Cultuur in de buurt

Transcriptie

1 rotterdam.nl/onderzoek Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum Een onderzoek naar cultuurparticipatie in Rotterdamse buurten Onderzoek en Business Intelligence

2

3 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum Een onderzoek naar cultuurparticipatie in Rotterdamse buurten M.J.W. Epskamp, C. de Vries Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) januari 2013 In opdracht van gemeente Rotterdam, afdeling Kunst en Cultuur

4 Dit rapport is onderdeel van een serie van twaalf rapporten onder de noemer Cultuur in de buurt De twaalf rapporten behandelen buurten in de volgende deelgemeenten: 1. Rotterdam Centrum 2. Delfshaven 3. Overschie 4. Noord 5. Hillegersberg-Schiebroek 6. Kralingen-Crooswijk 7. Prins Alexander 8. Feijenoord 9. IJsselmonde 10. Charlois 11. Hoogvliet 12. Hoek van Holland, Pernis en Rozenburg Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) Auteurs: M.J.W. Epskamp, C. de Vries Project: Adres: Blaak 34, 3011 TA Rotterdam Postbus 21323, 3001 AH Rotterdam Telefoon: (010) Website: 2 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum

5 INHOUD 1 Inleiding 5 2 Cultuurdeelname 7 3 Andere vormen van vrijetijdsbesteding 17 4 Achtergrondstatistiek 19 Bijlage I Beknopte onderzoeksverantwoording 21 BI.1 Opzet van het onderzoek 21 BI.2 Betekenis van de percentages, significantie 21 BI.3 Definities van begrippen 22 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum 3

6 4 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum

7 1 Inleiding De afdeling Kunst en Cultuur (tegenwoordig onderdeel van het Cluster Maatschappelijk Ontwikkeling, voorheen: dkc) voert onder meer wijkgericht beleid ter stimulering van de cultuurdeelname. Zij wil daarom zicht hebben op de cultuurdeelname van bewoners per buurt in Rotterdam. Het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) van de gemeente Rotterdam heeft daarom twaalf rapporten opgesteld. Elk rapport bevat cijfers over cultuurdeelname in één bepaalde deelgemeente en de daarbinnen gelegen buurten. Het voorliggende rapport gaat over cultuurdeelname in de deelgemeente Rotterdam Centrum. Cultuurdeelname De cijfers over cultuurdeelname zijn opgenomen in hoofdstuk twee. Er wordt onderscheid gemaakt in de volgende acht vormen van cultuurdeelname: bezoek aan culturele voorstellingen bezoek aan films in bioscopen of filmhuizen museumbezoek gebruik van bibliotheken festivalbezoek bezoek aan feesten in eigen kring met live optredens bezoek aan lokale cultuurcentra (LCC s) zelf kunstzinnig bezig zijn. De cijfers over cultuurdeelname zijn gebaseerd op het Vrijetijdsonderzoek (VTO). Dit is een enquête onder Rotterdammers die iedere twee jaar door het COS wordt uitgezet. Omdat het VTO alleen wordt uitgezet onder bewoners van 13 jaar en ouder, hebben de cijfers over cultuurdeelname alleen betrekking op deze leeftijdsgroep. Binnen Rotterdam Centrum onderscheidt dit rapport de buurt Oude Westen en twee clusters van buurten: Stadsdriehoek / C.S. Kwartier en Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk. De meeste buurten zijn geclusterd omdat er van de afzonderlijke buurten te weinig respondenten zijn om betrouwbare cijfers te kunnen presenteren. Voor dit rapport is gebruik gemaakt van de laatste vier edities van het VTO uit de jaren 2005, 2007, 2009 en De cijfers over cultuurdeelname zijn gebaseerd op het totale respondentenbestand van de vier edities en daardoor als het ware gemiddelden voor de periode Op het niveau van de stad en de deelgemeente bevat het rapport ook cijfers over cultuurdeelname in elk van de vier afzonderlijke jaren. De volgende tabel geeft het aantal respondenten weer waarop de VTO-resultaten voor de (clusters van) buurten, de deelgemeente en de stad gebaseerd zijn. De grijs gedrukte cijfers (van aantallen per buurt in afzonderlijke jaren) zijn alleen ter illustratie; op deze kleine aantallen worden geen onderzoeksuitkomsten gebaseerd. Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum 5

8 Tabel 1.1 Aantallen VTO-respondenten, gebruikt in dit rapport totaal Oude Westen Stadsdriehoek / C.S.Kwartier Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk Deelgemeente Rotterdam Centrum Rotterdam Andere vormen van vrijetijdsbesteding De cijfers over cultuurdeelname worden in hoofdstuk 3 aangevuld met VTO-cijfers over andere vormen van vrijetijdsbesteding. Onderwerpen die aan de orde komen, zijn onder meer funshoppen, gebruik van horeca, sportdeelname en vrijwilligerswerk. Voor de cijfers in hoofdstuk drie geldt dezelfde toelichting als voor die in hoofdstuk twee, zoals hiervoor vermeld. Achtergrondgegevens Om de cijfers over cultuurdeelname en vrijetijdsbesteding in een breder kader te kunnen plaatsen, worden in hoofdstuk vier enkele achtergrondstatistieken van de deelgemeente en de buurten behandeld. Er wordt onder andere ingegaan op de leeftijdsverdeling en etnische samenstelling van de bevolking, het aandeel studenten onder de bewoners en de score van de deelgemeente en buurten op de Sociale Index. De cijfers in dit hoofdstuk zijn niet afkomstig uit het VTO, maar uit andere bronnen, waaronder de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Verdere leeswijzer Deze rapportage bevat vooral tabellen en kaartbeelden, met slechts beperkte toelichtende tekst. Daarom blijft een apart hoofdstuk met samenvatting of conclusies achterwege. In de bijlage van dit rapport is een korte toelichting op de onderzoeksopzet te vinden, waaronder ook een aantal definities van veel gebruikte begrippen. Aan belangstellenden wordt op verzoek graag een uitgebreidere onderzoeksverantwoording toegezonden. Andere publicaties Hier en daar kan een gepresenteerd cijfer licht afwijken van wat in een ander onderzoeksrapport is gepubliceerd. Dit heeft vaak te maken met het toepassen van selecties in de onderzoeksdata, bijvoorbeeld met betrekking tot respondenten ouder dan 75 jaar. In geval van twijfel (welk cijfer moet ik geloven?) mogen de afzonderlijke thematische rapporten worden beschouwd als de meest gezaghebbende. In het onderhavige rapport is niet zozeer de exactheid van het ene cijfertje van belang (scoort museumbezoek in dit jaar in deze buurt nu 35% of 36%?) maar is het vooral belangrijk om op een zo zuiver mogelijke manier de uitkomsten van stad, deelgemeenten en buurten met elkaar te vergelijken en de uitkomsten van stad en deelgemeenten over de jaren te vergelijken. 6 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum

9 2 Cultuurdeelname Onder de bewoners van Rotterdam Centrum is de cultuurdeelname groter dan gemiddeld onder Rotterdammers. Vooral het aandeel bewoners dat voorstellingen, films en musea bezoekt is in Rotterdam Centrum bovengemiddeld. Zo bezoekt bijvoorbeeld 60 procent van de centrumbewoners musea, terwijl van alle Rotterdammers slechts 39 procent musea bezoekt. De cultuurdeelname in het Oude Westen is ongeveer gemiddeld voor Rotterdam en dus veel lager dan in de rest van de deelgemeente. Alleen het festivalbezoek ligt in het Oude Westen ruim boven het stedelijk gemiddelde. Van de acht vormen van cultuurdeelname scoort alleen het bezoek aan lokale cultuurcentra (LCC s) lager in de deelgemeente dan in de stad. Dit komt waarschijnlijk doordat er in de deelgemeente geen LCC s zijn; om een LCC te bezoeken moeten de bewoners van Rotterdam Centrum naar een andere deelgemeente toe. Vooral Stadsdriehoek / C.S.Kwartier scoort laag op LCC bezoek. Tabel 2.1 Cultuurdeelname door bewoners, gemiddelde deelnemerspercentages in de periode Culturele voorstellingen Films Musea Bibliotheken Oude Westen Stadsdriehoek / C.S.Kwartier Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk Rotterdam Centrum Rotterdam Festivals Feesten met optredens LCC s Zelf kunstzinnig bezig zijn Oude Westen Stadsdriehoek / C.S.Kwartier Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk Rotterdam Centrum Rotterdam De volgende tabel laat dezelfde zaken zien, maar nu in een tijdreeks voor de deelgemeente als geheel en voor Rotterdam als geheel. In 2011 was het percentage voorstellingenbezoekers in Rotterdam Centrum groter dan in de jaren ervoor. Dit is opvallend omdat binnen Rotterdam als geheel het percentage weinig is veranderd. Ook het percentage filmbezoekers is na 2009 toegenomen, maar dit geldt zowel voor de deelgemeente als voor de stad. Ten opzichte van 2005 en 2007 is het museumbezoek per saldo onder centrumbewoners wat toegenomen, terwijl er op stedelijk niveau nauwelijks iets is veranderd. Het percentage bewoners van Rotterdam Centrum dat zelf kunstzinnig bezig is, is sterk toegenomen tot circa de helft van de bevolking. Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum 7

10 Tabel 2.2 Cultuurdeelname door bewoners, deelnemerspercentages in de jaren 2005, 2007, 2009 en 2011 Culturele voorstellingen Films Musea Bibliotheken Rotterdam Centrum Rotterdam Festivals Feesten met optredens LCC s Zelf kunstzinnig bezig zijn Rotterdam Centrum Rotterdam In de volgende zestien figuren is voor alle acht vormen van cultuurdeelname de deelname per deelgemeente en per buurt weergegeven. De figuren laten zien hoe deelgemeenten en buurten scoren ten opzichte van het stedelijke gemiddelde: laag (ruim ondergemiddeld), ondergemiddeld, gemiddeld, bovengemiddeld, of hoog (ruim bovengemiddeld). Scoort bijvoorbeeld een buurt hoog op festivalbezoek, dan is het percentage bewoners dat festivals bezoekt in die buurt veel groter dan gemiddeld in Rotterdam. De buurten van de deelgemeente Rotterdam Centrum zijn in de figuren met nummers aangeduid. De onderzoeksuitkomsten die in voorgaande tabellen voor een cluster van buurten werden weergegeven (Stadsdriehoek / CS Kwartier en Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk) zijn gebruikt om al die buurten van de betreffende kleur te voorzien. Buurten in een cluster hebben dan ook dezelfde kleur, maar zijn wel afzonderlijk genummerd. 8 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum

11 Figuur 2.1 Bezoek aan culturele voorstellingen per deelgemeente Figuur 2.2 Bezoek aan culturele voorstellingen per buurt Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum 9

12 Figuur 2.3 Bezoek aan films per deelgemeente Figuur 2.4 Bezoek aan films per buurt 10 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum

13 Figuur 2.5 Bezoek aan musea per deelgemeente Figuur 2.6 Bezoek aan musea per buurt Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum 11

14 Figuur 2.7 Gebruik van de bibliotheek per deelgemeente Figuur 2.8 Gebruik van de bibliotheek per buurt 12 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum

15 Figuur 2.9 Bezoek aan festivals per deelgemeente Figuur 2.10 Bezoek aan festivals per buurt Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum 13

16 Figuur 2.11 Bezoek aan feesten in eigen kring met live optredens per deelgemeente Figuur 2.12 Bezoek aan feesten in eigen kring met live optredens per buurt 14 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum

17 Figuur 2.13 Bezoek aan LCC s per deelgemeente Figuur 2.14 Bezoek aan LCC s per buurt Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum 15

18 Figuur 2.15 Zelf kunstzinnig bezig zijn per deelgemeente Figuur 2.16 Zelf kunstzinnig bezig zijn per buurt 16 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum

19 3 Andere vormen van vrijetijdsbesteding Ook bij andere vormen van vrijetijdsbesteding zien we binnen Rotterdam Centrum een scheiding tussen het Oude Westen en de overige buurten. In Stadsdriehoek / C.S.Kwartier en Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk is het aandeel bewoners dat restaurants en terrassen bezoekt veel groter dan in het Oude Westen (en dan gemiddeld in Rotterdam). In Stadsdriehoek / C.S.Kwartier en Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk wonen ook relatief meer mensen die uitjes naar andere steden ondernemen en mensen die sporten. Het Oude Westen heeft relatief veel bewoners die wel eens de stad gaan bekijken of een stadswandeling maken. In alle buurten van Rotterdam Centrum gaan relatief veel bewoners uit. Tabel 3.1 Vrijetijdsbesteding door bewoners, gemiddelde deelnemerspercentages in de periode Funshoppen Restaurant bezoeken Terras bezoeken Stad bekijken / stadswandeling maken Oude Westen Stadsdriehoek / C.S.Kwartier Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk Rotterdam Centrum Rotterdam Uitgaan / nachtleven Recreatief bezoek aan andere steden Sporten Onbetaald werk / vrijwilligerswerk doen Oude Westen Stadsdriehoek / C.S.Kwartier Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk Rotterdam Centrum Rotterdam Ten opzichte van 2005 zijn relatief meer bewoners van Rotterdam Centrum restaurants gaan bezoeken (zie tabel 3.2). Binnen Rotterdam als geheel is dit percentage nauwelijks veranderd. Zowel in de deelgemeente als in de stad is een toename te zien van het aandeel sporters en het aandeel bewoners dat andere steden bezoekt. Verder zijn in Rotterdam Centrum de percentages funshoppers en terrasbezoekers gedaald. Het uitgaanspercentage van de deelgemeente is na een sterke dip in 2009 weer terug rond het oorspronkelijke niveau. Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum 17

20 Tabel 3.2 Vrijetijdsbesteding door bewoners, deelnemerspercentages in de jaren 2005, 2007, 2009 en 2011 Funshoppen Restaurant bezoeken Terras bezoeken Stad bekijken / stadswandeling maken Rotterdam Centrum Rotterdam Uitgaan / nachtleven Recreatief bezoek aan andere steden Sporten Onbetaald werk / vrijwilligerswerk doen Rotterdam Centrum Rotterdam Bewoners van Rotterdam Centrum geven ten opzichte van andere Rotterdammers bovengemiddeld veel geld uit aan vrijetijdsbesteding in Rotterdam. In de periode bedroegen de gemiddelde jaarlijkse uitgaven van centrumbewoners aan vrijetijdsbesteding in Rotterdam bijna Binnen de deelgemeente geven bewoners van Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk het meeste uit en bewoners van het Oude Westen het minste. In 2009 is zowel in de deelgemeente als in Rotterdam een sterke daling van de uitgaven te zien (waarschijnlijk een gevolg van de economische crisis). Tabel 3.3 Gemiddelde jaarlijkse uitgaven in euro s van bewoners aan vrijetijdsbesteding in Rotterdam, gemiddeld in de periode en in afzonderlijke jaren Oude Westen Stadsdriehoek / C.S.Kwartier Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk Rotterdam Centrum Rotterdam Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum

21 4 Achtergrondstatistiek Rotterdam Centrum heeft ruim inwoners. In de deelgemeente, met uitzondering van het Oude Westen, wonen relatief weinig kinderen en jongeren tot 18 jaar. Ook wonen er relatief iets minder 65-plussers dan gemiddeld in Rotterdam. Net als in Rotterdam heeft in de deelgemeente 37 procent van de bewoners een niet-westerse achtergrond. Deze bewoners wonen voor een groot deel in het Oude Westen, waar 61 procent van de bevolking een niet-westerse achtergrond heeft. In Rotterdam Centrum wonen relatief twee keer zoveel studenten (13 procent van de bevolking) als in Rotterdam (6 procent). Vooral in Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk is het percentage studenten groot. Een andere indicator die kan samenhangen met cultuurdeelname is afstand tot het stadscentrum, omdat daar veel musea, festivals en andere vormen van cultuur te vinden zijn. Logischerwijs liggen adressen in Rotterdam Centrum dichtbij het centrum (de afstand tot het Schielandhuis, dat voor deze indicator als middelpunt is genomen, bedraagt gemiddeld 0,9 km hemelsbreed). Ook uitkeringen en inkomen kunnen samenhangen met cultuurparticipatie. Van de huishoudens in Rotterdam Centrum ontvangt 12 procent een uitkering (bijstand, ww of arbeidsongeschiktheid), tegen 14 procent in Rotterdam. In het Oude Westen ligt het percentage uitkeringen veel hoger, in Stadsdriehoek / C.S.Kwartier ligt het percentage lager. Het gemiddeld besteedbaar inkomen van huishoudens ligt in Stadsdriehoek / C.S.Kwartier en Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk ver boven het Rotterdams gemiddelde. Het Oude Westen heeft juist een laag inkomensniveau. De Sociale Index is de laatste indicator in de tabel. Deze index drukt de sociale kwaliteit van Rotterdam, deelgemeenten en buurten uit in rapportcijfers. Het Oude Westen scoort op de Sociale Index een halve punt onder het stedelijk gemiddelde. De andere buurten in Rotterdam Centrum scoren ruim een halve punt boven het stedelijke gemiddelde. Tabel 4.1 Achtergrondstatistieken Aantal inwoners Percentage 0-18 jarigen Percentage 65-plussers Percentage niet-westers Percentage studenten Oude Westen Stadsdriehoek / C.S.Kwartier Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk Rotterdam Centrum Rotterdam Afstand tot het centrum (km) Percentage uitkeringen 2010 Besteedbaar huishoudensinkomen 2010 Oude Westen 1, ,0 Stadsdriehoek / C.S.Kwartier 0,6 7* ,3 Cool / Dijkzigt / Nieuwe Werk 0,9 15** ,1 Rotterdam Centrum 0, ,8 Rotterdam 7, ,5 Sociale Index 2012 Bron: Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) stand per , Regionaal inkomens Onderzoek CBS, Sociale Index. * Geldt alleen voor Stadsdriehoek. Geen cijfer voor C.S.Kwartier beschikbaar. ** Geldt alleen voor Cool. Geen cijfer voor Dijkzigt en Nieuwe Werk beschikbaar. Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum 19

22 20 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum

23 Bijlage I Beknopte onderzoeksverantwoording In deze bijlage is een beknopte toelichting op het onderzoek te vinden. Een uitgebreidere onderzoeksverantwoording wordt op verzoek toegezonden. BI.1 Opzet van het onderzoek De gegevens die zijn gebaseerd op de Vrijetijdsenquête van het COS kunnen worden beschouwd als een gemiddelde voor de periode Omdat in 2007 en 2009 relatief veel respondenten zijn bevraagd, ligt het zwaartepunt van de metingen gemiddeld rond In 2005 zijn 13 tot en met 75-jarige Rotterdammers geënquêteerd, in de latere meetjaren zijn ook 76-plussers bij het onderzoek betrokken. De VTO-resultaten in het rapport hebben hierdoor betrekking op bewoners vanaf 13 jaar, met alleen voor 2005 een bovengrens van 75 jaar. Enkele onderwerpen in dit rapport zijn niet in alle edities van het VTO behandeld. Het gaat om LCC-bezoek (niet behandeld in 2005 en op een andere, niet vergelijkbare manier behandeld in 2007), recreatief bezoek aan andere steden (niet behandeld in 2007 en op een andere, niet vergelijkbare manier behandeld in 2005), gebruik van bibliotheken (niet behandeld in 2009) en bezoek aan feesten in eigen kring (idem). Bij deze onderwerpen is het totaal aantal respondenten over de periode dus kleiner dan bij andere onderwerpen, waardoor de uitkomsten iets minder betrouwbaar zijn (zie de volgende paragraaf). BI.2 Betekenis van de percentages, significantie Metingen via steekproefonderzoek leveren schattingen op van de werkelijkheid. Het toevalskarakter van de steekproef heeft als consequentie, dat schatting en werkelijke waarde kunnen afwijken. De mogelijke afwijkingen ten gevolge van het toeval kunnen worden uitgedrukt in betrouwbaarheidsmarges. Gangbaar is een uitdrukking in 95-procentsbetrouwbaarheidsmarges. De 95-procentsbetrouwbaarheidsmarge geeft aan hoe groot het verschil tussen de geschatte waarde en de werkelijke waarde zou kunnen zijn ten gevolge van het toeval. De betekenis van zo'n marge is dat, indien de steekproef en de meting vele malen zouden worden herhaald, de werkelijke waarde zich in 95 van de 100 gevallen binnen de betrouwbaarheidsmarge zal bevinden. De betrouwbaarheidsmarge (dus: de onnauwkeurigheid) is kleiner naarmate de steekproef groter is. Percentages gebaseerd op een klein aantal respondenten hebben dus een grote onnauwkeurigheid. Verder is de betrouwbaarheidsmarge afhankelijk van het gemeten percentage: percentages van rond de 50 procent hebben de grootste onnauwkeurigheid. Hoe verder het percentage van de 50 procent af zit, des te kleiner is de onnauwkeurigheid. Voor de percentages in dit rapport die voortkomen uit het VTO (de percentages in hoofdstuk 2 en 3) gelden verschillende betrouwbaarheidsmarges. De percentages die iets zeggen over Rotterdam als geheel zijn gebaseerd op duizenden respondenten en hebben daardoor een betrouwbaarheidsmarge van hoogstens 2 procent (in veel gevallen zelfs minder dan 1 procent). Voor de percentages van deelgemeenten die betrekking hebben op de totale periode gelden marges van hoogstens 3 procent (vaak slechts 1 of 2 procent). Pernis en Rozenburg zijn hierop uitzonderingen met maximale marges van respectievelijk 6 procent en 11 procent. De Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum 21

24 marges van Rozenburg zijn zo groot omdat in deze deelgemeente alleen in 2011 is geënquêteerd en daarbij slechts 76 bewoners zijn bevraagd. De percentages van deelgemeenten over afzonderlijke jaren hebben tamelijk grote betrouwbaarheidsmarges, in enkele gevallen tot wel 8 procent. Dit geldt ook voor de percentages van buurten (hierbij worden alleen percentages over de totale periode gepresenteerd). Opnieuw moet worden opgemerkt dat het om een maximum gaat: in veel gevallen zijn de marges aanzienlijk kleiner dan 8 procent. BI.3 Definities van begrippen Culturele voorstellingen: Percentage bewoners dat de afgelopen twaalf maanden minstens één van de volgende soorten voorstellingen heeft bezocht: toneelvoorstellingen, cabaret, kleinkunst, opera, operette, muziekconcerten (klassiek, pop, rock, soul, r&b, funk, reggae, dancehall, reggaeton, hiphop, blues, jazz, wereldmuziek, harmonie, fanfare, brassband), musicals, dance-/ houseparties, ballet-/dansvoorstellingen, kooruitvoeringen, literaire bijeenkomsten, lezingen over kunst/kunstgeschiedenis. Vanaf 2009 is ook stand up comedy meegerekend. Films: Percentage bewoners dat de afgelopen twaalf maanden een bioscoop of filmhuis heeft bezocht. Musea: Percentage bewoners dat de afgelopen twaalf maanden naar een museum is geweest. Bibliotheken: Percentage bewoners dat de afgelopen twaalf maanden gebruik heeft gemaakt van een bibliotheek, anders dan een school- of universiteitsbibliotheek. In 2009 was de vraag over dit onderwerp niet opgenomen in de enquête. Festivals: Percentage bewoners dat de afgelopen twaalf maanden een festival heeft bezocht. De lijst met festivals in de enquête verschilt iets van jaar tot jaar. In 2011 waren de volgende festivals opgenomen: Internationaal Filmfestival Rotterdam, Dunya Festival, De Parade, Pleinbioscoop, 24 Uur Cultuur, Wereldhavendagen, Zomercarnaval, Museumnacht, Hotel Mozaïque, Gergiev Festival, De Internationale Keuze van de Rotterdamse Schouwburg, De Wereld van Witte de With, Circusstad Festival, Metropolis Festival, Dag van de Romantische Muziek, Poetry International Festival, Operadagen Rotterdam, North Sea Jazz Festival, North Sea Round Town, Musica Republica, Cameretten, Zomer Zondagen en Festival Nieuwe Oogst. Feesten met optredens: Percentage bewoners dat de afgelopen twaalf maanden naar een feest van familie, kennissen, vrienden, collega s of verenigingen is geweest met optredens van muzikanten, dansers, toneelspelers, cabaretiers of dj/vj s. In 2005 en 2007 was de vraag over dit onderwerp in de enquête anders geformuleerd dan in In 2009 was de vraag niet opgenomen in de enquête. LCC s: Percentage bewoners dat de afgelopen twaalf maanden in minstens een van de volgende lokale cultuurcentra culturele activiteiten heeft bezocht: Gebouw t Klooster (Feijenoord), Gebouw De Larenkamp (Charlois), Wijktheater t Kapelletje (Noord), LCC Delfshaven (Delfshaven), Gebouw Zevenkamp (Prins Alexander), De Tamboer (Kralingen- Crooswijk), De Castagnet (Hillegersberg-Schiebroek), LCC Lombardijen (IJsselmonde), De Zevensprong (Hoogvliet), De Hoekstee (Hoek van Holland), De Kristal (Prins Alexander). In 2007 was de vraag over dit onderwerp in de enquête anders geformuleerd dan in 2009 en 2011, waardoor de cijfers van 2007 niet vergelijkbaar zijn met die van latere jaren. In 2005 was de vraag niet opgenomen in de enquête. 22 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum

25 Zelf kunstzinnig bezig zijn: Percentage bewoners dat de afgelopen twaalf maanden minstens een van de volgende activiteiten heeft gedaan: tekenen, schilderen, grafisch werk, websites ontwerpen, beeldhouwen, boetseren, pottenbakken, sieraden maken, fotografie, film, video, werken met textiel, wandkleden maken, weven, verhalen/gedichten schrijven, zang/rap, muziekinstrument bespelen, muziek maken op de computer, toneel, mime, dans/ballet. Vanaf 2009 ook: graffiti, dj en, kleding maken, poetry slam, cabaret, kleinkunst. Funshoppen: Het percentage bewoners dat winkelen voor het plezier tot de drie belangrijkste vrijetijdsactiviteiten rekent die men doorgaans in Rotterdam onderneemt. Restaurant bezoeken: Het percentage bewoners dat uit eten gaan / lunchen tot de drie belangrijkste vrijetijdsactiviteiten rekent die men doorgaans in Rotterdam onderneemt. Terras bezoeken: Het percentage bewoners dat terrasbezoek tot de drie belangrijkste vrijetijdsactiviteiten rekent die men doorgaans in Rotterdam onderneemt. Stad bekijken / stadswandeling maken: Het percentage bewoners dat wandelen / stad bekijken tot de drie belangrijkste vrijetijdsactiviteiten rekent die men doorgaans in Rotterdam onderneemt. In 2005 was de vraag over dit onderwerp in de enquête anders geformuleerd dan in 2009 en In 2007 was de vraag niet opgenomen in de enquête. Uitgaan / nachtleven: Het percentage bewoners dat uitgaan / nachtleven tot de drie belangrijkste vrijetijdsactiviteiten rekent die men doorgaans in Rotterdam onderneemt. Recreatief bezoek aan andere steden: Het percentage bewoners dat de afgelopen twaalf maanden een recreatief bezoek aan een andere stad dan Rotterdam heeft gebracht. In 2005 was dit onderwerp in de enquête anders geformuleerd dan in 2009 en 2011, waardoor de cijfers van 2005 niet vergelijkbaar zijn met die van 2009 en In 2007 was dit onderwerp niet opgenomen in de enquête. Sporten: Het percentage bewoners dat de afgelopen twaalf maanden minstens twaalf keer heeft gesport. Onbetaald werk / vrijwilligerswerk doen: Het percentage bewoners dat de afgelopen twaalf maanden onbetaald werk of vrijwilligerswerk heeft verricht. Percentage niet-westers: Het percentage bewoners waarvan één of beide ouders is geboren in een land in Afrika, Latijns-Amerika of Azië (exclusief Indonesië en Japan) of in Turkije Percentage studenten: Een schatting van het percentage bewoners dat studeert. Deze schatting is gemaakt door het gemiddelde te berekenen van het percentage bewoners van 18 tot en met 24 jaar die pas kort op het huidige adres wonen en het percentage bewoners dat studiefinanciering ontvangt. Afstand tot het centrum (km): De gemiddelde hemelsbrede afstand van alle woonadressen in een buurt, deelgemeente of de gehele gemeente Rotterdam tot een specifiek adres in het Centrum, te weten het Schielandhuis. Voor woningen op de linker Maasoever geldt de kortste hemelsbrede afstand via een oeververbinding. Percentage uitkeringen 2010: Het percentage huishoudens dat in 2010 een bijstands-, ww- of arbeidsongeschiktheidsuitkering ontving. Besteedbaar huishoudensinkomen 2010: Het gemiddelde besteedbaar huishoudensinkomen van huishoudens in 2010, afgerond op honderdtallen euro s en gestandaardiseerd naar huishoudensomvang. Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum 23

26 Sociale Index 2012: Het totale rapportcijfer van de stad, deelgemeente of buurt op de Sociale Index Zie voor een toelichting op het instrument Sociale Index: 24 Cultuur in de buurt Deel 1: Rotterdam Centrum