Beeldenboek R-net. Beeldbepalende kenmerken. in opdracht van Provincie Zuid-Holland. versie 1.0, september Programma R-net Zuid-Holland

Transcriptie

1 Beeldenboek R-net Beeldbepalende kenmerken versie 1.0, september 2013 in opdracht van Provincie Zuid-Holland Programma R-net Zuid-Holland

2 Inhoudsopgave Inleiding Algemeen beeld R-net 9 Algemeen: R-net 11 R-net Productformule 13 Beeldkwaliteit 31 Duurzaamheid 33 Ketenintegratie R-net infrastructuur en halteplaatsen 37 Inleiding 39 Vrijliggende busbaan 41 Vrijliggende busbaan buiten bebouwde kom 47 Aanliggende busbaan 49 Gemengd verkeer, met en zonder haltekom 51 Knooppunt 53 Halteinrichting standaardperron 59 Overzicht onderdelen halte-inrichting 61 Abri-typen 63 Overig perronmeubilair 67 Fietsenstalling 69 DRIS Colofon 73 3

3 Inleiding Dit beeldenboek illustreert de ambities van Provincie Zuid-Holland met de realisatie van R-net. Volgens de bestuursovereenkomst Hoogwaardig OV Randstad uit 2012 is het het streven om uiterlijk in 2028 R-net te hebben ingevoerd op de OV-verbindingen die vermeld zijn in de Ambitie Randstadnet De komende jaren wordt het Zuidhollandse deel van R-net ingevoerd op negen corridors, te weten: 1 Alphen aan den Rijn Gouda (trein) 2 Dordrecht Geldermalsen (MerwedeLingelijn, trein) Legenda 3 Leiden Centraal Katwijk Noordwijk (bus) Land Water Stedelijk gebied Trein Buslijn R-net Metro R-net/ R-net-light train Beginpunt / eindpunt / overstaphalte Treinstation Xyz Plaatsnaam Xyz Haltenaam Overstapstation R-net / trein Noordwijk Voorhout Sassenheim Schiphol (bus) Alphen aan den Rijn Leimuiden Schiphol (bus) Leiden Centraal Zoetermeer (bus; incl. de passage Leiden) Leiden Centraal Leiderdorp (bus) Tram R-net Eindpunt metro R-net/ R-net-light train 8 Gouda Schoonhoven (bus) Eindpunt tram R-net 9 Rotterdam Zuidplein Oude Tonge (bus) Op de kaart hiernaast zijn de negen corridors aangegeven in het toekomstige R-net lijnennetwerk in de Randstad (concept eindbeeld 2028). R-net lijnennetwerk, concept eindbeeld 2028 (gedeeltelijk) met de negen corridors van Provincie 4 Zuid-Holland 5

4 Zuid-Holland zet in op een kwalitatief hoogwaardige realisatie van alle R-net voorzieningen, in lijn met het Handboek R-net productformule, versie 2.0, Daartoe is een Basis PvE R-net opgesteld. In aanvulling op de hierin vastgelegde eisen worden in dit beeldenboek de zichtbare elementen van R-net met hun beeldbepalende kenmerken vastgelegd. Het beeldenboek bestaat uit drie delen: 1: algemeen beeld R-net 2: R-net infrastructuur en halteplaatsen 3: overzicht onderdelen halte-inrichting 6 7

5 1 Algemeen beeld R-net 1.1 Algemeen: R-net 1.2 R-net productformule 1.3 Beeldkwaliteit 1.4 Duurzaamheid 1.5 Ketenintegratie 8 9

6 Sociale veiligheid en veiligheid Sociale veiligheid in openbare ruimtes wordt 1.1 Algemeen: bevorderd R-net door het kunnen zien van andere mensen en door het zelf gezien kunnen worden. De R-net is een inrichting netwerk van van haltes hoogwaardig en knooppunten openbaar moet daarom vervoer in de Randstad, dat bestaat uit overzichtelijk trein, metro, en (snel-)tram transparant zijn en om buslijnen. te voorkomen R-net is openbaar vervoer met een merkidentiteit. dat mensen zich De kunnen basis verschuilen voor de kwaliteit en om van het net is natuurlijk de feitelijke vervoersprestatie. bevorderen dat zichtlijnen Voor de behouden snelheid, blijven. de frequentie, Goede de betrouwbaarheid, verlichting, zowel door daglicht als door kunstlicht, de punctualiteit, de overstaptijd, de exploitatieperiode en de Vf¹ factor zijn eisen en zichtbare aandacht voor de inrichting van de vastgesteld waaraan minimaal moet worden voldaan. De merkidentiteit maakt dit ruimte dragen bij aan een positief gevoel over de hoogwaardige sociale net veiligheid. zichtbaar en herkenbaar. Veiligheid heeft betrekking op het welzijn van de Eind 2011 is reizigers R-net gestart en het personeel met een van dertigtal R-net die buslijnen gebruik in de provincies Noord-Holland en Flevoland. maken Tot 2028 van blijft de elementen R-net groeien, en de middelen. door het De toevoegen van lijnen op natuurlijke momenten, uitvoering zoals bij en het constructie ingaan van moet een zo zijn nieuwe dat er concessie geen of het in gebruik nemen van belangrijke gevaar nieuwe ontstaat infrastructuur. door het gebruik ervan. R-net is een Milieu initiatief van OV-bureau Randstad, een samenwerkingsverband van het Elementen en middelen worden ontworpen en Ministerie van Infrastructuur en Milieu, de Provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, uitgevoerd met zorg voor de milieubelasting Flevoland en Utrecht en de Stadsregio s Amsterdam en Rotterdam, het Stadsgewest en het energieverbruik, zowel bij de productie Haaglanden als en tijdens het Bestuur de levensduur. Regio Gebruikte Utrecht. materialen dienen zoveel mogelijk hoogwaardig te kunnen worden hergebruikt. Het toepassen van duurzame materialen en technieken (zonnecellen in daken van wachtruimtes b.v.) hoeft niet per definitie een economisch rendement te hebben maar kan ook een voorbeeldfunctie hebben. R-net wachtruimte op kerntraject Zuidtangent ¹ Vf factor: verhouding reistijd OV - reistijd auto 10 11

7 1.2 R-net productformule In opdracht van OV-bureau Randstad is een goed gedocumenteerde productformule voor R-net ontwikkeld. In het Handboek R-net productformule, versie 2.0 februari 2013, is deze vastgelegd. Provincie Zuid-Holland legt bij de realisatie een extra accent op drie aspecten: 1: beeldkwaliteit 2: duurzaamheid 3: ketenintegratie De productformule van R-net omvat alle zichtbare elementen waar een reiziger mee te maken krijgt, van de informatie vooraf en onderweg, de wayfinding, de halteplaatsen tot het exterieur en interieur van de voertuigen. R-net is openbaar vervoer met een merkidentiteit. Deze identiteit is zichtbaar in de hele reis van de reiziger : 1 informatie thuis en onderweg 2 brochures 3 en 4 statische en dynamische reisinformatie 5 halte-inrichting en 12 materieel 13 5

8 Betrouwbaar Geloofwaardig, deugdelijk Samenhang Integratie, synergie, structuur Herkenbaar Onderscheidend, duidelijk Aantrekkelijk Vriendelijk, mooi, schoon, pro-actief Moeiteloos 1.1 Kernwaarden Betrouwbaar De R-net productformule (geloofwaardig, deugdelijk) is gebaseerd op vijf kernwaarden: Reizigers kunnen rekenen op het R-net. Voertuigen Betrouwbaar komen (geloofwaardig, op tijd en mochten deugdelijk) ze te laat komen dan Samenhang laten (integratie, ze dat weten. synergie, Het reizen structuur, is prettig ordening) veilig. Herkenbaar Overal (onderscheidend, in het systeem duidelijk) wordt gezorgd voor een Aantrekkelijk gevoel (vriendelijk, van veiligheid. mooi, In schoon, het voertuig pro-actief) is altijd plaats Moeiteloos (misschien (flexibel, geen gemakkelijk, zitplaats maar snel) ). Medewerkers zijn betrouwbaar en klantgericht en kunnen op hun Het logo voor beurt R-net rekenen bestaat op de uit continuïteit letters die van zijn het opgebouwd netwerk. uit mogelijkheden stippen en lijnen. biedt. Het logo is voor buitentoepassingen in een versie voor een donkergrijze of rode ondergrond gedefinieerd. Samenhang Het opvallende R-net Rood is de branding-kleur. Deze wordt gedoseerd toegepast (integratie, en zorgt voor synergie, de herkenning structuur, van ordening) alle R-net onderdelen, 1.2 in Productkenmerken 2D en 3D. R-net lijnen en vervoerssystemen staan niet op zichzelf, maar ontlenen hun kracht juist aan de onderlinge samenhang. Deze samenhang versterkt de waarde van het netwerk en wordt gezien als kritische succesfactor. Samenhang is er in de dienstregelingen maar ook in reizigersinformatie, tarieven en vervoersbewijzen, haltenamen, lijnnummers, haltevoorzieningen etc. Herkenbaar (onderscheidend, duidelijk) Binnen de diversiteit van lijnen en vervoerssystemen is het essentieel om alle onderdelen van het netwerk duidelijk herkenbaar te maken. Herkenbaar als bus, tram of metro maar ook als onderdeel van het geheel. Het systeem werkt overal hetzelfde, als je het kent kun je overal terecht. Het netwerk is goed te onderscheiden als Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV). Aantrekkelijk (vriendelijk, mooi, schoon, pro-actief) Om de toegevoegde waarde van het netwerk zichtbaar te maken moet het er visueel aantrekkelijk uitzien. Voertuigen, haltes en reizigersinformatie zijn goed vormgegeven, schoon Flexibel, gemakkelijk, snel en goed onderhouden. Daarmee wordt het systeem 14 meren. 15 aantrekkelijk om te gebruiken en een aantrekkelijk alternatief voor de auto. Moeiteloos (flexibel, gemakkelijk, snel) Voor de reizigers is het belangrijk dat gebruik maken van het netwerk makkelijk is, dat het vanzelfsprekend en duidelijk is zodat het voor zoveel mogelijk reizigers een werkelijk bruikba alternatief vormt voor andere vormen van verv Makkelijk instappen, een eenvoudig betaalsyst comfortabel wachten, eenduidige en actuele reisinformatie zijn allemaal belangrijk. Het net is geschikt voor dummies terwijl het wel heel Informatie Informatie in de hele keten van de reis, in de vo van reisinformatie, route-informatie, omgeving informatie, reizigersinformatie en infotainmen wordt analoog, digitaal en gesproken aan de re zigers aangeboden. Een deel van deze informat wordt aangeboden op vaste punten, geïntegree en consequent in de keten (routing, op halte, in voertuig). Een ander deel kan de reiziger zelf op gewenst moment opvragen (internet, mobiel). geacht het medium (analoog, digitaal, print) m de inhoud en presentatie gelijk zijn. Reclame Reclame is op veel plekken binnen de keten mo lijk, zowel R-net reclame als reclame geëxploite door derden. Uitgangspunt hierbij is dat de rec geen primaire aandacht krijgt en niet kan word verward met informatie en profilering die nodi om van het R-net gebruik te kunnen maken. In reclamedragers afwisselend informatie en recla laten zien moet er een duidelijke visuele scheid worden aangebracht tussen beide onderdelen. clamedragers mogen de transparantie en het g van veiligheid (zien en gezien worden) niet bele

9 In het R-net kleursysteem zijn de kleuren die gebruikt worden in de productformule vastgelegd in een aantal kleurcodes. Zo wordt geborgd dat de kleuren in allerlei verschillende toepassingen gelijk zijn. Zo zal de brandingkleur R-net Rood er hetzelfde uitzien in drukwerk, op een beeldscherm, op een met lak gespoten voertuig en op een gepoedercoat onderdeel van een abri. Dit is belangrijk voor de kwaliteit van het merk. R-net kleursysteem per kleur is een definitie in gangbare kleursystemen gegeven de kolommen rechts geven aan of een kleur alleen in 2D of 3D toepassingen voorkomt, of in beiden de kleur R-net rood is exclusief bedoeld voor R-net toepassingen * alleen als het niet Interpon kan zijn 16 ** alleen als het niet Colormap kan zijn 17

10 R-net materieel Het R-net materieel is herkenbaar aan het rood-grijze exterieur met het R-net stippenen lijnenpatroon en het R-net logo. Het R-net rood wordt alleen toegepast op de voor- en achterzijde van bussen en langs de dakrand. Het zijvlak is R-net grijs. Bij tram, metro en trein kan het rood terugkomen op de deuren, om ze meer op te laten vallen in deze veel langere voertuigen. Reizen met de zekerheid van door boven: Siemens Avenio, Haaglanden onder: Stadler lightrail, 18 PZH (concept) 19

11 20 21

12 11.6 Introductie interieur 11.7 Materialen interieur Het interieur van het rijdende en rollende materieel Interieur en pictogrammen rechterpagina: selectie van pictogrammen en voorbeeld toepassing op interieur sticker 3 linkerpagina: elementen van het R-net interieur 1 overzicht R-net interieur elementen van het R-net interieur 2 lichte plafondbekleding, 1 overzicht R-net interieur rode stastangen 2 lichte plafondbekleding, rode 3 R-net minder validen stastangen zitplaats 3 R-net minder bekledingsstof validen zitplaats 4bekledingsstof R-net bekledingsstof vloerbedekking 4 5R-net bekledingsstof vloerbedekking elementen van het R-net interieur 1 overzicht R-net interieur 2 lichte plafondbekleding, rode stastangen Het interieur moet duidelijk en herkenbaar bij de is de ruimte waar reizigers naar verwachting het R-net productformule aansluiten. Uit de standaard langste zullen verblijven. Hier moeten reizigers zich opties van de carrosseriebouwers zullen de meest Hetprettig interieur van materieel is comfortabel en licht. Waar wordt een etc. voelen, hierr-net kan R-net aan klantenbinding geschikte kleurenmogelijk voor wanden, plafond 11.6 Introductie interieur 11.7 Materialen interieur speciaal voor R-netmoet ontworpen bekledingsstof de stoelen. vloerwanddoen. Het interieur dan ook een aangename, gebruikt moeten op worden gekozen, Voor in overleg, goed te keuren en opgeruimde plafondbekleding worden uit geven. de standaardopties leveranciers de een en rustgevende indruk De doorvan projectteam R-net.geschikte, Het interieurbij moet Het interieur van het rijdende en rollende materieel Het interieur moet duidelijk en herkenbaar bij de functionele eisenvan aanr-net het interieur worden inkleuren gekozen. opgeruimde maar niet koele uitstraling krijgen. productformule aansluitende is de ruimte waar reizigers naar verwachting het R-net productformule aansluiten. Uit de standaard het programma van eisen en in de bestekken Specifieke elementen zijn: Informatievoorziening het voertuig is belangrijk, daarom er R-net routestrips langste zullen verblijven. in Hier moeten reizigers zich opties van de worden carrosseriebouwers zullen de meest voor de verschillende voertuigen omschreven. enprettig beeldschermen metr-net dynamische informatie toegepast. voelen, hier kan aan klantenbinding geschikte kleuren voor wanden, plafond etc. In dit handboek worden alleen de toe te passen Stoelen doen. Het interieur moet dan ook een aangename, moeten worden gekozen, in overleg, goed te keuren materialen en kleuren aangegeven. bekleding: Somtex Cindy Dessin 8207 kleur 5197, en pictogrammen rustgevende indruk geven. De die in alle doorr-net projectteam R-net.wordt Het interieur moet een Er opgeruimde is een reeks vastgelegd materieel Voor reizigers is ook een goede dit is een eigen R-net stof. toegepast. functionele eisen aan het interieur wordengebruikt in opgeruimde maar niet interieur. koele uitstraling krijgen. Deze pictogrammen kunnen worden informatievoorziening in het voertuig belangrijk. voor het voorexterieur de minder en validen zitplaats is er een stof het programma van eisen en in de bestekken Specifieke elementen zijn: In de voertuigen moet statische informatie over de met aangepaste kleuren, Somtex Cindy Dessin voor de verschillende voertuigen omschreven. reis in de vorm van een routestrip aanwezig zijn 8237 kleur In dit handboek worden alleen de toe te passen Stoelen (zie paragraaf 8.4), en bij voorkeur ook dynamische stoel-handgreep: R-net rood (bij voorkeur Akzo materialen en kleuren aangegeven. bekleding: Somtex Cindy Dessin 8207 kleur 5197, informatie met actuele verwachte aankomsttijden Solid 410 E5, ook op stopknoppen toe te passen) Voor reizigers is ook een goede dit is een eigen R-net stof. en informatie over aansluitingen op knooppunten stoelframes: passend bij vloerbedekking, b.v. RAL informatievoorziening in het voertuig belangrijk. voor de minder validen zitplaats is er een stof (zie paragraaf 13.4). Daarbij is ketenintegratie, 7016, anders Aerograu In de voertuigen moet statische informatie over de met aangepaste kleuren, Somtex Cindy Dessin zoals b.v. het aanbieden van informatie over reis in de vorm van een routestrip aanwezig zijn 8237 kleur treinaansluitingen in de bus, de doelstelling. Stastangen (zie paragraaf 8.4), en bij voorkeur ook dynamische stoel-handgreep: R-net rood (bij voorkeur Akzo RAL 9006 (weissaluminium) of RVS of R-net rood. informatie met actuele verwachte aankomsttijden Solid 410 E5, ook op stopknoppen toe te passen) en informatie over aansluitingen op knooppunten stoelframes: passend bij vloerbedekking, b.v. RAL Vloer (zie paragraaf 13.4). Daarbij is ketenintegratie, 7016, anders Aerograu Tarabus Jupiter NT 8764 Elara Rot (2,25 mm. dik, zoals b.v. het aanbieden van informatie over rolbreedte 125 cm). Stastangen treinaansluitingen in de bus, de doelstelling. RAL 9006 (weissaluminium) of RVS of R-net rood. Routestrip in het interieur wordt een routestrip of routevork Vloer aangebracht, in ieder geval boven de uitstapdeuren; Tarabus Jupiter NT 8764 Elara Rot (2,25 mm. dik, zie paragraaf 8.4. Projectteam R-net zal op basis rolbreedte 125 cm). van de juiste informatie over route en haltes het ontwerp voor de routestrip aanleveren. Routestrip in het interieur wordt een routestrip of routevork aangebracht, in ieder geval boven de uitstapdeuren; Tiorent aboria doluptam, uc offic te repudigent. Tiorent aboria doluptam, uc offic te repudigent. zie paragraaf 8.4. Projectteam R-net zal op basis van de juiste informatie over route en haltes het ontwerp voor de routestrip aanleveren. Geldig vervoersbewijs verplicht Met gepast geld betalen Niet eten, drinken, roken Geen skeelers, skateboards etc. Maximaal twee kinderwagens Geldig vervoersbewijs verplicht Met gepast geld betalen Niet eten, drinken, roken Geen skeelers, skateboards etc. Maximaal twee kinderwagens Tiorent aboria doluptam, uc offic te repudigent

13 detail kleur-overgang R-net halteplaatsen R-net halteplaatsen zijn comfortabel, toegankelijk en herkenbaar. Ze geven dynamische en statische informatie aan reizigers. Net als het materieel zijn de abri s en de DRIS-panelen rood en grijs. Goede verlichting maakt de halteplaats ook s avonds aantrekkelijk en veilig. Het R-net rood wordt alleen dwars op de rijrichting toegepast, op de hanenkam van de abri en op de klok van de DRIS. Op deze manier is de R-net halte goed zichtbaar en herkenbaar voor naderende reizigers en naderend verkeer, kijkend in de rijrichting, en zo neutraal mogelijk voor omwonenden, kijkend dwars op de rijrichting. detail kleur-overgang Detail kleur-overgang hanenkam R-net rood dwars op de rijrichting rijrichting 24 25

14 26 27

15 R-net DRIS Op gewone haltes kunnen DRIS met 4, 6 of 8 regelig display worden toegepast. Op knooppunten komen centrale DRIS en perron DRIS. Alleen bij dedicated R-net perrons komt de kleur R-net rood terug, zie ook paragraaf 2.7. Het buspictogram op de DRIS is de wettelijke aanduiding voor een bushalte. De DRIS maakt hierdoor het L03 bord overbodig. rechterpagina: R-net uitstaphaltebord, R-net DRIS (boven) en 28 knooppunt DRIS (onder) 29

16 1.3 Beeldkwaliteit Provincie Zuid-Holland wil alle zichtbare elementen van R-net uitvoeren conform de R-net productformule, met de stand van ontwikkeling van nu. In het tweede en derde deel van dit beeldenboek worden de actuele objecten beschreven, volgens de uitgangspunten van het re-design van de R-net abri o.a. gericht op een seriematige en kosten-efficiënte productie, met behoud van de belangrijke kenmerken en kwaliteit. Een aantal foto s in dit eerste deel laat de R-net objecten uit de periode zien. rechterpagina: re-design R-net abri, 30 1,80 m diep met voorwand 31

17 1.4 Duurzaamheid Het is de ambitie van Provincie Zuid-Holland om de R-net halteplaatsen in te richten met duurzame producten en energietransitie te laten plaatsvinden. Daarbij is het het streven om de haltes energie-neutraal te maken, door het energieverbuik zoveel mogelijk te verminderen en door duurzame energie op te wekken in de halte. Andere duurzame elementen zijn de oplaadpunten voor elektrische fietsen en auto s, die bovendien de ketenmobiliteit versterken. Tenslotte wordt onderzocht welke andere innovatieve maatregelen, zoals zonnecellen in de busbaan en wegdekverwarming, kunnen bijdragen aan de duurzaamheid van R-net en het daardoor versterken van de merkidentiteit. De toepassing van duurzame deeloplossingen wordt per corridor ingevuld. linkerpagina: impressie R-net abri 32 met PV cellen 33

18 1.5 Ketenintegratie Provincie Zuid-Holland wil door middel van R-net en de R-net haltevoorzieningen de ketenintegratie versterken. Dit kan door b.v. informatie over treinvertrektijden zichtbaar te maken op het busstation of in de bussen, en informatie over busvertrektijden zichtbaar te maken in het treinstation. Ook goede fietsparkeervoorzieningen, taxistandplaatsen, Kiss & Ride plaatsen en plaatsen voor autodelen of oplaadpunten voor elektrische auto s kunnen het de reiziger makkelijker maken van de keten gebruik te maken en daarmee voor het openbaar vervoer te kiezen

19 2 R-net infrastructuur en halteplaatsen 2.1 Inleiding 2.2 Vrijliggende busbaan 2.3 Vrijliggende busbaan buiten bebouwde kom 2.4 Aanliggende busbaan 2.5 Gemengd verkeer, met en zonder haltekom 2.6 Knooppunt 2.7 Halte-inrichting standaardperron 36 37

20 De R-net abri geeft maximale beschutting aan reizigers. De 1,80 m diepe versies zijn voorzien van een gedeeltelijk gesloten glazen voorwand. 2.1 Inleiding Provincie Zuid-Holland heeft als nadere uitwerking van het eerder vastgestelde algemene Programma van Eisen R-net een basis Programma van Eisen voor R-net opgesteld, waarin o.a. de eisen aan de infrastructuur uitgebreid worden beschreven. In aanvulling op dit Programma van Eisen worden in dit deel van het Beeldenboek een aantal situaties die in het PvE worden beschreven gevisualiseerd. Daarbij worden voor de halteplaatsen de belangrijkste beeldbepalende kenmerken aangegeven. Deze kenmerken gelden voor alle halteplaatsen, dus niet alleen voor de situatie van de betreffende visualisatie. Zonder een specifieke locatie te beschrijven geven de visualisaties een beeld van hoe de R-net halteplaatsen langs busbanen of bij gemengd verkeer eruit zullen zien. Als laatste situatie is een knooppunt opgenomen, waarin vooral de ketenintegratie aandacht krijgt. De R-net abri heeft een kenmerkende, rechthoekige vorm, met brede L-vormige staanders. De abri is modulair van opbouw, met verschillende dieptematen en verschillende aantallen modules. De precieze vorm en uitvoering van de abri s is vastgelegd in deel 3 van dit Beeldenboek. R-net haltes zijn sociaal veilig. Zien & gezien worden wordt mogelijk gemaakt door goede verlichting en vrij zicht rondom. Abri s met voorwand hebben minimaal twee in/uitgangen, altijd op de uiteinden van de abri. De R-net fietsoverkapping is in vorm en uitvoering verwant aan de R-net abri. De precieze vorm en uitvoering is vastgelegd in deel 3 van dit Beeldenboek

21 De voorrand van het perron is voorzien van een zwart-wit geblokte rand 2.2 Vrijliggende busbaan Perrons zijn voorzien van afvalbakken, in ieder geval voor en na de abri Alle halteplaatsen langs een busbaan krijgen een 1,80 m diepe abri met gedeeltelijk gesloten voorwand. Ook in andere situaties wordt als regel een 1,80 m diepe abri toegepast. Alleen wanneer aan niet-vrijliggende busbanen een heersend reclameregime geldt vanuit exploitatiecontracten is een diepte van 1,55 m toegestaan. Een DRIS (Dynamisch Reis Informatie Systeem) geeft actuele informatie over de wachttijd tot vertrek van de eerstvolgende bussen. De informatie wordt weergegeven volgens het GOVI protocol Hoogteverschillen met b.v. de aanlooproute worden met een hellingbaar van 1 : 25 overbrugd Alle perrons voldoen aan de richtlijnen van het CROW (publicatie 233, Handboek Halteplaatsen, met addendum). Ze hebben een hoogte van 18 cm boven het wegdek van de busbaan of busstrook Bij hoogteverschillen van meer dan 14 cm aan andere zijden van het Geleidelijnen leiden slechtzienden en perron dan de perronband dient een hekwerk te worden geplaatst. blinden van de toegang van het perron Dit hekwerk is 1 m hoog en zo geconstrueerd dat het vastzetten van tot de voorzieningen op het perron en de fietsen met kettingsloten aan het hek niet eenvoudig mogelijk is instapmarkering bij de eerste deur van 40 de bus 41

22 De aanloop naar perrons is minimaal 1,20 m breed, bij zebra s minimaal 4 m breed Vrijliggende busbaan binnen bebouwde kom, met twee rijbanen Wanneer de busbaan vrijliggend is tussen twee rijbanen ontstaan er perrons die aan de voorrand grenzen aan de busbaan en aan de achterzijde aan de rijbaan. Langs de achterzijde van het perron dient daarom een hekwerk te zijn geplaatst. Op deze pagina is de halte met 1,55 m diepe abri afgebeeld. Bij de inrichting van halteplaatsen wordt aandacht gegeven aan ketenmobiliteit, b.v. door het plaatsen van fietsenstallingen en Kiss & Ride vakken In de abri en op het perron zijn gelijkvormige, comfortabele banken met hardhouten zitting en rugvlak geplaatst Abri s van 1,55 m diep kunnen worden voorzien van reclame-panelen in de voorste zijwand In de abri en in het hekwerk op het Alle abri s zijn voorzien van tenminste perron zijn leunsteunen opgenomen één informatiepaneel. Dit paneel hangt die lijnen met het bovenste deel van de aan twee staanders van de abri (niet aan Hekwerk met een minimale vrije ruimte rugleuning van de bank, ook in hardhout 42 het wandglas) van 60 cm voor het verkeer 43

23 Op deze pagina is de halte met 1,80 m diepe abri afgebeeld. bij abris s van 1,80 m met glazen voorwand kan een losstaand reclamedisplay op het perron worden geplaatst 44 45

24 Het perron zelf wordt verlicht door lichtmasten 2.3 Vrijliggende busbaan buiten bebouwde kom Hemelwater loopt niet direct af van het dak of langs de glazen achterwand van de R-net abri, maar wordt opgevangen in een goot en afgevoerd door de staanders, met een uitloop boven maaiveld De ontsluiting van haltes aan vrijliggende busbanen buiten de bebouwde kom wordt verzorgd door goede aanloop- en fietsroutes. De glazen wanden van de abri bestaan uit smalle glaspanelen die d.m.v. rotules worden vastgezet. De panelen zijn makkelijk te plaatsen en te vervangen Op de glaspanelen is een R-net stippenpatroon aangebracht d.m. v. etsen, als markering voor slechtzienden Alle glaswandpanelen zijn voorzien van een anti-doorloop voorziening in de vorm van een horizontale buis. Hierdoor is ook bij gebroken glaswanden duidelijk dat hier geen doorgang is Het streven is om in de daken van de fietsoverkapping en in de daken van de abri s zonnecellen op te nemen. Deze worden gelamineerd tussen twee lagen glas waardoor ze vandaalbestendig zijn 46 47

25 detail kleur-overgang Alle abri s zijn voorzien van een haltenaambord op de voorzijde en op de beide zijkanten. Deze haltenamen zijn uitgevoerd in het lettertype en met de opmaak zoals beschreven in het Handboek R-net productformule 2.4 Aanliggende busbaan Bij een aanliggende busbaan buiten de bebouwde kom wordt een 1,80 m abri geplaatst; binnen de bebouwde kom een 1,55 m abri. De aansluiting van de staanders van de abri en de DRIS op maaiveld heeft niet de H-vormige doorsnede van de staander zelf maar een eenvoudige rechthoekige doorsnede. Hierop kan de bestrating van het perron eenvoudig aansluiten Scheidingsvlak, een verbreed, verhoogd vlak van 1,20 m breed ter plaatse van de halte De kleurtoepassing op de staander met Hanenkam en op de klok van de DRIS is zoals aangegeven in het Handboek R-net productformule rijrichting R-net rood dwars op De achter-, voor- en zijwanden van de rijrichting de abri hebben een opening aan de onderzijde, om vuilophoping te voorkomen 48 49

26 2.5 Gemengd verkeer, met en zonder haltekom Bij gemengd verkeer zijn er twee mogelijke situaties: met en zonder haltekom. Wanneer de halteplaats geen haltekom heeft zal achteropkomend verkeer moeten wachten op de halterende bus. Dit verhoogt de snelheid en het comfort van de R-net bus, terwijl het bovendien een effectieve maatregel is om de snelheid van het overige verkeer te verminderen. Gemengd verkeer met haltekom In de hanenkam is aan beide zijden een doorgelicht R-net logo aangebracht, in de voorgeschreven afmeting. Verwijsbord P+R terrein Gemengd verkeer zonder haltekom 50 51

27 2.6 Knooppunt R-net knooppunten zijn grotere haltes waar verschillende modaliteiten (b.v. bus, trein, metro of tram) elkaar ontmoeten. Ook als maar één van de modaliteiten tot R-net behoort is het belangrijk voor het hele knooppunt de reisinformatie op het niveau van R-net aan te bieden, met dynamische en statische reisinformatie. Door het verbeteren van de informatie over overstapmogelijkheden en aansluitingen, in alle richtingen, wordt de ketenintegratie bevorderd. De speciale DRIS voor knoopunten (zie pagina 29) wordt hier toegepast, met centrale overzichtspanelen en perrondisplays die alleen de van dat perron vertrekkende bussen laten zien. De perronaanduidingen ( vaantjes ) zijn voor perrons met alleen R-net bussen R-net Rood; voor andere perrons zijn ze OV-info blauw. Als er voldoende ruimte is op de busperrons worden abri s toegepast, evt. van een minder diep type. Als deze ruimte ontbreekt zijn er geen abri s op de perrons maar dient elders op het knooppunt een comfortabele wachtruimte te worden ingericht. Ook taxi-, Kiss & Ride- en fietsparkeervoorzieningen dragen bij aan de ketenintegratie

28 Taxistandplaats Centraal Informatie paneel R-net ondiepe abri Fietsenstalling met PV-cellen in het dak en E-fiets oplaadpunt R-net perron display Neutrale ondiepe abri Hekwerk langs achterrand perron Neutraal perrondisplay Kiss & Ride 54 55

29 Vertrek bussen Bus Richting Halte Vertrek Opmerking 137 Erfgooierskwartier A 1 Kerkelanden B oponthoud 70 Leusden C 2 min via Ziekenhuis 58 Zeist B 4 min 100 Bussum E 5 min 42 Huizen B verwacht 10: Laren A 10 min 300 Bussum A 12 min 58 Zeist C 14 min 104 Nw Loosdrecht 16 min via Huizen 152 Weesp 18 min Vertrektijden bus in stationshal Verwijsbord P+R terrein 56 Optie: zonder abri 57

30 2.7 Halte-inrichting standaardperron DRIS 900 Bank 1400 Afvalbak cm vrije ruimte rond blinden geleiding (bij rode omgekeerde staander plaatselijk 27.8cm) Afvalbak In de tekeningen hiernaast zijn de belangrijkste (minimale) afmetingen voor perrons opgenomen. De CROW richtlijnen worden hierin gevolgd. De DRIS bij de instapmarkering is een goed herkenbaar landmark voor buschauffeurs en reizigers en geeft de stopplaats van de bus aan. Door de gekozen positie van de abri komt het eerste stramien van een abri altijd uit ter hoogte van de tweede instapdeur van de bus. Dit is de instapdeur die in het algemeen is voorzien van een rijplaat, t.b.v. rolstoelers en kinderwagens. Reizigers die van deze voorziening gebruik willen maken kunnen dus bij slecht weer recht oversteken vanuit de abri Instapmarkering normale halte (bovenaanzicht) De geleidelijn langs de voorrand van het perron leidt slechtziende reizigers langs het obstakelvrije deel van het perron, van de aanloop/ hellingbaan naar de instapmarkering. Deze markering geeft tegelijkertijd de positie van de DRIS-staander met audioknop aan. Slechtzienden kunnen hiermee de op het display afgebeelde informatie laten uitspreken Inpassing cm diepe abri met rijbaan De 1,80 m diepe abri met gedeeltelijk gesloten voorwand heeft transparante glazen zijwanden i.v.m. de sociale veiligheid. Als er reclame op de halte nodig is kan deze hierbij in een vrijstaand reclamedisplay worden aangebracht. Als alternatief is het mogelijk de 1,55 m diepe abri zonder voorwand toe te passen, met geïntegreerd reclamedisplay. 900 Bank Afvalbak Afvalbak DRIS Instapmarkering stadshalte (bovenaanzicht): wachtruimte 1.55 m diep 58 Inpassing 155cm diepe abri met rijbaan 59

31 3 Overzicht onderdelen halte-inrichting 3.1 Abri-typen 3.2 Overig perronmeubilair 3.3 Fietsenstalling 3.4 DRIS 60 61

32 3.1 Abri-typen R-net abri, 3 stramienen neutrale abri, 6 stramienen De R-net abri wordt in Zuid-Holland geplaatst in een beperkt aantal afmetingen en vormen. Deze zijn allemaal uitvoerbaar in de re-design versie. Daarbij is de productie meer seriematig en kosten-efficiënt. De gehanteerde dieptematen zijn: 1,80 m (standaard abri, met glazen voorwand, geen reclame display in de abri (wel evt. vrijstaand op het perron)) 1,55 m (indien reclame noodzakelijk, in de abri opgenomen reclame display) 1,20 m (indien nodig bij ruimtegebrek, zeer ondiepe perrons) R-net abri, 4 stramienen neutrale abri, 4 stramienen De stramienbreedte is 1,5 m. In de R-net abri s voor Provincie Zuid-Holland worden bij voorkeur zonnecellen in het dak opgenomen. De zonnecellen zijn hierbij tussen twee glaslagen in gelamineerd. De geproduceerde electriciteit wordt teruggeleverd aan het net. De volgende versies worden bij voorkeur toegepast: R-net abri, 6 stramienen neutrale abri, 3 stramienen Aantal stramienen: diepte 1.80 m neutraal neutraal neutraal R-net abri, 8 stramienen diepte 1.55 m neutraal neutraal neutraal neutraal diepte 1.20 m R-net abri, 10 stramienen neutraal neutraal neutraal neutraal 62 abri s met voorwand, 1.80 m diep 63

33 R-net abri, 3 stramienen neutrale abri, 6 stramienen neutrale abri, 6 stramienen R-net abri, 4 stramienen neutrale abri, 5 stramienen R-net abri, 3 stramienen neutrale abri, 5 stramienen R-net abri, 5 stramienen neutrale abri, 4 stramienen R-net abri, 4 stramienen neutrale abri, 4 stramienen R-net abri, 6 stramienen neutrale abri, 3 stramienen R-net abri, 5 stramienen neutrale abri, 3 stramienen R-net abri, 8 stramienen R-net abri, 6 stramienen 64 abri s zonder voorwand, 1.55 m diep abri s zonder voorwand, 1.20 m diep 65

34 3.2 Overig perronmeubilair Naast de abri kan een hekwerk worden geplaatst, met dezelfde bank en leunsteun als in de abri toegepast. Afvalbakken worden als los element tussen twee hekwerksegmenten in geplaatst. De bank is er ook in een vrijstaande uitvoering. Er zijn speciale oplossingen voor het hekwerk langs hellingbanen (hoogteverschil overbruggend), hoek-aansluitingen en hekwerken met een kleine knik. Reclamedisplays kunnen als los element in de lijn van het hek of dwars daarop worden geplaatst hekmodule met bank hekmodule met leunsteun hekmodule met alleen glas 4. getrapt hek bij hellingbaan hoekoplossing hek 6. afvalbak 7. vrijstaande bank (zonder 66 hekwerk) 67

35 3.3 Fietsenstalling De R-net fietsenstalling bestaat uit een modulair element met een dak dat half uit glas en half uit ondoorzichtig materiaal bestaat. De stramienbreedte is 3,1 m, oftewel 3 m tussen twee staanders. Dat staat gelijk aan een fietsenstalling voor 8 fietsen, in een hoog-laag opstelling. In het glazen deel van het dak kunnen zonnecellen worden toegepast, gelamineerd tussen twee lagen glas. De overkapping kan in de breedte worden geschakeld om grotere stallingen mogelijk te maken. Ook kunnen de overkappingen rug-aan-rug worden opgesteld. 1. Onder de overkapping wordt het R-net fietsenrek Element toegepast. Een speciale versie hiervan met oplaadpunt voor E-fietsen wordt ontwikkeld fietsenstalling rug aan rug 2. fietsenstalling geschakeld 3. fietsenstalling detail fietsenstalling 68 oplaadpunt E-fietsen 69

36 detail bovenaanzicht CIP detail bovenaanzicht HIP 3.4 DRIS R-net DRIS hangen aan een staander met een doorsnede die in vorm gelijk is aan die van de R-net abri staander. De DRIS zijn beschikbaar in 4, 6 of 8 regelige uitvoering. De hoogte boven maaiveld van het display blijft hierbij gelijk; de staander neemt toe in lengte. Naast het display, aan de andere kant van de staander, hangt een verlichte klok in een R-net Rood paneel, met R-net logo. Dit paneel is belangrijk voor de branding van de halte. De informatie op het display wordt weergegeven conform de GOVI richtlijn. De DRIS zijn voorzien van een audioknop om de op het display weergegeven informatie te laten uitspreken. Alleen bij uitstaphaltes wordt in plaats van de DRIS een uitstaphaltebord geplaatst (zie pagina 29). Dit hangt aan eenzelfde staander als een 4-regelige DRIS, zodat bij evt. later doortrekken van een lijn de halte alsnog met DRIS kan worden uitgerust. Voor knooppunten zijn speciale panelen ontwikkeld, zie ook paragraaf 2.6 Knooppunt: het Centrale Informatie Paneel, het Wachtruimte Informatie Paneel en het Halte Informatie Paneel. Deze worden allemaal in OV info Blauw uitgevoerd, gelijk aan de dynamische infopanelen van ProRail. Alleen de vaantjes op de Halte Informatie Panelen van exclusieve R-net perrons worden in R-net Rood uitgevoerd, met een R-net logo. 1. R-net DRIS 2. Knooppunt Centraal Informatie Paneel 3. Knooppunt Halte Informatie Paneel/ R-net 4. Knooppunt Halte Informatie Paneel/ 70 neutraal 71

37 4 Colofon 72 73

38 Colofon R-net is een initiatief van het OV-bureau Randstad, een samenwerkingsverband van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, de Provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland, de Stadsregio s Amsterdam en Rotterdam, het Stadsgewest Haaglanden en het Bestuur Regio Utrecht. Het Beeldenboek R-net is in opdracht van Provincie Zuid-Holland geproduceerd door FromAtoB Public Design, als bijlage bij het Basis Programma van Eisen R-net. Versie 1.0, augustus 2013 Tekst FromAtoB Public Design Illustraties FromAtoB Public Design Fotografie FromAtoB (pag 10, 22, 24, 26, 28, 32, 74): Otto Snoek (pag 20, 21, 30, 35): Annemieke Kock (pag 6, 18) Grafisch ontwerp FromAtoB Public Design 74 75

39 76