Inventaris van het archief van de hofstede De Werve onder Voorburg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inventaris van het archief van de hofstede De Werve onder Voorburg"

Transcriptie

1 Nummer archiefinventaris: Inventaris van het archief van de hofstede De Werve onder Voorburg Auteur: P.A. Meilink Nationaal Archief, Den Haag 1930 Copyright: cc0 This finding aid is written in Dutch.

2

3 Huis de Werve 3 I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief...5 Aanwijzingen voor de gebruiker...6 Openbaarheidsbeperkingen...6 Beperkingen aan het gebruik...6 Aanvraaginstructie... 6 Citeerinstructie... 6 Archiefvorming...7 Geschiedenis van de archiefvormer...7 Geschiedenis van het archiefbeheer...7 Inhoud en structuur van het archief...8 Inhoud... 8 Ordening van het archief... 8 Verwant materiaal...9 Beschikbaarheid van kopieën...9 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen...11 A. Algemeene registers B. Stukken van persoonlijken aard...12 Jan van Matenesse...12 Franciscus (François) Halewijn, heer van Watervliet...12 François van Halewijn, heer van Horvettes...13 Jacob Stas van Halewijn, heer van Horvettes...13 François van Halewijn...13 Jacoba Emilia van Halewijn...13 Maria Emilia de la Rivière...13 A.S.T. Brouwer...14 Erfgenamen A.S.T. Ancher-Brouwer...14

4

5 Huis de Werve 5 Beschrijving van het archief B E S C H R I J V I N G V A N H E T A R C H I E F Naam archiefblok: Huis de Werve (Voorburg) Periode: Archiefbloknummer: Omvang: 0,10 meter; 31 inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands Soort archiefmateriaal: Normale geschreven en gedrukte teksten. De Nederlandstalige stukken van vóór ca zijn geschreven in het gotische cursiefschrift, met name in de oud-hollandse klerkencursief. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Hofstede de Werve onder Voorburg Matenesse, Jan van Halewijn, Franciscus (François) van Halewijn, François van Halewijn, Jacob Stas van Halewijn, Jacoba Emilia van Rivière, Maria Emilia de la Brouwer, A.S.T. Samenvatting van de inhoud van het archief: De hofstede De Werve c.a. onder Voorburg was een oud leen van de grafelijkheid. Het archief bevat o.a. akten van aankoop en belening die hebben toebehoord aan verschillende eigenaren van de hofstede in de loop der tijden.

6 6 Huis de Werve Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar Beperkingen aan het gebruik BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Huis de Werve (Voorburg), nummer toegang , inventarisnummer... VERKORT: NL-HaNA, Huis de Werve, , inv.nr....

7 Huis de Werve 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER De hofstede De Werve c.a. onder Voorburg was een oud leen van de grafelijkheid. Zij was in de 13e en 14e eeuw bezit van de De Werve's, in de 15e eeuw sedert den dood van Machteld Hubrechtsdochter van der Werve, vrouwe van Matenesse 1 en echtgenoote van Jan van Heenvliet, bezit van de Matenesse's; tengevolge van het huwelijk van Maria van Mattenesse met Johan van Duivenvoorde kwam het leen vervolgens aan de Duivenvoorde's. In 1597 werd het door Maria van Duivenvoorde, echtgenoote van Pieter Claesz, van Hoorn, aan jonker Werner van Lennip, en door dezen in 1634 aan Nicolaas Verloo overgedragen. Bij gerechtelijke verkoop ging het in 1641 over aan Franciscus Halewijn, in wiens familie het goed tot 1765 bleef. In dat jaar werd het goed door Jacoba Emilia van Halewijn aan haar moeder Maria de la Revière (in derde huwelijk echtgenoote van Anthony Levijn van Pabst) overgedragen. Na den dood van deze laatste droegen de executeurs van haar testament het goed in 1796 aan Jan Brouwer, Abraham Schutt en Theodorus Nanninck over, van wie de eerstgenoemde als leenhouder optrad en in het begin der 19e eeuw eigenaar van de hofstede werd. Het goed vererfde aan zijn oudste dochter A. S. T. Brouwer, gehuwd met den Amsterdamschen koopman Ancher en daarna op haar kinderen. Het leengoed De Werve omvatte in de 17e eeuw "huis en hofstede van der Werve, met boomgaarden, boomen, potingen, graften, cingelen" met 12 morgen lands, alsmede een woning met ongeveer 60 morgen lands 2. In 1647 was door Franciscus Halewijn een tweede grafelijkheidsleen in Voorburg, nl. een woning met 22 morgen land verworven: sedert 1734 werd dit leen in de leenakten voor de hofstede De Werve gelijktijdig opgenomen. De bezittingen werden in 1775 nog door aankoop van circa 2 morgen in de onmiddellijke nabuurschap, geheeten het "houtland" of "susterenland" (nl. afkomstig van het St.-Agnietenconvent in 's-gravenhage) door Maria Emilia de la Rivière uitgebreid. Aan de leenen waren geen heerlijke rechten verbonden. Een groot deel van het bezit was van oudsher in achterleen uitgegeven. Als zoodanige achterleenen worden genoemd: 475 roeden land onder Voorschoten, met het huis ter Wadding: 4 morgen land onder Leiderdorp en Achthoven; 222 roeden land in de Krogt onder Voorburg; een behuizing en timmer-schuur en 106 roeden land in Voorburg (geallodieerd in 1775). Geschiedenis van het archiefbeheer GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER De stukken zijn in 1930 door H. C. M. Brouwer Ancher aan het Algemeen Rijksarchief afgestaan. Het archief is door schenking verworven. 1 De naam Matenes is sedert dien langen tijd aan het huis verbonden gebieven. 2 In de koopakte van 1641 (zie Inv. n. 3) wordt het huis wel als ridderlijke hofstede aangeduid.

8 8 Huis de Werve Inhoud en structuur van het archief Inhoud en structuur van het archief Inhoud INHOUD Het archief, door de bezitters van de hofstede gevormd, is weinig omvangrijk. Uit de 15e eeuw is één akte bewaard (zie inv.nr. 2), overigens zijn het voornamelijk leenakten en renversaalakten uit de 17e en 18e eeuw, welke bewaard zijn. Ordening van het archief ORDENING VAN HET ARCHIEF De archieven zijn geordend naar de personen, aan wie de stukken zijn toegekomen of door wie zij zijn gevormd. De bezwaren, welke wel tegen deze ordening kunnen worden ingebracht, vervallen, waar dit archief door zijn geringen omvang goed overzichtelijk is. Alleen is het register van leenen van de hofstede, hetwelk niet als een persoonlijk stuk beschouwd kon worden, door ons voorop gesteld.

9 Huis de Werve 9 Verwant materiaal Verwant materiaal Beschikbaarheid van kopieën BESCHIKBAARHEID VAN KOPIEËN Verslagen omtrent 's Rijks Oude Archieven (VROA) 1930 (III)

10

11 Huis de Werve 11 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen B E S C H R I J V I N G V A N D E S E R I E S E N A R C H I E F B E S T A N D D E L E N A. Algemeene registers. A. ALGEMEENE REGISTERS. 1 Register van leenen van de hofstede De Werve deel Hierin ook opgenomen copieën van de laatste verleien van leenen, welke in het voorafgaande leenregister opgenomen waren geweest, alsmede akten van allodiatie. - Vóórin een index van de leenen.

12 12 Huis de Werve B. Stukken van persoonlijken aard. Jan van Matenesse. B. STUKKEN VAN PERSOONLIJKEN AARD. JAN VAN MATENESSE. 2 Uitspraak van het Hof van Holland in het geschil met de buren van Voorburg over de verplichting, bij te dragen met de buren in de bede charter 1458 November 27. Het Hof van Holland, uitspraak doende in het geschil tussen Jan van Matenesse, wonende te Voirburch, en de buren van Voirburch over zijn aanslag door de buren in de bede, "niet jegenstaende dat hij als een edelman ende van der Ridderscip dezer lande derzelve zijn eidelheit gebruyckende ende tot allen dachvairden mitten eidelen ende Ridderscip commende ende die helpen houdende, altijt vry ende ongehouden geweest is van eenige bede te gelden off te contribueren metten buyren van Voirburch", verklaart na overweging, dat de buren erkend hadden, dat Jan van Matenesse tot dusver bedevrij was geweest, dat Jan van Matenesse niet gehouden zal zijn met de buren te contribueeren "ter tijt tot dat hij mit beteren rechte daaruyt gewonnen wesen sall", zullende de buren in de principale zaak tegen Jan van Matenesse kunnen ageeren, terwijl het Hof de buren veroordeelt in de kosten, door genoemden Jan van Matenesse gedaan naar taxatie van het Hof. "Aldus gedaen in den Hage opten XXVIIsten dach van Novembris in 't jair ons Heren duysent vierhondert acht ende vijfftich." Oorspr.; geteekent door den griffier mr. Jacob Bossaert. Franciscus (François) Halewijn, heer van Watervliet. FRANCISCUS (FRANÇOIS) HALEWIJN, HEER VAN WATERVLIET. 3, 3.1 Akte van aankoop van het huis en de hofstede De Werve. Met bijlage charter en 1 stuk 3.1 Akte van aankoop 3 Bijlage 4 Akte van beleening door de Staten van Holland met het huis en de hofstede De Werve. Met bijlage charter en 2 stukken 5.1, 5.2 Renversaalbrieven voor de beleening met 4 morgen lands onder Leiderdorp en Achthoven. 1663, charters Akte van insinuatie tot verheffing van het leengoed onder Leiderdorp en Achthoven stuk 7, 7.1, 7.2 Renversaalbrieven voor de beleening van 475 roeden lands en het huis Ter Wadding onder Voorschoten. Met bijlage 1670, 1687, charters en 1 stuk 7.1 Charter, Charter, Stuk, Renversaalbrief voor de beleening met een woning en 21/2 morgen land onder het gebied van De Werve charter

13 Huis de Werve 13 François van Halewijn, heer van Horvettes. FRANÇOIS VAN HALEWIJN, HEER VAN HORVETTES. 9, 9.1 Akte van beleening door de Staten van Holland met het huis en de hofstede De Werve. Met bijlage charter en 1 stuk 9.1 Akte van belening 9 Bijlage 10 Akte van beleening van Franciscus Pauw met 222 roeden in de Krogt onder het district van De Werve. (Concept.) stuk 11 Akte van beleening van den heer van Zuylichem met een woning en 21/2 morgen lands onder Voorburg. (Concept) stuk Jacob Stas van Halewijn, heer van Horvettes. JACOB STAS VAN HALEWIJN, HEER VAN HORVETTES. 12, 12.1 Akte van beleening door de Staten van Holland met het huis en de hofstede De Werve en een woning met 22 morgen land onder Voorburg. Met bijlage charter en 1 stuk 12.1 Akte van belening 12 Bijlage François van Halewijn. FRANÇOIS VAN HALEWIJN. 13 Acte van beleening door de Staten van Holland met het huis en de hofstede De Werve en een woning met 22 morgen land onder Voorburg charter Jacoba Emilia van Halewijn. JACOBA EMILIA VAN HALEWIJN. 14 Akte van beleening door de Staten van Holland met het huis en de hofstede De Werve en een woning met 22 morgen land onder Voorburg charter Maria Emilia de la Rivière. MARIA EMILIA DE LA RIVIÈRE. Gehuwd met 1o. Jacob Stas van Halewijn, 2o. Johannes Phaff, 3o. Anthony Levijn van Pabst Akte van aankoop van het "Susterenland" onder Voorburg, Met retroacta ( ). 1775; 1603, 1615, 1636, 1734, charters , 16.2, 16.3

14 14 Huis de Werve A.S.T. Brouwer Afgeloste (gecasseerde) schuldbrieven door Jacob Stas van Halewijn en Jacoba Emilia van Halewijn, op de hofstede De Werve uitgegevan. 1735, 1737, charters A.S.T. BROUWER Gehuwd met Jan Ancher. 17 Stukken betreffende het beheer van De Werve pak en 1 omslag Omslag met stukken ten geschenke ontvangen van mr. A.J.M. Kuypers te 's-gravenhage, zie VROA Erfgenamen A.S.T. Ancher-Brouwer. ERFGENAMEN A.S.T. ANCHER-BROUWER. 18 Stukken betreffende het beheer van De Werve pak