Gegarandeerd goed taalonderwijs!

Transcriptie

1 Brochure Taal en spelling voor groep 1 t/m 8 de methode die alle kerndoelen taal dekt! BRON S.L.O. Gegarandeerd goed taalonderwijs!

2 Inhoud Taal van ons allemaal 1 Didactische uitgangspunten 2 Differentiatiemogelijkheden voor álle leerlingen 2 Maatschrift voor lees- en taalzwakke kinderen 2 Heldere opbouw en een doorgaande lijn 2 Functioneel en communicatief 2 Inzet van leerstrategieën 2 Veel aandacht voor woordenschat 2 Het lesmateriaal van Taal en Spelling 3 Groep Groep 3 3 Groep 4-8 Taal 3 Groep 4-8 Spelling 3 Software en audio-cd s 3 3 Taalverhaal groep Voor alle kleuters 4 Tien thema s 4 Uitbreiding van de woordenschat 4 Pakketsamenstelling 4 Taalverhaal groep 3, de brug naar groep 4 5 Leerlijnen Taal 5 Interactief taalonderwijs 5 Vijf thema s 5 De overgang naar groep 4 5 Pakketsamenstelling 5 Taalverhaal groep Afwisselend werken met Taal en Spelling 6 Tijd voor toetsen en dictees 6 Maatschriften 6 Pakketsamenstelling 6 De organisatie van Taal 7 Combinatiegroepen 7 Maatschriften inzetten zonder extra instructietijd 7 Didactische uitgangspunten Taalverhaal Taal 7 De leerlijnen van Taal 8 1. Spreken / luisteren 8 2. Woordenschat 8 3. Taalbeschouwing 8 4. Stellen 8 Samenwerkend leren 8 Lezen in Taalverhaal 8 Het verhaal 9 Rode draad 9 Een hoofdstuk uitgelicht 9 Les 1 in het leerlingenboek 10 Les 2 in het werkschrift 12 Les 2 in het Maatschrift 13 Les 3 in het leerlingenboek 14 Les 4 in het werkschrift 16 Les 4 in het Maatschrift 17 Les 5 in het leerlingenboek 18 Les 7 in het leerlingenboek 19 Taalverhaal Spelling 20 Woordpakketten: afwisseling en tempoverschillen 20 Oefenboek Spelling 20 Schrijfaanwijzingen die als muziek in de oren klinken 20 Overzicht voor de leerling 20 De organisatie van Spelling 21 Didactische uitgangspunten Taalverhaal Spelling 21 Les 1 en 2 in het werkschrift 22 Les 3 en 4 in het werkschrift 23 Zorgverbreding en differentiatie 24 NT2-leerlingen 24 Verschillende niveaus en tempo 24 Extra opdrachten 24 Taalverhaal digitaal 25 Herhalings- en verdiepingsstof, pre-teaching en remediëren 25 Aansluiting bij folio 25 Praktische printbladen 25

3 Taal... van ons allemaal ThiemeMeulenhoff presenteert u dé nieuwe taal- en spellingmethode: Taalverhaal. Deze methode is prikkelend, spannend, interactief én heeft een verhaal als rode draad. Taalverhaal Taal en Taalverhaal Spelling zijn twee complete leergangen die afzonderlijk van elkaar ingezet kunnen worden. Als u de twee leergangen naast elkaar gebruikt, benut u de kracht van Taalverhaal optimaal en ontdekken de leerlingen al snel de relatie tussen taal en spelling. Taal en spelling voor groep 1 tot en met8 Taalverhaal Taal kent een doorgaande lijn van groep 1 tot en met 8. In groep 1 tot en met 3 wordt een basis gelegd voor de mondelinge taalvaardigheid, beginnende geletterdheid, woordenschat en taalbeschouwing. Vanaf groep 4 wordt systematisch gewerkt aan vier leerlijnen die in het verlengde daarvan liggen: mondelinge taalvaardigheid, woordenschat, taalbeschouwing en stellen. Taalverhaal Spelling biedt een volledig spellingprogramma voor groep 4 tot en met 8. Als voorbereiding daarop kunt u in groep 3 aan de slag met kopieerbladen en een leuke audio-cd met spellingliedjes. Aansprekende en functionele verhaallijn Om het hele verhaal rond te maken is er een rode draad door de leergangen verweven. Deze rode draad een aansprekende en functionele verhaallijn komt telkens terug in hoorspelen, voorleesverhalen en teksten. De doorlopende verhaallijn is stimulerend voor uw leerlingen en zorgt voor een natuurlijke integratie van de leerlijnen. De leerlijnen van Taalverhaal corresponderen met de domeinen A, C en D in de kerndoelen. De kracht van de combinatie De organisatie van Taalverhaal Taal en Taalverhaal Spelling komt overeen. De personages uit de verhaallijn van Taal komen terug in Spelling en uiteraard sluit ook de didactiek van Taal aan bij Spelling. Leerlingen raken in Taal bekend met grammaticale termen die ze later bij Spelling nodig hebben. Zo weten zij bijvoorbeeld dat bijvoeglijke naamwoorden afgeleid kunnen zijn van een werkwoord, voordat ze dergelijke woorden gaan spellen. Ook grammaticale vaardigheden die ze bij Spelling nodig hebben, worden in Taal geoefend. Maatschriften voor lees- en taalzwakke leerlingen Nieuw bij Taalverhaal is het Maatschrift dat u vanaf groep 4 kunt inzetten. Het Maatschrift is een speciaal werkschrift voor de lees- en taalzwakke leerlingen in uw groep. Het Maatschrift wordt ingezet tijdens de zelfstandig-werkenlessen en biedt deze aan op hun niveau. Zo kunnen al uw leerlingen zonder problemen aan de taalles mee doen. In deze brochure leest u alles over de uitgangspunten, mogelijkheden, opzet, structuur en samenstelling van Taalverhaal Taal en Taalverhaal Spelling. Er is heel wat te vertellen Differentiatiemogelijkheden voor álle leerlingen Maatschriften voor lees- en taalzwakke leerlingen Veel aandacht voor woordenschat Heldere opbouw en een doorgaande lijn Functioneel en communicatief Inzet van leerstrategieën 1

4 Didactische uitgangspunten Taal geeft ons de mogelijkheid te communiceren. We drukken onze gevoelens en gedachten uit in taal. Met taal brengen we informatie over en geven we betekenis. Spelling is daar onlosmakelijk mee verbonden. De mens kan niet zonder. Taalverhaal sluit aan bij de communicatieve en sociale rol die taal en spelling spelen. Dit vindt u terug in de praktische - inhoudelijke - uitwerking van de methode. Of het nu gaat om taalsterke leerlingen, jongens en meisjes met een taalachterstand, spellingzwakke leerlingen en/of kinderen voor wie Nederlands de tweede taal is. Of het nu gaat om kleine scholen of grote scholen, homogene of combinatiegroepen. Ze krijgen allemaal de aandacht die ze nodig hebben. Differentiatiemogelijkheden voor álle leerlingen Taalverhaal kent veel differentiatiemogelijkheden, zowel binnen de kernstof als in de extra stof. De communicatieve taaltaken in de leerkrachtgebonden lessen voert de individuele leerling op zijn eigen niveau uit. Voor de snelle leerling staan in het boek en het werkschrift extra opdrachten. Herhalings- en verdiepingsmateriaal is er op drie niveaus en ook remediërend materiaal is voorhanden. Maatschrift voor lees- en taalzwakke kinderen Taalverhaal houdt rekening met de problemen van de lees- en taalzwakke leerlingen in uw groep. Deze leerlingen lopen vaak vast in de zelfstandige verwerking van de lesstof en hebben daar dus extra begeleiding bij nodig. Speciaal voor deze leerlingen heeft Taalverhaal het Maatschrift ontwikkeld. De Maatschriften hebben een lager leesniveau, makkelijkere oefenvormen en meer ondersteunende illustraties. De lesstof en lesdoelen blijven wel behouden. Met het Maatschrift kunnen dus álle leerlingen de lesstof uit het leerlingenboek op hun eigen niveau zelfstandig verwerken. Heldere opbouw en een doorgaande lijn De hoofdstukken van Taalverhaal kennen een vaste en heldere opbouw. De leerlijnen komen telkens op hetzelfde moment aan de orde. Elk hoofdstuk van Taalverhaal vertelt een nieuwe episode van de realistische en spannende verhaallijn. Daarnaast is er in zowel Taalverhaal Taal als Taalverhaal Spelling een doorgaande lijn over de groepen heen. Door de stapsgewijze aanpak werkt u met de leerlingen structureel en constructief aan de taal- en spellingvaardigheden zonder de draad kwijt te raken. Functioneel en communicatief Taalverhaal kent een taaltaakgerichte aanpak met communicatiegerichte luister-, spreek-, lees- en steltaken. Deze taaltaken sluiten aan op de verhaallijn, zijn betekenisvol en hebben een authentiek karakter. Ook de oefeningen voor de spellinglessen zijn zoveel mogelijk toepassingsgericht. In de meeste leerkrachtgebonden lessen staat mondelinge én schriftelijke communicatie centraal. Inzet van leerstrategieën Bij interactief onderwijs past een strategische manier van leren. Niet alleen het product krijgt alle aandacht, het proces is even belangrijk. In Taalverhaal krijgen leerlingen strategieën aangereikt die zij direct kunnen inzetten. Aanvankelijk gebeurt dit heel gestuurd, later meer zelfstandig. In Taalverhaal onderscheiden we: luisterstrategieën, woordleerstrategieën, schrijfstrategieën en samenwerkstrategieën. Veel aandacht voor woordenschat Taalverhaal heeft een duidelijke en sterke woordenschatlijn. Leerlingen met een taalachterstand hebben hier veel baat bij. Woordenschat is verweven met lezen en luisteren en de doelwoorden worden altijd aangeboden in een functionele, natuurlijke context. 2

5 Het lesmateriaal van Taal en Spelling Taalverhaal Taal biedt aantrekkelijk lesmateriaal met een doorgaande lijn van groep 1 tot en met 8. Taalverhaal Spelling omvat het materiaal voor een volledig spellingprogramma voor groep 4 tot en met 8 plus voorbereidend materiaal voor groep 3. Groep 1-2 Voor de leerkracht zijn er twee groepsmappen met een algemene inleiding, tien thema s en bijlagen. Bij het pakket horen tien kleurrijke vertelplaten en de papegaai Okko, een mooie handpop. Groep 3 Voor de leerkracht is er een groepsmap met daarin leerkrachtmateriaal en kopieerbladen voor Taal en Spelling. De leerlingen werken vanaf januari met een werkschrift Spelling zodat ze alvast kunnen wennen aan de zelfstandige verwerking van de lesstof. Ook Okko komt weer terug in groep 3. Groep 4-8 Taal Voor de leerkracht is er per jaargroep een groepsmap met alle achtergrondinformatie, toetsen, kopieerbladen en registratie- en observatieformulieren. Voor de dagelijkse voorbereiding kan de leerkracht vertrouwen op handleidingen met specifieke en handzame lesbeschrijvingen. De leerlingen hebben een eigen boek met mooie illustraties. Daarnaast is er een praktisch werkschrift Taal voor groep 4 tot en met 6. Nieuw is het Maatschrift voor groep 4 tot en met 8 dat speciaal kan worden ingezet voor de lees- en taalzwakke leerlingen. Groep 4-8 Spelling Voor de leerkracht zijn er groepsmappen met achtergrondinformatie, toetsen, kopieerbladen en registratie- en observatieformulieren. Daarnaast is er een handleiding met specifieke en handzame lesbeschrijvingen voor de dagelijkse voorbereiding. De leerlingen werken met een werkschrift Spelling. Daarnaast zijn er voor de leerlingen twee oefenboeken met leuke spelletjes: één voor groep en één voor groep 7-8. Software en audio-cd s Met Taalverhaal kunnen alle groepen digitaal aan de slag. De software van Taalverhaal bevat herhalings- en verdiepingsstof die nauw aansluit bij de lessen en oefeningen voor pre-teaching en remediëring. Voor zowel u als leerkracht als voor uw leerlingen is precies duidelijk wanneer waarmee extra geoefend kan worden. Een groot deel van het digitale materiaal kunt u uitprinten zodat uw leerlingen er ook mee aan de slag kunnen als u nog niet over voldoende computers beschikt. In elke groepsmap Taal zitten audio-cd s met daarop verhalen uit de verhaallijn. Ook in het pakket van Taalverhaal Spelling zit een audio-cd: bestemd voor groep 3 tot en met 5 en vol met vrolijke spellingliedjes die blijven hangen. Op de methodesite staan extra opdrachten bij elk blok van Taal. Leerkrachten vinden op de site extra informatie over de methode, gebruikersinformatie, een gebruikersplatform en een digitale vraagbaak. Pakketsamenstelling Taalverhaal Taal Taal GROEP 1-2 GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 GROEP 1-2 GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 Leerlingenboek Leerlingenboek Werkschrift Werkschrift Maatschrift Handleiding Maatschrift Groepsmap Handleiding Software Groepsmap Vertelplaten Software Okko Digitale toetsregistratie Vertelplaten Pdf s voor het digibord Okko Taalverhaal Spelling Taalverhaal Spelling GROEP 1-2 GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 Werkschrift GROEP 1-2 GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 Werkschrift Oefenboek Handleiding Oefenboek Groepsmap Handleiding Software Groepsmap Digitale toetsregistratie Software Pdf s voor het digibord 3

6 Taalverhaal groep 1 en 2 Taalverhaal groep 1-2 biedt de leerkracht tien sprankelende thema s. Elk thema begint met een verhaal over Okko, gevolgd door tien activiteiten waarin de nadruk ligt op mondelinge taalvaardigheid, beginnende geletterdheid en taalbeschouwing. Daarnaast is er veel aandacht voor woordenschat. De thema s bieden elk genoeg materiaal voor drie tot zes weken en worden onderling verbonden door de grappige papegaai Okko en de familie bij wie hij woont. Voor alle kleuters Taalverhaal groep 1-2 is bedoeld voor alle kleuters in het basisonderwijs. Er is differentiatie aangebracht voor zowel oudste en jongste kleuters als voor taalvaardige en minder taalvaardige kleuters. De differentiatie komt op twee manieren naar voren: Taalverhaal geeft verschillende verwerkingsmogelijkheden voor de activiteiten én suggesties voor het oplossen van mogelijke problemen door niveauverschillen. Door de thematische opzet, de rijke, betekenisvolle context en de differentiatie in woordenschat is Taalverhaal geschikt voor NT2- leerlingen en aanvangsgroepen in het speciaal basisonderwijs. De realistische thema s maken Taalverhaal 1-2 ook boeiend voor oudere kleuters. Tien thema s Taalverhaal groep 1-2 biedt de volgende tien thema s: piraten dokter boeken noordpool fotograaf circus ruimtevaart restaurant kunst vakantie Uitbreiding van de woordenschat Uitbreiding van de woordenschat speelt een zeer belangrijke rol binnen de taalontwikkeling van kleuters. Daarom krijgt woordenschatonderwijs een bijzondere plaats in Taalverhaal groep 1-2. In ieder thema worden zestig woorden aangeboden. Het gaat om dertig woorden die expliciet met het thema verbonden zijn en dertig alledaagse woorden die in het thema naar voren komen. Om ervoor te zorgen dat kinderen zich deze nieuwe woorden eigen maken, gaat Taalverhaal groep 1-2 uit van het vierstappenplan van voorbewerken, semantiseren, consolideren en controleren. Naast de leerlijn woordenschat wordt veel aandacht besteed aan taalbeschouwing (inclusief fonemisch en fonologisch bewustzijn) en ontluikende geletterdheid, onder andere via de software. Pakketsamenstelling Het materiaal voor Taalverhaal groep 1-2 bestaat uit de volgende onderdelen: twee groepsmappen met een algemene inleiding, de tien thema s en bijlagen tien kleurrijke vertelplaten in kalenderuitvoering, formaat 35 x 35 cm een audio-cd met geluidsfragmenten en liedjes de papegaai Okko (handpop) software, aansluitend bij elk thema 4

7 Taalverhaal groep 3, de brug naar groep 4 Taalverhaal groep 3 is de schakel tussen het thematisch kleuterpakket voor groep 1-2 en de groepen 4 tot en met 8. De leerkracht kan aan de slag met vijf inspirerende thema s waarin de papegaai Okko opnieuw een rol speelt. Tegelijkertijd maken de leerlingen kennis met de methodische aanpak en het niveau van groep 4. In groep 3 kunt u per week drie lessen van veertig minuten aan taal besteden. Taalverhaal houdt rekening met de beperkte hoeveelheid tijd die er in deze groep na het kernvak lezen overblijft voor taal. U kunt dan ook kiezen voor het volgen van het volledige programma of een deel daarvan. U kunt zo nodig een deel van het hoekenwerk achterwege laten of minder vaak woordenschatspelletjes doen. Voor spelling biedt Taalverhaal in groep 3 een voorbereidend spellingsprogramma met materiaal voor de laatste twee blokken. U kunt dan één keer in de week een spellingsles van twintig minuten geven. Leerlijnen Taal De hoofddoelstelling van Taalverhaal groep 3 is het stimuleren van de taalvaardigheid van alle leerlingen. Dit gebeurt in de eerste plaats door de ontwikkeling en de uitbreiding van de woordenschat. Er worden 525 woorden aangeboden, onderverdeeld in lees-, kijk- en extra woorden en themawoorden. Andere doelen zijn de geïntegreerde ontwikkeling van mondelinge taalvaardigheden en beginnende geletterdheid en taalbeschouwing. Als extra leergebiedoverstijgend doel staat in Taalverhaal groep 3 de ontwikkeling van de samenwerkvaardigheden centraal. Voor al deze doelen wordt uitgegaan van voor kinderen herkenbare situaties waarbinnen ze authentieke, functionele taaltaken uitvoeren. Interactief taalonderwijs Het uitgangspunt van Taalverhaal groep 3 is interactief taalonderwijs. In groep 3 werkt u net als in de andere groepen met thema s. De opbouw van de lessen is steeds hetzelfde: les 1 begint met een verhaal of hoorspel en bevat de leerlijnen spreken, luisteren en woordenschat. In les 2 gaan uw leerlingen zelfstandig aan de slag met de woorden uit les 1 aan de hand van woordenschatspelletjes en de cd-rom. Les 3 is opgebouwd rond een vijftal hoeken, waarin het thema in een talige en functionele omgeving expliciet tot uiting komt. Dit hoekenwerk sluit aan bij het hoekenwerk uit groep 1-2. Vijf thema s In Taalverhaal komen vanaf groep 3 jaarlijks vijf thema s voor (één thema per blok) die per jaargroep een eigen invulling hebben. Deze thema s zijn: Blok De overgang naar groep 4 Het materiaal van groep 3 is bij uitstek geschikt voor een opstap naar groep 4. Dit wordt onder meer duidelijk in het grote aantal verhalen en het aantal doelwoorden in een betekenisvolle context. Ook de lessen 1, die op dezelfde manier zijn ingericht als in groep 4, zorgen voor een soepele overgang. Daarnaast heeft Taalverhaal als voorbereiding op de spellinglessen in groep 4 voor groep 3 een voorbereidend spellingprogramma ontwikkeld. Hierin worden zestien woordpakketten aangeboden, bestaande uit eenvoudige woorden (klankzuivere woorden mkm, mmkm, mkmm). Extra aandacht is er voor de klankzuivere woorden met probleemletters zoals d, b, p. De leerlingen gaan aan de slag met een spellingsschriftje zodat ze kunnen wennen aan de zelfstandige verwerking van de lesstof, waarmee ze ook in groep 4 te maken zullen krijgen. Pakketsamenstelling Het materiaal voor Taalverhaal groep 3 bestaat uit de volgende onderdelen: Een groepsmap met daarin leerkrachtmateriaal en kopieerbladen voor Taal en Spelling Een werkschriftje Spelling Een audio-cd Taal en Spelling (in de groepsmap) De papegaai Okko (handpop) Software met additioneel materiaal voor Taal en Spelling 5

8 Taalverhaal groep 4-8 In groep 1 tot en met 3 is de basis gelegd, in groep 4 en verder wordt daar stevig op voortgebouwd. Met plezier in taal en spelling als belangrijk uitgangspunt. Een overzicht van alle toetsings- en beoordelingsmomenten: Taalverhaal Taal kent doorgaande leerlijnen van groep 1 tot en met 8. In groep 1 tot en met 3 wordt een basis gelegd voor taal. Vanaf groep 4 wordt volgens een vaste structuur gewerkt aan de leerlijnen woordenschat, spreken/luisteren, stellen en taalbeschouwing. Taalverhaal Spelling start in groep 4 volledig. De leerlingen leren functioneel spellen aan de hand van praktische spellingstrategieën. Afwisselend werken met Taal en Spelling Vanaf groep 4 werkt de groep elke dag met Taalverhaal Taal. De ene dag werken de leerlingen veertig minuten klassikaal vanuit hun leerlingenboek, de andere dag zijn ze veertig minuten zelfstandig in hun (werk)schrift of Maatschrift aan het werk, waarna ze nog vijftien minuten herhalen en verdiepen. Vier keer per week zijn de leerlingen twintig minuten met Spelling bezig. De eerste drie dagen in het werkschrift, de vierde dag in het oefenboek en op de software. Tijd voor toetsen en dictees In elk blok van zeven weken zijn voldoende controlemomenten ingebouwd. In de derde week staan er bij Taal een signaleringstoets woordenschat en woord- en zinsbouw en bij Spelling een signaleringsdictee op het programma. Ook in week 6 is er een signaleringsdictee Spelling. Een blok sluit altijd met een toets- en herhalingsweek. Wat Taalverhaal Taal betreft houdt u tijdens het gehele blok een vinger aan de pols door observatie van de gespreksvaardigheid tijdens het samenwerken, observatie van de monoloog en het beoordelen van het stelproduct. De handleiding geeft hiervoor aanwijzingen. Na blok 3 en 5 biedt Taalverhaal Taal een voortgangstoets woordenschat en woord- en zinsbouw. Maatschrift voor zwakke lezers Met ingang van groep 4 kunt u in de taallessen het Maatschrift inzetten. Het speciale werkschrift biedt een vereenvoudigde uitwerking van de zelfstandig-werkenles. Met het Maatschrift kunnen uw lees- en taalzwakke leerlingen zonder extra instructie en inspanning van de leerkracht echt zelfstandig aan de slag! Pakketsamenstelling Het materiaal vanaf groep 4 bestaat uit: Een groepsmap Een handleiding Een werkschrift Spelling Een oefenboek Spelling Een leerlingenboek Taal Een werkschrift Taal Een maatschrift Taal 6

9 De organisatie van Taal Taalverhaal heeft een heldere en goed doordachte structuur. Dit maakt de organisatie van de lessen en het werken in combinatiegroepen eenvoudig. Taalverhaal kent voor ieder jaar een indeling in vijf blokken. Bij Taalverhaal Taal hebben die blokken elk leerjaar telkens dezelfde thema s: kennismaking, kunst en cultuur, natuur en techniek, andere landen en andere tijden. Elk blok bestaat uit zeven weken. In totaal biedt Taalverhaal dus leerstof voor 35 weken. Per blok zijn er vier hoofdstukken van elk acht lessen. Daarna worden er drie lessen besteed aan toetsing en remediëring, herhaling en verdieping. JAAR BLOK HOOFD- STUK LES Spreken/ luisteren en woordenschat Luisteren Lezen en woordenschat Woordenschat Taalbeschouwing Taalbeschouwing Stellen Woordenschat/taalbeschouwing Combinatiegroepen De organisatie van Taalverhaal is gebaseerd op een werkbare wisselwerking tussen leerkrachtgebonden en zelfstandige lessen. Bij Taalverhaal Taal geeft u de ene dag instructie, de andere dag werken de leerlingen grotendeels zelfstandig. De kinderen krijgen de stof in de oneven leerkrachtgebonden lessen aangeboden via het leerlingenboek en verwerken die stof tijdens de even lessen zelfstandig in het werkschrift of het Maatschrift. Aansluitend daarop kunnen de kinderen zelfstandig herhalen en verdiepen. Maatschrift inzetten zonder extra instructietijd Het Maatschrift is een speciaal werkschrift voor de lees- en taalzwakke leerlingen in uw groep. Deze leerlingen kunnen het gemiddelde niveau van de zelfstandige les vaak niet bijbenen. Het Maatschrift biedt hun deze stof aan op hun eigen niveau. In de meeste gevallen zal slechts een deel van uw leerlingen met het Maatschrift werken. Dat betekent dat het Maatschrift en het reguliere werkschrift gelijktijdig worden gebruikt. Doordat de leerlijnen en doelwoorden in beide werkschriften hetzelfde zijn, levert dat geen enkel probleem op. Bovendien kost het Maatschrift u geen extra instructietijd: de heldere instructies zorgen ervoor dat uw lees- en taalzwakke leerlingen echt zelfstandig aan de slag kunnen. Zo krijgen deze leerlingen ook weer plezier in de taallessen! Didactische uitgangspunten Taalverhaal Taal In de leerlijnen én alle lessen komt een aantal punten telkens terug. Deze didactische uitgangspunten nog eens op een rijtje: Functionele teksten Taaltaken: bedenken, doen en terugkijken Leerstrategieën Communicatie Woordenschat 7

10 De leerlijnen van Taal Taalverhaal Taal omvat vier leerlijnen: spreken/luisteren, woordenschat, taalbeschouwing en stellen. Deze leerlijnen corresponderen met domein A, C en D van de kerndoelen. Daarnaast is binnen deze leerlijnen een leerlijn samenwerkend leren verwerkt. 1. Spreken/luisteren De leerlijn spreken/luisteren staat centraal in de eerste twee lessen van een hoofdstuk. In les 1 luisteren de leerlingen naar een verhaal. Naar aanleiding van het verhaal maken ze een samenwerkopdracht. Ze werken hierbij in groepjes, luisteren naar elkaar, oefenen gespreksvaardigheden en gebruiken gespreksregels. Aan het eind van de les brengt een van de groepsleden verslag uit aan de rest van de klas (spreekvaardigheid). In les 2 gaan de leerlingen begrijpend luisteren. Ze beantwoorden vragen over het verhaal uit les 1 volgens de strategie: luisterdoel bepalen, precies of selectief luisteren, actieve luisterhouding, en in de hogere groepen: aantekeningen maken. 2. Woordenschat Taalverhaal heeft een duidelijke en sterke woordenschatlijn. Taalverhaal Taal biedt de doelwoorden altijd aan in de functionele, natuurlijke context van de luisterles uit les 1 of de leestekst van les 3. In totaal biedt Taalverhaal 600 woorden per jaargroep aan, dat zijn er dertig per hoofdstuk. De tien kijkwoorden per hoofdstuk zijn concrete woorden. Zij hebben een illustratie als toelichting. De leerlingen maken kennis met de tien leeswoorden via een woordenboekje met omschrijving en voorbeeldzin. Het gaat hierbij om abstracte woorden, veelal schooltaal. De tien extra woorden hebben een iets hogere frequentie dan de kijk- en leeswoorden en zijn relatief gemakkelijker. De software bevat veel extra woordenschatoefeningen, zowel multimediaal als uitprintbaar. De methode biedt de woorden aan conform het viertaktmodel: voorbewerken, semantiseren, consolideren en controleren. 3. Taalbeschouwing Taalbeschouwing is op verschillende manieren verweven in Taalverhaal. Zeer expliciet in de lessen woord- en zinsbouw: leerlingen herkennen en oefenen begrippen als naamwoorden, werkwoorden en enkelvoud/meervoud in les 5 en 6 van elk hoofdstuk. Taalbeschouwing is tevens gekoppeld aan woordenschat en op een functionele manier aan de taaltaken. In les 8 in het werkschrift is er aandacht voor synoniemen, figuurlijk taalgebruik en betekenisvelden. 4. Stellen Eén à twee lessen per hoofdstuk houden de leerlingen zich bezig met schrijfvaardigheid. Ook bij de schrijfopdrachten werken ze volgens het model bedenken, doen en terugkijken. De leerlingen verzamelen en selecteren de informatie eerst, ze associëren en brainstormen. Ze leren hun eigen kennis in te zetten tijdens de bedenkfase. Daarna schrijven ze de tekst (af). Aan het eind reflecteren ze op het proces en het product. Taalverhaal biedt leerlingen handvatten voor het reviseren van hun teksten. De schrijfopdrachten sluiten aan bij de verhaallijn. Ze zijn daardoor functioneel, stimulerend en de leerlingen zijn al vertrouwd met de context. Samenwerkend leren Taalverhaal pakt samenwerken gestructureerd aan. In elke eerste les van een hoofdstuk maken de leerlingen in groepjes een samenwerkopdracht en ze kijken daarna ook bewust terug naar het proces. De leerlingen werken ook met een taakverdeling. Dit wordt op een eenvoudige manier aangeboden in groep 4 en 5. Vanaf groep 6 krijgt het een professioneel karakter: zo is er tijdens de samenwerkopdracht een voorzitter, iemand die op de tijd let en iemand die verslag uitbrengt. In het leerlingenmateriaal staan regels (leerstrategieën) die de leerlingen helpen: luister naar elkaar, iedereen moet meedoen, vertel duidelijk en vraag of iedereen je heeft begrepen. Lezen in Taalverhaal Taalverhaal bevat leesteksten en in deze leesteksten staan de kijken leeswoorden van les 3. De vragen bij de leesteksten gaan over het communicatieve aspect en de waardering van de tekst. Het gaat expliciet niet om begrijpend lezen! In deze les is er aandacht voor woordleerstrategieën. 8

11 Het verhaal Taalverhaal is opgebouwd rond een doorlopende verhaallijn; hét unieke en sterke punt van de methode. In elke groep staat een aantal personages centraal. Zij beleven samen allerlei spannende avonturen die dicht bij de belevingswereld van kinderen staan. Een hoofdstuk uitgelicht In groep 4 spelen Tante Jet, Devi, Emre, Tanja, Paul, Robbie en Krieko de hoofdrol. Zij duiken op in de luistertekst, het leerlingenboek én het werkschrift. Tanja en haar vriendin Devi gaan in blok 4 naar pretpark Walibi in België. Tijdens de eerste les van hoofdstuk 3 luisteren de leerlingen naar de cd: De rode woorden in het luisterfragment zijn leeswoorden, kijkwoorden of extra woorden. Op reis (luisterfragment) Verteller: Eindelijk is het zo ver. Devi en Tanja gaan naar Walibi! Als Tanja en haar vader het perron op lopen, staan Devi en haar moeder al te wachten. Devi begint te zwaaien. Verlegen geeft Tanja s vader de moeder van Devi een hand. Daarna prutst hij wat aan zijn fototoestel en neuriet een wijsje. Tanja stoot haar vader aan met haar elleboog. Tanja: Hou eens op met dat liedje. Dat zing je al drie dagen! Kijk nou eens naar de nieuwe schoenen van Devi! Vader van Tanja: Hm? Mooi. Maar eh... zijn jullie niet te jong voor zulke hoge hakken? Tanja: Helemaal niet, hè Dev? Omroeper: Attentie alstublieft. Hier volgt een bericht voor de reizigers op perron 4A, wachtend op de trein naar Brussel. De trein zal vandaag vertrekken van spoor 6A. De trein heeft een vertraging, veroorzaakt door een nog onbekende storing. Devi: Hè wat? Is dat onze trein? Ik heb de helft niet verstaan! Moeder van Devi: Ja, de trein naar Brussel. Die moeten wij hebben. We stappen uit in Bierges, maar de trein gaat daarna door naar Brussel. Omroeper: Hier volgt een bericht voor de reizigers op perron 4A, wachtend op de trein naar Brussel. Deze trein vertrekt vandaag van spoor 6A. Hoeveel vertraging de trein heeft, is nog niet bekend. Devi: Nee, hè? Moeten we weer op die enge roltrap. Vader van Tanja: Zeg Devi, heb jij soms bakstenen in je tas? Moeder van Devi, lachend: Nee, dat is míjn tas. Is die zo zwaar? Verteller: De vader van Tanja bloost. Zelfs zijn oren worden rood. Tanja, plagend: Staat je goed pap, zo n kleurtje. Verteller: Net als ze van de roltrap af komen, klinkt opnieuw een stem uit de luidspreker. Omroeper: Hier volgt een bericht voor de reiziger die zojuist kaartjes heeft laten stempelen voor Bierges in België. U wordt verzocht terug te keren naar loket 4 in de stationshal. Tanja: Hebben ze het over jou, pap? Vader van Tanja, schrikt hoorbaar: Wat?! Uhm, Wacht even. De kaartjes...waar heb ik ze nou? Tanja: Nee, hè? Vader van Tanja: Ik heb ze vast laten liggen. Ik ga ze meteen halen. Wachten jullie maar hier. Tanja: Nee, ik ga wel. Ik weet precies waar ze liggen. Ik glip zo tussen de mensen door. Moeder van Devi: Straks missen we de trein nog. Vader van Tanja, onzeker, maar beleefd: Dat zal toch wel meevallen? Ze moeten toch eerst weten waar die storing vandaan komt. En dan zullen ze misschien iets moeten repareren. Dat kan wel even gaan duren, toch? Verteller: Tanja s vader besluit om zelf de kaartjes te gaan halen. De anderen zullen op perron 6A op hem wachten. Rode draad Het verhaal uit de eerste les van een hoofdstuk vormt de rode draad van de volgende lessen. Daarbij vormen de verhalen uit de verschillende hoofdstukken ook weer een geheel. Door het hele schooljaar heen, maar ook over de jaren heen. Als de leerlingen naar de volgende groep gaan, gaat er altijd één van de hoofdpersonages uit het verhaal met ze mee. Het verhaal gaat verder Op de volgende pagina s ziet u de lessen in leerlingboek en werkschrift die bij de luistertekst Op reis horen. In het boek staat een tekening van de situatie uit de luistertekst. Plus daarbij de kijkwoorden, de leeswoorden en extra woorden uit het verhaal. Op de rechterpagina vinden de leerlingen hun opdrachten en een verwijzing naar de tweede les in hun werkschrift. Deze tweede les springt ook weer in op het verhaal dat de leerlingen de les ervoor volgden. 9

12 Les 1 in het leerlingenboek leeswoorden in woordenboekje Elk hoofdstuk begint met het luisteren naar het verhaal dat in dat hoofdstuk centraal staat, met de samenwerkopdracht en de monoloog. In het verhaal worden de doelwoorden aangeboden. kijkwoorden illustratie bij luistertekst 10

13 extra woorden samenwerkopdracht samenwerkstrategie duidelijke verwijzing naar werkschrift taaltaak: bedenken, doen, terugkijken 11

14 Les 2 in het werkschrift De leerlingen luisteren nog een keer naar het verhaal en beantwoorden er vragen over. begrijpend luisteren: vragen over het luisterverhaal gericht luisteren luisterdoel Software Na elke zelfstandige les is er tijd voor verwerking op de software. De oefeningen sluiten aan bij de hoofdstukken in het leerlingenboek en werkschrift. Leerlingen herhalen of verdiepen de stof van het betreffende hoofdstuk. Bij les 1 en 3 is er mogelijkheid tot preteaching of remediëring. eigen mening 12 extra opdracht: tempodifferentiatie

15 Les 2 in het Maatschrift De kinderen die in het Maatschrift werken krijgen makkelijkere oefenvormen met een lager leesniveau en meer ondersteunende illustraties. 13

16 Les 3 in het leerlingenboek leestekst met daarin kijk- en leeswoorden duidelijke verwijzing naar vragen (opdracht 1) leeswoorden De leerlingen lezen een tekst die aansluit bij het verhaal en beantwoorden er vragen over. In de tekst staan de doelwoorden. kijkwoorden 14

17 woordleerstrategieën Extra opdrachten Na elke oneven les kan de snelle leerling verder gaan met de extra opdrachten achter in het leerlingenboek. 15

18 Les 4 in het werkschrift consolideren van de woordenschat De kinderen oefenen (zelfstandig) met de woorden uit les 1 en extra opdracht: tempodifferentiatie

19 Les 4 in het Maatschrift in het Maatschrift worden opdrachten meer ondersteund door illustraties Ook op de website van Taalverhaal is extra stof te vinden. Bij elk blok van elke groep zijn er verrijkingsopdrachten waarbij de leerling gebruikt maakt van informatie op internet. Herhalingsoefeningen zijn er ook bij elk blok, zoals de plaatjespuzzel, waarmee extra geoefend kan worden met de kijkwoorden. 17

20 Les 5 in het leerlingenboek De leerkracht legt een onderwerp over woord- en zinsbouw uit en de leerlingen oefenen ermee. woord- en zinsbouw klassikale introductie van het onderwerp Les 6 Les 6 is een woord- en zinsbouwles in het werkschrift. De leerling oefent in deze les zelfstandig met de stof uit les 5. 18

21 Les 7 in het leerlingenboek stellen link naar verhaallijn Leerlingen schrijven een functionele tekst (af) die aansluit bij de verhaallijn. Les 8 In de laatste les (les 8) oefenen groep 4, 5 en 6 in het werkschrift met woorden uit voorgaande blokken en groepen. Hierbij gaat het om relaties tussen woorden, zoals betekenisvelden, synoniemen en figuurlijk taalgebruik. In groep 7 en 8 is deze les ook een stelles waarin leerlingen de stelopdracht van les 7 afmaken. 19

22 Taalverhaal Spelling Spelling is weliswaar onlosmakelijk verbonden met taal, Taalverhaal Spelling is níet onlosmakelijk verbonden met Taalverhaal Taal. U kunt Spelling ook naast andere taalmethoden inzetten. Taalverhaal Spelling van dichterbij bekeken Taalverhaal Spelling is een functionele spellingmethode: oefeningen zijn zo mogelijk toepassingsgericht en leerlingen oefenen woorden in een rijke context. Leerlingen worden aangewend kritisch naar hun eigen spelling te kijken; niet alleen in de spellingles, maar ook bij andere vakken en buiten de school. De zogenoemde Woordoppasser helpt hen daarbij. Woordpakketten: afwisseling en tempoverschillen Taalverhaal Spelling biedt iedere jaargroep (4 tot en met 8) veertig woordpakketten aan. Elk woordpakket bestaat uit vijftien woorden die in het werkschrift staan. Daarnaast kunnen de leerlingen oefenen met veertig spellen in het oefenboek. Elke week gaat de groep aan de slag met twee woordpakketten. Tijdens de eerste (leerkrachtgebonden) spellingles biedt u het eerste woordpakket aan. In de tweede (zelfstandige) les oefenen de leerlingen dit pakket. In de derde les van de week pakken de leerlingen ook nog zélf een woordpakket aan. De woorden uit dit tweede pakket bevatten dezelfde spellingproblemen als het eerste en tijdens de zelfstandige verwerking is er sprake van een goede sturing. De afwisseling in aanpak sluit naadloos aan op de wisselwerking tussen de zelfstandige en leerkrachtgebonden les. In de laatste les herhalen en verdiepen leerlingen de woorden uit de twee woordpakketten van die week in het oefenboek en op software. Oefenboek Spelling Er zijn twee oefenboeken Spelling: één voor groep en één voor groep 7-8. Met de twintig algemene spellingspelletjes uit deze boeken oefenen de leerlingen de woordpakketten uit het werkschrift nog eens extra. Daarnaast bevat een oefenboek nog veertig spelletjes die gericht zijn op specifieke woordpakketten. De twee oefenboeken kunt u inzetten voor tempodifferentiatie tijdens de reguliere les én op extra oefenmomenten. Schrijfaanwijzingen die als muziek in de oren klinken De auditieve kant van spellen neemt een belangrijke plaats in bij Taalverhaal Spelling. Elk woord gaat vergezeld van de schrijfaanwijzing Luister naar het (stukje van het) woord. Per categorie woorden volgt er dan nog een algemene schrijfaanwijzing: luister onthoud ook zo regel Schrijf het woord zoals je het hoort Onthoud hoe je het woord moet schrijven Schrijf het stukje van het woord als het stukje dat je al kent Let op: pas de regel toe (ook voor werkwoordspelling) Leuke spellingliedjes ondersteunen de aanwijzingen. Zo is er een liedje over de pestletter r, een meezinger over woorden met ei en ij en een aanstekelijk deuntje met tekst en uitleg over korte en lange klanken. Overzicht voor de leerling Spellingfouten maak je als je de spellingregels verkeerd toepast. Leerlingen moeten een zeker overzicht hebben om de regels juist toe te passen. De methode biedt twee overzichtschema s: één voor de onveranderlijke woorden en één voor de werkwoordspelling. Elk woord leidt met behulp van de schema s naar de juiste spellingswijze. Door het gebruik van de schema s zal werkwoordspelling geen struikelblok meer vormen. 20

23 De organisatie van Spelling Taalverhaling Spelling kent net als Taal voor ieder jaar een indeling in vijf blokken van elk zeven weken. De zevende week is de toets- en herhalingsweek. Per week zijn er vier lessen spelling van twintig minuten. Ook bij Taalverhaal Spelling wisselen de organisatievormen van de lessen zich af: één instructieles en drie zelfwerkzame lessen. Deze afwisseling tussen leerkrachtgebonden en zelfstandige lessen maakt het werken met Taalverhaal in combinatiegroepen eenvoudig. De eerste drie lessen staan in het werkschrift en zijn afwisselend leerkrachtgebonden en zelfstandig. In de vierde les herhalen en verdiepen leerlingen de stof uit de voorgaande drie lessen. In totaal biedt Taalverhaal Spelling per blok acht woordpakketten van elk vijftien woorden aan. Daarnaast staan in het oefenboek nog tweehonderd woorden per groep waarmee de leerlingen kunnen oefenen. Didactische uitgangspunten Taalverhaal Spelling In elke spellingles met Taalverhaal Spelling komen altijd één of meer van de vier didactische uitgangspunten terug: Functioneel spellen Het spellinggeweten Auditieve benadering Contextrijke oefeningen JAAR BLOK WEEK/ WOORDPAKKET Week 1: woordpakket 1 en 2 Week 2: woordpakket 3 en 4 Week 3: signaleringsdictee over en herhaling van woordpakketten 1 t/m 4 week 4: woordpakket 5 en 6 week 5: woordpakket 7 en 8 week 6: signaleringsdictee over en herhaling van woordpakketten 5 t/m 8 week 7: controledictee over en herhaling van woordpakket 1 t/m 8 INHOUD Week 1-2, 4-5 Les 1: leerkrachtgebonden Les 2: zelfstandig Les 3: zelfstandig Les 4: herhaling en verdieping, zelfstandig Week 3 en 6 Les 1: zelfstandig Les 2 : dictee, leerkrachtgebonden Les 3: remediëring, herhaling en verdieping Les 4: herhaling en verdieping, zelfstandig Week 7 Les 1: dictee Les 2: remediëring, herhaling en verdieping Les 3: remediëring, herhaling en verdieping Les 4: remediëring, herhaling en verdieping 21

24 Les 1 en 2 in het werkschrift Les 1 is een klassikale les waarin het eerste woordpakket wordt geïntroduceerd en de leerlingen met opdracht 1 oefenen. In les 2 oefenen de leerlingen zelfstandig met het eerste woordpakket (opdracht 2 en 3). 22

25 Les 3 en 4 in het werkschrift In les 3 maken de leerlingen opdracht 4,5 en 6. Ze stellen zelfstandig een tweede woordpakket samen. De woorden in dit woordpakket hebben hetzelfde spellingprobleem als het eerste woordpakket. Software In les 4 gaan leerlingen zelfstandig herhalen en verdiepen met de software. 23

26 Zorgverbreding en differentiatie Taalverhaal is voor zowel Taal als Spelling echt een methode voor álle leerlingen. Dus ook voor leerlingen met een taalachterstand en leerlingen voor wie het Nederlands niet de eerste taal is. Daarnaast vergeten we de vlotte leerling niet en is er herhalings- en verdiepingsstof op meerdere niveaus. Taalverhaal biedt woorden mét lidwoord en de oefeningen altijd in een betekenisvolle context aan. De betekenis van (nieuwe) woorden is immers van cruciaal belang voor het begrip en het leerproces. Leerlingen voor wie het Nederlands niet de eerste taal is, zijn hier bijzonder bij gebaat. De aansluiting van Taalverhaal bij alledaagse en herkenbare situaties komt ook tot uitdrukking in de multiculturele keuze voor de thema s en hoofdpersonen van het verhaal. NT2-leerlingen Voor leerlingen voor wie het Nederlands niet de eerste taal is, heeft u geen additionele materialen nodig. Voor u zijn er extra aanwijzingen als u met Taalverhaal werkt in groepen met veel anderstalige leerlingen. Ook de vele differentiatiemogelijkheden voor tempo en niveau zorgen voor gebruiksgemak en maken Taalverhaal uitermate geschikt voor NT2-leerlingen. Verschillende niveaus en tempo Taalverhaal houdt rekening met de verschillende niveaus van kinderen in een klas. De taaltaken in de communicatieve (klassikale) lessen zijn zo ingericht dat ze op meer niveaus uitgevoerd kunnen worden. Ook taalzwakke leerlingen komen hierbij niet buiten spel te staan. Bovendien is er voor hen de mogelijkheid tot preteaching voorafgaand aan de klassikale les. Met de invoering van het Maatschrift vallen de lees- en taalzwakke leerlingen ook tijdens de zelfstandige lessen niet meer buiten de boot. Het Maatschrift biedt deze lessen aan op hun niveau, zodat de leerlingen echt zelfstandig kunnen werken. Omdat zij zo minder begeleiding nodig hebben, zal hun succeservaring groter zijn en krijgen ze meer plezier in taal. Daarnaast kunt u als leerkracht heel gemakkelijk bepalen op welk niveau de individuele leerling met de software (of op het printblad) remedieert, herhaalt of verdiept: niveau 1 biedt stof die makkelijker is dan de kernstof, niveau 2 sluit aan bij het niveau van de kernstof en het derde niveau biedt de taalsterke leerling meer uitdaging. Taalverhaal biedt eveneens niveaudifferentiatie in de vorm van remedial teaching-stof ná een toets. Met de extra opdrachten in boek en werkschrift kunt u inspringen op het tempo van een leerling. Leerlingen die eerder klaar zijn met een les in het leerlingenboek kunnen (verder) werken aan extra opdrachten. Extra opdrachten De extra opdrachten in het leerlingenboek (les 1, 3, 5 en 7) bestaan in groep 4 tot en met 6 voornamelijk uit taalspelletjes met letters, doelwoorden, zinnen en symbolen. De extra opdrachten in de werkschriften (les 2, 4, 6 en 8) van deze groepen zijn gemarkeerd met een ster. Deze steropdrachten hebben altijd hetzelfde onderwerp als de les. Leerlingen die in de spellingles tijd over hebben, kunnen aan de slag met de spellingspelletjes in het oefenboek. 24

27 Taalverhaal digitaal De software bij Taalverhaal Taal en Taalverhaal Spelling is onlosmakelijk aan de methode verbonden; het materiaal is niet additioneel. Veel stof die niet tot de basisstof behoort, biedt Taalverhaal digitaal aan. Dit geldt vooral voor niveaudifferentiatie, maar ook voor tempodifferentiatie. Herhalings- en verdiepingsstof, preteaching en remediëren De software van Taalverhaal biedt naast opdrachten die (taalzwakke) leerlingen voorafgaand aan de les kunnen uitvoeren (pre-teaching) en stof die u na de les of na een toets als remediërend materiaal in kunt zetten, eveneens herhalings- en verdiepingsstof op meer niveaus. Deze stof sluit aan op de zelfstandige lessen. Aansluiting bij folio De inhoud van het computerprogramma van Taalverhaal is afgestemd op de folio-onderdelen. Leerlingenboeken, handleidingen en computerprogramma sluiten naadloos op elkaar aan. Daarnaast kunt u van het digitale materiaal ook heel gemakkelijk zelf folio-materiaal maken in de vorm van printbladen. Praktische printbladen Een groot deel van de oefeningen op de software is te printen. De printbladen kunt u inzetten als er onvoldoende computers beschikbaar zijn of als u de software om een andere reden (nog) niet optimaal kunt benutten. Digitale toetsregistratie De digitale toetsregistratie* bij Taalverhaal Taal & Spelling gebruikt u vanaf groep 3 om de scores van de leerlingen op de methodegebonden toetsen te registreren en de vorderingen gemakkelijk te volgen. Direct na het invullen van de toetsscores worden de resultaten zichtbaar. Ook is te zien wat het bijbehorende vervolgtraject is voor de leerlingen: Remediëringsstof, Herhalingsstof of Verdiepingsstof. Kijk voor meer informatie of bestelgegevens op Materiaal voor het digibord bij Taalverhaal Voor Taalverhaal is er de cd-rom** Pdf s voor het digibord Taalverhaal (digibordboeken). Daarmee is het mogelijk op het digibord te bladeren door de Vertelplaten, de Leerlingenboeken en de Werk- of Maatschriften. Op deze manier kunt u gemakkelijk aanwijzingen geven of opdrachten toelichten. * De digitale toetsregistratie is te bestellen met het isbn-nummer: ** De cd-rom is te bestellen met het isbn-nummer:

28 Wilt u meer weten? Bent u nieuwsgierig naar het lesmateriaal? Heeft u nog vragen over de structuur, leerstofverdeling en de software van Taalverhaal? Neem dan contact op met onze klantenservice, of mail naar: po@thiememeulenhoff.nl ThiemeMeulenhoff primair onderwijs Postbus AA Zutphen Vraag nu de Gratis digitale methode presentatie aan met de antwoordkaart!