt over meerdere vertrouwenspersonen. Namen staan vermeld in de schoolgids.

2 2. Doel pestprotocol basisschool De Krullevaar. Dit pestprotocol heeft als doel dat alle kinderen zich bij ons op school veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door elkaar te steunen en wederzijds respect te tonen stellen we alle kinderen in de gelegenheid om met veel plezier naar school te gaan! De school streeft een positieve, opbouwende sfeer na op school. We doen dat door regels en afspraken zichtbaar te maken voor kinderen en volwassenen zodat als er zich ongewenste situaties voordoen, zij elkaar kunnen aanspreken op deze regels en afspraken. Veel ouders verlangen van de school dat het kwaad (de pester) moet worden bestreden, en dat het goede moet worden beschermd. De school kiest er niet voor kinderen te beoordelen als behorend bij kwaad of goed. Ieder mens maakt weleens fouten. Kinderen hebben het recht daarin te worden opgevoed en te worden begeleid. De medewerker heeft de plicht hierin te corrigeren/begrenzen. De school staat niet toe dat een kind (of een ouder) mag doen en laten wat het wil als dat ten koste gaat van hem-haarzelf en de anderen. De grens die de school hierin hanteert zijn normale fatsoensregels die in Nederland gelden. De basisprincipes ervan zijn vastgelegd in de Nederlandse grondwet. In de maatschappij, en ook op school is het noodzakelijk dat je leert elkaar te respecteren. De school zal daarom kwaadsprekerij tegen gaan van ouders en anderen en daarnaast duidelijk maken dat er geen enkele reden is om een klasgenoot te bedreigen. De Krullevaar kiest voor de oplossingsgerichte aanpak. Dat wil zeggen de school zoekt een oplossing die alle partijen (zoveel mogelijk) recht doet, en borgt gemaakte afspraken. 3. Preventief pestbeleid. Het klimaat van de school. De Krullevaar vindt een goed pedagogisch klimaat zeer belangrijk. Dat uit zich in aandacht voor normen en waarden die we vanuit de identiteit van de school belangrijk vinden. We leren met elkaar en hebben ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid hiervoor. De school is een gemeenschap waar je elkaar ondersteunt. Wij vinden de sfeer waarin een kind zal opgroeien van groot belang om zo een volwaardig mens te worden. Wij stellen daarom een vriendelijk en veilig klimaat, met orde en regelmaat, op prijs. Pas als het kind zich veilig voelt, kan het zich ontwikkelen. Regelmaat geeft het kind kansen. Daarom hanteren we binnen onze school de volgende afspraken in alle groepen en spreken die met de kinderen af. Hierbij wordt rekening gehouden met de leeftijd van de leerlingen. De afspraken worden vertaald naar het niveau van de kinderen en krijgen een plaats in elke klas. We hopen dat de afspraken meehelpen om pesten te voorkomen en spreken de kinderen, die zich niet aan de gemaakte afspraken houden, daarop aan. Afspraken op de Krullevaar. - Ik, jij, hij, zij iedereen hoort erbij. - Voor alle spullen zorgen wij goed, omdat je ze morgen weer gebruiken moet. - School schoon, heel gewoon. - Hoe leuk het buiten ook was, je komt weer rustig in de klas. Kanjer en vreedzame school afspraken - We vertrouwen elkaar - We helpen elkaar - Niemand speelt de baas - Niemand lacht uit - Niemand is zielig

3 Veiligheid Om de fysieke veiligheid te waarborgen heeft het gehele personeel in 2009 een agressietraining gevolgd. Hieruit is het agressieprotocol ontstaan, waarin beschreven staat hoe we omgaan met bepaalde vormen van agressief gedrag van zowel kinderen, ouders en andere betrokkenen. Iedereen die betrokken is bij het begeleiden van kinderen heeft een verklaring omtrent goed gedrag. Tijdens schooltijden moeten bezoekers door de voordeur naar binnen komen en zijn de beide hekken gesloten. Er is een conciërge, een administratief medewerkster en andere medewerkers die geen groep begeleiden die ingeschakeld kunnen worden bij calamiteiten. Er zijn medewerkers op school die jaarlijks een BHV training volgen. Preventieve werkvormen. We gebruiken de methode Vreedzame School, waardoor kinderen leren omgaan met conflicten en het aangeven van hun eigen grenzen. De Vreedzame School wordt gebruikt in de groepen 1 t/m 8. Iedere week wordt er een les gegeven uit deze methode. Er zijn verschillende Vreedzame School weken in het jaar gepland. Waarin verschillende thema s centraal staan en gezamenlijke activiteiten worden uitgevoerd. De kinderen van de onderbouw hebben maatjes in de bovenbouw die hen kunnen begeleiden bij de gezamenlijke vieringen, openingen en activiteiten in de school. In de pauzes lopen er op beide schoolpleinen mediatoren rond. Mediatoren zijn kinderen van groep 7 en 8 die een training hebben gevolgd. Deze training komt uit de methode De Vreedzame School en houdt in dat bovenbouwleerlingen kleine schoolplein-ruzies helpen oplossen. De andere kinderen weten dat zij bij de mediatoren terecht kunnen. Mediatoren zijn te herkennen aan gekleurde banden om hun arm. Tijdens de LKP lessen krijgen de kinderen vanaf groep 3 sociale vaardigheidstrainingen waarbij gebruik gemaakt wordt van de Kanjertraining. Vanaf groep 3 worden er gezamenlijk klassenregels afgesproken, deze worden opgehangen in de klas en kunnen door alle kinderen uit de groep worden ondertekend. Vanaf groep 3 wordt er gebruik gemaakt van het Oeps bord. Als kinderen zich niet aan de regels houden komen ze in de oeps. Bij de tweede keer krijgen ouders een brief. Bij de derde keer komen ouders op gesprek bij de leerkracht om het gedrag te bespreken. Vanaf groep 3 wordt er gebruik gemaakt van een sociogram waardoor de leerkracht inzicht kan krijgen in de onderlinge verhoudingen tussen de leerlingen in de groep. De leerkracht kan zo inspelen op de wisselwerkingen tussen leerlingen onderling en zijn aanpak hierop afstemmen. Voor het volgen van het sociaal emotioneel welbevinden van de kinderen maken wij gebruik van de Scol vragenlijsten voor leerkrachten en kinderen vanaf groep 6. Iedere maand staat er een ander aandachtspunt qua gedrag centraal in de school waar alle groepen aandacht aan besteden in die maand. Verder hebben wij op school individuele speltherapie voor kinderen die sociaal emotionele ondersteuning kunnen gebruiken, dit wordt gegeven door de school maatschappelijk werkster. En coaching of therapie voor individuele kinderen door Ib ers en/of kindercoach/therapeute die werkzaam zijn op onze school. Er kan gebruik gemaakt worden van de speelpraat groep, 2 tot 3 keer per jaar wordt deze training gegeven op de Krullevaar. De training is voor kinderen die ondersteuning kunnen gebruiken op sociaal emotioneel gebied. 4.Indien er toch sprake is van pestgedrag? Indien er toch sprake is van pesten gaan we daar actief mee om:

4 We gaan uit van de aanbevelingen in de hieronder beschreven vijfsporen aanpak. Deze is ontwikkeld door de landelijke organisaties voor ouders in het onderwijs. Wil je pesten effectief bestrijden dan zul je de volgende vijf groepen moeten meenemen. 5. Vijf sporen aanpak: 5.1 De leraar (signaleren en aanpakken) Groepsniveau Leraren hebben een sleutelrol in de aanpak van het pesten. Zij zijn de eerst verantwoordelijken voor de aanpak van het pesten. Het is belangrijk dat zij pesten vroegtijdig signaleren en effectief bestrijden. De leerkracht geeft de kinderen handvaten voor het juiste gedrag. De leraren worden ondersteund door de Intern Begeleider die, als het nodig is, ook buiten de klas met individuele kinderen of met groepjes kinderen aan de slag gaat of deze kinderen doorverwijst naar een gedragsspecialist, kindercoach of speltherapeute in de school. Maar pesten is juist ook iets wat lang verborgen blijft en waarvan misschien alleen het topje van de ijsberg waarneembaar is. Daarom blijft het belangrijk dat kinderen en ouders signalen oppakken en doorgeven aan de leerkracht. Tips voor leerkrachten om te doen aan preventie - Voeren van gesprekken over pesten. - Begin van het jaar een pestcontract maken met de groep en deze handhaven. - Leergesprekken voeren over vriendschap en respect en aanvullende werkvormen toepassen. - Op de hoogte blijven van materiaal dat op school beschikbaar is over pesten en van recente ontwikkelingen en raadpleegt zo nodig literatuur of websites. - Intervisies met collega s. - Tijdens de gymlessen, aandacht hebben voor fysieke aspecten, bijvoorbeeld houding, kracht en zelfvertrouwen. -Voldoende afwisseling in hun dagprogramma in bewegen, denken, doen, samenwerken, rust, ontspanning etc. - Regie in handen blijven houden, ook in informele momenten, zorgen dat er geen gelegenheid ontstaat waar escalatie op volgt. Zelf het voorbeeld zijn. - Tijdig gesprekken voeren met ouders om met elkaar naar een doel toe te werken. De ouders In deze fase zal de leerkracht of de intern begeleider, afhankelijk van de ernst van de zorg, de ouders op de hoogte stellen. Desnoods zal er een door school georganiseerd gesprek plaatsvinden met alle ouders uit de groep om te praten over de oplossing. Leerkracht(en) en ouders proberen in goed overleg samen te werken aan een bevredigende oplossing. De leerkracht biedt altijd hulp aan het gepeste kind en begeleidt de pester altijd in overleg met de ouders en/of, indien nodig interne gedragsspecialisten en/of externe deskundigen. 5.2 Hulp aan de pester Algemeen: Er wordt uiteraard met de pester gesproken. Dit kan een probleemoplossend gesprek zijn (op zoek naar de oorzaak) om vervolgens de gevoeligheid voor wat hij met het slachtoffer uithaalt te vergroten, gekoppeld aan afspraken met evaluatiemomenten. Het advies is om de pester even de gelegenheid te bieden om zijn leven te beteren alvorens zijn ouders bij zijn wangedrag te betrekken. Natuurlijk is dit wel afhankelijk van de ernst van het pestgedrag. Begeleiding van de pester - Praten; zoeken naar de reden van het ruzie maken/pesten (baas willen zijn, jaloezie, verveling buitengesloten voelen)

5 - Praten doen we op een wederzijds respectvolle manier, zonder stemverheffing etc. - zoeken naar andere keuzes - Laten zien wat het effect van zijn/haar gedrag is voor de gepeste. - Excuses aan laten bieden. - In laten zien welke sterke (leuke) kanten de gepeste heeft. - Pesten is verboden in en om de school: wij houden ons aan deze regel; straffen als het kind wel pest belonen (schouderklopje) als kind zich aan de regels houdt. - Kind leren niet meteen kwaad te reageren, leren beheersen, de stop-eerst-nadenken-houding of een andere manier van gedrag aanleren. - Contact tussen ouders en school; elkaar informeren en overleggen. Inleven in het kind; wat is de oorzaak van het pesten? - Zoeken van een sport of club; waar het kind kan ervaren dat contact met andere kinderen wel leuk kan zijn. - Inschakelen hulp; sociale vaardigheidstrainingen; therapie; Jeugdgezondheidzorg; huisarts; GGD. Oorzaken van pestgedrag kunnen zijn: - Een problematische thuissituatie. - Een verstoring in het groepsproces van de groep. - Voortdurend gevoel van anonimiteit (buitengesloten voelen). - Voortdurend in een niet-passende rol worden gedrukt. - Voortdurend met elkaar de competitie aangaan. - Een voortdurende strijd om de macht in de klas of in de buurt. 5.3 Hulp aan het gepeste kind Uiteraard moet ook hulp aan het slachtoffer worden geboden. Kinderen die voortdurend worden gepest, kunnen op verschillende manieren reageren. De meeste kinderen worden passief en zitten er duidelijk mee. Een enkel gepest kind gaat zelf uitdagen. Beide vormen van gedrag zijn aangeleerd, in de zin van reacties op uitstoting. Dit gedrag kan ook weer afgeleerd worden. In dit geval zijn bijvoorbeeld sociale vaardigheidstraining, op zelfverdediging, kanjertraining goede interventies. Begeleiding van de gepeste leerling - Medeleven tonen en luisteren en vragen: hoe en door wie wordt er gepest. - Nagaan hoe de leerling zelf reageert, wat doet hij/zij voor tijdens en na het pesten. - Huilen of heel boos worden is juist vaak een reactie die een pester wil uitlokken. - De leerling in laten zien dat je op een andere manier kunt reageren. - Zoeken en oefenen van een andere reactie bijvoorbeeld je niet afzonderen. - Het gepeste kind in laten zien waarom een kind pest. - Nagaan welke oplossing het kind zelf wil. - Sterke kanten van de leerling benadrukken. - Belonen (schouderklopje) als de leerling zich anders/beter opstelt. - Praten met de ouders van de gepeste leerling en de ouders van de pester(s). Het gepeste kind niet over beschermen bijvoorbeeld naar school brengen of ik zal het de pesters wel eens gaan vertellen. Hiermee plaats je het gepeste kind in een uitzonderingspositie waardoor het pesten zelfs nog toe kan nemen.

6 Indien het kind regelmatig gepest wordt neemt de school contact op met de ouders en vindt er een gesprek plaats met de leerkracht. We zullen samen kijken naar wat de oorzaak van het pesten kan zijn, hoe het kind reageert op het pesten, of ouders signalen hebben ontvangen, welke maatregelen de school tot nu toe genomen heeft en welke tips ouders zouden kunnen toepassen om hun kind te helpen. 5.4 Hulp aan de zwijgende middengroep Om de zwijgende middengroep tot bondgenoot in de strijd tegen het pesten te maken zijn de volgende acties mogelijk: - Er zal moeten worden afgesproken met deze middengroep hoe zij zich op moeten stellen bij pestgedrag. - Pesten aan de orde stellen in de klas bijvoorbeeld door aandacht voor dit pestprotocol en het onderwerp regelmatig terug te laten komen. Telkens in andere bewoordingen en ook gebruikmakend van verschillende werkvormen. - Als een leraar met de klas spreekt over pesten, is het raadzaam geen pestsituatie in de klas als uitgangspunt te nemen, maar het onderwerp daar bovenuit te tillen. Gebeurt dit niet dan kan de klas het probleem ontkennen, bagatelliseren, het slachtoffer de schuld geven of zeggen dat het maar een grapje is. Of de pesters gaan het slachtoffer voor zijn klikken bestraffen. - Gesprekken over bewustwording; schuldvraag en het leren inleven in posities van anderen. - Kinderen leren samenwerken vanuit verschillende rollen. - Via rollenspel het buitengesloten zijn aan den lijve ondervinden. Ook het gewenste gedrag oefenen. Bijvoorbeeld het aanspreken van de pester, het vertellen aan de leerkracht, het opnemen voor een gepest kind, enz. - Maak met de groep een plan voor een fijne groep. 5.5 Hulp aan de ouders In de brochure Pesten op school, hoe ga je er mee om?, staan de volgende adviezen: Tips voor ouders van gepeste kinderen: - Houd de communicatie met uw kind open, blijf in gesprek met uw kind. - Moedig uw kind aan te praten over het pesten. - stel directe vragen: wie pest er? Wat gebeurt er? Waar? Wanneer? - Vraag uw kind hoe zij/hij geprobeerd heeft het pesten te stoppen. - Help uw kind met het bedenken van mogelijke oplossingen. - Stel waar nodig sociale vaardigheidstraining voor. - Pesten op school kunt u het beste direct met de leerkracht bespreken. - Door positieve stimulering en zgn. schouderklopjes kan het zelfrespect vergroot worden of weer terug komen. - Stimuleer uw kind tot het beoefenen van een sport. - Steun uw kind in het idee dat er een einde aan het pesten komt. - Ga niet zelf in gesprek met de pester(s) of hun ouders, behalve als het in een heel vroeg stadium is. - Neem als ouder op een positieve wijze contact op met de school in samenspraak met uw kind. Tips voor ouders van pesters: - Neem het probleem van uw kind serieus. - Raak niet in paniek: elk kind loopt kans een pester te worden. - Praat met uw kind en bedenk dat een pester zal proberen zijn/haar foute gedrag te minimaliseren. Stel directe vragen: Wat doe jij? Wat gebeurt er dan? Waarom doe je dat? Hoe voel je je daarna? - Probeer achter de mogelijke oorzaak te komen.

7 - Maak uw kind gevoelig voor wat het anderen aandoet. - Besteed extra aandacht aan uw kind. - Stimuleer uw kind tot het beoefenen van een teamsport. - Corrigeer ongewenst gedrag en benoem het goede gedrag van uw kind. - Maak uw kind duidelijk dat u achter de beslissing van school staat. - Beloon uw kind voor positief gedrag. - Neem contact met school op en blijf in contact. - Bedenk dat veelvuldig naar het kijken van gewelddadige video s videogames en televisieprogramma s het gedrag van uw kind negatief kan beïnvloeden. Stel samen een kijk- speelwijzer op. Tips voor overige ouders: - Neem de ouders van het gepeste kind serieus. - Neem de ouders van de pester serieus. - Neem de kinderen serieus. - Stimuleer uw kind om op een goede manier met andere kinderen om te gaan. - Corrigeer uw kind bij ongewenst gedrag en benoem goed gedrag. - Geef zelf het goede voorbeeld. - Leer uw kind voor anderen op te komen. - Leer uw kind voor zichzelf op te komen. Neem tijdig contact op met school als u erachter komt dat er wordt gepest in de groep. 5.6 Wat verwachten wij van ouders? - We verwachten dat ouders zichzelf kunnen beheersen. Dat betekent dat u het recht niet heeft andermans kind, een andere ouder of een leerkracht verbaal of fysiek te overdonderen/aan te vallen. Het wordt helemaal een drama als u zich misdraagt in aanwezigheid van andere kinderen. - U spreekt in positieve zin over andermans opvoeding en andermans kind. Dat doet de school ook over u en uw kind. Kunt u dat niet, dan houdt u uw mond. - Als u zich zorgen maakt om het welzijn van uw kind, of het welzijn van andermans kind, dan overlegt u met school. Uitgangspunt daarbij is dat u in gesprek gaat met als doel een oplossing te zoeken die goed is voor u en uw kind, maar ook goed is voor de andere kinderen. De school is hierin uw medestander. - Als ouder kent u het verschil tussen overleg waarin zorg wordt gedeeld/en oplossing wordt gezocht, en kwaadsprekerij/achterklap. 6. Stappenplan. Stappenplan anti pestprotocol. Vooraf: Iedere melding van pestgedrag dient serieus genomen te worden en te worden geverifieerd. Op het moment dat een leerling, een ouder of een collega melding maakt van pestgedrag worden de volgende stappen ondernomen. Deze stappen zijn erop gericht om het pestgedrag zo snel mogelijk te stoppen. Stap 1 De leerkracht heeft een afzonderlijk gesprek met de leerling die pest (de pester) en de leerling die gepest wordt (de gepeste). Aan de hand van zo concreet mogelijke voorvallen uit het recente verleden wordt een analyse gemaakt en de ernst van de situatie ingeschat. Indien wenselijk kan de leerkracht de ib er op de hoogte stellen. Leerkracht beslist of het team op de hoogte wordt gesteld van het pestgedrag i.v.m. toezicht op het plein e.d.

8 Stap 2 De leerkracht heeft een gezamenlijk gesprek met de pester en de gepeste. Het probleem wordt duidelijk en helder geformuleerd. In overleg met beide partijen worden concrete afspraken gemaakt die worden vastgelegd om pestgedrag tegen te gaan/ te stoppen (In ESIS vastleggen bij alle betrokkenen). Als er meerdere kinderen uit de groep betrokken zijn bij het pestgedrag zal de leerkracht klassikaal aandacht schenken aan het probleem, waarbij gebruik gemaakt kan worden van beschikbare methoden. Er zal benadrukt worden dat alle kinderen zich veilig moeten voelen op school. Het melden van pesten is geen klikken. Angst om zaken te melden zal moeten worden weggenomen. Binnen één week vindt de eerste evaluatie plaats. De leerkracht zal nauwkeurig observeren. Stap 3 In geval dat ouders melding hebben gemaakt van pestgedrag wordt teruggekoppeld naar de ouders. Er worden mededelingen gedaan m.b.t. de afspraken. Met de ouders wordt afgesproken dat er na de eerste evaluatie weer contact opgenomen zal worden. Deze stap zal ook worden genomen als de leerkracht de situatie als ernstig inschat, zonder dat ouders melding hebben gemaakt. Stap 4 Gesprek met pester en gepeste ( leerkracht kan zelf inschatten wat het beste is: gezamenlijk of afzonderlijk). Is het gelukt om de afspraken na te komen? Zo ja: dan de afspraken handhaven/bijstellen en een volgend gesprek over twee weken. Zo nee: analyse opstellen, waardoor het mis is gegaan. Leerkracht overlegt met ib-er. Er wordt een handelingsplan opgesteld voor de komende twee weken. Team wordt hiervan op de hoogte gebracht. Dit wordt met de ouders gecommuniceerd. De groep wordt nu betrokken bij het plan van de kinderen. Er worden afspreken gemaakt hoe de pester en gepeste te helpen. Stap 5 Na twee weken is er opnieuw een gesprek tussen leerkracht en kinderen. Verslag wordt uitgebracht aan iber. Zijn de effecten positief: dan langzamerhand afbouwen. Zo niet: handelingsplan bijstellen, waarbij eventueel ook externe deskundigheid ingeschakeld kan worden. Opmerkingen: 1 Alle concrete acties en afspraken worden door de leerkracht vastgelegd in esis. 2 Acties en afspraken dienen erop gericht te zijn het pesten onmiddellijk te stoppen en het gedrag te veranderen. 3. Bij aanhoudend pestgedrag kan deskundige hulp worden ingeschakeld zoals de schoolbegeleidingsdienst, de schoolarts van de GGD of schoolmaatschappelijk werk. Eventueel kan er besloten worden om een stap 6 te ondernemen: Stap 6 Gesprek met alle ouders uit de groep over het pestprobleem in de groep. Dit met name als er sprake is van een grote zwijgende groep onder de klasgenoten die niet op het pestgedrag reageert of durft te reageren.

9 Dit gesprek wordt geleid door een directielid of intern begeleider. De leerkracht(en) van de groep is/zijn op deze avond aanwezig.. Doel: informatieverstrekking en wat kunnen ouders doen om het gedrag te beïnvloeden? Er zal ook gestimuleerd worden dat ouders onderling contact zoeken. In het uiterste geval kunnen in goed overleg met alle partijen (leerkracht, team, ouders, ib-er en directie) nog twee stappen gezet worden: Stap 7 Een leerling (pester of gepeste) wordt tijdelijk in een andere groep geplaatst. Ook het (tijdelijk) plaatsen op een andere school behoort tot de mogelijkheden. Stap 8 De pester wordt geschorst voor maximaal vijf dagen. Mocht dit meerdere keren noodzakelijk zijn dan zal er met het Bevoegd Gezag worden overlegd of er een verwijderingsprocedure voor de pester(s) in gang kan worden gezet. Deze stappen zijn een handleiding. We zijn ervan bewust dat elk kind in elk geval een eigen aanpak behoeft. 7. Digitaal pesten Is het pesten in de werkelijke wereld al vreselijk, bij digitaal pesten komt de pester ook nog eens, de voorheen veilige omgeving, binnen via computer of telefoon. Voor een pester is deze vorm van pesten veiliger. Hij of zij heeft minder kans op afkeuring van de groep of blijft anoniem. Cyberpesten is een onderdeel van traditioneel pesten. Vormen van cyberpesten Anonieme berichten versturen via sociale media, schelden, roddelen, bedreigen, foto's van mobieltjes en webcam op internet plaatsen, privégegevens op een site plaatsen, wachtwoorden en credits stelen en misbruiken, haatprofielen aanmaken, virussen sturen, happy slapping, en het versturen van een bom. 20% van de leerlingen heeft te maken met cyberpesten. Effecten De effecten van cyberpesten kunnen erger zijn dan bij traditioneel pesten. Opnames die via de webcam worden gemaakt, worden vastgelegd door een ander. Deze opnames verdwijnen nooit meer. Over de hele wereld kan een foto op een site staan. Foto's die eenmaal op internet staan zijn soms niet meer te verwijderen. Verantwoordelijkheid van de school Soms gebeurt pesten buiten de school. Toch heeft de school er veel last van. Het ruziën en pesten gaat op school door. Schoolresultaten lijden eronder. Er ontstaat een onveilig klimaat. Kinderen kunnen minder goed leren. Pesten heeft effect op het schoolklimaat. Wij vinden dus dat we in geval van cyberpesten in actie moeten komen. Hoe kun je cyberpesten voorkomen? 1. Toepassen en actualiseren van het pestprotocol. 2. Leerlingen bewust maken van de gevaren op internet, de effecten van cyberpesten en de strafbare feiten. 3. Afspreken van internetgedrag en samen met de leerlingen regels maken. 4. Pesten bespreekbaar maken in de klas en leerlingen elkaar daarop laten aanspreken. Voor leerlingen: Tips tegen digitaal pesten.

10 5. Sancties van het pestprotocol consequent toepassen. 6. In ons schoolreglement staat dat het maken van opnames van medeleerlingen en leerkrachten zonder toestemming kan leiden tot schorsing/verwijdering/disciplinaire maatregelen. 7. Alleen door met de ouders samen te werken is cyberpesten aan te pakken. 8. Ouders informeren. Hoe kun je cyberpesten aanpakken? voorbeeld 1 Een blootfoto van een leerling is op het internet geplaatst: Luister naar de leerling. Toon begrip en veroordeel niet. Neem contact met de ouders op. Meld dit bij de contactpersoon of vertrouwenspersoon. Meld dit bij de provider met verzoek tot verwijdering van de foto. Adviseer de ouders aangifte bij de politie te doen. Probeer de dader te achterhalen. Voer maatregelen richting dader uit. voorbeeld 2 Een leerling wordt steeds lastig gevallen (stalking): Leer de leerling assertief te zijn: nee zeggen, contact afsluiten. De leerling niet laten ingaan op de stalker. Breng de ouders op de hoogte. Adviseer de ouders en de leerling om bewijslast te verzamelen. Adviseer de ouders aangifte bij de politie te doen. voorbeeld 3 Over een leerling wordt geroddeld via sociale media: Geef steun en luister naar de leerling. Adviseer de leerling berichten te bewaren en op te slaan. Probeer de dader te achterhalen via systeembeheerder en slachtoffer. Bespreek het met de mentor/vertrouwenspersoon. Spreek de pesters aan. Voer eventueel een klassengesprek. Neem contact met de ouders op. Probeer de dader op te sporen. Soms is de identiteit van de dader te achterhalen door uit te zoeken van welke computer op school het bericht is verzonden. Blokkeren van afzenders Sommige programma's hebben de mogelijkheid om specifieke afzenders te blokkeren. Zie onderstaande websites voor meer informatie. Vertel je leerlingen dat ze altijd heel voorzichtig moeten zijn met het doorgeven van hun mailadres aan anderen. Cyberpesten is strafbaar Er zijn verschillende vormen van cyberpesten die strafbaar zijn. Leerlingen realiseren zich dat vaak niet. Ook wanneer het slachtoffer lichamelijk letsel of materiële schade is toegebracht, kan de politie worden ingeschakeld.

11 Tips school en ouders: Bij plagen in de werkelijke wereld kun je zien of iemand het plagen leuk vindt. Men kan stoppen en excuses maken als een plagerij niet goed valt. Bij digitaal plagen kan de verzender de tekst als geintje bedoeld hebben, terwijl het bij de ontvanger keihard aankomt. Dit gegeven bespreekbaar maken met de kinderen. Vraag aan kinderen regelmatig of ze wel eens vervelende teksten toegestuurd krijgen. Uw kind kan ook degene zijn die vervelende teksten naar een ander stuurt! U kunt dit met uw kind bespreken. U kunt de computer in de woonkamer zetten, zodat u het computergedrag van uw kind, en dat van de persoon aan de andere kant van de lijn, kunt volgen. Bewaar alle vervelende e mailtjes en andere sociale media berichten. Ze kunnen later als bewijs dienen. Scholen kunnen soms met de informatie uit de tekst nagaan, bij wie het anoniem pesten vandaan komt. Soms kunnen verkeerd gespelde woorden, of vreemde zinsconstructies of apart woordgebruik naar de pester leiden. E mailtjes zijn na te trekken bij de provider. Doe aangifte bij de politie. Op scholen kunnen s vaak anoniem verzonden worden. De ICT er kan achterhalen van welke computer de verzending plaats vond. Gecombineerd met roostergegevens kan nagegaan worden welke groep op een bepaald moment aan het computeren was. Hierdoor komt men dichter bij de pester. Opgepast: een adres kan vervalst zijn. Een pest- e mailtje van Hendrik van Boerenhaven, hoeft niet van Hendrik te zijn. Iemand kan zijn naam misbruikt / vervalst hebben. Hendrik zou wel erg onvoorzichtig zijn om iemand te pesten met zijn eigen adres. Uiteraard weet u dan wel dat de pester Hendrik en de gepeste kent. Dat sluit weer een aantal mensen uit. Tips voor kinderen: meld vervelende e mailtjes aan je vader / moeder of juf / meester; print vervelende berichten uit als bewijs; geef nooit zomaar privé gegevens weg, zoals je naam, telefoonnummers, adres, naam of adres van je school, sportclub, e.d. Overleg altijd eerst met een ouder of docent;; meld bedreigingen altijd bij je ouders of leerkracht. Waar in dit protocol over leerkrachten gesproken wordt kan ook andere medewerkers worden gelezen. 8. Evaluatie. Dit pestprotocol is door team, directie en MR vastgesteld en wordt om de vier jaar geëvalueerd. 9. Websites. Meer informatie over pesten is te vinden op:

12

Pestprotocol Jenaplanschool De Regenboog

Pestprotocol Jenaplanschool De Regenboog Pestprotocol Jenaplanschool De Regenboog Pesten is niet hetzelfde als plagen. Pesten is het systematisch uitoefenen van psychische en/of fysieke mishandeling door een leerling of een groep leerlingen van

Nadere informatie

Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven:

Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Pestprotocol Openbare Jenaplan school Kruidenhoek 1. Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen Gelijkwaardigheid Wisselend slachtofferschap

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool Eben-Haëzer

Pestprotocol basisschool Eben-Haëzer Pestprotocol basisschool Eben-Haëzer 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen af en toe wisselend slachtofferschap humoristisch gelijkwaardigheid

Nadere informatie

PESTPROTOCOL. Pestprotocol BS. St. Lambertus Zonnehof 2, 5721 AZ 0493-670068 @: info@.stlambertus@prodas.nl W : www.stlambertus.nl

PESTPROTOCOL. Pestprotocol BS. St. Lambertus Zonnehof 2, 5721 AZ 0493-670068 @: info@.stlambertus@prodas.nl W : www.stlambertus.nl PESTPROTOCOL 1. Pesten Een definitie van pesten op school luidt als volgt: Pesten is het systematisch uitoefenen van psychische en/of fysieke mishandeling door een leerling of een groep leerlingen van

Nadere informatie

Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven:

Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Pestprotocol 1.Doel pestprotocol basisschool CBS De Bron Dit pestprotocol heeft als doel om alle kinderen zich bij ons op school veilig te laten voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door

Nadere informatie

Pestprotocol OBS Piet Mondriaan

Pestprotocol OBS Piet Mondriaan Pestprotocol OBS Piet Mondriaan 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen gelijkwaardigheid Wisselend slachtofferschap humoristisch Af en

Nadere informatie

Pestprotocol. 2. Doel pestprotocol

Pestprotocol. 2. Doel pestprotocol Pestprotocol 1.Plagen of pesten Een definitie van pesten luidt als volgt: Pesten is het systematisch uitoefenen van psychische en/of fysieke mishandeling door een leerling of een groep leerlingen van één

Nadere informatie

Pestprotocol OBS De Wildschut. Pesten is geen spelletje

Pestprotocol OBS De Wildschut. Pesten is geen spelletje Pestprotocol OBS De Wildschut Pesten is geen spelletje Versie 01-08-2012 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen Gelijkwaardigheid Wisselend

Nadere informatie

Pestprotocol April 2015

Pestprotocol April 2015 Pestprotocol April 2015 1. Doel pestprotocol basisschool De Kinderhof Dit pestprotocol heeft als doel om alle leerlingen zich bij ons op school veilig te laten voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen.

Nadere informatie

Pestprotocol De Tandem

Pestprotocol De Tandem Pestprotocol De Tandem Inleiding Op De Tandem wordt gewerkt met de methode Leefstijl. Een methode voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen. In de methode ontwikkelen leerlingen opbouwend

Nadere informatie

'Pesten ik pik het niet meer' protocol

'Pesten ik pik het niet meer' protocol 'Pesten ik pik het niet meer' protocol Inhoudsopgave 1. Doel van dit pestprotocol 2. Regels 3. Vijf sporen aanpak 3.1 De leraar (signaleren en aanpakken) 3.2 Hulp aan de pester 3.3 Hulp aan het gepeste

Nadere informatie

Pestprotocol Basisschool de Duif April 2012

Pestprotocol Basisschool de Duif April 2012 Pestprotocol Basisschool de Duif April 2012 1 1. Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen: Gelijkwaardigheid Wisselend slachtofferschap Humoristisch

Nadere informatie

Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven:

Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: OBS ELCKERLYC Rembrandt van Rijnsingel 19 2371 RE Roelofarendsveen Telefoon: 0713312735 Email: de.elckerlyc@ssba.net www.obselckerlyc.nl Anti-Pestprotocol basisschool Elckerlyc 1.Plagen of pesten? Plagen

Nadere informatie

BURG. DE RUITERSCHOOL

BURG. DE RUITERSCHOOL BURG. DE RUITERSCHOOL Pestprotocol Een samenvatting van dit protocol hangt zichtbaar in de school. Dit protocol is vastgesteld op 14 maart 2013 Vastgesteld door team Burg. De Ruiterschool: 4 maart 2013

Nadere informatie

Anti- pestprotocol basisschool De Crayenester

Anti- pestprotocol basisschool De Crayenester Crayenestersingel 37 2102 AN Heemstede (023) 5474147 www.crayenester.nl info@crayenester.nl Anti- pestprotocol basisschool De Crayenester 1 Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen

Nadere informatie

plagen Pest protocol obs Jules Verne 2012 Inleiding.

plagen Pest protocol obs Jules Verne 2012 Inleiding. Pest protocol obs Jules Verne 2012 Inleiding. Onze school is een Vreedzame school. Dit houdt in dat in alle groepen heldere afspraken zijn gemaakt over hoe we met elkaar om gaan. Ook worden kinderen d.m.v.

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool De Regenboog. 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven:

Pestprotocol basisschool De Regenboog. 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Pestprotocol basisschool De Regenboog 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen gelijkwaardigheid Wisselend slachtofferschap humoristisch

Nadere informatie

Pestprotocol Dalton basisschool. 1. Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen kun je zo aangeven:

Pestprotocol Dalton basisschool. 1. Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen kun je zo aangeven: Pestprotocol Dalton basisschool 1. Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen kun je zo aangeven: Plagen Pesten Gelijkwaardigheid Machtsverschil Wisselend slachtofferschap. Hetzelfde

Nadere informatie

Pestprotocol. 1.Plagen of pesten? (Zie ook toelichtende tekst: De grens tussen plagen en pesten)

Pestprotocol. 1.Plagen of pesten? (Zie ook toelichtende tekst: De grens tussen plagen en pesten) Pestprotocol 1.Plagen of pesten? (Zie ook toelichtende tekst: De grens tussen plagen en pesten) Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen gelijkwaardigheid wisselend

Nadere informatie

1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Hetzelfde slachtoffer

1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Hetzelfde slachtoffer Protocol Sociale Veiligheid 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen Gelijkwaardigheid Wisselend slachtofferschap Humoristisch Af en toe

Nadere informatie

Omgangsprotocol. t Kruisrak

Omgangsprotocol. t Kruisrak Omgangsprotocol openbare sportbasisschool t Kruisrak OSBS t Kruisrak Vogelpad 3 3752 KV Bunschoten T 033-2984260 www.kruisrak.nl E admin@kruisrak.nl Twitter @tkruisrak 2013 OSBS t Kruisrak Vogelpad 3 3752

Nadere informatie

Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven:

Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Pestprotocol basisschool De Regenboog 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen gelijkwaardigheid wisselend slachtofferschap humoristisch

Nadere informatie

Pestprotocol Theo Thijssenschool Waddinxveen

Pestprotocol Theo Thijssenschool Waddinxveen Pestprotocol Theo Thijssenschool Waddinxveen 1. Plagen en pesten Het verschil tussen plagen en pesten is duidelijk aan te geven. Bij plagen is sprake van incidenten. Pesten gebeurt systematisch. Een definitie

Nadere informatie

rkbs De Rietvest tel.: 0168-402871 e-mail : info@derietvest.nl directeur: Peter van Hassel Pestprotocol basisschool De Rietvest

rkbs De Rietvest tel.: 0168-402871 e-mail : info@derietvest.nl directeur: Peter van Hassel Pestprotocol basisschool De Rietvest rkbs De Rietvest Keenestraat 7-4791 AM Klundert Postbus 30-4790 AA Klundert tel.: 0168-402871 e-mail : info@derietvest.nl directeur: Peter van Hassel Pestprotocol basisschool De Rietvest 1. Plagen of pesten?

Nadere informatie

Als pesten optreedt, moeten leerkrachten (in samenwerking met de ouders) dat kunnen signaleren en hierin duidelijk stelling nemen.

Als pesten optreedt, moeten leerkrachten (in samenwerking met de ouders) dat kunnen signaleren en hierin duidelijk stelling nemen. PESTPROTOCOL Doel pestprotocol basisschool De Bron Dit pestprotocol heeft als doel om alle kinderen op b.s. de Bron een veilige omgeving te bieden, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door elkaar

Nadere informatie

April Anti pestbeleid met protocol

April Anti pestbeleid met protocol April 2013 Anti pestbeleid met protocol Inhoudsopgave 1. Visie van de school... 3 Waarom een anti pestprotocol... 3 2. Wat is pesten... 4 2.1. Wat is pesten?... 4 2.2. Definitie van pesten... 4 3. Stroomschema

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool De Kerneel Het fundament voor een veilige school

Pestprotocol basisschool De Kerneel Het fundament voor een veilige school Basisschool De Kerneel Speelhuijs 4 6031 HR Nederweert Telefoon 0495-631560 info@kerneel.nl www.kerneel.nl Pestprotocol basisschool De Kerneel Het fundament voor een veilige school 1. Visie en doel Op

Nadere informatie

Pestprotocol. 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven:

Pestprotocol. 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: 1.Plagen of pesten? Pestprotocol Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen gelijkwaardigheid Wisselend slachtofferschap humoristisch Af en toe Pesten machtsverschil

Nadere informatie

Pestprotocol Wiardaskoalle

Pestprotocol Wiardaskoalle Pestprotocol Wiardaskoalle 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen gelijkwaardigheid Wisselend slachtofferschap humoristisch Af en toe

Nadere informatie

Pestprotocol. Pestprotocol CBS De Hoeksteen

Pestprotocol. Pestprotocol CBS De Hoeksteen Pestprotocol Dit is het pestprotocol van Basisschool De Hoeksteen. In dit protocol kunt u lezen hoe wij pesten proberen te voorkomen en hoe pesten aan te pakken. Er is een verschil tussen (digitaal) pesten

Nadere informatie

rkbs De Rietvest tel.: directeur: Peter van Hassel Pestprotocol basisschool De Rietvest

rkbs De Rietvest tel.: directeur: Peter van Hassel Pestprotocol basisschool De Rietvest rkbs De Rietvest Keenestraat 7-4791 AM Klundert Postbus 30-4790 AA Klundert tel.: 0168-402871 e-mail : info@derietvest.nl directeur: Peter van Hassel Pestprotocol basisschool De Rietvest 1. Plagen of pesten?

Nadere informatie

Basisschool Rehoboth

Basisschool Rehoboth Pestprotocol Basisschool Rehoboth Dit is het pestprotocol van Basisschool Rehoboth. In dit protocol kunt u lezen hoe wij pesten proberen te voorkomen en hoe wij ermee om gaan. Er is een verschil tussen

Nadere informatie

Door elkaar te steunen en wederzijds respect te tonen stellen we alle kinderen in de gelegenheid om met veel plezier naar school te gaan.

Door elkaar te steunen en wederzijds respect te tonen stellen we alle kinderen in de gelegenheid om met veel plezier naar school te gaan. 1 van 8 Anti pestprotocol Inleiding Het doel van dit anti pestprotocol is te bereiken dat alle kinderen zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen.

Nadere informatie

Schoolomgangsprotocol Instituut Schreuder

Schoolomgangsprotocol Instituut Schreuder Schoolomgangsprotocol Instituut Schreuder Pesten op school Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aanpakken. Ook al

Nadere informatie

Anti-Pestprotocol juni 2013

Anti-Pestprotocol juni 2013 Anti-Pestprotocol juni 2013 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven. Plagen Gelijkwaardigheid een tegen een Wisselend Slachtofferschap Humoristisch

Nadere informatie

Pestprotocol. Basisschool Kerensheide Stein

Pestprotocol. Basisschool Kerensheide Stein Pestprotocol Basisschool Kerensheide Stein Schooljaar 2016-2017 1 THEORETISCHE VERANTWOORDING Doelstelling: Wij, leerkrachten, leerlingen en ouders van basisschool Kerensheide, streven naar een pestvrije

Nadere informatie

Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven:

Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Protocol Pesten Pestprotocol van KBS De Vlieger 1.Plagen of pesten? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen Gelijkwaardigheid Wisselend slachtofferschap Humoristisch

Nadere informatie

PESTPROTOCOL BASISSCHOOL DE GRIFFIOEN

PESTPROTOCOL BASISSCHOOL DE GRIFFIOEN PESTPROTOCOL BASISSCHOOL DE GRIFFIOEN 1.PLAGEN OF PESTEN? Plagen is niet hetzelfde als pesten. De verschillen zou je zo kunnen aangeven: Plagen Pesten gelijkwaardigheid Wisselend slachtofferschap humoristisch

Nadere informatie

2 0 1 4-2 0 1 5. OBS De Notenkraker Othelloweg 8, 3194 GS Hoogvliet 010-2957273

2 0 1 4-2 0 1 5. OBS De Notenkraker Othelloweg 8, 3194 GS Hoogvliet 010-2957273 Pestprotocol 2 0 1 4-2 0 1 5 Inhoud Inhoud 1 Inleiding 2 1. Doel pestprotocol obs De Notenkraker 3 2. Preventief pestbeleid 3 3. Plagen of pesten 4 3.1 Vijf partijen 4 3.2 Psychologische mechanismen 4

Nadere informatie

Protocol tegen pesten

Protocol tegen pesten Protocol tegen pesten Prinses Amaliaschool Barneveld 2015 Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE ------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2 INLEIDING

Nadere informatie

Pestprotocol Burg. W.A. Storkschool

Pestprotocol Burg. W.A. Storkschool Pestprotocol Burg. W.A. Storkschool Pesten op school Hoe ga je er mee om? Wat verstaan wij onder pesten? Pesten is een ongewenste systematische, psychologische, fysieke of seksuele handeling door een leerling

Nadere informatie

Pestprotocol. Plagen en pesten. Pesten op school, hoe gaan we er mee om?

Pestprotocol. Plagen en pesten. Pesten op school, hoe gaan we er mee om? Pesten op school, hoe gaan we er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen willen zien en op onze school serieus willen aanpakken. Plagen en

Nadere informatie

Alle kinderen mogen zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

Alle kinderen mogen zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Pestprotocol De Dijsselbloem 2014-2015 Alle kinderen mogen zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Hoe ga je met pesten om? Pesten komt helaas op iedere

Nadere informatie

Pestprotocol Prakticon

Pestprotocol Prakticon Pestprotocol Prakticon Pesten op school Hoe ga je er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aan willen pakken.

Nadere informatie

Anti-pestprotocol Johannesschool

Anti-pestprotocol Johannesschool Anti-pestprotocol Johannesschool Anti-pestprotocol 2015-2017 Pagina 1 Anti-pestprotocol... 3 Doel anti-pestprotocol... 3 Pedagogisch klimaat... 4 We streven naar een pedagogisch klimaat met de volgende

Nadere informatie

Anti pestprotocol OBS DE BOUWSTEEN

Anti pestprotocol OBS DE BOUWSTEEN Anti pestprotocol OBS DE BOUWSTEEN Anti pestprotocol Pagina 1 Dit pestprotocol heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen.

Nadere informatie

Pestprotocol SWS FROUBUURT

Pestprotocol SWS FROUBUURT Pestprotocol SWS FROUBUURT Pesten op school: Hoe ga je er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aan willen

Nadere informatie

Als pesten optreedt, moeten leerkrachten (in samenwerking met de ouders) dat kunnen signaleren en duidelijk stelling nemen

Als pesten optreedt, moeten leerkrachten (in samenwerking met de ouders) dat kunnen signaleren en duidelijk stelling nemen Pest protocol Albert Schweitzerschool Pesten op school Hoe ga je er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus

Nadere informatie

Anti-pest Protocol De Reiger

Anti-pest Protocol De Reiger Anti-pest Protocol De Reiger Pesten komt helaas op iedere school voor, ook op de onze. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus willen aanpakken. Dit protocol moet ertoe leiden

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool De Vlieger

Pestprotocol basisschool De Vlieger Pestprotocol basisschool De Vlieger Inleiding Helaas moeten wij constateren dat pesten voorkomt in het directe contact met elkaar maar ook onder andere via MSN. PCBS de Vlieger vindt pesten onaanvaardbaar

Nadere informatie

Pestprotocol O.B.S. Giessen-Oudekerk

Pestprotocol O.B.S. Giessen-Oudekerk Pestprotocol O.B.S. Giessen-Oudekerk Pesten op school. Hoe ga je er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus

Nadere informatie

Pestprotocol de Regenboog

Pestprotocol de Regenboog Pestprotocol de Regenboog Pesten op school Hoe ga je er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aan pakken,

Nadere informatie

PROTOCOL RUZIE EN PESTEN OP OPENBARE BREDESCHOOL DE SCHATKAMER

PROTOCOL RUZIE EN PESTEN OP OPENBARE BREDESCHOOL DE SCHATKAMER PESTEN Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien. Pesten moet als probleem worden gezien door alle direct betrokken partijen: leerlingen (gepeste

Nadere informatie

Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aan willen pakken.

Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aan willen pakken. & het pestprotocol Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aan willen pakken. Een pestproject of de lessen over pesten

Nadere informatie

Pestprotocol. Preventief pestbeleid

Pestprotocol. Preventief pestbeleid Een protocol behoort een duidelijke leidraad te zijn. De volgorde van handelen moet voor alle partijen duidelijk zijn. Het pestbeleid van basisschool St. Nicolaas is daarom vastgelegd in een protocol ten

Nadere informatie

Pestprotocol CBS Oranje Nassau

Pestprotocol CBS Oranje Nassau Pestprotocol CBS Oranje Nassau Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen voelen zich in hun basisschoolperiode veilig, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels en afspraken zichtbaar

Nadere informatie

PESTPROTOCOL. Is meestal te verdragen, maar kan ook kwetsend zijn. Is negatief en altijd kwetsend bedoeld

PESTPROTOCOL. Is meestal te verdragen, maar kan ook kwetsend zijn. Is negatief en altijd kwetsend bedoeld Basisschool De Rijdtmeersen Kasteelstraat 32 9660 Brakel PESTPROTOCOL Dit pestprotocol heeft als doel, alle kinderen zich veilig te laten voelen op onze school zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen.

Nadere informatie

Pestprotocol Hoe gaan we met elkaar om?

Pestprotocol Hoe gaan we met elkaar om? Pestprotocol Hoe gaan we met elkaar om? Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels en afspraken zichtbaar te maken, kunnen

Nadere informatie

Anti-pestbeleid OBS De Schakel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

Anti-pestbeleid OBS De Schakel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Anti-pestbeleid OBS De Schakel Dit ANTI-PESTBELEID heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken

Nadere informatie

Pestprotocol Pesten op school: hoe ga je er mee om?

Pestprotocol Pesten op school: hoe ga je er mee om? Pestprotocol Pesten op school: hoe ga je er mee om? Dit pestprotocol heeft als doel: Het voorkomen of terugdringen van pesten. Alle kinderen zich veilig laten voelen in hun basisschoolperiode, zodat zij

Nadere informatie

Pestprotocol O.B.S. Het Bolwerk

Pestprotocol O.B.S. Het Bolwerk Pestprotocol O.B.S. Het Bolwerk Datum inwerkingtreding: januari 2004 Vastgesteld door: -directie -medezeggenschapsraad (adviesbevoegdheid) -ouderraad (voor akkoord) Versie 18 januari 2004 Dit pestprotocol

Nadere informatie

We hebben twee belangrijke stelregels binnen onze school:

We hebben twee belangrijke stelregels binnen onze school: Inhoudsopgave 1. Doel pestprotocol cbs Nieuwoord blz. 3 2. Preventieve maatregelen tegen pesten blz. 4 3. Aanpak van het pestgedrag blz. 4 4. Stappenplan anti-pestprotocol blz. 7 5. Grensoverschrijdend

Nadere informatie

Pestprotocol OBS Mathenesse Januari 2010

Pestprotocol OBS Mathenesse Januari 2010 Pestprotocol OBS Mathenesse Januari 2010 Doelstelling Alle leerlingen moeten zich in hun basisschoolperiode vrij en veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels en afspraken

Nadere informatie

Dit PESTPROTOCOL heeft als doel:

Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

Pesten komt op iedere school voor; ook bij ons! Het is een probleem dat wij onder ogen zien en serieus willen aanpakken. Vandaar dit protocol.

Pesten komt op iedere school voor; ook bij ons! Het is een probleem dat wij onder ogen zien en serieus willen aanpakken. Vandaar dit protocol. Protocol Pestprotocol Datum Oktober 2015 Doel protocol Om duidelijkheid te scheppen voor leerling, leerkracht en ouders over welke stappen worden ondernomen bij pestgedrag. Pestcoördinator Monique Meulenberg

Nadere informatie

Pesten kun je echter nooit helemaal uitsluiten, daarom dit pestprotocol. Het is een handreiking hoe om te gaan met pestgedrag binnen onze school.

Pesten kun je echter nooit helemaal uitsluiten, daarom dit pestprotocol. Het is een handreiking hoe om te gaan met pestgedrag binnen onze school. Inleiding De Ynset wil haar kinderen een veilig pedagogisch klimaat bieden, waarin zij zich harmonieus en op een prettige en positieve wijze kunnen ontwikkelen. Alle kinderen moeten zich in de basisschoolperiode

Nadere informatie

Anti PestProtocol OBS Da Vinci

Anti PestProtocol OBS Da Vinci Anti PestProtocol OBS Da Vinci Versie 5 Thomas Hoek 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Wat is pesten 3 Vormen van pestgedrag 3 De preventieve aanpak van pestgedrag op Da Vinci 4 Anti Pest coördinator 5 Stappenplan

Nadere informatie

Pesten op school Hoe gaan we hiermee om?

Pesten op school Hoe gaan we hiermee om? Pesten op school Hoe gaan we hiermee om? Dit protocol heeft als doel het probleem van pestgedrag te voorkomen en zo nodig aan te pakken. VOORWAARDEN -Pesten moet als probleem worden gezien door alle direct

Nadere informatie

PROTOCOL TEGEN PESTEN

PROTOCOL TEGEN PESTEN PROTOCOL TEGEN PESTEN Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aan willen pakken. Het probleem dat pesten heet: De piek

Nadere informatie

Er is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol.

Er is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol. PESTPROTOCOL Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen kinderen en volwassenen,

Nadere informatie

Pestprotocol BS de Kersenboom

Pestprotocol BS de Kersenboom Pestprotocol BS de Kersenboom Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

Pestprotocol. cbs Johan Friso te Dordrecht

Pestprotocol. cbs Johan Friso te Dordrecht Pestprotocol cbs Johan Friso te Dordrecht Dordrecht, oktober 2014 Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Voorwaarden... 3 1.3 Het probleem dat pesten heet... 3 2. Pesten, wat is dat?... 4 2.1 Hoe gaan

Nadere informatie

Als pesten optreedt, moeten leerkrachten (in samenwerking met de ouders) dat kunnen signaleren en duidelijk stelling nemen.

Als pesten optreedt, moeten leerkrachten (in samenwerking met de ouders) dat kunnen signaleren en duidelijk stelling nemen. Pestprotocol o.b.s. Piet de Springer 2017/2018 Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aan willen pakken. Daar zijn

Nadere informatie

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool CNS

Pestprotocol basisschool CNS Pestprotocol basisschool CNS Doelstelling Het pestprotocol van de CNS is gericht op het realiseren van de volgende doelstelling: alle kinderen mogen zich op de CNS in hun basisschoolperiode veilig voelen,

Nadere informatie

*SINT JOSEPH* BASISSCHOOL

*SINT JOSEPH* BASISSCHOOL Nieuwsbrief 17 Vrijdag 7 februari 2014. *SINT JOSEPH* BASISSCHOOL ROZENHOUTSTRAAT 3 072-5715314 1704 CD HEERHUGOWAARD NOORD Beste Ouders. I Schooljaar 2013-2014 Pestprotocol basisschool Sint JOSEPHSCHOOL.

Nadere informatie

Pestprotocol Aloysius

Pestprotocol Aloysius Pestprotocol Aloysius Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Pestprotocol Aloysiusschool september 2010 1 Pestprotocol Aloysius Pesten

Nadere informatie

Pestprotocol obs De Meerwaarde

Pestprotocol obs De Meerwaarde 1 Pestprotocol obs De Meerwaarde Dit pestprotocol heeft als doel: Alle kinderen mogen zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels en afspraken

Nadere informatie

Op het Palet hanteert en aanvaardt iedereen de drie uitgangspunten van het Moreel Kompas:

Op het Palet hanteert en aanvaardt iedereen de drie uitgangspunten van het Moreel Kompas: Op het Palet voelt ieder kind, iedere medewerker en iedere ouder zich veilig. Op het Palet hanteert en aanvaardt iedereen de drie uitgangspunten van het Moreel Kompas: Je zorgt goed voor jezelf Je zorgt

Nadere informatie

Pestprotocol o.b.s. 't Heidemeer:

Pestprotocol o.b.s. 't Heidemeer: : Pesten op school Hoe ga je er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aan willen pakken. Daar zijn wel enkele

Nadere informatie

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Pestprotocol Floris Radewijnszschool. Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en

Nadere informatie

Pestprotocol Jansenius de Vriesschool Juni 2011

Pestprotocol Jansenius de Vriesschool Juni 2011 Pestprotocol Jansenius de Vriesschool Juni 2011 Doelstelling Alle leerlingen moeten zich in hun basisschoolperiode vrij en veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels

Nadere informatie

Pestprotocol basisschool

Pestprotocol basisschool Pestprotocol basisschool Pesten op school Hoe ga je er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aan willen pakken.

Nadere informatie

De piek van het pesten ligt tussen 10 en 14 jaar, maar ook in lagere en hogere groepen wordt gepest.

De piek van het pesten ligt tussen 10 en 14 jaar, maar ook in lagere en hogere groepen wordt gepest. PESTPROTOCOL Pesten komt helaas op iedere school voor> Het is een probleem dat we onder ogen zien en op onze school serieus aanpakken. De manier waarop dat gebeurt, wordt beschreven in dit protocol. Het

Nadere informatie

Anti - pestprotocol. Aanpak van de ruzies en pestgedrag in vier stappen:

Anti - pestprotocol. Aanpak van de ruzies en pestgedrag in vier stappen: Anti - pestprotocol Aanpak van de ruzies en pestgedrag in vier stappen: Wanneer leerlingen ruzie met elkaar hebben en/of elkaar pesten proberen zij en wij: Stap 1: Er eerst zelf (en samen) uit te komen.

Nadere informatie

Pestprotocol. Prof. Titus Brandsma school

Pestprotocol. Prof. Titus Brandsma school Pestprotocol Prof. Titus Brandsma school INLEIDING Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school serieus aanpakken. Daar zijn wel

Nadere informatie

P e s t p r o t o c o l

P e s t p r o t o c o l P e s t p r o t o c o l Doel van dit pestprotocol: Alle kinderen mogen zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken

Nadere informatie

PESTPROTOCOL CBS De Borgh

PESTPROTOCOL CBS De Borgh PESTPROTOCOL CBS De Borgh Doel van dit pestprotocol: -Dat alle kinderen zich in hun basisschoolperiode vrij en veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. -Door regels en afspraken

Nadere informatie

Beleidsplan tegen pesten

Beleidsplan tegen pesten Beleidsplan tegen pesten 1 Doel pestprotocol obs prinses Catharina-Amalia De Prinses Catharina-Amalia ervaart pesten als ongewenst gedrag en accepteert dit dan ook in zijn geheel niet. De school wil pestgedrag

Nadere informatie

Pesten is niet toelaatbaar en wordt bij ons op school niet geaccepteerd. Wij hebben respect voor onszelf en de ander.

Pesten is niet toelaatbaar en wordt bij ons op school niet geaccepteerd. Wij hebben respect voor onszelf en de ander. 1. Regel Hieronder de regel waar wij als school voor staan wat pesten betreft: Pesten is niet toelaatbaar en wordt bij ons op school niet geaccepteerd. Wij hebben respect voor onszelf en de ander. 2. Definitie

Nadere informatie

Uit de reader "Van pesten naar een wij-gevoel" (VPNEW) van Theo Klungers van bureau Posicom.

Uit de reader Van pesten naar een wij-gevoel (VPNEW) van Theo Klungers van bureau Posicom. Uit de reader "Van pesten naar een wij-gevoel" (VPNEW) van Theo Klungers van bureau Posicom. Plagen / ruzie / pesten Er bestaat een verschil tussen plagen, pesten en ruzie maken. Maar wat is nu eigenlijk

Nadere informatie

PESTPROTOCOL VAN MONTESSORI BASISSCHOOL ARCADE

PESTPROTOCOL VAN MONTESSORI BASISSCHOOL ARCADE PESTPROTOCOL VAN MONTESSORI BASISSCHOOL ARCADE 1. Waarom een pestprotocol? Montessori basisschool Arcade wil haar kinderen een veilig pedagogisch klimaat bieden, waarin zij zich harmonieus en op een prettige

Nadere informatie

Pestprotocol De Triangel. Pestprotocol. Versiedatum: oktober Status: versie 1 vastgesteld

Pestprotocol De Triangel. Pestprotocol. Versiedatum: oktober Status: versie 1 vastgesteld Pestprotocol Versiedatum: oktober 2014 Status: versie 1 vastgesteld 1 Missie/visie van de Triangel: Missie Samen bereiken we meer. Visie Op de Triangel werken leerkrachten, kinderen en ouders samen om

Nadere informatie

Inhoud gedragsprotocol

Inhoud gedragsprotocol Gedragsprotocol Inhoud gedragsprotocol Pagina Voorwoord 1. Op de St. Josephschool willen wij zo met elkaar omgaan 4 2. Aanpak van ruzies en pestgedrag 5 3. Consequenties 6 4. Begeleiding van de gepeste

Nadere informatie

DAT KINDEREN EEN ANDER PLAGEN IS HEEL GEWOON, MAAR BIJ PESTEN IS ER EEN SLACHTOFFER WAAROVER EEN KIND OFMEER KINDEREN DE BAAS SPELEN.

DAT KINDEREN EEN ANDER PLAGEN IS HEEL GEWOON, MAAR BIJ PESTEN IS ER EEN SLACHTOFFER WAAROVER EEN KIND OFMEER KINDEREN DE BAAS SPELEN. Anti-pestprotocol DAT KINDEREN EEN ANDER PLAGEN IS HEEL GEWOON, MAAR BIJ PESTEN IS ER EEN SLACHTOFFER WAAROVER EEN KIND OFMEER KINDEREN DE BAAS SPELEN. De school heeft als het om pesten gaat wel een inspanningsverplichting,

Nadere informatie

Anti-pestprotocol De Witte School

Anti-pestprotocol De Witte School Anti-pestprotocol De Witte School Herziene versie 18 november 2014 1 2 Inhoud Anti-pestprotocol... 1 De Witte School... 1 1.Plagen of pesten?... 4 2.Definitie... 5 2.Doel pestprotocol basisschool De Witte

Nadere informatie

Pestprotocol van de Katholieke Jenaplanschool De Kring De plek om kind te zijn Schouw ZA Lelystad

Pestprotocol van de Katholieke Jenaplanschool De Kring De plek om kind te zijn Schouw ZA Lelystad Pestprotocol van de Katholieke Jenaplanschool De Kring De plek om kind te zijn Schouw 12-03 8232 ZA Lelystad 0320-228060 Pestprotocol KBS De Kring 1. Pesten op school...3 2. Het probleem dat pesten heet...3

Nadere informatie

Pestprotocol en de rol van het aanspreekpunt pesten

Pestprotocol en de rol van het aanspreekpunt pesten Pestprotocol en de rol van het aanspreekpunt pesten (versie 31/5/2016) 1. Doel van het protocol Door dit pestprotocol willen we duidelijk maken welke stappen worden ondernomen wanneer er zich een pestincident

Nadere informatie

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Pestprotocol Floris Radewijnszschool. Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en

Nadere informatie

Pestprotocol. Hoe kun je met pesten omgaan?

Pestprotocol. Hoe kun je met pesten omgaan? Pestprotocol Hoe kun je met pesten omgaan? April 2012 Pestprotocol Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Belangrijke uitgangspunten bij dit protocol... 1 3. Het probleem dat pesten heet... 1 4. Hoe met pesten om

Nadere informatie