Monumentnummer*:

Transcriptie

1 Monumentnummer*: Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort T F E info@cultureelerfgoed.nl Status: rijksmonument Inschrijving register*: 18 september 2000 Kadaster deel/nr: 18964/1 Woonplaats* Arnhem Gemeente* Arnhem Provincie* Gelderland Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Heselbergherweg JR Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Heselbergherweg JR Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Heselbergherweg JR Arnhem Sonsbeekkwartier Heselbergherweg JR Arnhem Sonsbeekkwartier Heselbergherweg JR Arnhem Sonsbeekkwartier Heselbergherweg JR Arnhem Sonsbeekkwartier Pagina: 1 / 5

2 Straat* Nr* Toev.* Postcode* Woonplaats* Situering Locatie Braamweg JT Arnhem Sonsbeekkwartier Kadastrale gemeente* Sectie* Kad. object* Appartement Grondperceel ARNHEM N 7613 A3 N/4696 ARNHEM N 7613 A13 N/4696 ARNHEM N 7613 A27 N/4696 ARNHEM N 7613 A36 N/4696 ARNHEM N 7613 A25 N/4696 ARNHEM N 7613 A31 N/4696 ARNHEM N 7613 A9 N/4696 ARNHEM N 7613 A23 N/4696 ARNHEM N 7613 A28 N/4696 ARNHEM N 7613 A26 N/4696 ARNHEM N 7613 A30 N/4696 ARNHEM N 7613 A6 N/4696 ARNHEM N 7613 A14 N/4696 ARNHEM N 7613 A18 N/4696 ARNHEM N 7613 A16 N/4696 ARNHEM N 7613 A33 N/4696 ARNHEM N 7613 A20 N/4696 ARNHEM N 7613 A21 N/4696 ARNHEM N 7613 A11 N/4696 ARNHEM N 7613 A35 N/4696 ARNHEM N 7613 A15 N/4696 ARNHEM N 7613 A24 N/4696 ARNHEM N 7613 A17 N/4696 ARNHEM N 7613 A29 N/4696 ARNHEM N 7613 A34 N/4696 ARNHEM N 7613 A19 N/4696 ARNHEM N 7613 A4 N/4696 ARNHEM N 7613 A8 N/4696 ARNHEM N 7613 A10 N/4696 ARNHEM N 7613 A32 N/4696 ARNHEM N 7613 A5 N/4696 ARNHEM N 7613 A22 N/4696 ARNHEM N 7613 A12 N/4696 ARNHEM N 7613 A7 N/4696 Pagina: 2 / 5

3 Rijksmonumentomschrijving** Inleiding SCHOOLGEBOUW voor lager onderwijs uit De vrijstaande school is gelegen op de zuidwestelijke hoek van de Heselbergherweg en de Braamweg en maakt een breed front naar de Heselbergherweg. Omdat het geaccidenteerde terrein in noordelijke richting sterk stijgt, is een platform gecreëerd waarop de school is geplaatst. Vanaf de Heselbergherweg leidt een bakstenen bordestrap met twee armen (helling) naar de hoofdingang. De toegang is afgesloten door een smeedijzeren dubbel draaihek met geometrische patronen. Het schoolplein aan de achterzijde ligt op hetzelfde niveau als de Braamweg. Op een lager niveau direct ten zuiden van de school bevindt zich aan de Dalweg de "Van Löben Selsschool". Het schoolgebouw is sterk beïnvloed door de architectuur van architect W.M. Dudok, met name diens scholen in Hilversum uit het interbellum. Kenmerkend is de vrije groepering van de bouwblokken, alle met schilddaken, in de vorm van twee L-vormige vleugels (noord- en westvleugel) met daartussen een halfrond trappenhuis als scharnier. De bouwblokken nemen in de richting van het trappenhuis in hoogte toe. Beide vleugels omarmen een schoolplein aan de achterzijde. De functionele opzet van het schoolgebouw bestaat uit een hoofdingang, hal en trappenhuis in het scharnierpunt; leslokalen en een flankerende gang in beide vleugels; een gymnastiekzaal en een handenarbeidlokaal als afzonderlijke bouwblokken haaks tegen deze vleugels. De school is gebouwd in opdracht van de gemeente Arnhem en ontworpen door J. van Biesen van de dienst Gemeentewerken. De opening vond plaats op 1 september Omschrijving SCHOOLGEBOUW van twee bouwlagen en zolder op samengesteld grondplan (twee L-vormen). De gevels zijn opgetrokken in gele baksteen en gemetseld in Noors verband met verdiepte lintvoegen. De plint is uitgevoerd als een uitgemetselde steense rollaag in bruine baksteen. De muuropeningen zijn voorzien van stalen kozijnen, ramen en deuren. De lekdorpels zijn van graniet. Alle bouwlichamen zijn afgedekt met schilddaken met uitzondering van het trappenhuis en een flankerend vertrek die een plat dak hebben. De daken zijn belegd met rode romaanse pannen en hebben een fors overstek. Op het SCHARNIERPUNT tussen de twee vleugels sluit op de noordvleugel een boven de dakgoot opgetrokken risaliet aan. De risaliet heeft in de eerste bouwlaag een inpandig portiek dat wordt afgesloten door een betonnen latei. Het portiek bezit een dubbele houten deur tussen schuin naar binnen lopende muurdammen. De dammen zijn aan de voorzijde afgerond en bezitten elk een zesruits venster. Boven de ingangspartij bevindt zich een vensterstrook van vijf gekoppelde enkelruits draairamen. Aan de bovenzijde sluit hierop een hoog rechthoekig venster aan, waarvan de indeling bestaat uit twee stijlen en drie achtruits ramen. Het scharnierpunt heeft aansluitend op de westvleugel een plat gedekt trappenhuis met flankerende hoge schoorsteen. In de afgeronde zuidzijde van het trappenhuis bevinden zich drie tweeruits vensters in de eerste bouwlaag en drie hoge meerruits vensters daarboven. Tegen de gevel is een ijzeren vlaggestokhouder geplaatst op een natuurstenen blok. Tussen het trappenhuis en de ingangsrisaliet bevindt zich een éénlaags bouwvolume met een groot rechthoekig meerruits venster. Hierboven rijst een glazen hoekerker op met afsluitend balkon onder betonnen luifel. De achtergevel van de ingangsrisaliet heeft boven het niet oorspronkelijke portiersvertrek een verticale meerruits Pagina: 3 / 5

4 vensterstrook die reikt tot aan het dakoverstek. De tweelaags NOORD- en WESTVLEUGEL hebben voorgevels van respectievelijk dertig en vijftien vensterassen breed. Per leslokaal zijn er vijf zesruits ramen gekoppeld die van elkaar worden gescheiden door bakstenen muurdammen. De ramen bezitten om en om een draairaam aan de onderzijde. De achtergevels van de noord- en westvleugel bezitten een licht risalerend middengedeelte van respectievelijk achttien en dertien vensterassen met aan weerszijden een gevelgedeelte van respectievelijk vijf en drie vensterassen. De vensters bevinden zich tussen doorgaande lateien en lekdorpels en zijn voorzien van tweeruits ramen. De noordvleugel heeft voorts in het midden een dubbele glasdeur. De GYMNASTIEKZAAL met souterrainverdieping sluit haaks aan op de noordvleugel en wordt door een laag doorgetrokken schilddak afgedekt. De zuidgevel bezit vier dubbele glazen deuren en daarboven een vensterstrook van vijftien dichtgezette tweeruits ramen. De oostgevel aan de Heselbergherweg heeft in de souterrainverdieping (bruine baksteen) een portiek met dubbele deur tussen vier vierruits ramen. De noordgevel aan de Braamweg heeft in de souterrainverdieping vijftien vierruits ramen, en in de eerste bouwlaag vijftien verdiept geplaatste tweeruits ramen. In de uitgesneden rechter hoek bevindt zich een dubbele glasdeur en twee tweeruits ramen. De westgevel aan het schoolplein heeft een uitbouw onder aangekapt met onder het dakoverstek een vensterstrook met dichtgezette ramen. Tussen de gymnastiekzaal en de noordvleugel bevindt zich een tussenlid onder aangekapt schilddak waarin een dubbele glasdeur. Het bouwdeel met HANDENARBEIDLOKAAL en oorspronkelijk natuurkunde- en tekenlokaal, sluit haaks aan op de westvleugel. De tweede bouwlaag (aula) is later toegevoegd en komt niet voor bescherming in aanmerking. De oostgevel bezit vijf gekoppelde vensters met zesruits ramen, een deur en twee vierruits ramen. De zuidgevel heeft één zesruits raam. De westgevel heeft ter plaatse van het eerste en tweede leslokaal ieder zes gekoppelde vensters met zesruits ramen, een dubbele glasdeur, en ter plaatse van het derde leslokaal vijf gekoppelde vensters met zesruits ramen. De leslokaalramen hebben een draairaam aan de onderzijde en een valraam aan de bovenzijde. De school bezit een aantal waardevolle INTERIEURONDERDELEN, zoals een tochtportaal met gedenksteen (opschrift: "Ter herinnering aan P.L.A. Janssen die als hoofd der school de stuwende kracht was bij de stichting van dit gebouw"); een hal, trappenhuis en gangen met zwart/wit betegelde vloer in geometrische patronen, lambrizeringen van verglaasde Friese klinkers (geel), hanglampen in de vorm van waterdruppels, een bordestrap met twee armen, granieten treden en chromen buisleuning; in de hal op de verdieping twee kwartronde fonteinbakken en een bakstenen sokkel waarop oorspronkelijk een aquarium stond; in de gang bij de handenarbeidlokalen ingebouwde vitrinekasten met zes glasdeuren. Waardering SCHOOLGEBOUW uit Van architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld in in- en exterieur van een schoolgebouw in Dudok-trant: vrije groepering van bouwblokken met schilddaken die in de richting van een halfrond trappenhuis in hoogte toenemen, gevels van gele baksteen in Noors verband met verdiepte lintvoegen, horizontale vensterstroken. Het object valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten, zoals het gevarieerde materiaalgebruik: geglazuurde bakstenen lambrizeringen, natuurstenen trap en afdekkingen, stalen ramen en deuren. Het schoolgebouw is een goed voorbeeld van het werk van J. van Biesen (dienst Gemeentewerken Arnhem), en maakt deel uit van een reeks architectonisch hoogwaardige openbare scholen uit de eerste helft van de twintigste Pagina: 4 / 5

5 eeuw in Arnhem. - Van stedebouwkundige waarde vanwege de markante situering op een stuwwal-helling op een niveau hoger dan de "Van Löben Selsschool" aan de Dalweg, waardoor de school een beeldbepalende rol speelt in de omgeving en omgekeerd een wijds uitzicht in zuidelijke richting biedt over Arnhem. - Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming en de verschijningsvorm, welke in algemene zin verbonden zijn met de ontwikkeling van het onderwijs in Arnhem en meer in het bijzonder de als uitdrukking van de nieuwe functionele en typologische ontwikkeling in de scholenbouw zoals die na de Schoolwet van 1920 gestalte kreeg. Hoofdcategorie Subcategorie Functie Cultuur, gezondheid en wetenschap Onderwijs en wetenschap Schoolgebouw Pagina: 5 / 5