Belastingdienst. Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten 2014

Transcriptie

1 Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten 2014

2 Inhoud 1 Inleiding Gebruikte begrippen en afkortingen Drukkende kosten 4 2 Uitgaven voor levensonderhoud van kinderen tot 21 jaar Met terugwerkende kracht betaalde alimentatie Aanvraag studiefinanciering te laat Studiefinanciering op nihil Co-ouderschap en aftrek uitgaven voor levensonderhoud Aftrek uitgaven levensonderhoud (klein)kinderen? Eigen vermogen ondersteunde 6 3 Specifieke zorgkosten Uitgaven wegens ziekte of invaliditeit Fysiotherapie zonder voorschrift van arts Uitgaven aan een dyslexietherapeut Kosten dagbehandeling van mensen met geheugenproblemen Kosten in verband met opname AWBZ-instelling gemoedsbezwaarde Aftrek kosten indien zorgverlener inwoont bij zorgafhankelijke Kaalheid, vetophoping, rimpels e.d Voedingssupplementen Kosten bezoek bedrijfsarts Contributie belangenverenigingen Leefkilometers of extra vervoerskosten? Particuliere ziekenverpleging en bemiddelingskosten Extra vakantiekosten voor belastingplichtige in AWBZ-instelling Farmaceutische en andere hulpmiddelen Extra verwarming Kosten hoortoestellen Cursus omgaan met hulpmiddel Mantelzorgwoning Hartdefibrillator en alarmsysteem in appartementencomplex Dyslexiepakket Kosten multifocale of accommoderende lenzen Afschrijving scootmobiel Extra gezinshulp Kwitantie ook factuur? Voeding gezinshulp Gezinshulp en gewone hulp Alfahulpverlening Dieet Dieetbevestiging of voorschrift Weigeren verklaring arts op grond van KNMG-richtlijn Kosten kleding en beddengoed specificeren bij toepassing lage forfait? Reiskosten ziekenbezoek bij ziekte broer Verhoging uitgaven voor specifieke zorgkosten bij plaatsen kroon 16 Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

3 4 Weekenduitgaven voor gehandicapten van 21 jaar of ouder Reisafstand weekenduitgaven voor gehandicapten Woon/zorgvorm en weekenduitgaven voor gehandicapten 17 5 Scholingsuitgaven Aftrekmogelijkheden bij Wet studiefinanciering Scholingsuitgaven door ouders voorgeschoten Scholingsuitgaven. Kosten deelname aan congressen Scholingsuitgaven. Lidmaatschapskosten van beroeps- of wetenschappelijke verenigingen 20 Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

4 1 Inleiding Dit document bevat vragen en antwoorden over uitgaven voor levensonderhoud van kinderen, specifieke zorgkosten, weekenduitgaven voor gehandicapten en scholingsuitgaven. In dit document is uitgegaan van de wetteksten en cijfers voor het jaar Gebruikte begrippen en afkortingen Wet IB 2001 Wet inkomstenbelasting 2001 WSF 2000 Wet studiefinanciering 2000 UBIB 2001 Uitvoeringsbesluit inkomstenbelasting 2001 URIB 2001 Uitvoeringsregeling inkomstenbelasting 2001 WSF Wet studiefinanciering Drukkende kosten Persoonsgebonden aftrekposten zijn alleen aftrekbaar als het gaat om zogenoemde drukkende kosten. Dit wordt het drukken-criterium genoemd en is geregeld in artikel 6.1, eerste lid, onderdeel a, van de Wet IB Het gaat er kort gezegd om dat de kosten uit eigen middelen moeten zijn voldaan. Verstrekkingen of vergoedingen van derden (voor de betreffende uitgaven of middelen) hebben dan ook tot gevolg dat de kosten voor dat gedeelte niet drukken. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

5 2 Uitgaven voor levensonderhoud van kinderen tot 21 jaar (Afdeling 6.4 van de Wet IB 2001) 2.1 Met terugwerkende kracht betaalde alimentatie Een belastingplichtige voldoet met terugwerkende kracht aan zijn alimentatieverplichtingen voor zijn kinderen over eerdere jaren. Komt hij voor die jaren alsnog in aanmerking voor aftrek van uitgaven voor levensonderhoud? Nee, als in de betreffende jaren niet daadwerkelijk is betaald, moeten (per definitie) de uitgaven voor het levensonderhoud immers voor rekening van anderen zijn gekomen. In die situatie heeft belastingplichtige de ondersteunde niet feitelijk onderhouden en is daarom geen aftrek mogelijk. De uitgaven kunnen in het jaar van betaling wel worden betrokken in de beoordeling of in dat jaar aan de gestelde onderhoudsvereisten werd voldaan. De Commissie voor de Verzoekschriften uit de Tweede Kamer der Staten-Generaal kan zich daarin ook vinden (Kamerstukken II 1995/96, 24425, nr. 75). 2.2 Aanvraag studiefinanciering te laat Een student vraagt na 1 oktober (te laat) studiefinanciering aan. Hij krijgt deze met terugwerkende kracht tot 1 oktober, echter niet de OV-jaarkaart. Zijn vader claimt aftrek van uitgaven voor levensonderhoud, omdat zijn zoon op 1 oktober (peildatum) nog geen studiefinanciering had. Is dat terecht? Er bestond recht op studiefinanciering, deze is alleen te laat aangevraagd. Met terugwerkende kracht is er ook studiefinanciering ontvangen (met uitzondering van de OV-jaarkaart). Beslissend voor de vraag of aftrek van uitgaven voor levensonderhoud van kinderen mogelijk is, is of er recht is op studiefinanciering. Of daadwerkelijk studiefinanciering werd ontvangen, is eigenlijk niet van belang. Er is hier dus geen ruimte voor aftrek van uitgaven voor levensonderhoud. 2.3 Studiefinanciering op nihil Vader en moeder hebben een studerend kind dat recht heeft op studiefinanciering volgens de WSF. Voor de eerste studiejaren laat het kind het recht op WSF echter op nihil stellen, omdat ze er in het laatste deel van de studie gebruik van wil maken. De ouders ondersteunen het kind gedurende de eerste jaren financieel (tot en met de leeftijd van 21 jaar) en claimen aftrek kosten levensonderhoud kinderen. Hebben zij recht op aftrek? Ouders hebben geen recht op aftrek levensonderhoud als een kind wel recht heeft op studiefinanciering maar deze op nihil laat stellen of deze om wat voor reden dan ook niet aanvraagt. De wettekst spreekt van recht op studiefinanciering en niet over daadwerkelijk ontvangen van studiefinanciering (artikel 6.14, lid 1, onderdeel c, van de Wet IB 2001). 2.4 Co-ouderschap en aftrek uitgaven voor levensonderhoud Is bij co-ouderschap aftrek van de bijdrage in het levensonderhoud van het kind mogelijk? Bij co-ouderschap wordt het kind op basis van een overeenkomst in gelijke mate door beide ouders verzorgd en onderhouden. De kinderbijslag wordt in dat geval gelijk verdeeld over beide ouders, tenzij de ouders in de overeenkomst anders zijn overeengekomen (artikel 5a van het Samenloopbesluit kinderbijslag - zoals dat artikel sinds 5 oktober 1995 luidt). Beide ouders hebben daardoor recht op kinderbijslag en beide ouders kunnen dat recht ook geldend maken. Hierbij wordt het recht op kinderbijslag van één van de ouders niet uitbetaald en het recht van de andere ouder wordt wel uitbetaald (hoewel de uitbetaling soms wordt verdeeld over beide ouders). Aftrek van uitgaven voor levensonderhoud is alleen mogelijk bij de ouder wiens recht op kinderbijslag niet wordt uitbetaald. Het maakt verder niet uit hoe de uitbetaling van het recht op kinderbijslag van de andere ouder daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Zie artikel 35 van de URIB Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

6 2.5 Aftrek uitgaven levensonderhoud (klein)kinderen? Van een gezin met kinderen wordt de moeder voor langere tijd in een verpleeginstelling opgenomen. De grootouders zorgen vanaf juni 2013 voor de kinderen. Vader blijft in de echtelijke woning wonen. Hij heeft een inkomen van per jaar. In 2013 maken de grootouders kosten voor het inrichten van slaapkamers voor de kinderen ad 900 en overige kosten. Voor de inrichting van de slaapkamers claimen zij een aftrek van 900. Voor de overige kosten claimen zij de forfaitaire bedragen. Bestaat er voor de grootouders recht op aftrek van uitgaven voor levensonderhoud? De kleinkinderen zijn in beginsel geen kinderen als bedoeld in Afdeling 6.4 van de Wet IB De ondersteuning van de kleinkinderen komt hierdoor niet voor aftrek van uitgaven voor levensonderhoud in aanmerking. Als ervan wordt uitgegaan dat de ondersteuning aan de zoon ten goede komt, kan mogelijk recht op aftrek voor de uitgaven voor levensonderhoud bestaan als de zoon jonger dan 21 jaar is. De behoeftigheid van de zoon moet dan worden onderzocht. Indien de zoon behoeftig is (bijvoorbeeld door zeer hoge verpleegkosten van zijn echtgenote die niet worden vergoed), moet de gedrongenheid van zijn ouders worden beoordeeld. Van belang is dan of er andere potentiële ondersteuners zijn of dat het mogelijk is om een lening af te sluiten. Als de behoeftigheid van de zoon en de gedrongenheid van zijn ouders komt vast te staan, bestaat recht op aftrek voor uitgaven voor levensonderhoud tot de forfaitaire bedragen van artikel 36 van de URIB 2001 (zie voor deze bedragen ook Eigen vermogen ondersteunde Een belastingplichtige ondersteunt zijn dochter (jonger dan 21 jaar) met per maand. De dochter heeft geen inkomen maar is in bezit van een eigen woning met een ruime overwaarde. Omdat zij haar eigen huis niet wil opeten wil zij geen bijstandsuitkering aanvragen. Kan belastingplichtige de uitgaven als uitgaven voor levensonderhoud aftrekken? In het algemeen staat eigen vermogen van een ondersteunde de aftrek van uitgaven voor levensonderhoud in de weg. Alleen als er bijzondere omstandigheden zijn die aantasting van het vermogen in de weg staan, kan toch sprake zijn van behoeftigheid van de dochter en zou belastingplichtige zich gedrongen kunnen voelen de uitkering te doen. Uit de jurisprudentie blijkt dat een bijzondere omstandigheid niet snel aanwezig wordt geacht. Een zeer klein vermogen (bijvoorbeeld het vermogen dat ingevolge de Wet werk en bijstand niet behoeft te worden aangesproken) kan buiten beschouwing blijven. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

7 3 Specifieke zorgkosten 3.1 Uitgaven wegens ziekte of invaliditeit Wanneer komt een belastingplichtige in aanmerking voor aftrek van specifieke zorgkosten wegens ziekte of invaliditeit? Om uitgaven in aanmerking te kunnen nemen als specifieke zorgkosten moet aan de volgende voorwaarden zijn voldaan: 1 de uitgaven zijn gedaan voor de belastingplichtige, zijn partner, zijn jonger dan 27-jarige kinderen, tot zijn huishouden behorende ernstig gehandicapte personen van 27 jaar of ouder of bij de belastingplichtige inwonende zorgafhankelijke ouders, broers of zusters; 2 de uitgaven zijn gedaan in verband met ziekte of invaliditeit; 3 de uitgaven vallen onder één van de rubrieken genoemd in artikel 6.17, eerste lid, van de Wet IB 2001; 4 als het gaat om uitgaven voor genees- en heelkundige hulp moet het gaan om behandeling: door een naar Nederlandse begrippen bevoegde arts; door een paramedicus mits op voorschrift en onder begeleiding van een naar Nederlandse begrippen bevoegde arts; of door een paramedicus als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan (zie ook vraag 3.2). Ooglaserbehandelingen ter vervanging van bril of contactlenzen zijn echter uitgesloten; 5 de uitgaven behoren niet tot de beperkingen van uitgaven voor specifieke zorgkosten die zijn genoemd in artikel 6.18 van de Wet IB 2001; 6 de uitgaven moeten drukken; 7 de belastingplichtige kan zich redelijkerwijs niet aan deze uitgaven onttrekken (voelt zich redelijkerwijs gedrongen om de uitgaven te doen). Verzoeken om met toepassing van de hardheidsclausule aftrek van specifieke zorgkosten toe te staan voor uitgaven die niet zijn opgesomd in artikel 6.17 van de Wet IB 2001 worden afgewezen. De wetgever heeft bewust gekozen voor een beperking van de als specifieke zorgkosten aan te merken uitgaven tot die welke in artikel 6.17 van de Wet IB 2001 worden genoemd. De door de wetgever noodzakelijk geachte uitzonderingen hierop, zijn uitdrukkelijk in de wet opgenomen. Aan de artikelen 6.1 en 6.17 van de Wet IB 2001 ligt de gedachte ten grondslag dat uitsluitend uitgaven wegens ziekte of invaliditeit als specifieke zorgkosten in aanmerking kunnen komen, als en voor zover zij direct verband houden met de ziekte of invaliditeit en de belastingplichtige zich daaraan op grond van medische noodzaak redelijkerwijs niet kan onttrekken. Een zijdelingse samenhang met de ziekte of invaliditeit is niet voldoende. 3.2 Fysiotherapie zonder voorschrift van arts Een belastingplichtige heeft rugklachten en gaat, zonder verwijsbrief van de huisarts, naar de fysiotherapeut. De fysiotherapeut bepaalt aan de hand van een intake dat de behandeling conform richtlijnen en protocollen tot zijn deskundigheidsgebied behoort. Behandeling volgt. Kan deze belastingplichtige de uitgaven voor fysiotherapie als specifieke zorgkosten in aanmerking nemen? Ja, met ingang van 2012 kunnen uitgaven voor een behandeling door een fysiotherapeut, diëtist, ergotherapeut, logopedist, oefen therapeut, orthoptist, podotherapeut, mondhygiënist en huidtherapeut (paramedicus), voor zover de behandelingen rechtstreeks voortvloeien uit ziekte of invaliditeit, als specifieke zorgkosten in aanmerking worden genomen. Deze uitgaven zijn alleen aftrekbaar als de belastingplichtige beschikt over een verklaring van de paramedicus waaruit onder andere het medische karakter van de (reeks van) behandeling(en) blijkt. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

8 3.3 Uitgaven aan een dyslexietherapeut Een belastingplichtige wil de kosten van een dyslexietherapeut aftrekken als specifieke zorgkosten. Is een dyslexietherapeut een paramedicus in de zin van artikel 6.17, negende lid, onderdeel b, van de Wet IB 2001 en kan de belastingplichtige de kosten als specifieke zorgkosten in aanmerking nemen? Dyslexie kan worden aangemerkt als een ziekte dan wel als een vorm van invaliditeit. Een dyslexietherapeut valt onder de definitie van paramedicus. Dit betekent dat als de behandeling door de paramedicus, in dit geval de dyslexietherapeut, plaatsvindt op voorschrift en onder begeleiding van een arts, de kosten aftrekbaar zijn. 3.4 Kosten dagbehandeling van mensen met geheugenproblemen Een belastingplichtige lijdt aan de ziekte van Alzheimer. Hij maakt gebruik van een dagbesteding voor dementerende ouderen. Hij gaat naar deze dagbesteding voor zijn eigen welzijn en het welzijn van zijn naasten, niet in het kader van een geneeskundige behandeling. Deze dagbesteding is alleen mogelijk met een indicatie van het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ). Op de dagbesteding is geen geneeskundig personeel (arts of verpleegkundige) aanwezig. De dagbesteding wordt verzorgd door activiteitenbegeleiders (mbo-3 en niet opgenomen in de registratie beroepen in de individuele gezondheidszorg (BIG)). Er vindt periodiek overleg plaats tussen het personeel van de dagbesteding en de overkoepelende organisatie die de hulpverlening voor dementerenden uitvoert (waar wel een arts en verpleegkundigen toe behoren). Deze organisatie stuurt ook bij, bijvoorbeeld door een dag extra opvang te adviseren, de opvang op een andere dag te verlenen, maar niet ten aanzien van de inhoud van de opvang. Kunnen de kosten van de dagbesteding als specifieke zorgkosten in aanmerking worden genomen? Nee, er is geen sprake van een behandeling door een arts zoals bedoeld in artikel 6.17, negende lid, onderdeel a, van de Wet IB De behandeling wordt daarnaast niet door een paramedicus uitgevoerd op voorschrift en onder begeleiding van een arts (artikel 6.17, negende lid, onderdeel b, van de Wet IB 2001). Ten slotte is geen sprake van een behandeling door een bij ministeriële regeling aan te wijzen paramedicus (artikel 6.17, negende lid, onderdeel c, van de Wet IB 2001). Op grond hiervan kan de belastingplichtige de kosten van de dagbesteding niet als specifieke zorgkosten in aanmerking nemen. Opmerking Naast dagbesteding bestaat ook de mogelijkheid van dagbehandeling. Dit is een veel zwaardere vorm van begeleiding van de dementerende en zijn naasten. Hierbij worden andere disciplines ingeschakeld zoals fysiotherapeuten, geriaters, psychologen en psychiaters. Hierbij is vaak wel sprake van een behandeling door een arts of ten minste op voorschrift en onder begeleiding van een arts door een paramedicus. 3.5 Kosten in verband met opname AWBZ-instelling gemoedsbezwaarde Een belastingplichtige is gemoedsbezwaarde. Eén van zijn kinderen verblijft in een AWBZ-instelling. Belastingplichtige betaalt de volledige rekening van het verblijf en niet zoals niet-gemoedsbezwaarden alleen een niet-aftrekbare (inkomensafhankelijke) eigen bijdrage AWBZ. Mag de volledige rekening in aanmerking worden genomen bij het bepalen van de aftrek specifieke zorgkosten of mag alleen het ziektekostendeel in aanmerking worden genomen? Moet er rekening gehouden worden met een (fictieve) eigen bijdrage? Bij verblijf in een AWBZ-instelling worden de kosten, bij niet gemoedsbezwaarden, betaald uit de AWBZ. Op grond van artikel 6 van de AWBZ kan een eigen bijdrage voor levensonderhoud en medische kosten in rekening worden gebracht. Deze eigen bijdrage is op grond van art. 6.18, eerste lid, onderdeel c, van de Wet IB 2001 niet aftrekbaar. Een belastingplichtige die als gemoedsbezwaarde is geregistreerd bij de SVB heeft ontheffing van de verplichting tot het betalen van o.a. AWBZ-premie. In plaats hiervan wordt premievervangende inkomsten- of loonbelasting geheven. Deze belasting wordt afgedragen aan het Zorginstituut Nederland (voorheen het College voor Zorgverzekeringen) voor de kosten van medische zorg voor gemoedsbezwaarden. Per huishouden houdt het Zorginstituut Nederland een spaartegoed bij, waaruit een gemoedsbezwaarde kosten voor medische zorg kan declareren. Bij verblijf van een (gezinslid van een) gemoedsbezwaarde in een AWBZ-instelling brengt de instelling de kosten (van levensonderhoud en medische zorg) bij de gemoedsbezwaarde in rekening. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

9 Voor zover belastingplichtige geen vergoeding ontvangt uit het spaartegoed is er sprake van drukkende kosten voor genees- en heelkundige hulp. Deze kosten kunnen worden aangemerkt als specifieke zorgkosten. Om te bepalen welke kosten betrekking hebben op genees- en heelkundige hulp zal de belastingplichtige een gespecificeerde nota moeten overleggen. Hij kan hierbij een berekening maken die vergelijkbaar is met de berekening zoals opgenomen in de goedkeuring van punt 2.2. van het besluit van 4 april 2013, nr. BLKB2013/473M. De belastingplichtige hoeft overigens geen rekening te houden met de niet-aftrekbare eigen bijdrage voor levensonderhoud en medische kosten omdat het aftrekbare bedrag van de kosten voor geneesen heelkundige hulp op een andere wijze worden bepaald. 3.6 Aftrek kosten indien zorgverlener inwoont bij zorgafhankelijke Belastingplichtige (degene die hulp verleent) is in 2008 bij haar zorgafhankelijke moeder in gaan wonen. Tot aan het overlijden op 28 maart 2014 heeft zij haar moeder verzorgd. Behoort de moeder tot de personen die kwalificeren voor aftrek wegens uitgaven voor specifieke zorgkosten als bedoeld in artikel 6.16 van de Wet IB Het gaat hier met name om de vraag of het van belang is dat belanghebbende is gaan inwonen bij haar zorgafhankelijke moeder en niet andersom. Ja, ook in de situatie dat de belastingplichtige gaat inwonen bij het zorgafhankelijke familielid behoort het zorgafhankelijke familielid tot de groep van personen als bedoeld in artikel 6.16 van de Wet IB Kaalheid, vetophoping, rimpels e.d. Belastingplichtige is 55 jaar. Hij is gedeeltelijk kaalhoofdig en laat een haartransplantatie (kosten ) uitvoeren. Zijn deze kosten aan te merken als specifieke zorgkosten? Leefgewoonten, aanleg en het natuurlijk proces van ouder worden, kunnen zich manifesteren door lichamelijke veranderingen (kaalheid, vetophoping, rimpels en dergelijke). Op zich zijn deze niet als ziekte in de zin van Afdeling 6.5 van de Wet IB 2001 aan te merken. Deze veranderingen kunnen evenwel leiden tot psychische stoornissen of lichamelijke klachten (bijvoorbeeld veroorzaakt bij aanzienlijk overgewicht) welke een zodanige ernst en omvang hebben dat deze wel als ziekte kunnen worden beschouwd. Belastingplichtige zal dit aannemelijk moeten maken. Alleen het uitgeven van een aanzienlijk bedrag is hiertoe onvoldoende. Het kan zijn dat de kaalhoofdigheid en dergelijke het gevolg of bijverschijnsel is van een ziekte of van het gebruik van geneesmiddelen wegens een ziekte, bestraling en dergelijke. Als dat het geval is, kunnen de kosten, als overigens aan de voorwaarden wordt voldaan, wel als specifieke zorgkosten worden aangemerkt. 3.8 Voedingssupplementen Een belastingplichtige volgt een therapie die naast het volgen van een dieet ook bestaat uit het gebruik van vitamines en mineralen ter verhoging van de weerstand. Zijn deze uitgaven voor vitamines en mineralen aftrekbaar? Uitgaven voor voedingssupplementen zoals vitamines en mineralen zijn in het algemeen niet aftrekbaar. Aftrek als geneesmiddel is alleen mogelijk is als het gaat om middelen die als geneesmiddel worden aangemerkt en die niet voor andere doeleinden dan als geneesmiddel plegen te worden aangewend. Uitsluitend als vitamines en mineralen op medisch voorschrift in het kader van een therapie worden gebruikt, is aftrek mogelijk. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

10 3.9 Kosten bezoek bedrijfsarts Een belastingplichtige bezoekt de bedrijfsarts. Hij rijdt hiervoor acht keer in zijn auto naar een plaats op 95 kilometer van zijn woonplaats. De werkgever geeft hiervoor geen enkele vergoeding. Belastingplichtige neemt 8 x 2 x 95 x 0,28 als specifieke zorgkosten in aanmerking. Kan dat? Nee. Op grond van artikel 6.17, eerste lid, onderdeel b, van de Wet IB 2001 kunnen uitgaven voor vervoer tot de specifieke zorgkosten worden gerekend. Het moet dan gaan om uitgaven wegens ziekte of invaliditeit. Dit betekent dat, voor zover hier van belang, de uitgaven moeten zien op kosten van het gebruik van een auto door een zieke of invalide voor het ondergaan of met het oog op het ondergaan van een medische behandeling. Een bedrijfsarts verleent in zijn algemeenheid geen genees- of heelkundige hulp aan langdurig zieke medewerkers. De medische behandeling van belastingplichtige vindt plaats door de eigen huisarts of door een specialist. De reiskosten naar de bedrijfsarts zijn niet gemaakt voor het ondergaan van een medische behandeling en komen dan ook niet als specifieke zorgkosten voor aftrek in aanmerking Contributie belangenverenigingen Een belastingplichtige is lid van een belangenvereniging die zich richt op de belangen van mensen met een bepaalde ziekte. De belastingplichtige, die aan deze bepaalde ziekte lijdt, betaalt in verband met zijn lidmaatschap een contributie aan de belangenvereniging. Is de betaalde contributie aftrekbaar als specifieke zorgkosten? De betaalde contributie is in de meeste gevallen niet aftrekbaar als specifieke zorgkosten. Aftrek is alleen mogelijk als de contributie kan worden beschouwd als uitgaven wegens ziekte genoemd in artikel 6.17, eerste lid, van de Wet IB Daarvan zal meestal geen sprake zijn. Alleen als de activiteiten van de belangenvereniging bijna geheel bestaan uit het geven van medische informatie en directe hulp aan patiënten onder verantwoording van in de betreffende ziekte gespecialiseerde artsen, kunnen deze activiteiten worden aangemerkt als aan de leden verstrekte genees- of heelkundige hulp. Alleen in een dergelijke uitzonderingssituatie is de betaalde contributie aftrekbaar als specifieke zorgkosten Leefkilometers of extra vervoerskosten? Een lichamelijk gehandicapte belastingplichtige claimt aftrek van uitgaven van zogenoemde leefkilometers. Hij is in het bezit van een bestelbus. Kan belastingplichtige de uitgaven van deze leefkilometers aftrekken als specifieke zorgkosten? Uitgaven voor leefkilometers zijn aftrekbaar als in verband met ziekte of invaliditeit extra uitgaven voor vervoer worden gedaan. Dit is het geval als de totale vervoerskosten van de zieke of invalide belastingplichtige hoger zijn dan die van vergelijkbare (gezonde) personen en hij aannemelijk maakt dat deze hogere kosten voortvloeien uit de ziekte of invaliditeit. Een persoonsgebonden budget dat is verstrekt voor vervoersvoorzieningen moet de belastingplichtige in mindering brengen op de kosten omdat de kosten in zoverre niet drukken. Dit geldt ook voor eventuele andere vervoersvoorzieningen zoals een taxivergoeding. Bij het in aanmerking nemen van de kosten maakt het niet uit of de belastingplichtige in plaats van een normale personenauto een bestelbus gebruikt of een tweede auto heeft aangeschaft. Het gaat om de totale vervoerskosten. Daarbij kunnen CBS-cijfers en het jaarlijkse onderzoek van de Consumentenbond een indicatie geven over de gebruikelijke autokosten. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

11 3.12 Particuliere ziekenverpleging en bemiddelingskosten Een belastingplichtige lijdt aan de ziekte van Alzheimer. Hij is niet meer in staat zelfstandig te wonen. In plaats van belastingplichtige te laten opnemen in een verpleegtehuis besluit de familie hem thuis te laten verplegen. Daartoe doet men een beroep op een bemiddelende instelling voor particuliere ziekenverpleging. Er is geen persoonsgebonden budget aangevraagd. De totale kosten bedragen 400 tot 450 per dag (inclusief bemiddelingskosten). Zijn deze uitgaven voor hem aftrekbaar? De uitgaven, inclusief de bemiddelingskosten, zijn aftrekbaar voor zover het gaat om uitgaven voor medische verzorging. Als tevens huishoudelijke werkzaamheden worden verricht, zal moeten worden bepaald welk deel van de uitgaven hierop betrekking heeft. Artikel 6.17, derde tot en met vijfde lid, van de Wet IB 2001 regelt de beperkingen inzake de uitgaven voor extra gezinshulp. De uitgaven die betrekking hebben op huishoudelijke werkzaamheden zijn slechts aftrekbaar als en voor zover de in het derde lid van dit artikel vermelde drempel wordt overschreden Extra vakantiekosten voor belastingplichtige in AWBZ-instelling Een belastingplichtige verblijft in een AWBZ-instelling en heeft een indicatie als meervoudig complex gehandicapt. Hij neemt in 2014 deel aan een door de instelling georganiseerde collectieve bewonersvakantie. De AWBZ-instelling heeft de kosten van deze bewonersvakantie aan belastingplichtige afzonderlijk in rekening gebracht. De instelling heeft voor deze vakantie extra verplegend dan wel verzorgend personeel ingehuurd omdat de zorg vaak één op één is. Kan belastingplichtige de extra salariskosten en extra kosten van verblijf voor het verplegend en/of medisch personeel die aan hem in rekening zijn gebracht als specifieke zorgkosten in aanmerking nemen? Ja, de belastingplichtige kan de extra salariskosten en extra kosten van verblijf voor het verplegend en/of medisch personeel die aan hem in rekening zijn gebracht als gevolg van de collectieve bewonersvakantie, als specifieke zorgkosten in aanmerking nemen. De kosten van vakanties behoren niet tot het standaardpakket van verstrekkingen door AWBZ-instellingen. De vakantiekosten worden dus niet vergoed via de AWBZ en maken geen deel uit van de eigen bijdrage Farmaceutische en andere hulpmiddelen Extra verwarming Een belastingplichtige (MS-patiënt) claimt 25% van de jaarlijkse uitgaven van verwarming van zijn woning als specifieke zorgkosten. Is dit mogelijk? Gezien de limitatieve opsomming in artikel 6.17, eerste lid, van de Wet IB 2001 en op grond van de geldende jurisprudentie zijn uitgaven voor verwarming niet te rekenen tot de specifieke zorgkosten. De Hoge Raad is van oordeel dat (extra) verwarmingsuitgaven naar hun aard niet als hulpmiddel kunnen worden aangemerkt. Alleen een stoffelijke zaak kan hulpmiddel zijn in de zin van de Wet IB 2001 (Hoge Raad 3 juni 1998, nr ; LJN: A2292) Kosten hoortoestellen Belastingplichtige is slechthorend. De slechthorendheid is minder dan 35 db. In dat geval bestaat geen recht op vergoeding uit de basisverzekering. Zijn de aanschafkosten van een hoortoestel aftrekbaar als specifieke zorgkosten? Ja. De aanschafkosten zijn geheel aftrekbaar als specifieke zorgkosten. De belastingplichtige komt wel in aanmerking komt voor een vergoeding. Hiij kiest echter voor een toestel dat niet voor vergoeding in aanmerking komt, omdat het toestel op basis van de functiegerichte aanspraak niet valt binnen de selectie van hoortoestellen van de categorie waarin hij is ingedeeld. In die situatie is aftrek van de aanschafkosten mogelijk tenzij duidelijk is dat de belastingplichtige puur op grond van zijn persoonlijke voorkeur een ander hoortoestel heeft aangeschaft. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

12 Cursus omgaan met hulpmiddel Een belastingplichtige is invalide en heeft zijn auto laten aanpassen. Hij beschikt over een rijbewijs maar heeft extra rijlessen gevolgd om te kunnen omgaan met de aangepaste auto. Kunnen de kosten van de extra rijlessen worden aangemerkt als uitgaven voor specifieke zorgkosten? Ja. De extra rijlessen zijn zozeer verbonden met het hulpmiddel dat deze uitsluitend vanwege de medische noodzaak zijn gevolgd (vgl. Hof Amsterdam van , VN 2002/41.1.7). Als een belastingplichtige nog geen rijbewijs zou hebben, dan zou een berekening gemaakt moeten worden om te bepalen wat de extra kosten zijn voor het behalen van dit rijbewijs. Voor zover de belastingplichtige een vergoeding van derden krijgt voor de kosten van de extra rijlessen, is er geen ruimte voor aftrek. In dat geval is geen sprake van drukkende kosten. Verder is voor aftrekbaarheid nog van belang dat belastingplichtige zich redelijkerwijs gedrongen heeft kunnen voelen tot het doen van de uitgaven Mantelzorgwoning Belanghebbende heeft een mantelzorgwoning aangeschaft. Kan de mantelzorgwoning aangemerkt worden als een hulpmiddel in de zin van artikel 6.17, tweede lid, onderdeel b, van de Wet IB 2001? Nee, de aanschafkosten kunnen niet in aanmerking genomen worden als specifieke zorgkosten. Er is geen sprake van een hulpmiddel in de zin van artikel 6.17, tweede lid, onderdeel b, van de Wet IB 2001, nu dergelijke mantelzorgwoningen niet hoofdzakelijk door zieke of invalide personen worden gebruikt. Ook is de woning niet ontwikkeld om een elementaire lichaamsfunctie over te nemen Hartdefibrillator en alarmsysteem in appartementencomplex Een appartementengebouw bestaat uit achttien appartementen, bewoond door ouderen. Deze kopen samen een AED-apparaat (hartdefibrillator) en een alarmsysteem. Ook volgen zij een cursus voor de bediening van de AED. Kan iedere bewoner 1/18 deel van de uitgaven voor die zaken in aanmerking nemen als specifieke zorgkosten? Nee. Het appartementengebouw wordt bewoond door ouderen. Er kan pas sprake zijn van specifieke zorgkosten als een uitgave is gedaan wegens ziekte of invaliditeit. Ouderen behoren niet per definitie tot de groep zieken of invaliden. Een defibrillator, de bijbehorende cursus en het alarmsysteem kunnen dan ook niet in aanmerking worden genomen als specifieke zorgkosten. Als één van de bewoners ziek is (hartkwaal/ hartaandoening), kan een hartdefibrillator voor hem een hulpmiddel zijn. Een alarmsysteem wordt niet aangemerkt als hulpmiddel. Zo n systeem stelt een zieke of invalide niet in staat tot het verrichten van een normale lichaamsfunctie waartoe hij zonder dat middel niet in staat zou zijn. Verder is een dergelijk systeem niet van een zodanige aard dat het hoofdzakelijk door zieke of invalide personen wordt gebruikt. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

13 Dyslexiepakket Een belastingplichtige heeft een kind dat dyslexie heeft. Via internet wordt een softwarepakket gekocht voor Dit pakket zet geschreven tekst om in gesproken woord en heeft een unieke tweekleurige cursor voor het gemakkelijk meelezen. Het standaardpakket bevat woordenboeken in vier verschillende talen en de bijbehorende natuurlijke menselijke stemmen. Woordpredictie, synoniemlijsten en gesproken spellingcontrole helpen de gebruiker bij het schrijven. Docenten kunnen het softwarepakket gebruiken om leerlingen op interactieve wijze te ondersteunen bij hun studie en het maken van toetsen. Komen de uitgaven voor de aanschaf van dit softwarepakket in aanmerking voor aftrek als specifieke zorgkosten? Ja, de uitgaven voor de aanschaf van dit softwarepakket komen in aanmerking voor aftrek als specifieke zorgkosten. In het algemeen wordt dyslexie aangemerkt als een vorm van invaliditeit (zie ook vraag en antwoord 3.3). Van belang is hier of het softwarepakket is aan te merken als een hulpmiddel. Een hulpmiddel is een middel dat iemand in staat stelt tot het verrichten van een normale lichaamsfunctie waartoe hij zonder dat middel niet in staat zou zijn (artikel 6.17, eerste lid letter d, van de Wet IB 2001). Op grond van deze bepaling worden uitgaven tot de hulpmiddelen gerekend, voor zover deze van een zodanige aard zijn dat zij hoofdzakelijk door zieke of invalide personen worden gebruikt. Als dit zo is, hoeft de toets, of het softwarepakket een persoon tot het verrichten van normale lichaamsfuncties in staat stelt, niet meer plaats te vinden. Het softwarepakket is specifiek samengesteld voor de doelgroep dyslexiepatiënten. Daarmee onderscheidt het zich van overige softwarepakketten en is sprake van een hulpmiddel dat hoofdzakelijk door zieke of invalide personen wordt gebruikt. Het softwarepakket kan daarom worden aangemerkt als uitgave voor specifieke zorgkosten. Nu voldaan is aan alle voorwaarden is sprake van specifieke zorgkosten. Omdat er geen sprake is van een voorwerp van geringe waarde moet de belastingplichtige een afschrijving op het softwarepakket in aanmerking nemen. Dit bedrag wordt bepaald door de kosten van de aanschaf van het dyslexiepakket te verdelen over het aantal jaren dat het kind naar verwachting gebruik zal maken van het pakket Kosten multifocale of accommoderende lenzen Een belastingplichtige ondergaat een behandeling voor staar. Hierbij wordt de eigen ooglens van de patiënt verwijderd en vervangen door een kunstlens. Er zijn diverse soorten lenzen op de markt. Bij de standaardbehandeling is de kunstlens die monofocaal wordt geplaatst. Dit houdt in dat de focus is gericht op één punt, en dat de patiënt op die afstand scherp ziet. Om ook dichterbij scherp te kunnen zien, is na de operatie een (lees)bril nodig. Daarnaast bestaat de mogelijkheid te kiezen voor multifocale of accommoderende lenzen. Beide zorgen ervoor dat de patiënt zowel dichtbij als veraf scherp ziet, waardoor het gebruik van een bril wordt voorkomen. De behandeling waarbij multifocale lenzen worden gebruikt, komt voor vergoeding in aanmerking tot maximaal het bedrag dat vergoed zou worden bij toepassing van de monofocale lens. Voor het plaatsen van accommoderende lenzen wordt in het geheel geen vergoeding verleend. Komen de kosten, voor zover ze niet in aanmerking komen voor vergoeding, in aanmerking voor aftrek als specifieke zorgkosten? Voor de multifocale lenzen geldt dat geen aftrek mogelijk is voor het gedeelte dat niet wordt vergoed. Nu de lens (mede) wordt geplaatst ter ondersteuning van het gezichtsvermogen valt de behandeling (voor dat gedeelte) onder de uitzondering van artikel 6.17, tweede lid, onderdeel1 a, van de Wet IB Het gedeelte dat niet wordt vergoed, komt dus niet in aanmerking voor aftrek. Voor accommoderende lenzen, waarvoor in het geheel geen vergoeding wordt ontvangen, geldt dat slechts het gedeelte dat ziet op de behandeling wegens staar aftrekbaar is. Dit deel wordt ter vergemakkelijking van de uitvoering gesteld op 50%, tenzij de belastingplichtige aannemelijk maakt dat in zijn geval een hoger percentage zou moeten gelden. Het gedeelte dat ziet op het voorkomen van een bril, dus dat dient ter ondersteuning van het gezichtsvermogen, is niet aftrekbaar. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

14 Afschrijving scootmobiel Een belastingplichtige heeft in 2013 een scootmobiel gekocht. De scootmobiel wordt in vijf jaar afgeschreven. Kan de belastingplichtige de jaarlijkse afschrijving als specifieke zorgkosten in aftrek brengen? Vanaf 2014 zijn de kosten voor een scootmobiel niet meer aftrekbaar. Voor scootmobielen die zijn aangeschaft voor 2014, geldt dat de afschrijving nog wel aftrekbaar is als specifieke zorgkosten. Als een belastingplichtige vóór 2014 een scootmobiel heeft gekocht en deze in 2014 en later nog afschrijft, mag hij wel het afschrijvingsbedrag aftrekken als specifieke zorgkosten. Uiteraard moet aan alle overige voorwaarden voor de aftrek van specifieke zorgkosten zijn voldaan Extra gezinshulp Kwitantie ook factuur? Een belastingplichtige claimt aftrek van uitgaven voor extra gezinshulp. Hij heeft gebruik gemaakt van de diensten van een particuliere hulp. Is de kwitantie voldoende om voor aftrek in aanmerking te komen? De belastingplichtige moet de uitgaven met schriftelijke bewijzen kunnen aantonen. Uit de bewijsstukken moeten ook de gegevens met betrekking tot naam en adres van de hulp blijken. Als die gegevens op de kwitantie staan én belastingplichtige overigens aan de voorwaarden voldoet, is de kwitantie voldoende bewijs Voeding gezinshulp Zijn de kosten van aan de gezinshulp verstrekte voeding en drank ook als uitgaven voor extra gezinshulp aftrekbaar? De kosten van aan de gezinshulp verstrekte voeding en drank maken onderdeel uit van de totale voor gezinshulp uitgegeven bedragen. Bij de beoordeling of sprake is van extra kosten moeten zij daarom worden meegenomen. Daarbij geldt de voorwaarde dat de uitgaven (al dan niet apart) zijn opgenomen in de door de wet geëiste factuur (of kwitantie met vergelijkbare inhoud). Dit staat in artikel 6.17, vijfde lid, van de Wet IB Als en voor zover over de uitgaven ter zake van gezinshulp loonheffing wordt ingehouden, zouden de kosten van voeding en drank kunnen blijken uit het bedrag van de beloning in natura dat is begrepen in het bedrag waarover loonheffing plaatsvindt Gezinshulp en gewone hulp Een belastingplichtige heeft in verband met nazorg na een ziekenhuisopname één maand gezinshulp (niet via de AWBZ) gehad. De kosten hiervan bedragen en worden in 2014 betaald. Belastingplichtige heeft een gewone hulp aan wie hij in betaalt. Zijn verzamelinkomen bedraagt in Wat kan hij aftrekken? Uitgaven ter zake van gezinshulp zijn, voor zover er sprake is van extra uitgaven, aftrekbaar als deze verband houden met ziekte of invaliditeit. De uitgaven van belastingplichtige zijn Alleen de extra uitgaven zijn aftrekbaar. Bij een verzamelinkomen van wordt 2% (is 1.000) niet als extra aangemerkt. Dit percentage wordt niet naar tijdsgelang toegepast. De belastingplichtige kans dus 200 ( min 1.000) aftrekken. De uitgaven voor de gewone hulp zijn niet aftrekbaar omdat deze uitgaven geen verband hebben met ziekte of invaliditeit. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

15 Alfahulpverlening Een belastingplichtige, 80+, heeft allerlei kwalen en kan enige huishoudelijke taken niet meer zelfstandig uitvoeren. Deze worden daarom verricht door een zogenoemde alfahulp. De belastingplichtige betaalt deze hulp in enig jaar Hij kan dit bedrag declareren bij de gemeente. Hij declareert het bedrag en krijgt het gehele bedrag terug. Hij betaalt voor deze hulpverlening evenwel ook een inkomensafhankelijke eigen bijdrage op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Hoe moet de belastingplichtige bovenstaande in zijn aangifte verwerken? 3.16 Dieet Het bedrag dat de belastingplichtige ontvangt van de gemeente behoort op grond van artikel 3.104, onderdeel l, van de Wet IB 2001 niet tot het inkomen uit werk en woning van belastingplichtige. De door hem betaalde eigen bijdrage is met ingang van 2009 niet meer aftrekbaar. Dit staat in artikel 6.18, eerste lid, onderdeel d, van de Wet IB Dieetbevestiging of voorschrift Is aftrek van dieetkosten ook mogelijk als een andere bevestiging wordt overgelegd dan de dieetbevestiging die tot stand is gekomen in overleg tussen De Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) en de Belastingdienst? Ja, als het maar gaat om een voorschrift van de arts of van de diëtist dat aan alle eisen voldoet. Dit blijkt uit artikel 6.17, eerste lid onderdeel f en het zevende en achtste lid, van de Wet IB De eisen waaraan het voorschrift moet voldoen, zijn genoemd in artikel 37, vijfde lid van de URIB Weigeren verklaring arts op grond van KNMG-richtlijn De arts van een belastingplichtige weigert een dieetbevestiging af te geven omdat dat in strijd zou zijn met de richtlijnen van de KNMG. Heeft belastingplichtige recht op aftrek van dieetkosten? Het afgeven van een voor aftrek noodzakelijke dieetbevestiging is niet in strijd met de KNMG-richtlijn. Als de arts bij zijn weigering blijft, dan kan aftrek niet worden verleend. De bewijslast voor een aftrekpost rust immers op de belastingplichtige. Dit wordt niet anders als de belastingplichtige voor het aanleveren van bewijs afhankelijk is van medewerking van anderen. In het tijdschrift Medisch Contact nr. 30/31 van 21 juli 2003 staat het volgende: In het verleden is met de Belastingdienst de afspraak gemaakt dat overlegging van een dieetvoorschrift dat is ingevuld door de voorschrijvende (huis)arts als bewijsmateriaal geldt. Het betreft hier dan een bevestiging van een te houden dieet (geen oordeel). Het huidige formulier is door de Belastingdienst in overleg met een aantal voedingsdeskundigen opgesteld en wordt door de patiënt zelf ter invulling aan de (huis)arts overhandigd. Zowel juridisch (het betreft slechts een bevestiging en geen oordeel) als medisch-inhoudelijk gezien bestaan er vanuit de KNMG geen bezwaren tegen de invulling hiervan door de behandelend (huis)arts. Dit wordt bevestigd door informatie op de site van het KNMG zelf, waar onder het kopje Wat mag dan wel? valt te lezen dat de behandelende arts met gerichte toestemming van de patiënt feitelijke medische gegevens mag verstrekken. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

16 3.17 Kosten kleding en beddengoed specificeren bij toepassing lage forfait? Moeten in alle gevallen waarin door een belastingplichtige het lage forfaitaire aftrekbedrag voor kleding en beddengoed in aanmerking is genomen, de extra kosten ook daadwerkelijk tot in detail worden gespecificeerd? Om te voorkomen dat een belastingplichtige alle geringe uitgaven afzonderlijk moet aantonen, is juist in artikel 38 van de URIB 2001 een forfaitaire aftrekregeling opgenomen. De regeling is zodanig geredigeerd dat om in aanmerking te komen voor het lage bedrag slechts een geringe bewijslast is vereist. In gevallen waarin de aard van de ziekte of invaliditeit bekend is en uit algemene wetenschap (of uit de aangiften van voorgaande jaren) bekend is dat de betreffende ziekte of invaliditeit extra uitgaven voor kleding en beddengoed met zich meebrengt, kan de belastingplichtige bij het ontbreken van een nadere specificatie van de uitgaven dan wel van de betalingsbewijzen, toch de lage aftrek krijgen. Onder het forfait voor de uitgaven voor kleding en beddengoed moet ook de extra bewassingkosten worden gebracht Reiskosten ziekenbezoek bij ziekte broer Een belastingplichtige maakte in het verleden deel uit van een gezin waartoe ook haar broer behoorde. Haar broer is vanaf zijn geboorte invalide. In de periode dat belastingplichtige nog tot het gezin behoorde (zij was toen 10 jaar), is haar broer naar een verpleeghuis gegaan. Inmiddels is zij 30 jaar ouder en bezoekt zij regelmatig haar broer in het verpleeghuis. Zijn de kosten aftrekbaar als reiskosten ziekenbezoek? Ja. Van belang is of belastingplichtige bij het begin van de ziekte een gezamenlijke huishouding voerde met degene die ziek of invalide is. Aan het begrip voeren van een gezamenlijke huishouding kan in zekere mate een ruime uitleg worden gegeven. Voor de toepassing van artikel 6.17, eerste lid, onderdeel h, van de Wet IB 2001 moet het begrip in die zin worden opgevat dat daaronder mede moet worden begrepen de situatie van kinderen die met hun ouders in gezinsverband wonen Verhoging uitgaven voor specifieke zorgkosten bij plaatsen kroon Een 66 jarige belastingplichtige heeft in 2013 een kroon op zijn kies laten plaatsen. Dit kostte hem 500. Hij is niet voor deze kosten verzekerd. Is de kroon een hulpmiddel als bedoeld in artikel 6.17, eerste lid, onderdeel d, van de Wet IB 2001 waardoor de uitgaven voor de kroon worden verhoogd met 113%? Nee, de kroon is hier geen hulpmiddel. Er is eerder sprake van gebitsonderhoud. Een hulpmiddel is een middel dat iemand in staat stelt tot het vervullen van de normale lichaamsfunctie, waartoe hij zonder dat middel niet in staat zou zijn. Dat is bij het plaatsen van een kroon in beginsel niet het geval, want een kroon stelt iemand op zichzelf niet in staat tot het verrichten van een normale lichaamsfunctie, waartoe hij anders niet in staat zou zijn. De kosten van (het plaatsen van) de kroon kunnen wel als specifieke zorgkosten als bedoeld in artikel 6.17, eerste lid, onderdeel a, van de Wet IB 2001 worden aangemerkt. Belastingplichtige komt echter niet in aanmerking voor verhoging van uitgaven voor specifieke zorgkosten op grond van artikel 6.19 van de Wet IB Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

17 4 Weekenduitgaven voor gehandicapten van 21 jaar of ouder 4.1 Reisafstand weekenduitgaven voor gehandicapten De zoon van een belastingplichtige woont in een AWBZ-instelling op 20 kilometer afstand van de woning van belastingplichtige. De zoon verblijft één keer per twee weken een weekend bij zijn ouders. De belastingplichtige verblijft de maanden juni, juli en augustus in zijn caravan die op 60 kilometer van de instelling staat. Ook in die periode haalt hij zijn zoon met de auto op en brengt hem na het weekend weer terug naar de instelling. Mag de belastingplichtige voor de berekening van de weekenduitgaven tijdens die zomermaanden uitgaan van een reisafstand van 60 kilometer? Nee, als reisafstand geldt de afstand tussen de plaats waar het kind doorgaans verblijft en de plaats waar de belastingplichtige doorgaans verblijft (artikel 40 van de URIB 2001). Deze zinsnede moet worden uitgelegd als de plaats waar gedurende het jaar meestal wordt verbleven, en dat is voor de belastingplichtige de woonplaats. Daarom kan bij het bepalen van de reisafstand niet uit worden gegaan van de reisafstand van de AWBZinstelling naar het vakantieadres, maar van de reisafstand van de AWBZ-instelling naar de woonplaats van de belastingplichtige. 4.2 Woon/zorgvorm en weekenduitgaven voor gehandicapten De ouders van vier ernstig gehandicapte kinderen (ouder dan 21) gebruiken het persoonsgebonden budget van hun kinderen om een woon/zorgvorm te financieren. Deze woon/zorgvorm voorziet in huisvesting, voeding, verzorging en begeleiding van deze vier kinderen. De kinderen bezoeken de ouders regelmatig. Komen de ouders in aanmerking voor aftrek van weekenduitgaven voor gehandicapten? Nee, om voor weekenduitgaven in aanmerking te komen, moet ook voldaan zijn aan het vereiste dat de gehandicapte doorgaans in een bij of krachtens de AWBZ geregelde intramurale instelling verblijft. Dat is in deze situatie niet het geval. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

18 5 Scholingsuitgaven 5.1 Aftrekmogelijkheden bij Wet studiefinanciering 2000 Welke aftrekmogelijkheden van studiekosten zijn er voor studenten met een studie die valt onder de WSF? Studenten (degenen die een WO of HBO opleiding volgen) en deelnemers (degenen die een MBO opleiding volgen) die vallen onder de regeling van de WSF kunnen hun studiekosten op grond van Afdeling 6.7 van de Wet IB 2001 in aanmerking nemen. Aftrek is overigens alleen mogelijk als de student of deelnemer studiekosten heeft die op hem drukken. Met ingang van 2013 is de aftrek van scholingsuitgaven beperkt tot de verplicht gestelde en noodzakelijke kosten van de opleiding of studie. De aftrekbare bedragen zijn limitatief beperkt tot de uitgaven voor lesgeld, cursusgeld, collegegeld, examengeld of promotiekosten en door de onderwijsinstelling verplicht gestelde leermiddelen en beschermingsmiddelen. Hetgeen wordt voorgeschreven, wordt doorgaans door de onderwijsinstelling vastgelegd in de studiegids van het desbetreffende studiejaar. Deze studiegids is het uitgangspunt voor de belastingplichtige en de Belastingdienst. Vervolgens moeten de door de onderwijsinstelling voorgeschreven zaken voldoen aan de limitatieve opsomming van de aftrekbare bedragen als bedoeld in artikel 6.27, vierde lid, onderdeel a en b, van de Wet IB Onder promotiekosten wordt limitatief verstaan de kosten van publicatie van het proefschrift en de kosten van de voorgeschreven kleding die de promovendus en de paranimfen tijdens de promotieplechtigheid verplicht moeten dragen (artikel 6.27, vierde lid, onderdeel c Wet IB 2001). Ook de kosten voor het volgen van een procedure erkenning verworven competenties worden als scholinguitgaven aangemerkt. De opslag op het wettelijke collegegeld voor langstudeerders wordt niet als scholingsuitgaven aangemerkt. Ook kosten voor computers en bijbehorende randapparatuur behoren niet tot de scholingsuitgaven. Scholingsuitgaven zijn ook niet aftrekbaar voor zover een prestatiebeurs is toegekend. Pas als de prestatiebeurs achteraf niet wordt omgezet in een gift, ontstaat op dat moment alsnog aanvullend recht op aftrek van scholings uitgaven. Het moment van terugbetalen is hierbij niet van belang. De aftrek wordt dan bepaald op een forfaitair bedrag ( per studiejaar voor het hoger onderwijs en per studiejaar voor het beroepsonderwijs) dan wel als dit lager is op het bedrag van de terug te betalen prestatiebeurs. Als de omzetting van de prestatiebeurs niet het gehele studiejaar betreft worden bedragen naar tijdsgelang herrekend. Het recht op een reisvoorziening staat de aftrek van scholingsuitgaven niet in de weg. Scholingsuitgaven komen voor aftrek in aanmerking voor zover het gezamenlijke bedrag hoger is dan 250 en, buiten de standaardstudieperiode, vervolgens niet tot een hoger gezamenlijk bedrag dan De standaardstudieperiode is een aaneengesloten periode van niet meer dan vijf kalenderjaren. Voor het bereiken van de leeftijd van 30 jaar besteedt de belastingplichtige in die periode de voor werkzaamheden beschikbare tijd grotendeels aan een opleiding. Deze opleiding heeft een totale studielast van een zodanige omvang dat daarnaast geen volledige werkkring mogelijk is. Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

19 Schema aftrekbaarheid scholingsuitgaven 2013 Drukken de kosten? Ja Nee De kosten zijn niet aftrekbaar Zijn de kosten van voor of na 1 januari 2013? Voor Na Betreft het vooruitbetaald collegeld voor een gewone (geen dure) studie, dat betrekking heeft op 2013? Ja Nee Betreft het collegeld? Nee Schema aftrekbaarheid scholingsuitgaven tot 31 december 2012 is van toepassing Behoren de kosten tot de limitatieve opsomming? Nee Ja Ja Overgangsrecht: per kalendermaand waarin aanspraak op WSF bestaat mag het normbedrag in aanmerking worden genomen Is er een prestatiebeurs toegekend? Ja Nee Is er sprake van de standaard studieperiode? Is er sprake van de standaard studieperiode? Ja Nee Ja Nee Aftrekbaar = Kosten minus prestatiebeurs minus drempel van 250 Aftrekbaar = Kosten minus prestatiebeurs minus drempel van 250 en tot max van Aftrekbaar = Kosten minus drempel van 250 Aftrekbaar = Kosten minus drempel van 250 en tot max van Scholingsuitgaven door ouders voorgeschoten Een belastingplichtige volgt een opleiding en wil de kosten daarvan zelf betalen. Zijn ouders betalen de kosten van de opleiding terwijl hij het bedrag schuldig blijft. Bij wie zijn de uitgaven aftrekbaar en in welk jaar? De scholingsuitgaven zijn aftrekbaar bij de belastingplichtige in het jaar waarin de ouders de uitgaven doen. Op het moment van betaling door zijn ouders ontstaat immers een vordering op hem. 5.3 Scholingsuitgaven. Kosten deelname aan congressen Kan een belastingplichtige de kosten van deelname aan nationale en internationale congressen waarvan deelname uit wetenschappelijk oogpunt gewenst is, als scholingsuitgaven in aftrek brengen? Scholingsuitgaven zijn uitgaven van de belastingplichtige voor een door hem zelf gevolgde opleiding of studie met het oog op het verwerven van inkomen uit werk en woning. De kosten van deelname aan nationale en internationale congressen zijn niet aftrekbaar als scholingsuitgaven. Deze uitgaven zijn niet opgenomen in de limitatieve opsomming van artikel 6.27 van de Wet IB Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten

20 5.4 Scholingsuitgaven. Lidmaatschapskosten van beroeps- of wetenschappelijke verenigingen Kan een belastingplichtige de lidmaatschapskosten van beroeps- of wetenschappelijke verenigingen die noodzakelijk dan wel gewenst zijn voor de beroepsuitoefening als scholingsuitgaven in aftrek brengen als en voor zover de werkgever deze kosten niet vergoedt? Lidmaatschapskosten van beroeps- en wetenschappelijke verenigingen kunnen niet worden aangemerkt als scholingsuitgaven. Deze uitgaven zijn niet opgenomen in de limitatieve opsomming van artikel 6.27 van de Wet IB Belastingdienst Inkomstenbelasting Vragen en antwoorden over persoonsgebonden aftrekposten