Agenda. Dinsdag 9 april 2013, na afloop van de openbare raadsvergadering

Transcriptie

1 Agenda EXTRA Opiniërende bijeenkomst Dinsdag 9 april 2013, na afloop van de openbare raadsvergadering Raadzaal in het Raadhuis, Dr. Langeveldplein 30, Sliedrecht 1. Opening 2. Vaststellen agenda agenda 3. Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER aanbiedingsbrief raadsvoorstel raadsbesluit bezuinigingsvoorstellen extensiveringsvoorstellen 4. Sluiting De voorzitter, M. Visser De voorzitter gaat ervan uit dat alle technische en informatieve vragen voor de vergadering via de mail zijn gesteld zodat de vergadering hiermee niet wordt belast. Vergaderstukken De (papieren) agenda en de voorstellen liggen uiterlijk vrijdag 5 april 2013 ter inzage in de publiekshal van het gemeentekantoor aan de Industrieweg 11.

2

3

4 Concept Raadsvoorstel Aan de raad van de gemeente Sliedrecht Sliedrecht, 28 maart 2013 Zaaknummer: Onderwerp: Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER Beslispunten 1. Kennis te nemen van de bezuinigingsvoorstellen in het kader van operatie STOER; 2. In te stemmen met de volgende bezuinigingsvoorstellen voor de jaarschijf 2014, zoals opgenomen in het voorkeursscenario van het college in de pakketten A tot en met F, voor een bedrag van :

5 - 2 - Nr. Progr. Extensiveringsvoorstel B 1 Extensiveren gemeentelijke inspanningen m.b.t. burgerparticipatie D 1 Verhogen tarieven rijbewijzen met 3,00 binnen wettelijke grens G 1 Ruimte in de begroting kosten bestuur H 1 Gemeentelijke inzet stedenband verminderen I 1 Beperken openingstijden Publiekszaken (formatie) J 1 Overstappen naar gratis vermelding in telefoonboek K 1 Schrappen exploitatiebudget Baggerfestival L 1 Meer uren vanuit communicatie op projecten schrijven A 2 Ruimte in de begroting integrale veiligheid D 2 Afschaffen cameratoezicht in horeca en winkelgebied E 2 Inboeken opbrengst boetes B 3 Aanpassing o.b.v. lager aantal leerlingen wat gebruik maakt van het leerlingenvervoer. 3.C 3 Verlaging subsidie Knots en stopzetten subsidie Knuffelbeer D 3 Subsidie verlagen en eigen bijdrage verhogen.peuterspeelzaalwerk E 3 Beeindiging cursus BHV ten behoeve van leerkrachten G 3 Verlaging bijdrage schoolbegeleiding aan schoolbesturen H 3 Effecten scenario's IHP. Besparing huisvestingskosten (lagere storting in de voorziening) 3.I 3 Liquidatie GR Logopedische Kring A 4 Versoberen onderhoud openbaar groen B 4 Banken die versleten of gevandaliseerd zijn, niet meer vervangen G 4 Verlaging subsidie Natuurspeeltuin H 4 Versoberen onderhoud speelplekken I 4 Oprichten Stichting Feitsmapark K 4 Overname watergangen door WSRL.In het bestuurlijk overleg heeft het waterschap een overname van het onderhoud van watergangen aangeboden L 4 Afstoten beschoeiingen naar bewoners M 4 Versoberen voorzieningen voor honden (Gemeente stelt alleen materiaal terbeschikking. Hondenbezitters moeten de voorzieningen instandhouden) N 4 Ongediertebestrijding: beperken tot het wettelijke minimum Meer overlaten aan de vrije markt 4.O 4 Versobering onderhoud Begraafplaats B 5 Aanpassing openingstijden bibliotheek met 4 uur per week en hogere eigen bijdrage volwassenen. 5.C 5 Verlagen subsidies Musea D 5 Schrappen budget voor exposities gemeentekantoor E 5 Beperken subsidie muziekonderwijs tot 50 deelnemers F 5 Budget culturele programma's Lockhorst (Sliedrecht en Cultuur). Budget wordt niet benut. 5.G 5 Verhoging huurprijs de Reling naar een hoger niveau van kostendekking I 5 Verminderen onderhoud openbaar groen rondom de sportvelden J 5 Huur buitensportaccommodaties. Verhogen van het tarief met 4 maal 5% inclusief inflatie. 5.K 5 Verhogen van het tarief in 2014 binnensportaccommodaties met 5% inclusief inflatie (eenmalige stap) 5.S 5 Korting subsidie (verhoging prijskaartje) zwembad E 6 Bezuinigen op subsidiebedragen SWS F 6 Bezuinigen op subsidies WMO adviesraad H 6 Aanpassing budget WMO D 7 Beperken onderhoud; minder vegen, minder frequent bladruimen en minder onkruid verwijderen 7.E 7 Verminderen onderhoud wegen en verlengen periode tussen groot onderhoud PM PM PM 7.G 7 Bruggen vervangen door dammen

6 - 3-8.B 8 Planmatige aanpak. Niet elk bestemmingsplan dient jaarlijks te worden geactualiseerd. Het voorstel betreft uitsluitend formatie C 8 Beeindigen externe inzet en normaliseren interne inzet voor problematiek derde merwedehaven. 8.E 8 Opheffen gemeentelijke monumentencommissie F 8 Extensiveren inzet planologische adviezen/vergunningen G 8 Voorlichting bouw en woningtoezicht primair digitaal vorm te geven. Dit betreft uitsluitend formatie. 8.H 8 Voorlichting bestemmingsplannen primair digitaal vorm te geven. Dit betreft uitsluitend formatie 8.I 8 Extensiveren interne advisering vergunningverlening. Dit betreft uitsluitend formatie J 8 Extensivering inzet bovenlokaal RO beleid K 8 Verhogen inkomsten buitenreclame L 8 Afschaffen welstandstoezicht. Invoeren ambtelijke toets. Dit betreft uitsluitend formatie M 8 Extensiveren advisering en controles constructie. Dit betreft uitsluitend formatie 8.N 8 Extensiveren inzet toezicht en handhaving. (relatie naar voorstel 11C) pm pm pm pm 8.O 8 Verminderen inzet milieubeleid, thema duurzaamheid. Dit betreft uitsluitend formatie P 8 Verhoging raming bouwleges A 9 Verkoop gemeentewoningen. Dit betreft uitsluitend formatie B 9 Regionaal beleid bekrachtigen als lokaal beleid. Betreft uitsluitend formatie A 10 Verhogen OZB met 3% boven inflatie B 10 Verhogen inkomsten overige belastingen (hondenbelasting en precario) C 10 Stoppen kerstpakketten D 10 Versoberen bijdrage PV E 10 Stoppen personeelsreis gepensioneerden F 10 Verhuur extra werkplekken G 10 Verlagen inzet bodes I 10 Ruimte in de begroting J 10 Consolideren Basisregistratie Vastgoed. Dit betreft uitsluitend formatie K 10 Verkoop raadhuis L 10 Afbouw formatie inclusief werkplekken A GR Trap af korting GRD B GR Trap af korting PG&J C GR Trap af korting Omgevingsdienst D GR Trap af korting Veiligheidsdienst E GR Trap af korting Parkschap F GR Trap af korting Drechtwerk TOTAAL Het college te verzoeken om bij de Kadernota 2014 een keuzepalet voor te leggen voor de jaren 2015 e.v. met een totaalbedrag van 2 miljoen 1 Inleiding Met het vaststellen van de financiële uitgangspunten STOER (Sliedrecht TOekomstvast En financieel Robuust) is door de raad op 12 maart 2013 een belangrijke stap gezet in operatie STOER. In voorliggend voorstel worden concrete bezuinigingsvoorstellen aan de Raad voorgelegd. Dit als volgende tussenstap op weg naar een sluitend financieel perspectief bij de Kadernota Beoogd effect Komen tot een meerjarig sluitende begroting voor Sliedrecht, conform Nota Financiële uitgangspunten STOER (vastgesteld in de Raad d.d. 12 maart 2013). Argumenten Om te komen tot een meerjarig sluitende begroting is door het college samen met de raad het traject STOER ingezet. Er zijn reeds meerdere werksessies en raadsvergaderingen aan STOER besteed. De inrichting van het proces dat uiteindelijk bij de Kadernota 2014 moet leiden tot definitieve besluit- 1 Het bedrag van 2 miljoen wijkt af van de Nota Financiële Uitgangspunten. De reden daarvoor is dat met de vaststelling van de groene voorstellen er voor 2015 e.v. nog ongeveer 1 miljoen moet worden gevonden. Bij de Nota Financiële Uitgangspunten was dit nog 1,5 miljoen. E.e.a. wordt nog toegelicht bij het vervolg.

7 - 4 - vorming- is door het college vooraf met de auditcommissie plus afgestemd. Voorliggend raadsvoorstel geeft invulling aan de afgesproken stap tussen het vaststellen van financiële uitgangspunten (raadsbesluit 12 maart 2013) en vaststelling van het totaalpakket aan bezuinigingsvoorstellen (bij de Kadernota 2014 op 9 en 10 juli 2013). Bij de Kadernota 2014 wordt door de huidige raad een keuzepalet voor aanvullende bezuinigingen vanaf 2015 en verder vastgesteld. Hiermee kan de nieuwe raad medio 2014 concrete keuzes maken voor een sluitende begroting vanaf 2015 en verder. Financiën De financiële consequenties van de pakketten kunnen als volgt worden samengevat Groene voorstellen Rode voorstellen Totaal Kanttekeningen Voor de begroting 2014 is het volledige bedrag van de groene voorstellen van afgerond 1,4 miljoen noodzakelijk om te komen tot materieel evenwicht, één van de belangrijke eisen van de Provincie. Mocht uw raad besluiten om verschillende groene voorstellen niet te honoreren, dan is een alternatief bezuinigingsvoorstel nodig wat bijdraagt aan eenzelfde bezuiniging. Kaderstellende en controlerende aspecten t.b.v. de gemeenteraad, uitgesplitst in: Financiële kaders Kadernota 2013, Begroting 2013 en Nota Financiële uitgangspunten STOER Wettelijke en Beleidskaders, eventueel inhoudelijke/ruimtelijke kaders Gemeentewet, Besluit Begroten en Verantwoorden en de regels begrotingstoezicht van de Provincie Zuid Holland Tijdspad, monitoring en evaluatie Zoals hierboven, in de Nota Financiële uitgangspunten STOER en in bijgevoegd document verwoord. Communicatie Via de gebruikelijke kanalen zal communicatie over het raadsvoorstel en de besluitvorming door de raad plaatsvinden. Op 28 maart 2013 heeft het college, nadat de stukken zijn aangeboden aan de gemeenteraad, een persmoment georganiseerd. Vervolg In de nota Financiële uitgangspunten STOER is een marsroute geschetst waarbij recht gedaan wordt aan het belang van een sluitende begroting én de verkiezingen in In de nota is dit als volgt geciteerd: De huidige raad zal een pakket aan (structurele) bezuinigingen worden voorgelegd, wat moet leiden tot een sluitende begroting Daarmee wordt een forse eerste stap gezet voor een sluitende meerjarenbegroting; De huidige raad stelt een keuzepalet samen voor een bedrag van 3 miljoen met bezuinigingsvoorstellen waarover de nieuwe raad beslist, na herijking van het financieel perspectief begin De eerste stap is gezet. Voor 2014 wordt een bedrag aan voorstellen voorgelegd waarmee de begroting voor deze jaarschijf sluit. Voor de jaren 2015 en verder dragen de groene voorstellen bij aan een be-

8 - 5 - zuiniging van bijna 2 miljoen. Uitgaande van een taakstelling van 3 miljoen structureel is er nog 1 miljoen te gaan. Destijds is bij het opstellen van de Nota Financiële Uitgangspunten een stelregel gehanteerd. Tegenover het te bezuinigen bedrag moet een factor 2 aan voorstellen worden aangedragen. Het college stelt voor om dezelfde stelregel toe te passen voor het keuzepalet 2015 en verder. Dit betekent dat een keuzepalet moet worden samengesteld met een factor 2, derhalve van 2 miljoen. Burgemeester en wethouders van Sliedrecht, De secretaris, De burgemeester, mr. D.G.C. van der Spek drs. A.P.J. van Hemmen Bijlagen Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER Bundel met alle voorstellen

9 Concept Raadsbesluit zaaknummer: Onderwerp: Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER De raad van de gemeente Sliedrecht; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 28 maart 2013; Besluit: 1. Kennis te nemen van de bezuinigingsvoorstellen in het kader van operatie STOER; 2. In te stemmen met de volgende bezuinigingsvoorstellen voor de jaarschijf 2014, zoals opgenomen in het voorkeursscenario van het college in de pakketten A tot en met F, voor een bedrag van :

10 Nr. Progr. Extensiveringsvoorstel B 1 Extensiveren gemeentelijke inspanningen m.b.t. burgerparticipatie D 1 Verhogen tarieven rijbewijzen met 3,00 binnen wettelijke grens G 1 Ruimte in de begroting kosten bestuur H 1 Gemeentelijke inzet stedenband verminderen I 1 Beperken openingstijden Publiekszaken (formatie) J 1 Overstappen naar gratis vermelding in telefoonboek K 1 Schrappen exploitatiebudget Baggerfestival L 1 Meer uren vanuit communicatie op projecten schrijven A 2 Ruimte in de begroting integrale veiligheid D 2 Afschaffen cameratoezicht in horeca en winkelgebied E 2 Inboeken opbrengst boetes B 3 Aanpassing o.b.v. lager aantal leerlingen wat gebruik maakt van het leerlingenvervoer. 3.C 3 Verlaging subsidie Knots en stopzetten subsidie Knuffelbeer D 3 Subsidie verlagen en eigen bijdrage verhogen.peuterspeelzaalwerk E 3 Beeindiging cursus BHV ten behoeve van leerkrachten G 3 Verlaging bijdrage schoolbegeleiding aan schoolbesturen H 3 Effecten scenario's IHP. Besparing huisvestingskosten (lagere storting in de voorziening) 3.I 3 Liquidatie GR Logopedische Kring A 4 Versoberen onderhoud openbaar groen B 4 Banken die versleten of gevandaliseerd zijn, niet meer vervangen G 4 Verlaging subsidie Natuurspeeltuin H 4 Versoberen onderhoud speelplekken I 4 Oprichten Stichting Feitsmapark K 4 Overname watergangen door WSRL.In het bestuurlijk overleg heeft het waterschap een overname van het onderhoud van watergangen aangeboden L 4 Afstoten beschoeiingen naar bewoners M 4 Versoberen voorzieningen voor honden (Gemeente stelt alleen materiaal terbeschikking. Hondenbezitters moeten de voorzieningen instandhouden) N 4 Ongediertebestrijding: beperken tot het wettelijke minimum Meer overlaten aan de vrije markt 4.O 4 Versobering onderhoud Begraafplaats B 5 Aanpassing openingstijden bibliotheek met 4 uur per week en hogere eigen bijdrage volwassenen. 5.C 5 Verlagen subsidies Musea D 5 Schrappen budget voor exposities gemeentekantoor E 5 Beperken subsidie muziekonderwijs tot 50 deelnemers F 5 Budget culturele programma's Lockhorst (Sliedrecht en Cultuur). Budget wordt niet benut. 5.G 5 Verhoging huurprijs de Reling naar een hoger niveau van kostendekking I 5 Verminderen onderhoud openbaar groen rondom de sportvelden J 5 Huur buitensportaccommodaties. Verhogen van het tarief met 4 maal 5% inclusief inflatie. 5.K 5 Verhogen van het tarief in 2014 binnensportaccommodaties met 5% inclusief inflatie (eenmalige stap) 5.S 5 Korting subsidie (verhoging prijskaartje) zwembad E 6 Bezuinigen op subsidiebedragen SWS F 6 Bezuinigen op subsidies WMO adviesraad H 6 Aanpassing budget WMO D 7 Beperken onderhoud; minder vegen, minder frequent bladruimen en minder onkruid verwijderen 7.E 7 Verminderen onderhoud wegen en verlengen periode tussen groot onderhoud PM PM PM 7.G 7 Bruggen vervangen door dammen

11 8.B 8 Planmatige aanpak. Niet elk bestemmingsplan dient jaarlijks te worden geactualiseerd. Het voorstel betreft uitsluitend formatie C 8 Beeindigen externe inzet en normaliseren interne inzet voor problematiek derde merwedehaven. 8.E 8 Opheffen gemeentelijke monumentencommissie F 8 Extensiveren inzet planologische adviezen/vergunningen G 8 Voorlichting bouw en woningtoezicht primair digitaal vorm te geven. Dit betreft uitsluitend formatie. 8.H 8 Voorlichting bestemmingsplannen primair digitaal vorm te geven. Dit betreft uitsluitend formatie 8.I 8 Extensiveren interne advisering vergunningverlening. Dit betreft uitsluitend formatie J 8 Extensivering inzet bovenlokaal RO beleid K 8 Verhogen inkomsten buitenreclame L 8 Afschaffen welstandstoezicht. Invoeren ambtelijke toets. Dit betreft uitsluitend formatie M 8 Extensiveren advisering en controles constructie. Dit betreft uitsluitend formatie 8.N 8 Extensiveren inzet toezicht en handhaving. (relatie naar voorstel 11C) pm pm pm pm 8.O 8 Verminderen inzet milieubeleid, thema duurzaamheid. Dit betreft uitsluitend formatie P 8 Verhoging raming bouwleges A 9 Verkoop gemeentewoningen. Dit betreft uitsluitend formatie B 9 Regionaal beleid bekrachtigen als lokaal beleid. Betreft uitsluitend formatie A 10 Verhogen OZB met 3% boven inflatie B 10 Verhogen inkomsten overige belastingen (hondenbelasting en precario) C 10 Stoppen kerstpakketten D 10 Versoberen bijdrage PV E 10 Stoppen personeelsreis gepensioneerden F 10 Verhuur extra werkplekken G 10 Verlagen inzet bodes I 10 Ruimte in de begroting J 10 Consolideren Basisregistratie Vastgoed. Dit betreft uitsluitend formatie K 10 Verkoop raadhuis L 10 Afbouw formatie inclusief werkplekken A GR Trap af korting GRD B GR Trap af korting PG&J C GR Trap af korting Omgevingsdienst D GR Trap af korting Veiligheidsdienst E GR Trap af korting Parkschap F GR Trap af korting Drechtwerk TOTAAL Het college te verzoeken om bij de Kadernota 2014 een keuzepalet voor te leggen voor de jaren 2015 e.v. met een totaalbedrag van 2 miljoen 1 Vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Sliedrecht op 7 mei 2013 De griffier, De voorzitter, A. Overbeek drs. A.P.J. van Hemmen 1 Het bedrag van 2 miljoen wijkt af van de Nota Financiële Uitgangspunten. De reden daarvoor is dat met de vaststelling van de groene voorstellen er voor 2015 e.v. nog ongeveer 1 miljoen moet worden gevonden. Bij de Nota Financiële Uitgangspunten was dit nog 1,5 miljoen. E.e.a. wordt nog toegelicht bij het vervolg

12 Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER Sliedrecht, 28 maart 2013

13 Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER Met het vaststellen van de financiële uitgangspunten STOER (Sliedrecht TOekomstvast En financieel Robuust) is door de raad op 12 maart 2013 een belangrijke stap gezet in operatie STOER. In voorliggend document worden concrete bezuinigingsvoorstellen en een voorstel voor het maken van keuzes gepresenteerd. Dit als volgende stap op weg naar een sluitend financieel perspectief bij de Kadernota Proces om te komen tot concrete bezuinigingsmaatregelen In de raad is het traject STOER meermalen aan de orde geweest. In januari 2013 zijn in een tweetal werksessies acht denklijnen gepresenteerd waarlangs de raad gevraagd is uitspraken te doen over haar visie op de rol en (kern)taken van de gemeente. De denklijnen zullen tevens gebruikt worden als hulpmiddel bij het rubriceren van concrete bezuinigingsvoorstellen en de toetsing daarvan. De rol van Sliedrecht De kerntaken van Sliedrecht De dienstverlening van Sliedrecht Denklijn 1 Eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid staan voorop Denklijn 3 De gemeente maakt echte keuzes: Beter 2 dingen goed dan 5 half Denklijn 5 Gemeentelijke dienstverlening: Een 7 is goed genoeg Denklijn 2 De trekkersrol in (her)ontwikkelingsprojecten ligt bij andere partijen Denklijn 4 Gebruik is belangrijker dan bezit Denklijn 6 Burgers, bedrijven en instellingen die een dienst afnemen betalen daarvoor de kostprijs Denklijn 7 De gemeente werkt zoveel mogelijk samen. Wat regionaal kan doen we lokaal niet over. Denklijn 8 De gemeente vangt financiële tegenvallers op binnen de begroting. Kortingen vanuit het rijk vangen we op binnen het beleidsterrein Denklijnen (werksessies Raad, januari 2013) In de genoemde werksessies in januari is ook een (beknopt) overzicht van de wettelijke en nietwettelijke taken van de gemeente Sliedrecht aan de raad gepresenteerd. Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER, 28 maart

14 Op 12 maart 2013 zijn door de raad uitgangspunten voor operatie STOER vastgesteld. Eén van de uitgangspunten is om de bezuinigingsvoorstellen te rubriceren in meerdere mede van de denklijnen afgeleide- pakketten A tot en met F: A Pakket voorstellen die verband houden met de rol van Sliedrecht; B Pakket voorstellen die verband houden met de kerntaken van Sliedrecht; C Pakket voorstellen die verband houden met de dienstverlening van Sliedrecht; D Pakket voorstellen die verband houden met verhoging van inkomsten; E Pakket voorstellen die verband houden met het regionaal werken; F Pakket overige voorstellen, waaronder de formatiereductie verbonden aan de voorstellen A tot en met F. De voorstellen en pakketten geven een totaaloverzicht aan bezuinigingsmogelijkheden. Aan de hand van een aantal keuzecriteria is door het college een inschatting gemaakt van de (politieke en maatschappelijke) haalbaarheid cq. (on)wenselijkheid van de voorstellen. Hierbij is door het college een tweedeling aangebracht in: Groene voorstellen Rode voorstellen Deze voorstellen worden door het college haalbaar geacht en worden via voorliggend raadsvoorstel aan de raad ter besluitvorming voorgelegd. De bezuinigingen worden met ingang van 2014 geëffectueerd. Deze voorstellen worden door het college op dit moment niet haalbaar geacht en daarom ook niet opgenomen in het voorkeursscenario. Op onderdelen moet ook nog nadere uitwerking van de voorstellen plaatsvinden. Om te komen tot een volledig sluitend meerjarenperspectief kan de noodzaak aanwezig zijn om terug te vallen op deze rode voorstellen. De rode voorstellen zullen dan ook worden betrokken bij de samenstelling van het keuzepalet voor de jaren 2015 en verder. Besluitvorming door de raad om te komen tot de bezuinigingstaakstelling voor de begroting 2014 vindt plaats op 7 mei 2013 (voorliggend voorstel); het vaststellen van het keuzepalet met bezuinigingen voor 2015 en verder vindt plaats op 9 en 10 juli 2013 bij de Kadernota Actualisatie taakstelling bezuinigingen 2014 In de nota Financiële uitgangspunten STOER (vastgesteld 12 maart 2013) is de bezuinigingsopgave voor 2014 en verder opgenomen. In dat scenario was nog geen rekening gehouden met het voorstel om de raming van de dividendopbrengsten realistischer te gaan ramen. Ook de consequenties van de eveneens op 12 maart 2013 door de raad vastgestelde nota Financiële Strategie- waren nog niet in het financieel perspectief voor de komende jaren verwerkt. In de navolgende overzichtstabel zijn genoemde twee punten verwerkt tot een geactualiseerde bezuinigingsopgave STOER (zonder rekening te houden met nieuwe ontwikkelingen). In de nota Financiële uitgangspunten STOER zijn een aantal onontkoombare ontwikkelingen genoemd die het college op dit moment voorziet. Deze zijn zoals aan de raad toegezegd- in voorliggend document gekwantificeerd en leiden in de navolgende overzichtstabel tot de bezuinigingsopgave STOER (rekening houdend met nieuwe ontwikkelingen). Voor de dekking van deze ontwikkelingen is het scenario Sliedrecht, onderdeel marge/ambities, in het financieel perspectief opgenomen en hierop vindt op basis van de onontkoombare en afweegbare ontwikkelingen derhalve een correctie Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER, 28 maart

15 plaats (zie de tabel). Door het verhogen van de bezuinigingstaakstelling in 2015 e.v. wordt ruimte vrijgemaakt voor de investering t.b.v. uitbreiding De Stoep in Voor 2016 en 2017 resteert een bedrag in het scenario Sliedrecht van respectievelijk en Een en ander resulteert in geactualiseerde bezuinigingsopgave STOER (rekening houdend met nieuwe ontwikkelingen). Voor de begroting 2014 betekent dit een financiële taakstelling van 1,4 miljoen, oplopend naar 2,9 miljoen voor 2016/2017 (zie navolgende tabel). Actualisatie scenario Sliedrecht * GEACTUALISEERD SCENARIO SLIEDRECHT (conform nota financiele uitgangspunten d.d ) TOTAAL VERWERKING FINANCIELE STRATEGIE VERWERKING NOTA FINANCIELE UITGANGSPUNTEN (dividendraming) BEZUINIGINGSOPGAVE STOER (zonder rekening te houden met nieuwe ontwikkelingen) ONTWIKKELINGEN ONONTKOOMBAAR (toegezegd door portefeuillehouder d.d. 12 maart 2013) ICT exclusief verrekensystematiek Nieuw verrekensysteem SCD e begrotingswijziging GRD Drechtwerk Afbouw overhead Brandweer NIEUW BELEID ONONTKOOMBAAR ONTWIKKELINGEN AFWEEGBAAR Sporthal De Stoep (uitbreiding) NIEUW BELEID AFWEEGBAAR BEZUINIGINGSOPGAVE STOER (rekening houdend met nieuwe ontwikkelingen) Correctie stelpost scenario sliedrecht BEZUINIGINGSOPGAVE STOER (rekening houdend met nieuwe ontwikkelingen) De correctie voor het scenario Sliedrecht is nodig omdat deze in het geactualiseerd scenario Sliedrecht volledig was opgenomen. Deze zit dus in bedragen van de beginregel in bovenstaand overzicht. Nu het scenario Sliedrecht met concrete (ontontkoombare en afweegbare) posten wordt onderbouwd, dient er een correctie plaats te vinden.. 3. Bezuinigingsvoorstellen In het overzicht van alle bezuinigingsvoorstellen (aan het eind van dit document) worden de door het college geïnventariseerde bezuinigingsvoorstellen opgenomen. De voorstellen zijn per begrotingsprogramma genummerd (1 tot en met 10) en geclusterd. Voorstellen die betrekking hebben op gemeenschappelijke regelingen of anderszins niet aan één begrotingsprogramma gekoppeld kunnen worden zijn in een apart programma 11 opgenomen. Voor de voorstellen heeft het college gebruik gemaakt van een uniform format waarin niet alleen de omvang van de mogelijke bezuiniging is opgenomen, maar onder andere ook het (maatschappelijk) effect daarvan. Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER, 28 maart

16 In diverse voorstellen treft u verschillende scenario s aan. Deze zijn te herkennen in de nummering. Wanneer er sprake is van een aanvullend getal in de nummering (bijvoorbeeld 1.H.1) dan is er sprake van meerdere scenario s. Vanuit de brede doorlichting zijn bij de vaststelling van de Kadernota 2013 een aantal nog openstaande kansrijke besparingsperspectieven opgenomen in het traject STOER: In het kader van het procesmanagement (herontwerp processen) heeft het college een aantal kansrijk geachte processen (subsidies, P&C en projecten) tegen het licht gehouden. De werkzaamheden zitten in een afrondende fase. Het college heeft kennis genomen van de eerste resultaten. Deze worden betrokken in de Kadernota 2014; Doordecentralisatie onderwijshuisvesting wordt momenteel bezien in het licht van de ontwikkelingen van het gemeentefonds en de effecten van Rutte II; De mogelijke resultaten worden betrokken bij de Kadernota 2014; De mogelijkheden voor het verhogen van de gemeentelijke inkomsten zijn in voorliggend voorstel opgenomen in pakket D; Het actualiseren van de gemeentelijke financiële strategie is onlangs door besluitvorming in de raad afgerond; Het onderzoek naar gemeentelijk vastgoed c.q. het vastgoedbeleid zit in een afrondende fase en wordt betrokken bij de Kadernota Concrete voorstellen met betrekking tot de gemeentewoningen en het Raadhuis zijn in voorliggend voorstel echter al meegenomen; 4. Pakketten In paragraaf 1 is, in lijn van de vastgestelde Nota Financiële uitgangspunten STOER, aandacht besteed de denklijnen en de pakketten. Hieronder wordt ingegaan op de koppeling van de pakketten aan de verschillende denklijnen. Pakket A omvat voorstellen die verband houden met de rol van de gemeente in het dorp. Hoe verhoudt de overheid (i.c. de gemeente) zich tot haar inwoners en bedrijven? Waar eindigt de verantwoordelijkheid van de één en begint die van de ander? Denklijnen die passen bij dit pakket zijn: Denklijn 1 Denklijn 2 Eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid staan voorop De trekkersrol in (her)ontwikkelingsprojecten ligt bij andere partijen Pakket B omvat voorstellen die verband houden met de kerntaken van de gemeente. Het overzicht van de wettelijke en niet-wettelijke taken heeft een nadrukkelijke relatie met dit pakket en de bijbehorende maatregelen. Denklijnen die passen bij dit pakket zijn: Denklijn 3 Denklijn 4 De gemeente maakt echte keuzes: Beter 2 dingen goed dan 5 half Gebruik is belangrijker dan bezit De pakketten A en B (en daarmee de denklijnen 1 tot en met 4) raken het meest direct aan de kerntakendiscussie. Een dergelijke takendiscussie is immers gericht op het politiek-bestuurlijk beantwoorden van de vraag waar je als gemeente van bent en waarvan niet. Ofwel een herbezinning op de activiteiten die de gemeente uitvoert voor zover ze niet tot de wettelijke taken van de gemeente gerekend moeten worden en een herijking van het niveau waarop wettelijke taken worden uitgevoerd. Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER, 28 maart

17 Pakket C omvat voorstellen die verband houden met de dienstverlening van de gemeente Sliedrecht aan haar inwoners, bedrijven en bezoekers. Ook dit pakket heeft een relatie met (het overzicht van) de wettelijke en niet-wettelijke taken. Denklijnen die passen bij dit pakket zijn: Denklijn 5 Denklijn 6 Gemeentelijke dienstverlening: Een 7 is goed genoeg Burgers, bedrijven en instellingen die een dienst afnemen betalen daarvoor de kostprijs Pakket D omvat geen bezuinigingsvoorstellen, maar voorstellen die verband houden met verhoging van de gemeentelijke inkomsten. Daarmee is de aard van dit pakket wezenlijk verschillend van die van de andere. Het pakket geeft invulling aan een van de nog doorlopende onderdelen uit de eerdere brede doorlichting. Alle maatregelen verband houden met het regionaal werken (gemeenschappelijke regelingen e.a.) zijn geclusterd in pakket E. En in pakket F tenslotte zijn alle overige voorstellen opgenomen, waaronder de formatiereductie verbonden aan de voorstellen A tot en met F. 5. Keuzecriteria Om binnen de verschillende maatregelenpakketten te komen tot concrete keuzes en daarmee een voorkeursscenario- heeft het college een aantal richtinggevende criteria gehanteerd: 1 De omvang van de maatschappelijke effecten die met een maatregel gepaard gaan. Hoe geringer de effecten hoe kansrijker een voorstel; 2 De verhouding van een maatregel tot het raadsprogramma van de gemeente. Voorstellen die nadrukkelijk ingaan tegen de ambities uit het raadsprogramma behoren niet tot de eerste voorkeur; 3 Maatregelen die passen binnen de uitgangspunten STOER zoals door de raad zijn vastgesteld zijn als kansrijk gekwalificeerd; 4 Maatregelen die betrekking hebben op taken die niet-wettelijk zijn, hebben de nadrukkelijke aandacht van het college gehad bij het bepalen van het voorkeursscenario; 5 Maatregelen die op termijn desgewenst omkeerbaar zijn verdienen de voorkeur boven maatregelen die leiden tot onomkeerbare negatieve effecten voor het dorp; 6 Het college streeft naar een evenwichtig totaalpakket aan maatregelen en wenst de pijn zoveel mogelijk evenredig over de begrotingsprogramma s (en daarmee het dorp) te verdelen en hierdoor de maatschappelijk effecten te spreiden. Individuele voorstellen zijn aan de hand van de criteria door het college beoordeeld en ingedeeld in de categorieën groen en rood. 6. Voorkeursscenario Rekening houdend met hetgeen hiervoor geschetst is ten aanzien van de keuzecriteria is het college gekomen tot een voorkeursscenario van maatregelen per pakket. In onderstaande tabellen is per pakket een totaaloverzicht gegeven van alle bijbehorende bezuinigingsvoorstellen. Door middel van een kleurcodering is de weging van een voorstel door het college aangegeven: De groene voorstellen Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER, 28 maart

18 worden door het college haalbaar geacht en worden via voorliggend raadsvoorstel aan de raad ter besluitvorming voorgelegd. De bezuinigingen worden met ingang van 2014 geëffectueerd. Bij een aantal voorstellen in de pakketten A tot en met E is sprake van een bezuiniging, zonder dat er een bedrag is opgenomen. In dat geval is er sprake van een bezuiniging waarmee formatie gemoeid is. De financiële gevolgen hiervan zijn, getotaliseerd, opgenomen in pakket F. PAKKET A VOORSTELLEN DIE VERBAND HOUDEN MET DE ROL VAN SLIEDRECHT Nr. Progr. Extensiveringsvoorstel Haalbaarheid B 1 Extensiveren gemeentelijke inspanningen m.b.t. groen burgerparticipatie. 1.H 1 Gemeentelijke inzet stedenband verminderen. groen K 1 Schrappen exploitatiebudget Baggerfestival groen A 4 Versoberen onderhoud openbaar groen groen G 4 Verlaging subsidie Natuurspeeltuin groen I 4 Oprichten Stichting Feitsmapark groen L 4 Afstoten beschoeiingen naar bewoners groen M 4 Versoberen voorzieningen voor honden (Gemeente stelt alleen materiaal terbeschikking. Hondenbezitters moeten de voorzieningen instandhouden) 4.N 4 Ongediertebestrijding: beperken tot het wettelijke minimum Meer overlaten aan de vrije markt groen groen E 6 Bezuinigen op subsidiebedragen SWS. groen VOORKEURSSCENARIO COLLEGE A 1 In het kader van burgerparticipatie komen tot rood hervorming uitvoering gebiedsgericht werken waardoor er efficienter en effectiever wordt gewerkt 1.C 1 Versoberen subsidies volksfeesten rood H.1 1 Volledig stopzetten stedenband. Extra bezuiniging rood bij toepassing zwaarste scenario 4.i.1 4 Overdragen of sluiten Kinderboerderij levert extra rood bezuiniging op. 4.M.1 4 Versoberen voorzieningen voor honden rood (Gemeente stelt alleen materiaal terbeschikking. Hondenbezitters moeten de voorzieningen instandhouden). Zwaarder scenario levert een extra besparing. 5.B.1 5 Stopzetten / beeindigen bibliotheekwerk. Levert rood extra bezuiniging op 5.L 5 Subsidies sport, welzijn en cultuurverenigingen rood beeindigen (scenario 1). 5.M 5 Stoppen subsidie Sportraad rood N 5 Subsidie therapiezwemmen stopzetten (DWF en 't Vlot) 5.P 5 Subsidie Samenwerkingsverband Aangepast Sporten stopzetten 5.S.1 5 Volledig stopzetten exploitatiesubsidie De Lochkhorst 6.C 6 Niet meer uitvoeren niet wettelijke taken Brede Doeluitkering CJG 6.E.1 6 Bezuinigen op subsidie SWS (zwaarste scenario, gebaseerd op volledig kostendekkend werken SWS). Levert extra besparing op rood rood rood rood rood VOORSTELLEN IN PORTEFEUILLE Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER, 28 maart

19 PAKKET B VOORSTELLEN DIE VERBAND HOUDEN MET DE KERNTAKEN VAN SLIEDRECHT Nr. Progr. Extensiveringsvoorstel Haalbaarheid B 3 Aanpassing o.b.v. lager aantal leerlingen wat gebruik maakt van het leerlingenvervoer. 3.C 3 Verlaging subsidie Knots en stopzetten subsidie Knuffelbeer 3.D 3 Subsidie verlagen en eigen bijdrage verhogen.peuterspeelzaalwerk. 3.E 3 Beeindiging cursus BHV ten behoeve van leerkrachten 3.G 3 Verlaging bijdrage schoolbegeleiding aan schoolbesturen. 4.K 4 Overname watergangen door WSRL.In het bestuurlijk overleg heeft het waterschap een overname van het onderhoud van watergangen aangeboden. 5.B 5 Aanpassing openingstijden bibliotheek met 4 uur per week en hogere eigen bijdrage volwassenen. 5.D 5 Schrappen budget voor exposities gemeentekantoor 5.E 5 Beperken subsidie muziekonderwijs tot 50 deelnemers 5.F 5 Budget culturele programma's Lockhorst (Sliedrecht en Cultuur). Budget wordt niet benut. groen groen groen groen groen groen groen groen groen groen F 6 Bezuinigen op subsidies WMO adviesraad groen E 7 Verminderen onderhoud wegen en verlengen periode tussen groot onderhoud. 8.B 8 Planmatige aanpak. Niet elk bestemmingsplan dient jaarlijks te worden geactualiseerd. Het voorstel betreft uitsluitend formatie. groen PM PM PM groen C 8 Beeindigen externe inzet en normaliseren interne inzet voor problematiek derde merwedehaven. groen E 8 Opheffen gemeentelijke monumentencommissie groen L 8 Afschaffen welstandstoezicht. Invoeren ambtelijke groen toets. Dit betreft uitsluitend formatie. 8.M 8 Extensiveren advisering en controles constructie. groen Dit betreft uitsluitend formatie 8.N 8 Extensiveren inzet toezicht en handhaving. groen pm pm pm pm (relatie naar voorstel 11C) 9.A 9 Verkoop gemeentewoningen. Dit betreft groen uitsluitend formatie 10.K 10 Verkoop raadhuis. groen VOORKEURSSCENARIO COLLEGE C.1 3 Beeindigen activiteiten sociaal cultureel rood jongerenwerk (zwaarste scenario). Levert een extra bezuiniging op. 3.D.1 3 Volledige afbouw subsidie peuterspeelzaalwerk (zwaar scenario) rood F 3 Beeindiging bijdrage verkeersonderwijs rood G.1 3 Volledige afbouw bijdrage schoolbegeleiding. Leidt tot extra bezuiniging 4.J 4 Volledig stoppen met NME centrum. Levert extra 5.E.1 5 bezuiniging Volledige beeindiging op subsidie muziekonderwijs (zwaarste variant) levert extra bezuiniging op. 5.F.1 5 Stopzetten subsidie Stichting Sliedrecht en cultuur (extra bezuiniging door toepassing zwaarste variant) rood rood rood rood R 5 Afzien van subsidieverstrekking rvvv ZHZ rood D 6 Beperken subsidie vluchtelingenwerk tot wettelijk minimum (40% variant) 6.G 6 Afbouwen van de subsidie van het Diaconaal Maatschappelijk Werk rood rood VOORSTELLEN IN PORTEFEUILLE Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER, 28 maart

20 PAKKET C DIE VERBAND HOUDEN MET DE DIENSTVERLENING VAN SLIEDRECHT `` Progr. Extensiveringsvoorstel Haalbaarheid D 1 Verhogen tarieven rijbewijzen met 3,00 binnen wettelijke groen grens 1.I 1 Beperken openingstijden Publiekszaken (formatie) groen J 1 Overstappen naar gratis vermelding in telefoonboek groen L 1 Meer uren vanuit communicatie op projecten schrijven. groen D 2 Afschaffen cameratoezicht in horeca en winkelgebied groen H 3 Effecten scenario's IHP. Besparing huisvestingskosten groen (lagere storting in de voorziening) 4.B 4 Banken die versleten of gevandaliseerd zijn, niet meer groen vervangen. 4.H 4 Versoberen onderhoud speelplekken groen O 4 Versobering onderhoud Begraafplaats groen C 5 Verlagen subsidies Musea groen G 5 Verhoging huurprijs de Reling naar een hoger niveau van kostendekking. 5.I 5 Verminderen onderhoud openbaar groen rondom de sportvelden 5.J 5 Huur buitensportaccommodaties. Verhogen van het tarief met 4 maal 5% inclusief inflatie. 5.K 5 Verhogen van het tarief in 2014 binnensportaccommodaties met 5% inclusief inflatie (eenmalige stap) groen groen groen groen S 5 Korting subsidie (verhoging prijskaartje) zwembad groen D 7 Beperken onderhoud; minder vegen, minder frequent groen bladruimen en minder onkruid verwijderen 7.G 7 Bruggen vervangen door dammen groen F 8 Extensiveren inzet planologische adviezen/vergunningen groen G 8 Voorlichting bouw en woningtoezicht primair digitaal vorm te geven. Dit betreft uitsluitend formatie. groen H 8 Voorlichting bestemmingsplannen primair digitaal vorm te groen geven. Dit betreft uitsluitend formatie 8.I 8 Extensiveren interne advisering vergunningverlening. Dit groen betreft uitsluitend formatie 8.K 8 Verhogen inkomsten buitenreclame groen O 8 Verminderen inzet milieubeleid, thema duurzaamheid. Dit betreft uitsluitend formatie. groen B 9 Regionaal beleid bekrachtigen als lokaal beleid. Betreft groen F 10 uitsluitend Verhuur extra formatie werkplekken groen G 10 Verlagen inzet bodes groen I 10 Ruimte in de begroting groen J 10 Consolideren Basisregistratie Vastgoed. Dit betreft uitsluitend formatie groen VOORKEURSSCENARIO COLLEGE B 2 Afschaffen cameratoezicht op beide stations rood C 2 Afschaffen SUS wachten rood C.1 5 Volledig stopzetten subsidies musea, zwaarste variant levert rood extra bezuiniging op. 5.H 5 Versoberen groot onderhoud sportvelden rood J.1 5 Toegroeien buitensportaccommodaties naar kostendekkende rood huurprijzen (geeft een extra bezuiniging) 7.B 7 Niet meer vervangen van gevandaliseerde afvalbakken. rood C 7 Alle afvalbakken verwijderen rood VOORSTELLEN IN PORTEFEUILLE Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER, 28 maart

21 PAKKET D VOORSTELLEN DIE VERBAND HOUDEN MET DE INKOMSTEN VAN SLIEDRECHT Nr. Progr. Extensiveringsvoorstel Haalbaarheid E 2 Inboeken opbrengst boetes groen P 8 Verhoging raming bouwleges groen A 10 Verhogen OZB met 3% boven inflatie groen B 10 Verhogen inkomsten overige belastingen (hondenbelasting en precario) groen VOORKEURSSCENARIO COLLEGE PAKKET E VOORSTELLEN DIE VERBAND HOUDEN MET HET REGIONAAL WERKEN Nr. Progr. Extensiveringsvoorstel Haalbaarheid J 8 Extensivering inzet bovenlokaal RO beleid groen A GR Trap af korting GRD groen B GR Trap af korting PG&J groen C GR Trap af korting Omgevingsdienst groen D GR Trap af korting Veiligheidsdienst groen E GR Trap af korting Parkschap groen F GR Trap af korting Drechtwerk groen VOORKEURSSCENARIO COLLEGE PAKKET F OVERIGE VOORSTELLEN Nr. Progr. Extensiveringsvoorstel Haalbaarheid G 1 Ruimte in de begroting kosten bestuur groen A 2 Ruimte in de begroting integrale veiligheid groen I 3 Liquidatie GR Logopedische Kring groen H 6 Aanpassing budget WMO groen C 10 Stoppen kerstpakketten. groen D 10 Versoberen bijdrage PV groen E 10 Stoppen personeelsreis gepensioneerden groen L 10 Afbouw formatie inclusief werkplekken groen VOORKEURSSCENARIO COLLEGE F 1 Minder fte wethouders (deeltijd). rood VOORSTELLEN IN PORTEFEUILLE Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER, 28 maart

22 7. Gevolgen voor de formatie, onderdeel van pakket F Zoals aangegeven bij de toelichting van de pakketten worden de gevolgen voor de formatie opgenomen in pakket F. Bij een aantal voorstellen dient de bezuiniging te worden gerealiseerd door een vermindering van ureninzet van (vaste) medewerkers. Voorbeeld hiervan is de beperking van de openingstijden van Publiekszaken en de voorstellen ten aanzien van vergunningverlening. Hiermee zijn per voorstel steeds een klein deel formatie gemoeid. Van alle voorstellen zijn deze stukjes formatie bij elkaar opgeteld. Dit komt uit op 3,5 fte voor de gehele organisatie. Het college stelt voor een structurele bezuiniging op te nemen van 3,5 fte ( ) vanaf 2014 (inclusief de afbouw van een aantal werkplekken) Om de formatie daadwerkelijk te kunnen afbouwen (de personele planning laat zien dat er de komende jaren een uitstroom van personeel plaatsvindt) dient eenmalig een bedrag beschikbaar te worden gesteld van als een frictiebudget waarmee het college de tijd en de ruimte heeft voor het goed begeleiden van de medewerkers naar ander werk, in de eerste plaats in de eigen organisatie (omscholing, training e.d.). Vooralsnog wordt als uitgangspunt gehanteerd dat de afbouw van de formatie / werkplekken in 2 tot 3 jaar kan worden gerealiseerd. Voor de dekking van het frictiebudget zal het college een voorstel doen in het kader van de resultaatbestemming bij de jaarrekening De jaarrekening 2012 staat geagendeerd voor de raadsvergadering van 4 juni Samenvatting Groene voorstellen Rode voorstellen Totaal Marsroute In de nota Financiële uitgangspunten STOER is een marsroute geschetst waarbij recht gedaan wordt aan het belang van een sluitende begroting én de verkiezingen in In de nota is dit als volgt geciteerd: De huidige raad zal een pakket aan (structurele) bezuinigingen worden voorgelegd, wat moet leiden tot een sluitende begroting Daarmee wordt een forse eerste stap gezet voor een sluitende meerjarenbegroting; De huidige raad stelt een keuzepalet samen voor een bedrag van 3 miljoen met bezuinigingsvoorstellen waarover de nieuwe raad beslist, na herijking van het financieel perspectief begin De eerste stap is gezet. Voor 2014 wordt een bedrag aan voorstellen voorgelegd waarmee de begroting voor deze jaarschijf sluit. Voor de jaren 2015 en verder dragen de groene voorstellen bij aan een bezuiniging van bijna 2 miljoen. Uitgaande van een taakstelling van 3 miljoen structureel is er nog 1 miljoen te gaan. Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER, 28 maart

23 Destijds is bij het opstellen van de Nota Financiële Uitgangspunten een stelregel gehanteerd. Tegenover het te bezuinigen bedrag moet een factor 2 aan voorstellen worden aangedragen. Het college stelt voor om dezelfde stelregel toe te passen voor het keuzepalet 2015 en verder. Dit betekent dat een keuzepalet moet worden samengesteld met een factor 2, derhalve van 2 miljoen. Op weg naar de Kadernota zal het college aanvullende voorstellen doen om het keuzepalet te verruimen. De mogelijkheden tot verruiming van het keuzepalet worden o.a. gezocht in de volgende onderdelen: Onderwerpen die vanuit de Brede Doorlichting nog openstaan. Op de onderdelen procesmanagement, vastgoed en organisatiekosten (systematiek van kostentoerekening) liggen mogelijkheden om te komen tot verder bezuinigingsvoorstellen; Onderzoek structurele effecten jaarrekening 2012; Afboeken van maatschappelijk nut investeringen; eventueel vanuit het rekeningresultaat 2012; Kostendekkendheid van gemeentelijke producten; Rode voorstellen; in hoeverre kan het maatschappelijk effect worden beperkt door o.a. toepassen van andere scenario s Besluitvorming door de huidige raad over zowel de bezuinigingsmaatregelen die per 2014 ingaan als het keuzepalet voor de nieuwe raad vindt plaats op 7 mei 2013 en bij de Kadernota 2014 in juli Bezuinigingsvoorstellen en voorkeursscenario STOER, 28 maart