Invloed van de moedertaal bij het leren van het Nederlands

Transcriptie

1 1 Invloed van de moedertaal bij het leren van het Nederlands In het kader van 400 vragen aan de RUG Door Saskia Visser, Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie Vragensteller: Henk van Ooij

2 2 De vragen Mensen met een andere moedertaal dan Nederlands die op volwassen leeftijd proberen zich de Nederlandse taal eigen te maken ondervinden daarbij allerlei moeilijkheden. 1. Hoe kan het dan mensen met Chinees, Vietnamees, Thai of Spaans als moedertaal gemiddeld veel meer problemen hebben met het verstaan en spreken van de Nederlandse taal dan mensen met Russisch, Turks, Farsi, Arabisch of Italiaans als moedertaal? 2. Hoe zou verstavaardigheid in deze specifieke situatie getraind kunnen worden? 3. Welke verschillen bestaan er, als het gaat om klankvorming en intonatiepatronen, tussen enerzijds het Nederlands en anderzijds het Chinees, Vietnamees, Thai of Spaans?

3 3 Het leren van een vreemde taal Persoonlijke talenten Kennis van andere talen Moedertaal Oefening Noodzaak Methode Docent motivatie

4 4 Taalgebruik actief Spreken Schrijven mondeling schriftelijk Luisteren Lezen passief

5 Volgorde van moeilijkheid voor de meeste mensen actief 5 Spreken Schrijven mondeling schriftelijk Luisteren Lezen passief

6 6 Onderdelen van een taal klanken woorddelen woorden zinsdelen zinnen teksten regels letters karakters

7 7 Indo-Europese taalfamilies

8 8 Taalfamilies in de wereld

9 9 Moedertaal helpt Bij overeenkomsten in onderdelen en regels Hoe meer overeenkomsten, hoe gemakkelijker Alleen let op valse vrienden, bijvoorbeeld: klaar (nl) en klar (dui)

10 10 Moedertaal maakt het lastig Onderdelen en regels die in je eigen taal niet bestaan of geen betekenis hebben, bijv. Th in het Engels 3 verschillende verleden tijden in het Spaans Woorden voor een begrip dat je niet kent

11 11 Antwoord 1 Moedertaal is een element bij het leren van het Nederlands, naast vele andere. Een verwante moedertaal, zoals het Duits of Deens, helpt bij het leren van het Nederlands, omdat er meer overeenkomsten zijn. Aziatische talen staan veel verder van het Nederlands af. Er zijn dus veel meer onbekende onderdelen en regels die geleerd moeten worden.

12 12 Antwoord 2 Specifieke aandacht voor verschillen tussen moedertaal en Nederlands kan helpen. Voor vergroting luistervaardigheid en spreekvaardigheid, veel oefenen, bijv. met opnemen en terugluisteren. Meer tips in boekje: Wie geen vreemde talen kent.

13 13 Klank- en intonatieverschillen Aziatische talen (vraag 3) Chinees, Thai, Vietnamees zijn klanktalen De eerste toon: De tweede toon: De derde toon: De vierde toon: dā "nemen" (hoog) dá "beantwoorden" (stijgend) dǎ "slaan" (dalend en stijgend) dà "groot" (dalend) Deze tonen bestaan niet in Europese talen of hebben een betekenis in de zinsintonatie.

14 14 Klank- en intonatieverschillen Romaanse talen Lange en korte lettergrepen in het Nederlands, Romaanse talen maken daarin veel minder verschil Staccato-effect Nadruk in de zin in het Nederlands door zinsklemtoon, in Romaanse talen door volgorde Wat heb jij gedaan? lui, il aime nager! Klemtoon in woorden in het Nederlands variabel, in Romaanse talen gelijkmatiger In het Spaans op laatste of voorlaatste lettergreep