Samenvatting Economie Inkomen, H. 1-4, 6, 7

Transcriptie

1 Samenvatting Economie Inkomen, H. 1-4, 6, 7 Samenvatting door een scholier 1525 woorden 14 februari ,6 5 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1: Een inkomen in natura: een inkomen in goederen Arbeidsverdeling: specialiseren in een bepaald onderdeel van de productie Arbeidsproductiviteit: de gemiddelde productie, per werknemer, per gewerkte tijdseenheid Directe ruil/ruil in natura:ruil van goederen tegen goederen Indirecte ruil: handel m.b.v. een algemeen aanvaard ruilmiddel(geld) Mechanisering: Het gebruik van steeds betere machines Automatisering: Het denkwerk wordt ook vervangen Primair inkomen: het inkomen dat je verdiend door mee te werken bij het produceren. Loon of salaris: beloning voor je verrichtte werk Rente (intrest): spaar of bankrekening Huur: het verhuren van gebouwen of machines Pacht: het beschikbaar stellen van een stuk grond voor producenten Winst Ondernemersactiviteit: Alle handelingen die te maken hebben met het opzetten en runnen van een bedrijf Primair inkomen: wordt verdiend door de productiefactoren arbeid, kapitaal of ondernemersactiviteit. Hier moet nog belasting en sociale premies over betaald worden. Wat overblijft wordt het netto-inkomen genoemd. Overdrachtsinkomens: AOW, WIA(WAO), WW en bijstand Verschillen tussen het primair inkomen en overdrachtsinkomens: Primair inkomen: verdiend door productie - Primair inkomen: loon, winst en inkomen Overdrachtsinkomens: geen bijdrage aan productie - Overdrachtsinkomens zijn bedoeld om een tekort aan primair inkomen te compenseren De belangrijkste onderdelen van een administratie zijn de balans en de resultatenrekening (verlies-en winstrekening genoemd) Balans van een onderneming op 1 Januari 2006 Bezittingen of activia vermogen of passiva (hoe zijn de bezittingen betaald) Er is altijd een evenwicht!!! Verschillende soorten bezittingen: Pagina 1 van 6

2 Vaste kapitaalgoederen/vaste activia: grond, bouw, machines Vlottende kapitaalgoederen/vlottende activia: ze gaan slechts één productieproces mee. bijvoorbeeld: meel en graan Liquide middelen of liquide activia: betaalmiddelen die direct kunnen worden gebruikt om iets te kopen. Verschillende soorten vermogen: Eigen vermogen: vermogen dat door de eigenaar in het bedrijf is gestoken Vreemd vermogen(schulden): dit is tijdelijk vermogen. Op termijn moet dit worden terugbetaald. Lopende rekening: rekening courant Kosten - De omzet bestaat uit winst Kosten - De omzet bestaat uit verlies Het saldo is het verschil tussen opbrengst en kosten Opbrengst > kosten - positief, dus winst Winst: deel afdragen aan belastingen. Wat overblijft is het besteedbaar inkomen Microniveau: één enkel bedrijf of één enkel gezin Macroniveau: een heel land Productie van een heel land: toegevoegde waarde van alle bedrijven en de overheid Nationaal inkomen: primaire inkomens van alle gezinnen in een land bij elkaar opgeteld Hoofdstuk 2: Nominaal inkomen: Het inkomen gemeten in geld Reëel inkomen: Het inkomen gemeten in goederen RIC= NIC: PIC x 100% Indexcijfer reëel= RIC= indexcijfer reëel inkomen indexcijfer geldbedrag : NIC= indexcijfer nominaal inkomen indexcijfer prijzen x 100% PIC= prijsindexcijfer Budgetonderzoek: onderzoek naar het bestedingsgedrag Indexcijfer reëel rente= indexcijfer nominale rente : prijsindexcijfer x 100% Overbesteding: de bestedingen zijn zo hoog, waardoor de producenten de vraag niet, of nauwelijks meer kunnen bijhouden. De productiecapaciteit is bijna of helemaal bezet Bestedingsinflatie: de prijzen stijgen door de hoge bestedingen (of door hoge lonen) Onderbesteding: de productiecapaciteit is nog lang niet bezet - lage productie, lage werkloosheid Vraag > productiecapaciteit = inflatie Vraag < productiecapaciteit = deflatie De prijzen stijgen door: Bestedingsinflatie Winststijging Kosteninflatie Gevolgen van inflatie: Geldontwaarding Beïnvloeding van het leen-en spaargedrag Verslechterd de internationale concurrentiepositie Vertrouwen in geld neemt af (bij hyperinflatie) Functies van geld: Pagina 2 van 6

3 Ruilmiddel Spaarmiddel of oppotmiddel Rekenmiddel Giraal geld: betaling via bijvoorbeeld de pinpas Chartaal geld: munt en briefgeld Algemene banken: banken voor rekeningen, sparen, hypothecaire leningen, persoonlijke kredieten, verzekeringen en boeken van vakantiereizen (ABN-AMRO, RABO, ING, SNS, VSB) Secundaire banken: banken die zich op een activiteit storten primaire banken: banken die geld kunnen scheppen (o.a. algemene banken) secundaire banken: banken die geen geld kunnen scheppen Hoofdstuk 3: Welvaart: mate waarin mensen in hun behoeften kunnen voorzien Schaarste: iets moet worden opgeofferd om een product te maken Schaarste: tekort Stijging van het nationaal inkomen: economische groei Nationaal inkomen per hoofd= nationaal inkomen van een land : het aantal inwoners Nadeel van het reële nationaal inkomen (per hoofd) als je de welvaart wilt meten: Het nationaal inkomen zegt niets over de verdeling van het inkomen Zaken die de welvaart verhogen worden niet meegeteld. Sommige producten worden niet meegeteld bij het nationaal inkomen, terwijl ze wel de welvaart verhogen. (het gebeurd ook andersom) Er wordt geen rekening gehouden met natuurlijke hulpbronnen Informele circuit of informele economie: vrijwilligers, zwart werk Formele circuit of formele economie: Geregistreerde productie. Het inkomen dat hier verdiend wordt, wordt doorgegeven aan de belastingsdienst Grijze circuit: doe-het-zelfwerk of vrijwilligerswerk. Dit is legaal. Zwart circuit: illegale producties: ontduiking van belasting en premies. Duurzame ontwikkeling: een economische ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder welvaart van de komende generaties aan te passen. Productiecapaciteit hangt af van de hoeveelheid en de kwaliteit van de productiefactoren arbeid, natuur en kapitaal. Omvang van de productiecapaciteit wordt vergroot door uitbreidingsinvesteringen Hoge arbeidsproductiviteit door moderne machines Breedte-investeringen: arbeidsproductiviteit blijft gelijk: verhouding arbeid en kapitaal blijft gelijk Diepte-investering: arbeidsproductiviteit stijgt: kapitaalintensiever Bezettingsgraad= feitelijke productie : productiecapaciteit Conjunctuur(golf) = schommelingen in de hoogte van het nationaal inkomen Laagconjunctuur: de groei van het reële inkomen is lager dan de trendmatige groei recessie afnemend - depressie absolute daling van het nationaal inkomen. Hoogconjunctuur: de groei van het reële inkomen is boven het gemiddelde Pagina 3 van 6

4 Hoofdstuk 4: Verschillende hoogtes van lonen door: Vervolgopleidingen Inspanning en verantwoordelijkheid die je hebt bij een baan Ruimte op de arbeidsmarkt Status Macht Dividend op aandelen: winstuitkering Personele inkomensverdeling: verdeling van het inkomen over personen of huishoudens Lorenzocurve: Rechte lijn: iedereen verdiend evenveel Hoe verder de curve van de 45 graden ligt, hoe schever de inkomensverdeling Hoofdstuk 6: Directe belastingen: inkomen, winst en vermogen. Ze worden direct door de belastingplichtige betaald aan de overheid (loon-en inkomstenbelasting, vennootschapbelasting, overige belasting op inkomen, winst en vermogen) Indirecte belastingen (kostprijsverhogende belastingen): consument betaald via bedrijven aan de overheid. Doorgerekend in prijzen van goederen en diensten (BTW, Accijns, invoerrechten, milieuheffingen) Doel van accijnzen: Overheidsinkomsten vergroten Schadelijke producten afremmen Voorbeelden van kostprijsverhogende belastingen: Invoerrechten Motorrijtuigen belasting NAM= Nederlandse Aardoliemaatschappij DNB= De Nederlandse Bank Belastingen: Directe: loonbelasting, vennootschap, overige op winst, inkomen en vermogen belasting Indirect: Accijnzen, invoerrechten, milieuheffing, BTW Niet-belasting: retributies, DNB, NAM Overdrachtsuitgaven: uitgaven van de overheid waar geen tegenprestatie tegenover staan (uitkeringen, subsidies) Overheidsbestedingen: uitgaven van de overheid waar wel een tegenprestatie tegenover staat Overheidsinvestering Overheidsconsumptie - Personele overheidsconsumptie (ambtenaren salaris) - Materiële overheidsconsumptie (o.a. koffiebekertjes) Prinsjesdag: derde dinsdag in September - troonrede: plan van de regering voor het komende jaar Rijksbegroting: een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven van de overheid. Een toelichting hierop is de miljoenennota. Het komt zelden voor dat de inkomsten en uitgaven aan elkaar gelijk zijn. Begrotingstekort: de uitgaven zijn groter dan de inkomsten - staatsschuld Pagina 4 van 6

5 Staatsobligaties: manier van de overheid om geld te lenen. Hier is rente afgesproken (die ieder jaar betaald moet worden), en er wordt afgesproken op welk termijn het terugbetaald moeten worden) Hoe langer je het geld uitleent aan de overheid, hoe hoger je rentepercentage is, dit door: Risico: krijg je je geld wel terug? Het duurt langer voordat het geld weer van jezelf is De overheid krijgt staatsobligaties van: Burgers Pensioenfondsen verzekeringsmaatschappijen Aflossen van de lening: lening wordt terugbetaald Financieringstekort: de overheid moet veel geld lenen. Nadeel: hierover moet ook weer rente betaald worden. Anderen zaken zoals onderwijs missen dan geld Het rentepercentage kan groter worden (=groot nadeel voor de gehele economie) Lenen wordt dus duurder - bedrijven kunnen minder besteden - minder productie - minder werkgelegenheid Bestrijding van het financieringstekort: Belasting verhogen (kan tot hogere loonkosten leiden - dit verslechtert de concurrentie positie t.o.v. het buitenland - export + werkgelegenheid uitgaven matigen(bezuinigen) dit gebeurd het meest Hoofdstuk 7: Personele inkomensverdeling: de verdeling van het inkomen over personen of gezinnen De overheid beïnvloed de personele inkomensverdeling door: minimumloon verklaring van CAO-afspraken algemeen bindend te verklaren loon maatregel: werkgever + werknemer zijn niet vrij om afspraken te maken. Ze moeten zich houden aan richtlijnen Beïnvloeding van de secundaire inkomensverdeling(= na herverdeling door de overheid en sociale fondsen): belasting heffing sociale premieheffing sociale uitkeringen Nivelleren: kleiner maken van de inkomensverschillen Denivelleren: groter maken van de inkomensverschillen Progressief: hoog inkomen = hoge belasting Degressief: hoog inkomen = lage belasting Proportioneel: iedereen heeft dezelfde percentage belasting BOX 1: loon(van de werknemers), winst (zelfstandigen), pensioenen, uitkeringen Over je loon moet je belasting betalen - loonheffing Bij je aftrekposten hoef je geen belasting te betalen Belastbaar inkomen=bruto-inkomen aftrekposten Marginaal tarief: hoogste tarief dat geldt voor een totaal inkomen. BOX 2: De winst van aandeelhouders die meer dan 5% van de aandelen van een NV (Naamloze Pagina 5 van 6

6 vennootschap) of BV(Besloten vennootschap) hebben, betalen 25% belasting BOX 3: inkomens die voortvloeien uit sparen en beleggen (rente, dividend (=5% van de aandelen) en huur) Je moet 30% over 4% van de waarde van de lening of kapitaal betalen. Eigenlijk is dat dus 1,2%. Er is vrijstelling van 17600,-. Als je hier op of onder zit hoef je geen belasting te betalen. Groenbeleggen: milieuvriendelijke projecten Beleggen van Durfkapitaal: hoog risico Pagina 6 van 6