Ceremony Centre One roof for a crematory and a music centre (Mark Wesdijk)

Transcriptie

1 Ceremony Centre One roof for a crematory and a music centre (Mark Wesdijk)

2 Ceremony Centre One roof for a crematory and a music centre (Mark Wesdijk) The variety and large number of music venues in the Netherlands form an important part of the musical culture but due to the financial crisis they are having a hard time. Approximately twenty-five percent of their total income is based on subsidies. Governments and municipalities have to save money and so they think that music venues should be more professional. Without these subsidies, music venues can barely survive. An serious and essential function, the funeral centre and crematory in Netherlands is also experiencing a decline, as a result of people living longer. Costs are increasing and that causes problems for both organizations as users. Besides these problems, the buildings have a lot in common; especially when it comes to functionality. So why not try to combine them? This design is an attempt to illustrate that even a combination as complex as this is possible, with the right approach. By designing a flexible sequence of spaces that is changeable between day and night, two total different buildings appear to exist. The building will be visited by two totally different crowds, each with their own concerns. The building therefore is built up out of five sections, each with a unique nature. Some sections combine both functions, others are limited to one function. I ve chosen for a urban location, in the center of Eindhoven. The building is as it were molded in the existing situation. The building is surrounded by as well houses as shops and therefore it is almost literally embedded in the city. Although the ceremonies are separate, the sequence of spaces is not completely divided. While space such as furnaces and condolences rooms are separate, all other spaces are interconnected or shared. For example, all users enter and leave through a shared garden. They encounter two doors, one for each function, but get a glimpse through the glass to the other side. The heart of the building is the main hall. It plays a central role in the transformation between day and night. The main element in transforming the ceremony hall is the interactive wall. A play between natural and artificial light makes the separate parts invisible. During daytime all the spaces of the music venue are dark and hidden behind the translucent wall in the hall. With no light behind the wall, the translucency only reveals the contours of the spaces beyond. During the night, all the sections are lit up and the translucent wall comes to life. Both sides of the wall show contours and lights. The music of the hall will be audible at the side of the bars. The restaurant at the exit provides in a place for visitors/ attendants of the funeral to gather after the ceremony. At night this restaurant will form a bar for the visitors of the performance. 4 Music = Architecture

3 Ceremony Centre One roof for a crematory and a music centre (Mark Wesdijk) As a result, the hall is only used for the ceremonies. Between day and night, the transformation of the centre only requires small adjustments and changeovers. Due to this design there is again a future for both a music venue as a funeral home, without subsidies and lower costs for the accommodation. Besides this it offer a new place for special funerals and concerts, with an refreshing view on combining functions. 1 Impression of the entrance 2 Impression of the Hall Music = Architecture 5

4 Ceremony Centre One roof for a crematory and a music centre (Mark Wesdijk) 3 Overview of the model, as well closed as open. 6 Music = Architecture

5 Ceremony Centre One roof for a crematory and a music centre (Mark Wesdijk) Entrance garden 2. Entrance space funeral visitors 3. Entrance space music visitors 4. Hall 5. Music foyer 6. Condolence en farewell room 7. Furnaces 8. Reception room crematorium 9. Columbarium (indoor) 10. Columbarium (outdoor) 11. Artists room 12. Backstage 4 Floor plan ground floor, embedded in the existing situation. Music = Architecture 7

6 Designing emotions The usefulness of Desmet s basic model of emotions in designing architecture (Mark Wesdijk) In het voorjaar van 2007 liep ik als beginnende bouwkunde student door Berlijn. De door ons zelf georganiseerde excursie omvatte onder andere een bezoek aan het Joods Museum. Een gebouw dat een sterke indruk op mij heeft achter gelaten. Liebeskind heeft met zijn uniek ontworpen ruimtes, die vaak de metafoor opzoeken, een emotie weten los te maken bij mij. Toen ik nadien hoorde welke emoties hij trachtte te ontlokken kon ik mij hierin goed vinden. Sindsdien ben ik tijdens mijn studie steeds vaker gaan afvragen waar deze emoties vandaan komen en of ik als toekomstig architect in staat zal zijn om emoties te sturen. Tijdens dit project kreeg ik de mogelijkheid onderzoek te doen naar deze vraag. Het ontstaan van emoties Wat al snel bleek is dat een eenduidig antwoord op deze vraag niet bestaat. In de psychologie is veel onderzoek gedaan naar emoties en er zijn verschillende theorieën ontwikkeld, maar vanwege de moeilijkheden om de theorieën empirisch te toetsen is er geen eenduidig antwoord op deze vragen te geven. Er zijn toch een heel aantal theorieën opgesteld welke heel interessant zijn. Volgens de Nederlandse psycholoog Nico Frijda, die een schematisch overzicht maakte van affective states (gemoedstoestanden), is een emotie een directe en intentionele reactie op zintuiglijke stimuli. Over de vraag hoe een emotie ontstaat wordt ook weer anders gedacht. Pieter Desmet haalt in zijn boek Designing Emotions drie perspectieven aan die volgens hem ten tijden van het verschijnen van zijn boek relevant zijn. De drie perspectieven op het ontstaan van een emotionele reactie, welke door Pieter Desmet worden genoemd, zijn het evolutionaire, het bodily-feedback en het cognitieve perspectief. Aan de hand van deze perspectieven wil hij proberen de emoties die producten bij mensen uitlokken te verklaren, om deze kennis vervolgens mee te nemen bij het ontwerpen van nieuwe producten. Het evolutionaire perspectief gaat ervan uit dat emoties enkel ontstaan vanuit de noodzaak te overleven. Het bodily-feedback gaat er vanuit dat het lichaam veranderingen ondergaat en dat hierdoor een reactie ontstaat. Het laatste perspectief, welke volgens Desmet het meest belovende perspectief is, gaat ervan uit dat de mens door stimuli een emotie uitlokt op basis van de waardering van deze stimuli. Hij geeft als voorbeeld de reactie van een persoon die van een vriend een denigrerende opmerking krijgt. Afhankelijk van bedoeling van de opmerking kan hij kwaad worden of lachen omdat hij het ziet als een grap. Deze theorie geeft 8 Music = Architecture

7 Designing emotions The usefulness of Desmet s basic model of emotions in designing architecture (Mark Wesdijk) volgens Desmet, net als het evolutionaire perspectief, aan dat emotie een instrument is wat ons als mens in actie zet. Desmet geeft zelf al aan dat de beperking van dit perspectief is dat de grens tussen emoties en non-emoties zoals ideeën, houdingen etc. moeilijk te onderscheiden is. Geen van de drie genoemde perspectieven spreekt elkaar tegen, het is dan ook zinvol om de drie perspectieven als complementair te beschouwen. Het evolutionaire en cognitive perspectief vertonen een raakvlak. Beiden zien een emotie als iets wat aanzet tot actie. Het evolutionaire perspectief gaat echter alleen in op emoties die overleven als doel hebben. Het verklaart niet waarom mensen emoties tonen welke geen duidelijke rol spelen in het overleven. Daarom lijkt het cognitieve perspectief aannemelijk, zeker wanneer het aankomt op product emoties. De definitie van een emoties Nu er een aantal perspectieven zijn gegeven op hoe een emotie ontstaat, moet er gekeken worden naar welke emoties relevant zijn bij de vraagstelling of emoties te sturen zijn. Dit is lastig want we praten veel over onze emoties en hebben onze emoties een naam gegeven. Zo weet iedereen wel ongeveer wat boos zijn inhoudt, of wat het betekent wanneer iemand verdrietig is, maar toch heeft voor ieder individu dit begrip een andere betekenis. Dit probleem kwam ook voor bij een aantal psychologen die onderzoek hebben verricht naar emoties. Om het onderzoek te verfijnen is ervoor gekozen om alle te onderzoeken emoties te omschrijven. Hierop kwam gelijk harde kritiek. Bijvoorbeeld door McEachrane (2009) op Parkinson in zijn stuk; Emotion, Meaning, and appraisal theory. Hij stelt dat deze werkwijze non-empirisch is: First, Parkinson does not seem to fully understand that reflection on our use of words is integral to investigate their meanings, and that, with this in mind, it is not clear that empirical research is relevant. 5 McEachrane stelt hiermee dat het is onmogelijk om in het algemeen over emoties te spreken wanneer deze voor iedereen verschillend zijn. Anderzijds is het onmogelijk om te praten over emoties in een ontwerp zonder aannamen te doen. In een ontwerp echter moet er uitgegaan worden van een mogelijke algemene emotionele reactie. Wanneer ik een emotie omschrijf, als een gevoel wat ik bij mensen zou willen uitlokken, dan mag dit mijns inziens omdat ik gebruik maak van de door mij gestelde omschrijving. Hiermee wordt een emotie een doel van het ontwerp, hoe moeilijk deze ook te toetsen is. 5 McEachrane, Michael, Emotion, Meaning, and Appraisal Theory, Amherst (Massachusetts), Sage Publications, p. 41 Music = Architecture 9

8 Designing emotions The usefulness of Desmet s basic model of emotions in designing architecture (Mark Wesdijk) 6 Desmet, P.M.A., From Disgust to Desire: How Products Elicit Emotions, Delft, In press, 2003, p. 1 7 Basic model of emotions, Desmet, P.M.A., Designing Emotions, Delft, Delft university press, 2002, p Droog, Simon en de Vries, Paul, Emotion in Architecture, Delft, niet gedrukt, 2009, p. 81 Desmet s basis model van emoties Desmet introduceert in zijn boek het basismodel van emoties. Het representeert in feite het cognitieve perspectief op een schematische wijze. Onderaan het model staan de stimuli en de zorgen. Centraal staat de waardering van de stimulans op basis van de zorgen, waaruit uiteindelijk de emotie volgt. Desmet ziet het model als een soort toolbox om producten te ontwerpen op 10 Music = Architecture het genereren van specifieke emoties. In het model toegepast op architectuur neemt een gebouw of ruimte de plek van de stimulans in. De zorgen van de gebruiker van het gebouw vormen de concerns. Niet alle zorgen zijn even relevant: A product will only elicit an emotion if it either matches or mismatches a concern. 6 Zoals Liebeskind een reactie bij uitlokte, zo denk ik dat gebouwen ook reacties bij anderen uitlokken. Daarom lijkt dit model mij direct interessant om te spiegelen op architectuur. Wanneer ik het model wil gebruiken in een ontwerpproces heb ik van twee zaken kennis nodig. De zorgen van de gebruiker en wat de gebruiker waardeert. Gedurende het onderzoek stuitte ik op het verslag van Simon Droog en Paul de Vries, die het model van Desmet al eerder hebben geprobeerd toe te passen tijdens hun studie aan de Technische Universiteit Delft. Ook zij hebben gekeken naar welke zorgen en emoties relevant zijn voor architectuur. Being aware of the basic concerns and all the different architectural means described in this thesis, can help architects during their design process to produce architecture attuned to the concerns of the user 8 Beschreven in het verslag staat een lijst met primaire zorgen van de mens, welke in de ogen van de schrijvers gelden voor architectuur. Deze zorgen zoals onderdak, verkenning en verrukking grijpen terug naar the hierarchy of needs van Maslow. Naast een lijst van zorgen hebben Droog en de Vries ook een lijst opgesteld met emoties welke relevant zijn voor architectuur. Dit heeft Desmet in zijn onderzoek ook gedaan. Er zijn verrassend veel overeenkomsten, al is de lijst van Droog en de Vries uitgebreider.

9 Designing emotions The usefulness of Desmet s basic model of emotions in designing architecture (Mark Wesdijk) Wanneer het aankomt op de zorgen welke relevant zijn op het gebied van architectuur dan zijn de keuzes van Droog en de Vries overtuigend, maar mijn inziens niet volledig. Ik denk dat er meer zorgen kunnen spelen dan de zorgen die zij stellen. Toepassing van het model Tijdens de ontwerpopgave van dit project heb ik getracht het model zoals hiervoor besproken toe te passen. Mijn opdracht was een muziekcentrum te combineren met een uitvaartcentrum. Deze combinatie is niet mogelijk wanneer er niet bewust wordt gekeken naar de behoeften van de gebruikers. Bijvoorbeeld de bezoekers van een uitvaartcentrum. Zij hebben vooral behoefte aan een ruimte die ondersteunt en troost. Een ruimte die warmte uitstraalt, die nabestaanden helpt tot rust te komen. De basis behoefte van de nabestaanden gaat niet uit naar het hebben van onderdak, of het ondergaan van spanning of verrukking. Geen van deze zorgen komt voor in het rijtje basis zorgen uit het verslag van Droog en de Vries. Zou dit dan betekenen dat deze zorgen van de gebruikers niet relevant zijn? Ik denk dat ze dat wel zijn en daarom ben ik van mening dat de zorgen van architectuur specifieker gesteld zouden moeten worden per project. Een specifiekere selectie van zorgen per project zou een duidelijker beeld vormen, waarop tijdens het ontwerpen ingespeeld kan worden. Ik geloof dat het principe wat Desmet heeft geïntroduceerd kan werken, al heeft Desmet het model niet ontworpen voor architectuur. Toepassing 9 Droog, Simon en de Vries, Paul, Emotion in Architecture, Delft, niet gedrukt, 2009, p. 47 Music = Architecture 11

10 Designing emotions The usefulness of Desmet s basic model of emotions in designing architecture (Mark Wesdijk) op het gebied van architectuur is denk ik mogelijk, maar er zijn in mijn ogen echter teveel uitzonderingen op de aanpak van Droog en de Vries om de aanpak goed toepasbaar te maken. Tijdens het ontwerpen heb ik mijn eigen interpretatie gegeven aan het model van Desmet. Het model staat open voor een veel dynamischere opvatting, waardoor het een bruikbaar model kan zijn bij het ontwerpen. Het is denk ik de taak van een architect om gebruikers een gebouw te geven wat ze waarderen en voor hen bruikbaar is. Ook weet ik hoe moeilijk het is om niet te verdwalen in de esthetiek, waardoor soms de bruikbaarheid een ondergeschoven kindje wordt. Het gebruiken van dit model kan de balans tussen bruikbaarheid en emotionele beleving verbeteren. Het zou zo kunnen bijdragen aan architectuur wat naast praktisch bruikbaar is, de gebruiker ook een gevoel geeft die past bij de ruimte. Wanneer je sturing wil geven aan emoties wil je soms ook emotie bereiken welke niet in lijn liggen met de zorgen van de gebruiker, zoals Liebeskind dat bij mij deed in het Joods Museum. Hij wilde juist dat ik als bezoeker mij onprettig zou voelen, of geraakt wordt door een angstgevoel, om mij in te kunnen leven in de verschrikkingen van de slachtoffers van de tweede wereld oorlog. Voor dit soort emoties is in het model momenteel weinig plaats. Het is wel interessant om te kijken of het mogelijk is het model door te ontwikkelen om een completer spectrum aan emoties te kunnen ontwerpen. 12 Music = Architecture