Integrale aanpak agressie binnen Palier/ Parnassia Groep. Desiree van der Weide- Posthuma September Een vuist tegen agressie!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Integrale aanpak agressie binnen Palier/ Parnassia Groep. Desiree van der Weide- Posthuma September 2013. Een vuist tegen agressie!"

Transcriptie

1 Integrale aanpak agressie binnen / Parnassia Groep Desiree van der Weide- Posthuma September 2013 Een vuist tegen agressie!

2 (Mogelijke) invloeden Onder andere: Mondig(er) wordende patiënt/ steunsysteem. Verbeterde informatieverstrekking aan patiënt (kent rechten en plichten). Verzakelijking/ verharding. Individualisering (zowel patiënt als medewerker), meer ik- gericht. Vanuit onveiligheid(gevoel) meer beheerscultuur. Veranderende bejegening zowel vanuit medewerkers als patiënten/ steunsysteem. Middelengebruik. Kantoorverpleging (toename administratieve lasten) Niet naleven van protocollen, werkinstructie e.d. (geeft onduidelijkheid, verdeeldheid en kan leiden tot risico s) - - 2

3 Doelen Agressie is een symptoom en niet de oorzaak. Doel is ons te richten op het (waar mogelijk) reduceren van de oorzaken die leiden tot agressie i.p.v. ons te richten op het specifiek voorkomen van agressie. Doelen: Gezond(er)- veilig(er) werk/ behandelklimaat creëren Vergroten welzijn medewerkers Verbeteren patiënttevredenheid 3

4 Denk aan o.a. Gedrag en houding Eerste 5 a 10 minuten Best practices Bij elkaar meelopen op de afdeling Spiegelbijeenkomsten Cursus/ scholing Tevredenheid medewerkers e.d. ARBO Afd. cultuur Afd. beleid Gebouw Agressie Melden Personeel Behandelaanbod GVZ/ MI 4

5 Interventies,(gericht op patiënt) Spiegelbijeenkomsten (best practice) Meedenken afdelingregels/ veiligheid Aanpassing vrijhedenbeleid/ regels Veiligheidsscan Onderzoek uitslagen/ klant- tevredenheiduitslagen/ klachten Inbreng clientenraad Eerste 5/ 10 minuten model (aandacht voor de patiënt) best practice Crisismonitor/ CSP s (best practice) Risicotaxatie Gebouwaspecten (kleur, geur, inrichting, inspraak) best practice Huisbezoekprotocol Incidentmeldingen/ Incidentanalyse Ervaringsdeskundigheid (best practice) Familiebijeenkomsten/ familie betrekken in behandeling (best practice) Gast vrije zorg trajecten (best practice) Terugdringen dwang en drang/ holding healing environment Bejegening- aspecten/ de-escalerend werken, Geen balies/ verpleegkosten meer/ benaderbaar/ overzicht (best practice) Culturele diversiteit/ diversiteit- management Maatschappelijke integratie 5

6 Voorbeeld DVV Agressie- afnamecijfers (van 85 in 2011 naar 42 in 2012) Hoge patiënt- tevredenheid Wensen patiënt centraal Groot activiteitenaanbod Huiselijke sfeer VOV op groep aanwezig (altijd 1 op de groep) Personeel eet mee. Investeren in deskundigheid Duidelijke structuur Uitjes Betrekken familie bij de behandeling/ structureel systeemgesprekken Stilstaan bij nationale feestdagen/ evenementen, patiënten betrekken bij de maatschappelijke gebeurtenissen. Aanpak volgens IDDT: Integrated Dual Disorder Treatment, waarin zowel de psychiatrische ziekte als de verslaving tegelijkertijd worden behandeld in eenzelfde setting door een multidisciplinair team. Benadering volgens de motiverende gedragstherapie (: positieve punten bekrachtigen, gedrag niet veroordelen, in gesprek gaan, reflectief luisteren). Beloningssysteem: patiënten belonen op momenten dat zij aanwezig zijn bij programmaonderdelen; Zij krijgen hier tokens voor (token economy systeem) en kunnen, als zij alle onderdelen bijwonen 4,- per week verdienen. Het team komt regelmatig bij elkaar om de veiligheid te bespreken, om situaties waarin agressie zich voordeed uit te diepen. Er worden veiligheidstrainingen georganiseerd door medewerkers om zo up-to-date te blijven betreffende de-escalerend werken en om de grepen, zoals de holding te herhalen/oefenen. 6

7 Voorbeeld CDP 7

8 8

9 Hoe verweven patiënt en medewerker aspecten rondom veiligheid Actief betrekken clientenraad Kijk goed naar input vanuit patiënt/ stafmeetings/ klachten/ incidenten/ tevredenheidsmeltingen Reacties van patiënten gebruiken als verbeterinput (aantoonbaar en zichtbaar) Continu bij veiligheid terugvoeren naar 4 aspecten medewerker/ patiënt/ gebouwterrein en informatie. (of anders programma patiëntveiligheid organisatorisch, technisch, medewerker, patiënt). Aansluiten behoefte patiënt Terugvoeren naar basisoorzaak en daar het verschil maken 9

10 Wat werkt en wat werkt niet Wel: Samenhang blijven zien, hoe grijpen processen op elkaar in Bepaal gezamenlijk wat acceptabel is en wat niet Actief patiënt betrekken Dichtbij patiënt (patiënt als individu) Autonomie patiënt stimuleren De-escalerende werkvormen Kijk naar jezelf als onderdeel van de oplossing Niet: Meten van resultaten (niet te meten) Sec (anti) agressiebeleid Beheerscultuur/ regels en richtlijnen (structuur is er niet voor de medewerker) Afwijken van de afspraken (grootste risico is menselijk gedrag) Kijken naar onveranderbare / onbeïnvloedbare factoren (bv gedrag patiënt, bezetting) 10

11 Veiligheidsscan Algemeen veiligheidsbeleid- veiligheid als gespreksonderwerp Veiligheid patiënten -Somatische zorg- -Medicatie -BOPZ -Meetapparatuur en hulpmiddelen -Infectiepreventie -Suïcidepreventie -Onverwachte afwezigheid -Kindermishandeling en huiselijk geweld -Drugs Veiligheid medewerkers -Veiligheid in inwerkprogramma -Opvang -Aangiftebeleid -RIE -Beleid zwangeren -Alarmsysteem -Huisbezoek -Bezetting -Deskundigheid -Bevoegd en bekwaam 11

12 Veiligheid gebouwen en terreinen -Gebouw -Sleutelbeleid -Ontruimingsplan -Brandveiligheid -AED -HACCP Informatie -Autorisaties -Netwerk -Privacy -Toegankelijkheid informatie 12

13 Voordelen integrale aanpak Je kijkt naar geheel elkaar beïnvloedende factoren/ processen Inzet op meerdere elkaar beïnvloedende processen Door op meer zaken tegelijk in te zetten, meer rendement Overview van alle veiligheidsrisico s (alsmede agressie als onderdeel) 13

14 Bijlagen Eerste 5 a 10 minuten model Spiegelbijeenkomst 14

15 15

16 16

17 Einde 17

Toetsingskader Wmo-toezicht Gelderland-Zuid

Toetsingskader Wmo-toezicht Gelderland-Zuid Toetsingskader 2019, pagina 1 Toetsingskader Wmo-toezicht Gelderland-Zuid De Wmo-toezichthouder ziet, in opdracht van de gemeenten in Gelderland-Zuid, toe op de kwaliteit van de maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Krachten bundelen bij verslaving Workshop Misverstanden bij dubbele diagnose

Krachten bundelen bij verslaving Workshop Misverstanden bij dubbele diagnose Krachten bundelen bij verslaving Workshop Misverstanden bij dubbele diagnose Dr. Wencke de Wildt, Gz-psycholoog, directeur behandelzaken Jellinek Dr. Annette Bonebakker, klinisch neuropsycholoog CDP Drs.

Nadere informatie

Wettelijke kwaliteitseis

Wettelijke kwaliteitseis Bijlage 1. Kwaliteitseisen maatschappelijke ondersteuning Categorie 1 Doelmatigheid voorziening Ondersteuningsplan / Begeleidingsplan Vraagformulering door cliënt De voorziening is doelmatig, doeltreffend

Nadere informatie

Meedenksessie Onderwijs over agressie

Meedenksessie Onderwijs over agressie Meedenksessie Onderwijs over agressie Opening (Gitta v/d Berg) Welkom Doel van deze bijeenkomst Programma 15.00u Opening 15.15u Inleiding Door Gitta v/d Berg (Trainer omgaan met agressie) Door Barbara

Nadere informatie

(Door Antonet van der Schans ondersteuner clientenraad)

(Door Antonet van der Schans ondersteuner clientenraad) Kwaliteitsverbetering in herstelgerichte zorg (Door Antonet van der Schans ondersteuner clientenraad) Initiatiefnemer; Clientenraad RIBW Midden- Brabant Doel clientenraad Naast de rehabilitatiemethodiek

Nadere informatie

Externe brochure : toelichting

Externe brochure : toelichting Externe brochure : toelichting Doel: profilering Veldzicht Doelgroep: stakeholders Veldzicht Optionele uitwerking: boekje centrum voor transculturele psychiatrie VAARDIG EN VEILIG VERDER HELPEN In Veldzicht

Nadere informatie

Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS

Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS Het geïntegreerd behandelen van verslavingsproblematiek en PTSS Dag van de Inhoud Den Haag 28 september 2017 Ante Lemkes, GZ-psycholoog in opleiding tot Specialist Inleiding Introductie van mezelf, jullie

Nadere informatie

Centrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht

Centrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht Centrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht Vaardig en veilig verder helpen Een diversiteit aan mensen In Veldzicht bieden we een beschermde omgeving voor het intensief behandelen van mensen met

Nadere informatie

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA. Hollen. Stilstaan bij Werkdruk. dát maakt zorg beter.

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA. Hollen. Stilstaan bij Werkdruk. dát maakt zorg beter. Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA Hollen Stilstaan bij Werkdruk dát maakt zorg beter Anita Hertogh Waarom is Zorg en Welzijn een van de prioritaire sectoren voor

Nadere informatie

Toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp

Toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp Toetsingskader Nieuwe toetreders jeugdhulp Utrecht, november 2015 Dit is een uitgave van: Inspectie Jeugdzorg Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Inspectie voor de Gezondheidszorg Ministerie

Nadere informatie

Loes van Dusseldorp, MSc

Loes van Dusseldorp, MSc Loes van Dusseldorp, MSc Slotconferentie (Be)sturen op veiligheid; de rol van de Clientenraad. 18-02-2016 * Resultaten onderzoek * Ervaringen co-training * Uitwisseling Do s en Dont s * Terugkoppeling

Nadere informatie

Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose

Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose Maarten Smeerdijk Congres LEDD, 21 april 2011 AMC, zorglijn Vroege Psychose Waarom familieleden betrekken bij de behandeling van DD?

Nadere informatie

Branchetoetsdocument: Arbo en veiligheid

Branchetoetsdocument: Arbo en veiligheid pagina van 5 Branchetoetsdocument: Arbo en veiligheid Versie 4. VERVALLEN - Vervangen door RI&E en Preventiemedewerker (alle branche) Deelbranche(s) Camper en Caravan Algemene beschrijving & doelstelling

Nadere informatie

Veiligheidsvisie. 1. Inleiding

Veiligheidsvisie. 1. Inleiding Veiligheidsvisie 1. Inleiding Bij GGZ WNB vinden wij het van belang om onze visie op veiligheid en de uitgangspunten die wij hanteren te delen. De veiligheidsvisie is opgesteld onder verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen?

Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen? Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen? Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen? Richtlijnen Casus IDDT Richtlijnen, wat zeggen ze niet! Richtlijnen Dubbele Diagnose, Dubbele hulp (2003) British

Nadere informatie

Managementsystemen. De organisatie in beweging. door: Fred van der Wal Stienstra. BMD Advies Oost. Grondig en gedegen.

Managementsystemen. De organisatie in beweging. door: Fred van der Wal Stienstra. BMD Advies Oost. Grondig en gedegen. Managementsystemen De organisatie in beweging door: Fred van der Wal Stienstra Inhoud 1. Wat is een managementsysteem 2. Soorten managementsystemen 3. Centrale thema s arbeidsinspectie 4. Arbo managementsysteem

Nadere informatie

Geïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik

Geïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik Geïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik Saskia van Duin - verpleegkundig specialist GGZ Melchiord Ricardo - ervaringsdeskundige Ellen Struik teamleider DD kliniek GGZ

Nadere informatie

Kwaliteit bij de Amarant Groep. Jaarrapport Goede samenwerking

Kwaliteit bij de Amarant Groep. Jaarrapport Goede samenwerking Jaarrapport 2017 Welzijn en geluk voor alle cliënten, daar gaan we voor. Goede samenwerking Kwaliteit bij de Amarant Groep Verslag van het jaarrapport van 2017 voor zorg die valt onder de Wet langdurige

Nadere informatie

Workshop AZN. Dinsdag 10 maart 2015

Workshop AZN. Dinsdag 10 maart 2015 Dinsdag 10 maart 2015 Triaspect TriasWeb Kennis centrum Training & Advies Het Nieuwe Melden Wat gaan we doen? Even voorstellen Vogelvlucht Incidentanalyse: Prisma LIGHT Kennis inzicht en ervaring delen

Nadere informatie

Zorggroep Apeldoorn en omstreken

Zorggroep Apeldoorn en omstreken De cliëntenraad 2 Zorggroep Apeldoorn en omstreken De cliëntenraad is er voor u! De cliëntenraad van Zorggroep Apeldoorn en omstreken wil iets voor u betekenen. Elke dag en op een manier waarbij u zich

Nadere informatie

HANDREIKING TEAMGERICHTE ANALYSE VAN AGRESSIE-INCIDENTEN T A V A

HANDREIKING TEAMGERICHTE ANALYSE VAN AGRESSIE-INCIDENTEN T A V A HANDREIKING TEAMGERICHTE ANALYSE VAN AGRESSIE-INCIDENTEN T A V A VEILIGEZORG DEN HAAG, SEPTEMBER 2016 1 WAT IS TAVA Teamgerichte analyse van agressie-incidenten (TAvA) houdt in dat u tijdens een teamoverleg,

Nadere informatie

Cultuurmeting in de forensische praktijk. In samenwerking met GGZ Eindhoven

Cultuurmeting in de forensische praktijk. In samenwerking met GGZ Eindhoven Cultuurmeting in de forensische praktijk In samenwerking met GGZ Eindhoven Doel van een cultuurmeting Inzicht krijgen hoe de organisatie richting geeft aan cultuuraspecten met het oog op veiligheid en

Nadere informatie

Toetsingskader Kwaliteit opvang alleenstaande minderjarige vreemdelingen

Toetsingskader Kwaliteit opvang alleenstaande minderjarige vreemdelingen Toetsingskader Kwaliteit opvang alleenstaande minderjarige vreemdelingen Utrecht, april 2016 Motto Naar zichtbare kwaliteit in de jeugdhulp! Missie De Inspectie Jeugdzorg, de Inspectie voor de Gezondheidszorg

Nadere informatie

Door het raadslid Beryl Dreijer van de fractie van Beryl Dreijer zijn de volgende vragen gesteld:

Door het raadslid Beryl Dreijer van de fractie van Beryl Dreijer zijn de volgende vragen gesteld: Vragen van de raad Datum 06-12-2011 Registratienummer Rs11.00657 Portefeuillehouder Franc M. Weerwind Onderwerp: Beantwoording vragen van de fractie Beryl Dreijer over maatregelen tegen agressie en/of

Nadere informatie

1. HIC vanuit Forensisch Perspectief: het model in het kort CONCEPT dd

1. HIC vanuit Forensisch Perspectief: het model in het kort CONCEPT dd NB dit hoofdstuk is een concept. U wordt uitgenodigd om input te geven. Copyright ligt bij de projectgroep FHIC. info@fhic.nl 1. HIC vanuit Forensisch Perspectief: het model in het kort CONCEPT dd 05-08-2016

Nadere informatie

Informatiefolder voor cliënten: Dubbele Diagnose Meer informatie:

Informatiefolder voor cliënten: Dubbele Diagnose Meer informatie: DUBBELE DIAGNOSE RVE FACT/WOZ Bergen op Zoom INLEIDING Deze folder is bestemd om informatie te geven over behandeling op afdeling Dubbele Diagnose (DD), Schelde 5 GGZ WNB. U vindt in deze folder informatie

Nadere informatie

Kwaliteitsverslag 2017 Verpleeghuiszorg

Kwaliteitsverslag 2017 Verpleeghuiszorg Kwaliteitsverslag 2017 Verpleeghuiszorg Inhoud 1. Persoonsgerichte zorg en ondersteuning... 3 2. Wonen en Welzijn... 3 3. Veiligheid... 4 3.1 Decubitus... 4 3.2 Advance care planning... 4 3.3 Medicatieveiligheid...

Nadere informatie

De inspecties vragen na een verplichte melding aan de melders om zelf onderzoek te doen en hierover te rapporteren.

De inspecties vragen na een verplichte melding aan de melders om zelf onderzoek te doen en hierover te rapporteren. Handvatten voor onderzoek naar geweld uitgeoefend door medewerker(s) met toelichting en verwachtingen van de inspecties (Hieronder wordt ook verstaan (vermoeden van) seksueel geweld door medewerkers) De

Nadere informatie

GEDRAGSCODE MEDEWERKERS (ONDERLING) AMBIQ

GEDRAGSCODE MEDEWERKERS (ONDERLING) AMBIQ GEDRAGSCODE MEDEWERKERS (ONDERLING) AMBIQ Inleiding Deze gedragscode dient voor werknemers onderling. Daarnaast kent Ambiq een gedragscode voor de bejegening van haar cliënten. Ambiq hecht veel waarde

Nadere informatie

Tevredenheid over de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

Tevredenheid over de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) heid over de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) De vragenlijst start hier 1. Volgens onze gegevens heeft u in / hulp bij het huishouden ontvangen. Hoe lang ontvangt u al hulp bij

Nadere informatie

Workshop Klinisch FACT Duurzaam Wonen. GGZ Breburg Groep 23 september 2010 Marij de Roos, Tom van Mierlo en Linda Peeters

Workshop Klinisch FACT Duurzaam Wonen. GGZ Breburg Groep 23 september 2010 Marij de Roos, Tom van Mierlo en Linda Peeters Workshop Klinisch FACT Duurzaam Wonen GGZ Breburg Groep 23 september 2010 Marij de Roos, Tom van Mierlo en Linda Peeters Agenda Inventariseren van de vragen die u heeft bij deze workshop. Presentatie Klinisch

Nadere informatie

Toezichtaspect Criterium Norm of verwachting Informatiebron Reïntegratie Het aanbod draagt bij aan de reïntegratie/ het voorkomen van recidive

Toezichtaspect Criterium Norm of verwachting Informatiebron Reïntegratie Het aanbod draagt bij aan de reïntegratie/ het voorkomen van recidive Toetsingskader Exodus, 15 januari 2008 De normering is gebaseerd op de kwaliteitscriteria resocialisatietrajecten ex-gedetineerden zoals geformuleerd door de Directie Sanctie- en Preventiebeleid van het

Nadere informatie

Partner in kinderopvang. Klanttevredenheidsonderzoek

Partner in kinderopvang. Klanttevredenheidsonderzoek Klanttevredenheidsonderzoek Locatie : Kinderopvang Tamboerijn, Utrecht Ondernemer : Judith van der Voet Datum : Februari / Maart 26 Aantal respondenten : Beste Judith, Zelfs in een organisatie, waarin

Nadere informatie

Kwaliteitsrapport 2018

Kwaliteitsrapport 2018 Samenvatting voor cliënten Kwaliteitsrapport 2018 Hoe was de ondersteuning in 2018? Ga naar sheerenloo.nl Wat staat er in dit kwaliteitsrapport? Dit kwaliteitsrapport gaat over de ondersteuning van s Heeren

Nadere informatie

Motiverende gespreksvoering, Apeldoorn, de GGZ Academie, 28 mei 2013 Bert Bakker, Ekklesia Training & Advies, advies@ekklesia.nl

Motiverende gespreksvoering, Apeldoorn, de GGZ Academie, 28 mei 2013 Bert Bakker, Ekklesia Training & Advies, advies@ekklesia.nl Motiverende gespreksvoering, een introductie Apeldoorn, de GGZ Academie, 28 mei 2013 Bert Bakker, Ekklesia Training & Advies, advies@ekklesia.nl Als organisatie in overgang Medisch model Expert Leidende

Nadere informatie

Veiligheidsaudits met ervaringsdeskundige auditoren

Veiligheidsaudits met ervaringsdeskundige auditoren Veiligheidsaudits met ervaringsdeskundige auditoren Uitkomsten van de audits Er hebben in totaal tien audits plaatsgevonden bij vijf instellingen. De afdelingen waar geaudit is, waren over het algemeen

Nadere informatie

Verslag kwaliteit 2017 cliëntversie

Verslag kwaliteit 2017 cliëntversie Pagina 1 van 14 Inhoud Inleiding... 3 Bouwsteen 1: de zorg die jij krijgt... 4 Bouwsteen 2: ervaringen van de cliënt... 7 Bouwsteen 3: functioneren van de teams...11 Leren van klachten en incidenten...13

Nadere informatie

High & Intensive Care. Sandra Vos en Chris den Braber 18-03-2014

High & Intensive Care. Sandra Vos en Chris den Braber 18-03-2014 High & Intensive Care Sandra Vos en Chris den Braber 18-03-2014 3 jaar geleden 1. Economische crisis: In de ggz in nederland blijkt het aantal opnames in 10 jaar verdubbeld! Er moet bezuinigd worden op

Nadere informatie

Welkom & Kennismaking

Welkom & Kennismaking Veiligheid in de residentiële jeugdzorg Congres: Aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling 10 mei 2011 Welkom & Kennismaking Marjan de Lange Marijke Lammers Programma Korte vraag Veiligheid in de residentiële

Nadere informatie

Maak het waar met de cliëntenraad

Maak het waar met de cliëntenraad Maak het waar met de cliëntenraad Ouderen Maak het waar met de cliëntenraad Wat is de Cliëntenraad ouderen De cliëntenraad is een groep van vijf tot tien mensen die met de directeur overlegt over bepaalde

Nadere informatie

Brijder Verslavingszorg Hoofddorp

Brijder Verslavingszorg Hoofddorp Ons Team Ons team is zeer divers. We bestaan uit het secretariaat, psychologen, maatschappelijk werkers, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, cognitief gedragstherapeutisch werkers, ervaringsdeskundigen,

Nadere informatie

Oorzaken en factoren. Kennisdag risicoanalyse GGZ Nederland. Jacques de Bekker 20 juni 2011

Oorzaken en factoren. Kennisdag risicoanalyse GGZ Nederland. Jacques de Bekker 20 juni 2011 Oorzaken en factoren Kennisdag risicoanalyse GGZ Nederland Jacques de Bekker 20 juni 2011 Mijn presentatie Verander je organisatie, begin bij de teams TRIAS-model Visie op leren Teamontwikkeling: let s

Nadere informatie

Het kind in beeld. Sandra Rijnaars-Hekel en Arie van der Meer Brijder Verslavingszorg Programma Verslaving en Ouderschap 18 oktober 2016

Het kind in beeld. Sandra Rijnaars-Hekel en Arie van der Meer Brijder Verslavingszorg Programma Verslaving en Ouderschap 18 oktober 2016 Het kind in beeld Sandra Rijnaars-Hekel en Arie van der Meer Brijder Verslavingszorg Programma Verslaving en Ouderschap 18 oktober 2016 1 2 11 vleugels 110 kamers behandelruimten 3 Ouder & Kind 11 kamers

Nadere informatie

Dubbel en dwars verdiend

Dubbel en dwars verdiend Dubbel en dwars verdiend Dag van de Inhoud 28-09-2017 Geïntegreerd behandelen met Integrated Dual Disorder Treatment (IDDT) Hella Schulte-Wefers, Psychiater Iris Jongeling, GZ-Psycholoog (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

ZORGHOTEL DOMSTATE CONCEPT INHOUDELIJKE BENADERING

ZORGHOTEL DOMSTATE CONCEPT INHOUDELIJKE BENADERING ZORGHOTEL DOMSTATE CONCEPT INHOUDELIJKE BENADERING VAN EIJK & VAN DER LUBBE DEFINITIE INHOUDELIJKE UITGANGSPUNTEN UITWERKING THEMA S NAAR HEALING ENVIRONMENT Balies zijn uitnodigend Luxe elementen Aansluiting

Nadere informatie

Advies en steun voor uw kind en uzelf

Advies en steun voor uw kind en uzelf Advies en steun voor uw kind en uzelf Voor advies en steun aan ouders en hun kinderen Informatie advies cursussen Als u of uw kind psychische klachten heeft of problemen ervaart met alcohol of drugs, heeft

Nadere informatie

Graag willen wij u nogmaals feliciteren met het behalen van de award Zilver bij de verkiezingen van de Beste Teamattractie van het Jaar 2014.

Graag willen wij u nogmaals feliciteren met het behalen van de award Zilver bij de verkiezingen van de Beste Teamattractie van het Jaar 2014. Noordwijk-Events / SPEV T.a.v. Marco Mens Postbus 193 2210 AD Noordwijkerhout Uw ref. BMG/MA15/A02 Onze ref. Datum 22-04-2015 Betreft Juryrapport verkiezingen MEETINGS AWARDS Geachte heer Mens, Graag willen

Nadere informatie

ZO GEWOON MOGELIJK ZORGVISIE FRANKELANDGROEP

ZO GEWOON MOGELIJK ZORGVISIE FRANKELANDGROEP ZO GEWOON MOGELIJK ZORGVISIE FRANKELANDGROEP Laat mij doen met eigen vuur, wat ik verkies zoolang ik duur.. Willem Elsschot Zorgvisie: Zo gewoon mogelijk De Frankelandgroep vindt het van groot belang dat

Nadere informatie

Medezeggenschap en Ondersteuningsplannen. Dialoog in de dagelijkse praktijk van cliëntenraden en zorgaanbieders

Medezeggenschap en Ondersteuningsplannen. Dialoog in de dagelijkse praktijk van cliëntenraden en zorgaanbieders 1 Medezeggenschap en Ondersteuningsplannen Dialoog in de dagelijkse praktijk van cliëntenraden en zorgaanbieders Workshops Marion Kersten VGN Stelling: Met de nieuwe Handreiking hebben medewerkers alles

Nadere informatie

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen 2 3 INHOUDSOPAVE PAGINA Kennis over psychische problemen bij ouderen nodig?! 4 Praktische

Nadere informatie

Vragenlijst. Thema 1: Beleid en organisatie

Vragenlijst. Thema 1: Beleid en organisatie Vragenlijst Thema 1: Beleid en organisatie 1) Het huidige anti-agressiebeleidsplan bestaat uit de onderstaande onderdelen: Algemene beleidsvisie op voorkomen/beheersen van agressie en geweld Definitie

Nadere informatie

Het maken van een duurzaamheidsbeleid

Het maken van een duurzaamheidsbeleid Het maken van een duurzaamheidsbeleid Workshop Lekker Betrokken! Phyllis den Brok Projectleider Lekker Betrokken! phyllis@phliss.nl 06-22956623 hhp://www.phliss.nl/lb.html Duurzaamheid Definitie duurzaamheid:

Nadere informatie

Verslag kwaliteit 2018 cliëntversie

Verslag kwaliteit 2018 cliëntversie Pagina 1 van 10 Inhoud Inleiding... 3 Bouwsteen 1: de zorg die jij krijgt... 4 Bouwsteen 2: ervaringen van de cliënt... 5 Bouwsteen 3: functioneren van de teams... 8 Leren van klachten en incidenten...

Nadere informatie

Angst & Verslaving. Angst en verslaving 10 oktober 2014 Bouwe Pieterse, psychiater

Angst & Verslaving. Angst en verslaving 10 oktober 2014 Bouwe Pieterse, psychiater Angst & Verslaving Angst en verslaving 10 oktober 2014 Bouwe Pieterse, psychiater Inhoudsopgave Achtergrond Etiologie Epidemiologie Diagnostiek Behandeling Kushner ea Multidisciplinaire Richtlijn alcohol

Nadere informatie

Frans de Bree en Joric Witlox Hengelo, 4 december 2008

Frans de Bree en Joric Witlox Hengelo, 4 december 2008 Frans de Bree en Joric Witlox Hengelo, 4 december 2008 16:00 Inleiding 16:15 Wat is risicobeheersing 16:35 Brandveiligheid 17:30 Versterking inwendige mens 18:15 rapport IGZ: Med. hulpmiddelen 18:45 quick

Nadere informatie

Resultaatgericht werken in het sociaal domein

Resultaatgericht werken in het sociaal domein Resultaatgericht werken in het sociaal domein Eigen kracht, schalen met de klant Bepalen van de eigen kracht -Gebruik eens een schaalvraag! Wat is een schaalvraag? Hoe zet je een schaalvraag in? Netwerk

Nadere informatie

Open en Alert. en drugsgebruik door (delinquente) jongeren met LVG. Els Bransen, projectleider

Open en Alert. en drugsgebruik door (delinquente) jongeren met LVG. Els Bransen, projectleider Improving Mental Health by Sharing Knowledge Open en Alert Aanpakken van alcohol en drugsgebruik door (delinquente) jongeren met LVG Els Bransen, projectleider ebransen@trimbos.nl Jeugd en middelengebruik

Nadere informatie

Welkom bij IrisZorg. Informatie voor cliënten

Welkom bij IrisZorg. Informatie voor cliënten Welkom bij IrisZorg Informatie voor cliënten IrisZorg is er voor u Het kan zijn dat uw leven anders loopt dan u wilt. Bijvoorbeeld door een verslaving of problemen op het gebied van wonen, werken en financiën.

Nadere informatie

Het verhaal van Careyn Het Dorp

Het verhaal van Careyn Het Dorp Het verhaal van Careyn Het Dorp Het Dorp staat voor een nieuwe manier van werken. Een werkwijze die de klant en kwaliteit van leven centraal stelt en waarbij onze zorgprofessional aan zet is. Het Dorp

Nadere informatie

De inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ

De inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ Workshop De inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ Philippe Delespaul FACT Couleur Locale: Op weg naar een regionaal model in de GGZ Evoluon Eindhoven, 28 maart 2013 GGZ gemeente 1ste

Nadere informatie

Checklist documenten

Checklist documenten Checklist documenten De checklist kan gebruikt worden als hulpmiddel bij de voorbereiding voor een -Keurmerk audit. Met de checklist krijgt u een indruk welke onderwerpen mogelijk nog aandacht nodig hebben

Nadere informatie

Omgaan met emotioneel en agressief gedrag

Omgaan met emotioneel en agressief gedrag Omgaan met emotioneel en agressief gedrag RadarVertige training & opleiding Emotie mag, agressie niet! Dit boekje bevat informatie, tips en aandachtspunten uit de training Omgaan met emotioneel en/of agressief

Nadere informatie

Functiebeschrijving Teamleider Huisvesting (facilitair)

Functiebeschrijving Teamleider Huisvesting (facilitair) Functiebeschrijving Teamleider Huisvesting (facilitair) Groot Hoogwaak levert een professionele bijdrage aan het aanbod van woon-, zorg-, en welzijnsvoorzieningen voor ouderen in Noordwijk. Dit aanbod

Nadere informatie

De inspecties vragen na een verplichte melding aan de melders om zelf onderzoek te doen en hierover te rapporteren.

De inspecties vragen na een verplichte melding aan de melders om zelf onderzoek te doen en hierover te rapporteren. Handvatten voor onderzoek naar aanleiding van seksueel geweld tussen cliënten onderling of tussen cliënten en derden (niet zijnde medewerkers) met toelichting en verwachtingen van de inspecties De inspecties

Nadere informatie

Workshop De preventiemedewerker neemt de leiding, 25 oktober 2012

Workshop De preventiemedewerker neemt de leiding, 25 oktober 2012 Workshop De preventiemedewerker neemt de leiding, 25 oktober 2012 Uitwerking van de resultaten, 6 nov. 2012 Pieter Diehl (Voorzitter BvAA en Management & Consultant bij Edux te Breda, pdiehl@edux.nl) Jos

Nadere informatie

Kleurlegende checklist psychosociale risico's OK Aandacht nodig Wettelijke verplichting

Kleurlegende checklist psychosociale risico's OK Aandacht nodig Wettelijke verplichting Risicoanalyse psychosociale aspecten Kleurlegende checklist psychosociale risico's OK Aandacht nodig Wettelijke verplichting Checklist: 'Respectvol gedrag op het werk' Zijn er al signalen geweest van conflicten

Nadere informatie

Agressie tegen hulpverleners. Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis

Agressie tegen hulpverleners. Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis Agressie tegen hulpverleners Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis Het ETZ beschikt over een van de grootste Spoedeisende Hulpen van Nederland. Jaarlijks behandelen, wij verdeeld over

Nadere informatie

Checklist Inventarisatie risico s psychosociale belasting Tool voor kleine ondernemingen

Checklist Inventarisatie risico s psychosociale belasting Tool voor kleine ondernemingen Psychosociale risico s regelmatig in kaart brengen is belangrijk voor het mentale welzijn van een onderneming. U kan uw eigen psychosociale risico s in kaart brengen door onderstaande checklist in te vullen.

Nadere informatie

Unit beschrijving: Extra leerresultaten

Unit beschrijving: Extra leerresultaten Unit beschrijving Dit project werd gefinancierd met de steun van de Europese Commissie (DE/13/LLP-LdV/TOI/1763). De verantwoordelijkheid voor deze publicatie (mededeling) ligt uitsluitend bij de auteur;

Nadere informatie

Veiligheidsmanagement in Rivierduinen

Veiligheidsmanagement in Rivierduinen Veiligheidsmanagement in Rivierduinen Op zoek naar een balans tussen beheersen en toevertrouwen Bart Bruins, klinisch psycholoog/bestuursadviseur Kennisdag risicoanalyse in de GGZ/ 20 juni 2011 Utrecht,

Nadere informatie

Workshop Up to date agressiebeleid

Workshop Up to date agressiebeleid 1 Workshop Up to date agressiebeleid Van beleid naar praktijk 27 mei 2015 William Bertrand w.bertrand@radarvertige.nl Programma Introductie Feiten en cijfers enquête Knelpunten uit de praktijk Kijk op

Nadere informatie

Thema: Één meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling

Thema: Één meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Thema: Één meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling De deelnemers in deze groep kwamen uit zeer verschillende werksoorten en vanuit beide invalshoeken: huiselijk geweld en aanpak kindermishandeling.

Nadere informatie

Het gerecht. Ingrediënten

Het gerecht. Ingrediënten Recept 2: Wat wil de cliënt? Een recept voor maatwerk en passende zorg voor de cliënt Het gerecht Het resultaat: maatwerk, oftewel passende zorg voor de cliënt. Ieder mens is uniek en heeft andere wensen

Nadere informatie

Dwang en drang HIC; beleving en de feiten

Dwang en drang HIC; beleving en de feiten Dwang en drang HIC; beleving en de feiten Simone Braaksma en Monique Menger 19 oktober 2017 Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Inleiding Inspectie van Gezondheidszorg heeft in 2008 een onderzoek

Nadere informatie

Deeltijdbehandeling. Barneveld. volwassenen deeltijd

Deeltijdbehandeling. Barneveld. volwassenen deeltijd Deeltijdbehandeling Barneveld volwassenen deeltijd Inhoudsopgave Wat is deeltijdbehandeling? 2 Voor wie is de behandeling bedoeld? 2 De behandeling 3 Doel 3 Behandelplan 3 Inhoud 3 Programma 4 Individuele

Nadere informatie

Welkom bij IrisZorg. Informatie voor cliënten

Welkom bij IrisZorg. Informatie voor cliënten Welkom bij IrisZorg Informatie voor cliënten IrisZorg is er voor u Het kan zijn dat uw leven anders loopt dan u wilt. Bijvoorbeeld door een verslaving of problemen op het gebied van wonen, werken en financiën.

Nadere informatie

Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente.

Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 1. Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 2. De overheid moet niet achter de voordeur van mensen willen treden. Dat is privégebied en de eigen

Nadere informatie

Werkdocument functioneringsgesprek voor leerkrachten 1

Werkdocument functioneringsgesprek voor leerkrachten 1 Werkdocument functioneringsgesprek voor leerkrachten 1 Inleiding: De VCOG kent een tweejarige gesprekkencyclus. In het ene jaar houdt de leidinggevende een functioneringsgesprek met de leerkracht. In het

Nadere informatie

Agressie tegen hulpverleners. Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis

Agressie tegen hulpverleners. Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis Agressie tegen hulpverleners Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis Het ETZ beschikt over een van de grootste Spoedeisende Hulpen van Nederland. Jaarlijks behandelen, wij verdeeld over

Nadere informatie

VPT Zuidwest-Nederland

VPT Zuidwest-Nederland VPT Zuidwest-Nederland 30 oktober 2013 Onderwerpen Inleiding Factoren Interventies Voorbeelden Afsluiting 1 Woord vooraf. Er is niet één recept om te komen van protocol Kies een pad dat aansluit bij uw

Nadere informatie

Kwaliteitsverslag Wat gaat er goed en wat kan er beter? Informatie voor cliënten

Kwaliteitsverslag Wat gaat er goed en wat kan er beter? Informatie voor cliënten Kwaliteitsverslag 2017 Wat gaat er goed en wat kan er beter? Informatie voor Kwaliteitsverslag Amsta Karaad 2017 Datum 9 april 2018 Amsta geeft hulp aan mensen in Amsterdam die niet zelfstandig kunnen

Nadere informatie

Analyse verbeterpunten psychofarmacagebruik

Analyse verbeterpunten psychofarmacagebruik Analyse verbeterpunten psychofarmacagebruik Deze vragenlijst is ontwikkeld om het proces van de inzet van psychofarmaca in kaart te brengen. Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt of de inzet van psychofarmaca

Nadere informatie

Wat gaat er fout? Waar kijken we naar? Beeld van hyperventilatie? Beeld van agonaal ademen, of diepe bewusteloosheid en geen normale ademhaling.

Wat gaat er fout? Waar kijken we naar? Beeld van hyperventilatie? Beeld van agonaal ademen, of diepe bewusteloosheid en geen normale ademhaling. Dia 1 Crisis Resource Management Samen Sterk! Dennis van der Geld Docent instructeur NRR-ERC Wat is CRM? CRM ontstaan vanuit de luchtvaart. Vertaling naar gezondheidszorg. Incidenten in de gezondheidszorg

Nadere informatie

Body of Knowledge. Kwalificatiedossier Maatschappelijke Zorg. Werkversie 0.1. 1/17 Maatschappelijke Zorg v0.1

Body of Knowledge. Kwalificatiedossier Maatschappelijke Zorg. Werkversie 0.1. 1/17 Maatschappelijke Zorg v0.1 Body of Knowledge Kwalificatiedossier Maatschappelijke Zorg Werkversie 0.1 1/17 Maatschappelijke Zorg v0.1 Inhoud 1 Maatschappelijke zorg basis... 4 1.1 Kennis van doelgroepen... 4 1.2 Methodisch handelen...

Nadere informatie

Resultaten Familie Tevredenheidspeiling PERIODE 01/06/ /08/2018

Resultaten Familie Tevredenheidspeiling PERIODE 01/06/ /08/2018 Resultaten Familie Tevredenheidspeiling PERIODE 01/06/2018-01/08/2018 Inleiding Vragenlijst omvatte volgende thema s: 1. Algemene informatie 2. Toegankelijkheid 3. Beschikbaarheid 4. Informatieverstrekking

Nadere informatie

SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE

SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE PROF DR DIRK DE WACHTER UPC KULEUVEN CC HET PERRON, IEPER, 03/12/14 PSYCHOSE? (DSM 5)? Wanen Hallucinaties Incoherentie Negatieve symptomen termen Schizofrenie? Paranoia Schizo-affectieve

Nadere informatie

Pestprocedures: kaderen van globale aanpak. Wat komt er op ons af? We voelen ons stilaan bedreigd

Pestprocedures: kaderen van globale aanpak. Wat komt er op ons af? We voelen ons stilaan bedreigd Pestprocedures: kaderen van globale aanpak Wat komt er op ons af? We voelen ons stilaan bedreigd Pest-Procedure NIET centraal plaatsen Geen stand alone! PEST 2 Pest-Procedure WEL: op einde traject VP 3

Nadere informatie

Parlan & Elisabeth Ziekenhuis

Parlan & Elisabeth Ziekenhuis Parlan & Elisabeth Ziekenhuis Paul Kramer Leo Verhoeven Wie zijn wij? Paul Kramer - arbo adviseur en HBHV Parlan (Jeugd & Opvoedhulp) in Noord Holland Leo Verhoeven - trainer Bureau Op Eigen Kracht Inleiding

Nadere informatie

Autisme, ZORG voor EIGEN KRACHT

Autisme, ZORG voor EIGEN KRACHT Rubriek Onderwerp Nummer Datum document Overzichten Meerjarenplan 2014-2016 6.1.13 20130426 MISSION STATEMENT Autisme, ZORG voor EIGEN KRACHT Missie ZINTRI is sterk in mensen met Autisme en hun naasten

Nadere informatie

Zorg in vrijheid. Vrijheidsbeperkende maatregelen Informatie over beleid Voor cliënten en familie. Versie 4

Zorg in vrijheid. Vrijheidsbeperkende maatregelen Informatie over beleid Voor cliënten en familie. Versie 4 Zorg in vrijheid Vrijheidsbeperkende maatregelen Informatie over beleid Voor cliënten en familie Versie 4 Inleiding Vrijheid is voor de meeste mensen in Nederland een gegeven. Toch komt het in zorginstellingen

Nadere informatie

P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ

P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ Dilemma s bij risicotaxatie Risicotaxatie is een nieuw en modieus thema in de GGZ Veilige zorg is een illusie Hoe veiliger de zorg, hoe minder vrijheid voor

Nadere informatie

Uw verblijf op de PCU

Uw verblijf op de PCU Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Uw verblijf op de PCU z Welkom op de Psychiatrische Comorbiditeitsunit (PCU). De PCU vormt samen met de interne verpleegafdeling

Nadere informatie

Omgaan met ontwrichtend gedrag: krachtgericht werken aan veiligheid in de opvang. 22 januari 2019 Festival Forensische Zorg

Omgaan met ontwrichtend gedrag: krachtgericht werken aan veiligheid in de opvang. 22 januari 2019 Festival Forensische Zorg Omgaan met ontwrichtend gedrag: krachtgericht werken aan veiligheid in de opvang 22 januari 2019 Festival Forensische Zorg Even voorstellen & de KFZ-call Peer van der Helm (Hogeschool Leiden) Cecilia Petit,

Nadere informatie

Protocol pesten (agressie en geweld)

Protocol pesten (agressie en geweld) Protocol pesten (agressie en geweld) Mei 2012 1 Het pestprotocol Het gaat hierbij in de eerste plaats om pestgedrag. Maar ook uitingen van agressie en geweld, kunnen volgens dezelfde werkwijze worden aangepakt.

Nadere informatie

PUBLIEKSVERSIE ZORGINKOOPBELEID Wlz 2016 GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG

PUBLIEKSVERSIE ZORGINKOOPBELEID Wlz 2016 GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG PUBLIEKSVERSIE ZORGINKOOPBELEID Wlz 2016 GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG JULI 2015 0 TOELICHTING Zorgkantoren willen cliënt- en familievertegenwoordiging informeren over het zorginkoopbeleid voor de Wet langdurige

Nadere informatie

Handvatten voor onderzoek met toelichting en verwachtingen van de inspecties

Handvatten voor onderzoek met toelichting en verwachtingen van de inspecties Handvatten voor onderzoek met toelichting en verwachtingen van de inspecties De inspecties vragen na een verplichte melding aan de melders om zelf onderzoek te doen en hierover te rapporteren. De onderzoekers

Nadere informatie

VRIJWILLIGERSBELEID. Subtitel

VRIJWILLIGERSBELEID. Subtitel VRIJWILLIGERSBELEID Subtitel INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2. Visie 3 3. Inzet van vrijwilligers 3 4. Organisatie 4 5. Rechten en plichten 6 6. Beëindiging van de overeenkomst

Nadere informatie

Checklist vraagverheldering: Leefgebieden met bijbehorende vragen

Checklist vraagverheldering: Leefgebieden met bijbehorende vragen Checklist vraagverheldering: Leefgebieden met bijbehorende vragen 1. Wonen Hoe beleeft de cliënt zijn huidige woonsituatie? Zijn er belemmeringen bij huidige woonsituatie, zo ja welke en welke beperkingen

Nadere informatie

Vul hieronder als eerste jouw naam in en de datum waarop je deze scan hebt ingevuld!!

Vul hieronder als eerste jouw naam in en de datum waarop je deze scan hebt ingevuld!! 4.1 Personeelsbeleid: 1.4 funtioneringsprocedure. 9 Competentiescan blz. 1 van 5 Vragen competentiescan POP Leidinggevenden Bij de beoordeling geldt: maak een keuze uit: 1 = o / 2 = m / 3 = v / 4 = rv

Nadere informatie

Body of Knowledge. Kwalificatiedossier Dienstverlening. Werkversie 0.1. 1/8 Dienstverlening v0.1

Body of Knowledge. Kwalificatiedossier Dienstverlening. Werkversie 0.1. 1/8 Dienstverlening v0.1 Body of Knowledge Kwalificatiedossier Dienstverlening Werkversie 0.1 1/8 Dienstverlening v0.1 Inhoud 1 Dienstverlening basis... 3 1.1 Catering en voeding... 3 1.2 Schoonmaak, onderhoud en herstel... 3

Nadere informatie