(c) Liberaal Archief - Kramersplein Gent. (c) Liberaal Archief - Kramersplein Gent. meer. is niet

Transcriptie

1 FRANS is niet Maandelijkse Uitgave van de Federatie der liberale Arrondissement Antwerpen Jeugd Tiende Jaargang Nummer 7 COOOÉ meer Stichter- leider van de Jeugdgroep «De Leeuwkens» Voorzitter van het liberaal korps «De Leeuwkens» Bestuurslid van de mutualiteit «Eigen Voorzorg» Lid van het hoofdbestuur van de Federatie der Liberale Jeugd van het Arrondissement Antwerpen Lid van de. Partijraad van het Arrondissement Antwerpen Lid van het Bureau van de Liberale Partij, Antwerpen Stad Lid van het propaganda comité van de Liberale Partij Redacteur van het maandblad «Vrij» Lid van verschillende Liberale korpsen Mutualiteitsereteken 2e klas en verschillende andere eretekens

2 ,, Het Laatste Nieuws - toont U de weg door - Zijn nauwkeurige en o [Jeru[o(!c{;w' Berichtgeving Zijn degelijk commentuur Zijn groot aantal ad/jertenfies Zijn objectiviteit en zijn ruime uerspreiding. " Ommeganckstraat, 35, Antwerpen Tel , " Het Laatste Nieuws KOLEN Specialiteit van anthraciet met blauwe vlam ~aul Öe Man Kerozene Mazout 8 9, VLAAMSE KAAI, ANTWERPEN "

3 VRIJ Hoofdopsteller Roger A. Van Looy ] 62, Desguinlei Antwerpen verantwoordelijk uitgever REDACTIE: Fernand Boey, Pol Hludts, Roger Van Looy, Victor Van Steerthen, Gussy Junes. J. Lenaerts, Financieel beheer Louis De Ro Heistraat 210 Wilrijk r.c.n Pubsiciteit Gussy Junes, 166, J. Van Rijswijcklaan Antwerpen Los Nummer Abonnement fr. 5,- Leden v/d Federatie 15,- Niet-leden 25,- Steunabonnement 100,- Inhoudsopgave Vaarwel Frans Blz. 1 Nog de winkelsluiting 2 Na de Poll :1 Belangrijke Nonsens 4 't Hoekske van 1~ Fans 5 Jongeren, Liberaal stemmen is uw plicht 6 Schijnwerper op de B. L. M. ~ Zeta U Eurafrica: Indië en Indonesië 10 Stanleystad 11 Wist U dat? 13 John James Audubon 13 Knipses uit de Pers H Vaarwel Frans... Op een tentzeil, tussen het kampeergerei en al het materiaal van de ccleeuwkens» die gij zo lief had, in de armen van uw beste kameraad en met uw trouwe vrienden en helpers in uw onmiddellijke.nabijheid... hebt gij ons plots verlaten. Na de eerste ogenblikken van verbazing kwam de verslagenheid en de ontzetting. Gij waart h.eengegaan voor altijd zo.nder ons de hand te drukken of te emhelzen. Wij bleven met het ondraaglijke gevoel van een onvolbrachte taak die nooit meer zou kunnen volbracht worden : je danken. Gij liet ons nooit de kans een da.nkwoord te zeggen. Alles wat gij voor ons deed kwam steeds op een zo normale spontane manier dat wij het als een plicht van je gingen beschouwen. Vandaag trachten wij met deze posthume groot ons eigen gemoed tot rust te brengen. Wij danken U Frans, in naam van de ccleeuwkens» voor wie gij ieder uur van de dag of van de nacht paraat stond ; in naam van die jongens en meisjes die je aanbaden omdat zij als kind het grote gevoelige hart hadden geraden achter de stalen hand van de leider ; in naam van de Federatie van de Liberale Jeugd, voor wie je arbeid van onschatbare waarde was ; in naam van de Liberale Partij die i,n u een onvermoeibare vechter verliest ; in naam van al je vrienden die het grote voorrecht genoten je edelmoedig karakter te kennen. VAARWEL FRANS. Wij beloven op alles wat ons dierbaar is dat wij je nooit zullen vergeten, Gij zult steeds tussen ons blijven bestaan en ons eraan herinneren dat géén opdracht te zwaar is en dat elke onoverkomelijke hindernis met een uitdagende glimlach kan uit de weg geruimd worden. Wij beloven dat wij zullen waken op de twee wezens waar gij het meest van hie,ld : je Lea en je kleine jongen. AI onze genegenheid voor u zullen wij op hen overdragen en wij zullen al het onze ertoe bijdragen opdat hun verder leven zou mogen gespaard blijven van moeilijkheden. Wij betreuren uit de grond van ons hart je heengaan en voelen innig mede met je vrouwtje, je ouders en naastbestaanden. NOGMAALS VAARWEL FRANS. 1

4 NOG DE Enkele weken geleden werd door de Kamer van Volksvertegenwoordigers een wettekst gestemd in verband met de verplichte zondag rust der handeldrijvende middenstanders. Deze stemming heeft -aanleiding gegeven tot heel wat herrie en sommige dagbladen hebben niet geaarzeld het zo voor te stellen als zouden de liberalen zich met klem verzet hebben tegen de wettelijke regeling van een wekelijkse rustdag voor onze middenstanders. Laten wij eerlijk blijven : de liberalen hebben enkel geweigerd een slechte wet te stemmen. Dit standpunt werd ondertussen bijgetreden door gezagl1ebbende middenstandsorganisaties. Trouwens. waren onze politieke tegenstrevers niet de eersten om toe te geven dat de gestemde tekst niet helemaal beantwoordde aan de verzuchtingen van de middenstand. Het katholieke «Handelsblad» publiceerde volgende beschouwingen : «Het hezwaar dat wij tegen de wet hebben is dat z. ' stt'ot'f is, dam' waal' een grote soepelheid niet enkel gt'wenst, maal' zelfs geboden is, En verder : «Zijn deze voorzlene uitzonderëngsmaatregelen voldoende om in alle omstandigheden een soepele Interpretutte te waarborgen? Het spijt ons zulks te moeten hetwijfelen, meel' bepaald op het terrein van ~!e individuele gevallen. Stellig worden de kolleges van hurgemeester en schepenen gemachtigd hler-in te voorzien, doelt zal dit geen aanletdrug geven tot wil- Iekeur en vel'[laehtmaking '? «\\ï,i HU'Hen dat de Kamer een stap aehterwaarts heeft gezet ten aanzien van het wetsvoorstel dat dool' (".\',p,.\'ü'li,s\ e'i'tegt'll wourdtgèr Van den Boeynauts eh enkele van zijn kollega's een aantal maanden geleden werrt ingediend, Dit wetsvoor-stel voorzag dat elke Indlviduele kleinhandelaal' of amhaeht-;man VOOl' zkhzeh' zou kunnen beslissen welke sluitingsdag hem het meest geschikt leek. De kontrole zou zeet' eenvuudig geweest zijn, vermits de betrokkeuen hun beo slissing zourlen moeten kenbaar maken aan het gemeentebestuur, en op 'n goed zichtbare plaats van huu uitstalmam de gekozen sluitingsdag zouden moeren aanduiden. Dool' de thans in de Kamer aangenemen wettekst vr-ezen wi] dat een aantal zelfstandige kletnhandeluars gevoelige en niet te rekupereren ver Ilozen zullen lijden. IJn dat kan toch stellig het Inzlcht van deze wet niet zi.in/die tntogendeel ingegeven is door zeel' lofwaardige sociale overwegingen». Olijker vonden wij «De Volksgazet». De steller van een artikel, dat zogezegd moest dienen om te bewijzen dat onze mandatarissen tegen een voorstel stemden dat zij mede ondertekend hadden, meende volgende overweging naar voor te moeten brengen : Het is onnodig nu reeds het vuorstel, zoals het in 'lt' Kanlel' gestemd werd, te onderzoeken en zeker i.. het dat de Senaat el' grondige wljzlgfngen aan zal In-engen. WINKELsLl!i:Pl~d.: Tracht men de middenstander om de tuin te leiden e11komt het er alleen op aan stemmen te ronselen voor de komende kiesstrijd? Gaan de socialisten en ook de C.V.P. zich ineens voordoen als DE verdedigers van diezelfde middenstand en moest daarom kost wat kost een wet gestemd worden met het doel de liberalen in een hoekje te duwen? Belang van het Probleem Niemand van ons ontkent het belang van het probleem. Het jachtig en zenuwslopend leven, de moeilijkheden en de zorgen van de middenstander, de economische en sociale evolutie, zijn dwingende oorzaken opdat het vraagstuk van de wekelijkse rustdag van de handeldrijvende middenstand een oplossing zou verkrijgen. Indien wji het logisch vinden dat loontrekkenden genieten van de zondagrust, van betaalde rustdagen enz., zonder verlies van loon, dan moeten wij evenzeer kunnen aanvaarden dat ook een winkelier dergelijke voordelen zou toebedeeld krijgen. Een wettelijke regeling dringt zich op. Want indien een middenstander weliswaar over een theoretisch recht beschikt om te sluiten op de dagen die hij goedvindt, dan dient daaraan onmiddellijk toegevoegd dat hij evenzeer onderworpen is aan de ijzeren wet van de handelsconcurren tie. D-2liberalen zijn steeds voorstanders geweest van dergelijke wettelijke regeling. Hoe is men er dan feitelijk toe gekomen een wettekst te stemmen voldoening geeft. die schijnvaar niemand Wetsvoorstel Van Den Bo.eynants- Uitgangspunt was een wetsvoorstel Van Den Boeynants (medeondertekend. door onze vriend Grootjans). Dit wetsvoorstel huldigde volgende principes : a) een handelaar of ambachtsman heeft recht op 1 rustdag per week. b) Deze wekelijkse rustdag valt in principe op Zondag. c) Er wordt rekening gehouden met bijzondere omstandigheden en de middenstander zal vrij zijn om die rustdag te kiezen, die hij zelf wenst. Iedereen mag inderdaad zijn leven inrichten zoals hij het verkiest op voorwaarde dat slechts enkele essentiele en algemene regelen worden nageleefd. De winkelier heeft enkel een kennisgeving aan het gemeentebestuur over te maken betreffende zij n slui tingsdag indien deze op een andere dag valt dan de Zondag.

5 d) Een reeks van inrichtingen die noodzakelijk ten dienste staan van het publiek tijdens alle dagen van de week en ook inrichtingen in toeristische centra vallen buiten de wet. Dit wetsvoorstel had dus niet alleen het belang van de handelaar op het oog maar ook het belang van de verbruiker. / Daarnaast bestond een 'wetsvoorstel Fimmers dat volgende principes vooropstelde : a) Sluiting op Zon- en feestdagen vanaf 13 uur en 's middags tussen 12 u. 30 en 13 u. 30. 's Avonds nà 20 uur. b) Tijdelijke en beperkte afwijkingen kunnen toegestaan worden door het College van Burgemeester en Schepenen. c) Bestendige afwijkingen mogen toegestaan worden door de Bestendige Deputatie op verzoek van de beroepsorganisaties en na advies van de Kamer van Ambachten en Neringen. Het Wetsvoorstel in de Kamer Uiteindelijk werden beide voorstellen samengebundeld en na bespreking in de desbetreffende commissie werd een tekst voorgebracht (gestemd in de Kamer van Volksvertegenwoordigers) die volgende grote principes huldigde: a) Zondag en wettelijke feestdagen gesloten vanaf 5 uur 's morgens, gedurende 24 uur. b) Tijdelijke en beperkte afwijkingen kunnen toegestaan worden door het College. Deze afwijkingen mogen niet meer bedragen dan 25 dagen per jaar. c) Bestendige afwijkingen kunnen toegestaan worden door de Deputatie op verzoek van een provinciale of gewestelijke beroepsorganisatie en na advies van de Provinciale Kamer van Ambachten en Neringen. d) Bepaalde handels- en ambachtelijke ondernemingen die een ononderbroken dienst moeten verzekeren aan het publiek vallen niet onder toepassing. Deze beroepsgroepen moeten aangeduid worden door een Ministerieel Besluit op voorstel van de Hoge Raad voor de Middenstand. e) Individuelen kunnen een verzoekschrift, om op een andere dag te sluiten, overmaken aan het College van Burgemeester en Schepenen. Dit College zal echter beslissen bij gemotiveerde beslissing. Men moet werkelijk geen deskundige zijn om onmiddellijk in te zien waar ons deze goedgekeurde wettekst gaat leiden. Tijdelijke en beperkte afwijkingen kunnen slechts verleend worden door het College. Dat de dorpspolitiek in dit geval een overwegende mi gaat spelen is vanzelfsprekend. De afwijkingen moeten trouwens gerechtvaardigd zijn door bijzondere en voorbijgaande omstandigheden. Niet de winkelier zal deze bepalen doch het College m.a.w. het College zal dus beslissen hoe een winkelier zijn brood gaat verdienen. Meent u dat een middenstander het erg op prijs zal stellen, dat een politiek mandataris zal oordelen over het wel en wee van een zaak en meent u dat dergelijke mandatarissen zich steeds zullen laten leiden door louter handelsoverwegingen? Wat de bestendige afwijkingen betreft dient men zich te richten tot de Deputatie doch deze zal enkel beslissen op verzoek van een beroepsorganisatie. Dit veronderstelt dat elke winkelier behoort tot dergelijke organisatie. Iets waaraan wij sterk durven twijfelen. Individuele afwijkingen kunnen weliswaar toegestaan worden door het College doch dat politieke invloeden en willekeur een hoofdrol zullen spelen bij het nemen van een beslissing, valt niet te ontkennen. In de gestemde wettekst wordt ook nergens een opsomming gegeven van de handelszaken die buiten de wet vallen. Er wordt enkel gewag gemaakt van een ministerieel besluit dat de beroepsgroepen zal aanduiden. Van een beurtregeling bij het sluiten der zaken is zelfs geen sprake. Het ware zo gemakkelijk geweest indien men zich gehouden had aan het wetsvoorstel Van Den Boeynants, Waarom de handelaar niet vrijlaten om zelf een rustdag te kiezen, die het best passen zou in het kader van de noodwendigheden van zijn handelszaak. Waarom een ingewikkeld systeem van kontrole en superkontrole in het leven roepen dan wanneer het zo eenvoudig ware geweest door het aanbrengen van een kennisgeving in de inrichting. Tol slot nog dit. Sommige groepen verwijten de liberalen dat zij tegenstemden. Hun argumentatie komt neer op het volgende: wat er gestemd werd doet niets terzake, dat kan wellicht later nog gewijzigd worden, hoofdzaak blijft dat een wet op de zondagrust werd gestemd, zelfs indien het een slechte wet is. Wij hebben nooit geweten dat mandatarissen wetten mochten stemmen waarover eenieder het eens is en de belanghebbende partijen in 't bijzonder, dat het slechte wetten zijn. Het klinkt werkelijk een beetje als het fabeltje van de brave moordenaar, die eerst zijn slachtoffer een dolk in het hart heeft geploft wel wetende dat zulks de dood van het slachtoffer zal betekenen, doch die up hetzelfde ogenblik de overweging maakt: als hij dood is kunnen wij misschien de kunstmatige ademhaling toepassen, wie weet komt hij er dan niet terug boven op. Indien nog genoeg belangstelling, zou die kunstmatige ademhaling wellicht kunnen toegepast worden nà de komende verkiezingen. Wij zijn in elk geval benieuwd om te weten of de C.V.P. en de Socialisten nog evenveel belangstelling zullen hebben voor de middenstand, nà de uitspraak van het kiezerskorps. Fernand Boey 3

6 4 Vergeleken bij de twee monsterachtige propagandamachines van de CVP en de BSP, zijn de liberalen een kleine partij! De CVP heeft in de oneindige, alomtegenwoordige priesters- en nonnenmassa een legioen propagandisten en organisators met veel vrije tijd en schier grenzeloze overgave. Chiro's, KAJ, scouten, filmliga's, Boerenjeugd, Burgerjeugd, Katholiek Hoogstudenten Verbond, oud-leerlingenbonden van colleges enzovoort tot in het oneindige hebben allen hun proost, pater of non, die hen rechthoudt. Ook in de Christelijke Vakbeweging spelen geestelijken een grote rol. De Socialisten bezitten in het AB VV en de kooperatieven een rijke bron van propagandisten en financies. Op de werkplaatsen, in de Volkshuizen, in de jeugdgroepen overal staat de vakbondsecretaris of de bediende der kooperatieven klaar om de socialistische groeperingen recht te houden en de partij tot het uiterste te verdedigen. Zijn broodwinning hangt ervan af. Wat stellen de liberalen hiertegenover? Wij hebben geen geestelijken onder ons! Onze vakbonden komen weliswaar bemoedigend vooruit, maar met het ABVV vergelijken kunnen wij ze toch nog niet. Kooperatieven hebben de liberalen niet. Enkel dank zij de onbaatzuchtige, nooit afgevende werkkracht van enkele duizenden militanten, onbezoldigd en zich afslovend na hun gewone dagtaak, kunnen de liberalen hun propaganda en hun partijleven op gang houden. Het is dan ook wel een wonder dat de liberalen, niettegenstaande de nooit afgevende pogingen van hun tegenstrevers, nog altijd bestaan, beter nog, tegenover de naoorlogse jaren vooruitgang boekten. Dit kan enkel door twee feiten verklaard worden: de superioriteit van de liberale idealen en de grotere overtuigingskracht van de mensen die dit ideaal verdedigden. Van een liberaal mandataris wordt meer verwacht dan van een socialist of een katholiek. Niet alleen in het parlement waar hij meer het woord moet nemen in de vergadering of in de commissies maar ook in zijn arrondissement, waar op hem de taak rust de liberale propagandamachine op gang te houden met veel minder mensen en met veel bescheidener organisatorische en financiële middelen dan zijn CVP- of BSP-confraters: " Het is met deze dubbele taak van de liberale mandatarissen voor ogen dat wij oprecht en objectief gesproken, de uitslag van de poll van 19 Januari jl. te Antwerpengelukkig kunnen noemen. De kandidaten die op de drie lijsten de verkiesbare en de strijdersplaatsen bezetten zijn een bijzonder geslaagde mengeling van op ondervinding gebaseerde parlementaire wijsheid en jeugdige, reeds in vele partijorganisaties beproefde werkkracht. NA DE POLL Bijzonder verheugend is het ook dat de heren Lilar en Grootjans met de volstrekte meerderheid van stemmen op de eerste plaats verkozen werden. En zal de jeugdigheid van onze lijst voor de Kamer (zijn onze twee eerste kandidaten tesamen niet jonger dan Van Cauwelaert of Huysmans) ook de meest sceptische mensen er niet van overtuigen dat de toekomst met ons is? Deze verjongingskuur, die in 1954 te Antwerpen met de doorbraak van onze vriend Frans Grootjans begonnen is, zet zich nu trouwens in heel het land door. Waar is de tijd dat een rioolkrantje de mensen kon doen glimlachen met enkele oude ventjes met lange grijze baarden te tekenen met daaronder «De Liberale Jonge Wacht op propagandatocht»? Het geloof dat de oudere militanten in de duistere naoorlogse jaren, trots alles in het Liberalisme bleven stellen zal niet beschaamd worden. De tijd van de definitieve liberale doorbraak komt naderbij. Stuk voor stuk, met nooit afgevende wilskracht, zullen wij onze partij verder opbouwen totdat wij binnen afzienbare tijd de holle CVP frazeologieën en de starre Marxistische doctrine der BSP de genadeslag zullen hebben gegeven. Voor ons zijn de donkerste dagen voorbij. De liberale heropstanding, reeds lang in stilte voorbereid, is in het verschiet. 2 Februari 1958 BELANGRIJKE NONSENS Na het voorstel van een onzer partijgenoten om de belastingen af te schaffen, kwamen nog talrijke even verstandige proposities op het bureel binnen. Zo komt onder meer de overkoepeling onzer ha ven weer ter sprake en spreekt men zeer ernstig over de tweedagenweek en het pensioen op vijf en dertig jaar. Of de partijleider dit nu ernstig zal opnemen is natuurlijk een an-- dere vraag. Wij hebben persoonlijk ook zéér ernstig nagedacht over die belastingkwestie en stellen voor dat alléén de schoonmoeders als belastingplichtig zouden beschouwd worden. 01< Wij zijn zéér gelukkig onze vrienden te kunnen geruststellen over een punt dat menigeen zorgen baarde. De grote zeelsluis voor de schepen van meer dan ton komt NIET op de Suikerrui, maar wél «ergens rond Zandvliet», zodat onze partijgenoot pintentapper zich voorlopig geen zorgen hoeft te maken. Tenzij de Zondagsrust er natuurlijk doorkomt, maar dat is een andere kwestie. *** De beheerraad van de Liberator heeft enkele weken met de handen in het haar gezeten. Er bestond inderdaad het gevaar dat men de zaal op de eerste verdieping moest vergroten. De opkomst op de vergaderingen was ongemeen groot.

7 't illo('sf nuluurlak luleken äa'k de FluJI tegen het lijf'liep twee daqen ruului z'in de Kam er gestemd hadden OIN'r de winkelsluiting. I)«Flu p is niene winkelier moe/- Ie ureten. «Fons», zee't'em, «nu is het definitief a/- qetoe pen, dl' liberalen krijgen in geen ü": val mijn stern, 't Zifll' zienereeren» 'lc 'Veel persoonlak hiel goed dot de' Flu p in alle geval [loer de jappers ZO/l stemmen, mor lip I deed me toch iet l e l1~oeten horen dat hij ook niks verstaan Iuul pon hiel die politielee kombin waar dal rle liberalen ni hadden willen (fan meedoen. «Gulle heb! oe interessant willen mol.en» ::(,(,'1'('[11, «als klein purtiike van nimcndul hebt rl'ook 1'('/1.', iets ioillen docnq oetn tl' Men had enkel één punt vergeten, n1. «de Poll». Hij is nu voorbij en de vergaderzaal is weer ruim genoeg. Binnen vier jaar kunnen wij misschien weer enkele angstige ogenblikken doormaken en genieten van de tussenkomst van zéér voorname - doch gewoonlijk onzichtbare provincieraadsleden. Lezers van " VRIJ" uw M Utuali tei t «EIGEN VOORZORG» Sanderusstraat, 38, Antwerpen Tel [ww/ach I O('P olie te trekken. Mor dl' uinkeliers zullen het ni vergeten makker. Ons stemmen zultle ni krijqen» Hoe kunde na aan zo 'ne mens vertellen da! «e11 parii] heel wal moed moei he bbp n oe m l eqe n iel te! stemmen, mannier z'liec] qoed 1I.;('etdat de grote massa er toch niks van zal oerstaan en dat ze dus heel qroo! risik(; loopt (Jem: kiezers te verliezen. Du:«'t' geen dat mi'; deqoeieerd' in de::tl wereld zie, da's dal wannier moroen 'nen INt/cr terug moest oepstaan. ze d'r weer otlem au] ochter loepen mei hunne mond heel qroot open van bewondering. De massa is lomp en de socialisten en [apper«we/en hel mor al te qoed, alleen uii] willen de I'('/'- statuliqet: uithanqen en hef algemeen ')('- lang oeur ons eigenbelang laten 1WllZ. Mor da's na genoeg serieus :,/esproken voer val/daag, ik zou alleen willen meten wat ik aan ons Nie moet mijsmoken als de noqelenmarkt er niet meer zal staan 's zondags. Ze riekt natuurlak oek wel aan menen aassem do'lc een klein oem~veqgeskl' hel, qemaakt oen» naar huis te komen, mor enfin 'k breng heul' elke kier iet mee. Ze kan d'r wel ni ueul mee doen mor ;:'i.ç er toch elke keer bli] ma. Ileur tafel.~( hliif zit vol met messeslijpers. do ze no peners, gqwtenteerde middelties tegen cksteroqen.motten, mieren. netplakken en Iumbaao, En van onder in ons kle erklcast hen' ik nog itnel] kisten sicaren [Jan zes [aar aeleden. Ze zijt: nog cdtîid enen groen als, dett eersten. dag mor ik moel :eggen da'k :'0011 nen hele sneeiele nrij«hel, aekochti)«!vo.<; trouurens die zelfden daq da'lc die tic tuluizend schrermrskens gekocht heb. Ik maak me.zel] natuuriiik niks iriis. ik toce! (lek do'lc in de ualies zijn 1(":::('[ deur die verkopers van de markt. mor 't Iran Ine ni schil!r 'lc hel, ('I' m'n lol aan qeliad, 'Ie Zou uiel eens willen zien wat een qezichi dat die «middenstanders» zullen trekken als ze deur ons rode en qele chochalist en tot staaisbediendelcee znlîetr gemokt zijn. Als ze zullen moeten oerkonen waf de Staat wilt. aan de oriis dat de Staat wilt "/1 uianneer dat de Stoot wilt. Ze zullen nor; wel eens terug denken aan dat klein tu.ddenartiike van de liberalen dat helemaal alleen in de Kamer de moed had oe.m ncur HUN uri jheid te nechien, 5

8 6 Nu de wetgevende verkiezingen voor de deur staan is het nodig de jeugd te wijzen op hun kiesplicht. Zij die naar de stembus opgeroepen worden moeten het als een eer beschouwen te mogen deelnemen aan een zó gewichtige zaak. Inderdaad, de gevolgen van een verkiezing zijn zó belangrijk voor de toekomst van het land, dat de jeugd er zich dient aan te interesseren. De jonge kiezer moet er zich 'rekenschap van geven dat de tijd gekomen is om mee te beslissen, om een eigen standpunt in te nemen, om een partij te kiezen. Onze jongeren die, meer dan wie ook, naar vrijheid streven - vrijheid van oordeel vooral - horen thuis en kunnen zich slechts op hun plaats voelen bij ons, liberalen. Inderdaad, wat verwachten zij van een aansluiting bij de socialistische jeugd, waar ze bepaald niets in te brengen hebben tegen de beslissingen van de leiders of, erger nog, bij de katholieke jeugdgroeperingen, waar ze aan een ijzeren tucht zijn onderworpen en slechts mogen oordelen binnen de grenzen door het geloof toegelaten? Waar blijft dan, jongeren, uw persoonlijke vrijheid? Uw vrijheid om te oordelen zoals ge dat zelf wilt, uw vrijheid om te handelen naar eigen mening (zonder aan de vrijheid van een ander te tornen), uw vrijheid om er eigen principes en opvattingen op na te houden, uw vrijheid om te denken naar eigen geestesve:mpogen? Vrijheid is bij ons, liberalen, geen banaal woord, want vrijheid - dat beseffen wij - is noodzakelijk. Zij wordt echter de kop ingedrukt door de dictatuur van onze socialistische tegenstrevers en door de enggeestigheid van de aardse vertegenwoordigers van de Kristelijke leer, die geen recht hebben op persoonlijke vrijheid en op vrijheid van denken. Jongeren, gij die vrij wenst te zijn en uw vrijheid wenst te behouden, gedenkt dat alléén de liberale partij u deze kan verzekeren, want onze partij is gebouwd op vrijheid en vereert JONGEREN LIBERAAL STEMMEN, IS ljw PI~ICHT door Victor Van Steerthem de vrijheid als een der grootste betrachtingen van de menselijke ziel. Zij is de enige partij trouwens die haar programma opbouwt in overleg met hare jeugd, waar de jeugd dus medezeggenschap heeft. De «oude» liberale partij heeft sinds lang ingezien dat plaats dient geruimd ten voordele van de jongeren en die jongeren, zij die met open vizier voor hun ideaal - uw ideaal - gestreden hebben in de loop der laatste jaren, verdienen uw steun en moeten u de overtuiging brengen dat de plaats van een waardige jeugd bij de liberalen is. Tijdens hun laatste congres te Mechelen hebben de liberale jongeren de toestand van het land onderzocht en vooral die problemen besproken die de jeugd aanbelangen. De resoluties werden vervolgens aan de partijleiding overgemaakt die er, ongetwijfeld, rekening zal mee houden bij het opstellen van het kiesprogramma. Welke zijn deze problemen? Ik neem woordelijk de tekst over van het verslag, zoals verschenen in het Inlichtingsbulletijn van het Nationaal Verbond der Liberale Jeugd van België : «De jonge liberalen hebben bevestigd dat zij de bescherming van de kleine en middelmatige onderneming - waarin zovele jongeren hun brood moeten verdienen - als één hunner bijzonderste opdrachten beschouwen. Deze taak zal slechts kunnen verwezenlijkt worden dank zij een doortastende kredietpolitiek en het invoeren van een degressieve preferentiële rentevoet inzake maatschappelijke bijdragen. De jonge liberalen hebben zich ook ten stelligste verzet tegen de ontwerpen van nationalisatie van de mijnen of van iedere andere sector van de economie, terwijl zij terzelfdertijd eisten dat alle nuttige maatregelen zouden getroffen worden om de economische concentraties en het oprichten van monopolies, die in feite beperkingen meebrengen aan de productie, te beletten. Wat het onderwijsvraagstuk en dat der we-

9 tenschappelijke en technische vorming der jonge generaties betreft, heeft het Nationaal Verbond der Liberale Jeugd de verbintenis op zich genomen haar beste krachten aan te wenden om van de democratisering van het onderwijs, van de bevordering, in hoofdorde, van het Middelbaar en Technisch Onderwijs en van de oprichting en uitbreiding van substantiële studiebeurzen f'en concrete werkelijkheid te rnaken. Ons Congres heeft tevens de mening uitgedrukt dat de' door de Regering getroffen maatregelen om de rentabiliteit van de landbouw te verbeteren moeten opgevoerd worden en dat vooral de toegang tot het beroep voor de jonge landbouwers moet vergemakkelijkt worden door technische bijstand ; leningen tegen verminderde rentevoet en andere rechtstreekse zowel als onrechtstreekse middelen. Gans in het bijzonder werd de nadruk gelegd op de noodzakelijkheid de belastingen ten gunste van de jonge gezinnen te verminderen en op de sociale plicht die op allen rust met hernieuwde kracht de strijd tegen de krotwoningen tot een zegevierend einde te brengen. Als jongeren hebben wij de inspanningen van onze liberale minister van Justitie, de heer Lilar, strekkend tot een hernieuwing van de methodes van behandeling van het vraagstuk der jeugddelinkwentie toegejuicht en de wens uitgedrukt dat onverpoosd zou verder gewerkt worden aan de hervorming van de wetgeving inzake de emancipacie van de gehuwde vrouwen aan de hervorming van de huwelijksvermogenstelsels. Wat de militaire vraagstukken betreft hebben wij een vooruitstrevende positie ingenomen: wij zijn voorstanders van de afschaffing van de militaire dienstplicht en van de oprichting van een beroepsleger, waarvan de leden een billijke bezoldiging zouden ontvangen. Tenslotte hebben wij verreikende voorstellen ingediend, met het oog op de reorganisatie van de structuur onzer Uitvoerende Macht, - zoals de instelling van het «Staatssecretariaat», de oprichting van een «Staatssecretariaat voor Europese Aangelegenheden» - met het enkel doel de werking ervan doeltreffender te maken en deze aan te passen aan de evolutie van onze tijd». U ziet, jongeren, geen probleem dat u aanbelangt werd verwaarloosd. Al deze vraagstukken werden voorgebracht en verdedigd door strijders die er een gewetenszaak van maken, door liberalen, door liberale jongeren. Zij houden rekening met uw problemen, met uw verzuchtingen. Zij verdienen uw waardering. Steunt dus die mensen die het goed menen met de jongeren, die de jongeren een levenskans geven. Gen twijfel: DE JONGEREN STEMMEN LIBERAAL 1. ~~~ ; ~-~-~ -~-~-~ 7

10 Middenstanders 13urgerij Leest : Gij hebt een eigen zaak! Gij hebt, spaargeld, huis of grond! Slechts vrije economie kan Uw bezit verzekeren. DE LIBERALE MIDDENKLASSE STRIJDBLAD voor de verdediging van Uw belangen Abonnement : 25 Fr. per jaar Te storten op p.c.r van «Belgische Liberale Middenklasse» te Antwerpen

11 SCHIJNWERPER OP. De Belgische Middenklasse Liberale Wij hadden het groot genoegen uitgenodigd te zijn door de voorzitter van de B.L.M. op de receptie ter gelegenheid van de geboorte van hun tijdschrift. Dit genoegen was veelzijdig daar wij ons niet enkel mochten verheugen in een perfekt georganiseerd buffet (de middenstand weet uitteraard hoe zo iets moet zijn) doch wij waren ook zeer aangenaam getroffen door het dynamisme en de jeugdige moed die van het geheel uitging. «Vrij» is de ambassadeur van de jeugd, wat niet wil zeggen de spreekbuis van de snotneuzen. Wij zouden graag meer actie en meer vuur in onze partij willen zien en wij juichen dan ook telkens hartelijk toe wanneer wij mensen ontmoeten die onze zienswijze delen. Reeds aan de ingang van de feestzaal Cecil op de Meir hing een groot bord dat door iedere voorbijganger MOEST gezien worden. Verder was de spreekbeurt gehouden door advokaat VAN PEETERSEN, de plaatselijke voorzitter, ontdaan van alle sentimentele of romantische bombast waarmee vele politieke sprekers telkens menen te moeten uitpakken. Zijn dank aan zijn medewerkers, de H.H. M. Van Looy (onze collega), Sellicaerts, Verdijck, Brans, Van der Auwera, was oprecht en wij begrijpen maar al te goed dat hij zijn strijdmakkers van het eerste uur naar waarde weet te schatten. Wij verontschuldigen ons indien wij niet alle namen hebben onthouden, de dagbladen gaven reeds de volgende dag hiervan de juiste lijst. Onze bedoeling is niet een «verslag» uit te brengen, wij willen méér. Wij willen wijzen op de onschatbare waarde van steunende leden als een Deschamps, wij willen drukken op de noodzakelijkheid van de verdediging van de middenstand door onze partij, wij willen de beste gelukwensen overmaken aan onze jonge zuster en willen juichen omdat een schaar sympathieke partijgenoten elkaar hebben gevonden en samen trachten het LIBE- RALISME een sport hoger te brengen. Terwijl de massa geboeid wordt door Russische en Amerikaanse Spoetniks.heeft zij amper belangstelling voor een Britse uitvinding van veel grotere waarde. ZETA In technische termen uitgedrukt betekent dit : de controle van de thermokernenergie of fusie. Ziehier wat Sir John Cockroft, lid van het Britse bestuur van de Kernenergie en gewezen directeur van het Centrum voor Atoomonderzoek te Harwell hierover te vertellen heeft : De geleerden spreken reeds sedert lang over de fusie. In het Cavendish laboratorium hebben wij vijf en twintig jaar geleden ontdekt dat de zware waterstofkernen, wanneer zij aan een zeer hoge voltage werden onderworpen, zich konden verenigen of samensmelten met andere kernen van zware zuurstof om helium te vormen, aldus tijdens het proces atoomdeeltjes vormend. Wedijver met de sterren. Wij weten dat een gelijkaardig proces de energie en de warmte der sterren verschaffen en de geleerden koesteren sedert lang de ambitie met de sterren te wedijveren en in de laboratoria zulke hoge temperaturen te verwekken dat nuttige energie kan worden geproduceerd door middel van reactoren. Het is in de Zeta machine dat de prestatie plaats had, die vandaag de belangstelling trekt van de wereld der wetenschap. Er werd een temperatuur bereikt van niet minder dan. 5 miljoen centigraden hetzij ongeveer het derde van deze die in het centrum van de zon heerst. Men is erin geslaagd deze temperatuur gedurende enkele duizendsten van een seconde te handhaven. Nu wordt er natuurlijk reeds gedroomd over de mogelijkheden die in al deze energie geborgen zit, maar wij moeten voorlopig nog met onze twee voeten op de aarde blijven staan. Wij staan nog maar aan het begin van een lange weg (wat trouwens ook het geval is met de Spoetniks). Zeta = Zero Energy Thermonuclear Assembly. Thermonucleaire samenstelling nul, omdat de energie die men vandaag uit het toestel haalt EEN MILJOENSTE VAN EEN MILJOENSTE van de energie is die men erin moet plaatsen. Wij staan dus nog in het eerste stadium. Indien wij de temparatuur van 5 miljoen centigraden tot 25 miljoen opvoeren zullen wij de energie misschien een miljoenmaal verhogen, en indien wij ze tot 100 miljoen graden kunnen opvoeren zouden wij bijna evenveel energie produceren als wij er in deze operatie uitgeven. Spoetniks en andere pampelmoezen brengen ons misschien nog eens naar de maan, maar weet u wat Zeta ons kan brengen? Een onuitputtelijke bron van brandstoffen : GEWOON WATER! 9

12 10 Eurafrica. Marseille Kruispunt van twee mensenstromen die mekaar stilzwijgend voorbijgaan. De ene van Noord naar Zuid. 'Jan Frankrijk naaf Algerië. Franse soldaten die het expeditieleger van de Republiek in zijn strijd tegen de Algerijnse rebellen gaan versterken. De anderen van Zuid naar Noord, van Algerië naar Frankrijk. Jonge Algerianen die in Frankrijk werk kornon zoeken om hun familie thuis het hoogstnodige te kunnen opzenden om in leven te blijven. Zij komen de plaatsen innemen die de jonge Franse soldaten hebben opengelaten. De twee stromen kruisen mekaar nu al iaren. Zij zijn als de symbolisering van dat alles overschaduwend feit dat de zinneloze Agerijnse moordpartij, trots alles, niet kan verdoezelen : Frankrijk en Algerië hebben mekaar nodig. Algerië heeft Franse kapitalen, en hulp nodig om zijn miljoenen arme moslems die op de rand van de hongersnood leven; het bestaan te verzekeren en het wellicht eens te verbeteren. Algerië heeft de Franse arbeidsmarkt nodig om er het geld te komen verdienen dat men thuis in het dorre Afrika niet vinden kan. Tot Algerianen werken in Frankrijk. De Franse regering geeft per jaar ongeveer miljoen Belgische Frank aan Algerië uit. Geen enkel land ter wereld kan deze Franse arbeidsmarkt of hulp vervangen en zeker Nasser en zijn Groot-Arabië niet. De Franse Republiek heeft echter ook Algerië nodig en wel voor zijn grondstoffen, waarvan de Saharapetroleum enkel maar de meest spectakulaire is. Wanneer zal het gezond verstand bij Fransen en Algerianen de bovenhand krijgen over eng nationalistisch fanatisme? I ndië en I ndonesië, of een Les in De Nederlanders zijn nu niet alleen politiek maar ook economisch van de kaart geveegd in Indonesië. Hun plantages, transportondernemingen, handelsmaatschappijen en industrieën.werden doodeenvoudig bezet door de Indonesische arbeiders. opgeëist door de regering van Djakarta. Van een schadevergoeding werd nog niet gesproken en zelfs als de Indonesiërs accoord zouden zijn iets te geven, zou dit in de huidige chaotische toestand van dit praktisch op niks uitdraaien. Nederlandse bedrijven verloren hun kapitaal, Nederlanders verloren hun broodwinning. Wij beleven de totale liquidatie van een groots en oud koloniaal rijk. Geheel anders is de toestand der Engelsen in Indië. Zij gingen in volle wereldoorlog met een gracieus gebaar uit eigen beweging uit Indië weg. Waarschijnlijk maar enkele jaren vooraleer zij er minder gracieus buiten gestampt zouden worden. Maar Indië en Pakistan bleven in de Commonwealth, in de sterling zone, binnen de tariefwal van de Imperial Preference. Er waren nog nooit zoveel Engelse zakenlui in Indië als nu, de handel heeft nog nooit zo gebloeid als nu. Geen kwade zaak alles bij mekaar : de Engelsen zijn niet meer verantwoordelijk voor het voeden en kalm houden der Indische massa's en toch bleef Indië in de Engelse invloedsfeer. Business as usual maar zonder nare politieke complicaties. Met Engeland overal in de uitverkoop (zie ook Ghana, Siera Leone, Singapore, Malaya, Nigeria enz.), met Nederland virtueel uitgeschakeld blijven er nog maar drie belangrijke en overwegend koloniale mogendheden : Frankrijk, Portugal en België. Het Groot Vlaams Dagblad De Nieuwe Gazet Korte Nieuwstraar, 28, Antwerpen - Telefoon

13 EXOTISCH STANLEYSTAD... Audrey Hepburn en der Oost Provincie Stilte, er wordt gedraaid... wie zou ooit hebben durven geloven dat deze klassieke waarschuwing van de cinema-studio's op zekere dag zou weerklinken in het hart van Congo. Fred Zinneman, regisseur van «High neon» en van «From here to Eternity», heeft Stanleystad uitgekozen voor het draaien der Afrikaanse tonelen van «De geschiedenis van een non», film geïnspireerd door het leven van een Belgische kloosterzuster ; het boek is een van de best-sellers in de Verenigde Staten. Stanleystad heeft deze grote regisseur weten te bekoren door haar nog onberoerd tropisch karakter, waar de weelderigheid van de plantengroei een tegenhanger is van het modernisme van de Europese stad. De opnamen zullen nog deze maand bezin. nen. De volledige groep, met filmster Audrey Hepburn, zal meer dan 80 personen omvatten. De heer Zinneman, Amerikaans burger, is nochtans van Oostenrijkse oorsprong, en heeft dus een Europese vorming genoten. Dit verklaart ongetwijfeld waarom hij zo angstvallig de juiste sfeer zoekt, het karakteristieke detail. Het strekt hem tevens tot eer dat de film niet zal worden ontsierd door de eeuwige inlandse dansen of wat er moet voor doorgaan en de zogezegde tovenaars, evenmin als men de beschilderde krijgers zal te zien krijgen, die er volgens Hollywoodse conventie bij te pas komen, telkens het om een zogenaamde Afrikaanse film gaat. De heer Zinneman zegde ons : «Ondanks al de nederigheid van Dokter Schweitzer, die deze publiciteit zeker niet heeft gewild, stelt men zich in Europa en Amerika maar al te gemakkelijk voor dat hij, onder de blanken die in de tropen leven, het einige vcorbeeld is van onbaatzuchtigheid zijn medemens. en liefde voor Na Belgisch-Congo te hebben bezocht en doorkruist. kan ik u verzekeren dat er honderden dokters Schweitzer zijn. De film die ik zal draaien, zal een film vol menselijkheid zijn, een psychologische film. Ik zou de geestelijke en lichamelijke verlatenheid willen beschrijven, waarin de inlandse bevolking was gedompeld vóór de komst der Europeanen haar lot kwam verlichten en tevens de nadruk leggen op de waardige houding ten overstaan van het leven die deze volkeren wisten te behouden niettegenstaande het dagelijks contact met het lijden. Ik bezocht een leprozerij. Daarin ligt voor ons een les besloten. Een les die tot uiting komt in de dappere houding van deze ongelukkigen en in de zelfverloochening van degenen die hen verzorgen. «A nun's story» zal geen exotische film zijn, 80 filmartisten overornpelen hoofdstad 11 «Er zijn honderden dokters Schweïtler in Belgisch Congo». maar, naar ik hoop, een menselijk document dat diegenen die in Afrika slechts een reservaat zien voor jacht en folklore, zal doen nadenken». Anderzijds maakt een grote Amerikaanse firma zich klaar om «Les racines du ciel» te draaien, naar de beroemde roman van Romain Garry Een van de meest spectaculaire taferelen zou opgenomen worden in een jachtkamp van de Oostprovincie. Dit alles belooft heel wat leven te brengen in Stanleystad en moesten je inwoners van deze stad enigszins aanleg hebben tot opschepperij dan zouden ze kunnen zeggen : «Leopoldstad is de bestuurlijke hoofdstad, ja! Elisabethstad is de hoofdstad van het koper, wellicht, doch wat betekent dat alles in vergelijking met Stanleystad, de Afrikaanse fiimhoofdstad...». Had de grote ontdekkingsreiziger H.M. Stanley, die nu ongeveer 75 jaar geleden ontscheepte op de oever van de stroom, in dit gearabiseerde dorp «Kisangani», zich dit ooit durven voorstellen? Enkele avonden geleden bevonden wij ons op de oever van deze stroom, waarvan de historische wateren de legendarische Bula-Matari hebben gedragen. De tamtams weerklonken geheimzinnig over de kolkende wateren. Men zag in de verte het profiel van de lange prauw van de Wagenia chef en de prachtige eenheid van beweging van de zowat 60 roeiers deed denken aan een reusachtig zeemonster, steigerend aan de wateroppervlakte. Zij waren de stroomversnellingen overgestoken met de kleinzoon van Bula-Matari. De heer Richard Stanley, die met zijn 3 gezellen, 75 jaar later, de weg volgde die door zijn voorvader gebaand werd. Per prauw van uit Ponthierstad vertrokken, kwam hij nu te Kasangani toe, na twee lange dagen varen. De zending Stanley had Albertstad bereikt op 31 Oktober om de reisroute te volgen van de expeditie van H.M. Stanley van Zij moest Ponthierstad bereiken op 24 November en Stanleystad op 27 November. De nieuwe expeditie bezocht de grotten van Songa nabij Wanie-Rukula, waar, volgens het reisdagboek van Stanley, de naam van de eerste expeditie evenals de datum 19 Januari de rots werden uitgehouwen in De heer Richard Stanley kon echter geen spoor meer terugvinden van dit opschrift dat op heden zijn. door de plantengroei moet overwoekerd Vóór zijn vertrek naar Leopoldstad, met de boot die de dienst op de stroom verzekert, deed de heer Richard Stanley ons volgende verkla-

14 12 ring : «Voor de meeste bewoners van de Oude Wereld, doet het woord «Congo» alleen reeds, het beeld oprijzen van een onder-ontwikkelde streek, overdekt met tropische plantengroei, en badend in een gloeiende, onverdraaglijke hitte. En nochtans, hoe verkeerd is deze mening, De tekenen van een ultra-moderne evolutie, die de vruchten zijn overal zijn van een vooruitziende zichtbaar. politiek, Toen ik de grens van Congo overstak, werd ik getroffen vaart. door de sfeer van rijkdom en wel- Deze welvaart komt niet alleen tot uiting in de standing van de Europese bevolking, doch ook in het levenspeil van de inlandse bevolking, die het voorwerp schijnt uit te maken van de beste zorgen vanwege het bestuur». Stanleystad en de Oostprovincie genoten nog de eer het bezoek te ontvangen van de Provinciegouverneurs van Luik, Luxemburg en West- Vlaanderen. In de loop van gemoedelijke, hartelijke bijeenkomsten, bracht ieder van deze hoge personaliteiten aan de Waalse en Vlaamse gemeenschappen de groet uit het vaderland. De heren Vaneek en Pevee, bekende reporters, onderscheidelijk van het dagblad «Le Soir» en van de «Pourquoi Pas?», waren eveneens in de provincie te gast, en, wij zouden het haast vergeten, de grote Sinterklaas, bezoeker van één dag, is de brave kinderen komen belonen. Wij woonden een feest bij dat te zijner ere door (Ie scholen werd ingericht. De kleine zwarte leerlingen lieten zich niet bidden om het bekende liedje in te zetten, gewijd aan de Patroon van de schooljeugd. Het is een aardige Belgische gewoonte die wij met genoegen ingang zien vin. den bij de Congolezen. Veel later zullen zij zich met vertedering de ontroering van hun jong hart herinneren, ten overstaan van terie van de grote Heilige. het mooie mys- Benevens het bezoek van deze gezanten uit E.ur~pa en uit de hemel, hadden er in de provinere geen ophefmakende gebeurtenissen plaats. Gelukkige mensen hebben geen geschiedenis", Er werden nochtans twee opvallende inwijdingen gedaan. Deze van het F.P. Ketele-kamp en deze van de nieuwe gebouwen van de Spaarkas. Het Ketele-kamp is een modelkamp waarvan de moderne gebouwen, in heldere kleuren g'~_ schilderd, niets meer gemeen hebben met de naargeestige kennen. kazernes die wij in Europa nog Dit kamp draagt de naam van een Congolese held, sergeant Ketele. Tijdens de campagne werd hij gewond en door de Duitse troepen gemaakt. krijgsgevangen Toen hij herstellende was, stelden zijn vijanden hem voor de keuze chening van België. : de dood of de ver loo- Hij antwoordde : «Ik ben in dienst van de Belgen, en ik blijf heb>. Aldus verkoos hij te sterven. Hij werd gefusilleerd op 20 November De nieuwe installaties van de Spaarkas werd in gebruik genomen in aanwezigheid van alle Europese en inlandse personaliteiten. Doch deze inwijding had meer te betekenen dan een mondain «event». Zij was het bewijs van de inspanningen die werden gedaan om de inlanders tot sparen aan te zetten. Een bewijs tevens van een evolutie in de houding van de Congolezen ten overstaan van de eisen van de beschaving. De plaatselijke directeur, de heer Duchamp, heeft de nadruk gelegd op dit gelukkige resultaat toen hij verklaarde : «Het sparen, natuurlijke school van de karaktervorming, ligt aan de basis van alle beschaving en zonder dat is het niet mogelijk de levensstandaard van een ieder te verbeteren». Op de drempel van het nieuwe jaar, heeft Stanleystad zich voorbereid op het Kerstfeest. De kerstmis van Mozart werd uitgevoerd door de zangers van het Ivoren Kruis, op het kerkplein stroom. voor de kathedraal, tegenover de oude Eens te meer heeft de heerlijke levensboodschap ons de komst van een nieuw jaar aangekondigd, dat, evenals de andere, een steen zal bijdragen tot de opbouw van dit prachtige land. Uitgegeven door de Voorlichtingsdienst van het Gouvernement Generaal van Belgisch-Congo te Leopoldstad. Wiel's - MINS WIELEMINS Depot Antwerpen 12, Pacificatiestraat Tel

15 us«u dat? God de vrouw het laatst heeft geschapen omdat hij geen raadgevingen wou krijgen terwijl hij de man schiep? Een straaljager in één uur meer brandstof gebruikt dan een auto die km aflegt? Een walvis (voornamelijk de Blauwe Vinvis) een lengte van 30 meter kan bereiken. Zijn tong alleen weet kg, ongeveer het gewicht van 50 mensen. Zijn totaal gewicht ± 100 ton bedraagt. Zo een beestje in de soep zou wel smaken! Een lintworm, die in de dunne darm van de dieren leeft, een lengte van 26 meter kan bereiken. Gelukkig dat hij bij de mens maar een lengte van 7 tot 8 meter bereikt. Toch moet het niet aangenaam zijn gratis kost en inwoon te verschaffen aan zo een lief diertje. Een hectare beukenbos op één zomerdag 25 tot 36 duizend liter water uit de grond opneemt? Wanneer iemand geld leent tegen 4% en het uitleent tegen 6%, hij 50% winst maakt? ' Een paling, een vis, zich van 8 tot 10 km over het land kan voortbewegen. Dit gebeurt wanneer de paringstijd is aangebroken. Het zeer gemakkelijk is het bier drinken te laten. Ik heb het reeds DUIZEND maal gedaan. Er in Zuid Amerika, in de Amazone stroom, elektrische vissen leven, namelijk: De Gynnatus Aan het uiteinde van de staàrt dragen ze een elektrisch orgaan, waarmee zij hun prooien verlammen en zelfs kunnen doden. Voor de mens zijn deze ontladingen niet dodelijk, maar toch zou ik niet graag zo een visstaartje vastnemen. De Russen een tweede aardsateliet in de ruimte hebben geslingerd, en dat de Amerikaanse geleerden het RONDE WIEL hebben uitgevonden, dat voor vredesdoeleinden zal toegepast worden. Met deze revolutionnaire uitvinding laten zij de HOMO SAPlENS allicht enige jaren achter zich!! John James Audubon de vader van de moderne vogelleer - door VERUS 1. - John James Auûubon is van Franse afkomst. Zijn vader was een zeekapltein die geboren werd te Sables d'olonne, Hijzelf werd te Haïti geboren rond 1780 tijdens een del' lange relzen van zijn ouders. Deze laatsten kwamen terug naar Frankrijk in 1789 en wilden van hun zoon ook een zeeman maken. Ze ZOIl den hem naar de zeevaartschool waar h ij echter niet lang bleef. De zee kon hem niet boeien Xa de revolutie vestigde zijn vader zich iu de Verenigde Staten waar hij een Iandbouwondernemtng kocht. Dat gebeurde In 180:1en het bleek vlug dat het leven op het land de toekomstige naturalist meer aantrok dan het hunteren van de sextant. De ouderhoeve lag nabi] Phlladelphia (Pennsylvania) in een streek waar overvloedig wilde vogels Ieefden- Zijn aanleg voor tekenen en zi.in liefde voor de vogels maakten van hem een bekwaam vogeltekenaar Hei daaropvolgende jaar probeerde lri] voor de eerste maal een wilde vogel, de kievit, te ringen. nu wenste de uttwijktngsmethoden van die vogels te bestuderen en maakte een dunne zilverdraad aan de poten van enkele jongen vast. In de daaropvolgende lente zag hij twee van deze geringde vogels in de str-eek terugkomen.

16 14 SOCIALISTEN EN MIDDENSTAND Op Vrijdag 31 Januari 11.kochten wij «Volksgazet». Wij wilden weten wat het socialistische partijblad te vertellen had over de kamerzitting van Donderdag 30 Januari. Eerst dachten wij dat zij pr helemaal niets gingen over vertellen, daar op het eerste blad NIETS stond over de «dienst» die zij aan de middenstand bewezen hadden. Eerst op blz. 6 werden een twintigtal lijnen aan het debat gewijd. Behalve een zeer ruwe schets van het debat en de stemming, waar praktisch geen komment.aar bij te pas kwam, vindt men toch een verklaring vanwege de heer Buset betreffende de reden van zijn onthouding. Buset, de man die twee weken na de vorige verkiezingen wist te vertellen dat de socialistische partij de partij van het proletariaat was en bleef, heeft de toestand in Engeland opgehemeld. Hij heeft de «sociale en familiale voordelen» vastgesteld van de voorgestelde regeling. Als Max Buset ons het Brits systeem wil opsolferen, menen wij toch dat vele zijner «prcletariers» niet helemaal met hem zullen akkoord gaan. Wij ZIen al onze brave Belgen al thuis blijven op de «Dag des Heren», geen café, geen 4. - In 180;) trad hij in het ftu welijk. Hij verliet de hoeve van zijn oudel's en waagde zijn kans in een hundelscndernemlng te Xew Vork. Hi] kende echter geen vreugde in zijn nieuw beroep. Hij ver-n-ok nam' Kentucky, werd hestuur-der van een meelfubr-lek en kon de studie van dl' wilde fauna voortzetten als een hohhy. ZUn ideaal!leed hem echter' vlug de prncf lsr-he kant van het Ieven vergeten en de molens gingen ten gronde Van zijn echtgenote ontving hij gelukkiglijk grote moa-ele steun. Zij zette hem aan zijn werk voort te zetten, ter-wijt zij aan de arbeld ging om de familie financieel recht te houden. Aurlubon vertrok nam' wilde nog weinig geëxploreerde streken gewapend met penselen en plulmen- Dagen achtereen was hij weg en dikwijls moest voetbal, geen bioskoop en geen plezier. Alleen zéér vroom rusten en denken aan zijn goddelijke plichten. Zou kameraad Buset zich bekeerd hebben? 'T KAN KEREN! De «jonge» socialistische partij heeft als kopman op de lijst voor de aanstaande verkiezingen (voor de Wetgevende Kamers) Kamille Huysmans. De «oude» liberale partij hoeft als twee kodmannen Frans Grootjans en Fernand Boey die samen nog geen tachtig tellen I I De Standaard van 5 Febr : «Geen boni op de begroting van 1958». De heer Liebaert zei : Het boni dat in het vooruitzicht werd gesteld werd gedeeltelijk aangesproken voor onvoorziene financiële verplichtingen ingevolge een verslechting in de economische toestand van het land. Maar mijne heren vergeten wij niet : 1) dat het niet helemaal opgebruikt is ; 2) dat het gelukkig is dat het er was om te kunnen gebruiken ; 3) dat wij ver zijn van de.1: miljard mali van de voorganger van de neer Liebaert. hij honger lijden omdat hij het weinige dat er t!tuis was niet wou meenemen. H. - Met zijn paard legde hij honderden mijlen af tlooeheen moerassen, weilanden en oerwouden. Hl] had (Ie hartstocht VOO1' het realisme waarvan trouwens zi,in schetsen de getuigen zijn. De onderwerpen worden steeds in hun natuurlijke omgeving en hun gewone houdingen weergegeven. Om dergellfk werk uit te voeren was een bijna bovenmenselijke dosis geduld nodig, 7. - Op een van zijn reizen ontmoette Audubou de vermaarde Daniel Boone, de man die alle wegen naar de Ohio en de MiSsisshmi kende. Boene bracht hem in woudstreken waar de jonge natnralist wilde vogels ontdekte die tot dan toe volledig onbekend waren.

17 . De specialist der auto verzekering - JACQ. VERDYCI( Jr ALL E Hypotheken VERZEKERI NG,EN Kredieten St Rochusstraat 174, D~eurne-Antw. S. - Om in zijn levensonderhoud te voorzien "eh llderde Audubon portretren tegen v ijf dollars per "tuk, zo kon hi.i van tijd tot tij;! geld naar zi.in vrouw zenden. In 1820 werd hij door het nieuwe Museum \001'.\'atuurwetenschappen van Cincinnati als dierenopzettel" aangesteld. En zodoende kreeg hl] voor de eerste maal de gelegenheid vele van zijn tekeningen te publiceren. Tel R!J. - In " 1824, na een nieuwe tocht langs de :\lississippi, besloot hi.i eindelijk.lat zij n arbeid hem ook wel geld zou kunnen opleveren- HU trok naar' Phlladelphia, waar men hem echter de raad gaf naar Europa te gaan, waar Ik studies over natuurwetenschappen veel verder ontwikkeld waren dan in Amerika 'I'enetnde het geld voor de reis te ver zamelen 15 vraag inlichtingen zonder de minste verbintenis Bereken Uw premie zelf Fiscale kracht in P.K. Gcselect ionnccrd tarief 2 P.K. Ui8R Fr. tot 5 P.K. ~'()2;) Fr. van 6 P.K. lat 10 P.K. :~.3(j2 Fr. van 11 P.K. tot 1;") P.K. ~~.7()OF1'. van is P.K. tot 20 P.K. ;t37;; Fr. meer dan 20 P.K. 1.;;2:~Fr. (Citroen 11 ~P.K Fr.): Bromfietsen - 50 cc - Omnium 'Fr. B.V. 270 Fr. voerde Autlubon ver-sclti]- lende werken uit, hi.i werd muztekleruar en gaf ook lessen in tekenen en zelfs in scher-men. In 182{j vertrok hi] tenslotte naar I<~uropa met zijn kostbare tekeningen en werd zeel' gunstig ontvangen te Liver-pool. l\iindel' dan {-én maand later kwam zi.in eerste hoek reeds in de handel. t1. - De r-eeks werken, (Hc verschenen tussen 1827 en 1838 onder de titel «Vogels van i\mel'ika», bevatte 4;J;j gekleurde tekeningen en 1065 levensgrote tekr-n ingen van 489 vogelsoort en, Onder de inschrtjvers telde men talr-ijke leden van gll\'opese kontnkltjke families. Het duurde niet lang of h i] werd overal bekend en hij mocht ;~eggt'n (lat zijn lange stt'i.ill ein'!!'- lijk vr-uchten had afg('" ()/'- pen.

18 16 Voor al Uwe verzel~eringen Wendt U in volle vertrouwen tot de D.V. THEMIS LOUISA-MARIALEI, 2, ANTWERPEN (eigendom der Maatschappij) H.R.A Telefoon : LEVEN - ZIEKTE - ONGEVALLEN - AUTO - SPORTVERZEKERINGEN - LIJFRENTEN HYPOTHEKEN Het vertrouwen van Audubon's echtgenote in de roeping van haal' man en haal' morele steun werden tenslotte vergoed, liet werk van Audubon maak. Kapitaal en reserves: meer dan Fr De specialist in Auto- Moto- Scooter- en Bromjietsverzekering Bijzonder gunstige voorwaarden Snelle en correcte regeling der schadegevallen te sensatie onder de kunstliefhebbers en geleerden van de twee werelddelen, John James l\udu bon overleed in 1851, welnige tijd' na een nieuwe reeks tekeningen van wilde dieren te hebben begonnen. Verenigingen die zijn naam droegen werden overal opgericht met het doel te waken over het beo houd van de fauna die lri] zo had Hefgehad De National Audubon Society groepeert meel' dan tweehonderd vei-entgingen en clubs over de Verenigde Staten verspreid meer dan negen miljoen van haar leden zijn schoolkinderen, die deelnemen aan kampen en onder de leiding van bekwame vogelkenners het Ie ven van de fauna bestuderen Grote reserves werden gevormd, waar de jadlt verboden is en aldus dienst doen als beschermingsooll"d voor wilde H)' gels. Vele dezer dtertjes danken hun leven aan J.J. Audubon en de mensheid dankt aan hem het behoud van een prachtig werk der natuur : de vogel.

19 SUIKER TIENEN BRODENSUIKER KLONTENSUIKER PERELSUIKER GRIES- EN POEDERSUIKER BLOEMSUIKER Eist ze in oorspronkelijke verpakkingen, HUIS MEIRE Ste Kathelijnevest, 24 - A N T W E R PEN Telefoon: Alle schrijf- en rekenmachines NIEUW - TWEEDEHANDS Herstellingen Onderhoud van alle bureel machines Bureelbenodigdheden BUREELltIEUHELEN REBUILT Huur Kopijwerken BIJZONDERE VOORWAARDEN VOOR LEZERS VAN HET MAANDBLAD «VRIJ»

20 Federatie van Vrijzinnige Mutualiteiten van de Provincie Antwerpen met volgende ingerichte diensten Kipdorp, 41, Antwerpen Telc1tlOll : ()J en MUTUALIrrEITEN : in de voornaamste gemeenten van de provo Antwerpen. POLIKLINIEKEN «Mutualistisch Welzijn» v.z.w.d. te Antwerpen, Kipdorp 41. algemene geneeskunde - hart-, zenuw-, vrouwen, waterorganen en kinderziekten; oog-, tanden-, neus-, keel- en orenziekten ; kleine heelkunde ; physiotherapie - massages - huidziekten - inspuitingen; radiografie ; orthopedie laboratorische onderzoekingen. RUST- en VACANTIEOORD «Home Karel Slootmaekers : Koningsbaan, 13, te NIJLEN - tel. 159 voor herstellenden (mannen en vrouwen) : open alle maanden van het jaar behalve in de maanden Juli en Augustus. voor kinderen: open in de maanden Juli en Augustus voor kinderverlof - meisjes en jongens afzonderlijk. voor verlofgangers: op aanvraag - uitgezonderd de maanden Juli en Augustus. INLICHTINGEN: Voor verdere inlichtingen zich wenden tot een liberale mutualiteit.