Rapportage onderzoek vindbaarheid een onderzoek naar de vindbaarheid en presentatie van materialen in de bibliotheek

Transcriptie

1

2 Rapportage onderzoek vindbaarheid een onderzoek naar de vindbaarheid en presentatie van materialen in de bibliotheek Bibliotheek Den Haag

3 Inhoud Samenvatting onderzoeksresultaten 3 Verantwoording 4 1. Gepland en impulsief lenen Gepland en impulsief lenen Lenen van andere titels dan gepland Snelle vindbaarheid versus inspiratie Uitspraken belang en tevredenheid snelle vindbaarheid en inspiratie Uitspraken materiaalpresentatie Vindbaarheid materiaalsoorten Belangrijkste reden onvindbaarheid materiaal Gedrag indien materiaal onvindbaar Bewegwijzering en duidelijkheid indeling Uitspraken over bewegwijzering Uitspraken over duidelijkheid indeling en benaming Verbetersuggesties vindbaarheid Verbetersuggesties vindbaarheid van materialen 21 Aanbevelingen en overwegingen 22 2

4 Samenvatting onderzoeksresultaten Gepland versus impulsief lenen De meeste panelleden bedenken thuis wat ze willen lenen, maar nemen daarnaast ook andere materialen mee. De meerderheid neemt dan ook soms of vaak titels mee die ze niet van plan waren te gaan lenen. Slechts bij een tiende komt dat nooit voor. Zowel impulsief als gepland lenen spelen dus een grote rol. Snelle vindbaarheid en inspiratie Vrijwel iedereen vindt een snelle vindbaarheid belangrijk en ruim drie kwart vindt ook inspiratie (een presentatie die op nieuwe ideeën brengt) belangrijk. De panelleden van Den Haag zijn duidelijk vaker tevreden over de snelle vindbaarheid dan in het totale panel het geval is. Inspiratie De meesten vinden het aantrekkelijk als materialen op displays en thematafels worden gepresenteerd en als ze frontaal geplaatst worden en nemen door de presentatie van het materiaal weleens andere boeken mee dan ze gewend zijn. Ongeveer twee derde vindt dat het materiaal in Den Haag aantrekkelijk gepresenteerd is. Vindbaarheid Van de verschillende materiaalsoorten vindt men in Den Haag de romans het best vindbaar. Bij de informatieve boeken kan een zesde de materialen niet altijd goed vinden. Bij de cd s / dvd s / games zien we een aanzienlijke groep die niet goed kan vinden wat ze zoeken. De meest genoemde reden voor onvindbaarheid van het materiaal is, dat het materiaal op dat moment is uitgeleend. Er zijn in Den Haag duidelijk minder mensen dan gemiddeld die denken dat ze door een onlogische indeling het materiaal niet kunnen vinden. Als men materiaal niet meteen kan vinden in de bibliotheek, gaan de meeste mensen zelf op zoek en vragen het pas in tweede instantie aan een medewerker. Bewegwijzering Ruim de helft van de panelleden is tevreden over de aanduidingen op de kasten en in de bibliotheek zelf. In Den Haag zijn de panelleden wel iets vaker tevreden dan in het totale panel. Over de plattegronden is slechts een derde te spreken. Veel mensen weten niet of er plattegronden aanwezig zijn. Ongeveer twee derde van de panelleden is tevreden over de duidelijkheid van de indeling van de collectie en de namen van de afdelingen. In Den Haag is men iets tevredener dan gemiddeld. Verbetersuggesties Een derde kan een verbetersuggesties geven om de vindbaarheid te vergroten. Men noemt dan met name duidelijkere kastaanduidingen, plattegronden ophangen en goed controleren of andere klanten de materialen wel op de juiste plaats terugzetten. 3

5 Verantwoording

6 Over het onderzoek Achtergrond ProBiblio heeft in 2009 in samenwerking met onderzoeksbureau MetrixLab het BiebPanel opgericht. Leden van BiebPanel ontvangen 5 maal per jaar een vragenlijst over verschillende onderwerpen. Rapportage Onderzoek heeft plaatsgevonden van 15 t/m 28 april Vergelijking met totale panel In onderhavig rapport staan, naast de individuele cijfers van de bibliotheek, ook de cijfers van het totale panel vermeld. Leeswijzer grafieken en open vragen Percentages kunnen soms optellen tot iets meer of minder dan 100%. Dit wordt veroorzaakt door afrondingsverschillen. De letterlijke antwoorden op de open vragen staan in een aparte bijlage. Dit onderzoek gaat over de vindbaarheid en presentatie van materiaal in de bibliotheek, met als onderwerpen: Gepland versus impulsief lenen Vindbaarheid materiaal Inspiratie door presentatie Bewegwijzering Verbetersuggesties vindbaarheid 5

7 Kenmerken deelnemers (1) Vestiging Aantal Percentage Centrale Bibliotheek % Scheveningen 26 9% Nieuw Waldeck 23 8% Loosduinen 17 6% Ypenburg 16 6% Bomenbuurt 13 5% Segbroek 13 5% Wateringse Veld 12 4% Opbouw qua meest bezochte vestiging Aan dit onderzoek van BiebPanel hebben 285 panelleden meegedaan van Bibliotheek Den Haag. Dit is een respons van 53% van het totaal aantal panelleden van deze bibliotheek. In Den Haag bezoekt 43% van de panelleden meestal de Centrale Bibliotheek. De overige vestigingen van Bibliotheek Den Haag zijn in mindere mate vertegenwoordigd. Haagse Hout 10 4% Leidschenveen 9 3% Morgenstond 8 3% Benoordenhout 4 1% Bouwlust 3 1% Moerwijk 3 1% Laakkwartier 2 1% Statenkwartier / Duinoord 2 1% Spoorwijk 1 0% Totaal Den Haag % 6

8 Kenmerken deelnemers (2) Leeftijd Den Haag BiebPanel jaar 3% 3% jaar 7% 4% jaar 11% 5% jaar 9% 8% jaar 12% 12% jaar 16% 14% jaar 10% 13% jaar 12% 12% jaar 9% 12% 66 jaar en ouder 11% 16% Opbouw qua leeftijd en geslacht In Den Haag zijn de deelnemende panelleden met een gemiddelde leeftijd van 48 jaar iets jonger dan in het totale panel (52 jaar). In het panel van Den Haag is bijna zeven op de tien een vrouw. Dat is iets minder dan in het BiebPanel. Gemiddelde leeftijd Geslacht Den Haag BiebPanel Man 31% 27% Vrouw 69% 73% 7

9 1. Gepland en impulsief lenen

10 1.1 Gepland versus impulsief lenen Welke van de volgende omschrijvingen past het best bij uw gemiddelde bezoek aan de bibliotheek? Bedenk thuis wat ik wil hebben maar neem ook andere dingen mee 61% 64% Ben niet op zoek naar iets specifieks maar laat me verrassen 22% 24% Bedenk thuis wat ik wil hebben en ga gericht op zoek 13% 14% Bezoek de bibliotheek niet om te lenen maar om een andere reden bijv. om te lezen 1% 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% De meeste mensen (64%) bedenken thuis wat ze uit de bibliotheek willen lenen, maar nemen uiteindelijk ook andere dingen mee. Ze lenen dus zowel gepland als impulsief. Ruim een vijfde laat zich helemaal verrassen in de bibliotheek en 13% neemt alleen mee wat ze van tevoren bedacht hadden. Impulsief lenen speelt dus een rol voor 86%; gepland lenen voor 77%. Het beeld in Den Haag is vergelijkbaar met het totale panel. 9

11 1.2 Lenen van andere titels dan gepland Hoe vaak komt het voor dat u met ander materiaal thuiskomt van uw bezoek aan de bibliotheek dan u van tevoren van plan was? N.B. Alleen de respondenten die bij vraag 1.1 hebben aangegeven weleens materiaal te lenen, hebben deze vraag beantwoord. 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 6% 8% 44% 40% 41% 41% Bij alle bezoeken Bij de meeste bezoeken Bij sommige bezoeken Nauwelijks of bij geen enkel bezoek 9% 11% Den Haag (n=282) BiebPanel (n=4.727) De meerderheid van de panelleden komt bij de meeste of sommige bezoeken thuis met ander materiaal dan ze van tevoren van plan waren. Zij laten zich dus verrassen in de bibliotheek. Bij slechts 9% gebeurt dat nauwelijks of nooit. Het beeld in Den Haag is min of meer gelijk aan het beeld in het totale panel. 10

12 2. Snelle vindbaarheid versus inspiratie

13 2.1 Uitspraken belang en tevredenheid snelle vindbaarheid en inspiratie In hoeverre zijn de volgende uitspraken op u van toepassing? 1a. Belang snelle vindbaarheid: Ik vind het belangrijk dat ik snel kan vinden wat ik zoek in de bibliotheek 1b. Tevredenheid snelle vindbaarheid: Ik kan in de bibliotheek snel vinden wat ik zoek 2a. Belang inspiratie: Ik vind het belangrijk dat de bibliotheek me op nieuwe ideeën brengt door de presentatie van het materiaal 2b. Tevredenheid inspiratie: De presentatie van het materiaal in de bibliotheek brengt me op nieuwe ideeën Belangrijk om snel te vinden wat ik zoek 44% 43% 93% 93% 49% 49% 6% 0% 1% 6% 1% 0% Kan snel vinden wat ik zoek 14% 10% 67% 76% 56% 62% 19% 15% 9% 6% 2% 1% 4% 0% Belangrijk dat de presentatie mij op nieuwe ideeën brengt 25% 22% 78% 78% 56% 54% 16% 17% 3% 1% 2% 3% 1% De presentatie brengt mij op nieuwe ideeën 16% 15% 66% 64% 51% 48% 27% 24% 5% 1% 3% 6% 2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Beslist mee eens Mee eens Neutraal Mee oneens Beslist mee oneens Weet niet Als we kijken naar het belang dat men hecht aan de snelle vindbaarheid en de inspiratie, dan zien we dat vrijwel iedereen een snelle vindbaarheid belangrijk vindt. Maar ook inspiratie (een presentatie die op nieuwe ideeën brengt) wordt door de meerderheid (78%) belangrijk gevonden. Over de snelle vindbaarheid is driekwart tevreden; over inspiratie ongeveer twee derde. Het valt op dat de panelleden van Den Haag duidelijk vaker tevreden zijn over de snelle vindbaarheid dan in het totale panel het geval is (76% versus 67%). 12

14 2.2 Uitspraken materiaalpresentatie Wat is uw mening over de presentatie van het materiaal in de bibliotheek? 1. Ik vind het aantrekkelijk als materialen op displays of thematafels worden gepresenteerd 2. Ik vind het aantrekkelijk als sommige boeken gepresenteerd zijn met de voorkant van het boek naar voren ('frontale plaatsing ) 3. De materialen zijn aantrekkelijk gepresenteerd 4. Door de presentatie van het materiaal neem ik weleens andere boeken mee dan ik gewend ben Materialen op displays enz. aantrekkelijk 52% 49% 84% 88% 35% 36% 9% 2% 0% 11% 3% 2% Frontale plaatsing' aantrekkelijk 53% 49% 85% 83% 34% 32% 12% 11% 2% 1% 4% 2% Materialen aantrekkelijk gepresenteerd 25% 30% 72% 74% 48% 44% 22% 22% 4% 1% 4% 1% Weleens andere boeken geleend door presentatie 39% 36% 74% 77% 41% 35% 13% 14% 11% 6% 2% 2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Beslist mee eens Mee eens Neutraal Mee oneens Beslist mee oneens De meerderheid vindt het aantrekkelijk als materialen op displays en thematafels worden gepresenteerd (88%) en als ze frontaal geplaatst worden (85%). Ongeveer drie kwart geeft aan dat ze door de presentatie van het materiaal weleens andere boeken meenemen dan ze gewend zijn. Eveneens ongeveer drie kwart vindt dat het materiaal in Den Haag aantrekkelijk gepresenteerd is. We zien hiermee in Den Haag hetzelfde beeld als voor het totale BiebPanel. 13

15 2.3 Vindbaarheid materiaalsoorten In hoeverre kunt u in de bibliotheek het materiaal vinden dat u zoekt? ROMANS 45% 43% 6% 1% 6% 35% 48% 10% 2% 4% INFORMATIEVE BOEKEN 25% 53% 13% 3% 6% 18% 54% 19% 3% 6% TIJDSCHRIFTEN/KRANTEN 23% 27% 7% 2% 41% 23% 28% 7% 1% 40% CD/DVD/GAMES Den Haag B209 (n=285) 15% 28% 14% 1% 41% 11% 25% 15% 4% 46% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Altijd vinden Meestal vinden Soms vinden Zelden of nooit vinden Zoek ik nooit Als we kijken naar hoe goed men de materialen die men zoekt, kan vinden, dan zien we dat in Den Haag de romans het best vindbaar zijn. Slechts 7% kan deze maar soms of zelden / nooit vinden. Over de vindbaarheid van de romans is men in Den Haag iets tevredener dan in het totale panel. Bij de informatieve boeken kan 16% de materialen maar soms of zelden / nooit vinden. Ook hierover is men in Den haag iets tevredener dan in het totale panel. Bij de tijdschriften / kranten en de cd s / dvd s / games is een grote groep die hier nooit naar zoekt. Van de mensen die hier weleens naar zoeken, is er vooral bij de cd s / dvd s / games een aanzienlijk deel dat soms of zelden / nooit kan vinden wat ze zoeken. 14

16 2.4 Belangrijkste reden onvindbaarheid materiaal Wat is volgens u de belangrijkste reden waarom u materiaal niet altijd kunt vinden? N.B. Alleen de respondenten die bij vraag 2.3 hebben aangegeven het materiaal meestal, soms, zelden of nooit te kunnen vinden, hebben deze vraag beantwoord. Het is uitgeleend 34% 34% De bibliotheek heeft het niet in de collectie 19% 23% Het staat niet waar ik het verwacht 15% 24% De bewegwijzering is niet duidelijk Nieuw materiaal is nog niet in de collectie 7% 7% 6% 6% Het personeel is weinig behulpzaam Anders, namelijk: 0% 0% 11% 15% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% Den Haag (n=234) BiebPanel (n=4.189) Een derde (van de panelleden uit Den Haag die het gezochte materiaal niet altijd kunnen vinden) denkt dat de belangrijkste reden voor onvindbaarheid van het materiaal is, dat het materiaal op dat moment is uitgeleend. Dit is de meest genoemde reden. Bijna een kwart denkt daarnaast dat het komt omdat het materiaal niet in de collectie is opgenomen. Deze twee redenen hebben dus niet te maken met de indeling van de materialen. 15% wijt de onvindbaarheid wel aan een onlogische indeling. Er zijn in Den Haag duidelijk minder mensen dan gemiddeld die denken dat ze door een onlogische indeling materiaal niet kunnen vinden. 15% van de panelleden formuleert zelf een reden voor de onvindbaarheid van materiaal. Dit is dan met name dat het materiaal verkeerd is teruggeplaatst of dat het kwijtgeraakt is. 15

17 2.5 Gedrag indien materiaal onvindbaar Wat doet u als u het materiaal dat u zoekt, niet meteen kunt vinden in de bibliotheek?" N.B. Alleen de respondenten die bij vraag 2.3 hebben aangegeven het materiaal meestal, soms, zelden of nooit te kunnen vinden, hebben deze vraag beantwoord. Ga zelf op zoek en vraag het dan aan een medewerker 42% 45% Zoek het in de bibliotheek op in de catalogus 34% 34% Vraag het direct aan een medewerker 11% 10% Kan meestal vinden wat ik zoek 4% 6% Ga direct weer weg Anders, namelijk: 1% 2% 3% 8% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% Den Haag (n=234) BiebPanel (n=4.189) Als men materiaal niet meteen kan vinden in de bibliotheek, gaan de meeste mensen (42%) zelf op zoek en vragen het pas in tweede instantie aan een medewerker. Ongeveer één op de drie zoekt alleen in de catalogus. Het beeld in Den Haag komt overeen met het beeld in het totale BiebPanel. 16

18 3. Bewegwijzering en duidelijkheid indeling

19 3.1 Uitspraken over bewegwijzering Wat is uw mening over de volgende aspecten in de bibliotheek? Aanduidingen op de kasten 7% 4% 63% 56% 51% 56% 21% 18% 17% 15% 2% 2% 5% 1% Aanduidingen in de bieb zelf 8% 52% 3% 42% 40% 45% 32% 26% 14% 12% 2% 3% 9% 9% Plattegrond (en) 5% 2% 31% 26% 25% 26% 31% 27% 9% 12% 3% 4% 29% 27% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Zeer goed Goed Neutraal Matig Slecht Weet niet Over de aanduidingen op de kasten is in Den Haag 63% tevreden. Dit is iets meer dan we zien voor het totale BiebPanel. Over de aanduidingen in de bibliotheek zelf (posters, borden, etc.) is ongeveer de helft te spreken. Ook dat is positiever dan we in het totale panel zien. Over de plattegronden is slechts een derde tevreden. Men is hierover niet echt negatief, maar veel mensen weten niet of er plattegronden zijn of oordelen er neutraal over. 18

20 3.2 Uitspraken over duidelijkheid indeling en benaming Wat is uw mening over de volgende aspecten? 1. De duidelijkheid van de indeling van de collectie? NB: Hiermee bedoelen wij of materialen die in uw ogen bij elkaar horen ook echt bij elkaar staan 2. De duidelijkheid van de benaming van de afdelingen in de bibliotheek? Duidelijkheid collectie-indeling 8% 64% 4% 58% 54% 56% 21% 19% 15% 13% 3% 1% 5% 2% Duidelijkheid afdelingbenaming 7% 60% 53% 25% 9% 1% 5% 3% 54% 51% 27% 12% 3% 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Zeer goed Goed Neutraal Matig Slecht Weet niet Twee derde van de panelleden vindt de indeling van de collectie duidelijk. Ongeveer een zesde vindt de duidelijkheid van de indeling matig of slecht. Zes op de tien panelleden vinden de benamingen van de afdelingen in de bibliotheek duidelijk. Hierover is een tiende niet tevreden. De panelleden uit Den Haag zijn iets vaker tevreden dan het totale panel. Als men mag aangeven waarom men de indeling niet duidelijk vindt, geeft men onder andere aan dat materialen die veel met elkaar te maken hebben ver van elkaar af staan, dat men een alfabetische ordening prettiger vindt (in vestigingen waar op genre in ingedeeld) of juist dat men een ordening op genre prettiger vindt (in vestigingen waar op alfabet is ingedeeld). De letterlijke antwoorden staan in de bijlage. 19

21 4. Verbetersuggesties vindbaarheid

22 4.1 Verbetersuggesties vindbaarheid van materialen Zou de bibliotheek volgens u iets kunnen doen om de vindbaarheid van materialen te vergroten?" 35% 36% 65% 64% Ja Nee Ja Nee De panelleden konden aangeven of ze nog verbetersuggesties hebben voor de bibliotheek om de vindbaarheid te vergroten. In Bibliotheek Den Haag geeft, net als in het totale panel, ongeveer een derde van de panelleden aan dat dit inderdaad het geval is. In de bijlage kan worden nagelezen dat de panelleden bijvoorbeeld aanraden om duidelijker kastaanduidingen te gebruiken, plattegronden op te hangen en om goed te controleren of andere klanten de materialen wel op de juiste plaats terugzetten. 21

23 Aanbevelingen en overwegingen

24 Aanbevelingen en overwegingen (1) Voor de meeste mensen geldt dat ze: o zowel gericht op zoek gaan naar materialen (gepland lenen) o als zich in de bibliotheek laten verrassen en andere materialen meenemen dan ze van tevoren van plan waren (impulsief lenen) Houd bij de indeling en presentatie rekening met beide manieren van lenen. Ruim drie kwart van de panelleden in Den Haag zegt dat ze belang hechten aan een presentatie van materialen die hen inspireert en op nieuwe ideeën brengt. De meeste mensen vinden het aantrekkelijk als materialen op displays en thematafels worden gepresenteerd en als ze frontaal geplaatst worden. Blijf hier dus aandacht aan besteden. In Den Haag is men iets vaker dan gemiddeld tevreden over de indeling van de materialen. De romans en informatieve materialen zijn hier iets beter vindbaar dan in het totale panel. Dit is een goede score, zeker gezien de grootte van de centrale vestiging. Wel zien we dat er bij de informatieve materialen en de cd s / dvd s / games een aanzienlijke groep is die niet goed kan vinden wat ze zoeken. Neem de indeling van deze materiaalsoorten nog eens onder de loep. Hoewel bijna twee derde van de panelleden te spreken is over de kastaanduidingen, is eveneens een zesde hier negatief over. Ook in de verbetersuggesties komt regelmatig terug dat het niet altijd aan de buitenkant van de kast duidelijk is, welke materialen er in staan. Bekijk per vestiging hoe de kastaanduidingen geoptimaliseerd kunnen worden. 23

25 Aanbevelingen en overwegingen (2) Over de plattegronden in de bibliotheek is slechts een derde positief. De meeste mensen oordelen hierover neutraal of hebben geen mening over de plattegronden. Indien er plattegronden aanwezig zijn, ga dan na of de plattegronden wel op goed zichtbare plaatsen hangen, of ze duidelijk genoeg zijn en of ze de juiste informatie geven. Indien er geen plattegronden aanwezig zijn, ga dan na of dit wel wenselijk zou zijn. Zorg ervoor dat de medewerkers, wanneer ze materialen terugplaatsen en opruimen, ook oog hebben voor verkeerd teruggeplaatste materialen door bezoekers. Bekijk online op het BiebPanel Dashboard hoe men in de verschillende vestigingen de vindbaarheid ervaart. 24