Inhoudstafel I. WEGWIJZER INSTRUMENTARIUM. Inhoudstafel. DEEL 1 Gemeentelijke administratieve sancties

Transcriptie

1 Inhoudstafel I. WEGWIJZER II. INSTRUMENTARIUM Inhoudstafel DEEL 1 Gemeentelijke administratieve sancties Hoofdstuk 1. Situering en historiek 1. WAT ZIJN GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIES? Doel van de wetgever in Wat zijn de krachtlijnen van de basiswet van 13 mei 1999? Relatie met het lokaal integraal veiligheidsbeleid Bevoegdheid van de federale wetgever? Relatie tot het EVRM en het strafrecht Waarborgen EVRM Eisen van artikel 6 EVRM Verhouding tot het strafrecht WELKE SOORTEN ADMINISTRATIEVE SANCTIES ZIJN ER? Er zijn vier soorten administratieve sancties WIE BEPAALT WAT IN AANMERKING KOMT VOOR ADMINISTRATIEVE SANCTIE? Keuzevrijheid gemeenteraad: strafrechtelijke sanctie of administratieve sanctie Via het gemeentelijke politiereglement Verbod op samenloop WAT KAN DE GEMEENTE ADMINISTRATIEF SANCTIONEREN? WAAROM IS DE WET IN 2004 GEWIJZIGD? Wat zijn de belangrijkste wetswijzigingen? Welke inbreuken zijn gedepenaliseerd? Welke gedragingen stonden er in Titel X? Wat stond er in de Besluitwet van 29 december 1945? 25 Afl. 16, december 2010 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 1

2 5.3. Wat zijn gemengde inbreuken? Welke strafbare feiten uit de Strafwet kan de gemeente administratief sanctioneren? Welke zijn de gemengde inbreuken? Geen verplichting voor gemeenten Afstemming met politie en parket noodzakelijk WAAROM IS DE WET IN 2005 OPNIEUW GEWIJZIGD? Reparatiewet van juli 2005: nachtlawaai terug in de Strafwet Wat was het probleem? Wat zijn de gevolgen? De belangrijkste wijzigingen op een rijtje TASK FORCE EN COMITÉ VAN EXPERTEN GAS GEVOLGEN VAN HET MILIEUHANDHAVINGS- DECREET VOOR GAS 37 Hoofdstuk 2. procedure administratieve geldboete 1. INLEIDING 1 2. WIE LEGT DE ADMINISTRATIEVE GELDBOETE OP? Gemeentesecretaris of ander gemeentelijke ambtenaar Provinciale ambtenaar 4 3. WIE KAN INBREUKEN VASTSTELLEN? Politieambtenaren en hulpagenten Gemeenschapswacht-vaststeller Ambtenaren van vervoersmaatschappijen Bewakingsagenten VASTSTELLING VIA PROCES-VERBAAL Voorwaarden van het proces-verbaal/bestuurlijk verslag Wat is de bewijskracht van een proces-verbaal? Wie ontvangt het proces-verbaal? 13 5 VASTSTELLING VIA CAMERABEELDEN Waar is de wet van toepassing? Plaatsing en gebruik van de camera Doelstelling van de camerabewaking Vaste bewakingscamera Mobiele bewakingscamera Het onderscheid is niet altijd even duidelijk Wat doet de verantwoordelijke voor de verwerking? Kan ik zonder verwittiging opnames maken? Mededelingsplicht aan Privacycommissie 37 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 2 Afl. 16, december 2010

3 5.6. Wie kan de beelden in real time bekijken? Wettelijke verankering cameratoezicht bij overlast Samenvattend overzicht HOE VERLOOPT DE EIGENLIJKE SANCTIEPROCEDURE? Ambtenaar ontvangt proces-verbaal/bestuurlijk verslag Kennisgeving aan overtreder en verweerprocedure Mondelinge verdediging Beslissing tot administratieve geldboete Boete moet proportioneel zijn Verplichting tot motivering Waarschuwing Mag de ambtenaar de wettigheid van het reglement beoordelen? Kennisgeving van beslissing Beroepsprocedure Uitvoering van de beslissing Wat gebeurt er bij wanbetaling? Kan inbeslagname in het kader van GAS? Verjaringstermijn In welke taal moet de procedure geschieden? WAT IS DE SPECIFIEKE PROCEDURE BIJ GEMENGDE INBREUKEN? Zware gemengde inbreuken: parket moet groen licht geven Lichte gemengde inbreuken: parket kan impliciet groen licht geven Dubbele kwalificatie: parket kan impliciet groen licht geven WAT IS DE PROCEDURE VOOR MINDERJARIGEN? Bedrag beperkt tot 125 euro Extra waarborgen voor minderjarigen WAT IS DE BEMIDDELINGSPROCEDURE? Wat is het doel van de bemiddelingsprocedure? Welke voorwaarden zijn er voor de bemiddeling? Is de bemiddelingsprocedure verplicht? Wat is verschil met bemiddeling in strafzaken? 73 Hoofdstuk 3. Procedure andere administratieve sancties 1. INLEIDING 1 2. WIE LEGT DEZE SANCTIE OP? 1 3. VOORAFGAANDE WAARSCHUWING VERPLICHT 2 4. TOEPASSINGSGEBIED 3 Afl. 18, november 2011 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 3

4 5. VASTSTELLING VAN DE INBREUK 3 6. HET OPLEGGEN VAN DE SANCTIE 3 7. BEROEPSPROCEDURE 5 Hoofdstuk 4. De bemiddeling 1. INLEIDING 1 2. WAT IS BEMIDDELING? 1 3. DE BEMIDDELINGSPROCEDURE KADERT IN HET OPLEGGEN VAN EEN GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIE 3 4. DOEL VAN DE BEMIDDELING: HERSTEL OF VERGOEDING VAN DE SCHADE 4 5. DE BEMIDDELAAR OF BEMIDDELINGSDIENST 7 6. DE BETROKKEN PARTIJEN BIJ EEN BEMIDDELING 9 7. EEN BEMIDDELINGSREGLEMENT PROCEDURELE EN FORMELE ASPECTEN Dient de bemiddeling plaats te vinden vooraleer de beslissing omtrent het opleggen van een administratieve sanctie wordt genomen? Vanaf wanneer kan de bemiddelingsprocedure worden aangevat? Administratieve geldboete Schorsing, intrekking, sluiting Verder verloop van de bemiddelingsprocedure Resultaat van de bemiddeling Weerslag van het resultaat op de eventuele administratieve sanctie AFBAKENING T.O.V. ANDERE SOORTEN BEMIDDELINGEN IN WELKE GEVALLEN IS HET DE MOEITE WERK TE MAKEN VAN BEMIDDELING? WAARDEN EN VISIE 18 Hoofdstuk 5. Openbaarheid van bestuur, inzagerecht en publicatie van besluiten en reglementen 1 1. INLEIDING 1 2. IDENTITEITSGEGEVENS BIJ DE VASTSTELLING Het proces-verbaal als bron van identiteitsgegevens Camerabeelden als bron van identiteitsgegevens 3 3. OPVRAGEN VAN IDENTITEITSGEGEVENS De Kruispuntbank der Voertuigen 4 4. HET INZAGERECHT VAN RAADSLEDEN Inleiding 6 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 4 Afl. 18, november 2011

5 4.2. Het inzagerecht in het licht van het Decreet Openbaarheid van Bestuur Het inzagerecht in relatie tot het gemeentelijk belang Inzagerecht door derden DE PUBLICATIE VAN BESLUITEN EN POLITIEREGLEMENTEN Inleiding Burgemeestersbesluit moet inhoudelijk duidelijk zijn Verordening van de burgemeester moet aangeplakt worden Gemeente heeft autonomie over inhoud reglement Politiereglementen moeten publiek bekend gemaakt worden 12 DEEL 2 Andere bestuurlijke maatregelen Hoofdstuk 6. Beperking van de bewegingsvrijheid 1 1. BEPERKING IN HET LICHT VAN HET EVRM Artikel 5 EVRM: recht op vrijheid en veiligheid Artikel 8 EVRM: recht op eerbiediging van het privé-, familieen gezinsleven Artikel 11 EVRM: vrijheid van vergadering en vereniging 3 2. GEVANGENISSTRAFFEN EN GEMENGDE INBREUKEN 4 3. DE WET OP HET POLITIEAMBT 6 4. ENKELE SPECIFIEKE VORMEN VAN EEN PLAATSVERBOD Het tijdelijke huisverbod door de procureur Het tijdelijke toegangsverbod door VVM De Lijn Het tijdelijk stadionverbod door Binnenlandse Zaken Het tijdelijk huisarrest door de jeugdrechter Het tijdelijk plaatsverbod door de burgemeester Raad van State: plaatsverbod mag geen verdoken sanctie zijn Raad van State: plaatsverbod moet door burgemeester opgelegd worden 10 III. TOEPASSING EN PRAKTIJK Inhoudstafel Hoofdstuk 1. Gemeentelijke administratieve sancties voor inbreuken op de gemeentelijke politieverordening 1. INLEIDING 1 Afl. 21, november 2012 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 5

6 2. VOORAFGAANDE OPMERKINGEN 2 3. GELUIDSHINDER Subjectieve geluidshinder Storend lawaai Nachtlawaai Objectieve geluidshinder (algemeen) Geluidshinderwet en elektronisch versterkte muziek Inrichtingen en activiteiten met een milieuvergunning Objectieve geluidshinder (bijzonder) Machines Wegverkeer Luidsprekers en geluidsinstallaties Dieren Vuurwerk en wensballonnen Veldkannonnen AFVAL, SLUIKSTORTEN, HONDENPOEP, WILDPLAKKEN EN DERGELIJKE Afval Vuilniszakken Hondenpoep Verbranden van bepaalde stoffen Wildplakken en verkiezingsaffiches Reclamedrukwerk VOORBEELDEN UIT DE OMZENDBRIEF Opzettelijk aanrichten van schade aan planten in openbare parken en plantsoenen Handel en bezit van schadelijke middelen zoals lachgas Het zonder voorafgaande schriftelijke toestemming aanbrengen van bedradingen, toestellen of andere verbindingen, uitgaande van een privé-initiatief Het laten baden van huisdieren in visvijvers of waters van openbare parken en plantsoenen of er de sierdieren aan te vallen Het hinderen van het verkeer door een hond niet aan de lijn te houden Het bedekken van straatnaamborden en huisnummers Het voeren van wilde of verwilderde dieren Wildplassen 32 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 6 Afl. 21, november 2012

7 5.9. Het opstellen van woonwagens op plaatsen die daarvoor niet worden ingericht Op het openbaar domein Op privé-domein DRACHT VAN GELAATSVERHULLENDE KLEDIJ VERKEERSGERELATEERDE INBREUKEN Gedepenaliseerd parkeren Verstoring landelijke wegen door quads Verstoring landelijke wegen door wielergroepen Plaatsen en weghalen van werfsignalisatie Verbod op zwemmen in het kanaal Afdekken lading van vrachtwagens Persoonlijke wegwijzers op verkeersborden OPGEHEVEN WETTELIJKE BEPALINGEN Titel X, Boek II, Wet van 8 juni 1867 Strafwetboek (B.S., 9 juni 1867) Besluitwet van 29 december 1945 houdende verbod tot het aanbrengen van opschriften op de openbare weg (B.S., 4 januari 1946) BESTAANDE WETTELIJKE EN DECRETALE STRAFBEPALINGEN Generieke strafbepaling voor uitvoeringsbesluiten 41 Hoofdstuk 2. Casus vaststelling en afhandeling van lawaai veroorzaakt door een grasmachine 1. UITGANGSPUNT 1 2. SITUATIE Wie stelt de feiten vast? Wie is overtreder? Wat gebeurt er met het PV? Procedure opstarten Bemiddeling De reactie van de verweerder De hoorzitting De ambtenaar beslist De betekening en de uitvoering van de beslissing Beroep 5 3. CONCLUSIE 5 Afl. 21, november 2012 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 7

8 Hoofdstuk 3. Modellen Model 1. Het model van de legitimatiekaart Model 2. Brief tot opstarting van de administratieve procedure (met bemiddelingsprocedure) Model 3. Beslissing Model 4. Model van kennisgeving van stafhouder Model 5. Modelreglement gemeentelijke administratieve sancties Vlaamse overheid Model 6. Proces-verbaal GAS Model 7. Bestuurlijk verslag GAS Hoofdstuk 4. Voorbeelden Voorbeeld 1. Algemeen reglement op de administratieve sancties (stad Gent) Voorbeeld 2. Politieverordening op de openbare rust en de veiligheid (stad Gent) Voorbeeld 3. Politieverordening op het sluitingsuur van drankgelegenheden en het openhouden van die gelegenheden na het gewoon sluitingsuur (stad Gent) Voorbeeld 4. Politiereglement op het parkeren met beperkte parkeertijd, betalend parkeren en parkeren voorbehouden aan bewoners (stad Gent) Voorbeeld 5. Aanwijzing van een provinciale ambtenaar (provincie Vlaams-Brabant) Voorbeeld 6. Akkoord aanwijzing provinciale ambtenaar (provincie Vlaams-Brabant) Voorbeeld 7. Functieomschrijving beteugelende ambtenaar (provincie Vlaams-Brabant) Voorbeeld 8. Kennisgeving administratieve sanctie (stad Antwerpen) Voorbeeld 9. Beslissing administratieve sanctie (stad Antwerpen) Voorbeeld 10. Uniform gemeentelijke politieverordening (Turnhout) Voorbeeld 11. Gemeenteraadsbesluit plaatsing en gebruik camera (stad Leuven) Voorbeeld 12. Bemiddeling gemeentelijke administratieve sancties (stad Geel) Voorbeeld 13. Functieomschrijving gemeentelijk sanctionerend ambtenaar (stad Kortrijk) Hoofdstuk 5. Praktijken Praktijk 1. De provinciale beteugelende ambtenaar 31 Praktijk 2. GAS in Antwerpen: eerste afslag richting Stadsetiquette 43 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 8 Afl. 21, november 2012

9 Praktijk 3. De toepassing van de GAS in een meergemeentezone 55 Praktijk 4. Het Nero-project. Een project voor minderjarigen en hun ouders 61 Praktijk 5. VVSG-onderzoek naar de toepassing van de GAS 87 Praktijk 6. Bestuurlijke handhaving van nachtwinkels en phone-shops 129 Praktijk 7. Bestuurlijke boete in Nederland 183 Praktijk 8. Gemeentelijke administratieve sancties door een jeugdbril 187 Praktijk 9. Gemeentelijke administratieve sancties en de Privacywet onbekend is onbemind? 211 Praktijk 10. Administratieve boetes en andere handhavingsmiddelen van De Lijn 239 IV. WETGEVING Wet van 8 juni 1867 Strafwetboek (B.S., 9 juni 1867) Nieuwe Gemeentewet van 24 juni 1988 Gecoördineerde versie (B.S., 3 september 1988) Koninklijk besluit van 7 januari 2001 tot vaststelling van de procedure tot aanwijzing van de ambtenaar en tot inning van de boetes in uitvoering van de wet van 13 mei 1999 betreffende de invoering van gemeentelijke administratieve sancties (B.S., 2 februari 2001) Omzendbrief van 25 mei 2004 aangaande het gebruik van vogelschrikkanonnen in de land- en tuinbouw Koninklijk besluit van 5 december 2004 houdende vaststelling van de minimumvoorwaarden waaraan de gemeenteambtenaren moeten voldoen, zoals bepaald in artikel 119bis, 6, tweede lid, 1 van de nieuwe gemeentewet (B.S., 29 december 2004) Omzendbrief OOP 30bis van 3 januari 2005 aangaande de uitvoering van de wetten van 13 mei 1999 tot invoering van gemeentelijke administratieve sancties, van 7 mei 2004 tot wijziging van de Wet van 8 april 1965 betreffende de jeugdbescherming en de nieuwe gemeentewet en van 17 juni 2004 tot wijziging van de Nieuwe Gemeentewet (B.S., 21 januari 2005) Gemeentedecreet van 15 juli 2005 (B.S., 31 augustus 2005) Omzendbrief OOP 30ter van 10 november 2005 waarbij uitleg verschaft wordt bij de wijziging van artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet krachtens de wet van 20 juli 2005 houdende diverse bepalingen (B.S., 24 november 2005) Afl. 21, november 2012 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 9

10 Omzendbrief. COL 1/2006 van het College van Procureurs-generaal bij de hoven van beroep, 22 november 2007 Wet van 15 mei 2007 tot instelling van de functie van gemeenschapswacht, tot instelling van de dienst gemeenchapswachten en tot wijziging van artikel 119bis van de nieuwe gemeentewet (B.S., 29 juni 2007) Decreet van 21 december 2007 tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel XVI Toezicht, handhaving en veiligheidsmaatregelen (B.S., 29 februari 2008) Ministerieel besluit van 7 december 2008 betreffende de werkkleding en het embleem van de gemeenschapswachten (B.S., 22 december 2008) Koninklijk besluit van 15 mei 2009 tot bepaling van de opleidingsvoorwaarden waaraan de gemeenschapswachten moeten voldoen, evenals de modaliteiten tot aanwijzing van de opleidingsinstellingen en tot erkenning van de opleidingen (B.S., 2 juni 2009) Ministerieel besluit van 4 februari 2010 tot samenstelling van de Commissie Opleiding Gemeenschapswachten (B.S., 16 februari 2010). Omzendbrief PREV-32 waarbij uitleg verschaft wordt bij de functie van gemeenschapswacht en bij de instelling van de dienst gemeenschapswachten (B.S., 3 mei 2010). Ministeriële besluiten tot erkenning opleidingsinstellingen gemeenschapswachten (B.S., 4 oktober 2010): School voor Bestuursrecht (Brugge), G4S Training Services NV (Brussel), Oost-Vlaamse Bestuursacademie (Gent) en Provinciaal Instituut voor Vorming en Opleiding (Asse). Ministeriële besluiten tot erkenning opleidingsinstellingen gemeenschapswachten (B.S., 4 november 2010): Provinciaal Opleidingsinstituut Henegouwen (Bergen) en de Gewestelijke School voor Openbaar Bestuur vzw (Brussel). V. RECHTSPRAAK Arrest van het Arbitragehof van 11 januari 2006 Vonnis van de politierechtbank van Tongeren van 12 juni 2006 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 10 Afl. 21, november 2012

11 Vonnis van de politierechtbank van Antwerpen van 20 juni 2006 Vonnis van de politierechtbank van Antwerpen van 27 juni 2006 Vonnis van de politierechtbank van Leuven van 29 juni 2006 Vonnis van de politierechtbank van Antwerpen van 4 oktober 2006 Vonnis van de politierechtbank van Vilvoorde van 9 april 2009 Vonnis van de politierechtbank van Brussel van 22 april 2009 Prejudiciële vraag van het Hof van Beroep van Gent van 2 oktober 2009 Vonnis van de politierechtbank van Brugge van 15 oktober 2009 Arrest van de Raad van State van 23 oktober 2009 Arrest van het Hof van Beroep van Antwerpen van 3 november 2009 Vonnis van de politierechtbank van Halle van 17 december 2009 Vonnis van de politierechtbank van Leuven van 15 januari 2010 Vonnis van de politierechtbank van Brugge van 4 februari 2010 Vonnis van de politierechtbank van Brussel van 9 september 2010 Vonnis van de politierechtbank van Brugge van 30 september 2010 Vonnis van de politierechtbank van Brugge van 25 november 2010 Vonnis van de politierechtbank van Mechelen van 21 januari 2011 Vonnis van de politierechtbank van Sint-Niklaas van 28 januari 2011 Vonnis van de politierechtbank van Mechelen van 11 februari 2011 Vonnis van de politierechtbank van Brugge van 3 maart 2011 Afl. 21, november 2012 I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 11

12 Vonnis van de politierechtbank van Dendermonde van 5 mei 2011 Vonnis van de politierechtbank van Antwerpen van 31 mei 2011 Vonnis van de politierechtbank van Mechelen van 1 juni 2011 Vonnis van de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg van Gent (kort geding) van 14 juli 2011 Arrest van de Raad van State van 15 februari 2012 Vonnis van de politierechtbank van Turnhout van 16 oktober 2012 VI. VERWIJZINGEN I / Wegwijzer / Inhoudstafel / 12 Afl. 21, november 2012