Het WFP in de Hoorn van Afrika

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het WFP in de Hoorn van Afrika"

Transcriptie

1 WFP-Elaine_Reinke Project Het WFP in de Hoorn van Afrika Thema: Hoorn van Afrika Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World WFP-Rikke_Kasse WFP-Marcus_Prior

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Introductie 2 Verhaal 3 Opdracht 1 5 Opdracht 2 6 Opdracht 3 7 Informatie leerkracht - World Food Programme 8 - Hoorn van Afrika 11 Werkblad 1 14 Werkblad 2 15 Colofon Dit is een uitgave van Kids Moving the World Projectbureau Kids Moving the World info@kmtw.nl Projectleiding Kids Moving the World Caroline Bakker Concept en auteur Hazel Educatief Advies Anica Schilperoord Fotografie WFP - World Food Programme Illustraties, ontwerp en vormgeving Spore Creation bno Fleur Suijten 1

3 Introductie Inleiding lesmateriaal Dit lesmateriaal gaat over de humanitaire noodsituatie in de Hoorn van Afrika vanaf de zomer van In de lessen krijgen de kinderen informatie over de situatie in de Hoorn van Afrika en maken de kinderen kennis met het werk van het World Food Programme (WFP) in dit gebied. Het lesmateriaal wordt aangeboden op vier niveaus. Elk niveau heeft een eigen thema: Groep 1/2 Transport Groep 3/4 Vluchtelingenkamp Groep 5/6 Voedselhulp Hoorn van Afrika In het onderdeel Informatie leerkracht kunt u meer lezen over de achtergronden van de situatie in de Hoorn van Afrika. Daarnaast krijgt u meer informatie over de organisatie en de werkzaamheden van het WFP. Voor dit lesmateriaal is een Fotopresentatie gemaakt over de Hoorn van Afrika. Deze presentatie kan als introductie worden ingezet voor alle vier de niveaus. In de fotopresentatie krijgen de kinderen een beeld van de situatie in de Hoorn van Afrika. Ook maken de kinderen kennis met het werk van het WFP. Download de fotopresentatie van de website: Voor groep 7/8 is het thema Hoorn van Afrika. In dit thema krijgen de kinderen informatie over de oorzaken en achtergronden van de humanitaire noodsituatie in de Hoorn van Afrika. In het onderdeel Informatie leerkracht staat aanvullende informatie over dit thema onder het kopje Hoorn van Afrika. Leerdoelen De kinderen begrijpen dat de Hoorn van Afrika uit een aantal landen in Afrika bestaat De kinderen kunnen enkele kenmerken van landen uit de Hoorn van Afrika benoemen De kinderen kunnen enkele overeenkomsten en verschillen tussen Nederland en Afrika benoemen De kinderen begrijpen dat veel mensen in de Hoorn van Afrika honger hebben De kinderen begrijpen dat organisaties zoals het WFP hulp geven aan mensen in de Hoorn van Afrika De kinderen begrijpen dat de noodsituatie in de Hoorn van Afrika het gevolg is van factoren zoals extreme droogte, de voedselcrisis en het conflict in Somalië De kinderen kunnen iets vertellen over de verschillende factoren die hebben geleid tot de noodsituatie in de Hoorn van Afrika De kinderen kunnen iets vertellen over mogelijke oplossingen voor de noodsituatie in de Hoorn van Afrika Lesverloop Titel Activiteit Tijd Werkblad In beeld Fotopresentatie 15 minuten Verhaal (Voor)lezen verhaal 10 minuten Opdracht 1 Bespreken verhaal 10 minuten Opdracht 2 Oorzaken in beeld 10 minuten Werkblad 1 Opdracht 3 Oplossingen in beeld 20 minuten Werkblad 2 2

4 Hoorn van Afrika (deel 1) Verhaal Tijd: 10 minuten Materiaal: Verhaal Hoorn van Afrika Wereldkaart Instructie: Lees het verhaal Hoorn van Afrika aan de kinderen voor. De kinderen kunnen het verhaal ook zelf lezen. Hoorn van Afrika Het gaat dus om vier landen in de Hoorn van Afrika, zegt meester David. Kijk maar mee. Meester David heeft de wereldkaart opgehangen. Hij wijst de vier landen aan. Hier rechts ligt Somalië, zegt meester David. En dan de buurlanden Ethiopië, hieronder Kenia en daar bovenin een klein landje, genaamd Djibouti. Dit hele gebied wordt de Hoorn van Afrika genoemd. Waarom zou het gebied zo worden genoemd? Bijna alle kinderen steken hun vinger op. Jared, zeg het maar, zegt meester David. Het lijkt een beetje op een hoorn, zegt Jared. Heel goed, knikt meester David. En wat voor hoorn dan? Jared kijkt even naar Anna. Ze zit achter haar hand te giechelen. Jared wordt een beetje rood. Hij vindt Anna best leuk. Jared, zegt meester David, weet je al op wat voor soort hoorn het gebied lijkt? Snel kijkt Jared weer naar meester David. Op een neushoorn meester! zegt hij dan. De rest van de middag vliegt voorbij. Jared kijkt af en toe naar Anna. Ze kijkt ernstig en zit gebogen over haar rekenschrift. Goed, zegt meester David. Het is bijna tijd om naar huis te gaan. Voor morgen geen extra huiswerk maar, meester David kijkt de klas rond, denk aan jullie opdracht over de Hoorn van Afrika. Jared pakt zijn tas en slentert de klas uit. Hij heeft wel zin om aan de opdracht te beginnen. De hele klas gaat een presentatie houden over de noodsituatie in de Hoorn van Afrika. De meester heeft verteld dat ongeveer 13 miljoen mensen worden bedreigd door honger. Iedereen mag komen kijken naar de presentatie. De ouders van Jared komen ook. Plotseling voelt Jared een hand op zijn schouder. Hé Jared. Jared kijkt op. Het is Anna! Zullen we met z n tweeën werken? vraagt Anna. Jared knikt. Leuk, ja, stamelt hij. Bij jou of bij mij? weet hij nog net uit te brengen. Anna glimlacht. Bij jou, zegt ze. Dan bel ik mijn moeder wel even dat ik later kom. Jij ook wat drinken? vraagt Jared. Lekker, knikt Anna. Ze zitten bij Jared aan de keukentafel. Waar zullen we mee beginnen? vraagt Anna. Jared pakt de krant van tafel. Op de voorpagina staat een grote foto van een paar kinderen. De kinderen staan een beetje verlegen bij elkaar. Vluchtelingen uit Somalië in de rij voor warme maaltijd leest Jared het onderschrift bij de foto. Laat eens zien, zegt Anna. Ze begint het artikel te lezen. Hardop, lacht Jared, dan maak ik aantekeningen. Anna schraapt haar keel. De belangrijkste oorzaak van de voedselcrisis is de extreme droogte in grote delen van de Hoorn van Afrika, leest ze voor. De afgelopen twee regenseizoenen zijn heel droog geweest. Er is bijna geen regen gevallen. Hierdoor zijn oogsten mislukt en is er een hoge veesterfte. Jared schrijft ijverig mee. Dan is er dus weinig eten, zegt hij nuchter. Wat voor vee hebben de mensen daar? Anna leest verder. Geiten, schapen en kamelen, zegt ze. Jared knikt. Dus er is geen melk meer, weinig vlees, en nauwelijks meer groenten en graan, zegt hij. Dan zullen de prijzen voor voedsel wel omhoog gaan. Anna knikt. Dat klopt, zegt ze. En juist de arme mensen die geen geld meer hebben door hun mislukte oogst, kunnen die prijzen niet betalen. 3

5 Hoorn van Afrika (deel 2) Verhaal Het gaat goed met hun presentatie. Jared en Anna zijn inmiddels naar boven gegaan. Ze zitten achter de computer van Jared. Jared vindt het leuk om met Anna te werken. Ze is heel enthousiast en weet goed de weg op internet. Hier lees ik dat de voedselcrisis wordt versterkt door het conflict in Somalië, zegt Anna. Daar wil ik iets meer over weten, zegt Jared. Klik eens door naar die link. Anna en Jared bekijken de foto s. Het zijn mooie foto s, maar ze zijn niet heel vrolijk. Op veel foto s staan jonge kinderen in de rij voor voedsel of ze zitten voor een hutje op de grond. Wat erg, fluistert Anna. En ze leest hardop voor. Door het conflict in Somalië moeten veel mensen vluchten. Ze hebben bijna niets meer. Als ze in de vluchtelingenkampen aankomen, zijn ze volledig afhankelijk van voedselhulp. Jared klikt verder. Hier staat nog meer Anna, zegt hij. De hulpverleners hebben last van het conflict in Somalië. Het is vaak onveilig en soms mogen hulpverleners niet in een conflictgebied komen. Samen lezen ze nog even verder. De tijd gaat snel. Als Anna op haar horloge kijkt is het al half zes. Ik moet gaan, zegt ze. We gaan om zes uur eten. Vandaag lekker kip met ananas! Anna slaat haar hand voor haar mond. Ze kijkt een beetje verschrikt. Gek eigenlijk, zegt ze, ik durf bijna niet meer over eten te praten. Alsof ik me schuldig voel dat ik zo lekker kan eten. Jared staat op. Dat hoeft niet, zegt hij. Die vluchtelingen hebben er niets aan als jij niet meer eet. Je kan beter energie hebben om een goede presentatie te geven. Anna knikt. Dan kunnen we iedereen laten zien wat er aan de hand is, zegt ze. En zo kunnen we de mensen echt helpen! 4

6 Opdracht 1 Bespreken verhaal Tijd: 10 minuten Materiaal: - Info De humanitaire noodsituatie in de Hoorn van Afrika is het gevolg van de voedselcrisis en het conflict in Somalië. Voedselcrisis In de vier regenseizoenen van 2010 en 2011 is extreem weinig regen gevallen. Dit heeft gezorgd voor één van de droogste periodes in 60 jaar. In veel droge gebieden leven mensen van landbouw en veeteelt. Normaal gesproken kunnen zij hiermee in hun eigen onderhoud voorzien. Door de langdurige droogte zijn veel oogsten mislukt en is er een hoge veesterfte. Het gevolg is dat de lokale voedselprijzen enorm zijn gestegen. De meeste mensen kunnen deze prijzen niet betalen. Conflict Somalië In Somalië is al 20 jaar een burgeroorlog gaande tussen verschillende stammen en groeperingen. Zij vechten met elkaar om macht, geld, vee en religie. De onveilige situatie in Somalië zorgt voor vluchtelingenstromen binnen Somalië en naar de buurlanden Kenia en Ethiopië. De vluchtelingen kunnen weinig meenemen. Zij hebben geen grond of vee meer en zijn helemaal afhankelijk van voedselhulp. Dit legt een grote druk op de voedselvoorziening. De conflicten in Somalië bemoeilijken de humanitaire hulp. Delen van het land zijn onveilig en in sommige gebieden hebben humanitaire hulporganisaties beperkte toegang. Instructie Bespreek het verhaal met behulp van de volgende praatvragen: Over welk onderwerp houden Anna en Jared een presentatie? Over de (humanitaire) noodsituatie in de Hoorn van Afrika. Wat is het gevolg van de noodsituatie? Ongeveer 13 miljoen mensen zullen worden getroffen door honger. Op welke manier verzamelen Anna en Jared informatie? Zij hebben in de les al wat informatie gekregen en verder lezen zij de krant en zoeken ze op internet. De noodsituatie in de Hoorn van Afrika is een gevolg van de voedselcrisis en het conflict in Somalië. Wat is de belangrijkste oorzaak van de voedselcrisis? Extreme droogte in de Hoorn van Afrika. Waarom leidt extreme droogte tot een voedselcrisis? Door de droogte mislukken oogsten en is er een hoge veesterfte. Hierdoor is er nauwelijks aanbod van eten. De lokale voedselprijzen worden torenhoog. Arme mensen kunnen dit niet betalen. Wat voor invloed heeft het conflict in Somalië op de voedselcrisis? De voedselcrisis wordt versterkt door het conflict in Somalië. De onveilige situatie in Somalië zorgt voor vluchtelingenstromen binnen Somalië en naar de buurlanden Kenia en Ethiopië. De vluchtelingen kunnen weinig meenemen. Zij hebben geen grond of vee meer en zijn helemaal afhankelijk van voedselhulp. Dit legt een grote druk op de voedselvoorziening. Het conflict bemoeilijkt de hulpverlening in Somalië. Hoe komt dat? Delen van het land zijn onveilig en in sommige gebieden hebben humanitaire hulporganisaties beperkte toegang. 5

7 Opdracht 2 Oorzaken in beeld Tijd: 10 minuten Materiaal: Werkblad 1 Pen Instructie 1. Zorg voor voldoende kopieën van werkblad Geef elk kind één werkblad en een pen. 3. Neem het werkblad met de kinderen door. Op het werkblad staan zes afbeeldingen: - Op de eerste rij staat een serie plaatjes die te maken hebben met een eerste oorzaak voor de noodsituatie in de Hoorn van Afrika (droogte); - Op de tweede rij staat een serie plaatjes die te maken hebben met een tweede oorzaak voor de noodsituatie in de Hoorn van Afrika (conflict). 4. De kinderen beschrijven wat op elk plaatje te zien is. 6

8 Opdracht 3 Oplossingen in beeld Tijd: 20 minuten Materiaal: Werkblad 1 Werkblad 2 Pen Kleurpotloden Instructie 1. Zorg voor voldoende kopieën van werkblad Geef elk kind één kopie van werkblad 2, een pen en enkele kleurpotloden. Zorg dat alle kinderen ook werkblad 1 voor zich hebben. 3. Neem de opdracht met de kinderen door: - De kinderen bekijken nogmaals de zes plaatjes op werkblad 1. - De kinderen proberen bij elk plaatje een oplossing te verzinnen voor de situatie die op het plaatje is afgebeeld. - De kinderen tekenen deze oplossing in het juiste vakje op werkblad 2. - De kinderen beschrijven hun oplossing onder de tekening. 7

9 World Food Programme Informatie leerkracht Organisatie Het Wereldvoedselprogramma of World Food Programme (WFP) is een onderdeel van de internationale organisatie voor vrede en veiligheid, de Verenigde Naties (VN). Het WFP geeft voedselhulp aan vluchtelingen, aan mensen in noodsituaties en aan langdurige ontwikkelingsprojecten in landen met voedselproblemen. Alle hulp en acties van het WFP hebben uiteindelijk als doel om honger en armoede de wereld uit te helpen. De kracht van het WFP is dat de organisatie snel kan reageren in noodsituaties. Het WFP redt levens door voedsel snel op de juiste plek te brengen. Daarnaast heeft het WFP verschillende speciale programma s om honger in de toekomst te voorkomen. Deze programma s zetten bijvoorbeeld voedsel in om de infrastructuur van een land te versterken en kennis te verspreiden. Een voorbeeld van een speciaal programma van het WFP zijn de schoolmaaltijden die worden verzorgd in landen met voedselproblemen. In deze landen zorgt het WFP samen met de lokale gemeenschap voor maaltijden op school. Kids Moving the World heeft verschillende gratis lesmodules waarin deze schoolmaaltijden centraal staan. De lesmodules bestaan uit een voorbereiding in de klas en een gastles door een Game Guide, waarbij een interactief spel wordt gespeeld of aan praktische opdrachten wordt gewerkt. Zie en klik door naar Landen Module of Malawi Module voor meer informatie. Doelstellingen Het WFP is naast aanbieder van voedsel in noodsituaties vooral ook partner bij het opbouwen en ondersteunen van samenlevingen zodat zij zelfvoorzienend worden. Dit is zichtbaar in het strategisch plan van dat vijf doelen heeft: 1. Redden van levens en beschermen van levende have in noodsituaties; 2. Voorbereiden op noodsituaties; 3. Herstel en wederopbouw van levens na noodsituaties; 4. Verminderen van chronische honger en ondervoeding; 5. Eigen capaciteit van landen versterken om zo honger te verminderen. Expertise Om haar taken goed te kunnen uitvoeren heeft het WFP expertise op verschillende gebieden nodig. Binnen het WFP zijn vijf hoofdgebieden met eigen teams van experts die waar mogelijk samenwerken. Deze vijf hoofdgebieden zijn: 1. Noodhulp Tijdens noodsituaties is voedsel één van de eerste zaken die geregeld moeten worden. Tijd is van cruciaal belang in noodsituaties. Hoe sneller de hulp ter plaatse is, hoe sneller mensen geholpen kunnen worden. Speciale teams inventariseren de benodigde hoeveelheid voedsel en de logistieke situatie. Zodra de voedselvoorraden ter plaatse zijn, zorgt het WFP samen met regeringsinstanties en NGO s (niet-gouvernementele organisaties, dus onafhankelijk van een regering) voor een goede verdeling. 8

10 World Food Programme Informatie leerkracht 2. Voedingsexpertise Voor elk programma is het van groot belang dat de juiste voeding wordt geleverd. Hierbij gaat het niet alleen om de juiste hoeveelheid voedsel, maar ook om voedsel met de juiste voedingswaarden en het soort voedsel wat mensen in een bepaalde regio eten. Voedingsexperts adviseren over het juiste voedselpakket voor een bepaalde situatie. Sommige programma s richten zich op speciale doelgroepen. Met name jonge kinderen zijn kwetsbaar en gevoelig voor ondervoeding. 3. Aankoop en bemiddeling De meeste donoren geven geld aan het WFP. Het WFP moet zelf zorgen dat het juiste voedsel op de juiste plek komt. Experts in aankoop en bemiddeling zorgen ervoor dat het benodigde voedsel tegen een zo laag mogelijke prijs wordt ingekocht. Daarbij wordt geprobeerd het voedsel in te kopen op een plek die zo dicht mogelijk bij de eindbestemming ligt. Dit bespaart transportkosten en stimuleert de lokale economie. 4. Voedsel veiligheidsanalyse Een speciaal team van analisten brengt voor elk land waar het WFP actief is de situatie in kaart. Hiervoor maken zij een voedsel veiligheidsanalyse. Hierin komt bijvoorbeeld te staan: a. Voor wie is de hulp? b. Om hoeveel mensen gaat het? c. Waar wonen deze mensen? d. Waarom hebben deze mensen honger? e. Welke groepen zijn kwetsbaar voor een natuurramp of andere crisis? Al deze gegevens worden verwerkt in rapporten en bijvoorbeeld overzichtskaarten. 5. Logistiek Het is vaak lastig om voedsel op de juiste plaats te krijgen. In noodsituaties is de normale infrastructuur meestal beschadigd. Bij overstromingen zijn wegen niet begaanbaar en bruggen stukgeslagen. Daarnaast kunnen sommige gebieden onveilig zijn als gevolg van conflicten. Als gebieden niet toegankelijk zijn per weg, spoor of rivier worden alternatieven gezocht. In noodsituaties worden soms voedseldroppings gedaan met behulp van vliegtuigen of helikopters ingezet om voedsel te verplaatsen. Een andere optie is de inzet van lokale transporteurs. Zij gebruiken hun eigen vervoersmiddelen om het voedsel op de juiste plaats te krijgen. In dat geval worden naast trucks en ossenkarren ook ezels, olifanten en kamelen ingezet. Samenwerking Het WFP is als onderdeel van de VN een onafhankelijke organisatie. Regeringen kunnen altijd een beroep doen op het WFP ongeacht de politieke situatie in een land. Het WFP is volledig afhankelijk van vrijwillige bijdragen om haar werk te financieren. Regeringen zijn de grootste donoren. In noodsituaties doet het WFP een beroep op de internationale gemeenschap voor geld en voedselhulp. Deze hulp kan worden gegeven in de vorm van geld, voedsel of bijvoorbeeld logistieke ondersteuning. Verschillende bedrijven ondersteunen het WFP met behulp van hun eigen expertise op het gebied van voeding of transport. 9

11 World Food Programme Informatie leerkracht Het WFP werkt nauw samen met andere onderdelen van de VN zoals de voedsel- en landbouworganisatie FAO, vluchtelingenorganisatie UNHCR en het kinderfonds UNICEF. Daarnaast wordt waar mogelijk en wenselijk samengewerkt met verschillende NGO s en lokale organisaties. Soms wordt het WFP de toegang tot een gebied ontzegd, terwijl een andere NGO daar wel mag opereren. Lokale instanties zijn zeker bij de uiteindelijke voedselverdeling heel belangrijk. Er wordt veel samengewerkt met lokale leiders om te zorgen dat het voedsel bij de juiste personen terecht komt. 10

12 Hoorn van Afrika Informatie leerkracht Humanitaire crisis Rond de zomer van 2011 wordt duidelijk dat zich in de Hoorn van Afrika een humanitaire noodsituatie ontwikkelt. Ongeveer 13 miljoen mensen zullen worden getroffen door de langdurige droogte, de voedselcrisis en het conflict in Somalië. Het getroffen gebied wordt de Hoorn van Afrika genoemd vanwege de karakteristieke hoornvormige omtrek. Het getroffen gebied omvat een viertal landen in Oost-Afrika: Somalië Ethiopië Kenia Djibouti Het epicentrum van de ramp ligt in Somalië en heeft ook grote gevolgen voor met name de buurlanden Kenia en Ethiopië. Oorzaken De directe oorzaak van de voedselcrisis is de extreme droogte die grote delen van de Hoorn van Afrika treft. Deze periode van droogte is ingezet met het slechte regenseizoen van september - november Verschillende andere factoren hebben het effect van de voedselcrisis versterkt. In combinatie met het conflict in Somalië heeft de voedselcrisis zich ontwikkeld tot een humanitaire noodsituatie. Extreme droogte In de vier regenseizoenen van 2010 en 2011 is extreem weinig regen gevallen. Dit heeft gezorgd voor één van de droogste periodes in 60 jaar. In veel droge gebieden leven mensen van landbouw en veeteelt. Normaal gesproken kunnen zij hiermee in hun eigen onderhoud voorzien. Door de langdurige droogte zijn veel oogsten mislukt en is er een hoge veesterfte. Hierdoor is er weinig aanbod van voedsel. Het gevolg is dat de lokale voedselprijzen enorm zijn gestegen. De meeste mensen kunnen deze prijzen niet betalen. De extreme droogte is een natuurramp die te maken heeft met de huidige klimaatverandering. Klimaatverandering en met name de mogelijke oplossingen zijn een actueel politiek onderwerp. In dit geval worden met name de humanitaire gevolgen heel duidelijk. Door de klimaatverandering heeft zich de afgelopen jaren een enorme stijging van weergerelateerde rampen voorgedaan, zoals overstromingen, orkanen en extreme droogte. Kwetsbare gemeenschappen zijn onvoldoende voorbereid op deze rampen. 11

13 Hoorn van Afrika Informatie leerkracht Kids Moving the World heeft een speciale lesmodule waarin klimaatverandering en het broeikaseffect centraal staan. De gratis lesmodule bestaat uit een voorbereiding in de klas en een gastles door een Game Guide waarbij een interactief spel wordt gespeeld. Zie en klik door naar Planet Me Module voor meer informatie. Conflict in Somalië In Somalië is al 20 jaar een burgeroorlog gaande tussen verschillende stammen en groeperingen. Zij vechten met elkaar om macht, geld, vee en religie. De onveilige situatie zorgt binnen Somalië voor vluchtelingenstromen naar de regio rondom de hoofdstad Mogadishu. De (voedsel)druk op deze regio is hierdoor groot. Veel mensen vluchten ook naar de buurlanden Kenia en Ethiopië. De reis naar de buurlanden is vaak lang, zwaar en gevaarlijk. Veel kinderen die in de vluchtelingenkampen aankomen zijn hierdoor verzwakt en ondervoed. De conflicten in Somalië bemoeilijken de humanitaire hulp. Delen van het land zijn onveilig en in sommige gebieden hebben humanitaire hulporganisaties beperkte toegang. De jarenlange burgeroorlog in Somalië zorgt voor veel onrust. De burgeroorlog is ontstaan doordat verschillende groeperingen de macht in handen willen krijgen. Zij kunnen het niet eens worden over welke partij de regering mag vormen. In 2004 werd door verschillende stammen een overgangsregering gevormd voor vijf jaar. Deze regering wordt niet door iedereen erkend en vanaf 2006 braken al weer conflicten uit. De overgangsregering kan dus niet in het hele land voor een veilige situatie zorgen. In het noorden zijn twee gebieden, Somaliland en Puntland waar het relatief rustig is. De radicaalislamitische groepering Al Shabaab is met name actief in het zuiden van Somalië. Al Shabaab vecht tegen de overgangsregering. Weinig hulporganisaties kunnen of mogen werken in de gebieden die onder controle staan van Al Shabaab. De gebieden zijn onveilig vanwege de gevechten, maar ook omdat hulpverleners bedreigd of ontvoerd worden voor losgeld. Al Shabaab houdt in Zuid-Somalië ongeveer 2 miljoen mensen vast. Zij hebben het WFP de toegang tot dit gebied ontzegd. Situatieschets De hongersnood wordt ook wel de Children s famine genoemd. Onder de 13 miljoen mensen die worden getroffen door de ramp zijn veel kinderen van onder de vijf jaar. Zo n 75% van de vluchtelingen uit Somalië zijn kinderen. De overige 25% bestaat voor het grootste deel uit vrouwen (moeders). De verwachting is dat in heel Zuid-Somalië hongersnood zal ontstaan. Het WFP hoopt rond de 11,5 miljoen mensen te kunnen voorzien van voedselhulp. 12

14 Hoorn van Afrika Informatie leerkracht Hieronder vallen de volgende aantallen: Somalië 3,7 miljoen Ethiopië 3,7 miljoen Kenia 2,7 miljoen Vluchtelingen in Ethiopië Vluchtelingen in Kenia De vluchtelingenkampen in Somalië, Ethiopië en Kenia zitten overvol. Vluchtelingen die aankomen worden vaak opgevangen in een doorgangskamp. Hier worden zij geregistreerd en krijgen zij een polsbandje. Bij aankomst krijgen de vluchtelingen van het WFP een voedselrantsoen voor twee weken. Daarnaast krijgen zij een pakket met andere benodigdheden (zeep, keukenspullen, dekens, jerrycans, muskietennetten) van de UNHCR. Een WFP voedselpakket bestaat uit een hoeveelheid meel of rijst, peulvruchten, zout, olie en suiker. Vaak wordt dit aangevuld met speciaal gemengd voedsel zoals CSB (Corn Soya Blend). Dit is een soort pap van graan en soja met extra voedingsstoffen. Voor kinderen onder de vijf jaar is er CSB-plus. In deze noodsituatie worden met name kinderen onder de vijf jaar bedreigd. Veel van deze kinderen zijn matig tot zwaar ondervoed. Naast de normale WFP voedselpakketten is daarom veel voedsel met extra hoge voedingswaarden nodig. Dit voedsel is cruciaal voor een goede lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van jonge kinderen. Voorbeelden van dit speciale voedsel dat in vluchtelingenkampen wordt vertrekt zijn CSB, Plumpy nut (kant en klare pindakaasrepen met extra vitamines en mineralen speciaal voor jonge kinderen) en High energy biscuits (biscuits met extra hoge voedingswaarde). Donatie Gebaseerd op de gemiddelde kosten van WFP operaties in het gebied is $ 0,50 per persoon per dag nodig om iedereen van voedsel te kunnen voorzien. Het WFP heeft in totaal $ 767 miljoen nodig tot de volgende oogst in januari Voor de totale VN organisatie is dit $ 1,5 miljard. Het WFP heeft al veel bijdragen van regeringen, particulieren en bedrijven mogen ontvangen. Als u met uw school een bijdrage wilt leveren aan het werk van het WFP in het getroffen gebied, kunt u terecht op de website van het WFP: Uiteraard kunt u ook andere organisaties en NGO s ondersteunen bij hun werk. Hiervoor kunt u bijvoorbeeld terecht op de website van de samenwerkende hulporganisaties van giro 555: 13

15 Werkblad 1 Naam: Opdracht 2 Oorzaken in beeld Beschrijf de plaatjes Instructie Bekijk de zes afbeeldingen hieronder. - Op de eerste rij zie je een serie plaatjes die te maken hebben met een eerste oorzaak voor de noodsituatie in de Hoorn van Afrika. - Op de tweede rij zie je een serie plaatjes die te maken hebben met een tweede oorzaak voor de noodsituatie in de Hoorn van Afrika. Beschrijf wat op elk plaatje te zien is

16 Werkblad 2 Naam: Opdracht 3 Oplossingen in beeld Teken mogelijke oplossingen Beschrijf je oplossing Instructie Bekijk nogmaals de plaatjes op werkblad Probeer bij elk plaatje een oplossing te verzinnen voor de situatie die op het plaatje is afgebeeld. 2. Teken deze oplossing in het juiste vakje. 3. Beschrijf je oplossing onder je tekening

Groep 1/2 Thema: Transport. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World.

Groep 1/2 Thema: Transport. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World. WFP-Barry_Came Project Het WFP in de Hoorn van Afrika Thema: Transport Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World WFP-Marcus_Prior WFP-Marcus_Prior Inhoudsopgave Inhoudsopgave Introductie

Nadere informatie

Groep 5/6 Thema: Voedselhulp. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World.

Groep 5/6 Thema: Voedselhulp. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World. WFP-Rose_Ogola Project Het WFP in de Hoorn van Afrika Thema: Voedselhulp Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World WFP-Rose_Ogola WFP-David_Orr Inhoudsopgave Inhoudsopgave Introductie 2

Nadere informatie

WFP-Rose_Ogola. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Groep 3/4 Thema: Vluchtelingenkamp. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World

WFP-Rose_Ogola. Project Het WFP in de Hoorn van Afrika. Groep 3/4 Thema: Vluchtelingenkamp. Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World WFP-Rose_Ogola Project Het WFP in de Hoorn van Afrika Thema: Vluchtelingenkamp Hoorn van Afrika is een project van Kids Moving the World WFP-Rose_Ogola WFP-Siegfried_Modola Inhoudsopgave Inhoudsopgave

Nadere informatie

De Hoorn van Afrika Het getroffen gebied omvat een viertal landen in Oost-Afrika: Somalië, Ethiopië, Kenia en Djibouti

De Hoorn van Afrika Het getroffen gebied omvat een viertal landen in Oost-Afrika: Somalië, Ethiopië, Kenia en Djibouti Fotopresentatie De Hoorn van Afrika Het getroffen gebied omvat een viertal landen in Oost-Afrika: Somalië, Ethiopië, Kenia en Djibouti De Hoorn van Afrika Situatieschets WFP/Maria Katajisto De Hoorn van

Nadere informatie

Droogte in Oost-Afrika

Droogte in Oost-Afrika Droogte in Oost-Afrika Ethiopië Addis-Ababa 120.000 Djibouti Djibouti Somalië 3.200.000 2.500.000 600.000 Oeganda Kenia Mogadishu Kampala 3.500.000 Naïrobi noodgebied crisisgebied beperkte noodtoegang

Nadere informatie

Zittingsdocument 12.9.2011 B7-0493/2011 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie

Zittingsdocument 12.9.2011 B7-0493/2011 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie EUROPEES PARLEMENT 2009-2014 Zittingsdocument 12.9.2011 B7-0493/2011 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie ingediend overeenkomstig artikel 110, lid 2, van het

Nadere informatie

Help kinderen die geen eten hebben

Help kinderen die geen eten hebben GIRO LESPAKKET Help kinderen die geen eten hebben In veel landen in Afrika hebben veel kinderen niet genoeg te eten. Ze eten de hele dag niks of maar een heel klein beetje. Dat is een ramp. Want eten is

Nadere informatie

Overzicht hulpwerkzaamheden SHO

Overzicht hulpwerkzaamheden SHO Overzicht hulpwerkzaamheden SHO Stichting Vluchteling Stichting Vluchteling werkt samen met haar lokale partners om noodhulp te verlenen aan de vele vluchtelingen in Kenia, Ethiopië en Somalië. Voor de

Nadere informatie

Artsen zonder grenzen

Artsen zonder grenzen Artsen zonder grenzen Dianne van den Bosch Inhoud Zo kwam het... 2 En in Nederland... 2 Hallo hallo!... 3 Wanneer in actie?... 3 Reizen in een vrachtvliegtuig... 3 En verder... 3 Laat maar waaien... 3

Nadere informatie

Noodhulp in de Hoorn van. Jeroen Jurriens, Disaster Management Unit ICCO & Kerk in Actie

Noodhulp in de Hoorn van. Jeroen Jurriens, Disaster Management Unit ICCO & Kerk in Actie Noodhulp in de Hoorn van Afrika Jeroen Jurriens, Disaster Management Unit ICCO & Kerk in Actie Wat is er aan de hand? Hoe komt dat? Wat kunnen we er aan doen? Een paar praktijkvoorbeelden Opbouw presentatie

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Voedselverspilling, er is genoeg voedsel en voedselspeculatie is immoreel Nederlandse consumenten gooien ieder jaar voor zo n 2,5 miljard aan voedsel weg. Dat is ruim 150 per persoon. Ofwel zo n 50 kilo.

Nadere informatie

UNICEF en voeding. Informatie 1 voor een spreekbeurt of werkstuk

UNICEF en voeding. Informatie 1 voor een spreekbeurt of werkstuk UNICEF en voeding Informatie 1 voor een spreekbeurt of werkstuk Ieder kind heeft recht op goede voeding Kinderen hebben recht op goede en gezonde voeding. Een Mozambique Mozambique is een land in het zuidoosten

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

Droogte en honger in Afrika

Droogte en honger in Afrika Droogte en honger in Afrika Ik ben bang. Als het de komende week niet regent, mislukt de oogst. Dan verlies ik mijn boerderij, zegt boer Pieter Uys in Zuid-Afrika. Mijn drie broers, mijn twee zussen, mijn

Nadere informatie

Groep 7/8 Rechten van het kind

Groep 7/8 Rechten van het kind Groep 7/8 Rechten van het kind Rechten van het kind GROEP 7/8 Instructie lesmateriaal Het gedicht vormt een goede introductie voor het thema Kinderrechten. Gebruik de achtergrondinformatie om meer te vertellen

Nadere informatie

De Drakendokter: Gideon

De Drakendokter: Gideon De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in

Nadere informatie

Samenlezen: leuk en leerzaam tegelijk!

Samenlezen: leuk en leerzaam tegelijk! Lesbrief Samenlezen: leuk en leerzaam tegelijk! Met samenleesboeken kunt u uw leerlingen op een andere manier laten lezen in de klas. Het belangrijkste kenmerk van een samenleesboek is, dat het een verhaal

Nadere informatie

Handleiding voor leerkrachten. Digitale les Bovenbouw basisonderwijs

Handleiding voor leerkrachten. Digitale les Bovenbouw basisonderwijs Handleiding voor leerkrachten Digitale les Bovenbouw basisonderwijs Verantwoording Syrië, Irak, Zuid-Soedan, de Centraal-Afrikaanse Republiek en het door ebola getroffen West-Afrika. Nooit eerder werden

Nadere informatie

Lesbrief voor het basisonderwijs Bovenbouw

Lesbrief voor het basisonderwijs Bovenbouw Lesbrief voor het basisonderwijs INFORMATIE VOOR LEERKRACHTEN Deze lesbrief hoort bij de Dorcas Voedselactie. Tijdens de Dorcas Voedselactie zamelt Dorcas in heel Nederland producten in voor de allerarmsten

Nadere informatie

Het project wil in Mesera een educatief-medisch centrum realiseren.

Het project wil in Mesera een educatief-medisch centrum realiseren. Kititenebo, (allemaal samen) noodhulp voor de kinderen februari 2017 De aanhoudende droogte in Afrika bereikt het nieuws in Europa. In de Standaard (25.02.2017) stond het te lezen: nomaden zoeken wanhopig

Nadere informatie

Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar.

Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar. LES 8: Spijsvertering (2) Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar. Defecatie - Poepen Borborygmus - Knorrende maag Monosodiumglutamaat

Nadere informatie

LESBRIEF. Grote Anna leert lezen en rekenen. Digibordles lezen : Digibordles rekenen : Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.

LESBRIEF. Grote Anna leert lezen en rekenen. Digibordles lezen : Digibordles rekenen : Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks. Samenvatting: Grote Anna heeft een bijzondere dag vandaag! Ze gaat voor het eerst naar de grote school. Anna heeft er veel zin in. Ze heeft zelfs een nieuwe boekentas en schrijfspulletjes gekregen! Het

Nadere informatie

De Man van de Toekomst Module Theater Groep 7-8

De Man van de Toekomst Module Theater Groep 7-8 De Man van de Toekomst Module Theater Groep 7-8 Teksten: Stella van Lieshout Illustraties: Tjarko van der Pol ABC Cultuur is een initiatief van het Centrum voor de Kunsten Beverwijk www.abccultuur.nl De

Nadere informatie

Auteur: Mirjam Wind, docent en coördinator NT2, Educatie Video s: Gabe Dijkstra en Rick Biemolt, studenten Alfa-college, MultiMedia en Design

Auteur: Mirjam Wind, docent en coördinator NT2, Educatie Video s: Gabe Dijkstra en Rick Biemolt, studenten Alfa-college, MultiMedia en Design Woord voor Woord is een programma mondelinge vaardigheden NT2 voor analfabete beginners. Het omvat 12 lessen. De ontwikkeling van het programma en de daarbij behorende video s is mogelijk gemaakt door

Nadere informatie

Ik help je wel. illustraties Karlijn Scholten verhaal Isabelle de Ridder

Ik help je wel. illustraties Karlijn Scholten verhaal Isabelle de Ridder Ik help je wel illustraties Karlijn Scholten verhaal Isabelle de Ridder Deze uitgave is een cadeau van ViaViela aan al onze opvangkinderen en (gast)ouders. Veel voorleesplezier! Juul doet de deur open.

Nadere informatie

Voorbereidende les. Basisonderwijs. Educatieteam

Voorbereidende les. Basisonderwijs. Educatieteam Basisonderwijs Voorbereidende les (1) Introductie (2) Huiswerkopdracht (3) Bijlage 1 (4) Bijlage 2 Educatieteam Het educatie team bestaat uit jonge, gemotiveerde en bevlogen medewerkers die dichtbij de

Nadere informatie

Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015. Auteur: Wendy Verkerk- Klein

Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015. Auteur: Wendy Verkerk- Klein Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2015 Auteur: Wendy Verkerk- Klein Voorwoord Voor u ligt het eerste jaarverslag van TOV te Tiel. Februari 2015 is stichting Jij bent TOV opgericht waardoor we dit jaar

Nadere informatie

Werkblad 7.1 Opdracht 3, module 3, les 7

Werkblad 7.1 Opdracht 3, module 3, les 7 Werkblad 7.1 Opdracht 3, module 3, les 7 Lees de vragen. Kruis aan: ja of nee. ja nee 1. Wil de moeder over haar kind praten? 2. Kan de juf s morgens over het probleem praten? 3. Onderbreekt de juf de

Nadere informatie

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk?

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk? 25 december 2015 1 e Kerstdag Sixtuskerk te Sexbierum Ds. A.J. (Anneke) Wouda Teksten: Hebr. 1:1-6 en Lucas 2: 15-21 Geliefden van God, gemeente van Christus, Kerstochtend 2015 U zit midden in een kerstviering,

Nadere informatie

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR

Donderdag 22 maart 2012. Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Donderdag 22 maart 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Wereldwaterdag - Basisschool Heiende, Lokeren Geachte directeur en leerkrachten, Geachte burgemeester

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Een gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie

Een gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie Een gezonde lunch Een gezonde lunch Ga met folders van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding een gezonde lunch voor jezelf maken. Zoek daarvoor eerst uit wat er precies in een gezonde lunch moet zitten.

Nadere informatie

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Projectrapportage noodhulp Syrie

Projectrapportage noodhulp Syrie Introductie Deze rapportage geeft een beeld van de voortgang en de resultaten van het noodhulpproject Syrië, waaraan de Generale Diaconale Commissie van de Hersteld Hervormde Kerk een bijdrage van 25.000,-

Nadere informatie

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor

Nadere informatie

Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage.

Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage. Mensen in de ruimte GROEP 5-6 58 50 minuten 1 en 23 Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage. De leerling: weet dat voedsel in de ruimte gaat zweven weet

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

Walk4Food Handleiding

Walk4Food Handleiding Walk4Food Handleiding Inhoud Inleiding 3 1. Wat is Walk4Food? 3 2. Samenstelling team 4 3. De organisatie stap voor stap 4 4. Na afloop van de sponsorloop 5 5. Tips 6 Bijlage: Opzet persbericht 7 2 Inleiding

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Les 17 Zo zeg je dat (niet)

Les 17 Zo zeg je dat (niet) Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt

Nadere informatie

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat

Nadere informatie

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com

LESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat

Nadere informatie

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 12/11/14 1 LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 1. (lezen) Ik.... een lange tekst. 2 Hij.... een moeilijk boek. 3. Zij.... een gemakkelijk tekstje. 4..... jullie veel? Ja, wij.... graag kinderboeken.

Nadere informatie

Hoe gaat het in groep 1/2 b

Hoe gaat het in groep 1/2 b Hoe gaat het in groep 1/2 b Binnenkomst: - Als je op school komt hang je je jas op je eigen haakje onder je tent. Je tas zet je op de plank. - In de klas geef je de juf een hand en je pakt een spelletje

Nadere informatie

lesmateriaal Taalkrant

lesmateriaal Taalkrant lesmateriaal Taalkrant Toelichting Navolgend vindt u een plan van aanpak en 12 werkbladen voor het maken van de Taalkrant in de klas, behorende bij het project Taalplezier van Stichting Wereldleren. De

Nadere informatie

Vrede op aarde, een beter klimaat, geen oorlogen, aardig zijn voor elkaar...

Vrede op aarde, een beter klimaat, geen oorlogen, aardig zijn voor elkaar... fr go t schoo Vrede op aarde, een beter klimaat, geen oorlogen, aardig zijn voor elkaar... Ik hoop dat de zeespiegel niet verder stijgt. Wishes for the World is een project van www.kidsmovingtheworld.nl

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Unicef Hoofdstuk 1: Geschiedenis van Unicef Unicef is de Kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties (VN). De Verenigde Naties zijn een verbond van (bijna) alle landen van de wereld. Deze landen hebben

Nadere informatie

Unicef. Bram van t Hoff De Flambouw Groep 8 17 Januari 2012

Unicef. Bram van t Hoff De Flambouw Groep 8 17 Januari 2012 Unicef Bram van t Hoff De Flambouw Groep 8 17 Januari 2012 Inleiding Ik hou mijn spreekbeurt over Unicef omdat ik het een mooi onderwerp vind en het kinderen helpt die in nood zijn en niet naar school

Nadere informatie

Klas 4 mavo. Werkstuk ontwikkelingsland hoofdstuk 7 Pagina 1

Klas 4 mavo. Werkstuk ontwikkelingsland hoofdstuk 7 Pagina 1 Klas 4 mavo Werkstuk ontwikkelingsland hoofdstuk 7 Pagina 1 Praktische opdracht economie klas 4 Ontwikkelingslanden Dit PO is een vervolg op hoofdstuk 7. We hebben het in hoofdstuk 7 gehad over het geld

Nadere informatie

Lesbrief begrijpend lezen (Nieuwsbegrip) tekst groep 5 en 6

Lesbrief begrijpend lezen (Nieuwsbegrip) tekst groep 5 en 6 tekst groep 5 en 6 Carnaval In een deel van Nederland vieren mensen weer carnaval. Carnaval duurt van 18 tot en met 21 februari. De mensen vieren dit feest ieder jaar. Carnaval is een feest met veel tradities

Nadere informatie

Aan tafel. Peuters, kleuters en lagere schoolkinderen

Aan tafel. Peuters, kleuters en lagere schoolkinderen Aan tafel! Aan tafel Als ouder heb je een grote invloed op de eetgewoonten van je kind. Kinderen leren in de eerste plaats eten wat ze hun ouders zien eten en doen jouw eetgedrag na. En dat start al bij

Nadere informatie

En, wat hebben we deze les geleerd?

En, wat hebben we deze les geleerd? Feedback Evaluatie Team 5 En, wat hebben we deze les geleerd? FEED BACK in de klas En, wat hebben we deze les geleerd? Leerkracht Marnix wijst naar het doel op het bord. De leerlingen antwoorden in koor:

Nadere informatie

Lieke. redt de dieren

Lieke. redt de dieren Lieke redt de dieren met tekeningen van ivan & ilia Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Kijk ook op: www.ploegsma.nl www.wijzijnvriendinnen.nl AVI 7 / E5/M6 ISBN 978 90 216 7436 0 / NUR 282 Tekst: Jette Schröder

Nadere informatie

Het onze Vader. Naam:

Het onze Vader. Naam: Het onze Vader Naam: Onze Vader Onze Vader, Die in de hemelen zijt. Uw Naam worde geheiligd. Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede, zoals in de hemel zo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood.

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Meerderheid Nederland niet van plan om geld te geven Nederlander twijfelt of geld voor noodhulp Hoorn van Afrika goed terecht komt

Meerderheid Nederland niet van plan om geld te geven Nederlander twijfelt of geld voor noodhulp Hoorn van Afrika goed terecht komt Onderzoekssamenvatting NCDO, 5 augustus 2011 Meerderheid Nederland niet van plan om geld te geven Nederlander twijfelt of geld voor noodhulp Hoorn van Afrika goed terecht komt In de Hoorn van Afrika vindt

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Gezonde voeding vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62382

Gezonde voeding vmbo-b12. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62382 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 07 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62382 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"

Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent? Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...

Nadere informatie

Het Nederlandse Rode Kruis helpt direct. Jaarverslag 2015

Het Nederlandse Rode Kruis helpt direct. Jaarverslag 2015 Het Nederlandse Rode Kruis helpt direct Jaarverslag 2015 Kijk voor het volledige jaarverslag op: www.rodekruis.nl/jaarverslag2015 2015: het jaar van de vluchteling Honderdduizenden mensen sloegen dit jaar

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

Zwart = tekst van verhaal Rood = de vragen die de voorlezer tussendoor stelt Blauw = de antwoorden die de kinderen kunnen geven

Zwart = tekst van verhaal Rood = de vragen die de voorlezer tussendoor stelt Blauw = de antwoorden die de kinderen kunnen geven Instructies: Zwart = tekst van verhaal Rood = de vragen die de voorlezer tussendoor stelt Blauw = de antwoorden die de kinderen kunnen geven Maandag Wat zie je op de voorkant? (een konijn en wortels) Heel

Nadere informatie

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje. Opdracht 1 Ongeveer 150 jaar geleden stonden er veel steenfabrieken langs de IJssel. De stenen werden van klei gemaakt. Dat kon je langs de IJssel vinden. Als de rivier overstroomde, bleef er een laagje

Nadere informatie

A. Jouw rechten! Kinderrechten

A. Jouw rechten! Kinderrechten Dit werkblaadje is van... A. Jouw rechten! Kinderrechten Je hebt ongetwijfeld al gehoord van de Rechten van het Kind. De koningen, presidenten en andere leiders van over de hele wereld hebben gezegd dat

Nadere informatie

Kinderen zonder papieren

Kinderen zonder papieren VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.

Nadere informatie

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. 2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het

Nadere informatie

Jaarverslag Stichting jij bent TOV! Auteur: Wendy Verkerk- Klein

Jaarverslag Stichting jij bent TOV! Auteur: Wendy Verkerk- Klein Jaarverslag Stichting jij bent TOV! 2017 Auteur: Wendy Verkerk- Klein Voorwoord Voor u ligt het derde jaarverslag van TOV te Tiel. Stichting jij bent TOV bestaat sinds Februari 2015. Dit is alweer het

Nadere informatie

wensslinger ooit! Doe ook mee aan de langste Kijk snel in deze folder hoe u met de klas mee kunt doen! Héééél veel plezier!

wensslinger ooit! Doe ook mee aan de langste Kijk snel in deze folder hoe u met de klas mee kunt doen! Héééél veel plezier! Ik wens dat er voor iedereen in de wereld voldoende voedsel is. Doe ook mee aan de langste wensslinger ooit! Kijk snel in deze folder hoe u met de klas mee kunt doen! Héééél veel plezier! I hope that my

Nadere informatie

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen. Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

ARMOEDE. Schriftelijke Bezinning. Anoniem

ARMOEDE. Schriftelijke Bezinning. Anoniem ARMOEDE Schriftelijke Bezinning Anoniem INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE... 3 Levensvragen... 3 Stelling... 3 Antwoorden op levensvragen... 4 Mijn standpunt... 4 INTERVIEWS... 5 Derde generatie.... 5 Tweede generatie....

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Hoe maak ik een werkstuk?

Hoe maak ik een werkstuk? Hoe maak ik een werkstuk? Stap 1: Onderwerp en vraag Voordat je kunt beginnen met het maken van een werkstuk, moet je natuurlijk een onderwerp kiezen. Als je een onderwerp hebt gekozen ga je bedenken wat

Nadere informatie

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Bijlage 3.1. Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Het instinct voor zelfbehoud is heel gezond. Als we dat niet hadden, zou niemand van ons

Nadere informatie

Arme maaltijd - Rijke maaltijd

Arme maaltijd - Rijke maaltijd Arme maaltijd - Rijke maaltijd Naar: Bord vol kinderrechten UNICEF België (Aan tafel), Krekelboek (Vormen vzw- Wereldwerkplaats) Leeftijd: 6 tot 9jaar Duur: deel 1: 60 min deel 2: 70 min Doelen Kinderrechten

Nadere informatie

De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier

De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier Marlies Huijzer verzorging wat wil jouw dier? De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier om te vertroetelen. Ze denken niet zo na over wat een dier zelf leuk vindt

Nadere informatie

Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8. Gedicht

Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8. Gedicht UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8 Handleiding Gedicht In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn de rechten voor het kind opgenomen. U maakt deze rechten concreet en zichtbaar,

Nadere informatie

Boer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4

Boer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4 Boer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4 Handleiding leerkracht H Inleiding Vooraf: Op school hebben de leerlingen al nagedacht over hoe het zou zijn op de kinderboerderij. Wat zou een boer allemaal moeten

Nadere informatie

Lesbrief Ezel en Beer. Beste kleuters,

Lesbrief Ezel en Beer. Beste kleuters, Lesbrief Beste kleuters, Binnenkort speelt de voorstelling op jullie school of in een theater in de buurt. De voorstelling is gebaseerd op de boeken Pas op voor de ezel en de beer en Dansen met de ezel

Nadere informatie

Opstart modulen. Einde topografie oefenen

Opstart modulen. Einde topografie oefenen Start Topografie oefenen Opstart modulen Onderwerp kiezen Onderwerp uitvoeren Afsluit module Einde topografie oefenen Start opstart module Charlie zit Charlie gaat staan, gaat zwaaien met 1 hand en hij

Nadere informatie

Handleiding voor leerkrachten Digitale les UNICEF Ondervoeding in Mozambique Bovenbouw basisonderwijs

Handleiding voor leerkrachten Digitale les UNICEF Ondervoeding in Mozambique Bovenbouw basisonderwijs Handleiding voor leerkrachten Digitale les UNICEF Ondervoeding in Mozambique Bovenbouw basisonderwijs Verantwoording De digiles informeert de leerlingen van groep 6, 7 en 8 over het recht op goede en gezonde

Nadere informatie

De boekenbeer Module dans groep 1-2

De boekenbeer Module dans groep 1-2 De boekenbeer Module dans groep 1-2 Teksten: Stella van Lieshout Illustraties: Tjarko van der Pol In samenwerking met Centrum voor de Kunsten Beverwijk en ABC Cultuur Contact: DeboraVollebregt@centrumvoordekunstenbeverwijk.nl

Nadere informatie

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.

Nadere informatie

Lesmap de suikerbakkerij HETGEVOLG. de suikerbakkerij. regie: Nelle De Maeyer spel: Osman Aden Hosow & Himat Shinwary foto: Kris Dewitte

Lesmap de suikerbakkerij HETGEVOLG. de suikerbakkerij. regie: Nelle De Maeyer spel: Osman Aden Hosow & Himat Shinwary foto: Kris Dewitte de suikerbakkerij regie: Nelle De Maeyer spel: Osman Aden Hosow & Himat Shinwary foto: Kris Dewitte 1 De suikerbakkerij 4+ Ik ben 3 jaar. Mama draagt me in haar armen. In los zand. In los zand Het is heet.

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

VERTELCYCLUS WEEK 8: BAKKER VERSIE 1 (5-12- 2014)

VERTELCYCLUS WEEK 8: BAKKER VERSIE 1 (5-12- 2014) VERTELCYCLUS WEEK 8: BAKKER VERSIE 1 (5-12- 2014) 1 BOEKEN:! WERELDWOORDEN: Titel: Een taart voor kleine Beer Auteur: Max Velthuijs Jaartal: 2011 Uitgeverij: De Vier Windstreken Bloem: een wit poeder dat

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

Een dag naar school in de bergen van Nepal.

Een dag naar school in de bergen van Nepal. Zouden jullie willen weten hoe een schooldag van een kind in Nepal eruit ziet? Ja? Lees dan snel verder... Een dag naar school in de bergen van Nepal. Eerst even laten zien hoe Nepal er een beetje uit

Nadere informatie

Geschreven en geillustreerd door Sandra J. Hollenberg (Malcolm s Oma Sandy) Auteur van MIJN EIGEN TYPE 1 DIABETES BOEK Vertaald door Anne de Graaf

Geschreven en geillustreerd door Sandra J. Hollenberg (Malcolm s Oma Sandy) Auteur van MIJN EIGEN TYPE 1 DIABETES BOEK Vertaald door Anne de Graaf Geschreven en geillustreerd door Sandra J. Hollenberg (Malcolm s Oma Sandy) Auteur van MIJN EIGEN TYPE 1 DIABETES BOEK Vertaald door Anne de Graaf Editie 2010 Sandra J Hollenberg Extra kopieën zijn gratis

Nadere informatie

Wat eten we vanavond?

Wat eten we vanavond? 35 35 HOOFDSTUK 3 Wat eten we vanavond? WOORDEN 1 Kies uit: jam school slager boodschappen vegetariër 1 Dorien eet geen vlees. Ze is. 2 Moniek houdt van zoet. Ze eet graag op brood. 3 Johan, ik ga naar

Nadere informatie

Nieuws. Flits 2 oktober 2013 Jaargang 05 NieuwsFlits 3

Nieuws. Flits 2 oktober 2013 Jaargang 05 NieuwsFlits 3 2 oktober 2013 Jaargang 05 Nieuws 3 Infobrief Bij deze Nieuws treft u een infobrief van de groep(en) van w kind(eren) aan. In deze infobrief staan de belangrijkste zaken die het komende schooljaar spelen

Nadere informatie

- je kan me wat - module 4. docere delectare movere

- je kan me wat - module 4. docere delectare movere - je kan me wat - module 4 docere delectare movere je kan me wat ROCvA - educatie nt2taalmenu.nl - ROCvAmodule 4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 je kan me wat nt2taalmenu.nl module 4 1 1 2 3

Nadere informatie

DE RIJKE MAN, DE ARME MAN

DE RIJKE MAN, DE ARME MAN Bijbel voor Kinderen presenteert DE RIJKE MAN, DE ARME MAN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie