dfsujtzt fejup bio )ojfvxtcsjfg* cf{pfl!po{f!tjuf xxx/dfsujtzt/fv CERTI

Transcriptie

1 8 r P.P./P.B. n BELGIQUE-BELGIË B - 06 )ojfvxtcsjfg* Het meerjaren proces van de herziening van de Europese regelgeving voor de biologische landbouw zit anno april 2008 in een eindfase. Het titanenwerk van de Europese Commissie met de Lidstaten moest leiden tot een vereenvoudiging en een verhoging van de transparantie van de bestaande regelgeving. m e i fejup dfsujtzt Tijdens de laatste dagen van 2006 werd een «nieuwe» Verordening gestemd voor de geïmporteerde producten die op 1 januari 2007 van kracht ging. In juni 2007 werd de Verordening 834/2007 van de Raad gepubliceerd (waarin deze import Verordening opgenomen werd) en in de zomer van 2008 zal dan een tweede - bijkomendeverordening voor de biologische sector uit de persen rollen - ditmaal uit de persen van de Europese Commissie. Marktdeelnemers, controle organismen en overheden zullen vanaf 1 januari 2009 inderdaad met twee Verordeningen moeten rekening houden die het regelgevend kader op Europees vlak gaan bepalen. Net als in Vlaanderen en Wallonië worden er in anderen Lidstaten daarnaast ook nog nationale, federale of regionale wettelijke bepalingen uitgewerkt die ook zullen nageleefd moeten worden. Men zou zich de vraag kunnen stellen of dit herzieningsproces zijn doel niet voorbij geschoten is. Het lijkt er op het eerste gezicht niet echt op alsof de regelgeving transparanter en eenvoudiger is geworden. Wat hadden we dan mogen verwachten? Was het realistisch om te denken dat er één verordening zou komen: één Verordening die alles dekt Nee. Als er ergens consensus over bestaat is het wel dat dat niet realistisch is. Net zoals in het leven van elke dag, moesten er keuzen gemaakt worden in dit proces. Ondanks de vele ontmoetingen die plaatsgevonden hebben, de vele pagina s papier die in dit proces gebruikt zijn werd er toch een rechte lijn gevolgd. Een lijn die ons brengt tot de huidige situatie: twee verordeningen waarvan duidelijk is dat die van de Commissie nog verder uitgewerkt moet worden (met betrekking tot de uitvoeringsbepalingen van het logo, gist, aquacultuur en wijn zoals voorzien in de 834/2007.) Een interessante vaststelling tijdens dit proces is dat de sector in Vlaanderen en Wallonië deze uitdaging is aangegaan en zich hierop heeft toegelegd. Het gaf de sector de kans om op een unieke manier samen te werken om te komen tot een nieuw regelgevend kader. Het zal nog moeten blijken wat dit alles gaat betekenen voor het werk op de werkvloer bij marktdeelnemers, controle en overheden. Eén ding is alvast duidelijk, er zullen dingen veranderen en een verandering van een systeem dat men gewend is, is altijd een beetje pijnlijk! CERTI bio -van onverwerkte landbouwproducten, over zaden, geïmporteerde producten, verwerking, distributie, alles volledig «ggo vrij» en zelfs met verwijzingen naar biobrandstoffen, textiel, cosmetica en catering-, een verordening die ook een verbeterd controlesysteem voorstelt, alles van naaldje tot draadje uitgewerkt, twee jaar voor het van kracht gaan gepubliceerd, gecommuniceerd en door iedereen -in de 27 lidstaten op handen gedragen - ook door diegenen die private lastenboeken ontwikkelen, beheren, controleren of in de praktijk omzetten om zich te differentiëren? CERTISYS bvba/sprl De redactie wenst u alvast bij deze nieuwe editie van onze News, veel leesgenot. MAATSCHAPPELIJKE ZETEL Schermlaan 85 - B-1150 Brussel HOOFDKANTOOR Chemin de la Haute Baudecet, 1 - B-1457 Walhain TEL 32(0) KANTOOR VLAAMSE PRODUCENTEN K. Maria Hendrikaplein B-9000 Gent TEL 32(0) info@certisys.eu - INTERNET cf{pfl!po{f!tjuf xxx/dfsujtzt/fv

2 Verordening (EG) nr. 123/2008 van de Commissie van 12 februari 2008 wijzigt en corrigeert bijlage VI van verordening (EEG) nr. 2092/91 van de Raad inzake de biologische productiemethode en aanduidingen dienaangaande op landbouwproducten en levensmiddelen. Bijlage VI is bestemd voor de verwerkers van biologische levensmiddelen. In grote lijnen komen de wijzigingen in de nieuwe verordening hierop neer: Het gebruik van natriumnitriet (E 250) en kaliumnitraat (E 252) zal vóór 31/12/2010 opnieuw onderzocht worden. Natriumcarbonaat (E 500) is eveneens toegelaten, en andere producten zijn toegestaan voor de productie van gelatine. Zoutzuur (HCl) is toegestaan voor de productie van kazen met een harde korst, zoals Gouda. E 160b (Annato, bixine, norbixine) is toegelaten voor de productie van een aantal specifieke kazen (zoals Schotse Cheddar of Mimolette). Deze wijzigingen gelden vanaf 15/02/08. Op te merken valt echter dat ondanks het feit dat nitrieten en nitraten door de Europese Commissie toegelaten worden - uitsluitend voor zover de residuele hoeveelheid onder 50 mg/kg voor natriumnitriet en 80 mg/kg voor kaliumnitraat blijft én mits de lidstaat akkoord gaat - deze stoffen niet worden aanvaard door het lastenboek van Biogarantie. Een nieuw ontwerp voor een Europees logo werd begin 2008 door de lidstaten goedgekeurd maar zal niet in het publicatieblad opgenomen worden voor verplichte toepassing op 1 januari Een nieuw ontwerp zal worden ontwikkeld via een wedstrijd die de Commissie zal uitschrijven. Het verplichte gebruik van het Europese logo wordt naar alle waarschijnlijkheid uitgesteld tot Een marktdeelnemer die voor zijn plantaardige producten het Franse AB-logo wil gebruiken, hoeft niet te beschikken over een specifiek Repab-F attest maar dient gewoonweg in orde te zijn met de Europese verordening en een aanvraag in te dienen bij zijn certificatieorgaan (zie formulier). Voor dierlijke producten: marktdeelnemers die producten met meer dan 5% dierlijke producten in de handel willen brengen, moeten een Repab-F attest kunnen voorleggen waaruit blijkt dat ze de specifieke Franse normen eerbiedigen. Vanaf zal die verplichting niet langer gelden vermits de Franse regels inzake dierlijke productie dan afgestemd zullen zijn op de nieuwe Europese verordening nr Het AB-logo zal dan zoals voor plantaardige producties gebruikt mogen worden op dierlijke producten die voldoen aan de Europese bio-regelgeving, mits men uiteraard de regels voor het gebruik van het AB-logo naleeft. Certisys mag de toelating voor het gebruik van het AB-logo afleveren (zie onze website). Bij wijze van remedie tegen de middelmatigheid van de graanoogst in 2006 als gevolg van de barre weersomstandigheden tijdens het productieseizoen, werd de veetelers een afwijking toegestaan om hun dieren te kunnen voederen met een bepaald percentage niet-biologische ingrediënten, afhankelijk van de klasse van de dieren. Aan die afwijking kwam op 31/12/2007 een einde, maar zowel het Vlaamse als het Waalse Gewest opteerden ervoor deze mogelijkheid voor de veetelers te verlengen nadat regenweer ook in 2007 de graanopbrengst een knauw had gegeven. In toepassing van punt 4.9 van bijlage I B van de Europese verordening nr. 2092/91 kunnen Belgische bio-veetelers van 1/1/2008 tot en met 31/8/2008 een afwijking krijgen waardoor zij: geiten maximum 15% niet-biologische voeders mogen geven over de hele periode, met per dag eveneens een maximum van 15%; varkens en gevogelte maximaal 20% nietbiologische voeders mogen geven over de hele periode, met per dag eveneens een maximum van 20%; andere herbivoren maximaal 5% niet-biologische ingrediënten mogen geven over de hele periode, met een dagmaximum van 15%. In België hebben beide gewestministeries een rondzendbrief uitgevaardigd met de lijst van gangbare producten die tijdens deze acht maanden toegelaten zijn. De landbouwers in kwestie moeten een afwijkingsaanvraag indienen bij hun controleorgaan. Op 01/09/2008, zodra de nieuwe oogsten beschikbaar zijn, zal het niet langer mogelijk zijn niet-biologische ingrediënten te geven aan herkauwers, die dan 100% biologisch voeder moeten krijgen, terwijl varkens en gevogelte nog 10% niet-biologische ingrediënten per jaar mogen krijgen. Publicatie van de VERORDENING (EG) Nr. 404/2008 VAN DE COMMISSIE van 6 mei 2008 houdende wijziging van bijlage II bij Verordening (EEG) nr. 2092/91 van de Raad inzake de biologische productiemethode van landbouwproducten, met betrekking tot de toelating van spinosad, kaliumbicarbonaat en koperoctanoaat en het gebruik van ethyleen. Deze verordening is van toepassing vanaf 15/05/2008.

3 De Europese verordening (EG) 834/2007 slaat op: De verordening maakt het voor de lidstaten ook mogelijk de bio-etiketteringsregels te laten gelden voor grootkeukendiensten. Biogarantie heeft daartoe in overleg met de betrokkenen particuliere regels ontwikkeld voor het Belgisch niveau. Die regels kunnen achteraf de basis van een voorstel worden om te worden verwerkt in de gewestbesluiten. Drie productcategorieën mogen op verschillende plaatsen van hun verpakking verwijzingen naar biologische landbouw dragen: 1. Om bio te mogen opnemen in de verkoopbenaming moet het product meer dan 95% biologische ingrediënten bevatten. 2. De verwijzing naar biologische landbouw gebeurt in de lijst met ingrediënten voor producten die minder dan 95% biologische ingrediënten bevatten: er is dus niet langer een minimumpercentage vereist, zoals in de voorgaande verordening (2092/91), die dit soort verwijzingen toestond voor producten met 70 tot 95% biologische bestanddelen. 3. De vermelding bio mag in de lijst met ingrediënten en in hetzelfde gezichtsveld als de verkoopbenaming voorkomen voor producten waarvan het hoofdbestanddeel afkomstig is uit jacht of visserij en alle andere ingrediënten biologisch zijn. Zo mag een in olie gemarineerde wilde vis de verkoopbenaming wilde vis gemarineerd in biologische olie dragen. Het ontwerp van het nieuwe Europese logo, dat begin 2008 door de lidstaten werd goedgekeurd, zal uiteindelijk niet in het publicatieblad worden opgenomen met het oog op verplicht gebruik vanaf 1 januari Een nieuw ontwerp zal worden ontwikkeld via een wedstrijd die de Commissie zal uitschrijven. Het verplichte gebruik van het Europese logo wordt naar alle waarschijnlijkheid uitgesteld tot Het nieuwe logo zou dan op de etikettering moeten voorkomen naast de verwijzing naar het controleorgaan. Dit logo zou verplicht zijn voor de eerste productcategorie (+95% biologische ingrediënten) en zou in geen geval gebruikt mogen worden voor beide andere productcategorieën en voor producten in omschakeling. Voor producten die uit derde landen ingevoerd worden, is het logo facultatief. Het mag ook gecombineerd worden met andere, nationale logo s. Het logo mag in kleur op het etiket staan, in zwart-wit of in een combinatie van wit met een andere kleur. Wanneer men het logo gebruikt, moet men de herkomst van de grondstoffen vermelden: EU Landbouw of niet-eu Landbouw, en dit zodra 2% van de ingrediënten afkomstig is uit een derde land. Gaat het om een combinatie van ingrediënten van binnen en buiten de Europese Unie, dan vermeldt men EU/niet- EU Landbouw. België heeft zich nog niet uitgesproken maar het is niet uitgesloten dat beide gewesten besluiten BE Landbouw te laten vermelden. Artikels 32 en 33 van verordening 834/2007 hebben betrekking op producten uit derde landen. Momenteel bestaan er twee verschillende procedures om een product uit een derde land met verwijzing naar bio op de Europese markt te brengen: 1. Gaat het om producten uit derde landen waar de geldende regelgeving gelijkwaardig is met die van de EU (bv. Argentinië, Israël, Nieuw-Zeeland, ), dan hoeft de Belgische invoerder geen importvergunning te vragen. Hij heeft alleen aankoopfacturen en lotcertificaten nodig. 2. Gaat het om producten uit andere derde landen, waarvan de regelgeving niet wordt erkend als gelijkwaardig met die van de EU, dan heeft de invoerder bovenop die documenten ook een invoervergunning nodig. In de toekomst zullen invoerders geen dossier meer moeten voorleggen aan de overheid. Voor producten uit een derde land die conform zijn aan Europese producten, zal een lotcertificaat niet langer nodig zijn. Zo n certificaat zal alleen nog worden geëist voor producten uit derde landen waarvan de regelgeving niet wordt erkend als overeenstemmend met die van de EU. Overeenkomstig de Europese verordening EG 2092/91 bepaalt een nieuw besluit van het Vlaamse Gewest de modaliteiten voor het toekennen van vrijstellingen van controles voor bio-verkooppunten. Plaatsen waar voorverpakte producten worden verkocht, zijn vrijgesteld van controle en dat geldt ook voor plaatsen waar men niet-voorverpakte producten verkoopt en waar de aankoopfacturen tijdens het voorgaande jaar in totaal minder dan 5000 euro bedroegen, BTW niet inbegrepen. Die verkooppunten moeten hun activiteit echter wel aangeven bij het ministerie. Verkooppunten met niet-voorverpakte producten en aankoopfacturen ter waarde van meer dan 5000 euro (exclusief BTW) tijdens het jaar voordien, moeten bekend zijn bij een controleorgaan. Deze kennisgeving kan gebeuren via een formulier dat beschikbaar is op de website van het Vlaamse Gewest en op de website van Certisys ( In Wallonië zullen gelijkaardige bepalingen opgenomen worden in een besluit van het Waalse Gewest dat nog niet werd gepubliceerd. De aangifte van verkoop van voorverpakte producten zal niet meer bij het ministerie maar bij het controleorgaan moeten gebeuren.

4 Vanaf 2009 zullen voor import dan ook drie verschillende modaliteiten gelden: stemmen met de bepalingen van de Europese verordening, gecontroleerd door controlerende autoriteiten of controleorganen die geaccrediteerd zijn volgens de norm EN45011 of ISO Guide 65. De betreffende marktdeelnemers zullen op verzoek een bewijsstuk moeten kunnen voorleggen, opgesteld door het orgaan dat de ingevoerde producten heeft gecertificeerd. door de Commissie werd beoordeeld als gelijkwaardig met de bepalingen van de verordening, zal een landenlijst preciseren welke instanties voor elk land de certificaten bij de ingevoerde producten mogen afleveren.. De andere (gelijkwaardige) producten die niet tot beide voorgaande categorieën behoren, moeten vóór de invoer gecontroleerd en gecertificeerd worden door een orgaan of autoriteit die door de Commissie erkend zijn. Om op de Europese markt te komen zullen deze producten vergezeld moeten gaan van een certificaat. Verordening 2092/91 harmoniseerde de geldende regels inzake plantaardige en dierlijke producties in Europa maar liet voor dierlijke productie de toepassing toe van specifieke regels voor iedere lidstaat. Aan die afzonderlijke regeling voor dierlijke productie maakt verordening 834/2007 een einde: de lidstaten zullen voor domeinen die onder de Europese regelgeving vallen geen strengere regels meer mogen uitvaardigen. Er zal met andere woorden geen belemmering meer zijn voor het verkeer van dierlijke producten binnen de Unie. Strengere particuliere biolabels zullen daarentegen wel nog toegelaten blijven. Alle marktdeelnemers moeten zich aan de controle onderwerpen, ongeacht of ze betrokken zijn bij de productie, de verwerking of de distributie. Maar de lidstaten mogen een jaarlijkse conformiteitscontrole voor verdelers van voorverpakte producten en voor verkooppunten uitsluiten. Met betrekking tot verwijzingen naar GGO s spreekt de Commissie zich niet expliciet uit, aangezien die onder een horizontale wetgeving vallen: de geldende regels zijn dezelfde voor alle levensmiddelen, ongeacht of ze al dan niet bio zijn. Praktisch gesproken vergemakkelijkt verordening 834/2007 het lezen en begrijpen van de regels doordat ze worden vermeld vóór alle uitzonderingen aan bod komen, in artikel 22. Een van de belangrijke punten van deze regelgeving is dat controleorganen geaccrediteerd moeten zijn overeenkomstig de norm EN45011 of ISO Guide 65, ook de organen die zich bezighouden met de controles in derde landen. Voor het eerst heeft men het ook uitdrukkelijk over bewijsstukken, d.w.z. certificaten.. Deze verordening vormt de structuur voor het geheel van de toekomstige regelgeving. Bijgestaan door een Regelgevend Comité voor biologische productie heeft de Commissie nu als taak het geheel van criteria, voorwaarden en bepalingen vast te leggen waarmee de concrete uitvoering ervan mogelijk wordt. De Commissie zal de modaliteiten voor regels inzake productie, etikettering, controle, invoer en verkeer van biologische producten moeten vastleggen Een uiterst omvattende opdracht, gezien het aantal punten waarover ze zich zal moeten uitspreken en gezien de te eerbiedigen termijn aangezien de verordening van kracht wordt op 1 januari 2009.

5 In februari 2008 was ons controleorgaan voor het eerst op de Duitse beurs BioFach aanwezig onder de naam Certisys, met tien vertegenwoordigers. Dat was er niet één te veel om onze drie stands te bemannen die over deze internationale beurs verspreid waren. Het is niet voor niets de belangrijkste beurs ter wereld geworden voor de verkoop van biologische voeding en natuurproducten (met meer dan 2500 exposanten en bezoekers afkomstig uit 112 landen): Certisys was te zien binnen de ruimte van het Vlaamse Gewest en die van het AWEX (Agence Wallonne à l exportation), maar ook op de Ecogarantie-stand op de bijbehorende beurs Vivaness, gewijd aan cosmetica en schoonmaakproducten. Deze aanwezigheid op het internationale forum is bedoeld als steun voor de marktdeelnemers die op ons controleorgaan een beroep doen en hun producten hopen te exporteren. Ze stelde ons ook in staat contacten te leggen met andere controleorganen en informatie uit te wisselen over de evoluerende normen, over importvergunningen of specifieke gevallen. We hadden met name tal van contacten met marktdeelnemers uit Afrika en Latijns-Amerika die belangstelling hebben om hun producten naar Europa uit te voeren. Deze internationale ontmoetingsplek was ook de ideale plaats voor een bijeenkomst van de leden van het netwerk Certibionet, waarbij Certisys aangesloten is. Certisys nam eveneens deel aan conferenties en vormingssessies, meer bepaald over de normen van de Amerikaanse NOP-regelgeving (National Organic Program), het Ecogarantielabel en de nieuwe Europese verordening. Uitgebreidere informatie over de BioFach beurs is te vinden op

6 Nathalie Boes ging op 1 maart 2007 aan de slag als kwaliteitsverantwoordelijke bij Certisys. Ze is 33 en studeerde als landbouwkundig ingenieur af in Leuven. Tijdens haar studie deed Nathalie Boes een aantal buitenlandse stages, meer bepaald in Spanje en Zuid-Afrika. Ze specialiseerde zich in bodemonderzoek en werkte daarna in Engeland aan onderzoek van verontreinigde gronden en in de V.S. rond de overblijvende voedingsstoffen in oude bodems. Haar nieuwe functies behelzen hoofdzakelijk het beheer van accreditaties en erkenningen, waarvoor zij regelmatig contact heeft met BELAC (Belgische Accreditatieorganisatie) en met de ministeries. Haar grootste verantwoordelijkheid is nagaan of de twee normen inzake inspectie (ISO 17020) en certificatie (EN45011) wel degelijk worden nageleefd binnen de werking van Certisys. Zij ziet erop toe dat die normen worden toegepast in de interne procedures, zowel bij contacten met cliënten en diensten als bij de opleiding van het personeel en zijn taken. Nathalie Boes organiseert de teamvergaderingen en de opleidingen (een maandelijks opleidingsprogramma), zowel voor het administratief personeel als voor de controleurs. Ook zorgt zij voor de de followup van de resultaten van stalen die tijdens controles bij marktdeelnemers worden genomen. Zij houdt de marktdeelnemer op de hoogte van het resultaat en start het actieplan op als een controle positief uitvalt: opsporing van de herkomst van de contaminatie, evaluatie van de ernst van het probleem, tegenanalyse Nathalie Boes is eveneens belast met de organisatie van de Raad van Advies: vijf bijeenkomsten per jaar waarbij de controlestatistieken en de moeilijke gevallen worden voorgelegd waarover de leden van de Raad zich moeten uitspreken wat de toe te passen sancties betreft. Tijdens die vergaderingen legt zij het resultaat van interne en externe audits aan de Raad voor. Een jaar geleden al! In juni 2007 organiseerde Certisys tijdens de Week van de Biologische Landbouw zijn allereerste opendeurdag. Het was niet alleen voor ons een eerste keer, maar het was voordien ook nog nooit eerder gebeurd dat een controleorgaan in België zijn deuren wagenwijd open zette! Van de gelegenheid werd gebruik gemaakt om de verandering van naam aan te kondigen, uit te leggen waarom Ecocert België voortaan Certisys zou heten en hoe die evolutie een onderdeel vormt van een meer omvattende ontwikkeling, namelijk de aansluiting bij het netwerk Certibionet. Tijdens rondleidingen konden groepjes bezoekers ook concreet worden geïnformeerd over het werk dat een controleorgaan precies doet. Tijdens een gelegenheidsconferentie werd een stand van zaken geschetst i.v.m. de nieuwe Euro- pese verordening en kon daarover gedebatteerd worden. Bovendien was het die dag prachtig weer en boden we een overheerlijk biobuffet aan. Kortom, een ideale manier om contacten te leggen met marktdeelnemers en administratieve relaties, maar ook met de verbruiker van bioproducten. Het welslagen van deze dag zette Certisys ertoe aan de ervaring nog eens over te doen en ook in alweer tijdens de Week van de Biologische Landbouw - de deuren open te zetten, maar deze keer in onze Gentse kantoren. Iedereen welkom! Infos: Kom ons bezoeken op 9 juni tijdens de Open Deur Dag in het G.E.C. (Gents Ecologisch Centrum) te Gent! (tegenover het station Gent Sint Pieters) PROGRAMMA 13.00u Onthaal, bezoek en mogelijkheid om de ploeg van Certisys te ontmoeten 14.00u Conferentie/debat: De Bio Garantie 16.00u Bezoek en mogelijkheid om de ploeg van Certisys te ontmoeten 17.00u Einde Inschrijvingen: per info@certisys.eu per telefoon: 081/ per brief: Certisys sprl/bvba, Chemin de la Haute Baudecet 1, 1457 Walhain Verantwoordelijke uitgever: Blaise Hommelen Redactie: Isabelle Masson-Loodts - Vormgeving: Marina Colleoni Redactiesecretariaat: Brigitte Albert 32(0) gedrukt op gerecycleerd papier