Leefbaarheid en veiligheid in Pijlsweerd. Seinpost Adviesbureau BV

Transcriptie

1 Leefbaarheid en veiligheid in Pijlsweerd Arnhem, oktober 2009

2

3 Leefbaarheid en veiligheid in Pijlsweerd Uitgebracht aan: Wijkraad Noordwest, gemeente Utrecht Mr. S. van Oijen Drs. D. Lesger MSc Projectnummer: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enigerlei wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Arnhem, oktober 2009

4

5 Inhoudsopgave 1 Inleiding Vraagstelling Opzet van meting Leeswijzer 2 2 Algemene schets gebied Typering Kenmerken bewoners Indeling gebied 4 3 Leefbaarheid Beoordeling leefbaarheid door bewoners Beoordeling verkeer en parkeren Beoordeling leefbaarheid door geïnterviewden Vergelijking registraties en beoordeling 13 4 Schoon en heel Registratie meldingen wijkservicecentrum Beoordeling schoon en heel door bewoners Beoordeling schoon en heel door geïnterviewden Vergelijking registraties en beoordeling 19 5 Veiligheid Aangiften en meldingen Veiligheid beoordeeld door bewoners Beoordeling veiligheid door geïnterviewden Vergelijking registraties en beoordeling 28 6 Samenvatting 31

6

7 1 Inleiding 1.1 Vraagstelling De wijkraad Noordwest houdt jaarlijks een Wijkraadpleging onder bewoners waarbij hen gevraagd wordt naar hun mening over verschillende aspecten van leefbaarheid en veiligheid in hun wijk. Dit jaar zou het accent van de wijkraadpleging liggen bij het gebied Pijlsweerd. In overleg tussen de GG&GD en de Wijkraad Noordwest is besloten de 10-meting rondom het Project Gecontroleerde Heroïneverstrekking Kaatstraat te combineren met de jaarlijkse Wijkraadpleging in Pijlsweerd. Voorliggend rapport is een verslag van de meting leefbaarheid en veiligheid in Pijlsweerd. Deze meting geeft inzicht in: De (verschillende aspecten van) leefbaarheid en veiligheid c.q. de kwaliteit van het woon-, werk- en leefklimaat in Pijlsweerd in de periode 1 juli december De mate waarin deze ontwikkelingen specifiek gelden voor Pijlsweerd dan wel dat het algemene ontwikkelingen betreft. 1.2 Opzet van meting Voor deze meting is gebruik gemaakt van zowel objectieve bronnen registraties) als subjectieve gegevens (gevoelens en meningen). Door gebruik te maken van beide typen informatie is het mogelijk om tot een volledig en genuanceerd beeld van de leefbaarheid en veiligheid te komen. Voor het onderzoek zijn de volgende bronnen gebruikt: Objectieve gegevens: o Registraties van klachten en meldingen over aangelegenheden die spelen in het openbaar gebied bij het Wijkservicecentrum; o Registraties van aangiften bij politie; o Relevante achtergrondinformatie. Uitkomsten van een schriftelijke bewonersenquête over de leefbaarheid en veiligheid in Pijlsweerd. In totaal zijn 406 enquêtes onder de bewoners afgenomen. Ondanks verschillende pogingen om deze bevolkingsgroep te betrekken bij het onderzoek is de respons onder allochtone bewoners laag te noemen. Pagina 1

8 Uitkomsten van een passantenenquête over de leefbaarheid en veiligheid in Pijlsweerd. In totaal zijn 96 enquêtes onder de passanten afgenomen, de geïnterviewden zijn allen woonachtig in Pijlsweerd. Uitkomsten van interviews met vertegenwoordigers van gemeente, politie, ondernemers, bewoners en een afvaardiging van de Wijkraad. Voor een volledige beschrijving en verantwoording van de gebruikte onderzoeksmethoden verwijzen we naar het bijlagenboek Leeswijzer Hoofdstuk 2 gaat in op de leefbaarheidsituatie in Pijlsweerd. Hoofdstuk 3 geeft de resultaten met betrekking tot het schoon en heel in het openbaar gebied. Hoofdstuk 4 geeft een beschrijving van de veiligheid in Pijlsweerd. In hoofdstuk 5 zijn de onderzoeksresultaten samengevat. In het bij dit rapport behorende bijlagenboek zijn ondersteunende en verklarende tabellen opgenomen. Daarnaast is in het bijlagenboek achtergrondinformatie opgenomen ten aanzien van de verschillende onderzoeksstappen. 1 Bijlagenboek, hoofdstuk 3. Pagina 2

9 2 Algemene schets gebied In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de demografische, sociaal-economische en sociaal-maatschappelijke kenmerken van Pijlsweerd. 2.1 Typering Noordwest is een van de tien wijken van de stad Utrecht. De wijk bestaat uit vier subwijken, te weten: Zuilen-West, Zuilen Noordoost, Pijlsweerd, Ondiep/2e Daalsebuurt. De buurt Pijlsweerd ligt tussen de spoorlijn en de Singel. Pijlsweerd is het meest stedelijke deel van Noordwest 2. In deze kleinste buurt van de wijk staan oude herenhuizen dichtbij kleine, vooroorlogse corporatiewoningen. Langs de Vecht ligt een bedrijventerrein dat aan een stedenbouwkundige impuls toe is. Doordat Pijlsweerd aan de binnenstad grenst, hebben bewoners meer dan elders in Noordwest last van typische centrumproblemen als autokraken, woninginbraken en verslaafdenoverlast. Ook is de sociale samenhang, door de diversiteit van de bewoners, minder groot. 2.2 Kenmerken bewoners Het gebied was oorspronkelijk een arbeidsbuurt maar is vanaf de jaren tachtig qua bewonerssamenstelling veranderd. Ouderen trekken weg en in delen van de buurt wonen nu beter gesitueerden. De sociale infrastructuur van Pijlsweerd is gemiddeld 3. Op het gebied van werk en inkomen scoort Pijlsweerd minder goed ten opzichte van het stedelijk gemiddelde. Ten opzichte van een jaar geleden zijn de werkloosheidscijfers in de buurten met enkele procenten gedaald (2007: Pijlsweerd Zuid 5%, Pijlsweerd Noord 8%). 2 Bron: Wijkmonitor 2008, Gemeente Utrecht. 3 De sociale infrastructuur geeft een indicatie over hoe het gaat men de mensen en het samenleven in een buurt. Bron: Wijkmonitor 2008, Gemeente Utrecht. Pagina 3

10 Tabel 2.2: Aantal inwoners per buurt 4 Pijlsweerd Zuid Pijlsweerd Noord Tabel 2.3: Werkloosheid per buurt 5 Pijlsweerd Zuid 4,4% Pijlsweerd Noord 5,1% 2.3 Indeling gebied Pijlsweerd staat bekend om zijn verscheidenheid en kan worden onderverdeeld volgens onderstaande afbeelding. 4 Bron: CBS, 1 januari Bron: WistUdata Utrecht Pagina 4

11 Gebied 1 loopt van de Oudenoord tot aan de rechter grens van Pijlsweerd, gebied 2 loopt van onder de Oudenoord tot aan de Amsterdamsestraatweg. Deze buurt kan ook weer opgedeeld worden in twee subgebieden, namelijk de Balkstraat en omgeving en het Oude Noorden. Gebied 3 tenslotte omvat de Daalsebuurt. Typering gebieden Oudenoord rechts Oudennoord rechts kan worden getypeerd als een rustige woonbuurt.een rustige buurt waar mensen veelal hun eigen gang gaan. Aan de Oudenoord wonen veel studenten. Oudenoord links In de buurt rondom het Monicahof staan veelal koopwoningen, in de buurt wonen veel beter gesitueerden. In de omgeving van de Balkstraat komt problematiek voor die vergelijkbaar is met de situatie in Ondiep: veel sociale woningbouw, armoede, schuldenproblematiek, problemen achter de voordeur e.d. Daalsebuurt De Daalsebuurt is een soort eigen wijk binnen de wijk. De verschillende allochtone en autochtonen bevolkingsgroepen die in deze buurt wonen, blijven erg op zichzelf. Pagina 5

12 Pagina 6

13 3 Leefbaarheid 3.1 Beoordeling leefbaarheid door bewoners Algemeen oordeel van de buurt Het algemeen oordeel is samengesteld op basis van een viertal stellingen en één vraag over de leefbaarheid en veiligheid in de buurt 6. De bewoners beoordelen de buurt in de periode van de meting met een 7,0. Het rapportcijfer voor de woonomgeving ligt lager dan het rapportcijfer dat een algemeen oordeel geeft over de buurt. De bewoners beoordelen de woonomgeving met gemiddeld een 6,6. Deze beoordeling ligt hoger dan de beoordeling van de woonomgeving in Pijlsweerd (6,4) die in de Wijkenmonitor gerapporteerd wordt. 7 Belangrijkste aandachtspunten in de buurt Het percentage van de bewoners dat aangeeft geen enkel probleem te ervaren is 4,3%. Tabel 2.4 geeft een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten. Tabel 2.4: Top 5 belangrijkste buurtproblemen 1 Verkeersproblemen 28,7% 2 Overig 28,3% 3 Verzorging openbaar gebied 25,7% 4 Onvoldoende groen 22,2% 5 Criminaliteit 22,0% Toekomstverwachting De bewoners hebben aan kunnen geven of zij verwachten dat hun buurt in de komende jaren vooruit zal gaan, achteruit zal gaan of gelijk zal blijven. Tabel 2.5 geeft een overzicht van deze toekomstverwachting. 6 De stellingen: de mensen in deze buurt blijven hier graag wonen; Het is vervelend om in deze buurt te gaan wonen; Indien mogelijk verhuis ik uit de buurt; Als je in deze buurt woont heb je het goed getroffen; De vraag: Vindt u uw buurt prettig om in te wonen? 7 Bron: Wijkenmonitor 2008, Utrecht. Pagina 7

14 Tabel 2.5: Toekomst Enquête Wijkenmonitor Achteruit 11% 17% Vooruit 33% - Gelijk 38% - Een vergelijking van deze resultaten met de Wijkenmonitor laat zien dat de respondenten van de huidige meting positiever naar de toekomst van hun buurt kijken dan de bewoners die deel hebben genomen aan de Wijkenmonitor 8. Slechts 11% van de bewoners van Pijlsweerd heeft een negatieve toekomstverwachting. 33% gelooft in een positieve ontwikkeling van de buurt. Leefklimaat De beoordeling van het leefklimaat geeft informatie over de sociale kwaliteit van de woonomgeving. Naarmate de bewoners minder overlast ervaren in hun buurt, wordt het leefklimaat hoger gewaardeerd. De beoordeling van het leefklimaat wordt bepaald aan de hand van het voorkomen van een drietal problemen ten aanzien van overlast: overlast door jongeren, overlast van omwonenden/buren, geluidsoverlast (niet veroorzaakt door verkeer). Het leefklimaat wordt met een 7,5 beoordeeld. Overlast van omwonenden/buren krijgt het hoogste cijfer (7,9), terwijl geluidoverlast slechts met een 7,0 gewaardeerd wordt. De respondenten van de passantenenquête beoordelen het woonklimaat in Pijlsweerd met een 7,5. Beoordeling woning en buurt Het rapportcijfer dat de inwoners van Pijlsweerd voor hun woning geven is 7,1. 61% van de bewoners geeft aan (zeer) gehecht te zijn aan de buurt. Slechts 6% geeft aan helemaal niet gehecht te zijn aan de buurt. 52% van de bewoners woont al meer dan 5 jaar op het huidige adres. Slechts 19% van de bewoners heeft op dit moment concrete verhuisplannen (van plan om binnen 2 jaar te verhuizen). 43% van de bewoners geeft aan absoluut géén 8 Bron: Wijkenmonitor 2008, Utrecht. Pagina 8

15 verhuisplannen te hebben. In de passantenenquête geeft 58% aan al meer dan 5 jaar op hetzelfde adres te wonen. De belangrijkste verhuisredenen voor de bewoners van Pijlsweerd zijn: Tabel 2.5: Top 5 belangrijkste verhuisredenen 1 Omvang woning voldoet niet 41% 2 Woning met tuin 26% 3 Persoonlijke redenen 23% 4 Woning kopen 17% 5 Slechte warmte-isolatie 15% Voorzieningen Het rapportcijfer dat inzicht geeft in de mate van tevredenheid over de voorzieningen in de buurt komt uit op gemiddeld een 6,7. Gelet op het feit dat in de Utrechtse wijkenmonitor geen cijfers over voorzieningen worden gegeven is een vergelijking met het Utrechts gemiddelde helaas niet mogelijk. Verder geeft 81% van de bewoners aan (zeer) tevreden te zijn over de winkels voor de dagelijkse sector. Het aandeel bewoners dat (zeer) tevreden is over de speelvoorzieningen is 31%. 65% van de bewoners geeft aan (zeer) tevreden te zijn over de straatverlichting. De inwoners zijn relatief minder tevreden over de groenvoorzieningen (28%). Ondanks de verkeersproblematiek in de wijk zijn meer inwoners tevreden (53%) dan ontevreden (21%) over de parkeergelegenheid in de wijk. De inwoners zijn erg tevreden over het openbaar vervoer in de wijk (80%). Sociale samenhang De sociale samenhang is een belangrijke verklarende variabele voor de beleving van leefbaarheid en veiligheid in de buurt 9. Uit onderzoek blijkt dat in buurten waar bewoners de minste sociale contacten onderhouden en het minst positief oordelen over de onderlinge saamhorigheid en gezelligheid, de 9 De sociale samenhang wordt berekend aan de hand van de antwoorden op de volgende stellingen: de mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks; de mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om; dit is een buurt met veel saamhorigheid; ik voel me thuis bij Pagina 9

16 kans op slachtofferschap anderhalf tot tweeënhalf maal hoger is dan in buurten waar men positief oordeelt over deze aspecten 10. Eenzelfde verband is aanwezig met betrekking tot de beleving van veiligheid en leefbaarheid van bewoners. De sociale samenhang wordt door de bewoners van Pijlsweerd beoordeeld met een 5,4. In vergelijking met het resultaat van de Wijkenmonitor Pijlsweerd (5,1) en het Utrechtse gemiddelde (5,6) is het cijfer voor sociale samenhang in Pijlsweerd, verkregen uit deze meting, gemiddeld te noemen 11. Betrokkenheid bewoners Het percentage van de mensen dat zich medeverantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid en veiligheid van hun buurt, ligt op 90%. In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat het deel van de bewoners dat ook daadwerkelijk actief is in de buurt vaak aanzienlijk lager ligt dan het deel van de bewoners dat aangeeft zich medeverantwoordelijk te voelen. Ook in Pijlsweerd is dit verschil duidelijk zichtbaar: 19% van de bewoners geeft aan zich afgelopen jaar actief te hebben ingezet voor de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. 3.2 Beoordeling verkeer en parkeren De verkeers- en parkeerproblemen staan bovenaan in de top vijf van belangrijkste buurtproblemen in Pijlsweerd. Van de bewoners van Pijlsweerd geeft 36% aan (zeer) tevreden te zijn over de verkeersveiligheid. In de Wijkenmonitor gaven de bewoners van Pijlsweerd aan iets meer tevreden te zijn (40%) 12. Verder geeft 53% van de bewoners aan tevreden tot zeer tevreden te zijn met de parkeergelegenheid. de mensen in deze buurt. 10 Bronnen: Putnam, 2000; Van Dijk, 2000 en De Hart, Bron: Wijkenmonitor 2007, Utrecht. 12 Utrecht, wijkenmonitor Pagina 10

17 Onder overlast van verkeer verstaan we geluidoverlast, agressief rijgedrag en stankoverlast. In de onderstaande tabel is voor deze drie elementen aangegeven hoe vaak ze volgens de bewoners van Pijlsweerd voorkomen. Tabel 3.4: Overlast door verkeer Geluidsoverlast Agressie Stankoverlast Vaak 32,7% 25,9% 22% Soms 32,2% 35,9% 23,1% Overlast per straat Om een goed overzicht te krijgen van de overlast per straat hebben we de verkeersaspecten per straat bekeken. Voor wat betreft stankoverlast scoren met name de Otterstraat (19%), Kerkweg (17%), Oudenoord (14%), Beverstraat (12%), Herenweg (11%), Wolfstraat (9%) negatief. Geluidsoverlast komt in de volgende straten het meest voor: Kerkweg (15%), Herenweg (14%), Otterstraat (13%), Oudenoord (11%), Beverstraat (10%), Zilvergeldstraat (9%) en Singelstraat (8%). Agressief verkeersgedrag wordt ten grote dele opgemerkt door de bewoners van de Otterstraat (19%), Kerkweg (17%), Oudenoord (14%), Beverstraat (12%), Herenweg (11%) en Wolfstraat (9,4%). Uit dit overzicht blijkt dat Otterstraat, Kerkweg en Oudenoord veelvuldig negatief scoren. Wel moet opgemerkt worden dat het aantal respondenten per straat te laag is om er significante uitspraken over te doen. Bovenstaande beschrijving moet zodoende als indicatief beschouwd worden. 3.3 Beoordeling leefbaarheid door geïnterviewden Vertegenwoordiging gemeente Het relatief lage rapportcijfer voor sociale samenhang verbaast niet: in gebied rondom de Balkstraat wonen relatief veel allochtonen. Deze bevolkingsgroep heeft over het algemeen weinig van doen met de autochtone bevolking. Men gaat weinig tot niet met elkaar om. In Oudenoord wonen veel tweeverdieners Pagina 11

18 die hun vertier niet zo zeer zoeken in de wijk. Zij zijn over het algemeen erg mobiel en hebben veel activiteiten buiten de wijk. Ook erkent de gemeente de verkeersoverlast. Extra maatregelen zijn en worden genomen in de vorm van: - intensief handhaven op het tegen-de-richting-in rijden; - duidelijker vormgeven van in- en uitritten; - plaatsen van verkeersgeleiders; - uitvoeren van het Verkeerscirculatieplan (stedelijke beleidsnota). Vertegenwoordiging politie De politie noemt met name de verkeersveiligheid als probleem. Er wordt zeer gemakkelijk tegen de richting in gereden met alle gevaren van dien. Dit wordt in de hand gewerkt door het grote aantal wegwerkzaamheden dat momenteel plaatsvindt. Vertegenwoordiging ondernemers Ook de vertegenwoordiger van de ondernemers ziet in dat de tweeverdieners minder behoefte hebben aan sociale contacten in de wijk. Zij werken veel en hebben hun contacten elders. De vertegenwoordiger sponsort een speelgelegenheid achter de zaak. Deze wordt bezocht door veel minder draagkrachtigen met kinderen tot 12 jaar. De sociale samenhang is hier plaatselijk erg hoog. Initiatieven als deze dragen bij aan de sociale samenhang in de buurt. Vertegenwoordiging bewoners In de buurt bemoeien de mensen zich niet met hun buren. Al wordt het volgens de bewoners de laatste jaren iets gemakkelijker om mensen aan te spreken en zo wat sociale contacten op te bouwen. Er wordt bijvoorbeeld meer gegroet op straat. Ook menen de bewoners dat, wanneer er meer contact is tussen buurtbewoners, problemen gemakkelijker op te lossen zijn en mensen zich veiliger voelen. Pagina 12

19 Vertegenwoordiging Wijkraad De ervaring van de leden van de Wijkraad is dat allochtonen elkaar opzoeken. Tussen allochtonen en autochtonen is weinig menging. Verder is er weinig bemoeienis met elkaar, de Singelstraat is hierop een uitzondering, hier gaan mensen meer met elkaar om. Het probleem in de buurt is met name overlast door jongeren (plaatselijk). Voor wat betreft aanpak is er een zogenaamd waterbedeffect merkbaar. Hiervan kan sprake zijn als problemen in een bepaald gebied hard worden aangepakt, dan verplaatsen deze zich naar een ander gebied. Er wordt dan dus niets opgelost, de problemen worden alleen verschoven. Opgemerkt wordt dat als in Hoog-Catharijne wordt gehandhaafd op overlast, Pijlsweerd er last van ondervindt. Verder is men tevreden over de veldwerker van PGH Kaatstraat. 3.4 Vergelijking registraties en beoordeling Bewoners beoordelen de buurt met een ruime voldoende (7,0). Ook de woonomgeving wordt relatief positief beoordeeld (6,6). Het leefklimaat in Pijlsweerd wordt als ruim voldoende tot goed beoordeeld (7,5). Als belangrijkste aandachtspunten worden verkeersproblematiek, verzorging van het openbaar gebied, onvoldoende groen en criminaliteit genoemd. Het merendeel van de bewoners (71%) kijkt positief naar de toekomst van de buurt. Tevens beoordelen zij de voorzieningen als goed (6,7). De bewoners van Pijlsweerd beoordelen de eigen woning met een 7,1. Ook geeft tweederde aan (zeer) gehecht te zijn aan de buurt. De helft van de bewoners woont al meer dan 5 jaar op het huidige adres en 43% heeft absoluut geen verhuisplannen. Op sociale samenhang wordt minder positief gescoord (5,4). Dit is vergeleken met de Utrechtse Wijkenmonitor een gemiddelde score. Dit wordt verklaard door de lage mate van menging tussen de verschillende bevolkings- en inkomensgroepen in het gebied. Zo zoeken bijvoorbeeld de relatief gegoede bewoners hun vertier buiten de wijk. Binnen de groeperingen lijkt de cohesie hoger te zijn. De bewoners geven aan dat er langzaam meer contact tussen de Pagina 13

20 buurtbewoners komt, waardoor de sociale samenhang weer wat aan zal trekken. Het merendeel van de bewoners (90%) voelt zich medeverantwoordelijk voor de buurt. Slechts een klein deel hiervan (19%) is daadwerkelijk actief. Er is (incidenteel) sprake van een waterbedeffect voor wat betreft handhaving: wordt er in Hoog-Catherijne gehandhaafd, dan verschuift de overlast naar Pijlsweerd. Verkeers- en parkeerproblemen staan bovenaan de top 5 van belangrijkste buurtproblemen. De gerelateerde overlast betreft hier voornamelijk geluidsoverlast en agressief verkeersgedrag. Eenderde van de bewoners geeft aan tevreden te zijn met de verkeersveiligheid, terwijl de helft van de bewoners tevreden is met de parkeergelegenheid. Ook wordt veel overlast ervaren door sluiproutes en fietsverkeer. De gemeente neemt extra maatregelen om de verkeersoverlast tegen te gaan. Pagina 14

21 4 Schoon en heel 4.1 Registratie meldingen wijkservicecentrum Het aantal geregistreerde meldingen over het openbaar gebied in Pijlsweerd ligt op 336. In tabel 3.1 worden per meting de 5 klachtentypen weergegeven met de hoogste frequentie. De meeste meldingen die binnen zijn gekomen bij het wijkservicecentrum Noordwest hebben betrekking op vervuiling. Illegale dump van grof vuil en huisvuil staan bovenaan met 59 meldingen. Hierna volgen het niet ophalen van huisvuil en/of restafval (37), vervuiling algemeen (23) en zwerfvuil op straat (21). Op de vijfde plaats staan de meldingen over defecte openbare verlichting (16). Tabel 3.1: Top 5 geregistreerde meldingen wijkservicecentrum 1 Vervuiling, illegale dump grof vuil/huisvuil 59 2 Vervuiling, huisvuil/restafval niet opgehaald 37 3 Vervuiling, algemeen 23 4 Vervuiling, zwerfvuil op straat 21 5 Openbare verlichting defect 16 Klachtenniveau per straat Tabel 3.2 toont een overzicht van de top 5 van straten met de meeste meldingen in de periode van de meting. Oudenoord en Kaatstraat staan met respectievelijk 34 en 33 meldingen bovenaan de lijst. Tabel 3.2: Top 5 geregistreerde meldingen per straat wijkservicecentra 1 Oudenoord 34 2 Kaatstraat 33 3 Weerdsingel W.Z e Daalsedijk 22 5 Amsterdamsestraatweg 22 Pagina 15

22 4.2 Beoordeling schoon en heel door bewoners Netheid De mate van netheid wordt in het onderzoek bepaald door vier indicatoren, te weten: rommel op straat, vernieling in de buurt, graffiti en hondenpoep. Gemiddeld geven de bewoners van Pijlsweerd een 6,2 aan de netheid van de buurt. Rommel op straat scoort het slechtst van de vier indicatoren (4,9), terwijl vernieling in de buurt erg positief scoort 7,8. De mate van netheid op straten en pleinen in Pijlsweerd scoorde in de passantenenquête een 6,4. Vervuiling Een belangrijk aspect van de netheid betreft de vervuiling in de buurt, 88% van de respondenten geeft aan hier wel eens last van te ondervinden. Zwerfvuil op straat is de meest storende vervuiling volgens de respondenten (52%). Hondenpoep volgt op de tweede plaats met 19%. Hierna storen de respondenten zich het meest aan bekladding van muren (10%), zwerfvuil in het groen (9%) en slingerend huisvuil (8%). Het vervuilende gedrag van bezoekers wordt als belangrijkste oorzaak voor de vervuiling aangewezen (55%). Maar ook bewoners (44%) en jongeren (41%) zorgen volgens de respondenten voor vervuiling. Van de respondenten van de passantenenquête gaf 55% aan wel eens last te ondervinden van vervuiling. Met name zwerfvuil (83%), hondenpoep (32%) en bekladding (17%) werden genoemd als meest storend. De locaties waar de meeste vervuiling plaatsvindt, staan beschreven in onderstaande tabel. Tabel 3.3: Top 5 locaties vervuiling Pijlsweerd Amsterdamsestraatweg thv. 1 44% Herenweg 2 Overige straten 32% 3 Oudenoord 12% 4 Noordse Park 10% 5 Boorstraat, Kerkstraat bij Bethlehempark 8% Pagina 16

23 Onderhoud van de buurt De bewoners in Pijlsweerd geven gemiddeld een 5,6 aan het schoon zijn van de buurt. Dit rapportcijfer is nagenoeg gelijk aan het cijfer dat in de Wijkenmonitor gegeven werd (5,7) en ligt lager dan het Utrechtse gemiddelde (6,2) 13. De bewoners van Pijlsweerd geven gemiddeld een 5,5 aan het onderhoud van straten, fietspaden en stoepen. De onkruidbestrijding wordt gemiddeld beoordeeld met een 6,0. Het onderhoud van het openbaar groen beoordelen de bewoners met een 5,8. De mate van onderhoud van straten en pleinen in Pijlsweerd scoorde in de passantenenquête gemiddeld een 6,7. Klachten 20% van de bewoners heeft aangegeven een klacht met betrekking tot het openbaar gebied te hebben ingediend bij de gemeente. Van de klachtenmelders was 34% tevreden tot zeer tevreden met de afhandeling van de klacht. 27% van de klachtenmelders geeft aan dat men (zeer) ontevreden is over de afhandeling van de klacht. 4.3 Beoordeling schoon en heel door geïnterviewden Vertegenwoordiging gemeente De gemeente beoordeelt het gebied als redelijk schoon, zeker wanneer je in aanmerking neemt dat het hier een grootstedelijke wijk betreft. Er wordt intensief ingezet op de Amsterdamsestraatweg, waar onder andere extra veegbeurten worden gehouden. Verder wordt het gemeentelijk reinigingsbeleid uitgevoerd. Ook voor wat betreft schoon en heel ervaren de ambtenaren een waterbedeffect zodra extra inzet wordt gepleegd in Hoog-Catharijne; Wordt daar drugoverlast aangepakt, dan verschijnt het in Pijlsweerd. Er wordt afstemming gezocht met de handhavers in Hoog-Catharijne zodat in Pijlsweerd kan worden geanticipeerd op de schoonveegacties aldaar. 13 Bron: Wijkenmonitor 2008, Utrecht. Pagina 17

24 Klachten komen bij de gemeente binnen bij de balie van het Wijkservicecentrum, danwel bij het stedelijk klantencontactcentrum. Over het algemeen werkt de klachtenregeling goed, het ontbreekt echter nogal eens aan adequate afhandeling (duurt vaak te lang). Vertegenwoordiging ondernemers De vertegenwoordiger van de ondernemers constateert dat er veel graffiti in de wijk is. Hij heeft zelf een bedrijf ingehuurd om het regulier weg te halen. Hij beveelt dit aan de andere ondernemers aan. Verder is hij van mening dat de stadswachten te beperkt ingezet worden. Op dit moment houden zij alleen parkeercontroles, maar zij zouden mensen ook kunnen aanspreken op slecht gedrag (rommel op straat gooien e.d.). Zij hebben hier de bevoegdheid toe, maar doen daar niets mee. Van ondernemers wordt verwacht dat zij de omgeving rond hun vestiging zelf schoonhouden. Enerzijds terecht, anderzijds zijn ze nu wel erg druk doende de rommel van een ander op te ruimen. Het publiek zou meer moeten worden aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid hierin. Doordat de openingstijden op de Amsterdamsestraatweg niet altijd worden gehandhaafd is er op deze momenten sneller sprake van vervuiling en overlast. Veel publiek uit de stad gaat na het uitgaan nog snel een snack halen, maken lawaai en laten hun rommel op straat achter. Men is zelfs bij de burgemeester geweest om aandacht te vragen voor dit specifieke probleem. Vertegenwoordiging politie Er wordt onderkend dat graffiti, met name aan de Amsterdamsestraatweg en de hoek Herenweg/Bethlehemweg, een probleem is. Vertegenwoordiging bewoners Aan de Oudenoord spelen volgens de bewoners met name de volgende problemen: slecht onderhouden groen, verkeersoverlast, vervuiling door passanten en hondenpoep. De extra inzet van de gemeente op het thema schoon wordt herkend, door de Daalse buurt komt nu regelmatig een veegwagen. Pagina 18

25 De bewoners onderkennen dat er verschillende normen gelden voor wat betreft schoon onder de verschillende bevolkingsgroepen in de buurt. De buurt rondom het Noordse Park wordt als schoon en als een goede buurt gekenmerkt. Wel zijn de huizen van corporatie Mitros veelal slecht onderhouden. Wellicht komt er een station in Pijlsweerd, in dat geval zal Mitros waarschijnlijk slopen. De bewoners worden echter slecht geïnformeerd over de plannen. Dit maakt hen onzeker over de toekomst. Zij investeren minder, wat verloedering tot gevolg heeft. Woningcorporatie Mitros reageert laks op klachten van bewoners. Wel zijn zij gevoelig voor klachten van georganiseerde bewoners, hierop wordt wel ingegaan. Vertegenwoordiging Wijkraad De Wijkraad organiseert regelmatig een wijkschouw in de buurt om in kaart te brengen in hoeverre het gebied vervuild is en in hoeverre er sprake is van vernielingen. De wijkraad constateert dat met name zwerfvuil een probleem is. Ook hier is sprake van een waterbedeffect: wordt op Hoog-Catharijne gehandhaafd op vervuiling, dan ondervindt Pijlsweerd hier last van. Tevens levert de verkeerssituatie regelmatig problemen op. Vaak staat het verkeer vast op de Amsterdamsestraatweg, Weerdsingel en David van Mollemstraat. Tevens zijn er veel sluiproutes en is er veel fietsverkeer (met name veroorzaakt door studenten). Er zijn plannen voor een campus aan de Oudenoord. Als dit doorgaat, zullen deze problemen toenemen. Men is bang voor een verslechtering van de wijk, omdat studenten vaak weinig bemoeienis hebben met de woonomgeving. De Wijkraad is ontevreden over de klachtenafhandeling van het Wijkservicecentrum: de communicatie hapert, men hoort niet terug wat er met de klacht gebeurt en de afhandeling duurt lang. 4.4 Vergelijking registraties en beoordeling De meeste meldingen over het openbaar gebied hebben betrekking op vervuiling, met name illegale dump van grof huisvuil en huisvuil. In de Oudenoord en de Kaatstraat worden de meeste meldingen gedaan. Pagina 19

26 88% van de bewoners heeft wel eens te maken met overlast door vervuiling. Zwerfvuil wordt genoemd als de meest storende vorm van vervuiling. Het vervuilend gedrag van bezoekers wordt als belangrijkste oorzaak van vervuiling gezien. Dit komt met name regelmatig voor aan de Amsterdamsestraatweg, als bezoekers vanuit het centrum langskomen. Ondernemers houden de omgeving rondom hun eigen vestiging zelf schoon, maar zouden graag hulp willen door middel van het aanspreken van het publiek. De gemeente neemt extra maatregelen op de Amsterdamsestraatweg om vervuiling tegen te gaan (o.a. extra veegbeurten). De netheid van de buurt wordt door de bewoners met een voldoende gewaardeerd (6,2). Het onderhoud van de buurt scoort met een krappe voldoende slechter (5,6). Dit cijfer komt overeen met de Wijkenmonitor voor Pijlsweerd. De bewoners zijn van mening dat, door onzekerheid over al dan niet doorgaan van sloop van woningen, er bewoners zijn die geen initiatief meer nemen om onderhoud te plegen, hetgeen verloedering tot gevolg heeft. Tevens is men bang dat een geplande toename van het aantal studenten in de buurt een verslechtering van de buurt tot gevolg zal hebben. Eenvijfde deel van de bewoners heeft het afgelopen jaar een klacht met betrekking tot het openbaar gebied ingediend bij de gemeente. Ruim eenderde deel van de melders was tevreden met de afhandeling hiervan. Bij de klachtenregeling van de gemeente ontbreekt het vaak aan adequate afhandeling. Ook voor wat betreft schoon en heel wordt (incidenteel) een waterbedeffect van Hoog-Catherijne ervaren. Er wordt afstemming gezocht om op de acties aldaar te kunnen anticiperen. Pagina 20

27 5 Veiligheid 5.1 Aangiften en meldingen Aantal aangiften per buurt In totaal werden er in Pijlsweerd tijdens de onderzoeksperiode 259 aangiften gedaan. De meeste aangiften hadden betrekking op Pijlsweerd Zuid (203) 14. Ter vergelijking gebruiken we hier de politiecijfers over het aantal aangiften in Pijlsweerd, zoals gemeten in de onderzoeken naar leefbaarheid en veiligheid rondom het Project Gecontroleerde Heroïneverstrekking aan de Kaatstraat, zie figuur 4.1. De positieve ontwikkeling in Pijlsweerd-Zuid die tijdens eerdere metingen naar voren kwam, heeft zich in de periode van de 10-meting voortgezet en lijkt nu gestabiliseerd te zijn. Ook in Pijlsweerd-Noord en Lauwerecht is het aantal aangiftes verder afgenomen. Figuur 4.1 aangiften per buurt (bron: Politie District Utrecht Noord) meting 2- meting 4- meting 6- meting 8- meting 9- meting 10-meting 50 0 Pijlsweerd Zuid Pijlsweerd Noord 14 In dit overzicht zijn alleen de aangiften diefstal aan/uit auto, diefstal fiets, beroving/tasjesroof, meegenomen. Pagina 21

28 Aantal aangiften per type delict De meeste aangiften in Pijlsweerd hebben betrekking op diefstal af/uit auto (74) 15. Het aantal aangiftes voor diefstal van een fiets komt op de tweede plaats (46). Ook winkeldiefstal en diefstal af/uit woning komt veelvuldig voor (30) 16. Opvallend is dat het fenomeen winkeldiefstal alleen in Pijlsweerd-Zuid voor lijkt te komen. Ook overige vernieling/beschadiging (18) komt voor in de top vijf. Tabel 4.1: Top 5 aantal aangiften over drie buurten Pijlsweerd- Noord Pijlsweerd- Zuid 1 Diefstal a/u auto Diefstal fiets Winkeldiefstal Diefstal a/u woning Overige vernieling/beschadiging 10 8 Aangiften per straat Om een beeld te geven van de straten met de meeste aangiften tijdens de meting, zijn de resultaten naast elkaar gezet. Tabel 4.2: Straten met de meeste aangiften 1 Oudenoord 18 2 Amsterdamsestraatweg 16 3 Bemuurde Weerd OZ 14 4 Otterstraat e Daalsedijk Deze rubriek omvat zowel diefstal vanaf auto s (bv. kenteken, merkplaatje) als diefstal uit auto s (bv. autokraak). Vernieling van auto s zonder diefstal valt hier niet onder. 16 Bovenstaande geldt hetzelfde voor woningen. Diefstal vanaf woning is bv. diefstal van voordeurlampje, diefstal uit woning is inbraak met diefstal. Pagina 22

29 De Otterstraat en Oudenoord (6) zijn de straten waar de meeste aangiften van diefstal af/uit auto zijn geregistreerd. In de Amsterdamsestraatweg (12) en Oudenoord (10) zijn de meeste aangiften van fietsendiefstal geregistreerd. De aangiften van tasjesroof/beroving die geregistreerd staan betreffen voornamelijk de Oudenoord en Herenweg (2). In de andere straten van het gebied is maximaal één keer aangifte gedaan. 5.2 Veiligheid beoordeeld door bewoners Veiligheid in de buurt De veiligheid in Pijlsweerd wordt door de bewoners gewaardeerd met het rapportcijfer 6,4. 65% voelt zich zelden tot nooit onveilig in de buurt, 34% van de bewoners voelt zich soms tot vaak onveilig. In de Wijkenmonitor gaf een vergelijkbaar aandeel van 35% van de bewoners van Pijlsweerd aan zich wel eens onveilig te voelen in zijn of haar buurt 17. De respondenten van de passantenenquête beoordeelden de veiligheid in hun buurt gemiddeld met een 7,0. 15% gaf aan zich wel eens onveilig te voelen in Pijlsweerd. Vooral s avonds (35%) en s nachts (43%) ervaren bewoners gevoelens van onveiligheid. Dit beeld wordt gesteund door de respondenten van de passantenenquête. Hier gaf 27% aan zich s avonds onveilig te voelen. 40% voelt zich s nachts wel eens onveilig. Als mogelijk onveilige locaties worden de volgende genoemd: Tabel 4.3: Top 5 mogelijk onveilige locaties Schriftelijke enquête Passantenenquête 1 Amsterdamsestraatweg thv. Herenweg 26% 29% 2 Tunnel bij speeltuin Noordse Park/Lagenoord 24% 7% 3 Fietspad langs spoor (Boorstraat) 4 Oudenoord 5 Noordse park 18% - 15% 14% 11% - 17 Utrecht, wijkenmonitor Pagina 23

30 De respondenten van de passantenenquête noemden ook de Kaatstraat (14%), Balkstraat, Kerkstraat bij Bethlehempark en Monicahof (7%). Vanwege het geringe aantal respondenten zijn deze percentages slechts indicatief. Slachtofferschap De bewoners zijn zowel in de schriftelijke enquête als de passantenenquête bevraagd over hun slachtofferschap in het afgelopen jaar. Tabel 4.4: Top 5 slachtofferschap Schriftelijke enquête Passantenenquête 1 Vernieling van de auto 30% 43% Overige beschadigingen en vernielingen 30% - 3 Fietsendiefstal 22% 21% 4 Overige diefstal 17% - 5 Diefstal uit auto 14% 21% Van de bewoners gaf 60% aan in het afgelopen jaar slachtoffer te zijn geworden van een vorm van vernieling. Ook diefstal, onder andere van fietsen (22%) en uit auto s (14%), komt volgens de bewoners regelmatig voor. Van de respondenten van de passantenenquête gaf 15% aan in het afgelopen jaar slachtoffer te zijn geworden van een misdrijf. Ook hier zijn vernieling en diefstal de meest voorkomende delicten. De Amsterdamsestraatweg (43%) werd het meest genoemd als locatie waar mensen slachtoffer zijn geworden van een misdrijf. 29% van de respondenten kent iemand die in het afgelopen jaar slachtoffer is geworden van een misdrijf. Met name vernieling van auto s (37%) en (bedreiging met) lichamelijk geweld (22%) komen voor. Ook hier wordt de Amsterdamsestraatweg (29%) het meest genoemd als locatie. Slechts 14% van de respondenten van de passantenenquête gaf aan getuige te zijn geweest van een misdrijf in Pijlsweerd. Het merendeel van de mensen (69%) heeft hierop actie ondernomen, hetgeen meestal resulteerde in het bellen van hulpdiensten (89%). Pagina 24

31 Perceptie op voorkomen van delicten De volgende delicten komen volgens de bewoners het meest voor in hun buurt: Tabel 4.5: perceptie van delicten (percentage dat denkt dat delict vaak voorkomt) Type delict Diefstal en beschadiging van auto s 22% Diefstal af/uit auto s 24% Fietsendiefstal 20% Vernieling 11% Woninginbraak 8% Gewelddelicten 2% Tasjesroof 1% Bedreiging 1% De perceptie van bewoners over de kans op diefstal scoort het hoogst. Ook zijn de bewoners bang voor vernieling en woninginbraak. Perceptie op voorkomen van overlast Tevens is aan de bewoners gevraagd naar hun idee over de kans op overlast. Tabel 4.5: perceptie van delicten (percentage dat denkt dat delict vaak voorkomt) Type overlast Geluidsoverlast (niet door verkeer) 23% Jongerenoverlast 14% Overlast door omwonenden 13% Drugsoverlast 12% Overlast van dronken mensen op straat 10% Stankoverlast (niet door verkeer) 7% Overlast door horecagelegenheden 5% Lastig vallen op straat 3% Pagina 25

32 Volgens de bewoners wordt de meeste overlast veroorzaakt door geluid (23%), verder worden ook jongeren (14%) en omwonenden (13%) genoemd als veroorzakers van overlast. Drugsoverlast (12%) en overlast van dronken mensen (10%) komen op de vierde en vijfde plaats. 5.3 Beoordeling veiligheid door geïnterviewden Vertegenwoordiging gemeente Stedelijke aandachtspunten zijn: - autodiefstal (flyeren in straten waar autodiefstal veel voorkomt om eigenaren te waarschuwen, ophangen van waarschuwingsbanieren); - woninginbraak. Noord/West heeft hier de volgende aandachtspunten, specifiek voor het gebied, aan toegevoegd: - problemen achter de voordeur; - vermindering overlast door verslaafden. Specifieke aandacht gaat daarbij uit naar de zogenaamde urgentiegebieden Ondiep en Zuilen Oost. Tevens is er aandacht voor de heroïneroutes langs het Noordse Park en de 1 e Daalsedijk. Vertegenwoordiging ondernemers De ondernemer constateert dat er veel mensen in dit gebied wonen. Dat maakt het interessant om hier te ondernemen, maar het gebied is niet gemakkelijk. Er is, vergeleken met vestiging elders, hier veel sprake van winkeldiefstal en agressie. De medewerkers worden speciaal getraind op omgaan met agressie, handhaving en preventie. De ondernemer noemt ook het waterbedeffect als gevolg van schoonveegacties op Hoog-Catherijne. Verder is de winkeliersvereniging bezig met een KVO-traject (hercertificering 1 e ster), maar de voortgang vlot niet. Er wordt door professionals (begeleiders KVO) niet voldoende daadkrachtig opgetreden. De gewenste maatregelen zijn een burenbelsysteem, cameratoezicht en de aanpak van onveilige panden. De ondernemer roept de Wijkraad op om zich aan te sluiten bij het KVO-traject. Ook bewoners zijn Pagina 26

33 immers gebaat bij veiliger winkelen! Vertegenwoordiging politie De politie vindt het vreemd dat criminaliteit zo laag scoort als buurtprobleem, naar hun idee is het toch wel degelijk een aandachtspunt in dit gebied. Er is met name veel sprake van autokraak. Wellicht komt in het onderzoek een lager aantal aangiften naar voren, omdat bewoners niet altijd de slachtoffers zijn. De slachtoffers komen wellicht ook buiten het gebied vandaan. De onderzoeksresultaten over veiligheid zijn bekend. Probleemlocaties zijn Lage Noord, Hoge Noord, de Zeedijk en langs de Vecht. Opmerkelijk is dat de Westerdijk niet genoemd wordt als probleemlocatie. Het is daar donker en er is sprake van drugsoverlast. De politie zet momenteel speciaal in op ondermijning (heling). Tenslotte vindt de politie dat de cijfers moeten worden genuanceerd door middel van achtergrondinformatie over de buurten. Zo zijn in de Balkstraat veel problemen achter de voordeur en staat de Monicahof bekend als wijk waar relatief weinig problemen zijn. Verder zijn een aantal hotspots bekend voor wat betreft jeugdoverlast en overlast door daklozen. De jeugd houdt zich het meest op rond het Monicahof en de speeltuin aan de Balkstraat. De daklozen veroorzaken de meeste overlast aan de Amsterdamsestraatweg (rond AH en Aldi), Otterstraat, Noordse park en Boorstraat. Vertegenwoordiging bewoners Volgens de bewoners zijn de belangrijkste veiligheidsthema s: - Drugskoeriers die dealen vanuit de auto rond Noordse Park. De overlast hiervan is al een stuk verminderd. - Drugsoverlast, onder andere onder het viaduct bij Oudenoord. - Insluiping bij ouderen (meelopen bij het naar binnen gaan, deuren forceren e.d.). Pagina 27

34 Voor de bewoners is het een ergernis dat bij de politie geen anonieme meldingen gemaakt kunnen worden. Bij de politie wordt verwezen naar Meld Misdaad Anoniem, maar dit wordt geassocieerd met zware criminaliteit. Wel is men het erover eens dat melden belangrijk is, ook al is de politie er niet op tijd bij. Door te melden, ligt er iets vast en kan de politie of de verslavingszorg volgen wat er gebeurt rond een bepaald fenomeen. Vertegenwoordiging Wijkraad De meest voorkomende delicten zijn volgens de Wijkraad auto-inbraak, fietsendiefstal en woninginbraak (bij vlagen). Tevens wordt op sommige plekken gedeald. De Wijkraad heeft een goede relatie met de wijkagenten, deze doen hun best maar hun prioriteiten zijn niet altijd duidelijk. De Daalsebuurt en het gebied rondom de Balkstraat worden aangemerkt als het meest onveilig. Hetzelfde geldt voor de Noordsewijk, maar die wordt aangepakt. 5.4 Vergelijking registraties en beoordeling Het totale aantal aangiften tijdens de onderzoeksperiode in Pijlsweerd is 259. Het merendeel betreft aangiften in Pijlsweerd-Zuid (203). Vergeleken met de cijfers uit de metingen rondom de Kaatstraat, is een sterke afname in het aantal aangiften te zien in geheel Pijlsweerd sinds De meeste aangiften hebben betrekking op diefstal af/uit auto en fietsendiefstal. Politie vermoedt dat niet alleen bewoners van Pijlsweerd, maar ook veel mensen van buiten Pijlsweerd slachtoffer worden van autokraak. De wijkagenten zien met name autokraak, drugsoverlast/heling, jeugdoverlast en overlast van daklozen als probleem in de buurt. De ondernemers hebben met name last van winkeldiefstal en agressie. De medewerkers krijgen een speciale training om hiermee om te gaan. De Wijkraad ziet autokraak, fietsendiefstel en woninginbraak als meest voorkomende delicten. De Daalsebuurt en het gebied rondom de Balkstraat wordt als meest onveilig gezien. De gemeente zet vooral in op autodiefstal, woninginbraak, problemen Pagina 28

35 achter de voordeur en vermindering van overlast door verslaafden. De veiligheid in de buurt wordt door de bewoners gewaardeerd met een voldoende (6,4). Tweederde van de bewoners voelt zich zelden of nooit onveilig. Vooral s avonds en s nachts voelen bewoners zich onveilig. Vernieling en diefstal komen volgens de bewoners het meest voor. Ook hebben de bewoners het idee dat diefstal, vernieling en woninginbraak veel voorkomen. In de interviews kwamen met name drugsoverlast en insluiping naar voren als problemen. De meeste overlast wordt veroorzaakt door geluid, jongeren en omwonenden. Bewoners die anoniem melding willen maken van een delict, worden doorverwezen naar Meld Misdaad Anoniem. Bewoners menen dat het belangrijk is om te melden, ook als de politie niet op tijd ter plekke is. Ook rond veiligheid wordt een waterbedeffect bemerkt als gevolg van handhavingsacties op Hoog-Catherijne. De ondernemersvereniging is bezig met hercertificering voor het Kleurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Zij vragen de wijkraad hierin te participeren. Pagina 29

36 Pagina 30

37 6 Samenvatting Leefbaarheid Het algemeen oordeel over de buurt en het rapportcijfer voor de buurt zijn beide positief en ruim voldoende. De belangrijkste aandachtspunten in de buurt zijn verkeersproblemen en de verzorging van het openbaar gebied. De bewoners zijn relatief positief over de toekomst van de buurt. Het leefklimaat en de sociale kwaliteit van de woonomgeving worden positief beoordeeld. Bijna tweederde van de bewoners is (zeer) gehecht aan de buurt en meer dan de helft woont al meer dan 5 jaar op hetzelfde adres. 43% van de bewoners geeft aan absoluut geen verhuisplannen te hebben. Ook is men tevreden over de eigen woning, deze krijgt gemiddeld een ruime voldoende. Ook over de voorzieningen in de buurt zijn de bewoners tevreden, men is met name tevreden over de winkels, het openbaar vervoer en de straatverlichting. De sociale samenhang in de buurt wordt als onvoldoende beoordeeld. Dit cijfer komt overeen met het oordeel in de Wijkenmonitor van Utrecht. Een verklaring hiervoor is de lage graad van menging tussen de verschillende bevolkings- en inkomensgroepen in het gebied. Zo lijken bijvoorbeeld de bewoners met relatief hogere inkomens hun vertier buiten de wijk te zoeken. Binnen de verschillende bevolkingsgroepen lijkt de cohesie hoger te zijn. De bewoners geven aan dat er langzaam meer contact tussen de buurtbewoners ontstaat, hetgeen de sociale samenhang bevordert. Het merendeel van de bewoners voelt zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid en veiligheid in de buurt (90%). Slechts een klein deel van deze bewoners (19%) is ook daadwerkelijk actief in de buurt. In Pijlsweerd is (incidenteel) sprake van een waterbedeffect voor wat betreft handhaving van overlast: wordt er in Hoog-Catherijne gehandhaafd, dan verplaatst de overlast zich naar Pijlsweerd. Schoon en heel In totaal zijn er 336 meldingen over het openbaar gebied in Pijlsweerd gedaan. De meeste meldingen hebben betrekking op vervuiling, met name Pagina 31

38 illegale dump van grof huisvuil en huisvuil. In de Oudenoord en de Kaatstraat worden de meeste meldingen gedaan. De netheid van de buurt wordt door de bewoners met een voldoende gewaardeerd (6,2). Het onderhoud van de buurt scoort met een krappe voldoende slechter (5,6). Dit cijfer komt overeen met de Wijkenmonitor voor Pijlsweerd. Het merendeel (88%) van de bewoners heeft wel eens te maken met overlast door vervuiling. Zwerfvuil wordt genoemd als de meest storende vorm van vervuiling. Het vervuilend gedrag van bezoekers wordt als belangrijkste oorzaak van vervuiling gezien. Dit komt met name voor aan de Amsterdamsestraatweg als bezoekers langskomen vanuit het centrum. Ondernemers houden de omgeving rond hun eigen vestiging zelf schoon, maar zouden graag hulp willen door middel van het aanspreken van het publiek. De gemeente neemt extra maatregelen op de Amsterdamsestraatweg om vervuiling tegen te gaan (o.a. extra veegbeurten). Ook voor wat betreft schoon en heel wordt (incidenteel) een waterbedeffect met Hoog-Catherijne ervaren. Er wordt afstemming gezocht om op de acties aldaar te kunnen anticiperen. Door onzekerheid over het al dan niet doorgaan van sloop van een deel van de corporatiewoningen, verzuimen sommige bewoners om onderhoud te plegen, met verloedering tot gevolg. Uit interviews blijkt dat kenners van de wijk vrezen dat een geplande toename van het aantal studenten in bepaalde buurten een verslechtering van de kwaliteit van de woonomgeving tot gevolg zal hebben. Verkeers- en parkeerproblemen staan bovenaan de top 5 van belangrijkste buurtproblemen. De gerelateerde overlast betreft hier voornamelijk geluidsoverlast en agressief verkeersgedrag. Eenderde van de bewoners geeft aan tevreden te zijn met de verkeersveiligheid, terwijl de helft van de bewoners tevreden is met de parkeergelegenheid. Ook wordt veel overlast ervaren van sluiproutes en fietsverkeer. De gemeente neemt extra maatregelen om de verkeersoverlast tegen te gaan. Pagina 32

39 Veiligheid In totaal werden er in Pijlsweerd tijdens de onderzoeksperiode 259 aangiften gedaan. Het merendeel heeft betrekking op Pijlsweerd-Zuid (203). Vergeleken met de cijfers uit de metingen rondom de Kaatstraat, is een sterke afname in het aantal aangiften te zien in geheel Pijlsweerd sinds De meeste aangiften hebben betrekking op diefstal af/uit auto en fietsendiefstal. De wijkagenten zien met name autokraak, drugsoverlast/heling, jeugdoverlast en overlast van daklozen als probleem in de buurt. Zij vermoeden dat niet alleen bewoners van Pijlsweerd, maar ook veel mensen van buiten Pijlsweerd slachtoffer worden van autokraak. De ondernemers hebben met name last van winkeldiefstal en agressie. Er is een speciale training voor de medewerkers om hiermee om te gaan. De Wijkraad ziet autokraak, fietsendiefstal en woninginbraak als meest voorkomende delicten. De Daalsebuurt en het gebied rondom de Balkstraat wordt als meest onveilig gezien. Vanuit de gemeente wordt vooral ingezet op autodiefstal, woninginbraak, problemen achter de voordeur en vermindering van overlast door verslaafden. De veiligheid in de buurt wordt door de bewoners gewaardeerd met een voldoende (6,4). Tweederde van de bewoners voelt zich zelden of nooit onveilig. Vooral s avonds en s nachts ervaren bewoners gevoelens van onveiligheid. Vernieling en diefstal komen volgens de bewoners het meest voor. Ook hebben de bewoners het idee dat diefstal, vernieling en woninginbraak het meest voorkomen. In de interviews kwam met name drugsoverlast en insluiping naar voren als problemen. De meeste overlast wordt ervaren van geluid, jongeren en omwonenden. Ook voor wat betreft veiligheid wordt een waterbedeffect ervaren als gevolg van handhavingsacties op Hoog-Catherijne. Pagina 33