Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hogeschool van Arnhem en Nijmegen"

Transcriptie

1 Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Pabo Arnhem; hbo-bachelor Croho: Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 21 en 23 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008

2 2/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per facet en onderwerp 12 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 20 Onderwerp 3 Inzet van personeel 33 Onderwerp 4 Voorzieningen 36 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 38 Onderwerp 6 Resultaten 45 Onderwerp 7 Bijzonder kenmerk Duurzaam hoger onderwijs 48 Deel C: Bijlagen 51 Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 52 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 57 Bijlage 3: Bezoekprogramma 60 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 3/61

4 4/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 5/61

6 6/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Pabo Arnhem van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is begonnen in maart 2008 toen het zelfevaluatierapport bij NQA is aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek heeft het panel de opleiding gevisiteerd op 21 en 23 mei Het panel bestond uit: Mevrouw prof.dr. M.L.L. Volman (domeinpanellid en dagvoorzitter); Mevrouw J.M.A. Jansen-Kubbinga (domeinpanellid); De heer J.D. Brauns (studentpanellid); Mevrouw M. Snel (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (oktober 2007). Het panel beschikt over relevante werkvelddeskundigheid en over vakdeskundigheid. Onder vakdeskundigheid wordt verstaan het vertrouwd zijn met de meest recente ontwikkelingen en vertrouwd met lesgeven en beoordeling en toetsing minstens op het niveau/oriëntatie van de te beoordelen opleiding. Daarnaast beschikt het panel over onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en visitatiedeskundigheid (zie bijlage 2). Naar aanleiding van het verzoek van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de NVAO in november 2007 (brief AP/OKP/2007/46148) en de reactie van de NVAO daarop (brief NVAO/ /FV) is bijzondere aandacht besteed aan de kwaliteit van de panels voor de visitaties van de PABO-opleidingen. In verband daarmee heeft voorafgaand aan de visitaties overleg plaatsgevonden met de NVAO over de samenstelling van de panels voor deze visitaties. Tijdens dat overleg zijn de samenstelling van de panels en de kwaliteit van de panelleden besproken. Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) conform het voorschrift van de NVAO. Uitzondering hierop is facet 2.6, als gevolg van aanvullende instructies van de NVAO wordt hier het oordeel voldaan of niet voldaan gegeven. Dit Facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 7/61

8 1.2 Inleiding De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) is in 1996 ontstaan na een fusie van de HEAO Arnhem, Hogeschool Gelderland en Hogeschool Nijmegen. De hogeschool verzorgt bachelor- en masteropleidingen in Arnhem en Nijmegen en telt ongeveer studenten en circa personeelsleden. Daarmee behoort de HAN tot één van de grotere hogescholen in Nederland. De HAN kent vier faculteiten en één academie. De bacheloropleiding tot leraar basisonderwijs wordt aangeboden bij de Faculteit Educatie (FE). De andere faculteiten zijn Gezondheidszorg, Gedrag en Maatschappij; Economie en Management; en Techniek. Binnen de FE zijn drie instituten gevormd. Pabo Arnhem vormt samen met de Pabo Groenewoud in Nijmegen het Instituut Pabo. Daarnaast kent de FE de instituten ILS (Instituut voor leraar en school) en Opleidingskunde. De FE biedt onderwijs aan ruim studenten en heeft een personeelsomvang van circa 300 fte. Pabo Arnhem leidt op tot het beroep leraar basisonderwijs. De opleiding wordt in de varianten voltijd en deeltijd aangeboden. Binnen de voltijd dagopleiding kunnen studenten in verschillende routes instromen: regulier, februari-instroom, instroom op basis van maatwerk (vrijstellingenstroom), Opleiden in de school (OiS) en werkplekleren. De deeltijd kent een vierjarige avondopleiding en een deeltijd verkort (DV). De reguliere stroom telt 615 studenten, de februaristroom 183, de vrijstellingenstroom 60, OiS en werkplekleren 47 en de deeltijd 215 (waarvan 66 DV). Het management van Pabo Arnhem wordt geadviseerd door de Kompasgroep (KG) en de Curriculumgroep (CG). De KG adviseert met het oog op de uitgangspunten van de Pabo, zoals verwoord in het Kompas. De CG adviseert met het oog op het borgen van de aansluiting met regionale, nationale en internationale ontwikkelingen en actualiteit van het programma. Aan beide groepen nemen hoofdzakelijk docenten deel. Het management stuurt de groep coördinatoren aan die op hun beurt ieder verantwoordelijk zijn voor de aansturing van teams per fase (propedeuse, hoofdfase en afstudeerfase), de teams OiS, de teams avondopleiding (davo en DV) en de regioteams voor stagebegeleiding. De visie van Pabo Arnhem is afgestemd met het werkveld en uitgewerkt in het Kompas (het opleidingskader Pabo Arnhem ). De Kompasgroep heeft hierbij een nadrukkelijke rol gehad. De visie van de Pabo omvat de volgende kernpunten: - Opleiden vanuit de visie van de brede pedagogische taak met aandacht voor zelfsturing, adaptivitieit, dialoog en voorbeeldgedrag geeft een beeld van de leraar die Pabo Arnhem wil afleveren; - De beroepspraktijk als centrale plaats in de opleiding; - Competentiegericht opleiden (integratie van kennis, inzichten, houdingen en vaardigheden) als didactisch model; - Pabo Arnhem wil een lerende organisatie zijn waarbij zijn visie en vormgeving in lijn zijn met elkaar. 8/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

9 Doorgemaakte ontwikkelingen sinds de vorige visitatie zijn beschreven bij facet 5.2. De landelijke publicaties Koersen op Meesterschap (2004) en het Bestuurscharter Lerarenopleidingen Kwaliteit vergt keuzes (2006) hebben hierbij een rol gespeeld. Daarnaast heeft een grootschalige onderwijsvernieuwing bij de HAN plaatsgevonden, namelijk de HAN Onderwijs Flexibilisering (HOF): het innoveren van het onderwijs en de onderwijsorganisatie. Door het onderwijs meer vraaggestuurd in te richten krijgt de student meer verantwoordelijkheid voor zijn eigen leerproces. De basisindeling voor elke leerroute is die van de major (maximaal 210 EC) en de minor (minimaal 30 EC). In de major staan de beroepscompetenties waartoe wordt opgeleid centraal. Met behulp van de minor kan de student zich profileren voor de arbeidsmarkt. In de minor werkt de student aan de verbreding en de verdieping van de beroepscompetenties. In is de helft van het vierde jaar vormgegeven volgens de oude thematische opzet. De andere helft van het afstudeerjaar betreft de pilotgroep die als eerste lichting van Pabo Arnhem met het HOF te maken heeft gehad. Vanaf september 2008 is de opleiding volledig vormgegeven volgens de uitgangspunten van het HOF (HAN Chassis, juni 2006). 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel verliep volgens de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. Het onderzoek vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecontroleerd op kwaliteit en compleetheid (de validatie) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Vervolgens bereidden de panelleden zich in de periode april-mei 2008 inhoudelijk voor op het bezoek op 21 en 23 mei Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 9/61

10 Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek heeft het panel ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel ruimte ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. Specifieke werkwijze PABO-visitaties 2008 Naar aanleiding van het verzoek van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de NVAO in november 2007 is de visitatie uitgebreid met een extra bezoekdag. Tijdens deze extra dag is dieper ingegaan op het hbo-niveau, door middel van intensieve bestudering en bespreking van door studenten gemaakte werkstukken, toetsen, portfolio s et cetera. Bovendien zijn er extra afstudeerproducten bestudeerd. Er zijn extra gesprekken gevoerd met (derde- en vierdejaars) studenten, docenten en externe begeleiders/beoordelaars. Tevens is er een extra gesprek gevoerd met docenten en externe begeleiders/beoordelaars over het gerealiseerde afstudeerniveau (zie bijlage 3: bezoekprogramma). Bij de bestudering van het studiemateriaal en tijdens de gevoerde gesprekken op beide dagen is bijzondere aandacht besteed aan de verhouding tussen de vakinhoud (kennisbasis) en de meer algemene didactiek. Tenslotte heeft het panel, zoals gebruikelijk, aandacht besteed aan de docent-studentratio, het aantal contacturen, het aantal door studenten bestede uren, het opleidingsniveau van de docenten en aan de verbeteringen sinds de vorige visitatie. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. De opleiding heeft in juni 2008 een concept van het Facetrapport (deel B) voor een controle op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het Onderwerprapport (deel A) wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in juli 2008 voor een controle op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in augustus Het visitatierapport is uiteindelijk in september 2008 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 10/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

11 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijdopleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijdopleiding inhoudelijk voornamelijk is gebaseerd op dezelfde module-inhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 11/61

12 1.5 Oordelen per facet en onderwerp Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Pabo Arnhem Varianten Voltijd Deeltijd Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Goed 1.2 Niveau bachelor Goed Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Goed Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Voldoende 2.4 Studielast Goed Goed 2.5 Instroom Goed Goed 2.6 Duur Voldaan Voldaan 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen HBO Goed Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed Goed 4.2 Studiebegeleiding Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed Goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau Goed Goed 6.2 Onderwijsrendement Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Onderwerp 7 Bijzonder kenmerk Duurzaam hoger onderwijs 7.1 Concretisering Goed Goed 7.2 Onderscheidend karakter Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief 12/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

13 Doelstellingen opleiding Aan de drie facetten is het oordeel goed toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Programma Aan de facetten eisen hbo, relatie doelstellingen en inhoud programma, studielast, instroom, afstemming tussen vormgeving en inhoud en beoordeling en toetsing is het oordeel goed toegekend en aan het facet samenhang in opleidingsprogramma het oordeel voldoende. Aan het criterium bij facet duur wordt voldaan. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Inzet van personeel Aan de drie facetten behorend bij het onderwerp Inzet van personeel is het oordeel goed toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Voorzieningen Aan de twee facetten behorend bij het onderwerp Voorzieningen is het oordeel goed toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Interne kwaliteitszorg Aan de drie facetten behorend bij het onderwerp Interne kwaliteitszorg is het oordeel goed toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Resultaten Aan de twee facetten behorend bij het onderwerp Resultaten is het oordeel goed toegekend. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. Bijzonder kenmerk Duurzaam hoger onderwijs Aan de twee facetten concretisering en onderscheidend karakter van het onderwerp Bijzonder kenmerk wordt voldaan op grond waarvan het bijzonder kenmerk voor duurzaam hoger onderwijs kan worden toegekend. Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort. De conclusie is dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 13/61

14 14/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

15 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 15/61

16 16/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

17 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Pabo Arnhem leidt studenten op voor het beroep van leraar basisonderwijs en gaat daarbij uit van de bekwaamheidseisen primair onderwijs welke de Stichting Beroepskwaliteit Leraren (SBL) in overeenstemming met de beroepsgroep heeft ontwikkeld (2005) en zijn vastgelegd in de Wet Beroepen in het onderwijs (Wet BiO) (Opleidingskader Pabo Arnhem , 2007). Deze zeven SBL-competenties zijn: 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk en didactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in samenwerken met collega's 6. Competent in samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling. Het management van de Pabo laat zich adviseren door een curriculumgroep (CG). De CG herijkt per opleidingscyclus (4 jaar) het geheel van eindkwalificaties en verwerkt eventueel tussendoor de veranderende eisen. Het bepalen van de kwaliteit van de eindkwalificaties en de concretisering daarvan gebeurt in overleg met het regionale werkveld, via de veldresonansgroep (VRG) en de veldadviesraad (VAR) (zie ook 1.3). Via het landelijk overleg lerarenopleidingen basisonderwijs, waaraan de directeur deelneemt, wordt de opleiding op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen in de landelijke set van bekwaamheidseisen. Daarnaast neemt Pabo Arnhem structureel deel aan overleggen met: - de VELON (Vereniging Lerarenopleiders Nederland); - het bestuurlijk overleg lerarenopleidingen; - Weer Samen Naar School Plus (WSNS+); - vaknetwerken; - het landelijk netwerk voor cultuureducatie. Internationale netwerken waaraan Pabo Arnhem deelneemt, zijn: European Teacher Education Network en Teaching Intercultural Competences as Keystone for Learning in Europe. De jaarlijkse internationale cursus 'Tomorrow's Education Today' (TET), waarin buitenlandse studenten participeren, zorgt voor een internationale vergelijking van het beroep. In deze vergelijking valt op dat de buitenlandse studenten de Nederlandse docenten erg benaderbaar en behulpzaam vinden en dat er veel aandacht is voor reflectie in het onderwijs. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 17/61

18 Uit gesprekken met docenten, management en vertegenwoordigers van het werkveld verneemt het panel dat de opleiding zich via (regionale) contacten actief profileert in haar omgeving (zie verder 1.3) als een dialoogpabo. Zowel in onderwijsvisie als de wijze waarop wordt samengewerkt met het werkveld, komt de dialoog tot uiting. Vertegenwoordigers van het werkveld zijn hierover enthousiast. Dit komt verder binnen de onderwerpen 2 en 5 aan bod. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criterium: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding hanteert de Dublin descriptoren en de hbo-kernkwalificaties als maatstaf voor het hbo-bachelorniveau. De opleiding heeft in een relatiematrix in het Opleidingskader weergegeven hoe de Dublin descriptoren zijn verankerd in de SBL-competenties. Hiermee wordt helder zichtbaar gemaakt dat de gehanteerde SBLcompetenties voldoen aan internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Kennis en inzicht en communiceren komen bijvoorbeeld aan de orde in alle zeven SBL-competenties en oordeelsvorming bij de competenties 2, 3, 6 en 7. De SBL-competenties zijn op drie niveaus uitgewerkt in waarneembaar gedrag (Opleidingskader ). Deze uitwerkingen zijn voorgelegd aan het regionale werkveld. De drie niveaus zijn: - Niveau 1: hoofdfasebekwaam (eind propedeusefase); - Niveau 2: afstudeerbekwaam (eind hoofdfase); - Niveau 3: startbekwaam (eind afstudeerfase). Voor de verdere uitwerking van opleiden op hbo-niveau en beoordelen van het gerealiseerde niveau, heeft de opleiding de Dublin descriptoren geconcretiseerd in een professionele standaard. De professionele standaard geeft het werk- en denkniveau aan van de hbo-professional (in wording) en bestaat uit vier kenmerken: - professioneel in zelfsturend leren; - professioneel in ontwikkeling; - professioneel in communicatie en presentatie; - professioneel als persoon. In een matrix bij het zelfevaluatierapport wordt zichtbaar gemaakt dat de professionele standaard, gezien vanuit de context van het beroep leraar, de Dublin descriptoren omvat. 18/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

19 Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Pabo Arnhem leidt studenten op voor het beroep leraar primair onderwijs. De SBL-eisen dienen hierbij als uitgangspunt. Een belangrijk uitgangspunt voor de Pabo is dat studenten de vaardigheid ontwikkelen om zich te kunnen blijven ontwikkelen in hun beroep. Het beroepsbeeld van Pabo Arnhem is duidelijk afgeleid van de SBL-eisen en opgenomen in het Opleidingskader Pabo Arnhem Voor de operationalisering van het beroepsbeeld werkt de opleiding met Sascha, een fictieve leraar basisonderwijs in opleiding. Sascha laat zien wat een leraar in opleiding moet kunnen op de drie verschillende niveaus en op een vierde niveau (een leraar met een paar jaar praktijkervaring). Tot dusver werken alleen vierdejaars studenten en (stage)begeleiders vanuit de scholen met Sascha en zij zijn hierover positief. Studenten geven aan dat Sascha prettige handvatten biedt bij het invullen van het portfolio. Begeleiders geven aan dat Sascha extra ondersteunend is bij de beoordeling van studenten, naast de te gebruiken beoordelingsformulieren. Van docenten heeft het panel begrepen dat Sascha nog verfijnd wordt, terwijl hij ook de komende jaren verder wordt geïntroduceerd aan de studenten uit de andere studiejaren. Regionaal voert Pabo Arnhem overleg met besturen, directeuren en leraren van basisscholen. Daarnaast met ROC s en schoolbegeleidingsdiensten. Pabo Arnhem heeft een eigen veldadviesraad (VAR) en een veldresonansgroep (VRG) waarin actuele ontwikkelingen worden besproken. De VRG heeft daarnaast een adviserende en validerende functie ten aanzien van producten die in het programma worden gebruikt. Zo heeft de VRG de beroepstaken, de uitwerkingen daarvan en het beroepsbeeld gevalideerd. In de Veld Identiteitscommissie vindt overleg plaats tussen docenten van de subsectie levensbeschouwelijke vorming PC en een aantal directeuren van PC basisscholen. Ten slotte onderhoudt de Pabo structurele contacten met scholen met een specifiek onderwijsconcept zoals Reggio Emilia en Jenaplan. Pabo Arnhem profileert zich als een dialoogpabo; in de visie op onderwijs die zij studenten meegeeft, maar ook in de uitvoering en ontwikkeling van het programma. Het panel constateert dat de dialoog verder centraal heeft gestaan in de onderwijsontwikkeling die de Pabo de afgelopen jaren heeft doorgevoerd en in de huidige kwaliteitsbewaking van het onderwijs. Voorts profileert de Pabo zich als duurzame Pabo. Pabo Arnhem heeft het predicaat een duurzame Pabo te zijn en bij de laatste accreditatie daarvan twee sterren vergaard (AISHE/DHO, zie 5.2), dat betekent dat duurzaamheid herkenbaar in organisatie en programma de aandacht krijgt. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 19/61

20 Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Goed Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding maakt gebruik van (vak)literatuur en studiematerialen die de beroepspraktijk nadrukkelijk weerspiegelen. Jaarlijks wordt de literatuurlijst aangepast aan actuele ontwikkelingen. In readers zijn recente artikelen opgenomen. De bestudeerde verplichte literatuur die iedere student gebruikt, beoordeelt het panel positief en toereikend. Naast verplichte literatuur worden studenten relevante literatuur en vaktijdschriften aanbevolen. Deze beoordeelt het panel eveneens positief waarbij het opmerkt dat aandacht kan worden gegeven aan het gebruik van internationale literatuur. Van bijna alle onderwijsmethoden is actuele literatuur voorhanden en zijn de belangrijkste vaktijdschriften in het studiecentrum te raadplegen. Verder maken studenten gebruik van literatuur en ICT-middelen die op de stageplaats beschikbaar zijn en maken studenten op eigen initiatief gebruik van vaktijdschriften, zoals JSW (Jeugd in School en Wereld, vakblad voor het basisonderwijs, speciaal onderwijs en opleiding). Studenten geven aan te worden gestimuleerd om zelf literatuur te zoeken, vooral binnen OiS. In de reguliere stroom dragen de WAB-lessen (Werken Aan Beroepstaken) hieraan bij. In de afstudeerfase voert de student toegepast onderzoek uit in de praktijk waar de LiO-stage plaatsvindt. Voorafgaand aan de afstudeerfase leert de student onderzoeksvaardigheden aan. In de propedeuse voeren studenten bijvoorbeeld kindobservaties uit en stellen zij actieplannen op. In de hoofdfase komen vaardigheden als signaleren, diagnosticeren, handelen en evalueren op het terrein van taal of rekenen aan de orde, voeren studenten een praktijkonderzoek uit en verrichten zij onderzoek naar een complexe leer- en/of ontwikkelingsstoornis bij een kind. Het programma is geënt op vier beroepstaken die het beroep vertegenwoordigen (zie 2.2). De beroepstaken omvatten onder andere leeractiviteiten die studenten in de praktijk uitvoeren. Via WAB en leertaken vindt interactie met de beroepspraktijk plaats. Deze is herkenbaar terug te vinden in de gebruikte leerbronnen bij projecten en opdrachten. Verder vindt interactie met de beroepspraktijk plaats via colleges en workshops die in het derde en vierde studiejaar worden verzorgd door leraren en deskundigen uit het werkveld. In het gesprek met het panel oordelen studenten positief over de mate waarin de beroepspraktijk aan de orde komt in het programma. Deze wordt volgens hen ook nadrukkelijk aan de theorie gerelateerd. 20/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

21 Studenten (voltijd en deeltijd) lopen vanaf het begin van de opleiding stage. In het begin een dag per week, aangevuld met stageweken door het studiejaar heen. Naarmate het programma vordert, wordt een langere periode stage gelopen. In het laatste jaar van de opleiding (de afstudeerfase) vindt de LiO-stage plaats (LiO: leraar in opleiding). De stages krijgen vorm binnen stagescholen (basisscholen waar studenten stage lopen). Omdat studenten bij tenminste vier verschillende basisscholen stage lopen, komen zij in aanraking met verschillende onderwijsconcepten. Daarnaast komen alle studenten via hun stage in aanraking met het speciaal onderwijs en naar keuze met het vmbo. Studenten van de stromingen OiS en Werkplekleren lopen stage bij een opleidingsschool, waarbij ze te maken hebben met een opleider vanuit de betreffende school. Ook voor OiS en Werkplekleren geldt dat studenten op meerdere scholen stage lopen. In het Beleidsplan werkveld Instituut Pabo HAN heeft de Pabo de mogelijkheden tot samenwerking in kaart gebracht. Beroepsvaardigheden worden in de eerste plaats ontwikkeld in de stages. Deze zijn als een lint door het programma georganiseerd. Hierdoor is er tevens een voortdurende koppeling tussen het onderwijsaanbod op de Pabo en de leerervaringen in de praktijk. De uitwisseling van praktijkervaringen van studenten is expliciet onderdeel van programmaonderdelen, zoals WAB en studieloopbaanbegeleiding. De samenwerking met het werkveld bij het opleiden van studenten vindt plaats op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Het werkveld wordt actief betrokken bij de ontwikkeling, de uitvoering en de evaluatie van het programma. De opleiding staat open voor een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De dialoog komt tot uiting in het luisteren naar en meedenken met scholen. Voor de stages betekent dit dat uitdrukkelijk verbanden gelegd worden tussen wat de school vraagt en de Pabo als inspiratiebron biedt vanuit haar visie. Pabo Arnhem heeft regelmatig contact met mentoren in stagescholen en stagebegeleiders op locatie (sollers), die verantwoordelijk zijn voor de contacten tussen de opleiding en de basisscholen, en onderhoudt voor de routes Werkplekleren en OiS intensief contact met opleiders in de school. De curriculumcommissie (CG) heeft de taak de actualiteit en beroepsgerichtheid van het programma te bewaken en de actuele ontwikkelingen te signaleren. Dit gebeurt op basis van informatie afkomstig van mentoren, docenten en studenten en uit overlegsituaties met het werkveld, zoals de VAR, de VRG en het overleg competentiegericht begeleiden en beoordelen in de stage (CBS). Enkele leden van de CG participeren in deze overlegsituaties. Elke docent heeft de verantwoordelijkheid actuele ontwikkelingen binnen zijn eigen vakgebied te signaleren. Daarnaast heeft een aantal docenten specifieke aandachtsgebieden waarop zij ontwikkelingen volgen. Voorbeelden hiervan zijn duurzaamheid, actieonderzoek, onderzoekslijn, hoogbegaafdheid, NT2 en communicatie. Via de sectievoorzitters en coördinatoren komen gesignaleerde ontwikkelingen bij de curriculumgroep terecht. Voorts zijn er regiobijeenkomsten met stagebegeleiders op locatie ( sollers ) en stagebegeleiders van de Pabo waarin competentiegericht begeleiden en beoordelen in de stage wordt besproken. Pabo Arnhem draagt bij aan het Nationaal Actieplan Verbreding Techniek Basisonderwijs Kern van dit plan is om duurzaam en structureel invulling te geven aan NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 21/61

22 wetenschap en techniek op de basisschool. Als extra impuls hiervoor is een additioneel traject ingezet, VTB-pro, met het accent op professionalisering van leraren. Pabo Arnhem vormt sinds september 2007 samen met Pabo Groenewoud Nijmegen, Pabo Ede en Pabo Iselinge Doetinchem een van de vijf landelijke kenniscentra voor wetenschap en techniek. Concreet voor Pabo Arnhem betekent dit dat zij de komende jaren de resultaatverplichting is aangegaan om ten minste 275 leraren primair onderwijs na te scholen in onderzoekend leren, onderzoekende houding en extra aandacht voor wetenschap en techniek en ten minste 275 studenten volgens dit profiel op te leiden. Op dit moment wordt een implementatieplan voor een leerlijn van onderzoekende houding en extra aandacht voor wetenschap en techniek in het majorprogramma uitgewerkt. Daarnaast is een aantal studenten voor de eerste keer gestart met de minor wetenschap en techniek. Ten behoeve van de nascholing van leraren zijn schoolontwikkeltrajecten opgezet en worden docenten van Pabo Arnhem hiervoor geprofessionaliseerd. In het studenttevredenheidsonderzoek (STO) geven studenten aan zeer tevreden te zijn over de mate waarin de opleiding gericht is op de beroepspraktijk en het beeld dat zij hebben van het beroep en de beroepstaken waarvoor wordt opgeleid. Dit onderschrijft de visie van het panel. Het panel herkent een logische opbouw van de beroepsvaardigheden in het programma. De daarin centraal staande beroepstaken beoordeelt het als positief. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De SBL-competenties staan centraal in de opleiding. Deze zijn op drie niveaus uitgewerkt in vier beroepstaken: lesgeven; begeleiden van lerenden; ontwerpen van leerarrangementen; bijdragen aan de schoolorganisatie (Opleidingskader Pabo Arnhem ). In een beroepstaak staan meerdere competenties tegelijk centraal. Deze zijn beschreven in de WAB-boeken (werken aan beroepstaken). Het panel beoordeelt deze positief. Studenten geven daarbij aan dat de WAB-boeken voorzien in relevante informatie. De eindkwalificaties zijn uitgewerkt op drie niveaus. Deze dienen als leerdoelen binnen de verschillende beroepstaken. De drie niveaus van de SBL-competenties zijn verder uitgewerkt in toetscriteria. Hierin is de professionele standaard uitgewerkt (zie 1.2). Zowel de competentiebeschrijvingen op een bepaald niveau binnen een beroepstaak, als de toetscriteria zijn voor studenten per taak uitgewerkt. 22/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

23 In de propedeusefase worden de uitwerkingen van de professionele standaard als criteria ingezet bij de toetsing. In de hoofdfase worden de assessoren nog geschoold in het gebruik van deze criteria, hetgeen voor de studiejaren 1 en 2 (ook hoofdfase) reeds heeft plaatsgevonden. Voor de afstudeerfase wordt de professionele standaard in uitgewerkt in criteria. Bij de vormgeving van het competentiegericht opleiden is het uitgangspunt dat de student de SBL-competenties verwerft en toont (competenties als doel) door het werken aan beroepstaken (beroepstaken als middel). Bij het werken aan de beroepstaken verwerft de student de kennis, beroepsvaardigheden en houding die nodig zijn om de taak uit te voeren. Dit wordt ondersteund door het onderwijsaanbod vanuit de leergebieden van de Pabo (rekenen/wiskunde, taal, oriëntatie op jezelf en de wereld, kunst en beweging, pedagogiek en levensbeschouwing). Uit bestudering van het programma constateert het panel dat onderzoeksonderwerpen, waarmee de student in aanraking komt, toenemen in complexiteit en dat de stageopdrachten en projecten die studenten uitvoeren in steeds meer complexe situaties plaatsvinden. Alle informatie met betrekking tot het programma (voltijd en deeltijd) en de uitvoering daarvan is terug te vinden in werkboeken, studiegids en het OER. Pabo Arnhem biedt in de hoofdfase van de opleiding een minor aan. De student kan kiezen voor een verdiepende, een verbredende, een vrije of een doorstroomminor. Veel minors zijn in samenwerking met het werkveld opgesteld. Studenten kunnen een deel van de minor ook in het buitenland uitvoeren. Dat geldt ook voor een deel van het majoronderwijs. Hiervoor zijn met hogescholen en universiteiten contracten afgesloten. Verder heeft Pabo Arnhem contacten met basisscholen in het buitenland, vanwege hun bijzonder of kenmerkend onderwijsconcept. De opleiding heeft het predicaat een duurzame opleiding te zijn. Het panel heeft programmaonderdelen ingezien waarin duurzaamheid centraal staat. Deze beoordeelt het panel als positief. De studenten die momenteel in de afstudeerfase zitten, hebben halverwege de hoofdfase een keuze gemaakt voor een bepaald profiel (15 studiepunten) in plaats van voor een minor. Deze studenten vormen de laatste groep die afstudeert in combinatie met een profiel. Profilering is een manier van differentiëren en heeft tot doel groepsleerkrachten met een specifieke deskundigheid op te leiden in het kader van brede schoolteamontwikkeling. Uit de resultaten van de onderwijsevaluaties blijkt dat studenten tevreden zijn over de handreikingen die de opleiding biedt voor het ontwikkelingen van de competenties. Ook vinden studenten dat het programma aansluit bij hun kennis, vaardigheden en ervaring. Buitenlandse studenten die de International Class gevolgd hebben, beoordelen deze uitermate goed. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 23/61

24 Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Criterium: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De competenties, de professionele standaard en de beroepstaken zijn de rode draad in het programma. Deze komen gedurende de opleiding in elk semester terug en alle programmaonderdelen zijn hieraan gerelateerd. De vier beroepstaken staan centraal in de uitvoering van het programma. Iedere beroepstaak komt op drie niveaus aan bod, welke opeenvolgend worden aangeboden. Een concentrische opbouw en een toename in complexiteit is hierdoor aanwezig. In de propedeuse staan de onder- en de bovenbouw centraal. In de hoofdfase staan de midden-, onder- en bovenbouw centraal. In de afstudeerfase ligt het accent op de leeftijdspecialisatie en de vakdifferentiatie waarbij de vier beroepstaken geïntegreerd worden aangeboden. Zo bestaat een semester momenteel uit naast elkaar staande onderwijseenheden, die ieder gericht zijn op een beroepstaak. Elke onderwijseenheid bestaat uit bijeenkomsten in het kader van werken aan beroepstaken (WAB), vakken, stage en studieloopbaanbegeleiding (SLB). WAB vormt de rode draad binnen een semester en binnen onderwijseenheden: hierin komen vakoverstijgende thema's aan de orde, worden de beroepstaken en toetscriteria toegelicht, en worden leer- en stage-ervaringen gekoppeld aan de beroepstaken. Ook werken studenten aan geïntegreerde opdrachten die samenhangen met beroepstaken, waarbij ze kennis en vaardigheden uit de vakken moeten gebruiken. Waar mogelijk dient een vak aan te sluiten bij de beroepstaak. Dit lukt echter niet in alle gevallen: soms is een vak gekoppeld aan een beroepstaak waar het inhoudelijk niet goed bij past en soms behandelt een vak de aspecten van meerdere beroepstaken, terwijl het is gekoppeld aan één van deze beroepstaken. De opleiding heeft het verbeteren van de horizontale afstemming in het programma hoog op de (verbeter)agenda staan waarbij de beroepstaken meer geïntegreerd zullen worden en vakken niet meer één op één aan een beroepstaak worden gekoppeld. Afhankelijk van de inhoud kunnen vakken een bijdrage leveren aan meerdere beroepstaken en is ook afstemming tussen verschillende vakken eerder mogelijk. De verticale afstemming richt zich op het beter uitlijnen van het programma door de jaren heen. Dit gebeurt door nog meer de competenties op drie niveaus als centrale doelstellingen te hanteren. Het onlangs beschreven beroepsbeeld Sascha concretiseert dit al voor een deel van het programma aan de studenten. De samenhang wordt aan studenten kenbaar gemaakt via de studiegids waarin het totale programma staat beschreven. In de WAB-boeken wordt ingegaan op de samenhang binnen een semester, de bijdrage van de vakken en op de samenhang tussen de semesters. In de introductie van onderwijseenheden wordt de plek van de onderwijseenheid in het programma toegelicht. Aan het begin van elk studiejaar krijgen studenten een overzicht dat aangeeft welke vakken bij welke beroepstaak horen, welke prestaties verwacht worden en hoe het getoetst wordt. 24/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

25 Binnen de beroepstaken staat de beroepspraktijk van de leraar basisonderwijs centraal. Enerzijds komen vakken (theorie) aan bod en anderzijds komt de praktijk via opdrachten of stage aan de orde. Studenten koppelen praktijk terug in lessen en maken gebruik van theorie en inzichten vanuit school in de praktijk. De studieloopbaanbegeleider helpt de studenten waar nodig om de samenhang te zien. Door te werken aan het portfolio en het persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) zijn studenten actief bezig met de samenhang. Ten eerste stimuleert de vaste indeling van het portfolio en POP studenten de samenhang te ervaren tussen beroepstaken, competenties, professionele standaard, de stage en de vakken. Ten tweede schrijven studenten als onderdeel van het portfolio een verantwoording waarin de relatie gelegd wordt tussen competenties en beroepstaken. Studenten moeten dat voor elke summatieve competentiebeoordeling doen. De minor hangt inhoudelijk samen met het majorprogramma, deze is verbredend of verdiepend aan het beroep waarvoor wordt opgeleid en mag in die zin geen overlap hebben met de beroepstaken/competenties die de student al in de eigen major op hetzelfde niveau verwerft. De resultaten van het STO geven een wisselend beeld: met in 2007 een tevredenheidheidspercentage van 67% over de samenhang. In de onderwijsevaluaties scoort de ervaren samenhang tussen vakken en beroepstaken en tussen programmaonderdelen rond de streefnorm (3,0-3,4 op een vijfpuntsschaal). De ambitie van Pabo Arnhem ligt hoger. Mede op grond van evaluatie-uitkomsten heeft de Pabo in een revisieplan weergegeven op welke punten de samenhang in het programma dient te worden verbeterd. Het gaat hierbij om het expliciet uitschrijven van de horizontale en verticale samenhang. Uit de gevoerde gesprekken met onder andere leden van de CG blijkt dat de Pabo hier mee bezig is. Op grond van de verbeterslag die de Pabo op dit punt nog maakt, komt het panel hier tot het oordeel voldoende. Facet 2.4 Studielast Goed Criterium: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Elk studiejaar bestaat uit twee semesters, die elk bestaan uit twee perioden van ieder tien weken. Elke onderwijseenheid binnen een semester bestaat uit 210 studiebelastingsuren of een veelvoud daarvan en bereidt de student voor op een assessment van 7,5 studiepunten of een veelvoud daarvan. Bij het ontwikkelen van programmaonderdelen maakt de opleiding vooraf een inschatting van de studiebelasting. De opleiding heeft als streefnormen voor studiebelasting gesteld: - Minimaal aantal contacturen per week: 20 (voltijd), 16 (deeltijd) - Minimaal ervaren studielast per week: 36 (voltijd en deeltijd) NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 25/61

26 Hier wordt aan voldaan, zo blijkt uit programmaoverzichten. In evaluaties wordt studenten gevraagd naar de werkelijke studielast. De onderwijsevaluatie van november 2007 laat zien dat studenten gemiddeld tussen de 37 uur (eerste jaar) en 46 uur (derde jaar) per week aan de studie besteden. Ook in gesprekken met het panel geven studenten van zowel de voltijd als de deeltijd aan dat zij fulltime met hun studie bezig zijn. De Pabo maakt het voor studenten mogelijk om versneld het programma te doorlopen, door flexibele (rand)voorwaarden aan te bieden: - zo worden alle onderwijseenheden twee keer per jaar aangeboden; - kan de minor op een door de student gekozen moment in de hoofd- of afstudeerfase worden gevolgd; - biedt het programma studenten de mogelijkheid iedere maand af te studeren; - kunnen deeltijdstudenten de studieduur aanpassen door te variëren in het aantal dagen stage per week. Dit geldt voor voltijdstudenten voor de LiO-stage. Wanneer studenten willen versnellen, is toestemming vereist van de examencommissie. Studenten ervaren dat de opleiding nadrukkelijk openstaat voor individuele wensen, de mogelijkheid om een eigen kleur te geven aan je opleiding, vinden zij van grote waarde. Lesroosters en toetsroosters worden uiterlijk twee weken voor de start van een onderwijsperiode c.q. toetsweek bekend gemaakt. Roosters worden gepubliceerd op het intranet. Om studievertraging te voorkomen hanteert de opleiding een aantal drempels in het programma, te weten in de propedeuse en aan het eind van de hoofdfase. De propedeuse wordt afgesloten met een bindend studieadvies. Waarbij de student in ieder geval de landelijke reken- en taaltoets met voldoende resultaat dient te hebben afgerond. Halverwege het eerste jaar wordt een voorlopig studieadvies uitgesproken. De opleiding begeleidt hiermee concreet op de studievoortgang. Wanneer een student aan het eind van het eerste studiejaar geen positief studieadvies heeft, maar positieve resultaten heeft laten zien tijdens de studievoortgang, krijgt de student een voorlopig negatief advies. De student heeft dan nog maximaal één jaar de tijd om de propedeuse te halen en mag de lessen van het tweede jaar volgen. De uitvalgegevens van het eerste jaar komen vooral door het niet halen van de reken- en taaltoets. Hierdoor zijn deze vakken als struikelvakken te beschouwen. Het panel constateert dat de opleiding hier afdoende op anticipeert in de vorm van een deficiëntieprogramma en studieloopbaanbegeleiding. Aan het eind van de hoofdfase moet de student voldoen aan de kennisbasis voor de verschillende vak- en vormingsgebieden, waaronder ook de kerndoelen van het basisonderwijs vallen. Dit om te mogen doorstromen in de afstudeerfase. Voorts geldt voor deelname aan een minor dat een student zijn propedeuse en minimaal 22,5 studiepunten uit de hoofdfase heeft behaald. Dit om te voorkomen dat studenten te vroeg met de profilering beginnen. Om toegelaten te worden tot de afstudeerfase dienen studenten minimaal 60 studiepunten uit de hoofdfase te hebben behaald. Studenten mogen pas aan het assessment van de afstudeerfase deelnemen als zij de gehele hoofdfase hebben afgerond. Studenten mogen aan de LiO-stage beginnen als zij de hoofdfase en het eerste semester van de afstudeerfase hebben afgerond. 26/61 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem

27 Elk kwartaal moet de student de voortgangstoets maken. Deze toets test kennis op het niveau van de startbekwame leraar basisonderwijs en is bedoeld als begeleidingsinstrument van de studievoortgang. Vanuit de studieloopbaanbegeleiding wordt hier op gestuurd. Het resultaat is onderdeel van het portfolio en van de voortgangsgesprekken met de studiebegeleider. De opleiding biedt op bepaalde gebieden een ondersteuningsaanbod dat de student kan volgen als hij onvoldoende scoort op de toets. De student is verplicht het ondersteuningsaanbod op gebied van rekenen en taal te volgen als hij onvoldoende scoort op de landelijke reken- respectievelijk taaltoets. Voor studenten die extra ondersteuning nodig hebben tijdens de stage wordt 'speciale ondersteuning stage' aangeboden. Voor studenten die studieachterstanden oplopen is er de Assessment Plusgroep, die hen in staat stelt op tussenliggende momenten een assessment te doen. Studenten van alle varianten die langer dan vier jaar over de opleiding doen, krijgen een speciale begeleider toegewezen. Hiermee wil de opleiding bereiken dat deze studenten bij de opleiding betrokken blijven en zo snel mogelijk afstuderen. Resultaten van enquêtes onder studenten tonen positieve resultaten. Dit komt overeen met het geluid dat het panel van studenten hoort in de gesprekken die het met hen heeft gevoerd. De studenten geven aan dat een onevenwichtige verdeling van studielast is aangepakt door de opleiding na een gesprek met klassenvertegenwoordigers en de Student Advies Groep (zie 5.3). Facet 2.5 Instroom Goed Criterium: - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Studenten worden toegelaten tot de opleiding als zij in het bezit zijn van een havo-, vwodiploma of een diploma mbo niveau 4. Studenten die 21 jaar of ouder zijn en geen aansluitende vooropleiding hebben, kunnen instromen via een toelatingsonderzoek, waarna beoordeling plaats vindt door de toelatingscommissie. Studenten met een buitenlands diploma, mits dit gelijkwaardig is aan het havo-diploma kunnen worden toegelaten. Om een Nederlandstalig programma te mogen volgen, moet de buitenlandse student in het bezit zijn van het staatsdiploma Nederlands als tweede taal. Op hogeschoolniveau heeft de HAN de Code of Conduct getekend. De Pabo biedt voor specifieke instroomgroepen aangepaste leerroutes. Studenten met een diploma spw niveau 4 of onderwijsassistent kunnen, wanneer zij daarvoor kiezen, versneld de propedeuse volgen. Binnen de regio Arnhem zijn afspraken gemaakt met de ROC's om de doorstroming naar de Pabo goed te laten verlopen en regelmatig vindt een bilateraal afstemmingsoverleg plaats. Verder kunnen studenten met een vwo-diploma ervoor kiezen om in het eerste jaar in een aparte vwo-klas te worden geplaatst. Dit biedt NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo-bacheloropleiding Pabo Arnhem 27/61

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Opleiding tot leraar Basisonderwijs, hbo-bachelor Locatie: Groenewoud Nijmegen Croho: 43808 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 14 en 15 mei 2008 Netherlands

Nadere informatie

Informatie werkplekleren

Informatie werkplekleren Informatie werkplekleren Pabo Venlo 2014-2015 Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Stagedagen Blz. 4 Stageweken Blz. 4 Jaaroverzicht 2014-2015 Blz. 5 Opleidingsprogramma Blz. 6 Propedeusefase Hoofdfase Afstudeerfase

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Lerarenopleidingen Algemene Vakken; hbo-bachelor, Croho-nummers z.o.z. Locatie: Nijmegen Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 20, 21, en 22 april 2009

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Financial Services Management HBO bachelor, locatie Arnhem Croho: 34414 Varianten: voltijd & deeltijd Visitatiedatum: 25 juni 2007 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Elektrotechniek, hbo-bachelor; Croho: 34267 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 27 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Breda

AVANS Hogeschool, Breda AVANS Hogeschool, Breda Opleiding: Opleiding tot Leraar Basisonderwijs; hbo-bachelor Croho: 34808 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 7 en 8 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: HBO-Rechten, bachelor Locaties: Arnhem en Nijmegen Croho: 39205 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 8 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Opleiding tot Leraar Basisonderwijs, hbo-bachelor; Croho: 34808 Variant: voltijd Visitatiedatum: 22 en 23 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage, Bachelor Opleiding Docent Muziek Studiejaar 2013-2014 Algemeen 1. Deze bijlage bij het algemene gedeelte van de Onderwijs- en examenregeling van Codarts is van toepassing

Nadere informatie

Visitatiedata: 14 en 15 februari 2008 en 26 september 2008

Visitatiedata: 14 en 15 februari 2008 en 26 september 2008 PABO van Hogeschool van Amsterdam Onderwijs en Opvoeding, Amsterdam Opleiding: Opleiding tot Leraar Basisonderwijs hbo-bachelor Croho: 34808 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 14 en 15 februari

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleidingen: Lerarenopleidingen Algemene Vakken; hbo-bachelor Locatie: Leeuwarden, Groningen Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 8, 9 en 10 september 2009 Netherlands

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Tilburg

AVANS Hogeschool, Tilburg AVANS Hogeschool, Tilburg Opleiding: Technische Bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: 34421 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 9 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2008

Nadere informatie

Visitatiedata: 20 en 21 februari 2008

Visitatiedata: 20 en 21 februari 2008 Pabo Almere, Samenwerkingsverband van Hogeschool van Amsterdam en IPABO Amsterdam/Alkmaar Opleiding: Opleiding tot leraar basisonderwijs, bachelor Croho: 34808 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata:

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Commerciële Economie, hbo-bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Arnhem en Nijmegen Visitatiedatum: 19 juni 2007 Netherlands Quality

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Nijmegen Opleiding: Opleidingskunde, hbo bachelor Varianten: Voltijd en deeltijd

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Nijmegen Opleiding: Opleidingskunde, hbo bachelor Varianten: Voltijd en deeltijd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Nijmegen Opleiding: Opleidingskunde, hbo bachelor Varianten: Voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 8 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2007

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard

Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard Fontys Hogescholen, Tilburg en Sittard Opleiding: Leraar voortgezet onderwijs 1e graad Lichamelijke Opvoeding hbo-bachelor Croho: 35025 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 2 april 2008 Netherlands

Nadere informatie

Hogeschool Arnhem en Nijmegen

Hogeschool Arnhem en Nijmegen Hogeschool Arnhem en Nijmegen Opleiding: Management in Zorg, hbo-bachelor Locatie: Nijmegen Croho: 34538 Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 26 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016 Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, Eindhoven

Fontys Hogescholen, Eindhoven Fontys Hogescholen, Eindhoven Opleiding: Management Economie en Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 16 april 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2016-2017 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes

Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes Hogeschool Utrecht, Instituut Archimedes Opleiding: Lerarenopleidingen; hbo-bachelor Locatie: Utrecht Croho s: z.o.z. Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 14, 15 en 16 september 2009 Netherlands

Nadere informatie

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING

OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING OPSTELLEN EINDKWALIFICATIES OPLEIDING MARIANNE KOK/HERBERT WOLDBERG/HVA Toelichting bij opt opstelellen van eindkwalificaties van een opleiding bij de HvA 1 Het opleidingsprofiel: De beroepspraktijk draagt

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Nijmegen Opleiding: Ergotherapie hbo bachelor Croho: 34574 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 31 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2007

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht

Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht Opleiding: hbo-master Dovenstudies/ Leraar Nederlandse Gebarentaal Croho: 44104 Variant: deeltijd Visitatiedatum: 18 december 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 5 februari 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, mei 2007

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Technische Bedrijfskunde, bachelor Locatie: Arnhem Croho: 34421 Varianten: voltijd/deeltijd

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Technische Bedrijfskunde, bachelor Locatie: Arnhem Croho: 34421 Varianten: voltijd/deeltijd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Technische Bedrijfskunde, bachelor Locatie: Arnhem Croho: 34421 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 24 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Protestants-Christelijke Hogeschool Marnix Academie

Protestants-Christelijke Hogeschool Marnix Academie Protestants-Christelijke Hogeschool Marnix Academie Opleiding: Lerarenopleiding basisonderwijs, hbo-bachelor Croho: 34808 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 15 november 2007 en 12 september 2008

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleidingen: Informatica en Technische Informatica; hbo-bachelor Locaties: Arnhem en Nijmegen Croho: 34479 (I) en 34476 (TI) Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum:

Nadere informatie

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Opleiding tot leraar Basisonderwijs; hbo-bachelor Croho: 34808 Varianten: Voltijd Visitatiedata: 11 en 12 juni 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleiding: Management, Economie en Recht; hbo-bachelor, croho: 34435 Locatie: Zwolle Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 16 april 2009 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Protocol PDG en educatieve minor

Protocol PDG en educatieve minor Protocol PDG en educatieve minor 28 april 2014 Inhoud Protocol voor beoordelingen door de NVAO van de kwaliteit van de afstudeerrichtingen algemeen vormend onderwijs en beroepsgericht onderwijs, het traject

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology

Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology Opleiding: Luchtvaarttechnologie, bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 5 en 6 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, augustus

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Choho: 33405 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Choho: 33405 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Communicatie, hbo bachelor Choho: 33405 Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Visitatiedatum: 16 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Fontys Hogescholen. Opleiding: Financial Services Management hbo bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34414 Locatie: Eindhoven

Fontys Hogescholen. Opleiding: Financial Services Management hbo bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34414 Locatie: Eindhoven Fontys Hogescholen Opleiding: Financial Services Management hbo bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34414 Locatie: Eindhoven Visitatiedatum: 8 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor , nvao v nederlands - viaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Pedagogisch Management Kinderopvang van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

Plaatsingsbeleid werkplekleren ITT onbetaald

Plaatsingsbeleid werkplekleren ITT onbetaald Plaatsingsbeleid werkplekleren ITT onbetaald 2018 2019 Het werkplekleren vormt een belangrijk deel van het opleidingsprogramma van de HU Pabo. In nauwe samenwerking met de gecertificeerde opleidingsscholen

Nadere informatie

Iselinge Hogeschool, Doetinchem

Iselinge Hogeschool, Doetinchem Iselinge Hogeschool, Doetinchem Opleiding: Opleiding tot Leraar Basisonderwijs, hbo-bachelor; Croho: 34808 Varianten: voltijd, deeltijd en duaal Visitatiedata: 12 en 13 februari 2008 Netherlands Quality

Nadere informatie

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Pedagogiek hbo-bachelor Locatie: Leeuwarden en Zwolle Croho: 35158 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 9 juni 2009 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Hogeschool Zeeland, Vlissingen

Hogeschool Zeeland, Vlissingen Hogeschool Zeeland, Vlissingen Opleiding: Personeel en Arbeid, hbo-bachelor; Croho: 34609 Varianten: voltijd, deeltijd Visitatiedatum: 9 januari 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, april 2008

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN Faculteit Educatie A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven Artikel 32 Inschrijving voor cursussen 3A De student is

Nadere informatie

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Informatievergadering Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Wie zijn we? Besluit Vlaamse Regering Visitatieprotocol Planning ZER en beoordelingskader Visitatieproces Visitatiecommissie 23/04/2014 2

Nadere informatie

Hogeschool Domstad. Opleiding: Opleiding leraar basisonderwijs hbo-bachelor Croho: Varianten: voltijd/deeltijd

Hogeschool Domstad. Opleiding: Opleiding leraar basisonderwijs hbo-bachelor Croho: Varianten: voltijd/deeltijd Hogeschool Domstad Opleiding: Opleiding leraar basisonderwijs hbo-bachelor Croho: 34808 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 26 en 27 maart 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juni 2008

Nadere informatie

Hanzehogeschool Groningen, Groningen

Hanzehogeschool Groningen, Groningen Hanzehogeschool Groningen, Groningen Opleiding: Elektrotechniek; hbo-bachelor Croho: 34267 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 15 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2008

Nadere informatie

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd

Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Opleiding: Commerciële Economie, hbo bachelor Croho: 34402 Varianten: voltijd, deeltijd Visitatiedatum: 4 juli 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Locaties: Varianten: Management, Economie en Recht; hbo-bachelor, croho: 34435 Arnhem / Nijmegen voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 23 april 2009 Netherlands

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 B ZWOLLE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch

Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Avans Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Integrale veiligheid, hbo bachelor Croho: 39201 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 12 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Opleiding: Integrale Veiligheid, hbo-bachelor Croho: 39201 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 3 juni 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, Breda

AVANS Hogeschool, Breda AVANS Hogeschool, Breda Opleiding: Management, Economie en Recht; hbo-bachelor Croho: 34435 Varianten: voltijd/duaal Visitatiedatum: 24 september 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Bedrijfseconomie, hbo bachelor; Croho: 34401 Varianten: voltijd en deeltijd

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Bedrijfseconomie, hbo bachelor; Croho: 34401 Varianten: voltijd en deeltijd Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Locatie: Arnhem Opleiding: Bedrijfseconomie, hbo bachelor; Croho: 34401 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 20 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt, 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt, 2014, nr 36791). ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs van de eerste graad

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Pedagogiek; hbo-bachelor Locatie: Nijmegen Croho: 35158 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 14 mei 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september

Nadere informatie

Stenden Hogeschool. Visitatiedata: 2, 3 en 4 juni 2008

Stenden Hogeschool. Visitatiedata: 2, 3 en 4 juni 2008 Stenden Hogeschool Opleiding: Opleiding tot Leraar Basisonderwijs; hbo-bachelor Locaties: Leeuwarden, Groningen, Emmen Croho: 34808 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedata: 2, 3 en 4 juni 2008 Netherlands

Nadere informatie

Hogeschool Edith Stein/ Onderwijscentrum Twente Opleiding: Leraaropleiding Basisonderwijs, hbo-bachelor Varianten: voltijd, deeltijd en duaal

Hogeschool Edith Stein/ Onderwijscentrum Twente Opleiding: Leraaropleiding Basisonderwijs, hbo-bachelor Varianten: voltijd, deeltijd en duaal Hogeschool Edith Stein/ Onderwijscentrum Twente Opleiding: Leraaropleiding Basisonderwijs, hbo-bachelor Varianten: voltijd, deeltijd en duaal Visitatiedatum: 24 november 2006 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleidingen: Accountancy en Bedrijfseconomie, hbo-bachelor; Varianten: Accountancy voltijd/deeltijd/duaal Bedrijfseconomie voltijd Visitatiedatum: 27 juni 2006 Netherlands

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Creatieve Therapie; hbo-bachelor Locatie: Nijmegen Croho: 34644 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 21 april 2009 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim, Zwolle

Christelijke Hogeschool Windesheim, Zwolle Christelijke Hogeschool Windesheim, Zwolle 2 de Graads lerarenopleiding Duits Croho: 35193; Variant: voltijd 2 de Graads lerarenopleiding Frans Croho: 35196; Variant: voltijd 2 de Graads lerarenopleiding

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar. Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005

Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar. Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005 Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar Opleiding: Varianten: Werktuigbouwkunde voltijd en deeltijd Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2005 2 NQA visitatie Hogeschool

Nadere informatie

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten Document / Informatie P = Prettig ; N = Noodzakelijk Algemene input voor schrijven zelfevaluatie 1. (P) Interne rapport tussentijdse audit op onderwijskwaliteit/accre-ditatiewaardigheid Suggesties NQA

Nadere informatie

Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn. Bachelor of Teacher Education in Welfare and Health Care - Voltijd

Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn. Bachelor of Teacher Education in Welfare and Health Care - Voltijd 2019 2020 Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn Bachelor of Teacher Education in Welfare and Health Care - Voltijd In het kort Wil je werken in het vmbo of mbo? Ben jij geïnteresseerd in gezondheid,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht, Utrecht

Hogeschool Utrecht, Utrecht Hogeschool Utrecht, Utrecht Opleiding: Opleiding tot Leraar Basisonderwijs hbo-bachelor Croho: 34808 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 7 en 8 oktober en 21 november 2008 Netherlands Quality

Nadere informatie

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende.

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 GB ZWOLLE Besluit datum 10 februari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde van de Christelijke

Nadere informatie

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN NVAO NEDERLAND BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN PROTOCOL APRIL 2019 Inhoud Inleiding... 3 1 Standaarden... 4 1.1 Toepassing standaarden... 4 1.2 Standaarden voor de beperkte beoordeling...

Nadere informatie

Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn. Bachelor of Teacher Education in Welfare and Health Care - Voltijd

Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn. Bachelor of Teacher Education in Welfare and Health Care - Voltijd 2018 2019 Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn Bachelor of Teacher Education in Welfare and Health Care - Voltijd In het kort Wil je werken in het vmbo of mbo? Ben jij geïnteresseerd in gezondheid,

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar

Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar Opleiding: Technische bedrijfskunde; hbo-bachelor Croho: 34421 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 1 oktober 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december

Nadere informatie

Lerarenopleiding Omgangskunde. Bachelor of Teacher Education in Social Skills - Voltijd

Lerarenopleiding Omgangskunde. Bachelor of Teacher Education in Social Skills - Voltijd 2018 2019 Lerarenopleiding Omgangskunde Bachelor of Teacher Education in Social Skills - Voltijd In het kort Wil je werken in het vmbo of mbo? Heb jij oog voor wat jongeren wél kunnen en wil jij ze hierin

Nadere informatie

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA)

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Academie Mercuur en AdviCo verzorgen in samenwerking met Hogeschool SDO de opleiding HBO Bachelor Bedrijfskunde. Het programma

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool College van bestuur Haagse Hogeschool Postbus 13336 2501 EH DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg 5 Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg Master Special Educational Needs, bestaande uit 4 opleidingen: - de opleiding leraar speciaal onderwijs algemeen (LSO dt); - de opleiding leraar speciaal

Nadere informatie

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch

AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch AVANS Hogeschool, s-hertogenbosch Opleiding: Varianten: Civiele Techniek voltijd en duaal Visitatiedata: 29 en 30 september 2004 NQA (Netherlands Quality Agency) 2 NQA visitatie Avans Hogeschool vestiging

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89 Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op

Nadere informatie

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Hogeschool voor de Kunsten Utrecht Opleiding: Docent Beeldende Kunst & Vormgeving, hbo-bachelor; Croho: 39100 Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedatum: 11 september 2007 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Ontwerpkaders: Leeruitkomsten. Versie 1.0/ november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten/versie 1.0/november

Ontwerpkaders: Leeruitkomsten. Versie 1.0/ november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten/versie 1.0/november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten Versie 1.0/ november 2016 1 Flexibel onderwijs Flexibel Onderwijs kenmerkt zich door tijd, plaats en tempo-onafhankelijk studeren. De route is individueel en past bij de uitgangssituatie

Nadere informatie

Nadere uitwerking beoordeling educatieve minoren behorende bij wo-bacheloropleidingen

Nadere uitwerking beoordeling educatieve minoren behorende bij wo-bacheloropleidingen Nadere uitwerking beoordeling educatieve minoren behorende bij wo-bacheloropleidingen 15 juli 2013 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze huidige beoordelingsronde 4 3 Beoordeling educatieve minoren met toelichting

Nadere informatie

Hogeschool Rotterdam. Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor; Visitatiedatum: 10 oktober 2006

Hogeschool Rotterdam. Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor; Visitatiedatum: 10 oktober 2006 Hogeschool Rotterdam Opleiding: Varianten: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening, hbo-bachelor; voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 10 oktober 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2006

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.

INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1. 1 INHOUDSOPGAVE... 2 1. ALGEMEEN... 4 1.1 Aard van dit document... 4 1.2 Informatie en communicatie... 4 1.3 Inwerkingtreding en duur... 4 1.4 Onderwijs- en examenregeling... 4 2. TOELATING TOT DE OPLEIDING...

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND. Visitatiedatum: 8 november 2006

Hogeschool INHOLLAND. Visitatiedatum: 8 november 2006 Hogeschool INHOLLAND Opleiding: Personeel en Arbeid, bachelor Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Locaties: Alkmaar, Amsterdam, Den Haag, Haarlem, Rotterdam en Utrecht. Visitatiedatum: 8 november 2006 Netherlands

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 4 Opleidingsdeel hbo-pedagogiek 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor pedagogiek van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief) Onderwijs- en examenregeling

Nadere informatie

Certificering pabo-studenten voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs Door: Bestuur OGO-Academie september 2014

Certificering pabo-studenten voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs Door: Bestuur OGO-Academie september 2014 Certificering pabo-studenten voor Ontwikkelingsgericht Onderwijs Door: Bestuur OGO-Academie september 2014 Inleiding De certificering wordt door de OGO-Academie uitgevoerd. De pabo s zijn verantwoordelijk

Nadere informatie

Fontys Hogeschool Tilburg

Fontys Hogeschool Tilburg Fontys Hogeschool Tilburg Opleidingen: Docent Beeldende Kunst en Vormgeving, voltijd & deeltijd, hbo-bachelor, croho 39100 Vormgeving Visuele Communicatie, voltijd, hbo-bachelor, croho 39111 Visitatiedata:

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Sitard

Hogeschool Zuyd, Sitard Hogeschool Zuyd, Sitard Opleiding: MZD bachelor; deeltijd Croho: 34538 Opleiding: PBM, bachelor; voltijd Croho: 34125 Visitatiedatum: 14 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2007

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Fiscale Economie, HBO bachelor; Croho: 34409 Varianten: voltijd en deeltijd Locaties: Arnhem en Nijmegen Visitatiedatum: 14 juni 2007 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Opleiding: Bestuurskunde & Overheidsmanagement hbo-bachelor Varianten: voltijd, deeltijd, duaal Croho: 34464 Visitatiedatum: 25 mei 2007 Netherlands Quality Agency (NQA)

Nadere informatie

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies.

Deze versie treedt in werking op 1 september 2016 en vervangt alle voorgaande versies. III FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirectie op 14 maart 2016. Instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op 4 juli 2016. Deze versie treedt in werking op 1

Nadere informatie

Protocol TNO Educatieve Master

Protocol TNO Educatieve Master Protocol TNO Educatieve Master NVAO 14 maart 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze toets nieuwe opleiding educatieve master (womaster) 4 3 Toelichting op het beoordelingskader beperkte toets nieuwe opleiding

Nadere informatie

Hogeschool IPABO. HBO-Bachelor Leraar Basisonderwijs

Hogeschool IPABO. HBO-Bachelor Leraar Basisonderwijs Hogeschool IPABO HBO-Bachelor Leraar Basisonderwijs Netherlands Quality Agency (NQA) 30 november 2010 2/59 NQA IPABO: audit bestaande hbo-bacheloropleiding Leraar basisonderwijs Managementsamenvatting

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam

Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Hogeschool INHOLLAND, Rotterdam Opleiding: HBO-Rechten, hbo-bachelor Croho: 39205 Varianten: voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 28 mei 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, september 2008

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,

Nadere informatie