Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen. Bachelor. Studiegids Sterrenkunde. Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen. Bachelor. Studiegids 2011-2012. Sterrenkunde. Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken."

Transcriptie

1 Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen Bachelor Studiegids Sterrenkunde Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

2 Inhoud Persoonlijke gegevens... 5 Beste student,... 6 Adressen van de Opleiding Sterrenkunde... 8 De opleiding Sterrenkunde... 9 Opbouw van het studieprogramma Sterrenkunde... 9 Vooropleiding, inschrijven en vrijstellingen De Bacheloropleiding De propedeuse (het eerste jaar) Het tweede jaar Het derde jaar Studie of stage in het buitenland De Masteropleiding Voorbereiding op de masteropleiding Programma bacheloropleiding per jaar Programma Sterrenkunde Propedeuse (jaar 1) Jaar Jaar Variatieruimte bacheloropleiding Sterrenkunde Programma Dubbelstudies Jaar 1 Combinatie Jaar 2 Combinatie Jaar 3 Combinatie Nuttige Informatie ULCN account usis Studievereisten (studieplan) Aanmelden voor vakken, tentamens, werkgroepen en practica.27 Verzoekschriften Aanmelden voor minoren Tentamenuitslagen Examen en slaagregeling Aanvragen van de propedeuse of het bachelorexamen UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

3 Organisatie De organisatie van de opleiding Regels en reglementen Communicatie Examencommissie Opleidingscommissie Studieadviseur Mentoraat Tutoraat Het Leids studiesysteem / Bindend Studieadvies De Leidsche Flesch L.A.D. F. Kaiser Bij wie kun je terecht met je vragen? Verklarende woordenlijst Adressenlijst docenten opleiding Adressenlijst Universiteit Leiden Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen Universiteit Leiden Overige Universiteitkalender 2011/ Roosters Algemene legenda Plattegrond Faculteitsterrein Veiligheidsinformatie Universiteit Leiden UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012 3

4 Belangrijke noot! Deze gids is bedoeld om handige informatie in samengevatte vorm weer te geven. Na het drukken van de gids kunnen wijzigingen optreden. De tekst van de gids is daardoor niet bindend. De laatste versie van roosters en programma s evenals regels en reglementen is online te vinden op de websites van de opleiding Sterrenkunde en de faculteit W&N 4 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

5 Persoonlijke gegevens naam adres postcode/plaats geboorte datum telefoon privé telefoon mobiel * studentnr. postbank nr. bankrekening nr. paspoort. nr geldig tot rijbewijs nr. geldig tot BSN nr. huisarts medicijngebruik ongewenste geneesmiddelen bloedgroep rh-factor donor: ja/nee IN BIJZONDERE GEVALLEN A.U.B. WAARSCHUWEN naam adres postcode/plaats telefoon privé telefoon mobiel In geval van verlies verzoekt de eigenaar/eigenares van deze agenda de vinder om direct contact met hem/haar op te nemen, waarvoor bij voorbaat dank. * Noot voor studenten: De Universiteit gebruikt het U-mail account als primair adress. Wanneer je dit adres niet regelmatig bekijkt, is het mogelijk om dit account automatisch te forwarden naar een ander adres. Op deze manier blijf je op de hoogte van alle officiele berichten van de Universiteit (o.a. usis berichten). UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012 5

6 Beste student, Met de bacheloropleiding Sterrenkunde in Leiden willen we in de eerste plaats je de vaardigheden en vooral de kennis leveren die een succesvolle master in wetenschappelijk sterrenkundig onderzoek eist, maar daarnaast behoren ook andere master-vervolgstudies tot de mogelijkheden. Onze opleiding heeft de ambitie zich te meten met de beste ter wereld! De opleiding Sterrenkunde is een van de meest uitdagende, maar óók een van de zwaarste die de Universiteit Leiden aanbiedt. Om je een gewenste solide natuurkundige en wiskundige basis te geven, ligt in de eerste twee jaar net als bij de beste opleidingen elders, vanaf het begin van de studie het tempo hoog en het programma nogal vast. Helaas is er hierdoor weinig ruimte voor een afwijkend vakkenpakket of voor een langzamer eigen tempo bv. een tijdje er tussenuit. Deze ruimte is er wél in het derde jaar van deze bacheloropleiding. Dan is er gelegenheid om de keuze van vakken meer op de specifieke eigen belangstelling te richten, en het tempo te variëren. Bovendien ligt in dit jaar het hoogtepunt: je start een onderzoek van eigen keuze onder begeleiding van stafleden van de Sterrewacht Leiden. Natuurlijk kun je, desgewenst, wel sneller studeren, en met name bestaat de mogelijkheid om na een dubbele propedeuse de studie te vervolgen met een dubbele bachelor. De belasting hiervan moet je overigens niet onderschatten! Wat je ook doet, het is van belang om vanaf het begin regelmatig te werken en vooral heel tijdig aan de voorbereiding van tentamens te beginnen. Dit jaar heeft de faculteit voor elke student de verplichting ingevoerd om (behoudens uitzonderlijke omstandigheden) aan de eerste tentamengelegenheid deel te nemen! Het scheelt je trouwens veel tijd om een vak meteen te halen, en je niet weer moeizaam voor een latere en vaak ongelegen komende herkansing te moeten voorbereiden. Bedenk dat de studie-adviseur, de docenten en de assistenten je altijd bij vragen en problemen behulpzaam willen zijn, maar dat je dan wel die vragen moet stellen, al op het college of later, en dan wel die problemen tijdig moet voorleggen. Ook dat getuigt van een volwassen studiehouding! 6 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

7 Van de planning en discipline die je je bij dit alles eigen maakt zul je bij elke latere loopbaan veel plezier hebben. Dat geldt met name ook als je een master-vervolgstudie gaat doen waarin de veel grotere vrijheid ook veel meer eigen verantwoordelijkheid en initiatief vergt dan de bachelorstudie. Met de beste wensen voor een vlot studieverloop en een fijne studententijd, Prof. dr. F. P. Israel Opleidingsdirecteur UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012 7

8 Adressen van de Opleiding Sterrenkunde Leidse Sterrewacht J.H. Oortgebouw en het Huygens Laboratorium Niels Bohrweg 2, 2333 CA Leiden, Postbus 9513, 2300 RA Leiden Opleidingsdirecteur Prof. dr. F. P. Israel Kamer 570, J.H. Oortgebouw Telefoon: (071) Studieadviseur Dr. H. Hoekstra Kamer 457, J.H. Oortgebouw Telefoon: (071) Spreekuur: elke vrijdag uur Onderwijscoördinator Mw. Drs. A.N.G. Pen Kamer 568, J.H. Oortgebouw Telefoon: (071) Opleidingscommissie Prof.dr. H.J.A. Röttgering Kamer 465, J.H. Oortgebouw Telefoon: (0) Examencommissie Dr. J. Lub (voorzitter) Kamer 564, J.H. Oortgebouw Telefoon: (071) Educatief Centrum Dhr. R.V. Kerpershoek Kamer 2.06, Gorleus Laboratorium Telefoon (071) UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

9 De opleiding Sterrenkunde Opbouw van het studieprogramma Sterrenkunde De opleiding Sterrenkunde is vooral gericht op een diepgaande studie van sterrenkundige verschijnselen en hun verklaring. Verder is de opleiding gericht op het kennismaken met en het deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek. Omdat de natuurkunde en de wiskunde een wezenlijk deel vormen van de sterrenkunde als wetenschap, bestaat een groot deel van het programma uit natuurkunde- en wiskundevakken. Het bachelorprogramma wordt in het derde en laatste jaar afgesloten met een bacheloronderzoek; de student doet voor de eerste keer een eigen, origineel onderzoek. De masteropleiding die hierop volgt duurt twee jaar en de helft daarvan bestaat uit het doen van wetenschappelijk onderzoek. Het masterdiploma en het oude doctoraaldiploma zijn equivalent. Je kunt kiezen uit verschillende varianten van de bacheloropleiding. Naast de (normale) opleiding Sterrenkunde worden er drie dubbele propedeuses aangeboden voor studenten die meer willen en kunnen. Dat zijn: Sterrenkunde en Natuurkunde (A/N) Sterrenkunde en Wiskunde (A/W) Sterrenkunde en Informatica (A/I) Bij de opleidingen Sterrenkunde met Wiskunde of Natuurkunde kunnen de programma s van de dubbele propedeuses worden doorgezet tot en met het bachelorexamen van beide opleidingen. Deze combinaties zijn wel een stuk zwaarder dan de normale bachelor. Informeer vooraf bij de studieadviseur of dit voor jou geschikt is! Het eerste jaar van alle bacheloropleidingen wordt afgesloten met het propedeuse-examen. Na het propedeuse-examen in een dubbele bacheloropleiding kan ook gekozen worden voor voortzetting van de studie in één van de opleidingen van de dubbele bachelor. De overeenkomst tussen de programma s van de opleiding Natuurkunde en Sterrenkunde is groot en in de regel kunnen studenten na de propedeuse zonder aanvullend werk wisselen van programma. UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012 9

10 Vooropleiding, inschrijven en vrijstellingen Je wordt rechtstreeks toegelaten tot de bacheloropleiding Sterrenkunde als je in het bezit bent van een vwo-diploma met één van de volgende profielen: VWO profiel natuur & techniek één van de andere profielen met aanvulling wiskunde B en natuurkunde Een goede beheersing van de Nederlandse en de Engelse taal is noodzakelijk. Het faculteitsbestuur kan een bewijs van toelating tot de bacheloropleiding verstrekken aan degene die niet beschikt over het hierboven genoemde VWO-diploma met het juiste profiel of niet voldoet aan de genoemde aanvullende eisen. Studenten die een verzoek om toelating willen indienen, kunnen voor meer informatie contact opnemen met de studieadviseur. Eventuele deficiënties moeten zijn weggewerkt voor de aanvang van het studiejaar. Ook met een buitenlands diploma is het wenselijk vóór de start van het jaar een afspraak te maken met de studieadviseur. Wie geen van de bovengenoemde diploma s heeft en ouder is dan 21 jaar, kan toch worden toegelaten tot de opleiding. Je moet dan in een aantal door de opleiding te bepalen vakken een soort toelatingsexamen doen: het colloquium doctum. Dit is een individueel traject dat een aantal maanden kan duren. Begin er dus minimaal een half jaar voor aanvang van het studiejaar aan. Kijk op Op en vind je informatie over het inschrijven voor de bacheloropleiding Sterrenkunde en het aanvragen van studiefinanciering. Na vooraanmelding krijg je begin juni automatisch de inschrijvingsformulieren van de Universiteit Leiden toegestuurd. Als je je na 1 mei bij de ib-groep aanmeldt, vraag dan tegelijkertijd zelf de inschrijvingsformulieren aan bij de Universiteit Leiden. Dit om te voorkomen dat je inschrijving - en allerlei faciliteiten die daarmee samenhangen - niet tijdig geregeld worden. Met vragen over de inschrijving, kun je bellen of mailen met het Studenteninformatiecentrum van de universiteit: of informatiecentrum@leidenuniv.nl. Zie ook Voor informatie over het begin van het studiejaar: 10 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

11 Als een student is toegelaten tot de opleiding kan de examencommissie de student op diens verzoek vrijstelling verlenen van onderdelen van het verplichte curriculum, hetzij op basis van voorafgaande opleiding (bijv. HBO propedeuse), hetzij op basis van voorafgaande werk- of beroepservaring. Meer details zijn te vinden in Bijlage 2 van de Onderwijs en Examenregeling FWN, Deel I (Bacheloropleiding), website: UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

12 De Bacheloropleiding De bacheloropleiding Sterrenkunde duurt drie jaar. Het programma bestaat uit colleges en practica in sterrenkunde, natuurkunde, wiskunde en informatica. De voertaal is Nederlands, maar veel van het ondersteunend schriftelijk materiaal is in het Engels. Een volledig overzicht van het programma van de bacheloropleiding Sterrenkunde vind je op pagina 17 in deze gids en op nl/education/ De propedeuse (het eerste jaar) De eerstejaarsprogramma s vereisen vanaf begin september een volledige, dus 40-urige werkweek. De opleiding gaat er van uit dat wie zich inschrijft voor de propedeuse Sterrenkunde ook daadwerkelijk alle colleges en werkcolleges volgt, het experimentele werk op tijd uitvoert en de tentamens aflegt. Het is verstandig om vanaf het begin van het vak je voor te bereiden op het tentamen. Wacht niet tot de collegereeks is afgelopen. Aan het einde van het eerste jaar wordt van iedere student beoordeeld of aan de eisen van het propedeuse-examen is voldaan. Gedurende je propedeuse krijg je intensieve studiebegeleiding en studieadviezen. Dit staat beschreven in het hoofdstuk Organisatie. In je eerste jaar krijg je een stevige basis in de natuurkunde en de wiskunde die noodzakelijk is voor verdieping in de sterrenkunde. Naast een aantal verplichte wiskundevakken wordt ook een facultatief vak gegeven, Wiskunde Aansluiting. In dit vak wordt de belangrijkste en moeilijkste wiskunde van het VWO herhaald en er wordt veel geoefend met de wiskunde die je in je eerste jaar tegenkomt. Dit vak wordt aan het begin van het studiejaar gegeven en de ervaring leert dat veel studenten hier baat bij hebben. Je begint in september met het vak Inleiding Astrofysica, waarin de belangrijkste sterrenkundige begrippen behandeld worden. In het vak Planetenstelsels wordt specifieker ingegaan op de buurplaneten in het zonnestelsel, en de planeten die bij andere sterren gevonden worden. Het verwerven van de experimentele vaardigheden die horen bij een opleiding tot sterrenkundige wordt gedaan tijdens de cursussen Experimentele Natuurkunde en Praktische Sterrenkunde in het eerste jaar. Tijdens het vak Praktische Sterrenkunde oefen je met het definiëren, analyseren en oplossen van sterrenkundige problemen. 12 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

13 Het tweede jaar In het tweede jaar wordt een aanvang gemaakt met het leren uitvoeren van onderzoek tijdens de vakken Modern Onderzoek en Sterrenkundig Practicum 2. Deelname aan het Sterrenkundig Practicum 2 kan alleen als je het vak Praktische Sterrenkunde met goed gevolg hebt afgerond. Studenten die goed op schema liggen met hun studie kunnen in het voorjaar in het kader van het Sterrenkundig Practicum 2 deelnemen aan de facultatieve waarneemreis naar de sterrenwacht op La Palma (Canarische eilanden). Je astronomische kennis wordt verder op peil gebracht met de vakken Sterren en Sterrenstelsels en Kosmologie. Het derde jaar In het derde jaar wordt de astronomische bacheloropleiding voltooid met de vakken, Astronomische Waarneemtechnieken en Stralingsprocessen. Deze cursussen leggen de grondslag voor het Bacheloronderzoek; een onderzoekproject van ongeveer 14 weken, in één van de onderzoeksgroepen van de Sterrenwacht. Je voert het onderzoek uit met een medestudent en je wordt hierbij persoonlijk begeleid door één van de stafleden. Het Bacheloronderzoek wordt afgesloten met een afstudeerverslag en een voordracht. Deelname aan het Bacheloronderzoek Sterrenkunde kan alleen als je het programma van het eerste en het tweede studiejaar Sterrenkunde met goed gevolg hebt afgerond. Bij gebreke hiervan kun je bij de studieadviseur een verzoek indienen tot toestemming voor deelname. Pas na uitdrukkelijke toestemming kun je dan met het Bacheloronderzoek Sterrenkunde beginnen. Zowel het tweede als het derde jaar van het programma bevatten óók Variatieruimte. Je kunt kiezen uit een aantal vakken die het mogelijk maken in te spelen op een bijzondere interesse of vooruit te lopen op de richting die je in de masteropleiding wilt benadrukken. Een volledig overzicht van de vakken die opgevoerd kunnen worden in de variatieruimte is gegeven in de tabel Variatieruimte in het onderdeel Programma bacheloropleiding per jaar (pagina 17) van deze gids. Je maakt een keuze uit de Variatieruimte in overleg met de studieadviseur. UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

14 Daarnaast bevat het derde jaar de Vrije keuzeruimte. De vrije keuzeruimte wordt, in overleg met de studieadviseur, ingevuld met hetzij vakken uit de variatieruimte Sterrenkunde, hetzij op de wijze beschreven in artikel 3.2 van de Onderwijs en Examenregeling (OER) zie Alle programma s zoals beschreven in de OER zijn door de examencommissie goedgekeurd. Het volgen van vakken die niet in het programma staan opgenomen, zoals facultaire keuzevakken of vakken van het ICLON, is alleen maar mogelijk met voorafgaande schriftelijke goedkeuring van de examencommissie. Voor nadere informatie en overleg kun je terecht bij de studieadviseur. Studie of stage in het buitenland Er is een mogelijkheid om tijdens de minor in het buitenland te verblijven en daar Bachelorvakken te volgen. Houd er rekening mee dat het onderwijs meestal in de landstaal wordt aangeboden. Er zijn in Leiden zowel in de avond als in de zomer diverse mogelijkheden om je taalkennis uit te breiden, zie Het is vaak ook mogelijk om aan de gastinstelling een taalcursus te volgen voordat je het programma start. De meeste studenten gaan tijdens hun Masteropleiding naar het buitenland, voor onderzoek of vakken volgen aan een universiteit of voor een stage bij een bedrijf. Bespreek je plannen altijd ruim van tevoren met Gloria Schildwacht, van het facultair International Office (contactgegevens zie pagina 51). Zij nomineert studenten bij de Erasmuspartneruniversiteiten. Bovendien kan ze adviseren over de mogelijkheden, aanvraagprocedures, financiële zaken, beurzen, verzekeringen, visa s en veiligheid. Verder kun je bij haar reisverslagen inzien van voorgangers die je helpen je voor te bereiden. De Universiteit Leiden heeft uitwisselingsovereenkomsten met universiteiten over de hele wereld. Daarnaast heeft de Faculteit zelf ook nog ongeveer 150 Erasmus overeenkomsten gesloten specifiek op vakgebied, met universiteiten binnen Europa. Het is ook verstandig om bij een staflid van je eigen opleiding te informeren welke persoonlijke contacten die heeft en wat hij of zij je aanraadt. Vaak kan je staflid je ook introduceren bij zijn of haar buitenlandse collega, en dat opent deuren! Goede cijfers helpen natuurlijk ook. 14 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

15 Vergeet niet dat je altijd vooraf toestemming moet vragen aan de examencommissie van je opleiding zodat de studiepunten die je in het buitenland haalt, in Leiden erkend kunnen worden. Er kan altijd wel een beurs worden aangevraagd als tegemoetkoming in de extra kosten van studeren in het buitenland. Meer informatie vind je op en de facultaire website: buitenland/uitwisseling De Erasmus overeenkomsten per opleiding tref je aan op: buitenland/contracten De Masteropleiding De Masteropleiding Astronomy heeft vier afstudeervarianten: Research in Astronomy (de echte onderzoeksvariant) met twee streams Instrumentation en Cosmology. Astronomy and Science Based Business (combinatie van Sterrenkunde met management, zie: Astronomy and Science Communication and Society (bv. wetenschapsjournalist, publieksvoorlichter, pr-medewerker, zie Astronomy and Education (leidt op tot eerstegraads leraar Natuurkunde). De masteropleiding Sterrenkunde leidt tot de titel Master of Science in Astronomy. De opleiding duurt twee jaar. De voertaal is Engels, met uitzondering van de varianten Communicatie en Educatie. Toegang tot de opleiding hebben studenten met een bachelor Sterrenkunde. Let op: als je in Leiden je bachelordiploma sterrenkunde hebt behaald, wordt je inschrijving niet automatisch omgezet in de inschrijving voor de masteropleiding. Dit moet je zelf doen. Dit kan bij het Educatief Centrum, Gorleus Laboratorium HB Studenten met een andere vooropleiding kunnen een toelatingsaanvraag indienen bij de toelatingscommissie. Bij een eventuele toelating kunnen aanvullende eisen worden gesteld. UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

16 In de onderzoekvariant worden beide jaren van de masteropleiding voor het grootste deel aan de Sterrenkunde gewijd. Bij de andere drie varianten wordt ruwweg de helft van de master aan andere vakken besteed. Alle genoemde varianten geven toegang tot een promotieonderzoek in de Sterrenkunde. Typerend voor de Leidse masteropleiding Sterrenkunde is het individuele karakter van het programma. Afhankelijk van de wensen en de vooropleiding van de student kan het programma worden aangepast. Vanaf het begin van de Masteropleiding word je een volwaardig lid van de Sterrewacht met een eigen werkplek met een bureau en een computer. Er wordt van je verwacht daar aanwezig te zijn als je geen colleges of werkgroepen loopt. Je neemt deel aan werkbesprekingen, lunchtalks en bezoekt de colloquia die wekelijks op donderdagmiddag gegeven worden. Voorbereiding op de masteropleiding Als je na je bachelor door wilt gaan met de masteropleiding, is het belangrijk om je hier in je derde jaar al op voor te bereiden. Bijvoorbeeld door een gerichte keuze van vakken uit de variatieruimte. Op het Internet kun je veel informatie over de masteropleiding vinden op de site Op donderdagmiddag 8 maart 2012 wordt een Mastervoorlichting georganiseerd waarin je praktische informatie krijgt over de masteropleiding Sterrenkunde. Tijdens de mastervoorlichting worden de verschillende mogelijkheden toegelicht en je kunt er met al je vragen terecht. Een tijdige planning is noodzakelijk en er dienen vóóraf afspraken te worden gemaakt met de studieadviseur én de begeleider. Uitgangspunt daarbij is dat tijdens de master twee onderzoeken worden uitgevoerd met verschillende begeleiders. Onderzoeken kunnen ook (gedeeltelijk) in het buitenland worden uitgevoerd, doch alleen als een Leidse begeleider erbij betrokken is en de verantwoordelijkheid op zich neemt. Nadere informatie is te vinden in de studiegids Master Astronomy NB: Voor sommige specialisaties in de masteropleiding is een juiste invulling van de variatieruimte in het derde jaar van belang. Bespreek dit tijdig met de studieadviseur. 16 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

17 Programma bacheloropleiding per jaar Hier vind je het programma van de bacheloropleiding Sterrenkunde en het programma van de dubbele bachelors per jaar. Onderstaande tabellen zijn afgeleid van het onderwijs- en examenreglement (OER, zie Bij elk onderdeel is aangegeven welke docent het in het studiejaar 2011/2012 zal geven. De studielast van elk studieonderdeel is uitgedrukt in EC (European Credit). Een EC-punt komt overeen met ongeveer 28 uur studiebelasting. Daarnaast heeft elk vak een bepaald niveau, dit is een abstracte weergave van het karakter van het vak op een schaal van 100 tot 400 voor de bacheloropleiding. Niveau 100 is een inleidend vak dat geen specifieke voorkennis vereist, en niveau 400 is een gespecialiseerde cursus die specifieke voorkennis en vaardigheden vereist. Het niveau van de vakken van de masteropleiding ligt normaal gesproken tussen de 400 en 600. De uitgebreide vakbeschrijving vind je op de website van de opleiding Sterrenkunde: UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

18 Programma Sterrenkunde Propedeuse (jaar 1) Vak Docent Niveau EC Analyse 1 of 1 NA Van Gaans/de Jeu Analyse 2 of 2 NA Doelman/Kooman Elektrische en Magnetische velden v. Ruitenbeek Experimentele Natuurkunde deel 1 vd Molen Inleiding Astrofysica Linnartz Kaleidoscoop Huber Klassieke Mechanica a Van Exter Lineaire Algebra 1 of 1 NA van Luijk/de Jong Optica de Dood Planetenstelsels Hogerheijde Praktische Sterrenkunde Snellen Presenteren en Communiceren 1a Mulder Programmeermethoden Kosters Speciale Relativiteitstheorie v. Holten Wiskunde Aansluiting (facultatief) Vrijdaghs 0 Totaal jaar UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

19 Jaar 2 Vak Docent Niveau EC Analyse 3 of 3 NA Rottschäfer/Kooman Klassieke Electrodynamica Beenakker Klassieke Mechanica b Orrit Lineaire Algebra 2 of 2 NA de Smit/Kooman Modern Sterrenkundig Onderzoek Kenworthy Presenteren en Communiceren 1b Mulder Quantummechanica 1 Nienhuis Quantummechanica 2 Denteneer Statistische en Thermische Fysica 1 Frenken Sterren Tielens Sterrenkundig Practicum 2 1 Hoekstra Sterrenstelsels en Kosmologie Röttgering Variatieruimte 4 Totaal jaar Deelname aan Sterrenkundig Practicum 2 staat uitsluitend open voor degenen die Praktische Sterrenkunde met goed gevolg hebben afgerond. UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

20 Jaar 3 Vak Docent Niveau EC Astronomische Waarneemtechnieken Brandl Bachelor Onderzoek Sterrenkunde 1 Van der Werf Statistiek AN Gill Stralingsprocessen Rossi Variatieruimte Sterrenkunde 8 Vrije Keuzeruimte 2 15 Totaal jaar Deelname aan het Bachelor Onderzoek Sterrenkunde staat uitsluitend open: a. voor degenen die het programma van het eerste en het tweede studiejaar Sterrenkunde met goed gevolg hebben afgerond; of b. voor degenen die bij gebreke hiervan van de studieadviseur uitdrukkelijke toestemming voor deelname hebben gekregen. 2 De vrije keuzeruimte wordt, in overleg met de studie-adviseur, ingevuld met hetzij vakken uit de Variatieruimte Sterrenkunde, hetzij op de wijze beschreven in artikel 3.2 van de Onderwijs en Examenregeling (OER) , zie 20 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

21 Variatieruimte bacheloropleiding Sterrenkunde Vak Docent Niveau EC Algoritmiek de Graaf Analyse 4 de Jeu Atoom- en Molecuul fysica Groenen Computer Graphics Lew Data Mining Knobbe Fysica van Elementaire Deeltjes Achúcarro Inleiding Kansrekening Verbitskiy Inleiding Fysica Vaste Stof Jochemsen Keerpunten in de Geschiedenis van de Natuurwetenschappen van Lunteren MSc vak(ken) Sterrenkunde Numerieke Methoden 1 Koren Relativistische Elektrodynamica Beenakker Signaalverwerking en Ruis Oosterkamp Statistische en Thermische Fysica 2 Schiessel Keuze uit de Variatieruimte wordt gemaakt in overleg met de studieadviseur. UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

22 Programma Dubbelstudies Jaar 1 Combinatie A A/N A/W A/I Vak Docent Niveau EC EC EC EC Analyse 1 Van Gaans of Analyse 1 NA De Jeu of 6 of 6 Analyse 2 Doelman of Analyse 2 NA Kooman of 6 of 6 Lineaire Algebra 1 van Luijk of Lineaire Algebra 1NA De Jong of 6 of 6 Elektrische en Magnetische velden Experimentele Natuurkunde deel 1 v. Ruitenbeek vd Molen Inleiding Astrofysica Linnartz Kaleidoscoop Huber Klassieke Mechanica a Van Exter Optica de Dood Planetenstelsels Hogerheijde Praktische Sterrenkunde Presenteren en Communiceren 1a Snellen Mulder Programmeermethoden Kosters Speciale Relativiteitstheorie Van Holten Wiskunde Aansluiting Vrijdaghs Experimentele Natuurkunde vd Molen Diffusie en Dissipatie Van Hecke Keuze uit: Fysica v. Levensproces. Fysica v Moderne Tech. v. Noort t Hooft Algebra 1 Edixhoven UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

23 Caleidoscoop (Wiskunde) Finkelnberg Inleiding Kansrekening Verbitskiy Wiskundige structuren Taelman Algoritmiek de Graaf Databases Emmerich Digitale Technieken Stefanov Fundamentele Informatica 1 Hoogeboom Logica Bonsangue Totaal jaar UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

24 Jaar 2 Combinatie A A/N A/W Vak Docent Niveau EC EC EC Analyse 3 Rottschäfer of Analyse 3 NA Kooman 200 of 6 of 6 Lineaire Algebra 2 de Smit of Lineaire Algebra 2 NA Kooman 200 of 6 of 6 Klassieke Electrodynamica Beenakker Klassieke Mechanica b Orrit Modern Sterrenkundig Onderzoek Presenteren en Communiceren 1b Kenworthy Mulder Quantummechanica 1 Nienhuis Quantummechanica 2 Denteneer Statistische & Thermische Fysica1 Frenken Sterren Tielens Sterrenkundig Practicum 2 1 Hoekstra Sterrenstelsels en Kosmologie Röttgering Variatieruimte Sterrenkunde 4 11 Inleiding Fysica Vaste Stof Jochemsen Labview De Dood Natuurkundig Onderzoek vd Molen vakken, te kiezen uit: Algebra 2 (6 EC) Algebra 3 (6 EC) Besliskunde 1 (6 EC) Topologie (6 EC) Partiële Differentiaalvgl (6EC) Evertse Lenstra Aardal Taelman Horssen Analyse 4 de Jeu Numerieke Methoden 1 Koren Totaal jaar Deelname aan Sterrenkundig Practicum 2 staat uitsluitend open voor degenen die Praktische Sterrenkunde met goed gevolg hebben afgerond. 24 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

25 Jaar 3 Combinatie A A/N A/W Vak Docent Niveau EC EC EC Astronomische Waarneemtechnieken Brandl Bachelor Onderzoek 1,2 Snellen Statistiek AN Gill Stralingsprocessen Icke Variatieruimte Sterrenkunde Vrije Keuzeruimte 15 Fysica en Samenleving Völker Signaalverwerking en Ruis Oosterkamp Vijf wiskunde vakken 2/300 5 x 6 Totaal jaar Deelname aan het Bachelor Onderzoek staat uitsluitend open voor degenen die het programma van het eerste en het tweede studiejaar Sterrenkunde met goed gevolg hebben afgerond voor degenen die bij gebreke hiervan van de studieadviseur uitdrukkelijke toestemming voor deelname hebben gekregen. 2 De dubbele studie dient herkenbaar te zijn in de keuze van het onderwerp voor het Bacheloronderzoek. Het onderzoek wordt begeleid door twee docenten, één uit iedere discipline. In de dubbele studie Sterrenkunde/Wiskunde is in het Bacheloronderzoek opgenomen de cursus LPC/Studentenseminarium (2e jaar). 3 De variatieruimte geldt zoals die voor de Bachelor Sterrenkunde beschreven is, met uitzondering van Algoritmiek (niveau 200, 6EC), Data Mining (niveau 200, 6 EC), Computer Graphics (niveau 300, 6 EC), Inleiding Kansrekening (niveau 100, 6EC), Inleiding Vaste Stof Fysica (niveau 300, 3 EC), Signaalverwerking en Ruis (niveau 300, 6 EC), en vakken uit de MSc Sterrenkunde en met toevoeging van Econofysica (niveau 300, 4EC), Elektronenbanden (niveau 300, 3 EC), Fysica van Energie (niveau 200, 4EC) 4 De variatieruimte geldt zoals die voor de Bachelor Sterrenkunde beschreven is, met uitzondering van Analyse 4 (niveau 300, 6 EC), Inleiding Kansrekening (niveau 100, 6 EC), Numerieke Methoden 1 (niveau 200, 6 EC), Signaalverwerking en Ruis (niveau 300, 6 EC), en vakken uit de MSc Sterrenkunde; en met toevoeging van Fysica van Moderne Technologie (Niveau 100, 4 EC). UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

26 Nuttige Informatie ULCN account Iedere student ontvangt bij inschrijving aan de Universiteit Leiden en studentnummer en bijbehorend ULCN account. Het ULCN account geeft toegang tot de volgende faciliteiten: VUW-Werkplekken Toegang tot werkplekken (PC s) van de faculteiten, het Studentencentrum Plexus en de Universiteitsbibliotheek. Leiden University Wireless Access (LUWA) LUWA geeft draadloos toegang tot internet met eigen laptop. umail Toegang tot umailbox, inclusief mailforwarding naar alternatief mailadres. usis Aan- en afmelden voor tentamens, werkgroepen en cursussen, opvragen van tentamenresultaten en doorgeven van adreswijziging. uprefs Wijzigen van ULCN-wachtwoord en opgeven extra instellingen voor Blackboard. Blackboard Toegang tot digitale leeromgeving. Catalogus UB Zoeken naar boeken en tijdschriften (ook elektronische) van de bibliotheken van de Universitaire Bibliotheken Leiden. Digitale Bibliotheek Toegang tot catalogi, bibliografische bestanden, full-textbronnen en elektronische tijdschriften van de Universitaire Bibliotheken Leiden. estemmen Stemmen op studentleden van de universiteits- en faculteitsraad. Surfspot Bestellen van software via campuslicentie. Weblog Bijhouden van een (academisch) blog. Voor problemen met je ULCN account, neem copntact op met je lokale ICT-helpdesk. 26 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

27 usis Met het ULCN account heeft iedere student toegang tot usis. In usis, worden alle gegevens studenten zoals adres, studie en cijfers bijgehouden. Als student kun je dus zelf je studievoortgang controleren. Aanmelding voor vakken, tentamens, minoren etc. gebeurt ook via usis Meer informatie over het systeem, handleidingen en veelgestelde vragen zijn te vinden op: Studievereisten (studieplan) In usis is er voor iedere student een adviesrapport met daarin de studievereisten ingericht. Dit adviesrapport, ook wel studieplan genoemd, is het overzicht van het studieprogramma waar je als student aan moet voldoen om een propedeuse- of bachelorexamen te halen. De studievereisten zijn het belangrijkste element binnen usis. Controleer daarom goed of je ingeschreven staat voor de juiste opleiding met indien van toepassing de juiste specialisatie. De studievereisten bestaat uit de verplichte onderdelen, gelimiteerde en vrijkeuzeruimte van het curriculum van je opleiding. Door middel van het adviesrapport kan je makkelijk je inschrijvingen, behaalde cijfers en openstaande studieonderdelen, oftewel de studievoortgang monitoren. Fouten in het adviesrapport kun je het beste direct melden bij het Educatief Centrum via Aanmelden voor vakken, tentamens, werkgroepen en practica Om deel te kunnen nemen aan het onderwijs aan de Faculteit, dienen studenten zich via usis aan te melden voor de studieonderdelen. Zonder tijdige aanmelding is deelname uitgesloten en een eventueel behaald cijfer kan niet worden geregistreerd. 1 e jaars studenten worden voor aanvang van het eerste semester automatisch ingeschreven voor de onderdelen van dat semester. Voor het tweede semester dienen zij zich zelf in te schrijven. De inschrijving voor de vakken start zes weken voor aanvang van het semester en sluit één week voor aanvang van het onderwijs. De inschrijving geldt zowel voor het vak als voor het tentamen. Inschrijving voor een (her)tentamen is mogelijk tot één week voor de dag van het (her)tentamen. In de R&R (zie nl/index.php/faculteit/onderwijs/regels_en_richtlijnen) staat vermeld of er voorwaarden zijn gekoppeld aan deelname aan een tweede tentamengelegenheid. Voor een mondeling tentamen is geen inschrijving via usis nodig. UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

28 Verzoekschriften Met de optie verzoekschriften kun je wijzigingen aanbrengen in je adviesrapport en zodoende deze specifiek maken voor jouw situatie. Met behulp van verzoekschriften dien je een verzoek in bij de examencommissie om iets aan te mogen passen. De examencommissie kan een verzoekschrift goed- of afkeuren. Indien een verzoekschrift wordt goedgekeurd leidt dit tot een aanpassing van je studievereisten/ adviesrapport. Je kunt verzoekschriften indienen voor de volgende doeleinden: Vrijstelling aanvragen voor een vak Afwijkend aantal studiepunten aanvragen voor een vak Extracurriculair vak inbrengen Vervanging van een vak door een ander vak van de Universiteit Leiden Vakken bij andere universiteiten kun je inbrengen via Extern onderwijs. Vermeld de naam van de universiteit, vaknaam, docent, startdatum en aantal ECs. Aanvragen van onderzoek, stage en scriptie Vermeld de universiteit, instituut, vakgroep, begeleider, onderwerp, het aantal ECs en de startdatum. Aanmelden voor minoren Om deel te kunnen nemen aan een minor, is inschrijving via usis verplicht. Naast inschrijving voor de minor, moet de student zich ook voor ieder afzonderlijk vak aanmelden. Inschrijving voor de minor betekent dus niet automatisch inschrijving voor de bijbehorende vakken. Meer informatie met betrekking tot de minoren is te vinden op Tentamenuitslagen De door de examinator van het vak vastgestelde tentamencijfers worden door het Educatief Centrum in het studentenvolgsysteem usis ingevoerd. De student kan deze resultaten via zelf inzien en zijn studievoortgang bijhouden. Tentamenkaarten en andere vormen van beoordelingsformulieren kunnen voor individuele onderwijsonderdelen, zoals stages, scripties of mondelinge tentamen, gebruikt worden. Deze beoordelingen dienen te worden ingeleverd bij het Educatief Centrum, waar deze worden geregistreerd. Het individuele onderwijsonderdeel moet vooraf goedgekeurd zijn door de examencommissie. 28 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

29 Dit moet vóór aanvang van het onderwijsonderdeel via een verzoekschrift in usis worden aangevraagd. De tentamens over de stof van een college kunnen worden afgelegd na elk collegeblok. In een aantal gevallen gaat dat om deeltentamens; na het laatste deeltentamen wordt dan het eindcijfer op grond van de deeltentamens vastgesteld. In het rooster worden alle (deel)tentamens vermeld; de precieze regelingen m.b.t. de deeltentamens en de stof die daarvoor dient te worden bestudeerd worden door de betreffende docenten tijdens het college nader bekendgemaakt. Opgaven en uitwerkingen van recente tentamens zijn bij de docent of bij De Leidsche Flesch verkrijgbaar. Voor ieder examenonderdeel is een docent aangewezen die verantwoordelijk is voor het onderwijs en de beoordeling via een tentamen of andere toetsing. Beoordelingen worden met een cijfer van 1 tot 10 gehonoreerd. Halve cijfers zijn toegestaan, behalve de 5,5. Een cijfer 6 of hoger geldt als voldoende, het cijfer 5 als bijna voldoende en een cijfer 4,5 en lager als onvoldoende. Voor alle tentamens wordt in de loop van het jaar ten minste één mogelijkheid tot herkansen geboden. Voor deze herkansingen wordt geen extra voorbereidingstijd in het rooster vrijgemaakt; daardoor zouden ze het normale studieritme verstoren. Indien studenten een tweede herkansingsmogelijkheid voor een tentamen nodig hebben om de studie in het gewenste tempo voort te kunnen zetten, kan de studieadviseur de docent om een extra herkansingsmogelijkheid verzoeken. De docenten zullen in de regel daarmee akkoord gaan als ze de indruk hebben dat de betrokken student een redelijke kans op succes heeft. De laatste herkansingen van het studiejaar worden in augustus gegeven. De ervaring leert dat het deelnemen aan meer dan twee herkansingen binnen één week de kans van slagen voor ieder van deze tentamens sterk vermindert. De door de docent vastgestelde tentamencijfers worden door het Educatief Centrum in het studentenvolgsysteem usis ingevoerd. De student kan hier zijn behaalde resultaten opzoeken en zijn studievoortgang bekijken. UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

30 Examen en slaagregeling De examinandus heeft een examen met goed gevolg afgelegd indien voldaan is aan hetgeen beschreven in de Regels en Richtlijnen voor tentamens, practica, en examens in de Sterrenkunde zie pagina 31 en science.leidenuniv.nl/index.php/faculteit/onderwijs/regels_en_richtlijnen Studenten met een afwijkend examenprogramma en niet-standaard keuzevakken moeten hiervoor voorafgaande schriftelijke toestemming hebben van de examencommissie. Als de student deze toestemming nog niet heeft, moet hij/zij zich melden bij de studieadviseur. Aanvragen van de propedeuse of het bachelorexamen Wanneer een student meent voldaan te hebben aan de eisen gesteld aan de propedeuse of het bachelorexamen, kan worden overgegaan tot het aanvragen hiervan. Wanneer het propedeutisch examen in één jaar is behaald, de zogeheten P in 1, ontvangt de student automatisch een uitnodiging voor de uitreiking gehouden op 7 oktober Wanneer het propedeutisch examen niet in één jaar is behaald, moet deze via usis worden aangevraagd. Vijf weken voor de geplande uitreikingsdatum van het bachelorexamen, moet de student zich melden via usis. Alle cijfers van het bachelorprogramma moeten op dat moment in usis geregistreerd staan. Neem tijdig contact op met de studieadviseur of coördinator om er zorg voor te dragen dat al je onderwijsonderdelen goed in usis zijn geregistreerd. De datum waarop het laatste onderdeel van het bachelor programma is afgerond, geldt als examendatum. In de regel wordt deze datum op het diploma vermeld. Vanaf deze datum kan een student zich inschrijven voor de masteropleiding. Bachelor diploma s worden uitgereikt in het Academie gebouw, Rapenburg 73, Leiden. Op de volgende data kunnen de diploma s uitgereikt worden: Vrijdag 16 september 2011 Vrijdag 17 februari 2012 Vrijdag 01 juni UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

31 Organisatie De organisatie van de opleiding Aan de opleiding Sterrenkunde wordt leiding gegeven door de Opleidingsdirecteur. De organisatie van de opleiding wordt gecoördineerd door de onderwijscoördinator. De administratie van de cijfers, examens en tentamenaanmeldingen vindt plaats bij het Educatief Centrum van de Faculteit. Voor alle zaken die te maken hebben met studiebegeleiding en studieadvies, kan men zich wenden tot de studieadviseur. Voor alle dagelijkse zaken kan men terecht bij het Educatief Centrum of bij de onderwijscoördinator. Organisatorische informatie over roosters, tentamens, vakken, regelingen etc. zijn ook te vinden op: Regels en reglementen De Universiteit en de Faculteit hebben een Studentenstatuut waarin beschreven staat wat de student van de Universiteit, Faculteit en opleiding verwachten kan. Tevens legt het Studentenstatuut vast wat er van de student verwacht wordt. Het statuut is vooral een verzameling van alle rechten en plichten van studenten maar geeft daarnaast ook aan welke universitaire voorzieningen er voor studenten zijn. Bovendien bevat het een overzicht van de rechtsbescherming van studenten. De rechten en plichten opgenomen in het Studentenstatuut vloeien voort uit de wet- en regelgeving vastgelegd in de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW). Iedere student wordt geacht kennis te hebben genomen van alle onderdelen van het Studentenstatuut. Het statuut bestaat uit twee delen. Het instellingsdeel is voor iedere student gelijk. Het is te vinden is op de website van de Universiteit; www. studentenstatuut.leidenuniv.nl en ligt ter inzage bij PITSstop (Plexus Informatie Trefpunt voor Studenten). Het opleidingsdeel, dat is bedoeld voor studenten van een bepaalde opleiding (studie), bestaat op zijn beurt weer uit 2 onderdelen: het Onderwijs- en Examenreglement (OER) en de Regels en Richtlijnen voor de tentamens, practica en examens (R&R). In het OER en de R&R zijn o.a. de facultaire regels omtrent toelating, tentamens, het studieprogramma en de organisatie vast gelegd, daarnaast zijn de verschillende slaagregelingen voor tentamens en examens hierin vastgelegd. UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

32 De volledige teksten van OER en R&R van de opleiding Sterrenkunde staat op respectievelijk onder OER BSc en Regels en richtlijnen. Communicatie Studenten worden geacht regelmatig hun elektronische post te controleren op het door de universiteit verstrekte umail-adres. De faculteit en de opleiding Sterrenkunde gebruiken alleen dit adres voor alle elektronische correspondentie met studenten. Voorkom dat belangrijke berichten niet aankomen vanwege een volle mailbox. Lees ook altijd het laatste nieuws op de onderwijspagina van de Sterrenwacht ( en/of abonneer jezelf op de nieuwsberichten via rss, Twitter of Facebook. Studenten dienen er, in hun eigen belang, op toe te zien dat het Educatief Centrum altijd over het juiste (studie-)adres en telefoonnummer beschikt. Studenten zijn via hun ULCN-account zelf in staat hun adres te wijzigen, maar het Educatief Centrum ontvangt ook graag melding van verhuizing. Examencommissie De Examencommissie van de Opleiding Sterrenkunde heeft de volgende taken: --het afnemen van de examens --de organisatie en de coördinatie van de tentamens --de goedkeuring van de studieprogramma s die de student in overleg met de studieadviseur indient voor bachelor- en masterexamen. De leden van de Examencommissie worden benoemd door het Faculteitsbestuur. De huidige samenstelling vind je op: Opleidingscommissie De Opleidingscommissie (OC) van de opleiding Sterrenkunde is het adviesorgaan dat de Opleidingsdirecteur adviseert. De Opleidingscommissie bestaat voor de helft uit studenten Sterrenkunde, die elk najaar worden verkozen door de studenten zelf. In de Opleidingscommissie komen allerlei onderwerpen aan bod die te maken hebben met het onderwijs, waaronder bijvoorbeeld onderwijsvernieuwingen en de evaluatie van de kwaliteit van het onderwijs. De studenten uit de opleidingscommissie spelen een belangrijke rol in het snel signaleren van knelpunten en het oplossen hiervan, liefst met de docent zelf. Het gaat hier dan om algemene, niet-individuele, knelpunten. Waar het gaat om specifieke problemen tussen een individuele student en zijn/haar docent dan wordt verwacht 32 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

33 dat de student zelf het initiatief neemt en naar de betrokken docent(en) stapt. Als dit niet leidt tot oplossing van het probleem kan de student de studiebegeleider inschakelen. Wie ook wil meepraten over het onderwijs, kan zich verkiesbaar stellen voor de Opleidingscommissie Sterrenkunde. Voor meer informatie kun je contact opnemen met de voorzitter van de Opleidingscommissie (zie voorin deze gids). De huidige samenstelling van de commissie vind je op: Studieadviseur De studieadviseur houdt zich bezig met alle zaken die het onderwijs in ruime zin betreffen zoals voorlichting aan (aspirant) studenten en hulp bij het opstellen van een studieprogramma. Stuit een student tijdens zijn/haar studie op problemen, of loopt hij/ zij vertraging op, dan kan de studieadviseur helpen de achterstand in te halen, waar nodig in overleg met de studentendecaan of andere hulpverleners. Indien zich moeilijkheden voordoen, is het raadzaam zo snel mogelijk contact op te nemen met de studieadviseur. Veelal zal hij ook zelf het initiatief nemen indien hij meent dat daartoe aanleiding bestaat. De gesprekken met de studieadviseur zijn vertrouwelijk (overeenstemmend met de gedragscode van de landelijke vereniging van studieadviseurs zie De studieadviseur zal in het eerste studiejaar contact opnemen met de studenten conform het Leidse Studiesysteem, dat verderop in dit hoofdstuk wordt toegelicht. Kennismakingsgesprek: Aan het begin van het eerste studiejaar vindt een individueel kennismakingsgesprek plaats tussen student en studieadviseur. Eind oktober: De resultaten van de eerste tentamens en het verloop van het experimentele werk worden besproken. Wanneer nodig zal de studieadviseur studenten oproepen voor een gesprek. Voortgangsadviezen: Op basis van de studieresultaten wordt eind januari en half juni voortgangsadviezen uitgebracht. Studenten met een negatief of twijfel advies worden uitgenodigd voor een gesprek met de studieadviseur. Studenten kunnen uiteraard op elk gewenst moment zelf het initiatief nemen tot een gesprek met de studieadviseur. UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

34 Mentoraat Tijdens het eerste jaar begeleidt een docentmentor samen met een ouderejaarsstudentmentor een groep studenten. Aan het begin van het jaar komt de mentorgroep elke week een keer bijeen tijdens de lunch. In de loop van het jaar wordt de frequentie en invulling van de bijeenkomsten aangepast in overleg tussen de studenten en de mentoren. Tutoraat Begin oktober start het tutoraat. Eerstejaarsstudenten kunnen zich hiervoor aanmelden. Studenten worden ingedeeld in groepje van 3 tot 4 studenten. Ieder groepje krijgt een eigen tutor; een ouderejaarsstudent die tijdens de wekelijkse bijeenkomsten vakinhoudelijk helpt met de studiestof. Wie zich aanmeldt gaat een inspanningsverplichting aan tot het eind van het studiejaar. Het Leids studiesysteem / Bindend Studieadvies Het Leids studiesysteem wordt beschreven in het studentenstatuut De kern van dit studiesysteem is het studiebegeleidingsplan. De belangrijkste onderdelen worden hier kort toegelicht. De regeling Bindend Studieadvies (BSA) komt er in aanleg op neer dat minimumeisen aan de studievoortgang van studenten worden gesteld. Binnen een bepaalde periode moeten 40 EC zijn gehaald. Ook de propedeuse alle vakken van het eerste jaar dient binnen een bepaalde periode te zijn behaald. De regeling als zodanig zoals hierna toegelicht voor voltijdstudenten, is onverkort ook van toepassing op deeltijdstudenten. Wel gelden voor hen naar rato aangepaste termijnen. De voltijdstudent krijgt in het eerste jaar van de studie drie maal een studieadvies: eind januari eind juni eind augustus. Het derde advies wordt vóór 31 augustus uitgebracht. Het is bindend als het een negatief advies is. Dan mag de student de betreffende opleiding niet in Leiden vervolgen en zich er binnen vier jaar ook niet opnieuw voor inschrijven bij de Leidse universiteit. Het advies is negatief als de student in het eerste studiejaar minder dan 40 EC heeft gehaald. Een definitief positief advies krijgt de student als hij binnen twee jaar de propedeuse haalt. Dat zijn alle onderdelen van het eerste studiejaar. 34 UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/2012

35 Geen negatief advies krijgen aan het einde van het eerste jaar betekent dus niet automatisch een positief advies; het betekent dat de student verder kan gaan met de opleiding. Voor studenten die de propedeuse in één jaar halen, is het derde advies uiteraard meteen een positief advies. Als de student de propedeuse niet binnen twee jaar afrondt, volgt alsnog een bindend, negatief advies en kan de student de betreffende opleiding niet in Leiden vervolgen mag de student zich er binnen vier jaar ook niet opnieuw voor inschrijven bij de Leidse universiteit. Studenten die door persoonlijke omstandigheden (bijv. ziekte, handicap, bijzondere familieomstandigheden, zwangerschap en bepaalde bestuurswerkzaamheden) niet aan de norm (hebben) kunnen voldoen, moeten zo snel mogelijk contact opnemen met de studieadviseur. Vervolgens maakt de student met de studieadviseur een aangepaste studieplanning. De examencommissie kan uit het aangepaste programma een nieuwe norm afleiden. Als die wordt gehaald, kan de student de opleiding vervolgen. Dit kan echter alleen als namens het College van Bestuur van de Universiteit Leiden is vastgesteld dat daadwerkelijk sprake is van persoonlijke omstandigheden als bedoeld in de regeling Bindend Studieadvies, alsmede in welke periode en in welke mate de student door die omstandigheden hinder ondervond bij de studie. Dit laatste betekent dat de student een persoonlijke verklaring over de ernst, de duur en de aard van de omstandigheden samen met een verklaring van een deskundige (arts of psycholoog) moet sturen naar: Universiteit Leiden, ICS/BSA, Postbus 9500, 2300 RA Leiden. Dit moet zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval vóór augustus van het studiejaar. Een student die in het eerste jaar van inschrijving voor 1 februari schriftelijk kenbaar maakt zich te willen uitschrijven en die voor 1 maart daadwerkelijk is uitgeschreven krijgt in dat studiejaar verder geen studieadvies. Een nieuwe inschrijving van deze student voor de betreffende opleiding wordt voor deze regeling beschouwd als zijn eerste inschrijving. UNIVERSITEIT LEIDEN STERRENKUNDE 2011/

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Aanvullende regels en richtlijnen voor de opleidingen geldig vanaf 01 september 2010 Hoofdstuk 1 Bachelor Wiskunde... 2 Hoofdstuk 2 Master Mathematics... 2

Nadere informatie

Programma s BSc opleidingen Natuurkunde:

Programma s BSc opleidingen Natuurkunde: Programma s BSc opleidingen Natuurkunde: Onderstaande tabellen geven de programma s weer van de monodisciplinaire opleiding zowel als van de major-minor combinaties. Tevens is het mogelijk om gelijktijdig

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen. Bachelor. Studiegids Sterrenkunde. Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen. Bachelor. Studiegids Sterrenkunde. Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen Bachelor Studiegids 2012-2013 Sterrenkunde Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Belangrijke noot! Deze gids is bedoeld om handige informatie in

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Aanvullende regels en richtlijnen voor de opleidingen geldig vanaf 01 september 2011 Hoofdstuk 1 Bachelor Wiskunde... 2 Hoofdstuk 2 Master Mathematics... 2

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Aanvullende regels en richtlijnen voor de opleidingen geldig vanaf 01 september 2013 Hoofdstuk 1 Bachelor Wiskunde... 2 Hoofdstuk 2 Master Mathematics... 2

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Aanvullende regels en richtlijnen voor de opleidingen geldig vanaf 01 september 2012 Hoofdstuk 1 Bachelor Wiskunde... 2 Hoofdstuk 2 Master Mathematics... 2

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Aanvullende regels en richtlijnen voor de opleidingen geldig vanaf 01 september 2014 Hoofdstuk 1 Bachelor Wiskunde... 2 Hoofdstuk 2 Master Mathematics... 2

Nadere informatie

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl - 2 - Voorwoord

Nadere informatie

Introductie Bacheloropleiding Psychologie. 3 september 2012 Anna Zandvliet, Arjaan Wit, Dieuwerke de Groot Instituut Psychologie

Introductie Bacheloropleiding Psychologie. 3 september 2012 Anna Zandvliet, Arjaan Wit, Dieuwerke de Groot Instituut Psychologie Introductie Bacheloropleiding Psychologie 3 september 2012 Anna Zandvliet, Arjaan Wit, Dieuwerke de Groot Instituut Psychologie Introductie Organisatie opleiding Programma propedeuse Bindend studieadvies

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011

Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011 Onderwijs- en Examenregeling 2010/2011 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

Introductie opleiding Informatica

Introductie opleiding Informatica Introductie opleiding Informatica maandag 4 september 2017 Jeannette de Graaf studieadviseur/docent Informatica LIACS FWN ULeiden 1 Programma 9.00 welkom 9.10 algemene introductie: de bachelor Informatica

Nadere informatie

Introductie Informatica

Introductie Informatica Introductie Informatica maandag 4 september 2017 Jeannette de Graaf studieadviseur/docent Informatica LIACS: liacs.leidenuniv.nl 1 Contact Studieadviseur: e-mail: j.m.de.graaf@liacs.leidenuniv.nl telefoon:

Nadere informatie

Erasmus MC. Bindend Studieadvies. Geneeskunde

Erasmus MC. Bindend Studieadvies. Geneeskunde Erasmus MC Bindend Studieadvies Geneeskunde Bindend Studieadvies Geneeskunde De studie Geneeskunde aan het Erasmus MC kent een bindend studieadvies (BSa) voor studenten die studeren in Bachelorjaar-1.

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling LS&T/SMS&TI (Bacheloropleiding) 2004-2005

Onderwijs- en Examenregeling LS&T/SMS&TI (Bacheloropleiding) 2004-2005 Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft 1 van de Bacheloropleidingen Life Science & Technology

Nadere informatie

Introductie Informatica

Introductie Informatica Introductie Informatica maandag 3 september 2018 Jeannette de Graaf studieadviseur/docent Informatica LIACS: liacs.leidenuniv.nl 1 Contact Studieadviseur: e-mail: j.m.de.graaf@liacs.leidenuniv.nl telefoon:

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Onderwijs- en examenregeling. Bacheloropleiding

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Onderwijs- en examenregeling. Bacheloropleiding Onderwijs- en examenregeling Inhoud: Paragraaf 1 Algemene bepalingen Paragraaf 2 Opbouw van de opleiding Paragraaf 3 Onderwijs Paragraaf 4 Tentamens Paragraaf 5 Vooropleiding Paragraaf 6 Studiebegeleiding

Nadere informatie

Introductie opleiding Informatica

Introductie opleiding Informatica Introductie opleiding Informatica maandag 3 september 2018 Jeannette de Graaf studieadviseur/docent Informatica LIACS FWN ULeiden 1 Programma 9.00 welkom 9.10 algemene introductie: de bachelor Informatica

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2010 EXAMENCOMMISSIE FACULTEIT DER WIJSBEGEERTE ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM

JAARVERSLAG 2010 EXAMENCOMMISSIE FACULTEIT DER WIJSBEGEERTE ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM JAARVERSLAG 2010 EXAMENCOMMISSIE FACULTEIT DER WIJSBEGEERTE ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM Rotterdam, maart 2011 Jaarverslag 2010 Examencommissie Faculteit der Wijsbegeerte 1 In de Wet Versterking Besturing

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013

Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Onderwijs- en Examenregeling 2012/2013 Masteropleidingen Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Biologie Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Natuurkunde Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Scheikunde

Nadere informatie

Studeren in een academische context

Studeren in een academische context Studeren in een academische context Jan van Rooij & Sinem Akgün 07-09-2016 - Organisatie van de Universiteit Leiden/psychologie - Honours College - SPS-NIP - Bachelor opleidingscommissie - OER/Examencommissie

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Aanvullende regels en richtlijnen voor de opleidingen geldig vanaf 01 september 2016 Hoofdstuk 1 Bachelor Wiskunde... 2 Hoofdstuk 2 Master Mathematics... 3

Nadere informatie

REGELING BINDEND STUDIEADVIES UNIVERSITEIT LEIDEN

REGELING BINDEND STUDIEADVIES UNIVERSITEIT LEIDEN REGELING BINDEND STUDIEADVIES UNIVERSITEIT LEIDEN Het College van Bestuur van de Universiteit Leiden, gelet op artikel 7.8b van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek juncto artikel

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BACHELOROPLEIDING

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BACHELOROPLEIDING ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BACHELOROPLEIDING Onderwijs- en examenregeling zoals bedoeld in art. 7.13 van de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek, voor de bacheloropleiding Technische

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling van de opleiding Informatica aan de Universiteit Utrecht

Onderwijs- en Examenregeling van de opleiding Informatica aan de Universiteit Utrecht Onderwijs- en Examenregeling van de opleiding Informatica aan de Universiteit Utrecht vastgesteld door de Faculteitsraad op 23 juni 1998 Artikel 1 Artikel 2 Artikel 3 Artikel 4 Artikel 5 Toepasselijkheid

Nadere informatie

Artikel 1. Definities...2. Artikel 2. Eisen Bindend Studieadvies...2. Artikel 3. Het studiebegeleidingsplan en het advies...2

Artikel 1. Definities...2. Artikel 2. Eisen Bindend Studieadvies...2. Artikel 3. Het studiebegeleidingsplan en het advies...2 REGELING BINDEND STUDIEADVIES UNIVERSITEIT LEIDEN Inhoud Artikel 1. Definities...2 Artikel 2. Eisen Bindend Studieadvies...2 Artikel 3. Het studiebegeleidingsplan en het advies....2 Artikel 4. Dossiervorming...3

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Onderwijs- en examenregeling. Deel 1 - Bacheloropleiding

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Onderwijs- en examenregeling. Deel 1 - Bacheloropleiding Onderwijs- en examenregeling Deel 1 - Bacheloropleiding Inhoud: Paragraaf 1 Algemene bepalingen Paragraaf 2 Opbouw van de opleiding Paragraaf 3 Onderwijs Paragraaf 4 Tentamens Paragraaf 5 Vooropleiding

Nadere informatie

Studieprogramma van de Bachelor opleidingen

Studieprogramma van de Bachelor opleidingen Studieprogramma van de Bachelor opleidingen Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen Universiteit Leiden 2008-09 Bijlagen Onderwijs en Examenregeling Inhoud Wiskunde. 2-4 Informatica.. 5 7 Sterrenkunde...

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie Faculteit Technische Natuurwetenschappen Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie (art. 7.13 en 7.59 WHW) Inhoudsopgave Artikel

Nadere informatie

Bindend Studieadvies (BSA)

Bindend Studieadvies (BSA) BSA_4luik_0708.qxp:BSA folder recht 06-06-2007 18:18 Pagina 1 Bindend Studieadvies (BSA) Neem contact op met het Bureau Studiebegeleiding Om dispensatie te krijgen van het negatief BSA moet u uw persoonlijke

Nadere informatie

BESLUIT: de volgende onderwijs- en examenregeling voor de opleiding Toegepaste Wiskunde vast te stellen:

BESLUIT: de volgende onderwijs- en examenregeling voor de opleiding Toegepaste Wiskunde vast te stellen: OER Onderwijs- en examenregeling zoals bedoeld in art. 7.13 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, voor de bacheloropleiding Toegepaste Wiskunde 1 Het bestuur van de faculteit

Nadere informatie

Inhoud REGELING BINDEND STUDIEADVIES UNIVERSITEIT LEIDEN. Artikel 1. Definities...2. Artikel 2. Eisen Bindend Studieadvies...2

Inhoud REGELING BINDEND STUDIEADVIES UNIVERSITEIT LEIDEN. Artikel 1. Definities...2. Artikel 2. Eisen Bindend Studieadvies...2 REGELING BINDEND STUDIEADVIES UNIVERSITEIT LEIDEN Inhoud Artikel 1. Definities...2 Artikel 2. Eisen Bindend Studieadvies...2 Artikel 3. Het studiebegeleidingsplan en het studieadvies....2 Artikel 4. Dossiervorming...3

Nadere informatie

Persoonlijke gegevens

Persoonlijke gegevens Inhoud blz Inhoudsopgave 2 Persoonlijke gegevens 3 Beste student 4 De mensen van de opleiding Sterrenkunde 5 Het studieprogramma van de opleiding 7 Opbouw van het studieprogramma Sterrenkunde 7 Vooropleiding

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling van de Masteropleidingen. Life Science & Technology. NanoScience

Onderwijs- en Examenregeling van de Masteropleidingen. Life Science & Technology. NanoScience 1 Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Onderwijs- en Examenregeling van de Masteropleidingen

Nadere informatie

Geen instemming met de OER van ACASA, deel A

Geen instemming met de OER van ACASA, deel A Dhr. prof. dr. F.P. Weerman Kloverniersburgwal 48 1012 CX Amsterdam Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam (020) 525 3278 fsr-fgw@uva.nl studentenraad.nl/fgw Datum 31 oktober 2017 Ons kenmerk 17fgw039 Contactpersoon

Nadere informatie

REGELING BINDEND STUDIEADVIES UNIVERSITEIT LEIDEN

REGELING BINDEND STUDIEADVIES UNIVERSITEIT LEIDEN REGELING BINDEND STUDIEADVIES UNIVERSITEIT LEIDEN Het College van Bestuur van de Universiteit Leiden, gelet op artikel 7.8b van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek juncto artikel

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Voor de Bacheloropleidingen Bio-exact Natuurkunde en Sterrenkunde, Scheikunde, Wiskunde

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Voor de Bacheloropleiding Bio-exact Studiejaar 2009-2010 Preambule In de onderwijs- en

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie

Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie Faculteit Technische Natuurwetenschappen Opleidingsspecifieke bijlage van de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleiding Scheikundige Technologie (art. 7.13 en 7.59 WHW) Inhoudsopgave Artikel

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bacheloropleidingen FNWI Studiejaar 2003-2004 Preambule In deze OER wordt de regeling

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Studeren in deeltijd 8

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO-examen 5. Het Pre-masterprogramma 6. Studeren in deeltijd 8 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO-examen 5 Het Pre-masterprogramma 6 Studeren in deeltijd 8 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Leiden biedt de eenjarige

Nadere informatie

Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+

Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+ Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+ juli 2014 ingangsdatum 1 september 2014 Algemeen Het verplichte keuzeonderwijs beslaat 10 ec in studiejaar 2 (keuzevakken) en 10

Nadere informatie

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER)

OER. Uitleg over de. Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Uitleg over de OER Alles wat iedere student moet weten over zijn of haar Onderwijs- en Examenregeling (OER) Fractie VUUR, Universiteitsraad www.verenigingvuur.nl info@verenigingvuur.nl Voorwoord De Onderwijs-

Nadere informatie

Introductie Bacheloropleiding Psychologie

Introductie Bacheloropleiding Psychologie Introductie Bacheloropleiding Psychologie 31 augustus 2015 Anna Zandvliet, Arjaan Wit Instituut Psychologie Welkom Organisatie Universiteit/Faculteit/Instituut Programma propedeuse In het kort: BSA & studiebegeleiding

Nadere informatie

Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Bindend Studieadvies. student. uva.nl/ rechten

Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Bindend Studieadvies. student. uva.nl/ rechten m UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Faculteit der Rechtsgeleerdheid Bindend Studieadvies (BSA) 2018-2019 student. uva.nl/ rechten Het (negatief bindend) studieadvies Als je als voltijd bachelorstudent staat ingeschreven

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BACHELOROPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BACHELOROPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING BACHELOROPLEIDING TECHNISCHE INFORMATICA Onderwijs- en examenregeling zoals bedoeld in art. 7.13 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, voor de bacheloropleiding

Nadere informatie

Algemene informatie

Algemene informatie Algemene informatie 2016-2017 BSA-regeling UITVOERINGSREGELING STUDIEADVIES BSA - TUA juni 2016 Aan de TUA geldt een bindend studieadvies. De Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW)

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA OER B Bacheloropleiding Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Voor de Bacheloropleiding Studiejaar 2009-2010 Preambule In de

Nadere informatie

REGELS EN RICHTLIJNEN VOOR DE TENTAMENS, PRACTICA EN EXAMENS IN DE FACULTEIT DER WISKUNDE EN NATUURWETENSCHAPPEN

REGELS EN RICHTLIJNEN VOOR DE TENTAMENS, PRACTICA EN EXAMENS IN DE FACULTEIT DER WISKUNDE EN NATUURWETENSCHAPPEN REGELS EN RICHTLIJNEN VOOR DE TENTAMENS, PRACTICA EN EXAMENS IN DE FACULTEIT DER WISKUNDE EN NATUURWETENSCHAPPEN Artikel 1 Toepassingsgebied Deze regels en richtlijnen zijn van toepassing op de tentamens,

Nadere informatie

Preambule... 3 Sectie A... 3 Artikel 1. Definities... 3. Artikel 2. Eisen Bindend Studieadvies... 4

Preambule... 3 Sectie A... 3 Artikel 1. Definities... 3. Artikel 2. Eisen Bindend Studieadvies... 4 REGELING BINDEND STUDIEADVIES UNIVERSITEIT LEIDEN Inhoud Preambule... 3 Sectie A... 3 Artikel 1. Definities... 3 Artikel 2. Eisen Bindend Studieadvies... 4 Artikel 3. Het studiebegeleidingplan en het studieadvies...

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Spaanse taal en cultuur. Paragraaf 1 Algemene bepalingen

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Spaanse taal en cultuur. Paragraaf 1 Algemene bepalingen [66810] Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Spaanse taal en cultuur Paragraaf 1 Algemene bepalingen art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing op het onderwijs

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Onderwijs- en examenregeling Bacheloropleidingen

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Onderwijs- en examenregeling Bacheloropleidingen Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Onderwijs- en examenregeling Bacheloropleidingen geldig vanaf 01 september 2010 Deze onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling 2009/2010

Onderwijs- en Examenregeling 2009/2010 Onderwijs- en Examenregeling 2009/2010 Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen Masteropleiding Educatie en Communicatie in de Wiskunde en Natuurwetenschappen Inhoud: 1. Algemene bepalingen 2. Opbouw

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Onderwijs- en examenregeling. Masteropleiding

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Onderwijs- en examenregeling. Masteropleiding Onderwijs- en examenregeling Inhoud: Paragraaf 1 Algemene bepalingen Paragraaf 2 Beschrijving van de opleiding Paragraaf 3 Onderwijs Paragraaf 4 Tentamens Paragraaf 5 Toelatingseisen Paragraaf 6 Studiebegeleiding

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Aanvullende regels en richtlijnen voor de opleidingen geldig vanaf 01 september 2017 Hoofdstuk 1 Bachelor Wiskunde... 2 Hoofdstuk 2 Master Mathematics... 2

Nadere informatie

WISKUNDE INFORMATICA STERRENKUNDE

WISKUNDE INFORMATICA STERRENKUNDE Bijlage bij de Regels en Richtlijnen voor de tentamens, practica en examens in de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Geldig vanaf 31 augustus 2009 WISKUNDE Wiskunde kent geen aanvullende voorwaarden

Nadere informatie

Reactie bachelor OER

Reactie bachelor OER Spuistraat 134 1012 VB Amsterdam (020) 525 3278 fgw@studentenraad.nl studentenraad.nl/fgw Reactie bachelor OER 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Artikel 3: Inrichting opleiding... 2 3.1 Indeling

Nadere informatie

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakelprogramma 6. INHOLLAND met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9

Inleiding 2. Het toelatingsexamen 3. NVO examen 5. Het schakelprogramma 6. INHOLLAND met doorstroomminor 8. Studeren in deeltijd 9 INHOUD Inleiding 2 Het toelatingsexamen 3 NVO examen 5 Het schakelprogramma 6 INHOLLAND met doorstroomminor 8 Studeren in deeltijd 9 1 INLEIDING Het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit

Nadere informatie

2. Samenstelling en dagelijkse gang van zaken van de examencommissie

2. Samenstelling en dagelijkse gang van zaken van de examencommissie Regels en Richtlijnen van de examencommissies van de Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van de Radboud Universiteit Nijmegen 2017-2018 Algemeen gedeelte 1. Reikwijdte Deze Regels en

Nadere informatie

Informatie over het BINDEND STUDIEADVIES voor studenten Pedagogische Wetenschappen

Informatie over het BINDEND STUDIEADVIES voor studenten Pedagogische Wetenschappen Informatie over het BINDEND STUDIEADVIES voor studenten Pedagogische Wetenschappen. 2015-2016 Inleiding. Alle studenten van de Leidse universiteit die zich in 2015 voor de eerste keer ingeschreven hebben

Nadere informatie

De OER in gewoon Nederlands

De OER in gewoon Nederlands De OER in gewoon Nederlands Een samenvatting van de hoofdpunten van de Onderwijs- en Examenregeling (OER) 2018-2019 Bachelor Pedagogische wetenschappen en Bachelor Onderwijswetenschappen College of Child

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling LS&T en MST (Bacheloropleiding) 2009-2010

Onderwijs- en Examenregeling LS&T en MST (Bacheloropleiding) 2009-2010 Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleidingen

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Onderwijsinstituut Bacheloropleidingen studiejaar

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Onderwijsinstituut Bacheloropleidingen studiejaar OER B Bacheloropleiding Natuur- en Sterrenkunde UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Onderwijsinstituut Bacheloropleidingen

Nadere informatie

Bindend Studieadvies

Bindend Studieadvies Erasmus MC Bindend Studieadvies Geneeskunde Nominaal is Normaal Foto Bindend Studieadvies Geneeskunde Om een goede start van je studie te maken, hanteert de opleiding Geneeskunde een Bindend Studieadvies

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Dramaturgie. Paragraaf 1 Algemene bepalingen. art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Dramaturgie. Paragraaf 1 Algemene bepalingen. art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling [60717] Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Dramaturgie Paragraaf 1 Algemene bepalingen art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing op het onderwijs en

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Onderwijs- en examenregeling. Bacheloropleiding

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Onderwijs- en examenregeling. Bacheloropleiding 2005 Onderwijs- en examenregeling Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW) en is aangevuld met kwaliteitscriteria

Nadere informatie

1 Onderwijs- en Examenregeling Bacheloropleiding Informatica, 2007/2008

1 Onderwijs- en Examenregeling Bacheloropleiding Informatica, 2007/2008 1 Onderwijs- en Examenregeling Bacheloropleiding Informatica, 2007/2008 Paragraaf 1 - Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing op het onderwijs en

Nadere informatie

Faculteit der Letteren. Onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Geschiedenis

Faculteit der Letteren. Onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Geschiedenis Faculteit der Letteren Onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Geschiedenis artikel 1 - toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing op het onderwijs en de examens van

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Journalistiek. Paragraaf 1 Algemene bepalingen. art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling

Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Journalistiek. Paragraaf 1 Algemene bepalingen. art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling [60628] Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Journalistiek Paragraaf 1 Algemene bepalingen art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing op het onderwijs en

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma PARAGRAAF 1 - ALGEMENE

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden &

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2006-2007. Masteropleiding Medische Psychologie. Faculteit Sociale Wetenschappen. Universiteit van Tilburg

Onderwijs- en examenregeling 2006-2007. Masteropleiding Medische Psychologie. Faculteit Sociale Wetenschappen. Universiteit van Tilburg Onderwijs- en examenregeling 2006-2007 Masteropleiding Medische Psychologie Faculteit Sociale Wetenschappen Universiteit van Tilburg 30 juni 2006 Inhoud: 1. Algemene bepalingen 3 2. Masterprogramma 5 3.

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven.

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Nanobiology wordt uitsluitend in Delft gegeven. Naam opleiding: Nanobiology Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen kan altijd

Nadere informatie

Pre-masterprogramma. Negen masterspecialisaties

Pre-masterprogramma. Negen masterspecialisaties Pre-masterprogramma Maakt u plannen voor een masteropleiding Psychologie? Heeft u een afgeronde vierjarige hbo-opleiding of een driejarige bachelor wo-opleiding? Dan kan, voor sommigen van u, het eenjarige

Nadere informatie

Bacheloropleiding Italiaanse taal en cultuur

Bacheloropleiding Italiaanse taal en cultuur Bacheloropleiding Italiaanse taal en cultuur Veelgestelde vragen/faq academisch jaar 2017-2018 Algemeen: Universiteit Leiden Specifiek: Opleiding Italiaanse taal en cultuur Onderwijsadministratie van Wijkplaats

Nadere informatie

[60738] Onderwijs- en examenregeling Masteropleiding Islam in de moderne wereld. Paragraaf 1 Algemene bepalingen

[60738] Onderwijs- en examenregeling Masteropleiding Islam in de moderne wereld. Paragraaf 1 Algemene bepalingen [60738] Onderwijs- en examenregeling 2004-2005 Masteropleiding Islam in de moderne wereld Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 - Toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing

Nadere informatie

Vastgesteld door de decaan van de faculteit Wiskunde&Informatica op 28 augustus 2003

Vastgesteld door de decaan van de faculteit Wiskunde&Informatica op 28 augustus 2003 Onderwijs- en examenregeling 2003 van de Masteropleiding Computer Science Vastgesteld door de decaan van de faculteit Wiskunde&Informatica op 28 augustus 2003 Inhoud: 1. Algemeen 2. Inrichting van de opleiding

Nadere informatie

1 of 7 12/23/2010 12:44 PM

1 of 7 12/23/2010 12:44 PM 1 of 7 12/23/2010 12:44 PM Faculteit Economie en Bedrijfskunde Adam Booij Afmelden Nederlands Engels Formulieren Formuliersamenvatting Vragenbank Vraagcategorieën Formulieren Formuliersamenvatting Samenvatting

Nadere informatie

Informatie over de Specialisatiefase / Masterfase

Informatie over de Specialisatiefase / Masterfase Informatie over de Specialisatiefase / Masterfase Faculteit biologie, maart 2004 Inleiding Deze onderwijsnieuwsbrief is een update en uitbreiding van de onderwijsnieuwsbrief nr. 1. Er wordt een overzicht

Nadere informatie

OPLEIDING PSYCHOLOGIE INFORMATIE WISKUNDECURSUS

OPLEIDING PSYCHOLOGIE INFORMATIE WISKUNDECURSUS OPLEIDING PSYCHOLOGIE INFORMATIE WISKUNDECURSUS 2018 FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN OPLEIDING PSYCHOLOGIE Wassenaarseweg 52 Postbus 9555 2300 RB Leiden oktober 2017 Inleiding Psychologie is een wetenschap.

Nadere informatie

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Procedure aanvraag Bachelordiploma voor de Bacheloropleidingen: EDUCATION SERVICE CENTRE SERVICEDESK - Biologie, -

Nadere informatie

Studieprogramma van de Bachelor opleidingen

Studieprogramma van de Bachelor opleidingen Studieprogramma van de Bachelor opleidingen Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen Universiteit Leiden geldig vanaf 0 september 202 Inhoud Bijlage Bijlagen Onderwijs en Examenregeling BSc opleiding

Nadere informatie

UITVOERINGSREGELING BACHELOROPLEIDING TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT

UITVOERINGSREGELING BACHELOROPLEIDING TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT UITVOERINGSREGELING 2012-2013 BACHELOROPLEIDING TECHNISCHE AARDWETENSCHAPPEN TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Uitvoeringsregeling BSc TA 2012-2013, 21 juni 2012 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1 - Propedeutische

Nadere informatie

2. Begripsbepalingen. 3. Samenstelling en dagelijkse gang van zaken van de examencommissie

2. Begripsbepalingen. 3. Samenstelling en dagelijkse gang van zaken van de examencommissie Regels en Richtlijnen van de examencommissies van de Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van de Radboud Universiteit Nijmegen 2016-2017 Algemeen gedeelte 1. Reikwijdte Deze Regels en

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling 2005-2006 Masteropleiding Italiaanse taal en cultuur. Paragraaf 1 Algemene bepalingen

Onderwijs- en examenregeling 2005-2006 Masteropleiding Italiaanse taal en cultuur. Paragraaf 1 Algemene bepalingen [66809] Onderwijs- en examenregeling 2005-2006 Masteropleiding Italiaanse taal en cultuur Paragraaf 1 Algemene bepalingen art. 1.1 toepasselijkheid van de regeling Deze regeling is van toepassing op het

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit?

Wat is het verschil tussen deze opleiding bij de TU Delft en die bij een andere universiteit? Naam opleiding: Industrieel Ontwerpen Toelating Is de studie moeilijk? Een studie aan de TU Delft is pittig, zorg er daarom voor dat je er aan het begin van je studie gelijk vol voor gaat. Gas terugnemen

Nadere informatie

Faculteit Rechtsgeleerdheid Toelatingsreglement Nederlandstalige opleidingen Rechtsgeleerdheid

Faculteit Rechtsgeleerdheid Toelatingsreglement Nederlandstalige opleidingen Rechtsgeleerdheid Faculteit Rechtsgeleerdheid Toelatingsreglement Nederlandstalige opleidingen Rechtsgeleerdheid Toelatingsreglement Nederlandstalige opleidingen Rechtsgeleerdheid 1 Inhoudsopgave Paragraaf 1 Algemene bepalingen...

Nadere informatie

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6 Studiewijzer BACHELOR OPLEIDING KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Afstudeerproject BSc KI Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 2, periode 5 en

Nadere informatie

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelor Programma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelor Programma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelor Programma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel

Nadere informatie

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. van de Masteropleiding. Taal- en spraakpathologie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. van de Masteropleiding. Taal- en spraakpathologie FACULTEIT DER LETTEREN RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING van de Masteropleiding Taal- en spraakpathologie 2005-2006 Par. 1 - Algemene bepalingen Artikel 1 - Toepasselijkheid van

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling Deel I Bacheloropleiding Wiskunde Paragraaf 1 Algemene bepalingen 2 Artikel 1.1 Toepasbaarheid van de regeling 2 Artikel 1.2 Begripsbepalingen 2 Artikel 1.3 Doel van de opleiding

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. van de masteropleiding. Arabische Taal en Cultuur

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. van de masteropleiding. Arabische Taal en Cultuur FACULTEIT DER LETTEREN RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING van de masteropleiding Arabische Taal en Cultuur 2008-2009 Par. 1 - Algemene bepalingen Artikel 1 - Toepasselijkheid van

Nadere informatie

Informatie over het BINDEND STUDIEADVIES voor studenten Pedagogische Wetenschappen

Informatie over het BINDEND STUDIEADVIES voor studenten Pedagogische Wetenschappen Informatie over het BINDEND STUDIEADVIES voor studenten Pedagogische Wetenschappen. 2019-2020 INHOUD Inleiding pag 1 1. Wanneer worden de adviezen uitgebracht? pag 1 2. Welke normen worden gehanteerd bij

Nadere informatie

Studeren in een academische context

Studeren in een academische context Studeren in een academische context Jan van Rooij & Sinem Akgün 07-09-2017 - Organisatie van de Universiteit Leiden/ - CvB > Faculteit > Instituut (psychologie) - Bachelor opleidingscommissie - Honours

Nadere informatie

Studiebegeleiding: de studieadviseur en de student

Studiebegeleiding: de studieadviseur en de student 30-5-2016 1 Studiebegeleiding: de studieadviseur en de student Geartsje Zondervan Anneke Schrik Bart Borghols Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen 30-5-2016 2 30-5-2016 3 Even voorstellen Geartsje

Nadere informatie