DE PROFETIEËN IN HET BOEK DANIËL. Hoofdstuk 7

Transcriptie

1 DE PROFETIEËN IN HET BOEK DANIËL Hoofdstuk 7 Met de bespreking van het zevende hoofdstuk van het boek Daniël zijn we beland in het profetische gedeelte. De eerste zes hoofdstukken waren in hoofdzaak historisch gericht. Deze leerden ons belangrijke waarden als raadgevingen geformuleerd. Daniël leefde in Babylon, een beeld van de wereld. God verwachtte van Daniël een aantal zaken en Hij ondernam met hem heel wat. Die zaken golden niet enkel voor Daniël en zijn vrienden toen, maar over de grenzen van de tijd heen wil God ook ons vandaag leren hoe Hij bereid is met ons te handelen en ons bij te staan wanneer wij, naar het voorbeeld van Daniël en zijn vrienden, onszelf volledig aan God wijden en toevertrouwen, in welke levensomstandigheden ook. Vandaar het enorme belang om het historische gedeelte van het boek Daniël te lezen en te onderzoeken vanuit dit gezichtspunt. De vraag die steeds het voorwerp van onze overdenking moet zijn is: Wat verwacht God vandaag in een tijd zoals die zich nu openbaart van mij? Het historische deel van dit boek kan ons hierbij van veel nut zijn. Vanaf nu en in de verdere brochures zullen wij het hebben over de profetische aspecten van dit boek. Dit heeft te maken met een blik in de toekomst, een onfeilbare toekomstvoorspelling. Het probeert ons een inzicht te geven in het verloop van de geschiedenis; het wil ons de mijlpalen leren herkennen waardoor wij kunnen ontdekken hoever wij gevorderd zijn in het verloop van de wereldgeschiedenis waar staan we nu eigenlijk? In onze zoektocht naar het verloop van de geschiedenis doorheen het boek Daniël wil God ons inzicht geven in wat Hij met ons gelovigen en met de andere mensen niet-gelovigen voor heeft. Wie de toekomst willen kennen doet er in geen enkel geval goed aan magiërs of astrologen te consulteren. Die hebben ons absoluut niets te leren. Het bestuderen van het profetische gedeelte zal ons systematisch overtuigen van de vastheid en waarheidsgetrouwheid van de bijbelse profetieën. Ons inzicht verruimt en bovendien krijgen wij een heldere blik in de achtergrond van onze geschiedenis. Niet voor niets vertelt 2 Petrus 1: 19 ons: En wij achten het profetische woord daarom des te vaster, en gij doet wel, er acht op te geven als op een lamp, die schijnt in een duistere plaats, totdat de dag aanbreekt en de morgenster opgaat in uw harten. Het profetische woord waarop Petrus alludeert is het profetische woord van het boek Daniël en dat van alle andere profeten. Let op de eigenschappen die hij dat woord toekent: zeer vast, goed om er acht op te slaan. Die kwaliteiten zijn zo belangrijk dat hij die nog eens gaat onderschrijven met een vergelijking: het is als een licht dat schijnt in een duistere plaats. Zo n omschrijving van de waarde van profetieën dringt ons er met de grootste zorg aandacht aan te besteden. Donkerheid om ons heen maakt ons onrustig, want onzekerheid bevangt ons. Alleen klaarte en helder licht vervult ons met rust en zekerheid. Niet weinigen worstelen onbewust met de vraag: waar gaat het allemaal eindigen?, wanneer hun aandacht bepaald wordt bij het wereldgebeuren. Hoewel er nog aangename en blije momenten zijn in het leven, toch worden die niet zelden verduisterd door plotse en onverwachte nare gebeurtenissen die zich voordoen zowel op individueel als op wereldvlak. Bloed en tranen, verdriet en pijn en leed zijn nooit ver weg, net zo min als oorlogen, natuurrampen, crisissen en ander menselijk leed. Het is heel dikwijls zeer

2 duister en donker in onze wereld en niet zelden ook in het menselijk hart. De mens wordt onrustig. Het is donker... We kregen reeds een zeker inzicht in dat profetische woord: denk aan het visioen van Nebukadnessar, met dat grote beeld waarvan het hoofd van goud was, de borst en de armen van zilver, de dijen van koper, de benen van ijzer, de voeten van leem en ijzer; het gaf ons een fijn zicht op de toekomst. Nebukadnessar vroeg zich af wat er zou gebeuren met zijn koninkrijk eens hij er niet meer zou zijn. In een droom gaf God hem hierop een antwoord: hij was het gouden hoofd en na hem Babylon, het gouden hoofd zouden nog drie andere rijken Medo-Perzië, van zilver; Griekenland, van koper en Rome, van ijzer opkomen, gevolgd door een verdeeld koninkrijk ijzer vermengd met leem. De geschiedenis leert dat dit alles zo is gebeurd. Nebukadnessars vraag was in werkelijkheid ook die van Daniël, vandaar dat het antwoord erop van Godswege ook bedoeld was voor Daniël. Zijn bekommernis evenwel ging niet zozeer uit naar wat er met Babylon zou gebeuren, maar naar het wanneer van het herstel van Gods koninkrijk. In zijn antwoord wees God hem op de tijd van de voeten van dat beeld het verdeelde koninkrijk. Daniël 2: 34, 35 en 44 vertelt het ons: Terwijl gij bleeft toezien, raakte, zonder toedoen van mensenhanden, een steen los, die het beeld trof aan de voeten van ijzer en leem en deze verbrijzelde; toen werden tegelijkertijd het ijzer, het leem, het koper, het zilver en het goud verbrijzeld, en zij werden gelijk kaf op een dorsvloer in de zomer en de wind voerde ze mee, zodat er geen spoor meer van te vinden was; maar de steen die het beeld getroffen had, werd tot een grote berg, die de gehele aarde vulde. Maar in de dagen van die koningen zal de God des hemels een koninkrijk oprichten, dat in eeuwigheid niet zal te gronde gaan, en waarvan de heerschappij op geen ander volk meer zal overgaan: het zal al die koninkrijken verbrijzelen en daaraan een einde maken, maar zelf zal het bestaan in eeuwigheid, Daniëls vraag hield echter nog meer in: wanneer zou het koningschap van Israël hersteld worden? Uiteindelijk was de koning van Israël toch gevangen genomen en gestorven en er was geen koning meer in Israël. Het koningschap. Daar ging het om bij Daniël. Hoofdstuk 7 geeft een antwoord op zijn vraag. Wij lezen de verzen 13 en 14: Ik bleef toekijken in de nachtgezichten en zie, met de wolken des hemels kwam iemand gelijk een mensenzoon; hij begaf zich tot de Oude van dagen, en men leidde hem voor deze; en hem werd heerschappij gegeven en eer en koninklijke macht, en alle volken, natiën en talen dienden hem. Zijn heerschappij is een eeuwige heerschappij, die niet zal vergaan, en zijn koningschap is een, dat onverderfelijk is. Elk hoofdstuk in het boek Daniël heeft een hoofdthema. Hoofdstuk 2 had het over het herstel van het Koninkrijk van God. In hoofdstuk 7 is het hoofdthema: het zal worden hersteld nà de vier wereldrijken en nà het verdeelde koninkrijk. Dan zal de mensenzoon het koningschap ontvangen uit de handen van de Oude van dagen. Die mensenzoon in de verzen 13 en 14 is, volgens de Bijbel verklaard en bevestigd in de evangeliën niemand anders dan Jezus, de Zoon des mensen. Hij ontvangt de eeuwige heerschappij en het eeuwig koningschap. In hoofdstuk 2 ligt de nadruk op het koninkrijk, in hoofdstuk 7 op het koningschap. Het is van bijzonder belang te weten wie die Zoon des mensen in werkelijkheid is. Die Jezus Christus was een rechtvaardig mens, liefdevol en bezorgd om elk mens, wie deze ook was., Hij was machtig in woord en in werk, nederig en zachtmoedig van hart, zeer bewogen bij het zien van elke vorm van pijn en lijden bij de mens; Hij gaf alles wat Hij was en bezat en kon om

3 tegemoet te komen aan alle behoeften van iedereen; zelfs stierf Hij liever zelf de meest gruwelijke dood dan dat er ook maar één mens die zou moeten ondergaan. Mensen die Hem gekend hebben getuigen van zijn liefde, waar geen woorden voor te vinden zijn om ze te beschrijven: een onuitsprekelijke liefde voor de mens. Daniël 7 en andere bijbelgedeelten getuigen op klare wijze dat deze Jezus deze Zoon des mensen het koningschap en de heerschappij over de wereld zal krijgen. Loont het niet de moeite om hieraan de meeste aandacht te besteden? Daniëls vraag betrof niet alleen wie het koningschap zou krijgen, maar ook wanneer de Zoon des mensen de wereld zou regeren. Ook hedendaagse eerlijk zoekende gelovigen willen hierop een antwoord. Vanaf Daniëls tijd tot het moment van de verwerkelijking van dit alles moest nog heel wat gebeuren. Lezen wij hoofdstuk 7: 1 eens. In het eerste jaar van Belsassar, de koning van Babel, zag Daniël een droom en gezichten die hem op zijn legerstede voor ogen kwamen. Toen schreef hij de droom op. Het is in de tijd van de laatste koning van Babel Belsassar dat Daniël de droom krijgt. Dat is merkwaardig, want hoofdstuk 6 vindt plaats onder de regering van Darius de Meed. In hoofdstuk 7 zetten wij dus een stap terug want het verhaal is niet helemaal chronologisch opgebouwd. Dit is een belangrijk gegeven en het verloop van de brochure zal duidelijk maken waarom. Iets anders valt op: de dromen van hoofdstuk 2 en 3 dus in het historische gedeelte van het boek zijn meestal gegeven aan Nebukadnessar en telkens gaf Daniël er de uitleg over. In hoofdstuk 7 krijgt Daniël zelf de dromen en gezichten van God. Wij zouden kunnen stellen: er is een groeiproces in het geloofsleven van Daniël. Dat is wel heel belangrijk, want het kan gebeuren dat wij christenen zeer enthousiast zijn het vuur van de eerste liefde wanneer wij het evangelie en de Here Jezus leren kennen. Maar dan, haast onmerkbaar naarmate maanden en jaren verstrijken wordt een verzwakken vastgesteld bij velen in hun geloofsleven: de vlam van de liefde licht niet meer zo hoog op Hoe dramatisch! Bij Daniël was dat helemaal niet zo, integendeel zelfs! Zijn gemeenschap met God wordt bestendiger en inniger. Aanvankelijk is hij de persoon die van Godswege de verklaringen geeft; later geeft hij meer persoonlijke ervaringen met zijn God en krijgt zelf de openbaringen of gezichten van zijn God. Hoe ouder hij wordt, hoe inniger, hoe vaster en dieper zijn gemeenschap met zijn God is; zo moet het in werkelijkheid zijn in het leven van een waar kind van God. Welke droom heeft Daniël nu gekregen? Wij lezen het in de verzen 2 en 3: Begin van het bericht. Daniël hief aan en zeide: Ik had in de nacht een gezicht en zie, de vier winden des hemels brachten de grote zee in beroering, en vier grote dieren stegen uit de zee op, het ene verschillend van het andere. Daniël ziet dus hoe vanuit een stormachtige, woelige zee vier merkwaardige dieren opkomen, totaal verschillend van mekaar. De profetische taal, de beeldspraak is hier overduidelijk. Het is dus nodig de sleutel te vinden om die gebruikte code te kunnen ontcijferen. De Bijbel zelf geeft ons die. Om die reden zegt Petrus: Dit moet gij vooral weten, dat geen profetie der Schrift een eigenmachtige uitlegging toelaat. - 2 Petrus 1: 20.

4 Voor de uitlegging van bijbelse woorden moeten wij de verklaring zoeken in de Bijbel zelf. Alle profeten gebruiken dezelfde taal en beelden. Wat we bij de een niet begrijpen, wordt verklaard door de andere. Dat willen wij nu ook doen. Wat wordt bedoeld met de winden die de grote zee in beroering brachten? Wat betekent de grote zee? Wat zijn die vier dieren? Dit willen wij lezen in de geschriften van andere profeten. Daarom een eerste tekst in Jeremia 49: Zo zegt de HERE der heerscharen : Zie, Ik breek de boog van Elam, de zenuw van hun kracht, en Ik breng over Elam vier winden van de vier hoeken des hemels en Ik verstrooi hen naar al die windstreken, zodat er geen volk zal zijn, waar niet verdrevenen van Elam komen zullen. Ja, Ik maak Elam verschrikt voor hun vijanden en voor wie hen naar het leven staan, Ik breng rampspoed over hen, mijn brandende toorn, luidt het woord des HEREN, Ik zend het zwaard hen achterna, totdat Ik hen verdelgd heb. Een aandachtig lezen van de woorden van Jeremia maakt ons de betekenis van de winden duidelijk. Elam was een deel van Babylon, in het tweestromenland. God zegt: Ik ga u verstrooien, rampspoed over u brengen, het zwaard zal over u komen. Dat is dan ook de betekenis voor winden in de profetische taal. In Daniël 7: 2 lazen we dat die winden de grote zee in beroering brachten. Ook hier geeft de Bijbel zelf de betekenis van zee. Dat brengt ons bij een tweede tekst, namelijk Openbaring 17: 15 En hij zeide tot mij: De wateren die gij zaagt, waarop de hoer gezeten is zijn natiën en menigten en volken en talen. De wateren of de zeeën zijn dus volkeren, natiën, talen. Op zichzelf geen vreemd taalgebruik want wanneer wij een massa mensen zien, zeggen wij ook: een zee van mensen. Zo begint het gezicht van Daniël een beetje te leven voor ons. Daniël ziet dat de grote zee in beroering wordt gebracht, met andere woorden ziet hij de volkeren, de talen, de naties van de wereld die in beroering zijn. Er is storm op komst, rampspoed, vernieling. De volkeren zijn in oorlog, er wordt gestreden. Een derde tekst lezen wij nu om de betekenis te vinden van dieren binnen de context en wel in Daniël 7: 17 waar staan: Die grote dieren, die vier, zijn vier koningen die uit de aarde zullen opkomen. Dat is klare taal. Daniël ziet de zee in beroering: de volkeren voeren onderling strijd. Machten in deze wereld zijn op krachtige manier aan het werk om de overheersing, de heerschappij over de wereld te verkrijgen. Er is strijd naar de opperheerschappij over de volkeren. Dat kost veel en veel mensenlevens. Het vervolg van het visioen maakt duidelijk wie die vier machten zijn, die proberen de opperheerschappij over de anderen te krijgen. Dat lezen wij in de verzen 4 7: Het eerste dier geleek op een leeuw, en het had adelaarsvleugels. Terwijl ik bleef toezien, werden het de vleugels uitgerukt, en het werd van de grond opgeheven en op twee voeten overeind gezet als een mens en werd het een mensenhart gegeven. En zie, een ander dier, het tweede, geleek op een beer; het richtte zich op de ene zijde op, en drie ribben waren in zijn muil tussen zijn tanden; en men sprak tegen hem aldus: sta op, eet veel vlees. Daarna zag ik, en zie, een ander dier, gelijk een panter; het had vier vogelvleugels op zijn rug en vier koppen. En aan

5 hem werd heerschappij gegeven. Daarna zag ik in de nachtgezichten en zie, een vierde dier, vreselijk, schrikwekkend en geweldig sterk; het had grote ijzeren tanden: het at en vermaalde, en wat overbleef, vertrad het met zijn poten; en dit dier verschilde van alle vorige, en het had tien horens. Daniël ziet dus die vier dieren opkomen uit de grote en in beroering gebrachte zee: een leeuw, een beer, een panter en een vreselijk dier. Dit laatste heeft tien horens. Let op de sterke gelijk lopendheid die bestaat tussen wat Nebukadnessar zag in hoofdstuk twee en wat Daniël nu ziet. Nebukadnessar zag een groot beeld, bestaande uit vier metalen en tien tenen. Daniël ziet vier merkwaardige dieren, met bij het vierde, tien horens. Het betreft vier zelfde machten en tien zelfde koningen. Wij zouden het geheel kunnen vergelijken met een kunstschilder die een doek schildert: eerst maakt hij een tekening en vervolgens legt hij er de kleuren op. Hetzelfde stellen wij ook hier vast. In Daniël 2 wordt er geschetst: goud, zilver, koper, ijzer, tien tenen, leem en ijzer; - meer wordt er niet over verteld. In hoofdstuk 7 worden wij opnieuw bepaald bij diezelfde machten, maar onder een andere gedaante en gedetailleerder. En merkwaardig toch, al die bijkomende bijzonderheden, zijn toepasselijk gebleken op de vier wereldrijken zoals die bestaan hebben. Daarom hernemen we even vanaf vers 4. Het eerste dier was als een leeuw met adelaarsvleugels, de vleugels werden uitgerukt, het werd van de grond opgeheven, op twee voeten overeind gezet als een mens, en het werd een mensenhart gegeven. Een eerste punt van aandacht is de overeenkomst tussen het gouden hoofd en de leeuw. Waarom? Goud is het edelste metaal en de leeuw is de koning der dieren. Nog een overeenkomst: bij het beeld waren de benen van ijzer en het vierde dier had ijzeren tanden. Bij het beeld, het gedeelte van zilver, vinden we de borst met twee armen. In hoofdstuk 7 richt de beer zich op één zijde op. Hij had twee zijden, de Meden en de Perzen. Dat wil zeggen: de Perzen heersten over de Meden. Het waren twee volken die samen een coalitie vormden maar waarvan de Perzen overheersten. Wanneer wij de details willen toepassen, valt op hoe alles klopt met het karakter van die wereldrijken. De leeuw was zeer geliefd in Babel. Het dier was o.a. gewijd aan de god Mardoek. Op de muren en op de poorten kwam het veelvuldig voor in schilderijen, tekeningen Men vindt er ook de griffioen, half adelaar - half leeuw, of leeuw met arendsvleugels. Alles zeer typerend voor Babel. Wat betekenen die vleugels? De tekst zegt dat ze uitgerukt werden. Vleugels hebben te maken met snelheid. Babylon was een rijk dat zich snel en krachtig ontplooid heeft een krachtige expansie. Maar die vleugels worden uitgerukt. Er komt een einde aan de uitbreidingsdrang van dat rijk. Er wordt hem een mensenhart gegeven. Het roofzuchtige eigen aan dit roofdier wordt weggenomen. In hoofdstuk 4 zagen wij dat koning Nebukadnessar op zeker ogenblik ernstig ziek werd. Binnen heel dit proces komt hij tot andere inzichten en stopt zijn drang naar verdere veroveringszucht om zijn rijk verder uit te breiden gedaan met dat roofzuchtige dat hem vroeger bezielde. De beer: Medo-Perzië, het tweezijdige dier met drie ribben in zijn muil tussen zijn tanden. Dat heeft duidelijk te maken met overwinningen hij heeft verslonden... Wie de geschiedenis van Medo-Perzië bestudeert zal ontdekken dat het in feite gebouwd is op drie overwinningen: de staat Lydië, de koningen van het Noorden en Babylon. Hierdoor kon het als wereldrijk bestaan. Daarna ging het verder want er staat bij: sta op, eet veel vlees. Het heeft ook

6 Egypte overwonnen. Zo hield het een paar honderd jaar stand. Maar het zou ook niet blijven bestaan, want een ander koninkrijk kwam het Griekse rijk. Hoe heeft Griekenland zich als wereldmacht kunnen vestigen? Dat gebeurde onder de leiding van de zoon van een generaal uit Macedonië, gekend onder de naam van Alexander de Grote. Hij was één van de grootste wereldleiders uit de geschiedenis van deze wereld. Overal ter wereld vindt men zelfs vandaag nog standbeelden van hem. Napoleon heeft zich aan hem gespiegeld. Alexander de Grote was slechts eenendertig jaar toen hij reeds de ganse wereld aan zich had onderworpen. Zijn veldtochten gingen zelfs tot in Indië. Hij overwon Medo-Perzië en op zijn eenendertigste vestigde hij zich in Babel de wereld aan zijn voeten. Twee jaar later hij was Babel tot zijn residentiestad aan het omvormen stierf hij plots Een dertiental generaals streden nu om dat grote wereldrijk naar zich toe te trekken. Sommigen sneuvelden in een veldslag, anderen moordden mekaar uit. Uiteindelijk bleven er vier generaals over: Cassander krijgt Macedonië en Griekenland; Lysimachus, krijgt Thracië; Seleucus krijgt Syrië en Babel; Ptolemeüs krijgt Egypte. Zo wordt dit grote rijk in vier stukken verdeeld. Heel die geschiedenis vinden wij in de Bijbel terug als in een notendop. Er werd van hem gezegd: hij is als een panter, zeer snel. Inderdaad, de snelheid van zijn veroveringen is legendarisch, wetend dat men toen niet beschikte over de moderne wapens en mogelijkheden zoals wij die nu kennen. Het ging te voet, te paard... en toch bijzonder snel. Daarom werd hij uitgebeeld, niet met twee maar met vier vleugels. Met zijn twee vleugels was Babylon snel, maar Griekenland was veel sneller. Na de dood van Alexander valt zijn rijk dus in vier delen uiteen, in de profetie voorgesteld door de vier koppen op de panter. Zo komen wij bij het vierde, dat vreselijke dier, met zijn ijzeren tanden dat alles at en vermaalde en vertrad het Romeinse rijk, van 168 v. C. tot 474 n. C. Er heerste een ijzeren wet, een ijzeren wil, een ijzeren tucht, een ijzeren discipline, met ijzeren wapens. Geschiedkundigen zeggen wel eens: bij de Romeinen was alles van ijzer. Het was een onderdrukkende macht die alles aan zich onderwierp. Na zijn regeerperiode zouden uit hem tien horens of koninkrijken ontstaan. Ook dat is gebeurd. Tussen de vijfde en de zesde eeuw hadden zich overal rond de Roomse grens de Germaanse stammen gelegerd. Onder hen de Oost-goten, de West-goten, de Vandalen, de Franken, en andere. Atilla met zijn Hunnen, brandde alles plat en vernielde alles op zijn weg. Al die stammen veroorzaakten uiteindelijk de verbrokkeling en ondergang van het Roomse rijk en liggen aan de basis van de oorsprong van nieuwe koninkrijken. De zonen en dochters van die koningshuizen huwen met elkaar.vaak ook voeren zij onderling oorlog om hun gebied te verdedigen of uit te breiden.gedurende de middeleeuwen heersten zij in Europa en ook vandaag zijn ze nog aanwezig. Het is praktisch onmogelijk om er een einde aan te maken, spijts een verenigd Europa, dat als doel heeft één groot Europees rijk te vormen. Tot hiertoe konden wij dus het sterke parallellisme vaststellen tussen wat God Nebukadnessar toonde en wat Daniël in hoofdstuk 7 te zien kreeg. Nu lezen we evenwel wat verder in het vers 8: Terwijl ik op die horens lette, zie, daartussen verhief zich een andere kleine horen, en drie van de vorige horens werden daarvoor uitgerukt; en zie, in die horen waren ogen als mensenogen en een mond vol grootspraak. Dit is een nieuw element in de profetische inzichten van Daniël. Herinneren wij er even aan dat gans deze profetie een antwoord is op zijn vraag: Wanneer zal het koningschap worden

7 hersteld? Wanneer zal Jezus Christus koning worden over deze wereld? Gods antwoord is: Daniël, dat komt, maar eerst moeten nog veel dingen gebeuren.daniël leefde in de tijd van het Babylonische rijk. Babylon moest dus nog regeren, daarna Medo-Perzië, Griekenland, het Romeinse rijk en de tien koningen. Nu zegt God: vooraleer mijn koningschap kan komen, moet ook nog eerst de kleine horen regeren. Die kleine horen wekt de bijzondere aandacht van Daniël. Wij lezen in de verzen 19 22: Toen wilde ik de ware zin weten van het vierde dier, dat van die alle verschilde, dat buitengewoon vreselijk was met zijn ijzeren tanden en zijn koperen klauwen, dat at en vermaalde en wat overbleef met zijn poten vertrad, en van de tien horens, welke op zijn kop waren, en van die andere, die zich verhief en waarvoor er drie uitvielen, terwijl deze horen met ogen en een mond vol grootspraak, er groter uitzag dan de andere. Ik zag dat die horen strijd voerde tegen de heiligen en hen overmocht, totdat de Oude van dagen kwam en recht verschaft werd aan de heiligen des Allerhoogsten en de tijd naderde, dat de heiligen het koningschap in bezit kregen. Daniël wordt bijzonder bepaald bij dat vierde dier. Wij hebben het voorrecht te kunnen terugblikken in de geschiedenis. Daniël daarentegen moest nog in de toekomst zien, naar wat nog moest gebeuren. Wij kunnen het geheel dus beter begrijpen dan hij. Ook de tien horens boeiden hem in hoge mate, maar inzonderheid die merkwaardige kleine horen. Hij geeft er ons heel wat details over : * hij komt op uit het Romeinse rijk, uit de kop van het vierde dier; * hij verheft zich; * voor hem moeten drie van de tien wegvallen; * hij heeft ogen; * hij heeft een mond vol grootspraak * hij ziet er groter uit dan de andere * hij voert strijd tegen de heiligen en hij overmag hen totdat de Oude van dagen komt. Wat is toch de betekenis van dit nieuwe element: de kleine horen? God geeft hem de nodige uitleg in de verzen 23-27: * het vierde dier is het vierde koninkrijk; * de tien horens: uit dat vierde koninkrijk Rome zullen tien ko-ningen opstaan; * na hen zal een ander koninkrijk opstaan; het zal van de vorige verschillen; * en drie koningen ten val brengen;. * hij zal woorden spreken tegen de Allerhoogste; * hij zal de heiligen des Allerhoogsten ten gronde richten; * hij zal er op uit zijn tijden en wet te veranderen; * en zij, de heiligen des Allerhoogsten, zullen in zijn macht gegeven worden voor een tijd, tijden en een halve tijd; * dan zal de vierschaar - het gericht zich nederzetten het oordeel zal plaats vinden; * men zal hem de heerschappij ontnemen; * men zal hem verdelgen en vernietigen tot het einde; * het koningschap, de macht en de grootheid der koninkrijken onder de ganse hemel zal gegeven worden aan het volk van de heiligen des Allerhoogsten; * zijn Gods koningschap is een eeuwig koningschap, en alle machten zullen het dienen en gehoorzamen.

8 Het is wonderlijk hoe God ons een blik gunt in de loop van de geschiedenis vanaf Daniël tot de uiteindelijke wederkomst van Jezus Christus. Ook ons intrigeert de vraag: wat is de betekenis van die kleine horen? In wezen draait gans hoofdstuk 7 rond die kleine horen. Laten wij zijn kenmerken eens van dichterbij bekijken. In de eerste plaats, de kleine horen is afkomstig uit het Romeinse rijk. Hij komt uit de kop van het vierde dier. In de verzen 8 en 20 wordt gezegd dat hij klein begint, maar hij bleef niet klein, hij verhief zich. Hij werd dermate groot dat drie van de Germaanse stammen voor hem moesten wijken. Hij heeft ogen als mensenogen. Ogen hebben te maken met inzichtvermogen, doorzicht, waarnemen. Het oog is vaak het zinnebeeld van wijsheid en kennis. Het is een macht die met kennis van zaken optreedt. De Bijbel zegt: het zijn mensenogen, met andere woorden: zijn wijsheid en kennis zijn niet van God, maar van mensen. Ook heeft hij een mond vol grootspraak tegen de Allerhoogste. In deze studie gaan wij hier niet verder op in, maar in Openbaring 13 komt diezelfde macht opnieuw aan de orde. Hier in vers 5 wordt gezegd dat hij godslasterlijk spreekt. Wat is godslastering of woorden spreken tegen de Allerhoogste? Johannes 10: 33 geeft ons hierover meer duidelijkheid: De Joden antwoordden Hem: Niet om een goed werk willen wij u stenigen, maar om godslastering en omdat Gij, een mens, Uzelf God maakt. Woorden tegen of anti God is godslastering en dat wil zeggen: een mens van zichzelf bewerend God of heilige vader te zijn, op aarde zich goddelijke autoriteit toeeigent, zich goddelijke aanbidding en zelfs geknielde verering laat welgevallen. Wel, God zegt: dit is godslastering een schepsel een mens die zich de titel en de functie van plaatsvervanger van God op aarde toemeet. Ook veel Romeinse keizers hebben zich hieraan bezondigd. Jezus echter was God. Het verwijt van de Joden was dan ook niet gerechtvaardigd. Was Jezus evenwel slechts een gewoon mens geweest en had Hij Zich als God aangeboden, dan zou dit wel godslastering geweest zijn. De kleine horen spreekt wél godslastering - hij verheft zich tot heilige vader. Die kleine horen zou bovendien strijd voeren tegen de heiligen en hen overwinnen. De bijbels genoemde heiligen zijn de christelijke gelovigen. Wij vinden hiervan een voorbeeld in de brief van Paulus aan de Filippenzen, 1: 1 Paulus en Timoteus, dienstknechten van Christus Jezus, aan al de heiligen in Christus Jezus, die te Filippi zijn... Het gaat hier om een brief aan de levende gelovigen te Filippi: het zijn de heiligen in Christus Jezus, met hun opzieners en diakenen. Het woord heilig in de Bijbel wordt gebruikt voor alles wat met God te maken heeft. Zo werden bijvoorbeeld alle voorwerpen in de tempel of tabernakel, heilig genoemd; ook alle mensen die in de dienst van God stonden. Omdat gelovigen Gods kinderen zijn worden zij automatisch heiligen genoemd. Het gaat er hem niet om mensen die in hun leven van alles en nog wat gepresteerd hebben en veel deugden hadden. Alle mensen, zonder enig onderscheid, zijn zondaars en dienen allen geheiligd te worden in de persoon van Jezus Christus. Wanneer wij Hem aannemen als persoonlijke Verlosser worden wij in Hem geheiligd. In die zin in geen andere spreekt de Bijbel over heiligen. Als er staat dat die kleine horen strijd voert tegen de heiligen des Allerhoogsten wil dat zeggen dat hij strijd voert tegen de gelovigen Gods ware kinderen. Wij weten inderdaad dat niet slechts de Romeinen de christenen vervolgd hebben, maar dat gedurende de middeleeuwen

9 miljoenen mensen de meest gruwelijke vervolgingen, martelingen en afschuwelijke dood hebben ondergaan, omwille van hun trouw aan de bijbelse geloofsleer. Dit werd hun aangedaan door en onder leiding van de toen heersende kerkstaat. Wij denken bijvoorbeeld hoe de Waldenzen, de Hugenoten, de Albigenzen en vele anderen, het directe slachtoffer waren van de toen heersende algemene kerk. Het waren gelovigen die het bijbelwoord liefhadden boven menselijke wijsheid en godsdienstige misvattingen. Denk maar aan wat Alva met zijn inquisitie voor rage gehouden heeft in Vlaanderen dit alles onder de autoriteit van de toen aan de macht zijnde algemene kerk. In vrijwel alle steden en dorpen waren veel mensen die het evangelie van de Bijbel liefhadden. Daarom stuurde die politieke-godsdienstige macht Alva naar Vlaanderen om met die heiligen af te rekenen. De bijbelse profetie noemt die macht de kleine horen. Vers 24 stelt dat die kleine horen van de tien vorige zou verschillen. Zij eigenheid maakt hem tot iets apart van de vier vorige dieren en de tien horens. Inderdaad, daar waar de vier dieren en de tien horens zich als staatsmachten manifesteerden wereldse machten profileert die kleine horen zich zowel op politiek als op religieus vlak. Hieruit blijkt dus duidelijk een totaal andere oriëntatie en daarmee voortvloeiende doelgerichtheid. Vers 25 licht ons reeds een tipje van de sluier: hij zal er op uit zijn tijden en wet te veranderen. Het gaat hier zeker niet om landswetten, maar om een wet die onveranderlijk is omwille van de onveranderlijkheid van de Wetgever: namelijk de wet van God van pretentie en arrogantie gesproken! Daarnaast heeft hij de intentie ook de tijden te veranderen. Ook ontwikkelt hij macht om de heiligen te vervolgen voor een tijd, tijden en een halve tijd. Dit klinkt misschien wat ingewikkeld, maar de betekenis is vrij eenvoudig. Het gaat hier om het Joodse woord dat in werkelijkheid jaar betekent. Een Joods jaar bestond uit 360 dagen. Een tijd is dus 360 dagen. Tijden is gewoon het meervoud of het tweevoud en is dus 720 dagen. Een halve tijd is de helft van 360 dagen en maakt 180 dagen. Als wij dit samentellen komen wij op 1260 dagen. Het is betekenisvol dat wij diezelfde periode terugvinden in Openbaring 12: 6 en 14. Hier is namelijk sprake van de vrouw of Gods ware gemeente, die vervolgd wordt gedurende een periode van een tijd, tijden en een halve tijd en in vers 6 wordt er de duur van aan gegeven: 1260 dagen. In de bijbelse profetische taal bestaat een tijdschaal. Zoals men dat kent met betrekking tot afstanden, zo kent de bijbelse profetie het met betrekking tot de tijd. In plaats dat de bijbelse profetie spreekt over 1260 jaren spreekt zij op schaal gebracht over 1260 dagen. Maar in werkelijkheid is het een dag voor een jaar. Dat kunnen wij o.a. lezen in Ezechiël 4: 5, 6 voor elk jaar leg Ik u een dag op. Dat betekent dus dat de macht van die kleine horen 1260 jaar zou duren.in vers 26 konden wij ook lezen dat die kleine horen zou bestaan tot het einde. Na de opsomming van al zijn kenmerken weten we nu eigelijk nog niet wie die kleine horen eigenlijk is. Sommigen beweerden dat hij Antiochus Epifanes is: een regeerder uit het huis van Ptolemeüs in Egypte en die leefde in ongeveer 175 v. C. Hij heeft vreselijke dingen gedaan met het Joodse volk, ook met de tempel. Dat was ten tijde van de Makkabeeën. Het is echter onmogelijk dat die kleine horen Antiochus Epifanes zou zijn, steunend op volgende reden: hij voldoet niet aan de eerder opgesomde kenmerken, te weten: - de kleine horen komt uit het Romeinse rijk komt, wat van Antiochus Epifanes niet gezegd kan worden gezien hij leefde vóór die tijd;

10 - die kleine horen zou zijn macht uitoefenen gedurende 1260 jaar. en zolang heeft Antiochus Epifanes niet geleefd. Zo zijn er nog wel meerdere kenmerken waar hij helemaal niet aan voldoet. Anderen dan weer hielden de kleine horen op de antichrist. Hierover valt heel wat te zeggen omdat we eerst duidelijk moeten weten wat antichrist betekent. Op het eerste gezicht betekent anti: tegen. Dat is helemaal niet onjuist. Het Grieks waar het woord zijn oorsprong vindt gaat verder in de betekenis en leidt ons tot de idee van: in de plaats van of het principe van onderkruipen. Het is dus iemand die tegen is, onderkruipt en zich voordoet als om zijn doel te bereiken en te komen waar hij wil zijn. Dat is in wezen de betekenis van antichrist. Hij kan dus tegen Jezus dus tegen God zijn, maar in feite is heel de opzet van zijn wijze van doen en denken en voorhouden de plaats van Christus of God willen innemen hier op aarde. Een zeer duidelijke uitspraak hieromtrent vinden wij in 2 Tessalonicenzen 2: 3, 4 Laat niemand u misleiden, op welke wijze ook, want eerst moet de afval komen en de mens der wetteloosheid zich openbaren, de zoon des verderfs, de tegenstander, die zich verheft tegen al wat God of voorwerp van verering heet, zodat hij zich in de tempel Gods zet, om aan zich te laten zien dat hij een god is. Dit is een uiterst belangrijke tekst met betrekking tot ons onderwerp. Vóór Jezus wederkomt, moet binnen het christendom de afval komen. Die gedachte vinden wij in verschillende andere bijbelgedeelten terug. In werkelijkheid zien wij hoe in de loop van de christelijke tijd allerlei heidense ideeën de kerk zijn binnengeslopen, een christelijk kleedje krijgen en mee opgenomen worden binnen de christelijke godsdienst. Een paar voorbeelden: - het is met zekerheid geweten dat Christus niet geboren is op 25 december; - ook de leer van de onsterfelijkheid van de ziel is puur heidens, neo-platonisme, dat met de Bijbel helemaal niets te maken heeft; - ook het celibaat is de kerk binnen geslopen. Geleidelijk aan, omwille van de verbroedering tussen kerk en staat, tussen christendom en heidendom, zijn veel onbijbelse praktijken het christendom geïnfiltreerd en hebben dit laatste verwaterd of sterk uitgedrukt: verloederd. Om die reden zei Paulus dat de afval zou komen. Hij voegt er zelfs aan toe dat dit zou bewerkt worden door de mens der wetteloosheid, de tegenstander. U moet weten dat het woord satan staat voor tegenstander. Hoe dan ook, satan zal zich manifesteren in het christendom. De Bijbel maakt ons heel satans strategie duidelijk. Het verhaal van de zondeval Genesis 3 geeft ons hiervan reeds een idee: hij is niet persoonlijk tot de mens gekomen om deze te verleiden. Hij gebruikte een slang, hij vermomde zich, hij gebruikte iets of iemand anders dan zichzelf als medium om zijn doel te bereiken. In Openbaring 12 wordt satan voorgesteld als een draak met zeven koppen. De Bijbel zegt dat dit zeven koningen zijn. Hij gebruikt dus de wereldse machten om zich te verzetten tegen Gods oprechte kinderen. Elke macht, elk systeem zijn instrumenten in zijn hand om zijn gesteld doel te bereiken. Wanneer wij het dus hebben over de antichrist dan wordt niemand anders bedoeld dan satan, werkzaam in en door wereldse God-vreemde machten en systemen. Hernemen we even onze tekst van 2 Tessalonicenzen 2: 4 de tegenstander, die zich verheft tegen al wat God of voorwerp van verering heet, zodat hij zich in de tempel Gods zet, om aan zich te laten zien, dat hij een god is. De tempel Gods is een uitdrukking verwijzend naar het christendom. Daar zet hij zich en hoe stelt hij zichzelf voor? Als een god zijnde. Dààr oefent hij de godslastering uit. Hij werkt er een systeem uit waardoor hij voorkomt als zijnde God en erger nog: hij eigent zich Diens

11 eigenschappen toe onfeilbaarheid inzake godsdienstige aangelegenheden. Het systeem in zo haarfijn uitgedokterd dat de mens in de waan leeft via hem God te aanbidden en te gehoorzamen. Er bestaat geen leugen groter dan dat en er zijn weinig zaken die een diepere invloed hebben op het denken en handelen dan deze. In werkelijkheid is het ganse systeem gericht op het dienen en verheerlijken en gehoorzamen van een menselijk systeem in handen van de tegenstander van God. Terecht zit u met de vraag: Over welk systeem heeft men het hier eigenlijk? Alvorens hierop in te gaan, toch nog even een verduidelijking: er dient een goed onderscheid gemaakt te worden tussen het christendom en toegepaste systemen binnen het christendom. Wanneer we dat niet bestendig in ons achterhoofd houden, gaan we hopeloos zaken dooreen halen en dreigen we het kind mét het badwater weg te gooien. Daarmee wil gezegd zijn dat niet het christendom anti-god of anti-christus is, maar wèl bestaande systemen binnen dat christendom. Hij de ontwerper, de inspirator, de instandhouder van het systeem, die door het systeem zich in de tempel vestigt en er zich voor God laat doorgaan is het anti-christelijke wezen. Vandaag is er nogal wat moed nodig om op dat systeem een herkenbare naam te kleven. Drie, vier eeuwen terug was dit niet het geval, want toen stond er geen rem op de openlijke uiting van de wàre aard van die kleine horen en het systeem dat hij toepaste: - gruwelijke vervolgingen; - volkomen ontbreken van godsdienstvrijheid; - slechts één godsdienst drong zich op, met uitzicht op de marteldood voor wie zich voornam hier niet op in te gaan. De grote hervormer Luther had geen enkele moeite om het antichristelijk systeem te identificeren als het pauselijk systeem werkzaam binnen het christendom. Let wel, het gaat hier niet om de gelovigen als dusdanig, noch om de hooggeplaatsten als individu in dienst van dit systeem, zelfs niet om de hooggeplaatste als individu binnen dat systeem die er de titel van paus draagt en de erbij horende macht uitoefent. In wezen zijn het allen slachtoffers van het systeem. Duidelijker wordt wat wij bedoelen als we terugdenken aan de geschiedenis van koning Darius de Meed die op aandringen van zijn entourage een wet uitvaardigde, waarvan hij nadien zelf de gevangene was. Als we nu toch even vasthouden aan de mogelijkheid dat de pauselijke instelling in wezen dàt systeem is door de tegenstander gebruikt om het christendom te verdrukken, te vervolgen en aan zijn macht te onderwerpen, dan willen we nagaan of dit in de realiteit voldoet aan de opgesomde kenmerken. Binnen het kader van deze brochure kunnen we dat uiteraard slechts beperkt doen. - Komt het pauselijke systeem uit Rome? Uiteraard. Noemt ze zichzelf niet de Roomse kerk! Bij analyse van de uitbouw van het systeem ontdekken we een exacte kopie van het Romeinse keizerlijke systeem ten tijde van Constantijn en de andere Romeinse keizers. Het is een systeem dat zijn oorsprong vond in het menselijk zondig denken en het staat volledig los van goddelijke inspiratie. Trouwens de geschiedenis leert maar al te zeer hoe waar dit is. - Het is klein begonnen, maar het is groot geworden. De kerk oorspronkelijk was klein, doch groeide gestaag. Ze evolueerde van vervolgde kerk naar wereldkerk en verder naar vervolgende kerk.

12 In de periode van de middeleeuwen werd er niet gekroond door koningen of hun machthebbers, maar wel door bisschoppen pausen. Eén voorbeeld van de pauselijke macht? De Duitse keizer Hendrik IV wilde zich in 1077 niet onderwerpen aan de pauselijke macht. Gevolg: drie dagen lang liet de paus de keizer wachten op zijn genade, terwijl hij Hendrik IV al die tijd verbleef in de voorhof van het slot te Canossa, barrevoets en blootshoofds gekleed in een boetegewaad Een oppermachtiger heer dan de paus in Europa indertijd was er niet. Voor zijn banvloeken sidderde Europa en de toenmalige koningen waren hem onderdanig. Van klein naar groot, het kàn - In zijn groei rukte hij drie andere horens uit. Binnen de kerkelijke strijd vijfde en zesde eeuw waren er drie stammen die de Ariaanse leer hadden aanvaard en deze uiteraard verdedigden: de Herulen, de Vandalen en Oostgoten. Zij vormden een grote hinder voor de uitbreiding van de Roomse alleenheerschappij. Aangezien deze drie stammen zich niet wilden onderwerpen aan het kerkelijk dictaat van Rome, waren ze tot verdwijnen gedoemd. - Het heeft ogen als mensenogen. We stipten het reeds aan: het ganse systeem is niet opgebouwd vanuit een goddelijke inspiratie Gods wijsheid is er totaal vreemd aan ; het is het resultaat van het menselijk zondig vernuft. Het is de weergave van (boven)menselijke scherpzinnigheid en filosofische bekwaamheid. De ogen zijn hiervan het zinnebeeld. - De horen heeft een mond vol grootspraak. Het pausdom meent zich titels aan die alleen God toebehoren zelfs geen enkele apostel of profeet dacht er aan zoiets zich toe te eigenen. Enkele voorbeelden: * een andere God op aarde; * de Here God, de paus; * wij nemen op aarde de plaats van God, de Almachtige, in; * vader, heilige vader, zeer heilige vader; * plaatsvervanger van de Zoon van God. Woorden die de godslastering heel diep weergeven. Zonder al te zeer in detail te gaan toch een paar toelichtingen: Mattheüs 23: 9 zegt ons het volgende: En gij zult op aarde niemand uw vader noemen, want een is uw Vader, Hij, die in de hemelen is. Vader betekent verwekker. Het is duidelijk dat wij het hier niet hebben over onze natuurlijke ouders waarvan wij de kinderen zijn. Het gaat weldegelijk om de Here, God, onze geestelijke Vader en verwekker onze Schepper en Her-schepper. Wanneer wij een geestelijke vader noemen, erkennen wij in die persoon iemand die beslissingsrecht heeft over ons geestelijk en geloofsleven. Jezus echter zegt dit niet te doen, want er is maar één Iemand, die uit hoofde van zijn Zijn, dit kan en mag, meer bepaald Hij die in de hemelen is niemand op aarde, wie of wat hij ook weze, zullen wij onze geestelijke vader of leider noemen en als dusdanig toelaten in ons leven. Alle mensen immers zijn feilbaar en zwak. Er is slechts één mens op wie wij kunnen zien: Jezus Christus. Het feit dat een mens zich heeft laten verheffen tot heilige vader maakt de godslastering uit. - Hij zal strijd voeren tegen de heiligen.

13 Onverdraagzaamheid tegenover andersdenkenden is een typisch kenmerk binnen het systeem van de kleine horen. Denk maar aan de gruwelijke inquisitie en de zoveel miljoenen mensen die in naam van de heilige kerk ter dood gebracht werden. Denk aan de kruistochten: inhoudsloze overwegingen en waanzinnige illusies. Gevolg: onbeschrijfelijk zinloos leed. Het graf van Christus? Maar Christus is ten hemel gevaren. Waarom dan een heilig land en een graf bewaren? Terwijl Christus is opgestaan! Wat ben je immers met een dode Christus of een leeg graf? Laten wij toch politieke en militaire prestige, menselijke eer- en roemzucht, niet verdoezelen door er een godsdienstig kleedje om te hangen. - Die macht zou anders zijn. Inderdaad, de vorige tien machten waren politieke stelsels en het pauselijke systeem is religieus en tegelijk politiek in zijn genen. - Twaalfhonderden zestig dagen of letterlijke jaren zal hij die volledige macht uitoefenen. In 538 n. C. is de laatste van die drie horens, die de alleenheerschappij van de paus in de weg stond, uit de weg geruimd. Zo wordt de bisschop van Rome officieel aangesteld tot hoofd of paus van de kerk. Rome krijgt hier de absolute macht, wat hij in de middeleeuwen duidelijk laat blijken. In 1798 komt hieraan een einde door de gevangenname van de paus door Napoleon, die hem in ballingschap wegvoert In die tijd eindigt het klerikalisme en de godsdienstige onverdraagzaamheid. Er komt vrijheid van godsdienst en van pers. De pauselijke opperheerschappij en macht wordt zo na 1260 jaar verbroken. Als we van aftrekken, komen we precies aan 1260 jaren, exact zoals de Bijbel voorspelde. Dergelijke realiteiten in de geschiedenis moeten vaststellen, is bijzonder pijnlijk. De feiten echter zijn er en we kunnen er niet blind voor blijven, als God ze ons bekend maakt. - Hij zal er op uit zijn tijden en wet te veranderen. Hij zal zich vergrijpen aan de wet van God en er veranderingen in aanbrengen. Zo heeft die macht zich het recht toegeëigend het tweede gebod met betrekking tot het aanbidden van beelden gewoon uit de tien geboden te lichten. Ook het vierde gebod het enige met betrekking tot tijden of rustdag en werkdagen is door het pausdom helemaal veranderd. De heilige rustdag van God de zevende dag heeft hij overgeplaatst naar de eerste dag van de week, door God als gewone werkdag aangeduid. Men schroomt zich niet er openlijk voor uit te komen. Op aarde bestaat geen enkele andere macht noch kerk waarop al die kenmerken van toepassing zijn. Alleen de Roomse kerk beantwoordt hier aan. Wij stelden het reeds een paar maal: de centrale vraag in Daniël 7 is: Wanneer zal Jezus Christus zijn koningschap opnemen? Het antwoord hierop is: na de vier wereldrijken en de tien horens en de opperheerschappij van Rome. In die tijd zal God, de Vader, plaatsnemen op zijn troon. De Zoon des mensen zal vervolgens tot Hem komen en Hij zal van God zijn koningschap ontvangen. Dat willen wij lezen in Daniël 7: 9 14 Terwijl ik bleef toekijken, werden tronen opgesteld, en een Oude van dagen zette Zich neder; zijn kleed was wit als sneeuw en zijn hoofdhaar blank als wol; zijn troon bestond uit vuurvlammen, de raderen daarvan uit laaiend vuur; en een stroom van vuur welde op en vloeide voor Hem uit; duizendmaal duizenden dienden Hem en tienduizend maal tienduizenden stonden vóór Hem. De vierschaar zette zich neder en de boeken werden geopend. Toen keek ik toe vanwege het geluid der grote woorden welke de horen sprak; terwijl ik bleef toekijken, werd het dier gedood, zijn lichaam werd vernietigd en prijsgegeven aan de brand

14 van het vuur. Ook aan de overige dieren werd de heerschappij ontnomen, en hun werd een levensduur gegeven tot tijd en wijle. Ik bleef toekijken in de nachtgezichten en zie, met de wolken des hemels kwam iemand gelijk een mensenzoon, hij begaf zich tot de Oude van dagen, en men leidde hem voor deze; en hem werd heerschappij gegeven en eer en koninklijke macht, en alle volken, natiën en talen dienden hem. Zijn heerschappij is een eeuwige heerschappij, die niet zal vergaan, en zijn koningschap is een, dat onverderfelijk is. Zonder nu in bijzonderheden te treden zien wij duidelijk dat wij hier gekomen zijn in de tijd waarin God oordeelt. Dat is de tijd waarin wij nu vandaag leven. In Daniël 8 zullen wij zien, en zal het duidelijker worden, dat wij leven in de periode waarin Gods oordeel begonnen is en dat het naar zijn einde loopt. De vierschaar of het gericht doet, vanuit de geopende boeken, onderzoek. Op basis van dit onderzoek in de hemelse boeken zal God zijn oordeel uitspreken. Dat is dan de tijd waarin Hij het koningschap geeft aan zijn Zoon, Jezus Christus. Eens te meer hebben wij, aan de hand van die bijbelse profetie in het boek Daniël, kunnen vaststellen hoever wij gekomen zijn in de geschiedenis. Wij naderen heel snel het einde van de bijbelse profetieën. Maar het einde ervan is meteen een nieuw begin. Het begin van Gods Koninkrijk van vrede, gerechtigheid en blijdschap. Ons vurig gebed en onze diepe hoop is dat wij allemaal hiervan deel mogen uitmaken.