Vitamine G Het effect van groene ruimte op ons welzijn Dr. Jolanda Maas

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Vitamine G Het effect van groene ruimte op ons welzijn Dr. Jolanda Maas"

Hilde Segers
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Vitamine G Het effect van groene ruimte op ons welzijn Dr. Jolanda Maas Senior Onderzoeker

2 Inhoud Deel I: Groen en gezondheid Definities groen en gezondheid Belang van groen voor onze gezondheid Kwaliteit versus kwantiteit Deel II: Mechanismen achter de relatie tussen groen en gezondheid Deel III: Interventie studies Groene Schoolpleinen Groen in en rondom ziekenhuizen

Deel II: Mechanismen achter de relatie tussen groen en gezondheid

3 Deel I: groen en gezondheid

4 Definities

7 Oude Definitie World Health Organisation Gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte en andere lichamelijke gebreken

8 Nieuwe definitie gezondheid Gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Machteld Huber, 2011

voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en

9 Belang van een groene woonomgeving

10 Is een groene woonomgeving belangrijk voor onze gezondheid?

11 De meeste mensen denken van wel We weten toch al lang dat groen goed is voor onze gezondheid Nauwelijks wetenschappelijk bewijs Groen?? Gezondheid

12 Waarom zouden we de relatie tussen groen en gezondheid willen onderzoeken?

16 Voelen mensen met meer groen in hun woonomgeving zich gezonder?

17 Hoe hebben we dit onderzocht? Dataset 1: Grootschalig onderzoek (NS2) ( ondervraagden) Hoe gezond voelt u zich in het algemeen? Dataset 2: Landelijk Grondgebruiksbestand Nederland (LGN4) Percentage groen in een 1km straal en in een 3km straal om het huis Gecontroleerd voor demografische en sociaaleconomsiche achtergrondkenmerken

Dataset 2: Landelijk Grondgebruiksbestand Nederland (LGN4) Percentage groen in een

18 roen binnen 3 km Wat is meegeteld? Agrarisch gebied Bos & natuur Stedelijk groen Percentage Groen En wat niet? Tuinen Straatbomen Groene bermen e.d. Kleine groenelemente n

19 Resultaten De kans dat iemand zich ongezond voelt is 1,5 maal zo groot voor mensen die wonen in weinig groene gebieden

20 Sterker verband voor Mensen met laag opleidingsniveau Jongeren en ouderen Mensen met laag opleidingsniveau Jongeren en ouderen

21 Gezonder zijn Van ruim mensen is bekend of ze al dan niet bij de huisarts zijn geweest Van degene die de huisarts hebben bezocht is bekend met welke klachten ze bij de huisarts zijn geweest Bekeken voor 24 clusters van klachten

22 Veel verbanden gevonden Hart- en vaten: Coronaire hartziekten (niet: beroerte, hartstoornissen hoge bloeddruk) Bewegingsapparaat Rugklachten Nek/ schouder klachten Nek / rugklachten Aandoening aan arm (niet: gewrichtsslijtage, gewrichtsontsteking) Psychische aandoeningen Depressie Angststoornissen Aandoeningen aan luchtwegen Verkoudheid Astma, COPD (niet: bronchitis) Neurologische aandoeningen Ernstige hoofdpijn Duizeligheid Aandoeningen van de spijsvertering Infectieziekten van maagdarmkanaal (niet: Darmstoornissen) Diversen Diabetes Urineweginfecties MUPS (niet: Chronisch eczeem, kanker)

23 Minder vaak naar de huisarts Bezoek aan huisarts (per 1000 patiënten)

25 Besparing zorgkosten Bron: KPMG 2012 Aandoening Minder patiënten Besparing zorgkosten Infectie darmkanaal Migraine Diabetes Astma & COPD Nek- en rugklachten Depressie Coronaire hartziekten Totaal

26 Besparing arbeidskosten Bron: KPMG 2012 Disease Less sick people Savings labour costs Infectious disease Migraine Diabetes Asthma & COPD Neck-& backcomplaints Depression Coronary heartdisease Total

30 Kwaliteit van groen is ook belangrijk!

32 Conclusie Groen in de woonomgeving is meer dan een luxe product, het draagt bij aan onze gezondheid Interventie studies zijn nodig om meer inzicht te krijgen in de relatie Maar hoe kan groen nu precies de gezondheid bevorderen?

33 Deel II: Mechanismen achter de relatie tussen groen en gezondheid

34 Natuur?????? Gezondheid

35 Natuur bevordert herstel stress Natuur heeft positieve invloed op o.a. Stemming Concentratie Zelfdiscipline Fysiologische stress Kortdurende blootstelling is al voldoende!

37 Theorieën Stress reduction theory (o.a. Ulrich, 1983) Attention Restoration Theory (Kaplan & Kaplan, 1989) Being away Soft fascination

38 Natuur stimuleert sociale contacten In buurten met meer natuur: Meer sociale contacten Meer sociale cohesie Minder agressie en frustratie

39 Natuur bevordert bewegen Kinderen bewegen meer Vaker buiten spelen (10% meer) Minder dikke kinderen (15% minder) Volwassenen? Meer bewegen (btl) Langer volhouden

40 Ontwikkeling kinderen Positieve invloed op: De motorische ontwikkeling Het speelgedrag creatiever en gevarieerder Cognitieve en emotionele ontwikkeling Schoolkinderen presteren beter

42 Gunstig effect microklimaat: Dempen van wind Schaduwwerking Verminderen van luchtvochtigheid Verminderen van geluidshinder

43 Gezonde voeding

45 Groen Stress Sociale contacten Bewegen Ontwikkeling kinderen Micro klimaat Gezonde voeding Gezondheid

46 Conclusie Groen is een krachtig instrument om in te zetten voor de gezondheid van mensen Het kan de gezondheid op verschillende manieren beïnvloeden Het onderzoeksveld staat wel nog in de kinderschoenen.

50 Meer kennis is nodig over Type and hoeveelheid groen Interventie studies Van preventie naar care and cure Van buurten Naar groene helende omgevingen (bijv ziekenhuizen of zorginstellingen)

51 Deel III: Interventie studies

52 Groene Schoolpleinen Dr. Jolanda Maas (VU), Dr. Dieuwke Hovinga (HL) en Rebekah Tauritz, MSc (SVN)

53 Ontwikkeling kinderen Positieve invloed op: De motorische ontwikkeling Het speelgedrag creatiever en gevarieerder Cognitieve en emotionele ontwikkeling Schoolkinderen presteren beter

54 Brandevoort

61 Leerlingen Ouders Leerkrachten Directie groen groen-grijs grijs 2 Welzijn op school 1,9 1,8 Groep 4 Groep 5 Groep 6 1,7 Groen schoolplein Groen-grijs schoolplein Grijs schoolplein

62 De leer kracht van groene schoolpleinen

63 Wat is de concrete meerwaarde van een (groen) schoolplein voor de onderwijspraktijk? Het plein: waardering Het plein: gebruik & gedrag De leerling Natuur en buiten spelen

64 Een pro-spectieve interventie studie met 2 nametingen 2014 Voormeting 2015 Nameting Nameting 2 6 van de 10 scholen krijgen een groen schoolplein 10 scholen 805 kinderen tussen de 7 en 9 jaar

65 Globale onderzoeksdag Voor de ochtendpauze Concentratie & stemming Het plein: gebruik & gedrag Het plein: waardering Het plein: gebruik & gedrag Natuur Tijdens de ochtendpauze Na de ochtendpauze s middags Concentratie & stemming Sociale ontwikkeling Sociale ontwikkeling Functioneren op school gezondheid

66 Sociale waarde orientatie

67 Pro-social behavior differs between schools 70,00% Prosociaal 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% totaal jongens meisjes

68 Er is ruimte voor verbetering Cijfer Waardering Natuurlijkheid Herstel mogelijkheden

70 Number of errors Lee et al. (2012). 40-second green roof views sustain attention: The role of microbreaks in attention restoration. Journal of Environmental Psychology, 42,

71 Groene ziekenhuisomgeving

76 Bron: gezondheidszorgbalans RIVM

78 Uitzicht op natuur Ulrich, R.S. (1984). View through a window may influence recovery 78 from surgery. Science, New Series, 224, (4647),

79 Afbeeldingen van natuur Diette, G.B. et al. (2003). Distraction therapy with nature sights and sounds reduces pain during flexible bronchoscopy: A complementary approach to routine analgesia. Chest, 123(3),

80 Planten in het ziekenhuis Verblijf na operatie in kamer met planten leidt tot: Minder sterke pijnstillers Minder stress (zelfgerapporteerd & fysiologisch) Kortere opname duur (6,1 vs 6,4 dagen) Rapporteren minder vermoeidheid, pijn en angst Park, S. H., & Mattson, R. H. (2009). Therapeutic influences of plants in hospital rooms on surgical recovery. HortScience, 44(1),

81 Tuinen bij kinderziekenhuis 70 Gevoelens (Schaal 1-100) garden hospital anxiety sadness anger worried tired pain Carley's Magical California 81 Sherman, S.A., Varni, J.W., Ulrich, R.S., & Malcarne, V.L. (2005). Postoccupancy evaluation of healing gardens in a pediatric cancer center. Landscape and Urban Planning, 73,

82 Groen in de wachtkamer Beukeboom, C. J., Langeveld, D., & Tanja-Dijkstra, K. (2012). Stressreducing effects of real and artificial nature in a hospital waiting room. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 18(4),

86 Doel 1: Effectiviteit

87 Doel 2 Kennisnetwerk Platform en informatiepunt voor en door ziekenhuizen en groene partners Op website kunnen partners zich aanmelden en zich presenteren met aansprekende groen projecten Factsheet, excursie en symposia

92 Meer informatie..

93 Conclusie Een groene omgeving kan bijdragen aan de gezondheid van mensen Groen kan op verschillende manier bijdragen aan de gezondheid van mensen Het onderzoek rondom groen en gezondheid staat nog in de kinderschoenen

94 Bedankt voor jullie aandacht! Dr. Jolanda

Vergelijkbare documenten

Vitamine G Het belang van groen voor onze gezondheid. Dr. Jolanda Maas Afdeling Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum, Amsterdam

Vitamine G Het belang van groen voor onze gezondheid Dr. Jolanda Maas Afdeling Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum, Amsterdam 1 Galblaasoperatie (Ulrich, 1984) Beenmergtransplantatie (Lechzin, 2010)