knowledge is power and power makes corrupt, so study hard and be evil

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "knowledge is power and power makes corrupt, so study hard and be evil"

Transcriptie

1

2 knowledge is power and power makes corrupt, so study hard and be evil Kijk voor ons actuele aanbod van tentamentrainingen op

3 Voorwoord Beste nieuwe rechtenstudenten, Het is weer tijd om te beginnen aan het serieuze leven. Of je nu al precies weet hoe het studentenleven in elkaar steekt, of nog aan het ontdekken bent, Slimstuderen.nl wil jullie ook graag op de hoogte brengen van onze werkzaamheden. Slimstuderen.nl biedt het hele jaar door samenvattingen aan voor elk tentamen dat je gaat maken. In dit overzicht zijn een aantal onderwerpen voor jullie eerste tentamen alvast weergegeven, zodat je een goed beeld krijgt van wat zo n samenvatting nou inhoudt. Het afgelopen jaar heeft 75% van alle Nederlandse studenten gebruik gemaakt van onze samenvattingen. Werken bij Simstuderen.nl Slimstuderen.nl is altijd op zoek naar nieuwe, enthousiaste auteurs die ons kunnen helpen bij onze samenvattingen. Ben je geïnteresseerd in het werken bij Slimstuderen.nl? Stuur dan een mailtje naar info@slimstuderen.nl. Op de hoogte blijven? Wil je op de hoogte blijven van al onze acties, vacatures en al het andere moois dat wij te bieden hebben? Like onze Facebook! Alles rondom Groningen: facebook.com/slimstuderengroningen Alles rondom Rechten: Waar kun je ons kopen? De samenvattingen van Slimstuderen.nl zijn te bestellen via Slimstuderen.nl of los te koop bij de Copy-Copy. Oude Kijk in t Jatstraat 52! Wil je winnen of bestellen? Like nu snel onze Facebook Slimstuderen Rechten Groningen (). Onder de eerste 50 likes verloten we nu onder de likes 10 gratis samenvattingen! TIJDELIJK: Speciaal voor de nieuwe rechtenstudenten hebben wij nu tijdelijk de prijs van de samenvattingen verlaagd van 6,95 naar 3 euro. Daarnaast zijn er ook totaalpakketten verkrijgbaar voor het eerste semester voor maar liefst 10 euro! Wees er nu snel bij! Let op: Deze actie geldt alleen als je bestelt via de site! Succes alvast met de tentamens! 1

4 Inhoudsopgave VOORWOORD... 1 INHOUDSOPGAVE... 2 A. CODIFICATIE... 3 B. CODIFICATIE EN NATUURRECHT... 6 C. TENTAMENVRAGEN... 9 D. DÉ SLIMSTUDEREN-METHODE E. INTERVIEW MET POLONIA MOLENGRAAF (AUTEUR) F. TENTAMENS HALEN? VOLG EEN TENTAMENTRAINING BIJ CAPITA SELECTA!

5 A. Codificatie Begripsbepaling Uit de tijd van de Romeinen stamt de onderscheiding tussen ius ex scripto (geschreven recht) en ius ex non scripto (ongeschreven recht). Voortkomend uit een behoefte aan rechtszekerheid is men begonnen rechtsregels op schrift te stellen. Echter, niet elk geschreven recht is een codificatie. Het begrip codificatie stamt uit de Verlichting en kan worden gedefinieerd als geschreven recht, waaraan de overheid een aan haar gezag ontleende, uitsluitende gelding toekent; deze exclusiviteit maakt de rechtsoptekening tot een volledige. Hieruit voortvloeiend, dienen drie kenmerken aanwezig te zijn om te kunnen spreken van een codificatie, namelijk: Een overheid; Op schrift gesteld recht; De volledigheid van dat recht, wat inhoudt dat er binnen het gebied waarin het recht is opgetekend geen ander recht geldt. Geschreven recht dient altijd uitgelegd te worden, pas dan krijgt het betekenis. Er bestaat hierbij een verhouding tussen hij die de tekst schrijft (de wetgever) en hij die de tekst uitlegt (de rechter). De wetgever De wetgever dient zo eenduidig mogelijk wetten op te stellen. Zijn taal moet droog zijn: het moet geen synoniemen, leenwoorden of uitdrukkingen bevatten. Tijdens de Verlichting heerste de opvatting dat de rechter niet meer dan la bouche de la loi diende te zijn: hij hoefde de wet alleen toe te passen en niet uit te leggen. Echter, iedere wet moet worden uitgelegd. De uitlegger bepaalt de betekenis en inhoud van de wet en is daarbij niet afhankelijk van de intentie van de wetgever. De macht van de wetgever is dus beperkt. Vaak hebben wetgevers getracht hun invloed te vergroten. Frederik van Pruisen verbood in 1749 elk commentaar op zijn wetboek en in de tijd van de Verlichting werd het verplicht een uitleg aan de wetgever te vragen, een référé législatif genoemd. De belangrijkste functie van de wetgever is dat hij autoriteit verleent aan een wettekst. Hij verklaart dat de tekst als bron van recht mag dienen, waarbuiten geen ander recht geldt. De wettekst is exclusief, oftewel onuitputtelijk, oftewel onvolledig. Hoewel het beperkte macht heeft, is codificatie niet nutteloos. Allereerst zorgt het voor rechtszekerheid, hetgeen met name van belang is in het strafrecht. Daarnaast heeft het ook een economische functie (grensoverschrijdend handels- en betalingsverkeer vraagt om een eenduidige regeling) en een politieke functie (het smeden en verstevigen van nationale eenheid). Omdat de interpretator van wetteksten een officiële status heeft en gezag geniet, zal zijn interpretatie algemeen worden geaccepteerd. De vrijheid van interpretatie zorgt dat de codificatie geen onvolledigheden vertoont. De codificatie is onuitputtelijk. De rechter Er zijn verschillende soorten van interpretaties door rechters, namelijk: Grammaticale interpretatie: kijkt naar de betekenis van de woorden in het dagelijks taalgebruik; Wetshistorische interpretatie: kijkt naar wat de wetgever met de tekst heeft bedoeld; Rechtshistorische uitleg: kijkt naar de herkomst van een bepaalde regel (bijvoorbeeld het Romeinse recht); Systematische uitleg: kijkt naar hoe een regel past in het stelsel van de wet en hoe het zich verhoudt tot andere regels; 3

6 Analogie: past een regel toe die niet op het te beslissen geval van toepassing is qua bewoordingen, maar wel van toepassing is op een geval dat lijkt op het te beslissen geval; Teleologische interpretatie: houdt het doel van de regeling in het oog en maakt de uitleg ondergeschikt aan dat doel. Echter, het is niet het geval dat een uitlegger binnen deze methoden moet blijven of er één moet kiezen. De overheid heeft de rechter de autoriteit gegeven recht te spreken en te interpreteren. De rechter mag niet de innerlijke waarde of billijkheid der wet beoordelen (art. 11 AB) of weigeren recht te spreken (art. 13 Rv) en is verplicht de rechtsgronden aan te vullen welke niet door de partijen mochten zijn aangevoerd (art. 48 Rv). Deze verplichting tot uitlegging maakt de wet nimmer onvolledig. In Engeland is de rechter verplicht te kijken naar de traditionele betekenis van de wettekst. Hij mag dus niet interpreteren. Echter, wanneer de wettekst ontoereikend is in het kader van het te beslissen geval, mag hij terugvallen op het rechtersrecht van de common law. Deze rechter is dus eigenlijk geen uitlegger, maar kleine wetgever. De Engelse rechter is wél verplicht zich te houden aan zijn precedenten, in tegenstelling tot onze rechter. Dit betekent dat, hoewel een lagere rechter vaak de interpretatie van de Hoge Raad zal volgen, hij hiertoe niet verplicht is. Samengevat is het de rechter die eigenlijk uitmaakt wat recht is, aangezien er geen beperkingen aan zijn uitleg kunnen worden gesteld en hij daarnaast verplicht is tot uitlegging van de wet. 4

7 Facebook.com/SlimStuderenRechtenGroningen Blijf op de hoogte van onze aanbiedingen en acties! Wees snel want nu verloten we onder de eerste 50 likes onder de likes 10 gratis samenvattingen! 5

8 B. Codificatie en natuurrecht Declaration of Independence In de 18 e eeuw voerden Engeland en Frankrijk verwoede oorlogen. Om de kosten hiervan te kunnen betalen, voerde het Engelse parlement nieuwe belastingen in haar Amerikaanse koloniën in. De kolonisten kwamen hiertegen in opstand, aangezien zij niet werden vertegenwoordigd in het parlement (no taxation without representation). De kolonisten wisten aanvankelijk niet goed wat ze wilden bereiken met deze opstand. Hier bracht journalist Thomas Paine verandering in. Hij schreef het boek Common Sense, waarin hij tot onafhankelijkheid oproept en waarin hij een beroep doet op het gezonde verstand van de mensen. Het was een duidelijk product van de Verlichting. Mede als gevolg van dit boek werd op 4 juli 1776 de Declaration of Independence aangeboden aan het Congres, welke begint met een opsomming van enkele onvervreemdbare rechten. De Declaration benoemt het recht, zelfs de plicht, een regering af te zetten die deze onvervreemdbare rechten schendt. Deze rechten zijn vanzelfsprekend en natuurlijk dat zij niet hoeven te worden bekrachtigd of vastgesteld. Oftewel: de Declaration of Independence was gebaseerd op het natuurrecht. Ius civile en ius naturale Al sinds de klassieke Oudheid heerst de overtuiging dat er een rechtsorde bestaat die boven het menselijke recht staat: het natuurrecht. De romeinse rechtsbronnenleer maakte onderscheid tussen rechtsregels die specifiek golden binnen de eigen staat (ius civile) en rechtsregels die universele gelding hadden (ius gentium). Ook werd er vaak gebruik gemaakt van de term natuurrecht (ius naturale). Positivisme en natuurrecht De antieke rechtsfilosofie kent een tegenstelling tussen aanhangers van de Epicureïsche school en die van de Stoa. Volgens Epicurus zou de mens zich vrijwillig hebben onderworpen aan gezag én zijn voorschriften, om hiermee een einde te maken aan anarchie. De Epicureïsche stroming erkent daarom geen ander recht dan de wetgeving die door bevoegde overheidsinstanties is voorgeschreven en ingesteld. Er wordt niet zozeer gekeken naar de inhoud van het recht, maar naar de herkomst: de overheid. Dit wordt een positivistisch rechtsbegrip genoemd. De Stoa was daarentegen van mening dat het recht niet alleen door een overheidsinstantie kan worden voorgeschreven, maar dat het inhoudelijk moet worden beoordeeld op zijn rechtsvaardigheidsgehalte. Het recht moet worden gemeten aan de ratio, die de mens voorschrijft wat recht is. Recht wordt niet door mensen gemaakt maar is een natuurlijk gegeven dat men in zichzelf, door middel van redenering, kan vinden. Hieruit volgt dat de Stoa een materieel rechtsbegrip kent: recht is datgene wat inhoudelijk conform is aan de menselijke rede. Ius gentium en ius naturale Niet al het Romeinse recht was in wetten vastgelegd, dit gold alleen voor het ius civile. De begrippen ius gentium en ius naturale werden daarnaast vaak door elkaar gebruikt voor rechtsregels die niet nationaal-romeins maar supra-nationaal en van algemene toepassing waren. Echter, het begrip ius gentium is puur feitelijk terwijl het begrip ius naturale een morele lading heeft. Hierbij kun je denken aan de slavernij, waarover regels in het ius gentium golden, hoewel volgens het eigenlijke natuurrecht (ius naturale) alle mensen vrij zijn. Het natuurrecht in de middeleeuwen Keizer Justifianus heeft in de 6 e eeuw na Christus al het Romeinse recht (ius civile én ius gentium) gecodificeerd. Hierna gold enkel nog dit ius civile als rechtsbron, aangezien al het recht hiertoe was gaan behoren. 6

9 Dit door Justifianus vastgestelde Corpus Iuris Civilis werd ook in de Middeleeuwen gebruikt, waardoor het natuurrecht niet meer als afzonderlijke discipline werd behandeld. Het natuurrecht werd echter wel onderwezen in combinatie met het kerkelijke recht (canonieke recht), welke hier grote waarde aan hechtte. Het natuurrecht werd gezien als het overal en altijd geldende recht dat God aan de mensheid heeft gesteld. Het overige recht kon en moest aan dit natuurrecht worden getoetst, waardoor een hiërarchie van rechtsbronnen ontstond. Op deze manier was het mogelijk het positieve recht te corrigeren op onbillijkheden. Hugo de Groot en het natuurrecht In de 17 e eeuw werd de relatie tussen natuurrecht, theologie en canoniek recht verbroken en werd het natuurrecht een onafhankelijke juridische discipline. Dit kwam met name door Hugo de Groot ( ). Hij verklaarde in zijn werk De Iure belli ac pacis dat er ook natuurrecht zou bestaan wanneer er geen God was. Oftewel: het natuurrecht staat los van het bestaan van God. Dit werk is nog altijd één van de meest gezaghebbende bronnen van het Volkenrecht, het recht dat geldt tussen staten onderling. Er ontstond in die tijd een opvatting dat in plaats van het Romeinse recht het natuurrecht centraal moest staan. Men kwam namelijk tot de conclusie dat veel recht uit het Corpus Iuris Civilis tijd en plaats gebonden was en dat er voor veel vraagstukken rationelere oplossingen mogelijk waren. Deze oplossingen waren met name afkomstig uit het natuurrecht. The age of reason Hoewel al sinds John Locke ( ) en de Middeleeuwse denker Thomas van Aquino het idee bestond dat aan het natuurrecht een recht op revolutie kon worden ontleend, werd dit pas ten tijde van de Verlichting in praktijk gebracht. Het idee dat de mens zijn verstand moest gebruiken leidde ertoe dat de Verlichting ten grondslag heeft gelegen aan vele revoluties. Immers, toetsing van de politieke en sociale realiteit aan het natuurrecht leidde tot de conclusie dat er veel moest veranderen. Het natuurrecht bood de oplossing dat een vorst afgezet kon worden wanneer hij niet naar de rede wilde luisteren. Toch kende Europa ook veel verlichte monarchen, waarop Frankrijk de grote uitzondering was. Rousseau en het contrat social Het Contrat Social van Rousseau ( ) bevat zijn theorie over de relatie tussen de overheid en zijn onderdanen. In die tijd werd deze relatie bepaald door traditie of gewoonterecht van de heersende elite. Deze traditie hield in dat het volk was gebonden aan de wil van de soeverein, zonder zelf een wil tot uitdrukking te kunnen brengen. Als gevolg hiervan waren wetten niet de uitdrukking van de wil van het volk maar werden zij opgelegd door de soeverein. Rousseau vroeg zich af hoe het kon dat de meerderheid zich moest gedragen naar de wil van de minderheid. Daarom introduceerde hij het begrip contrat social (maatschappelijk verdrag). Door middel van het sluiten van een dergelijk verdrag kan een groep individuen vrijwillig besluiten een natie te vormen. Door het sluiten van dit verdrag onderwerpt iemand zijn individuele wil aan de wil van de gemeenschap. Wat betreft codificatie houdt dit in dat een individu alleen gebonden kan zijn aan regels die de uitdrukking zijn van de wil van de gemeenschap. Een wet in materiële zin kon volgens Rousseau alleen in werking treden als de meerderheid van het volk hiermee had ingestemd. De wet, gemaakt met instemming van het volk, geldt dus als enige rechtsbron en de gewoonte en het natuurrecht worden hierdoor van het recht uitgesloten. De negentiende-eeuwse codificatiegedachte is gebaseerd op het contrat social: al het recht moet berusten op de wet, zoals door de wil van de wetgever vormgegeven. 7

10 Vernunftrecht De wederopleving van het natuurrecht als zelfstandige juridische discipline viel samen met de opkomst van het rationalisme. Het rationalisme is de geestelijke stroming die wordt gedragen door de overtuiging dat de menselijke rede alléén in staat is door te dringen tot de laatste waarheden; aan de rede, de ratio, zouden geen grenzen zijn gesteld. Het nieuwe, rationalistische natuurrecht had geen banden meer met het Romeinse recht en werd vooral van invloed in de Duitse gebieden. De systematici die zich hiermee bezig hielden, waaronder Samuel Pufendorf, Christian Thomasius en Christian Wolff, hebben veel privaatrechtelijke basisbegrippen voor het eerst geïntroduceerd. Zij onderwezen niet het zogeheten ius constitutum (het recht zoals het was), maar het ius constituendum (het recht zoals het zou moeten zijn). Hoewel het leek alsof de toekomst van het Europese privaatrecht in het natuurrecht lag, was deze toch weggelegd voor een her bestudering van het Romeinse recht en de codificaties die hier gevolg van zijn geweest. Natuurrecht en codificatiestreven De Verlichting hield op juridisch gebied in dat elk land trachtte een nationale codificatie tot stand te brengen die niet langer gebaseerd was op het Romeinse recht en exclusieve werking had. Deze codificatiepogingen vonden hun oorsprong in het natuurrecht. Hoewel in het natuurrecht een codificatie in principe overbodig is, werd de noodzaak hiervan toch gezien door natuurrechtsgeleerden. Ten eerste omdat voor bepaalde zaken in het natuurrecht geen oplossingen zijn en ten tweede omdat codificatie zeer wenselijk werd geacht voor het strafrecht. Dit had te maken met het legaliteitsbeginsel, wat inhoudt dat men pas mag straffen wanneer het misdrijf, ten tijde dat het heeft plaatsgevonden, strafbaar was gesteld in de wet. Dit door de Italiaan Cesare Beccaria ingevoerde beginsel bracht de noodzakelijkheid van codificatie met zich mee. Uiteindelijk ontstond uit dit verlangen het strafrecht te codificeren tevens een verlangen het burgerlijk recht te codificeren. Hoewel men zou verwachten dat dit op het natuurrecht gebaseerde burgerlijk recht voor elk land gelijk zou zijn was dit niet het geval. Dit kwam omdat men het noodzakelijk achtte in overeenstemming met de leer van Montesquieu - het natuurrecht aan te passen aan de lokale omstandigheden. Dit was uiteraard in strijd met één van de grondbeginselen van het natuurrecht: zijn universaliteit. Tegen het einde van de 18 e eeuw ontstond de nodige twijfel omtrent de theoretische vooronderstellingen waarop het natuurecht was gebouwd. Er viel zelfs hier en daar een hernieuwde waardering van het Romeinse recht waar te nemen. Er ontstond een dilemma tussen de twijfels aan het Romeinse recht enerzijds en de praktische en theoretische bezwaren tegen de toepassing van het natuurrecht anderzijds. De enige uitweg bleek codificatie en uit dit dilemma zijn dan ook de negentiende-eeuwse codificaties geboren. Slotbeschouwing In de negentiende en een groot deel van de twintigste eeuw heerste het idee dat het natuurrecht achterhaald was en dat de wet moest worden gezien als enige rechtsbron. Dit had twee belangrijke oorzaken: De invloed van de Historische School, welke benadrukte dat het ware recht niet kan worden gevonden in een zuiver cerebrale exercitie die tot een altijd en overal geldige uitkomst leidt; De invloed van Rousseau s denkbeelden, waarin geen andere rechtsregels worden toegelaten dan die welke berusten op het uitdrukkelijke bevel van de soeverein. Na de Tweede Wereldoorlog vond er een herwaardering van het natuurrecht plaats, welke tot uiting kwam in de totstandkoming van het Europese Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en in veel nieuwe Europese grondwetten. Hierin werd het namelijk mogelijk wetten te toetsen aan in de Grondwet opgenomen mensenrechten. 8

11 C. TENTAMENVRAGEN 1. De optekening van een regel van gewoonterecht kan behulpzaam zijn bij het bewijzen van het bestaan van een regel van gewoonterecht. Die optekening levert echter geen sluitend bewijs op. Waarom niet? 2. Waarin bestond volgens de Romeinse juristen het onderscheid tussen het ius naturale (gewoonterecht) en het ius gentium (recht der volkeren)? Antwoorden: 1. Indien een regel van gewoonte op schrift staat, kan het handig zijn voor bewijzen. Echter, gewoonterecht ontleent hier niet haar rechtskracht aan. Een gewoonte ontleent haar rechtskracht aan het feit dat door de algemene opinie de gewoonte gevolgd moet worden en door langdurig gebruik. 2. Het ius naturale heeft een sterk morele lading, terwijl het ius gentium puur feitelijk van aard is. Een goed voorbeeld hiervan is slavernij. Viel slavernij nu onder het ius gentium of onder het ius naturale? Bij het ius naturale was slavernij in conflict met de rationele opvatting dat alle mensen van nature vrij waren. Pas veel later werd bepaald dat het ius gentium ondergeschikt geacht werd aan het ius naturale. 9

12 D. Dé SlimStuderen-methode Iedereen kan samenvattingen maken, maar het maken van een goede samenvatting waar je écht iets aan hebt, dat is een vak apart. Het is niet alleen een vak apart, het is ook nog eens een vak waar wij ons al sinds 2002 mee bezig houden. In de afgelopen twaalf jaar hebben wij onze methode van samenvatten steeds verder ontwikkeld, waardoor we ons op dit moment met trots marktleider in Nederland mogen noemen. Kwaliteit zit in ons DNA. We streven er dan ook altijd naar om jou tijdens je studietijd optimaal te helpen bij het voorbereiden van je tentamen. Voor al onze literatuur- en collegesamenvattingen hanteren we dan ook een aantal regels om jou de kwaliteit te garanderen die je van ons mag verwachten. Focus op hoofdlijnen De universiteit schrijft vaak heel veel studiestof voor, zonder dat direct duidelijk is waar de nadruk op komt te liggen tijdens het tentamen. Wij hebben alle studiestof voor je gelezen en de belangrijkste punten eruit gelicht. Zo weet je zeker dat je de juiste dingen leert voor het tentamen. Vier ogen principe Iedereen kan fouten maken, maar de kans dat twee mensen dezelfde fout maken, is vele malen kleiner. Alle samenvattingen van SlimStuderen.nl worden altijd door minimaal twee personen beoordeeld. Zo zorgen we ervoor dat we de kans op fouten sterk verminderen, zodat je als student nooit voor vervelende verrassingen komt te staan. Actuele en specifieke inhoud Elke samenvatting is specifiek voor jouw studie geschreven en op jouw tentamen afgestemd. We weten precies wat je moet weten voor je tentamen en zorgen dat we daar een goede samenvatting van maken. Heb je meerdere verplichte boeken, readers of artikelen? Wij vatten dit allemaal samen in één overzichtelijke samenvatting, elk collegejaar opnieuw. Zo weet je zeker dat je niet te weinig maar ook niet te veel leert voor je tentamen. Correct taalgebruik Niets is zo vervelend als een samenvatting vol met taalfouten. Een d op de plek van een t, slordige typfouten, verkeerde vertalingen, onze collega's zijn er op gebrand om ervoor te zorgen dat je deze zaken nooit tegenkomt in een samenvatting van SlimStuderen.nl. Prettige leesbaarheid Je zult tijdens je studie heel wat tijd doorbrengen met onze samenvattingen. In de UB, in de trein naar je ouders of gewoon op je kamer, je zal misschien wel meer moeten lezen dan je lief is. Hierom hebben we gekozen voor een rustig lettertype, korte alinea's en overzichtelijke opsommingen. Zo heb je altijd goed overzicht tijdens het studeren. Met deze richtlijnen kunnen we jou een goede samenvatting bieden voor al je vakken. Maar dit betekent niet dat we nu klaar zijn. We blijven continu nadenken over nieuwe manieren om de samenvattingen nog prettiger voor je te maken. Hier kan jij zelf ook bij helpen. 10

13 Heb je een goed idee om de samenvattingen te verbeteren, mail dit dan naar ons via Zo kan je met jouw idee in één klap de vele tienduizenden studenten helpen die jaarlijks studeren met de samenvattingen van SlimStuderen.nl. Bedankt voor je interesse in onze samenvattingen en heel veel succes met je studie. Namens het hele team van SlimStuderen.nl Jaap Klok Directeur 11

14 E. Interview met Polonia Molengraaf (auteur) Wie ben jij? Mijn naam is Polonia Molengraaf en ik ben 20 jaar. Ik ben derdejaars student rechten aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Als auteur heb ik voor SlimStuderen.nl een verslag geschreven. Waarom ben je auteur geworden bij SlimStuderen.nl? Tijdens het studeren maak ik altijd al samenvattingen voor eigen gebruik. Op die manier neem ik de studiestof goed in me op en heb ik een handig naslagwerk wanneer ik mijn tentamens aan het voorbereiden ben. Omdat ik toch altijd al een samenvatting maakte, besloot ik te informeren en vervolgens te solliciteren naar het auteurschap voor een bepaald vak dat ik zou gaan volgen tijdens het eerstvolgende semester. Wat doe je als auteur bij SlimStuderen.nl? Tijdens mijn intakegesprek met de studiemanager van de studie rechten ontving ik een handboek, dat tijdens het gesprek werd doorgenomen. In dit handboek staat precies uitgelegd wat SlimStuderen.nl van een auteur verwacht en hoe je dingen als auteur aan moet pakken. Hierbij kun je denken aan lay-out, maar bijvoorbeeld ook aan de schrijfstijl waarin het verslag geschreven dient te worden. Naast het handboek ontving ik tijdens het intakegesprek ook een weekplanning. Deze planning mocht ik zelf invullen. Dit vond ik erg prettig aangezien ik zo zelf mijn werkdruk kon bepalen en rekening kon houden met mijn agenda. De uiteindelijke deadline waarop het volledige verslag af moet zijn, is steeds ruim voor het tentamen. Op die manier heb je op het moment dat je je verslag afrondt niet alleen voldoende tijd om je voor te bereiden op je tentamens, maar heb je één vak ook al extra goed voorbereid! Ik ontving iedere week per feedback van de studiemanager over mijn voortgang en de kwaliteit. De studiemanager gaf steeds aan wat er positief was opgevallen aan mijn verslag en wat er verbeterd moest worden. Deze verbeterpunten konden zowel betrekking hebben op de inhoud, spelling en grammatica als de lay-out van mijn verslag. De feedbackmomenten heb ik als zeer prettig ervaren. Niet alleen zorgt het ervoor dat je automatisch bij blijft met de stof, ook leer je hierdoor kritisch te kijken naar je eigen verslag. Deze kritische blik is bovendien handig tijdens het schrijven van essays voor mijn studie. Overigens heb ik de studiemanager als oprecht ervaren. Er wordt weliswaar zeer nauwkeurig gekeken naar je ingeleverde voortgang, maar de geleverde feedback door de studiemanager is goed onderbouwd en wanneer mijn verslag er goed uitzag werd dit ook aangegeven. Hoe heb je het auteurschap voor SlimStuderen.nl ervaren? Het auteurschap bij SlimStuderen.nl is mij goed bevallen. Ik schreef voor mezelf al regelmatig samenvattingen, nu deed ik eigenlijk precies hetzelfde alleen werd ik ervoor beloond. Het lezen van boeken kost misschien wel wat tijd, maar ongemerkt ben je tegelijkertijd ook aan het studeren. 12

15 Een groot voordeel van het auteurschap vind ik dat je zelf een vak kunt kiezen waarvoor je wilt schrijven, dus je bereidt tijdens het schrijven meteen je tentamen goed voor. Bovendien werk je vanuit huis waardoor je volledig zelf kan bepalen wanneer je aan je verslag werkt. Dit vond ik erg prettig aangezien ik vaak tussendoor wanneer ik een uurtje vrij had, even kon samenvatten. De begeleiding vanuit SlimStuderen.nl is naar mijn mening erg goed. Ik heb het intensieve contact met de studiemanager als erg prettig ervaren. SlimStuderen.nl heeft veel aandacht aan mijn werk besteed en ik kon merken dat ze mijn werk ook waarderen. Kun je tot slot een aantal kenmerken noemen van het werken bij SlimStuderen.nl? Goede begeleiding; Zelfstandig; Communicatie; Flexibel; Leerzaam; Goede beloning. Tip: Lijkt het jou ook leuk om een keer zelf een samenvatting te schrijven voor SlimStuderen.nl? Stuur dan je CV + motivatie op naar info@slimstuderen.nl. We nemen dan geheel vrijblijvend contact met je op om de mogelijkheden door te nemen. Een ideale combinatie van werken en studeren! 13

16 F. Tentamens halen? Volg een tentamentraining bij Capita Selecta! Beste eerstejaars studenten, Na een mooie vakantie en introductie periode is er een serieuzere periode aangebroken: tijd om te studeren! Om je net dat ene steuntje in de rug te geven, is er de mogelijkheid om bijlessen voor je tentamen vakken te volgen bij Capita Selecta. Als grootste en oudste tentamentrainer zorgen wij dat jij optimaal voorbereid je tentamens in gaat! Wat is een Capita-cursus? Capita Selecta is de standaard keuze voor studenten en er wordt dan ook vaak gesproken over even een Capitaatje nemen. Maar wat doet Capita Selecta precies om jou door je tentamentijd te loodsen? Door het spreiden van de lesmomenten in 3, 4 of 5 lessen van 3 uur zorgt onze beste student-docent er voor dat jij de kneepjes van het vak leert. Doordat we met kleine groepen werken (max. 12 personen) is er voldoende ruimte voor jouw vragen en wordt er intensief geoefend met (oude) tentamens. Capita repetitoren Onze student-docenten, ofwel repetitoren, worden streng geselecteerd waardoor er altijd iemand voor de klas staat die én de stof goed beheerst én het goed kan uitleggen aan jou. Deze combinatie is voor ons erg belangrijk en kwaliteit staat dan ook hoog in het vaandel. Fulltime klantenservice: Omdat er zoveel studenten gebruik maken van onze tentamentrainingen hebben wij sinds 2013 een professionele klantenservice. Wij worden graag op de hoogte gehouden over onze cursussen en zijn daarom op werkdagen van tot bereikbaar. Ook voor al jouw vragen kun je bellen naar of een mailtje sturen naar klantenservice@capitaselecta.nl. Genieten van je studententijd!: Wij begrijpen maar al te goed dat er nog veel meer dingen te doen zijn naast studeren en daarom werken wij met veel studie- en studentenverenigingen samen. In de meeste gevallen ontvang je korting op onze cursus via jouw vereniging, vergeet hier niet naar te informeren! Namens heel het team van Capita Selecta, wens ik je een mooi begin van je studententijd. Hopelijk zien we je in één van onze Capita-cursussen! Groetjes, Loes Hellemons Business Unit Manager Capita Selecta 14

17

18

19

20

Overzicht studiestof Rechtsgeschiedenis A. Codificatie

Overzicht studiestof Rechtsgeschiedenis A. Codificatie A. Codificatie Begripsbepaling Uit de tijd van de Romeinen stamt de onderscheiding tussen het geschreven recht (ius ex scripto) en ongeschreven recht (ius ex non scripto). Voortkomend uit een behoefte

Nadere informatie

knowledge is power and power makes corrupt, so study hard and be evil

knowledge is power and power makes corrupt, so study hard and be evil knowledge is power and power makes corrupt, so study hard and be evil Kijk voor ons actuele aanbod van tentamentrainingen op www.capitaselecta.nl Voorwoord Beste nieuwe Bedrijfskunde studenten! Welkom

Nadere informatie

DE ONTWIKKELING VAN DE ACTIO NEGATORIA VANAF DE RECEPTIE VAN HET ROMEINSE RECHT TOT AAN DE TOTSTANDKOMING VAN 1004 BGB

DE ONTWIKKELING VAN DE ACTIO NEGATORIA VANAF DE RECEPTIE VAN HET ROMEINSE RECHT TOT AAN DE TOTSTANDKOMING VAN 1004 BGB II DE ONTWIKKELING VAN DE ACTIO NEGATORIA VANAF DE RECEPTIE VAN HET ROMEINSE RECHT TOT AAN DE TOTSTANDKOMING VAN 1004 BGB 5 Inleiding Het Romeinse recht, zoals dat tussen 529 en 534 op last van keizer

Nadere informatie

TENTAMENS HALEN?! ~ Volg een cursus bij CAPITA SELECTA ~ Komend blok biedt CAPITA SELECTA de volgende cursussen voor jou aan:

TENTAMENS HALEN?! ~ Volg een cursus bij CAPITA SELECTA ~ Komend blok biedt CAPITA SELECTA de volgende cursussen voor jou aan: TENTAMENS HALEN?! ~ Volg een cursus bij CAPITA SELECTA ~ 3,4 of 5 lessen van 3 uur De beste student-docenten Kleine klassen Ruimte voor vragen Oefenen met (oude) tentamenvragen Optimaal voorbereid naar

Nadere informatie

Voorwoord. Beste Bedrijfskunde student,

Voorwoord. Beste Bedrijfskunde student, Voorwoord Beste Bedrijfskunde student, Je hebt een tijdje geleden de twee beste keuzes gemaakt na je eindexamen: ten eerste de keuze voor de stad Rotterdam en ten tweede de keuze voor bedrijfskunde! Je

Nadere informatie

Voorwoord. Beste jurist in spé!

Voorwoord. Beste jurist in spé! Voorwoord Beste jurist in spé! Zoals ik en de meeste van mijn medestudenten in het verleden hebben ervaren, kan het begin van je studietijd nogal wat uitdagingen met zich meebrengen. Je bent net begonnen

Nadere informatie

Wil je meer informatie over de verslagen van SlimStuderen.nl, schroom dan niet om een email te sturen naar klantenservice@slimstuderen.

Wil je meer informatie over de verslagen van SlimStuderen.nl, schroom dan niet om een email te sturen naar klantenservice@slimstuderen. Voorwoord Beste student, Voor je ligt een verslag van SlimStuderen.nl. SlimStuderen.nl is al negen jaar hét ideale studiemiddel voor studenten bedrijfskunde, economie en rechten! SlimStuderen.nl helpt

Nadere informatie

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat.

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat. Klantbeoordelingen 2015 - zakelijke taaltrainingen januari t/m december 2015, n = 1.247 Klantenwaardering Vraagstelling Uitstekend Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Wat vindt u van het gebruikte lesmateriaal?

Nadere informatie

TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES

TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES Hoofdstuk 4 PARAGRAAF 4.1 Pruikentijd Standenmaatschappij De verlichting VERVAL EN RIJKDOM In de 17 e eeuw was Nederland het rijkste land ter wereld Van stilstand komt achteruitgang

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Wil je meer informatie over de verslagen van SlimStuderen.nl, schroom dan niet om een email te sturen naar klantenservice@slimstuderen.

Wil je meer informatie over de verslagen van SlimStuderen.nl, schroom dan niet om een email te sturen naar klantenservice@slimstuderen. Voorwoord Beste student, Voor je ligt een verslag van SlimStuderen.nl. SlimStuderen.nl is al negen jaar hét ideale studiemiddel voor studenten bedrijfskunde, economie en rechten! SlimStuderen.nl helpt

Nadere informatie

Voorwoord. Lawbooks Grondslagen van Recht ( ) Beste student(e),

Voorwoord. Lawbooks Grondslagen van Recht ( ) Beste student(e), Grondslagen van Recht Week 3 2018 2019 Voorwoord Beste student(e), Voor je ligt de samenvatting van de stof van Hoofdstuk 14 van het boek Hoofdlijnen, dat voorgeschreven wordt in week 3. Aanvankelijk hebben

Nadere informatie

Doel van Bijbelstudie

Doel van Bijbelstudie Bijbelstudie Hebreeën 4:12 Want het woord Gods is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard en het dringt door, zó diep, dat het vaneen scheidt ziel en geest, gewrichten en merg, en het

Nadere informatie

AANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS?

AANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS? AANTEKENINGEN Alles draait om de visie op Jezus Christus. Door de eeuwen heen is er veel discussie geweest over Jezus. Zeker na de Verlichting werd Hij zeer kritisch bekeken. De vraag is waar je je op

Nadere informatie

Auteurs SlimStuderen is altijd op zoek naar auteurs! Stuur je motivatie en cv naar info@slimstuderen.nl als je interesse hebt!

Auteurs SlimStuderen is altijd op zoek naar auteurs! Stuur je motivatie en cv naar info@slimstuderen.nl als je interesse hebt! Voorwoord Dit is het overzicht van de studiestof Staatsrecht. Het gaat hier om een voorbeeldverslag. Dit overzicht is geschreven naar eigen inzicht van de auteur. Bij het maken van deze overzichten wordt

Nadere informatie

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800 Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

De Verlichting. De Verlichting

De Verlichting. De Verlichting De Verlichting =18 de eeuwse filosofische stroming die de nadruk legt op rationaliteit (zelf nadenken), vrijheid en gelijkheid en dit toepast in alle maatschappelijke velden (politiek, economie, religie

Nadere informatie

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze

Nadere informatie

Klas:!ca 1CE C1A C1A C1A C1A C1a C1A C1A C1A c1a C1A C1A C1A C1A C1A C1A C1A C1B c1b C1B C1B c1b c1b C1E C1E

Klas:!ca 1CE C1A C1A C1A C1A C1a C1A C1A C1A c1a C1A C1A C1A C1A C1A C1A C1A C1B c1b C1B C1B c1b c1b C1E C1E 56 responses Summary See complete responses Klas:!ca 1CE C1A C1A C1A C1A C1a C1A C1A C1A c1a C1A C1A C1A C1A C1A C1A C1A C1B c1b C1B C1B c1b c1b C1E C1E Groep Groep 1: Pro vs. Am 19 34% Groep 2: Politiek

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

BEGELEIDINGSPLAN VOOR DE CURSUS

BEGELEIDINGSPLAN VOOR DE CURSUS BEGELEIDINGSPLAN VOOR DE CURSUS RECHTSGESCHIEDENIS I (R12221) (onderdeel traject Propedeuse Rechten) studiecentrum: Utrecht tijdvak: februari en maart 2012 begeleider: mr drs G.E.P. ter Horst 1 INLEIDING

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl - 2 - Voorwoord

Nadere informatie

Het instappen in de Paranormale Wereld

Het instappen in de Paranormale Wereld Het instappen in de Paranormale Wereld Eerste druk, 2014 2014 Johanna de Vos isbn: 9789048432189 nur: 728 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

Latijn: iets voor jou?

Latijn: iets voor jou? : n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de

Nadere informatie

Voorwoord. Beste eerstejaars Economie & Bedrijfskunde student,

Voorwoord. Beste eerstejaars Economie & Bedrijfskunde student, Voorwoord Beste eerstejaars Economie & Bedrijfskunde student, Misschien ben je vorig jaar ook al aan een studie begonnen, maar was het toch niets voor jou, of misschien kom je wel rechtstreeks van de middelbare

Nadere informatie

A. Begrip en aard van het Internationaal Publiekrecht

A. Begrip en aard van het Internationaal Publiekrecht A. Begrip en aard van het Internationaal Publiekrecht Dit hoofdstuk is een inleiding op het internationaal publiekrecht. Er wordt ingegaan op de geschiedenis van het internationaal publiekrecht, de elementen

Nadere informatie

Woord vooraf. Epe, februari 2015. 1 Marten Toonder, Soms verstout ik mij: de zelfkant, de vergelder, Amsterdam: De Bezige Bij 1985.

Woord vooraf. Epe, februari 2015. 1 Marten Toonder, Soms verstout ik mij: de zelfkant, de vergelder, Amsterdam: De Bezige Bij 1985. Woord vooraf De aanleiding om dit boek te schrijven zijn de colleges die ik in de afgelopen jaren in het verplichte vak over rechtsvinding heb gegeven aan juridische bachelorstudenten aan de Hogeschool

Nadere informatie

Doel A bestaat uit vier inhoudelijke elementen waar we bij stil zullen staan in deze studie:

Doel A bestaat uit vier inhoudelijke elementen waar we bij stil zullen staan in deze studie: Doel A: Geboren in het Koninkrijk : studenten zowel kerkelijk als niet-kerkelijk komen tot persoonlijke geloofsovergave aan Jezus en leren dit proces voor zichzelf verwoorden. Doel A bestaat uit vier inhoudelijke

Nadere informatie

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt Ben jij zo iemand die actief is en veel interesses heeft en daardoor ook veel bezigheden en spullen heeft?

Nadere informatie

Bijlage interview meisje

Bijlage interview meisje Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je

Nadere informatie

EEN BRIEF NAAR DE DOCENT

EEN BRIEF NAAR DE DOCENT EEN BRIEF NAAR DE DOCENT Je hebt een vraag en je schrijft een brief naar je docent. Wat moet je doen? 1. Lees de e-mail op blad 2. Beantwoord de vragen. 2. Lees de e-mail op blad 3. Beantwoord de vragen.

Nadere informatie

Inhoud Inleiding Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding Een nieuwe start bouwt voort op het voorgaande Relaties aangaan Omgaan met gevoelens

Inhoud Inleiding Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding Een nieuwe start bouwt voort op het voorgaande Relaties aangaan Omgaan met gevoelens Inhoud Inleiding 9 1 Een nieuw beroep, een nieuwe opleiding 11 1.1 Het beroep Social Work 11 1.2 Beelden over leren mentale modellen 15 1.3 Competentiegericht leren 16 1.4 Een open leerhouding 17 1.5 Leren

Nadere informatie

10 gouden tips voor social media

10 gouden tips voor social media 10 gouden tips voor social media Social media voor positiviteit 10 gouden tips om succesvol te zijn met social media Op 28 februari 2011 ben ik begonnen met Twitteren. Ik had er totaal geen kaas van gegeten.

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Bij u schuil ik, u bent mijn schild,

Bij u schuil ik, u bent mijn schild, Bij u schuil ik, u bent mijn schild, in uw woord stel ik mijn hoop. Psalm 119:114 inleiding Laten we eerlijk zijn: het is niet zo eenvoudig om regelmatig uit de Bijbel te lezen en te bidden. Onze volle

Nadere informatie

Slaaf krijgt vrijheid (vanaf nu: ex-slaaf) en wordt loonarbeider bij zijn baas (vanaf nu: ex-slavenhouder)

Slaaf krijgt vrijheid (vanaf nu: ex-slaaf) en wordt loonarbeider bij zijn baas (vanaf nu: ex-slavenhouder) Samenvatting door M. 1033 woorden 15 juni 2015 6,7 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 7.1 De verlichting Verlichting is het gevolg van de wetenschappelijke revolutie uit hoofdstuk/tijdvak

Nadere informatie

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen

Nadere informatie

Uit het resultaat van mijn test kwamen voornamelijk de doener en beslisser naar voren.

Uit het resultaat van mijn test kwamen voornamelijk de doener en beslisser naar voren. Metawerk Fedor. Semester 1a Opdracht 1. Ik heb voor opdracht 1 de leerstijlentest van Kolb gemaakt. Deze test heeft als doel om te kijken op wat voor manier je het beste informatie kunt opnemen en verwerken.

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 Inleiding 7 2 Voorkennis 7 3 Het cursusmateriaal 7 4 Structuur, symbolen en taalgebruik 8 5 De cursus bestuderen 9 6 Studiebegeleiding 10 7 Huiswerkopgaven 10 8 Het tentamen

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Voorwoord Met oprechte blijdschap schrijf ik het voorwoord voor dit boek. Ik ken Henk Rothuizen al vele jaren en heb hem zien opgroeien tot een man van God, met een bediening die verder reikt dan zijn

Nadere informatie

Rotaryclub Eindhoven-Welschap. Cursus solliciteren. Jan-Marc Luchies Ton Tangena

Rotaryclub Eindhoven-Welschap. Cursus solliciteren. Jan-Marc Luchies Ton Tangena Rotaryclub Eindhoven-Welschap Cursus solliciteren Jan-Marc Luchies Ton Tangena Introductie Deze cursus is samengesteld om het vrijwilligerspunt Eindhoven te ondersteunen vanuit de Rotary Welschap Enkele

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

Voorwoord. Samengevat wenst SlimStuderen je een heel fijn en leerzaam studiejaar toe! Voorbeeldsamenvatting Rechtsgeleerdheid 2015-2016

Voorwoord. Samengevat wenst SlimStuderen je een heel fijn en leerzaam studiejaar toe! Voorbeeldsamenvatting Rechtsgeleerdheid 2015-2016 Voorwoord Welkom nieuwe rechtenstudenten aan de Universiteit Leiden! Vanaf dit jaar zijn jullie juristen in spe en wordt er van jullie verwacht dat jullie bijna continu moeten studeren. Maar dan roept

Nadere informatie

Organiseren. werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye

Organiseren. werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye Organiseren werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye Inhoud 1. Organiseren is keuzes maken 6. Planning en digitaal organiseren 7. E-mail organiseren Pagina

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

WANNEER, GOD, WANNEER?

WANNEER, GOD, WANNEER? INHOUDSOPGAVE Deel 1 Wanneer, God, wanneer? Inleiding...................................................... 7 1. Timing en vertrouwen...................................... 8 2. De juiste tijd................................................

Nadere informatie

Voor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten

Voor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten Voor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten Anderen over het werk van David en Arjan: Met hun boek en hun seminars maken De Kock en Vergeer heel Nederland gelukkig.

Nadere informatie

Sollicitatiebrief. De 10 Stappen. Op zoek naar werk? Wij maken jou sterk!

Sollicitatiebrief. De 10 Stappen. Op zoek naar werk? Wij maken jou sterk! Sollicitatiebrief De 10 Stappen Op zoek naar werk? Wij maken jou sterk! Sollicitatiebrief: De 10 Stappen! Dit stappenplan is bestemd voor iedereen die opzoek is naar een betaalde baan/stageplek en wil

Nadere informatie

11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets

11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets 11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets Opdracht 1 Wat is de Sokratische methode? Opdracht 2 Waarom werd Sokrates gedwongen de gifbeker te drinken? Opdracht 3 Waarom zijn onze zintuigen

Nadere informatie

Een brede kijk op onderwijskwaliteit Samenvatting

Een brede kijk op onderwijskwaliteit Samenvatting Een brede kijk op onderwijskwaliteit E e n o n d e r z o e k n a a r p e r c e p t i e s o p o n d e r w i j s k w a l i t e i t b i n n e n S t i c h t i n g U N 1 E K Samenvatting Hester Hill-Veen, Erasmus

Nadere informatie

STOP MAAR MET FEEDBACK GEVEN. HET HEEFT GEEN ZIN

STOP MAAR MET FEEDBACK GEVEN. HET HEEFT GEEN ZIN E-blog STOP MAAR MET FEEDBACK GEVEN. HET HEEFT GEEN ZIN In samenwerken Het is tijd voor een next level feedback geven; gewoon kijken naar het resultaat i.p.v. het gedrag. In dit blog 5 gedachtenkronkels

Nadere informatie

Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren.

Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren. 1/5 Fase 1: Wat wilde ik bereiken? Handelen/ ervaring opdoen Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren. De opdracht wilde ik zo ontwikkelen,

Nadere informatie

Inleiding tot het recht

Inleiding tot het recht 1ste bach PSW Inleiding tot het recht Prof. Janvier Q uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen www.quickprinter.be R B08 3,50 Online samenvattingen kopen via www.quickprintershop.be Inleiding tot het

Nadere informatie

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014 Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe

Nadere informatie

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Cursusgids - Social Medi lessen. Eerste druk November 2015. Digitaal Leerplein. Website: www.digitaalleerplein.nl E-mail: info@digitaalleerplein.

Cursusgids - Social Medi lessen. Eerste druk November 2015. Digitaal Leerplein. Website: www.digitaalleerplein.nl E-mail: info@digitaalleerplein. Titel Cursusgids - Social Medi lessen Eerste druk November 2015 Auteur Fred Beumer Digitaal Leerplein Website: www.digitaalleerplein.nl E-mail: info@digitaalleerplein.nl Alle rechten voorbehouden. Niets

Nadere informatie

Als eerste bedankt voor het aanschaffen van deze PDF waarin ik je handige tips en trucs zal geven over het schrijven van een handleiding.

Als eerste bedankt voor het aanschaffen van deze PDF waarin ik je handige tips en trucs zal geven over het schrijven van een handleiding. Bedankt! Als eerste bedankt voor het aanschaffen van deze PDF waarin ik je handige tips en trucs zal geven over het schrijven van een handleiding. Graag zou ik je willen vragen mij een email te sturen

Nadere informatie

Academische opleiding leraar basisonderwijs

Academische opleiding leraar basisonderwijs 2015 2016 Academische opleiding leraar basisonderwijs ACADEMISCHE OPLEIDING LERAAR BASISONDERWIJS Vind jij het inspirerend om aan kinderen les te geven? Ben je geïnteresseerd in onderzoek naar verschillen

Nadere informatie

Scriptie over Personal Branding en Netwerking

Scriptie over Personal Branding en Netwerking Scriptie over Personal Branding en Netwerking 1e versie - 16 november 2012 Jana Vandromme Promotor: Hannelore Van Den Abeele 1. Inhoudstafel 1. Inhoudstafel 2. Onderzoeksvragen 2.1 Onderzoeksvraag 1 2.2

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie

Stel jezelf niet onder de Wet!

Stel jezelf niet onder de Wet! Dit document is een script van onderwijs dat is bedoeld om via video te worden getoond. In de video worden relevante tekst, dia s, media en afbeeldingen getoond om de presentatie te vereenvoudigen. Daarom

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20171 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kazemi, Hamid Title: Carrier s liability in air transport with particular reference

Nadere informatie

SCHRIJVEN VOOR JE DOELGROEP

SCHRIJVEN VOOR JE DOELGROEP SCHRIJVEN VOOR JE DOELGROEP No tears in the writer, no tears in the reader. No surprise in the writer, no surprise in the reader. Robert Frost MNKE Schrijft verhalen en teksten voor verschillende opdrachtgevers.

Nadere informatie

MOOI. Motiveren Oefenen Overhoren Informeren

MOOI. Motiveren Oefenen Overhoren Informeren MOOI Motiveren Oefenen Overhoren Informeren Programma. Wat is uw definitie van leren?. Tijden veranderen inzichten over leren ook!. Hoe (de)motiveer ik mijn kind om te leren?. Zonder oefening geen kunst.

Nadere informatie

40-dagendagboek. Discipelen van Jezus. Leren dienen in de gaven van de Geest. Kees de Vlieger. Een Kerygma studie

40-dagendagboek. Discipelen van Jezus. Leren dienen in de gaven van de Geest. Kees de Vlieger. Een Kerygma studie 40-dagendagboek Discipelen van Jezus Leren dienen in de gaven van de Geest Kees de Vlieger Een Kerygma studie Copyright Stichting Kerygma Nederland Kerkstraat 24-3 3781 GB Voorthuizen Tel. 0342-475048

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

Verantwoord Bijbelgebruik

Verantwoord Bijbelgebruik Deze beknopte samenvatting heeft tot doel een indruk te geven van de cursus Verantwoord Bijbelgebruik. Het boek Verantwoord Bijbelgebruik van John Boekhout is prima geschikt om als basis in de cursus gebruikt

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

Young People Coaching Experience

Young People Coaching Experience Hét loopbaanprogramma voor Young Professionals Young People Coaching Experience In 5 stappen naar je ideale baan! Ga jij met tegenzin naar je werk? Heb je er genoeg van om werk te doen dat niet bij je

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het

Nadere informatie

Namens Max: Tops: Tips: soms had je een beetje een houding van dat komt wel, probeer volgend project daar op te letten.

Namens Max: Tops: Tips: soms had je een beetje een houding van dat komt wel, probeer volgend project daar op te letten. 360 graden feedback Hieronder wordt door ieder groepslid een feedback gegeven op al zijn groepsgenoten. Zo kan iedereen zijn mening geven op de werkhouding van de betreffende persoon. Feedback van de groep

Nadere informatie

De loopbaanchecklist

De loopbaanchecklist De loopbaanchecklist Met deze checklist ga je voor je zelf na hoe het gesteld is met de manier waarop je jouw loopbaan stuurt. Bij het beantwoorden van de vragen gaat het niet direct om andere banen, je

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

Oud maar niet out. Denken en doen met de Oudheid vandaag. 95180_Oud maar niet out_vw.indd 1 13/03/12 10:24

Oud maar niet out. Denken en doen met de Oudheid vandaag. 95180_Oud maar niet out_vw.indd 1 13/03/12 10:24 Oud maar niet out Denken en doen met de Oudheid vandaag 95180_Oud maar niet out_vw.indd 1 13/03/12 10:24 95180_Oud maar niet out_vw.indd 2 13/03/12 10:24 Oud maar niet out Denken en doen met de oudheid

Nadere informatie

EEN OPEN DAG BEZOEKEN

EEN OPEN DAG BEZOEKEN Activiteit voor in de les: EEN BEZOEKEN Middels dit document wil De Haagse Hogeschool de aankomende studenten tools geven om zich goed voor te bereiden op hun studiekeuze via het bezoeken van een Open

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

Enquete resultaten Normen en Waarden 2014

Enquete resultaten Normen en Waarden 2014 Enquete resultaten Normen en Waarden 214 Deze enquête is afgenomen in de derde en vierde klas op de middelbare school de Guido de Bres in Amersfoort. Dit zijn de statistieken van de anwoorden die de leerlingen

Nadere informatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,

Nadere informatie

Inleiding in de Rechtswetenschap Werkgroepen 2017/2018

Inleiding in de Rechtswetenschap Werkgroepen 2017/2018 Inleiding In dit bestand vind je de inhoudsopgave van onze tentamensamenvatting van dit blok en als voorbeeld het deelonderwerp jurisprudentie, dat onderdeel uitmaakt van hoofdstuk 3 (Rechtbsbronnen).

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Recht. Alternatieven voor recht

Hoofdstuk 1: Recht. Alternatieven voor recht Hoofdstuk 1: Recht Alternatieven voor recht Recht is zoals al gezegd een instrument om de maatschappij te ordenen. Alles is recht, kan een bepaalde houding zijn (die dan nog eens intrinsiek op alles toepasbaar

Nadere informatie

geweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Marieke Anthonisse 2011 www.efficiencyfactor.nl https://twitter.com/trainencoachen

geweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Marieke Anthonisse 2011 www.efficiencyfactor.nl https://twitter.com/trainencoachen 27 geweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Inhoudsopgave Time Management 3 Email Management 3 Werkplekorganisatie 3 Gewoontevorming 4 Teambuilding 4 Gezinnen met kinderen 5 Administratie en Financiën

Nadere informatie

A. De wens van de soeverein

A. De wens van de soeverein A. De wens van de soeverein Overal om ons heen vinden we regels. We houden ons aan regels en verwachten ook dat anderen dit doen. Sommige regels zijn aan te merken als rechtsregels, maar er zijn ook sociale

Nadere informatie

BIJLAGEN. bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD. Een nieuw EU-kader voor het versterken van de rechtsstaat

BIJLAGEN. bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD. Een nieuw EU-kader voor het versterken van de rechtsstaat EUROPESE COMMISSIE Straatsburg, 11.3.2014 COM(2014) 158 final ANNEXES 1 to 2 BIJLAGEN bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD Een nieuw EU-kader voor het versterken van

Nadere informatie

onthouden. Schrijfdoelen Schrijfdoel Inhoud schrijfdoel Voorbeeld vermaakt door een leuk, spannen, aangrijpend of interessante tekst.

onthouden. Schrijfdoelen Schrijfdoel Inhoud schrijfdoel Voorbeeld vermaakt door een leuk, spannen, aangrijpend of interessante tekst. Nederlands Leesvaardigheid Leesstrategieën Oriënterend lezen Globaal lezen Intensief lezen Zoekend lezen Kritisch lezen Studerend lezen Om het onderwerp vast te stellen en te bepalen of de tekst bruikbaar

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Wat is Keuzeloos Gewaarzijn ofwel Meditatie?

Wat is Keuzeloos Gewaarzijn ofwel Meditatie? Wat is Keuzeloos Gewaarzijn ofwel Meditatie? door Nathan Wennegers Trefwoord: zelfkennis / meditatie 2015 Non2.nl Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever mag niets uit deze uitgave

Nadere informatie

Voorwoord. Veel succes met de schrijftraining! Amsterdam, februari 2012. Freek Bakker Joke Olie. 6 Voorwoord

Voorwoord. Veel succes met de schrijftraining! Amsterdam, februari 2012. Freek Bakker Joke Olie. 6 Voorwoord Voorwoord Schrijven op B2 is een takenboek dat hulp biedt bij de training in het schrijven van korte en langere teksten in het Nederlands, die geschreven moeten worden op het Staatsexamen NT2 II. Schrijven

Nadere informatie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Proefdieren, overbodig of hoognodig?

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. Proefdieren, overbodig of hoognodig? Afsluitende les Leerlingenhandleiding Proefdieren, overbodig of hoognodig? Inleiding Hoewel bijna iedereen wel een beeld heeft van proefdieren en wat er in het verleden wellicht mee gedaan is, weet bijna

Nadere informatie

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,

Nadere informatie

10 tips voor het werven van de ideale stagiair

10 tips voor het werven van de ideale stagiair 1. Zorg dat ze je kennen Als jongeren je bedrijf niet kennen, dan solliciteren ze niet. Logisch. Om de beste leerlingen te krijgen, is contact met de onderwijsinstelling heel belangrijk. En dit contact

Nadere informatie

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl Voorwoord De Onderwijs-

Nadere informatie