JAARVERSLAG 2012 Stichting Natuurmuseum Nijmegen en omstreken

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2012 Stichting Natuurmuseum Nijmegen en omstreken Gerard Noodtstraat 121, 6511 ST Nijmegen, telefoon: , fax: , homepage: bankrekening: ING

2 Colofon Jaarverslag 2012 Samenstelling & copyright: Natuurmuseum Nijmegen, maart Tekst: Gerard Mangnus. Fotografie: Natuurmuseum Nijmegen. Omslagontwerp: Ingrid van Kessel. Eindredactie & lay-out: Maarten van de Ven. 2

3 INHOUD pagina: 1. Voorwoord 5 2. Collectie en collectiebeheer 6 3. Presentatie: Exposities 9 4. Presentatie: Publieksactiviteiten Website natuurmuseum.nl Dienstverlening Organisatie en beleid Code Cultural Governance Bestuur en medewerkers Financiën 28 3

4 4 Natuurmuseum Nijmegen, Jaarverslag 2012

5 1. VOORWOORD In dit jaarverslag kunnen we met trots melden dat het Natuurmuseum 2012 afsloot met een nieuw record van bezoekers. Dit resultaat was vooral te danken aan onze tijdelijke tentoonstellingen, met name de tentoonstelling Spannende Spinnen. Ook nam het aantal objecten in de natuurhistorische collectie toe tot ruim objecten dankzij enkele omvangrijke aanwinsten. Maar 2012 was ook het jaar waarin het Natuurmuseum werd geconfronteerd met de afbouw van gesubsidieerde arbeid door de gemeente Nijmegen. Aan het eind van het jaar was het aantal betaalde krachten meer dan gehalveerd. Dit dwong het museum tot een herbezinning op het takenpakket en de wijze waarop de werkzaamheden georganiseerd kunnen worden. Dit proces zal ongetwijfeld in de komende periode zijn weerslag hebben op het programma en de prestaties van het Natuurmuseum. Dankzij een actieve wervingscampagne is het aantal vrijwilligers in 2012 weer toegenomen zodat de openstelling van het museum niet in gevaar komt. Ook tekende zich in 2012 steeds duidelijker een nieuw toekomstperspectief af voor het Natuurmuseum als belangrijk participant en toekomstig beheerder van De Bastei, het nieuwe centrum voor natuur, landschap en cultuurhistorie op de locatie van museum De Stratemakerstoren. Samen met de gemeente Nijmegen en andere participanten Staatsbosbeheer, MEC Nijmegen en IVN Rijk van Nijmegen zijn plannen uitgewerkt die inmiddels inhoudelijk door de gemeenteraad worden gesteund. In 2013 zal moeten blijken of de financiële onderbouwing van investeringen en exploitatie voldoende zijn om tot realisatie van De Bastei over te kunnen gaan. Tot slot een woord van dank aan al degenen die in het afgelopen jaar met onverminderde inzet hun bijdrage aan het museumwerk hebben geleverd. Samen hebben we ervoor gezorgd we op 2012 terug kunnen kijken als een zeer geslaagd museumjaar. Nijmegen, april 2013 Wim Hompe, voorzitter 5

6 COLLECTIE EN COLLECTIEBEHEER in 2012 Overzicht 2012 collectie Natuurmuseum Nijmegen* Herbarium Entomologie Vertebraten** Geopaleo Totaal Omvang collectie: Aantal objecten Objecten in kerncollectie Ongeselecteerde objecten Selectiegraad 55,6% 33,3% 87,9% 90,7% 66,9% Digitale basisregistratie: Geregistreerd in Totaal geregistreerd Registratiegraad 94,9% 100% 100% 83,7% 94,7% * exclusief deelcollecties diversen en niet museale voorwerpen **reptielen, vissen, zoogdieren, vogels, amfibieën Behoud en beheer De samenstelling van het team vrijwillige conservatoren van de deelcollecties Geo-Paleo, Entomologie en Herbarium bleef ongewijzigd. De bijeenkomsten van de preparatie groep werden tijdelijk gestaakt vanwege ziekte van de collectiebeheerder. De aard en functie van de groep, die vertebraten opzet en beschadigde objecten repareert, is in discussie. De vrijwillige conservatoren en de meeste andere vrijwillige collectiemedewerkers zijn lid van natuurhistorische organisaties zoals de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV), de Nederlandse Geologische Vereniging, de Nederlandse Entomologische Vereniging (NEV), de Nederlandse Vereniging van Preparateurs, de Stichting Geologische Activiteiten (GEA) en het European Invertebrate Survey (EIS). De lidmaatschappen waarborgen deskundigheid bij het beheer van de collectie. De collectiecommissie bestond uit: Gerard Mangnus (voorzitter), Gerard Dirkse (secretaris), Sophie Hochstenbach (conservator Herbarium), Xander de Jong (conservator Geopaleo), Sjef van der Molen (conservator Entomologie) en Daphne Niehoff (conservator Vertebraten, collectiebeheerder). De collectiecommissie vergaderde drie maal. De collectiecommissie schreef een collectieplan dat werd goedgekeurd door het museumbestuur. De huidige ontheffing van het verbod op het bezit van beschermde soorten planten en dieren is geldig tot 30 mei Het Natuurmuseum verzamelt voornamelijk passief. Bijna alle aanwinsten zijn schenkingen. Voorwaarden voor verwerving zijn legaliteit, goede documentatie, goede toestand en toonbaarheid. De beperkte ruimte en menskracht dwingen het museum tot een selectief verzamelbeleid, dat vooral op de eigen regio is gericht. De belangrijkste deelcollecties zijn Herbarium, Entomologie, Vertebraten en Geopaleo. De deelcollecties dienen zowel voor studie en wetenschappelijk onderzoek als voor educatie en voorlichting. De belangen van de gehele collectie worden gediend door de Stichting 6

7 Nederlandse Natuurhistorische Collecties (SNNC) waarin Natuurmuseum Nijmegen met tien andere natuurhistorische musea is verenigd. Herbarium De deelcollectie planten nam in 2012 toe tot objecten (14608 in 2011). Het herbarium, de kerncollectie van de vaatplanten, telt thans 8851 objecten. De plantencollectie groeide in 2012 door nieuw verzameld materiaal, aangeboden door leden van de Plantenwerkgroep van de KNNV afdeling Nijmegen en door de schenking van twee particuliere herbaria. De selectiegraad bleef boven 50%, waarmee de doelstelling voor 2012 werd gehaald. De Plantenwerkgroep KNNV Afdeling Nijmegen hield in het winterseizoen in het depot 14 werkavonden. De werkavonden beginnen om uur en gaan door tot ca uur. Doel van de werkavonden is plantenstudie en collectiebeheer. Een mossenstudiegroep hield in het depot tweemaal op vrijdag een werkmiddag. Voor het onderzoek naar de taxonomie van ingeburgerde herfstasters werd materiaal verzameld. Het onderzoek wordt technisch gesteund door NCB Naturalis en de Radboud Universiteit Nijmegen. Entomologie De deelcollectie insecten omvat objecten (43129 in 2011). Belangrijk was de schenking van een particuliere vlindercollectie van vlinders uit het palearctische gebied. Door de schenking daalde de selectiegraad ver beneden de 50%. De kerncollectie bestaat uit insecten, die allemaal digitaal zijn geregistreerd. De herordening van de insectenladen in de collectieruimte werd voortgezet. Er werden drie verzamelexcursies gehouden naar Waaluiterwaarden ten westen en oosten van Nijmegen. Stagiair Sebastian Reimann (Universität Bremen) determineerde de snuitkevers. Bij controle van de collectie ontdekte hij een Beverluis, waarvan we niet wisten dat we die hadden. Een Beverluis is een kever die leeft op de Bever. De Insectenwerkgroep van KNNV Afdeling Nijmegen hield in het depot 8 werkavonden, gewijd aan de studie van insecten. Vertebraten In 2012 werden 364 objecten geschonken (ingevroren en opgezette objecten). Een groot deel hiervan, 297 objecten, kwam voor rekening van de schenking van Stichting Namez (Ecodrome te Zwolle). Deze schenking bestond voornamelijk uit inheemse opgezette zoogdieren en vogels, en enkele modellen van amfibieën en reptielen. Enkele bijzondere, nieuwe soorten in de kerncollectie zijn een grijze wolf, kwak en woudaap. De totale collectie Vertebraten bestaat uit 4454 objecten (4444 in 2011). De kerncollectie vertebraten omvatte eind 2012, 3914 objecten. In deze telling zijn de diepvriesvoorraad van 243 objecten of delen daarvan en de schenking van 297 objecten van Stichting Namez niet meegenomen. 58 objecten werden door leden van de preparatiegroep geprepareerd en toegevoegd aan de kerncollectie. Er is een start gemaakt met het fotografieproject, 24.6% van de kerncollectie is reeds gefotografeerd en bewerkt. Voor het behoud van de kerncollectie is er begonnen met het preventief invriezen van de 7

8 objecten. Door de beperkte vriescapaciteit in de huidige ontsmettingsvriezer, is hoogstens 10% van de kerncollectie het afgelopen jaar één keer diepgevroren. Het aantal uitgeleende objecten steeg van 188 naar 231 ten opzichte van Tevens steeg de duur (in weken) van de uitlenen van 256 naar 352. GeoPaleo De omvang van deelcollectie gesteenten, mineralen en fossielen (Geo-Paleo) bleef in 2012 nagenoeg gelijk. De registratiegraad ging van 77% naar 83%; de selectiegraad steeg van 88% naar 91%. In 2012 zijn alle botmaterialen uit de collectie Jan Lippe naar het depot overgebracht. Xander de Jong schonk 50 zeldzame fossielen Ichnofauna en bijzondere mineralen uit de steengroeve bij Winterswijk en 250 moedergesteenten afkomstig van de expeditie naar Åland en Finland. Twee pallets met gesteenten uit Zweden met bijbehorende slijpplaatjes zijn geschonken aan de Universitat de Barcelona. Hierover verscheen een artikel in de Gelderlander. Collectiemedewerkers verzorgden vijf succesvolle stenen-zoekexcursies naar de grindwinninglocatie te Emmerich (D.). Het zand- en grindwinningsbedrijf Dekker van de Kamp te Oosterhout verleende medewerking. GeopPaleo organiseerde in Nijmegen twee geologische stadswandelingen en verzorgde twee excursies voor bezoekers van de open dag van GEA. De conservator gaf lezingen op een symposium in het Hunebedmuseum te Borger en op een bijeenkomst van de Landelijke Studiegroep Zwerfstenen te Schokland. De conservator gaf ook een cursus gesteenteherkenning voor GEA-kringleden. Op de jubilerende GEA-mineralenbeurs te Amsterdam werd een tafel ingericht met gesteenten afkomstig van expedities naar Scandinavië. Ook dit jaar zijn er weer drie schoolklassen van 6VWO op bezoek geweest o.l.v. enkele onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen (RUN), die samen met docenten uit het middelbare onderwijs modules voor vwo-leerlingen ontwikkelen die het vak NLT volgen op de RUN. Het betrof hier een project over falsificaties van fossielen. Een klas met hoogbegaafde kinderen bezocht met ouders en begeleiding het depot en ging aansluitend op stenen-zoekexcursie naar Emmerich. Het depot kreeg twee maal bezoek uit Hamburg, om de resultaten te onderzoeken van de expedities van de afgelopen twee jaar naar Scandinavië. Zeven mensen hebben om determinatie van een object gevraagd. Publicaties Herbarium De plantenlijsten van de excursies van de Plantenwerkgroep KNNV Afdeling Nijmegen werden gepubliceerd op de Prikbordpagina van de Natuurmuseum website. Alle plantenwaarnemingen staan in een database die online per soort kan worden geraadpleegd in een omgeving van Google Maps. Er werd meegewerkt aan de rode lijst mossen van de Canarische Eilanden en aan een onderzoek naar reproductie van mossen op eilanden GeoPaleo Voor een publicatie over penningen werden aan het Belasting en Douanemuseum te Rotterdam enkele stukken zilvererts uitgeleend. De uitgave is verschenen en aan onze bibliotheek toegevoegd. 8

9 3. EXPOSITIES Recordaantal bezoekers! In 2012 ontving het Natuurmuseum Nijmegen in totaal bezoekers, een nieuw record in de geschiedenis van het museum! In het museumbeleidsplan is vastgelegd dat een bezoekersaantal van /jaar wordt nagestreefd. Dit streven is ook vastgelegd in de budgetsubsidieovereenkomst met de gemeente Nijmegen voor de periode Het gemiddelde bezoekersaantal voor deze periode bedraagt nu bezoekers per jaar. Bezoek Natuurmuseum: 2011: 2012: volwassenen ( 13,7%) (27,4%) kinderen ( 14,6%) (26,0%) ( 1,7%) 556 ( 2,3%) donateurs/gratis ( 9,9%) ( 7,4%) museumjaarkaart senior ( 10,3%) (12,5%) museumjaarkaart junior 730 ( 4,7%) ( 7,6%) groepsbezoek scholen ( 38,7%) (12,4%) groepsbezoek overig 997 ( 6,4%) ( 4,4%) TOTAAL: In 2012 waren er vol-betalende bezoekers (49%), de overige bezoekers hadden een reductie of gratis toegang. Het aantal kinderen dat het museum bezocht was (44%) Bezoekersaantallen :

10 Groepsbezoek Ook in 2012 vervulde het Natuurmuseum een belangrijke educatieve functie. Het aantal groepen uit het onderwijs liet echter een duidelijke afname zien: van 316 groepen in 2011 naar 220 groepen in Waarschijnlijk ligt een belangrijke oorzaak van deze afname in de toeslag die betaald moest worden voor een bezoek aan de expositie Spannende Spinnen en voor deelname aan de veldles Struinen door de Stadswaard. Bij de tentoonstelling Pipapaddenstoel liet het groepsbezoek van lagere scholen weer een licht herstel zien. De sterke afname van het aantal groepen uit het basisonderwijs (van 192 in 2011 naar 65 groepen in 2012) werd gedeeltelijk gecompenseerd door een toename van groepen uit de Buitenschoolse Opvang (BSO). Het aantal BSO-groepen nam toe van 46 in 2011 naar 98 in Groepsbezoek in 2012: Nijmegen: regio: totaal: basisonderwijs (30%) VO/HBO/WO ( 7%) buitenschools groepsbezoek (44%) excursies/evenementen/ eigen activiteiten (19%) totaal 2012: 171 (78%) 49 (22%) 220 (100%) Bij excursies en andere publieksactiviteiten trekken met name de ontdekkingstochten (een gezamenlijke activiteit van Natuurmuseum Nijmegen en IVN Rijk van Nijmegen) en de vertrouwde ganzenexcursies steeds weer veel publiek. Ook de organisatie van extra vakantieactiviteiten voor de jeugd is inmiddels een attractieve museumtraditie geworden. De vernieuwing van het bezoekerscentrum voor de Gelderse Poort in de entree van het museum ( ) ging gepaard met de ontwikkeling van enkele arrangementen die gericht zijn op een meer actieve natuurbeleving van het rivierengebied. Het in 2011 gestarte educatieve project Lekker Buiten! (in samenwerking met beeldend kunstenaar Marieke Droesen), kreeg in 2012 aanvulling met avontuurlijke hertensafari s van Ad Adventures, struintochten die vooral bij groepen uit de buitenschoolse opvang in trek bleken. 10

11 Exposities in 2012 Bezoekerscentrum Gelderse Poort (semi-permanente expositie) Entree en begane grond van het Natuurmuseum zijn ingericht als bezoekerscentrum voor de Gelderse Poort. Bezoekers kunnen er allerlei informatie over het Gelderse rivierenland vinden. Dit sluit goed aan bij het aanbod van het Agentschap van de VVV dat in het museum is ondergebracht. In 2010 is gestart met een vernieuwing van het bezoekerscentrum. Deze vernieuwing en heinrichting is afgerond in het voorjaar van Spannende Spinnen 13 januari mei 2012 Een expositie over de fascinerende wereld van de spinnen. Met levende dieren in ruim 40 verschillende terraria. Verzorgers van de dieren waren aanwezig om de dieren te verzorgen en vragen van bezoekers te beantwoorden. Naast exotische vogelspinnen waren ook Europese en Nederlandse spinnen vertegenwoordigd. Wie de tentoonstelling had gezien, keek met een andere blik naar de trilspinnen in de hoek van het toilet of de huisspin op het plafond van de slaapkamer. Productie: Aranea/Sebasian Wadycki & Natuurmuseum Nijmegen Jurassic Polderland 13 mei augustus 2012 Nederlandse reptielen en amfibieën speelden de hoofdrol. En het bleek de Nederlandse 'polderdino's' weliswaar klein zijn, maar wel een spectaculair leven leiden. Cartoons en prachtige foto s ontsluierden de geheimen van onze hagedissen, slangen, salamanders, kikkers en padden. Door mee te doen aan spellen en opdrachten konden kinderen zelf ontdekken hoe de slijmerige plaktong van de kikker precies werkt of met welke geuren het mannetje van de watersalamander een vrouwtje lokt. Productie: Natuurmuseum Nijmegen. Pipapaddenstoel 9 september november 2012 Hoe en waar groeien deze vaak fraaie schimmels? Welke belangrijke rol spelen ze in de kringloop van het voedsel? Zijn ze eetbaar en hoe kunnen wij ze kweken? Of toch maar niet plukken want plukken in de natuur want veel paddenstoelen zijn beschermd of soms zijn ze giftig. Allemaal vragen waar Pipapaddenstoel op een speelse wijze het antwoord op kon geven. En in sfeervolle kijkdozen was te zien dat paddenstoelen ook voer zijn voor sprookjes, kabouters, heksen en magie. Productie: Natuurmuseum Nijmegen Dier of Ding? 25 november mei 2013 Zonder huisdieren had de mens het niet ver geschopt. 11

12 Welke rol de huisdieren in onze ontwikkeling hebben gehad, kon je in deze expositie horen van de dieren zelf. Maar de bezoekers gingen ook zelf actief aan de slag. Op een enorme koe kan het Dieren-dilemma-spel gespeeld worden, met vragen over Blinde Kippen, Bontkragen en Nieuwe dieren zoals varkens die door genetische manipulatie 65% minder fosfaat uitstoten. Jouw mening eigen mening over Dier of Ding?, daar ging het om! Productie: Natuurmuseum Brabant, Tilburg De Gouden Bevertak 24 maart augustus 2012 Een expositie naar aanleiding van de fotowedstrijd om de felbegeerde Gouden Bevertak, die Vogelwerkgroep Rijk van Nijmegen in 2012 voor de zevende keer op rij organiseerde. De wedstrijd biedt (amateur)fotografen een podium om de natuur in en rondom Nijmegen in de picture te zetten en aan een breed publiek te tonen. Uit ruim 140 inzendingen nomineerde een publieks- en een vakjury de 24 mooiste natuurfoto s, die te zien waren in het Natuurmuseum. Productie: Vogelwerkgroep Rijk van Nijmegen en Natuurmuseum Nijmegen Versierde Eieren 31 maart mei 2012 Een bijzondere expositie over de prachtige folklore van het versieren en schenken van eieren rond Pasen. Met een uitgebreide uitstalling van de collectie versierde eieren van de stichting die werden verworven door o.a. aankoop van eieren op paaseiermarkten. Productie: Stichting Versierde Eieren & Natuurmuseum Nijmegen Jaar v/d Klauwier & de Klapekster Hele jaar 2012 Minipresentatie over deze bijzondere soorten die in 2012 extra aandacht kregen van natuurorganisaties. Productie: Natuurmuseum Nijmegen 12

13 Reizende exposities Jurassic Polderland (In roulatie sinds september 1996) Over inheemse amfibieën en reptielen, die vaak net zo spectaculair zijn als dinosauriërs. Productie: Natuurmuseum Nijmegen. In 2012 te zien in Natuurmuseum Nijmegen De Grote Vijf (In roulatie sinds mei 2003) Vijf kenmerkende thema s uit het rivierengebied. Met een spetterend jeugdlab! Productie: Natuurmuseum Nijmegen, in samenwerking met de Kring Gelderse Bezoekerscentra. In 2012 gedeeltelijk te zien in Milieueducatie Centrum Maarssen. Zie ze Vliegen! (In roulatie sinds september 2010) Over vogels kennen en herkennen. Vogels spotten is een spannende en avontuurlijke bezigheid. Zeker niet alleen voor mannen met grijze baarden, maar ook voor hippe vogels uit het basisonderwijs! Productie: Natuurmuseum Nijmegen In 2012 te zien in Biesbosch Bezoekerscentrum, Dordrecht, Milieuhuis Spijkenisse en PWN- Bezoekerscentrum De Hoep in Castricum Pipapaddenstoel (In 2011 overgenomen van SOM Nijmegen) 4 verschillende reizende exposities over paddenstoelen die door het Natuurmuseum zijn samengevoegd tot de nieuwe tentoonstelling Pipapaddenstoel. In 2012 in première in Natuurmuseum Nijmegen.. 13

14 4. PUBLIEKSACTIVITEITEN Evenementen en excursies Jaar v/d Klauwier & de Klapekster januari december 2012 Geëerd met een kleine presentatie over deze bijzondere dieren waarbij ook een korte film over de grauwe klauwier te zien was. Ganzenexcursies januari februari 2012 Vijf busexcursies op achtereenvolgende zondagen naar de overwinterende ganzen in de Gelderse Poort. Terpboerderij De Zeelandsche Hof in Millingen a/d Rijn zorgde voor passende catering met koffie en gebak. Organisatie: Natuurmuseum Nijmegen GEA-lezingen januari december 2012 Maandelijkse lezingen van de Stichting Geologische Activiteiten (GEA). Onder meer over mineralen en fossielen, pleistocene vondsten en kristallen & edelstenen. Organisatie: Stichting GEA Kring Arnhem-Nijmegen KNNV-lezingen januari december 2012 Lezingen van de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) over natuur en landschap in het Rijk van Nijmegen. Organisatie: KNNV Afdeling Nijmegen Ontdekkingstochten januari december 2012 Avontuurlijke tochten door de natuur voor kinderen van 8 tot 12 jaar, iedere 2 e woensdag van de maand. Met thema s als onderwateravontuur in de Ooijpolder, GPSen survivaltocht in de Stadswaard, fossielen, werken in t Zwanenbroekje, vogels in de Ooijpolder, speuren naar paddenstoelen, op pad met de schaapherder, oogsten op landgoed Grootstal, uilenballen pluizen en stenen zoeken langs de Waal. Organisatie: IVN-Nijmegen & Natuurmuseum Nijmegen Handel en Wandel maart 2012 oktober 2012 Een mondiale stadswandeling door de oude Waalstad. Samen met een gids gingen de deelnemers (scholieren en volwassenen) op ontdekkingsreis door het handelsverleden van Nijmegen. Met als startpunt de door het museum ingerichte vitrine met koloniale waren uit oude schoolverzamelingen. Organisatie: Gilde Nijmegen, in samenwerking met Natuurmuseum Nijmegen en MEC Nijmegen. 14

15 Nationaal Museumweekend 14 & 15 april 2012 De 31 e editie van het Nationale Museumweekend had als thema Laat je verrijken door een museum!. In het Natuurmuseum kon het publiek genieten van extra activiteiten bij de tijdelijke tentoonstelling. Voor kinderen waren er extra knutselopdrachten en een speciale speurtochten. mijntikkit januari december 2012 Met de speciale museumspelletjeswebsite wil de Nederlandse Museumvereniging jongeren meer bij de museumwereld betrekken. Het Natuurmuseum Nijmegen leverde verschillende geologische objecten en fossielen die in de games zijn verwerkt. Websitebezoekers kunnen in het museum codes ophalen waarmee ze toegang krijgen tot volgende levels. Organisatie: Nederlandse Museumvereniging Struinen door de Stadswaard maart 2012 oktober 2011 Veldles van het Natuurmuseum Nijmegen en Staatsbosbeheer met als doel leerlingen van de bovenbouw in contact te laten komen met de natuur in hun directe omgeving. Gewapend met schepnetten, grondboren, zoekkaarten en verrekijkers gaan ze op onderzoek in de Stadswaard, een natuurgebied op een steenworp afstand van Nijmegen. Daar brengen de leerlingen de nieuwe natuur in kaart via de methode van de landschapslijn. Met allerlei extra informatie op de speciale projectwebsite Stenen- en fossielenexcursies mei oktober 2012 Vier excursies in het rivierengebied. Met veel plezier en succes (!) op zoek naar zwerfstenen en fossielen bij grindwinninglocaties in Erlecom en Emmerich. Organisatie: Stichting GEA Kring Arnhem-Nijmegen en Natuurmuseum Nijmegen. Artist-in-residence = 11 mei juli 2012 Prof. Matthijs Schouten Op uitnodiging van het Natuurmuseum verbleef ecoloog en natuurfilosoof prof. Matthijs Schouten als artist-inresidence enkele weken in het Besiendershuis. Onder zijn leiding vonden enkele workshops plaats met prominente bestuurders, landschapsdeskundigen, ecologen en kunstenaars rondom het thema Wildernis aan de Waal. Het project werd afgesloten met een drukbezochte eindpresentatie in Theater Het Badhuis met bijdragen van o.a. Matthijs Schouten (WUR), Gerard Dirkse (Natuurmuseum), Paul Roncken (WLO) en Gerard Mangnus (Natuurmuseum). Organisatie: AIR Besiendershuis, WLO en Natuurmuseum Nijmegen. 15

16 Natur beim Nachbarn erleben mei juli 2012 Grensoverschrijdende nascholing van natuurgidsen en excursieleiders met zowel Nederlandse als Duitse gidsen die in 2-tallen als buddies elkaar hielpen taalbarrières en andere verschillen te overwinnen. Met het doel meer kennis en begrip te krijgen m.b.t. tot natuur en landschap in het buurland. Met o.a. een presentatie over Natuur- en milieueducatie en de ontwikkeling van het ecotoerisme door Gerard Mangnus (Natuurmuseum). Organisatie: NABU Naturschutzstation Kranenburg (D.) en Natuurmuseum Nijmegen Open Monumentendag(en) 8 & 9 september 2012 Aansluitend op het thema Groen van toen was er in het Natuurmuseum een kleine presentatie te zien over leven en werken van de Nijmeegse apotheker en botanicus Theodorus Abeleven die in 1848 de eerste Flora Noviomagensis samenstelde. Organisatie: Comité Open Monumentendag Weekend van de Wetenschap 6 & 7 oktober 2012 Voor het eerst in sinds het bestaan van Oktober Kennismaand werd deze maand gestart met het Weekend van de Wetenschap. In samenwerking met SOVON Vogelonderzoek Nederland was in het Natuurmuseum was een kleine presentatie ingericht over het gebruik van ID-tags,zenders en transponders bij het volgen van dieren. Gratis Museumdag Gelderland 20 oktober 2012 De Gratis Museumdag Gelderland was opnieuw een daverend succes. Het thema was deze keer Moet je horen!. Statenlid van Gelderland Jeannine Liebrand (PvdA) nam de bezoekers een enquête af. Organisatie: Gelders Erfgoed Jaar van de Bij met Adri Koster vrijdag 2 november 2012 Lezing over de bij, door Adri Koster. Speciaal voor medewerkers van het Natuurmuseum in Het Wilderniscafé in Kekerdom Natuurwerkdag zaterdag 3 november 2012 In het kader van de landelijke Natuurwerkdag trok het Natuurmuseum erop uit voor een grote opruim- en snoeiactie bij de Paddenpoel naast de Ooijse dijk. De poel was daarna weer geschikt voor wateronderzoek en andere educatieve activiteiten. Organisatie: Natuurmuseum Nijmegen en Landschapsbeheer Gelderland 16

17 Butterflies, Go! vrijdag 16 november 2012 Vertoning van de boeiende documentaire Butterflies, Go! voor de Vrienden van het Natuurmuseum. Met een inleiding van documentairemaakster Josephine Hamming die ruim zes jaar aan deze film over de Atalanta heeft gewerkt. Braakballenpluisdag 12 december 2012 Een jaarlijks terugkerend succes waarbij flink wat uilenbraakballen werden ontleed en waarbij soms volledige muizenskeletten waren te reconstrueren. CSI in de praktijk! Vrienden van het museum Na een negen jaar durende daling konden we in 2012 weer een lichte toename van het aantal Vrienden van het Natuurmuseum Nijmegen noteren: van 268 in 2011 naar 271 in Samen brachten ze een bedrag bijeen van 4.514,. Wij danken alle Vrienden voor deze broodnodige financiële steun! Sinds 2011 neemt het Natuurmuseum Nijmegen ook deel aan de VriendenLoterij (voorheen Sponsor-Bingo-Loterij). In 2012 was de opbrengst voor het Natuurmuseum 515,-. Eenzelfde bedrag komt ten goede aan andere goede doelen die gesteund worden door de VriendenLoterij. Aantal Vrienden van het Natuurmuseum Nijmegen Nieuwsbrief De Nieuwsbrief informeert de Vrienden van het Natuurmuseum en losse bezoekers over alle museumactiviteiten. De oplage bedraagt 650 stuks. In 2012 verscheen de achttiende jaargang van de Nieuwsbrief. Deze jaargang bleef beperkt tot twee edities. Een en ander heeft te maken met plannen om in 2013 de Nieuwsbrief een facelift te geven en digitaal te gaan verspreiden. 17

18 5. NIEUWE MEDIA Na de ontwikkeling in 2010 van een nieuw marketingplan waarin E-marketing voor het Natuurmuseum is uitgewerkt, en de daarop volgende vernieuwing van de website in 2011 is de structuur van in 2012 verder verbeterd door de attractiviteit te verhogen, meer download- en informatiediensten aan te bieden en verbetering van het systeem voor online reserveringen. Prestaties : 2012: 2011: unieke bezoekers aantal bezoeken aantal pagina s (pageviews) aantal hits bytes 117,01 GB 101,09 GB Naast de algemene museumwebsite beheert het Natuurmuseum ook de speciale projectwebsite die gekoppeld is aan de veldles Struinen door de Stadswaard die het Natuurmuseum samen met Staatsbosbeheer aanbiedt aan groep 6 t/m 8 van het basisonderwijs. Social media (hyves, facebook en twitter) Hoewel het Natuurmuseum al enkele jaren actief is op hyves en facebook ontbrak het tot nu toe op een duidelijke visie welke rol social media in de publiekstaken van het museum kunnen spelen. In 2012 is in samenwerking met MuseumMondial het project COMINTO (= Communicatie Internet Totaal) gestart. Het project beoogt de 13 deelnemende musea en bezoekerscentra te ondersteunen bij de ontwikkeling van een gestructureerde strategie voor het gebruik van nieuwe media en nieuwe ICT-mogelijkheden. Het Natuurmuseum Nijmegen is namens de deelnemende instellingen penvoerder van dit project en officieel opdrachtgeven van MuseumMondial dat verantwoordelijk is voor de uitvoering. In 2012 is de realisatie van de eerste fasen van het COMINTO-project mogelijk geworden door een subsidietoezegging van ,- door het Prins Bernhard Cultuur Fonds. In 2011 is het museum ook gestart met een twitteraccount, Op had deze account 375 followers, op was dit aantal toegenomen tot 550 followers. 18

19 6. DIENSTVERLENING Documentatiecentrum Het documentatiecentrum staat garant voor een uitgebreide uitleenservice voor NMElesmaterialen, met name voor het basisonderwijs. Bij de uitleen van lesmaterialen werkt het Natuurmuseum nauw samen met het Nijmeegse Milieu Educatie Centrum (MEC) en met natuurorganisaties die deelnemen aan het Gemeentelijk Educatie-Overleg (GEO). Het succes van de educatieve uitleen is vooral te danken aan professionele, duurzame, en efficiënte service en deskundig advies aan leerkrachten. Het lenen van lesmaterialen voor Nijmeegse scholen is extra gemakkelijk gemaakt door inschakeling van de vervoersdienst van Marant Educatieve Diensten, die het transport van en naar de scholen grotendeels verzorgt. De gemeenten Heumen, Ubbergen en Millingen aan de Rijn besloten sloten in 2004 een drie jaar durende overeenkomst om tegen een vergoeding van 0,10 per inwoner ook gebruik te maken van de NME-uitleenservice van het Natuurmuseum. In 2007 is de overeenkomst verlengd tot en met het schooljaar 2009/2010. Sinds het laatstgenoemde schooljaar participeert ook de gemeente Mook in deze regeling. In 2011 hebben tot nu toe alleen de gemeenten Heumen en Beek-Ubbergen deze regeling tot 2013 voortgezet. Uitleen documentatiecentrum NME in 2012: (in aantal weken) Nijmegen: regio/overige: totaal: totaal aantal lesmiddelen: leskisten overige materialen totaal: (80%) (20%) (100%) Capaciteitsproblemen De capaciteit van het documentatiecentrum is al jaren te beperkt om voldoende tijd vrij te kunnen maken voor afdoende onderhoud en vernieuwing van NME-lesmaterialen. Het museum heeft zich daarom eerder al genoodzaakt gezien om het aantal diensten (omgerekend naar uitleenweken) met 30% te reduceren. Noch de gemeente, noch het NMEveld vindt een dergelijke reductie acceptabel. Een structurele oplossing voor dit probleem is echter (nog) niet gevonden. Door bezuinigingen op de gesubsidieerde arbeid heeft de uitleenservice in het schooljaar 2011/2012 zelfs te maken gehad met verdere krimp van de formatie. Opnieuw moet worden bekeken of het documentatiecentrum nog wel de diensten kan leveren die het onderwijsveld inmiddels van ons verwacht. 19

20 Kwaliteitsverbetering Binnen de beschikbare tijd werkt het documentatiecentrum aan de verbetering van bestaande leskisten. Er zijn geen financiële middelen beschikbaar gesteld voor dit doel in Materiaalzendingen Materiaalzendingen zijn gebruiksklare pakketjes lesmateriaal met bijbehorende docentenhandleiding voor het basisonderwijs. De Gelderse centra voor natuur- en milieueducatie werken samen in de ontwikkeling en distributie van deze materiaalzendingen voor heel Gelderland. Het documentatiecentrum van het Natuurmuseum Nijmegen voert deze taak uit voor Nijmegen. Materiaalzendingen in 2012: (in aantal pakketten) Nijmegen: regio: totaal: aantal scholen: wintergroenten tropische produkten paddenstoelen Totaal: (80%) (20%) (100%) Biotheek Onder de noemer biotheek verzorgt het Natuurmuseum Nijmegen kortdurende bruiklenen uit de collectie aan scholen, culturele instellingen en natuur- en milieuorganisaties. In 2010 en 2011 is het biotheekbestand gescreend op kwaliteit van de objecten en bruikbaarheid voor educatieve doeleinden. Deze investeringen lijken vrucht af te werpen want na een voorzichtige stijging van de uitleenprestaties in 2011 (naar 256 uitleenweken) steeg het totale aantal uitleenweken in 2012 naar 352. Biotheekuitleen in 2012: Nijmegen: regio: totaal: aantal bruiklenen aantal objecten duur (in weken)

21 Regionaal natuurhistorisch kernmuseum Dienstverlening Het natuurhistorische museumbestel in Nederland is sinds 1987 gebaseerd op een moedermuseum (voormalig rijksmuseum Naturalis in Leiden), regionaal natuurhistorisch kernmusea (11 middelgrote musea waartoe ook het Natuurmuseum Nijmegen behoort) en de ca. 90 kleinere natuurhistorische instellingen. Hoewel dit bestel de afgelopen jaren aanzienlijk is veranderd, blijven de nog bestaande regionale kernmusea in de praktijk kleinere natuurhistorische instellingen en centra voor natuuronderwijs ondersteunen met de uitleen van objecten, inbreng van deskundigheid en het beschikbaar stellen van faciliteiten. De diensten die het Natuurmuseum verzorgt betreffen onder meer: advies inzake registratie en conservering van voorwerpen uitleen van voorwerpen uit de collectie ten behoeve van tentoonstellingen advies en hulp bij het maken van tentoonstellingen beschikbaar stellen van data op basis van de regionale collectie informatie en advies met betrekking tot natuur en landschap in de regio. Centrumfunctie Tevens functioneert het museum als centrum voor natuurstudie en ontmoetingsplaats voor leden van natuurorganisaties en geologische verenigingen. Dat komt onder meer tot uiting in: vestiging secretariaat/postadres Vogelwerkgroep Rijk van Nijmegen werkavonden/bijeenkomsten KNNV - Werkgroep Insecten werkavonden/bijeenkomsten KNNV - Werkgroep Planten werkavonden/bijeenkomsten GEA - Werkgroep Fossielen werkavonden/bijeenkomsten GEA - Werkgroep Zand werkdagen/bijeenkomsten NEV - diverse secties vergaderingen/lezingen Flora- en Faunawerkgroep Gelderse Poort. Geregistreerd museum Het Natuurmuseum Nijmegen is sinds door de Stichting Museumregister Nederland erkend als officieel geregistreerd museum. Daarmee voldoet het Natuurmuseum aan de kwaliteitseisen die zijn opgesteld door de Nederlandse Museumvereniging en het Landelijk Contact Museumconsulenten. Om de vijf jaar vindt een herijking plaats om te controleren of geregistreerde musea nog steeds aan de kwaliteitseisen kunnen voldoen. In 2011 is het Natuurmuseum voor de 2 e keer met succes herijkt: de erkenning als geregistreerd museum is verlengd tot

22 7. ORGANISATIE EN BELEID Museumbestuur Het Natuurmuseum Nijmegen onderschrijft de Code Cultural Governance. De wijze waarop invulling wordt gegeven aan good governance, transparant beleid en best-practicebepalingen is weergegeven in Hoofdstuk 8 Cultural Governance. De relatie met de overheid De belangrijkste subsidiënt van het Natuurmuseum is de gemeente Nijmegen. Evenals voor 2011 is ook voor 2012 besloten om de budgetsubsidieovereenkomst voor de periode opnieuw met een jaar te verlengen in afwachting van de resultaten van het hiervoor al genoemde haalbaarheidsonderzoek voor De Bastei. De gemeente Nijmegen speelt ook een belangrijke rol bij de financiering van vijf gesubsidieerde ID-banen die op nog in loondienst bij het Natuurmuseum waren. Indirect is de gemeente ook verantwoordelijk voor de detachering van gesubsidieerde medewerkers via de Stichting Wijkwerk en de Stichting Uitzicht. In 2012 betrof dit vier parttime krachten. Omdat de gemeente Nijmegen besloot de subsidiëring voor gesubsidieerde banen (ID, WIW en Participatieregeling) in de loop van 2011 en 2012 volledig af te willen bouwen is in 2012 aan drie van de vijf ID-banen ontslag aangezegd en de detachering van 3 krachten is beëindigd. Of de resterende twee ID-banen in 2013 behouden kunnen blijven is vooralsnog gekoppeld aan de besluitvorming over de realisatie van De Bastei. De relatie met de provincie Gelderland is gebaseerd op incidentele subsidiebijdragen, m.n. op basis van de subsidieregeling voor Cultuur. Inschrijving in het Nederlands Museumregister is voorwaarde voor het verkrijgen van subsidie in het kader van deze provinciale cultuurregeling. In 2012 zijn de mede door de provincie gefinancierde projecten Struinen door de Stadswaard en Vernieuwing Kennis- en Informatiecentrum Gelderse Poort afgerond. Informatiecentrum Gelderse Poort / Plan Natuurcentrum Rivieren / De Bastei In juli 2005 stemde de Nijmeegse gemeenteraad in met Plan Ooypoort waarin werd voorgesteld te onderzoeken of het Natuurmuseum verplaatst zou kunnen worden naar de Ooyse Schependom. Het plan was mede ingegeven door de overdracht van landbouwgronden in de Stadswaard aan Staatsbosbeheer in mei Mogelijke locaties in de Ooyse Schependom bleken echter niet geschikt of andere redenen niet haalbaar. Op 26 juni 2007 tekenden de gemeente Nijmegen, Natuurmuseum Nijmegen, Staatsbosbeheer, het Milieu Educatie Centrum Nijmegen en het IVN-Nijmegen een intentieverklaring om gezamenlijk een haalbaarheidsonderzoek te verrichten naar de oprichting van een nieuw te bouwen Natuurcentrum Rivieren. Dit haalbaarheidsonderzoek werd in 2008 afgerond. In 2009 is nog een tweede studie verricht naar mogelijke alternatieve locaties. Een belangrijk knelpunt bleek de realisatie van het nieuwe centrum op de beoogde buitendijkse locatie waarvoor Rijkswaterstaat uiteindelijk geen toestemming kon verlenen. Daarnaast bleven vragen bestaanmet betrekking tot de exploitatie en de organisatievorm. In december 2010 besloot het Nijmeegse gemeente bestuur definitief af te zien van realisatie van het Natuurcentrum Rivieren op de beoogde locatie aan Het Meertje. Tevens bleken het 22

23 Natuurmuseum en Staatsbosbeheer bereid om een haalbaarheidsonderzoek te starten naar realisatie van het nieuwe centrum op de locatie van museum De Stratemakerstoren. Dit haalbaarheidsonderzoek is in 2011 gestart waarbij ook het Milieu Educatie Centrum en het IVN-Nijmegen zijn betrokken. Het was de bedoeling dit nieuwe onderzoek in het voorjaar van 2012 af te ronden maar de uitwerking van bouwtechnische onderzoek, de benodigde investeringsmiddelen en een passende opzet voor exploitatie en beheer bleken aanzienlijk meer tijd te kosten dan was voorzien. De definitieve besluitvorming over de realisatie van (wat inmiddels is omgedoopt tot) De Bastei is nu voorzien voor eind Huisvesting: Gerard Noodtstraat 121 In 2009 is een oplossing uitgewerkt voor de uiterst gebrekkige faciliteiten voor klimaatbeheersing in de voormalige synagoge aan de Gerard Noodtstraat waar het Natuurmuseum sinds 1978 is gehuisvest. Uiteindelijk is gekozen voor airco-installaties in de publieksruimtes op de eerste en tweede verdieping en in de kantoorruimten in de toren aan de voorzijde van het gebouw. De installatie van deze klimaatbeheersing is echter door de gemeente opgeschort in afwachting van de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek voor het nieuwe Natuurcentrum Rivieren / De Bastei waarin het Natuurmuseum op zou moeten gaan. Het gemeentebestuur vindt het daarom niet gewenst op dit moment verder te investeren in het huidige museumpand. Huisvesting: dependance 3 e Walstraat 55 en atelier/depot Gorterplaats 34A In de studies naar verhuizing van het Natuurmuseum naar een locatie aan de Waalkade op de grens van stad en Ooijpolder wordt ervan uitgegaan dat de huidige depots worden aangehouden. Het museum blijft daarom investeren in verdere verbetering van de werk- en bewaaromstandigheden. In 2012 is besloten tot de aanschaf van een vriescel om zo te kunnen voorzien in een afdoende vraatpreventie zonder gebruik van chemicaliën. Overzicht lidmaatschappen en overleg in 2012: Museaal: Stichting Nederlandse Natuurhistorische Collecties Nederlandse Museumvereniging Nederlandse Federatie van Vrienden Landelijke Coalitie voor Biodiversiteit Coöperatie Gelders Erfgoed Natuur- en milieueducatie / natuurgerichte recreatie: Stichting Gelderse Milieufederatie Gemeentelijk Educatie-Overleg (GEO) Kring Gelderse Bezoekerscentra / Netwerk Bezoekerscentra Nederland 23

24 8. CULTURAL GOVERNANCE Verantwoording governance In dit hoofdstuk legt het bestuur verantwoording af over de wijze waarop de Code Cultural Governance (CCG) in het Natuurmuseum wordt nageleefd. De Stichting Natuurmuseum Nijmegen en omstreken wordt sinds 25 mei 2010 bestuurd volgens het bestuur-directiemodel uit de CCG. Dit is in 2010 in de statuten van de stichting vastgelegd. Tegelijkertijd met de statenwijziging is ook directie-reglement opgesteld waarin taken en bevoegdheden van de directie zijn vastgelegd. De stichting onderschrijft hiermee de Principes en de Best- Practice-Bepalingen die de CCG voorschrijft bij het bestuur-directie-model. Bestuur Met het afscheid van Ineke Dibbits als penningmeester (per ) is het aantal bestuursleden afgenomen tot slechts 2 leden: Wim Hompe (voorzitter) en Frank Saris. Er is besloten het aantal leden in principe weer uit te willen breiden maar ook om de uitvoering van dit voornemen tijdelijk op te schorten omwille van het haalbaarheidsonderzoek naar de realisatie van De Bastei, een nieuw centrum voor natuur, landschap en cultuurhistorie op de locatie van het huidige museum De Stratemakerstoren aan de Waalkade. Het was de bedoeling dat de gemeenteraad van Nijmegen al in mei 2012 een definitief besluit over dit plan zou nemen maar omdat de gemeenteraad heeft verzocht om aanvullende garanties voor de geraamde investeringsbijdragen en om een verdere onderbouwing van de exploitatieramingen is de besluitvorming over De Bastei opgeschort tot eind Pas toe of leg uit Het Natuurmuseum Nijmegen houdt zich zoveel mogelijk aan de Principes en Best-Practice- Bepalingen voor good governance. Er zijn twee uitzonderingen waar het museum (nog) van deze regels afwijkt, n.l.: - de profielschets voor het bestuur van de stichting is nog niet aangepast aan de CCG; - er geen jaarlijks overleg van het bestuur met een externe accountant. Wel controleert een externe accountant ten behoeve van het bestuur de financiële jaarrekening en de accountant stelt indien nodig een managementletter op. Bezoldiging en nevenfuncties van bestuur en directie Bestuursleden van de Stichting Natuurmuseum Nijmegen en omstreken verrichten hun bestuurswerkzaamheden op pro-deo basis. Nevenfuncties van de bestuursleden zijn: Wim Hompe: (directeur GMG Media, wethouder gemeente Geldermalsen) o Voorzitter RIBW Nijmegen & Rivierenland o Voorzitter NIM Maatschappelijk Werk o Lid Raad van Toezicht Jeugdtandverzorging Nijmegen-Oss-Rotterdam o Lid Raad van Toezicht GGZ Midden- en Noord-Limburg Frank Saris (Senior Onderzoeker SOVON Vogelonderzoek Nederland) o Voorzitter Van Tienhovenstichting o Lid Raad van Toezicht Stichting Bargerveen o Bestuurslid Heimans en Thijsse Stichting Directeur Gerard Mangnus ontving in 2012 een bruto jaarsalaris van ,-. Hij is naast zijn functie als museumdirecteur tevens bestuurslid van de Stichting Nederlandse Natuurhistorische Collecties. Dit betreft een onbezoldigde functie. 24

25 9. BESTUUR EN MEDEWERKERS Bestuur voorzitter Wim Hompe penningmeester Ineke Dibbits (tot ) secretaris Frank Saris (m.i.v ) Personeel directeur (0,84) Gerard Mangnus beheerder documentatiecentrum (0,63) Gertruud Cobben administratief medewerker (0,92) Maarten van de Ven wetenschappelijk medewerker (0,22) Gerard Dirkse ( t/m ) collectiebeheerder (0,55) Daphe Niehoff ( t/m ) ID-banen: informatrice (0,67) Joyce Heesen (t/m ) assistent-conciërge (0,89) Ingrid van Kessel museumassistent (0,45) Jacqueline Rutten (t/m ) assistent-databeheer (0,89) Joram Klein technisch museumassistent (0,89) Frank Verstraeten (t/m ) Detacheringen WIW/WEB/ID/Participatiebanen: administratief medewerker (0,67) Loes van de Leur medewerker presentatie (0,89) Martin van Niele (t/m ) medewerker presentatie (0,22) Erina van Uden (t/m ) medewerker PR & educatie (0,89) Mieke Teunissen (t/m ) medewerker presentatie (0,72) Ettje Ferwerda (m.i.v ) medewerker PR (0,55) Tessa Faye Buck ( t/m ) Vrijwilligers Collectiebeheer: Rob Alving Anton Cox Gerard Dirkse Gidi Fleuren Wiet Fliervoet Sjak Gielen Sophie Hochstenbach Herman Huilmand Xander de Jong Henk Lafèbre Berry Lensink Jan Lippe Olga Meulenbroek Sjef van der Molen Raouf Othman Karel Sauer Gerard Schreurs Piet Thijssen Herman de Valk Jerry Willemsen Bayram Yorulmaz Erwin van Zoelen Publieksactiviteiten en exposities: Iris Berends Deepen de Bruin Marieke Droesen Julia Huiskens Jan Leisink Elvira van Loon Janneke van der Loop Gertjan Meijering Willem Pas Gerlinde Schoonaart Nellie Spies-van Rooijen Jacco Steendam NME Uitleenservice: Menno Verweij 25

26 Museumbalie: Jacqueline Gosselink Eva Hotterbeekx Truus Schennink Stephan Sijpkens Arjen van der Wouden Oproepkrachten: Sander Bouwens Mories Driessen Frits van Hengel Peter Hoppenbrouwers JanWillem Höppener Marlous van der Hoogte Paul JacobsAgnes Kroets Jan Mahler Steven Uijen Erik ten Vergert Stagiaires Marcha Bos Ruurd Bontekoe Sebastian Reimann Miki Hulsker Wieske Wassink Silvia Blom Daphne Leijs Joris van der Meer Bonny v/d Water & Lau Herpen STOAS, Den Bosch Ontwikkeling 2-daagse fotoworkshop voor jongeren. Eco & Wildlife Helicon, Velp. Ondersteuning bij educatieve activiteiten Universität Bremen (D.) Biologie Stageonderzoek Entomologie/zoölogisch collectiebeheer Hogeschool RTV, Breda Afstudeeropdracht Ontwikkeling groepsarrangement Hogeschool Arnhem Nijmegen, 3 e jaars Biologie, LIO Vernieuwing reizende expositie Jurassic Polderland Eco & Wildlife Helicon, Velp. Ontwikkeling groepsarrangement voor De Stadswaard gericht op de grote grazers in dit gebied Eco & Wildlife Helicon, Velp. Ondersteuning bij educatieve museumactiviteiten en assistentie bij activiteiten van IVN Rijk van Nijmegen Eco & Wildlife Helicon, Velp. Voorbereiding presentatie Weekend v/d Wetenschap Montessori-College HAVO/VMBO-T, Maatschappelijke Stage. Assistentie bij verschillende publieksactiviteiten. Casper Lammers & Tobias Ardech Stedelijk Gymnasium Nijmegen, Maatschappelijke Stage. Assistentie bij o.a. expositie Versierde Eieren Evert Klein Nagelink Kunstacademie Den Haag, Fotografieproject, objecten uit de collectie terug in de natuur geplaatst. 26

27 10. FINANCIËN BALANS PER : Activa: Inventaris 1 Collectie 1 Voorraad Winkel Liquide middelen Nog te ontvangen/vooruitbetaald Passiva: Continuïteitsreserve Vervangingsplan inventaris/inrichting Voorziening projecten Nog te betalen/vooruitontvangen Resultaat 2012: STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2012: Uitgaven: Collectiebeheer Presentatie (Exposities & Educatie) Documentatiecentrum Exploitatietresultaat Totaal uitgaven: Inkomsten: Gemeente Nijmegen (budgetsubsidie) Gemeente Nijmegen (ID-regeling) Gemeente Nijmegen (Onderwijs/NME) MARN-bijdrage NME-diensten Projectsubsidies Eigen inkomsten Diensten: Uitleenvergoedingen NME-materiaal Diensten: Uitleenvergoedingen reizende exposities Overige diensten/inkomsten Totaal inkomsten: