Hoe meer hiv, hoe beter

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoe meer hiv, hoe beter"

Transcriptie

1 31 Donderdag Mei 2007 Buitenland De soep is bijna op Economie Wapens weer hip Elke Chinees die wil laten zien Het gaat weer goed met de dat hij geld heeft, lepelt graag eeuwenoude wapenfabrikant een bordje haaienvinnensoep Smith & Wesson. De wa- naar binnen. Met desastreuze pengekke Amerikaan kan nu gevolgen. De vraag is de afgelopen niet alleen schiettuig bij het vijftien jaar zo toegeno- bedrijf bestellen, maar ook men dat verschillende haaiensoorten eau de cologne, fietsen, kle- dreigen uit te ding, horloges en sleutel- sterven. 07 hangers. 12 Cultuur Mode Biënnale Modeminnend Nederland kan het hart ophalen tijdens de tweede Mode Biënnale in Arnhem, die op 1 juni van start gaat en als thema Happy Fashion heeft. Zowel de gevestigde orde als een nieuw slag modeontwerpers zet de toon Besmettingen Macabere seksfeesten in Groningen Hoe meer hiv, hoe beter De spuit ging rond. Elk van de verdachten tapte een beetje van zijn eigen bloed af. De cocktail van het met hiv-besmette bloed eindigde vervolgens in de aderen van het gedrogeerde slachtoffer. Het begin van een non-fictiescript, op internet al de Gromo Story gedoopt; het verhaal van de Groninger Homo s. Myrthe Hilkens Marcel van Engelen Zeker negen homo s zijn in het afgelopen jaar tijdens besloten seksfeesten in Groningen gedrogeerd, misbruikt en met hiv-besmet bloed geïnjecteerd. Met de aanhouding van twee 48-jarige en een 33-jarige man uit de regio Groningen, begin deze maand, hoopt de politie een einde te hebben gemaakt aan de illegale praktijken. Een woordvoerder: Er zijn vier aangiftes gedaan en er is een verklaring afgelegd. In twee gevallen is bij de slachtoffers een hiv-besmetting geconstateerd. De gedupeerden zelf herinnerden zich, nadat ze ontwaakten uit hun GHB en XTC roes, slechts flarden. Dat maakte het onderzoek ook zo lastig, aldus de politiewoordvoerster. De mensen die aangifte deden, herhaalden onsamenhangende verklaringen van dingen die misschien gebeurd waren. Uiteindelijk creëerden de verdachten zelf helderheid. Die hebben ons over de injecties verteld. Bovendien is bij een slachtoffer een zeer acute vorm van hiv vastgesteld, die niet door seksueel contact tot stand komt. Ook dat bewijst de injectietheorie. Diezelfde verdachten zijn ook over hun motieven helder. Ze kregen er een kick van. Hoe meer hivbesmette mensen, hoe beter. De vermoedelijke daders en de slachtoffers kwamen via internet met elkaar in contact. In chatboxen van homowebsites plaatsten de mannen uitnodigingen voor de betreffende seksfeesten. Binnen de homocultuur woedt al een poosje de zogenaamde barebacktrend; barebackers zijn mensen die bewust onveilig vrijen. Een ander fenomeen is dat van de givers en takers. De zogenoemde giver schenkt de taker op diens verzoek het hiv-virus. In dit geval wilden de slachtoffers niet besmet raken met hiv. Sommige van hen wisten niet eens dat de verdachten hiv-besmet zijn. Diegenen die dat wel wisten, hebben voorafgaand aan het feest kenbaar gemaakt veilige seks te willen bedrijven, benadrukt de politiewoordvoerster. De GGD Groningen bevestigt dat verhaal en meldt: De feestjes waren bij iemand thuis, dus niet heel groot. Ze vonden wekelijks plaats, maar we weten niet of er ook wekelijks injecties aan te pas kwamen. We sluiten in elk geval niet uit dat er meer slachtoffers rondlopen. Die roepen we op om zich te melden. Het is niet voor mogelijk te houden wat hier is gebeurd, zegt Robert Witlox, directeur van de Hiv Vereniging Nederland. Zijn vereniging raakte vorig jaar direct betrokken bij de zaak, doordat lokale medewerkers in contact kwamen met mannen die de bewuste feesten hadden bezocht. Aanvankelijk dachten we dat het om broodje aapverhalen ging, maar de signalen werden steeds serieuzer. De politie had moeite aangiftes rond te krijgen. We hebben er toen op aangedrongen de zaak echt serieus te nemen. Eerder dit jaar trad de GGD Groningen al naar buiten met een opmerkelijke stijging van het aantal hivbesmettingen in de regio (van veertien in 2005 naar 25 een jaar later). Toen schreven ze die stijging nog toe aan het gestegen aantal testen. Bij nader inzien kan de toename wel eens een gevolg zijn van de seksfeestjes. 1. Mark van Assen In Nederland gaat de presentatie van een jaarverslag van een overheidsdienst, zegt de politie, ongeveer als volgt. In een non-descript zaaltje geeft de functionaris van dienst een saaie toelichting bij omzichtige conclusies, er is gelegenheid tot het stellen van vragen, de journalisten ontvangen een keurig net rapport, en dat was het. Hoe anders gaat het in Estland. De Nationale Veiligheidspolitie van dat Baltische land presenteerde onlangs een kleurige folder vol gezelligheid en klare taal. Beste lezer, begint Aldis Alus, de directeur-generaal vrolijk. Een paar alinea s verder eindigt hij zijn introductie met een welgemeend Veel leesplezier! En inderdaad. Op de eerste pagina s staan gezellige foto s van de jaarlijkse sportdag van het korps. We zien enthousiaste veiligheidsagenten in sportbroek die een bal overgooien. Er was ook een barbecue. Hartstikke leuk dus, bij de veiligheidspolitie. Maar al snel wordt het gemener. Buurman Rusland is namelijk bezig met een informatie-oorlog tegen Estland, zo lezen we. De etnische Russen GUUS DUBBELMAN / HH Jari Litmanen is één van de sierlijkste Ajacieden ooit. De levende legende krijgt in zijn Finse geboortedorp Lahti een evenbeeld van brons. Lees meer op pagina 22 Estland Veiligheidsagenten zijn net mensen Geheimen niet laten rondslingeren! klagen bijvoorbeeld over discriminatie door de Esten. Niks van waar. Dat komt vooral uit de koker van onbetekenende en marginale pseudo-politici (in Estland, red.) die alleen maar meer geld willen van Moskou. De protesten tegen het verplaatsen van een Russisch standbeeld in de hoofdstad Tallinn dan? Hou op, schei uit. Dat zijn typische Russische jongeren die misleid zijn door Russische imperialistische propaganda, staat er bij een paar foto s van inderdaad typisch Russische jongeren. De Nationale Veiligheidspolitie heeft ook nog een gouden tip voor al diegenen die toevallig in het bezit zijn van staatsgeheimen. Een mooie grote foto toont wat je er zeker níet mee moet doen: uit een open tas laten steken. Zeker niet als er staatsgeheim op staat. 1

2 2 De Twee DE WERELD VOLGENS KOSTER + JOJANNEKE THE LAUNCH De Nederlandse Esmée Denters (18) maakte via YouTube haar zangtalent wereldkenbaar. Inmiddels ligt de Amerikaanse muziekbusiness aan haar voeten. She sings my song better than me, lacht Justin Timberlake op een eergisteren geplaatst YouTube-filmpje, terwijl hij zijn arm om de 18-jarige Esmée Denters slaat. Het frêle meisje, dat in februari nog nooit een studio van binnen had gezien en pannenkoeken serveerde in het oosten van Nederland, heeft zojuist Timberlakes hit What goes around comes around ten gehore gebracht, en slaat een van s werelds meest populaire zangers op haar beurt zelfverzekerd op de schouder. Denters plaatste enkele maanden geleden middels een van haar zus geleende webcam enkele filmpjes met zangopnames op de selfbroadcastsite YouTube, die in een mum van tijd de aandacht van hordes mensen trokken - inmiddels 17 miljoen. Een van hen was Billy DE BIJEENKOMST Dj s James en Marciano. LINK2PARTY Justin Timberlake-song van Nederlandse Esmée Denters She sings my song better than me Nederlandse muziekwereld heeft spijt Mann, een van Amerika s succesvolste producers, die onder andere Sting en Pink onder zijn hoede heeft. Mann bezocht het Oosterbeekse nachtegaaltje in Amsterdam, benoemde zichzelf stante pede tot haar manager en introduceerde Denters vervolgens in de VS, waar zij onlangs een grote platendeal tekende. Ze verscheen zelfs op de cover van het invloedrijke muziekblad Billboard, nam wat kiekjes met P. Diddy en zong een nummer in, geschreven door Destiny s Child-zangeres Kelly Rowland. Gesuggereerd wordt dat het Justin Timberlake zelf zal zijn die haar eerste album gaat produceren. De zanger lanceerde dinsdag zijn eigen platenlabel Tennman Records en nodigde Denters twee maanden geleden uit om in zijn Londense studio te laten horen hoe zij in het echt klinkt. Waarvan akte in het YouTube-filmpje. Timberlake zei dinsdag niet te kunnen wachten zijn nieuwe ontdekkingen aan de wereld te introduceren. Denters mysterieuze Nederlandse In het kader van onze studie organiseren we een clubfeest, geweldig toch? Vanavond vindt in het Amsterdamse Panama het evenement Carpe Denim plaats, waarin diner, mode en dance worden gecombineerd. Het geheel wordt door studenten van Hogeschool InHolland georganiseerd. Tussen de laatste bedrijven door wilden ze wel een interviewtje afgeven. Wat maakt jullie feest speciaal? Marketingmanager en student Robin Wallaart: Voor onze studie Media en Entertainmentmanagement aan de Een Nederlands meezingalbum zat er sowieso niet in. ENDEMOL begeleider Jonathan Derhane -niemand kent zijn trackrecord, zelf zegt hij alleen, half fluisterend: we hebben elkaar ontmoet en we besloten dat we verder wilden - wil bevestigen noch ontkennen. Aanstaande dinsdag zullen we een aankondiging doen, en dan zal het YouTube-filmpje duidelijk worden. Ook over een duet en eventuele acte de présence van Denters tijdens Timberlakes concert in Amsterdam 16 juni, wil Derhane nog geen uitspraken doen. Maar ik begrijp de speculaties. De verhalen over een Amerikaanse realitysoap over de Hollandse zijn echter onzin. Wel zal haar ras groeiende schare fans haar gangen kunnen blijven volgen via filmpjes op You- Hogeschool InHolland mochten we een paar maanden aan de slag om dit feest te organiseren. Daarvoor krijgen we ieder 30 studiepunten. Geweldig toch? Hoe hebben jullie het aangepakt? Projectleider en student Paul van den Heuvel: Professioneel, door bekende dj s zoals Sunnery James en Ryan Marciano aan te trekken. Via promotie-activiteiten kwam ik met ze in aanraking, zodoende. Ook wilden we een mix creëren van eten, dance en mode. Tube. Denters blijft volgens Derhane volkomen rustig onder alle commotie rond haar persoontje. Ze is erg nuchter, een taaie. Al zal volgens Derhane Nederland altijd erg belangrijk blijven voor Denters, hebben Nederlandse platenmaatschappijen voorgoed het nakijken. Kijk een Nederlandstalig meezingalbum zat er sowieso niet in. Maar natuurlijk balen zij, ze wilden Esmee ook graag hebben. Drie jaar geleden lieten hun scouts Denters door de vingers glippen toen ze meedeed aan de toenmalig Idolsvariant Popstar: The Rivals. Na de eerste ronde werd ze naar huis gestuurd. Gnuivend: Die zullen wel spijt hebben. 1 Een mix van eten, dance en mode Studenten organiseren dance event voor 30 studiepunten Gaan een dancefeest en een modeshow wel samen? Robin: De modeshow vindt tussen het feesten door om half twee s nachts plaats. Zo n combinatie van dance en mode is al eerder gedaan en dat ging goed. Dus dronken feestgangers die mannequins lastig vallen zijn er vanavond niet bij? Paul: Soms heb je wel eens mensen die proberen om op de catwalk te komen, maar na een paar minuten haken ze meestal af. 1 Q&A XXX We steunen Bouwman HH Parool-hoofdredacteur a.i. Albert de Lange steunt zijn columnist Pieter Bouwman. De cabaretier werd in het dagblad neergezet als een cokesnuivende kinderpornobezitter. Staat Pieter Bouwman deze week nog in PS de Week met de rubriek Pieter geeft zin? Oh zeker. Hij is een gewaardeerde medewerker. Uw krant sloopte afgelopen week zijn reputatie met een verhaal over kinderporno bij hem thuis. Dat was een stukje. De Telegraaf heeft er een verhaal van gemaakt. U suggereert dat het wel meevalt? De GPD was er ook mee bezig en het was op de radio geweest. Maar u drukte de aantijgingen af. Laten we niet al spastisch doen. De zedenpolitie onderzoekt de zaak. Vooralsnog steunen we Pieter. En bij een veroordeling? Dat zien we dan wel weer. Hij heeft u niet gevraagd af te zien van publicatie? Nee, we hebben hem aan het woord gelaten. Ja, hij gaf toe dat hij coke had gesnoven en plaatjes van jonge blote meisjes had. Zijn reputatie is aangetast, maar ik baseer me op de feiten van nu. Laten we kijken waar justitie mee komt. Iets anders: wordt u de nieuwe Parool-hoofdredacteur? Dat ligt niet voor de hand. Ik werk 22 jaar bij Het Parool. Ik weet niet of dat het goede criterium is voor de gedroomde kandidaat. De gedroomde kandidaat is Die zal, denk ik, van buiten komen.. TOMMY WIERINGA Bezoek. Derde voor Travolta? John Travolta en zijn vrouw Kelly Preston willen hun gezin uitbreiden. Het stel wil na de zomer zwanger worden van een derde. Soms vaart er een binnenvaartschip door de omlijsting van mijn raam, soms zie ik witte zeilen. Als ik schilder was, schilderde ik Hopper-achtige zeilboten vlak voor de kust, met jongemannen erop die lichte katoenen truien dragen. Nu loopt er een man in een oranje jas op de dijk, de jas van mensen die de gastank komen bijvullen of een bekeuring uitschrijven. Hij staat even stil, lijkt zich van het huisnummer op de brievenbus te vergewissen en loopt dan het pad naar mijn huis op. Ik open de voordeur, de man lacht naar me. Dag Arne, zeg ik. Hij komt binnen, ik heb hem lang niet gezien. Zijn jas is ooit van een beambte van British Telecom geweest. Ik schenk hem een glas rode wijn in, hij vertelt dat hij verderop ligt met een zeilboot, hij vaart een dag met een meisje mee. Je vriendin? Hij schudt het hoofd, hij kent haar van internet, ze hebben elkaar vanmorgen pas ontmoet. Sinds enige tijd ontmoet hij vrouwen op deze manier hij doet Jan wil wel trouwen Als het aan Jan Smit ligt, is Yolanthe Cabau van Kasbergen degene met wie hij later in het huwelijksbootje stapt. er ironisch over. Enfin, hij herinnerde zich dat ik ergens langs die dijk woonde en was van boord gegaan. Leuk meisje? Dit weet hij niet zeker. Wel hebben ze gekust, een kwartier nadat ze elkaar zagen. Jezus. Een record, dat denkt hij zelf ook. En jullie slapen vannacht aan boord? Arne knikt, maar weet niet zeker of ze met elkaar naar bed zullen gaan. Hij weet niet of hij haar aantrekkelijk genoeg vindt. In zijn zak klinkt om de zoveel tijd het signaal van een sms, hij is zonder iets te zeggen van boord gegaan. De vrouw heeft een hondenuitlaatdienst. Ze waren die ochtend met een bestelwagen naar de boot gereden, Hondenuitlaatdienst Woef stond erop. Elke dag liet ze ongeveer vierentwintig honden uit. Ze was halfdoof, je moest aan haar rechterkant blijven als je wilde dat ze je verstond. Niet haar beste kant, vindt Arne. Na een uur breng ik hem terug naar de boot. Er is een meisje met een golden retriever aan boord, ze drinkt rosé. Ik dacht dat je was gevlucht, zegt ze met een lach die geen lach is. Haar boot heet True Love. 1. Brakende Britney Britney Spears moest zondag uit het mannentoilet in een hotel in L.A. worden gedragen toen ze dat had ondergekotst. Ze werd gevonden in een plas braaksel met make-up over heel haar gezicht.

3 Nieuws 3 Archeologisch experiment Replica kiest dit weekend het ruime sop Grootste Vikingboot gaat op proefvaart in Noorwegen Dertig meter lang, 65 man aan boord. De Zeehengst, de grootste replica van een Vikingschip, maakt dit weekend voor het eerst kennis met de Atlantische oceaan. Marcel Hulspas Het originele Vikingschip de Zeehengst heeft zo n 950 jaar op de bodem gelegen van de Roskilde-fjord. Daar was het, met enkele andere Vikingschepen, tot zinken gebracht om de nauwe doorvaart te blokkeren. 35 jaar geleden werden vijf schepen gelicht, en overgebracht naar het Roskilde Viking Museum in Denemarken. De kiel van het grootste exemplaar verkeerde nog in zo n goede staat, dat het mogelijk bleek om er een exacte replica van te maken. Zo ontstond de Havhingsten, de zeehengst, de grootste replica van een Vikingschip ooit gebouwd. Daarvoor waren nodig 150 kubieke meter eikenhout en ijzeren nagels. Allemaal met de hand verzaagd, bewerkt en gesmeed, met kopieën van de originele werktuigen. De originele Zeehengst, waarschijnlijk gebouwd rond 1040 in Ierland, was een van de meest geavanceerde vaartuigen van die tijd. Dit weekend maakt de nieuwe Zeehengst zijn eerste serieuze proefvaart in de Noorse wateren. Maar het grote avontuur start op 1 juli. Dan gaat het schip op weg naar de Ierse hoofdstad Dublin, die in de negende eeuw door de Vikingen werd gesticht. Een reis die naar verwachting 7 weken duurt. Vikingschepen, met hun ondiepe kiel en vierkante zeil, werden gebouwd voor de open zee, maar moesten ook goed wendbaar zijn in de nauwe Noorse fjorden. Die wendbaarheid werd bereikt door een maximum aan mankracht en een minimum aan ballast. Er waren geen onderkomens; er was geen ruim. De 65 bemanningsleden, allemaal vrijwilligers, hebben een stukje van een bank tot hun beschikking, plus de ruimte daaronder. Er is geen slaapruimte behalve op de houten vloer, en er is geen toilet. Wie iets lozen wil, moet zijn broek laten zakken en het achterwerk buitenboord steken. Net zoals de Vikingen dat duizend jaar geleden deden. Tijdens de proefvaarten is dat gebrek aan privacy alleen maar lastig; straks, tijdens de oversteek, moet blijken of ze elkaar werkelijk zo goed kunnen verdragen. Gelukkig zal de Zeehengst gezelschap krijgen van een begeleidend schip dat in noodgevallen uitkomst kan bieden. Daartoe behoren niet eventuele blaren of een pijnlijk achterste, heeft de kapitein al laten weten. Maar de meesten zijn vast van plan om de reis van begin tot eind mee te maken. Net als de Vikingen van weleer. 1 zie ook Privacy voor de 65 opvarenden is ver te zoeken. THE VIKING SHIP MUSEUM DENMARK Jerry Huinder Suzanne uit Duitsland peinst. Haar ogen krimpen samen en de radertjes in haar hoofd draaien op volle toeren. De bank biedt euro, maar als ze goed gokt, kan ze euro winnen. En fout gokken kost haar slechts euro, want de andere koffer is altijd nog waard. Dan weet ze het: ze gaat er gewoon voor. Die is toch ook leuk Een volstrekt irrationele keuze, natuurlijk, stelt Martijn van den Assem, universitair docent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Normaal gesproken zou ze altijd voor de zekerheid kiezen. Maar ze staat niet alleen in deze redenering. Van den Assem onderzocht samen met zijn collega s Thierry Post. Guido Baltussen en Richard Thaler de populaire tv-show Miljoenenjacht en de buitenlandse variant Deal or No Deal. De vier economen verzamelden alle uitzendingen van 2002 tot en met 2006 en analyseerden het keuzegedrag van de kandidaten. En wat bleek? De aloude nutstheorie, euro is euro ongeacht de omstandigheden, kan de deur uit. In ons onderzoek in ieder geval wel. Het bleek dat de keuzes grotendeels konden worden verklaard door eerdere uitkomsten. Er werd veel meer risico genomen als iemand eerder al veel had verloren of gewonnen. Een ander voorbeeld. Kandidaat Frank uit Nederland heeft de keuze uit de zekerheid van 6000 euro of hij kan gokken met een kans van 50 procent op euro en 50 procent op 10 euro. Gebaseerd op huis-,tuin- en keuken kansberekening is de gok 5005 euro waar. En de zekerheid Makkelijke keuze lijkt het. Toch gokt Frank uiteindelijk. Het is een kwestie van verwachtingen. Mensen komen om tonnen te verdienen en gaan niet graag met het bankbod naar huis. Ze nemen meer risico om het verlies - Frank gaat maximaal maar met euro naar huis - te beperken. En bij winst nemen ze meer risico, omdat de deelnemers zich toch al Onderwijs Tekort aan leraren moet nog wachten Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG Politici, scholen, onderwijsbonden en de leraren zelf: allemaal zijn ze het erover eens dat er snel wat moet gebeuren. Het aantal docenten op de Nederlandse scholen houdt nu al niet over, maar de tekorten lopen snel op omdat er veel oudere leraren met pensioen gaan. Zonder maatregelen zijn er in 2015 meer dan docenten te weinig. In het boekje Gezocht: leraren, dat gisteren in Den Haag werd gepresenteerd, staan tientallen aanbevelingen om dat rampscenario te voorkomen. Tussen de vele abstracte voorstellen - Zet kennisgemeenschappen voor docenten op of Stel de professionals centraal - staan enkele concrete plannen. Te noemen: kleinere klassen en minder lesuren per leraar (waardoor het vak aantrekkelijker wordt, maar het tekort verder zal oplopen), en hogere salarissen. Het tekort begint zich al te openbaren, waarschuwde de Amsterdamse wethouder Hennah Buyne nog. Er kan geen uitstel meer volgen. De nood is hoog, erkende ook staatssecretaris Marja van Bijsterveldt. Toch wil ze eerst wachten op de commissie onder leiding van SER-voorzitter Rinnooy Kan, die zich buigt over de positie van leraren op school. De aanpak van het nijpende lerarentekort zal nog zeker tot dit najaar, als het rapport van de commissie uitkomt, moeten wachten. 1 Geld Miljoenenjacht ontrafeld in onderzoek Op tv komen mensen om tonnen te verdienen winnaars voelen. Leuk, zo n onderzoek, maar wat heeft de financiële wereld hieraan? Van den Assem: Onderzoeken naar individuele keuzes over financiële middelen zijn moeilijk, want beleggersinformatie is vaak gegroepeerd. Ons onderzoek bevestigt vermoedens dat handelaren niet altijd rationeel handelen. Zo houden beleggers bij verlies hun aandeel vaak te lang vast. Ze kijken dan niet meer rationeel; het verliesgevoel speelt mee. Net zoals bij Frank. 1. Pathuis KORT Lid commissie opgestapt door handelen Bos Een lid van de PvdA-commissie die onderzoek heeft gedaan naar de verkiezingsnederlaag van de partij, Edith Hooge, is opgestapt. PvdA-leider Wouter Bos begrijpt niet waarom Hooge is opgestapt. Ze zou het er niet mee eens zijn dat Bos en fractievoorzitter Tichelaar een eerste versie van het rapport hebben ingezien zodat zij bepaalde passages konden wijzigen. De rest van de commissie zegt dat het slechts om kleine passages gaat. Morgen wordt het rapport gepresenteerd. BUDGET S E L E C T I E BETER ZIEN, HET SCHERPST GEPRIJSD. Veilig en comfortabel contactlenzen dragen voor 0,38 per dag. *. Aforisme We have spilled an ocean of blood for brotherhood and unity of our peoples and we shall not allow anyone to touch or destroy it from within. Jozip Broz Tito, ex-president van ex-joegoslavië ( ). Gratuliere! Sebastian Koch, acteur uit de film Das Leben der Anderen wordt 45. * Vraag naar de voorwaarden.

4 4 Nieuws Binnenland Mobiliteit Gemeenten mogen zelf tarief bepalen Parkeren van asobakken straks duurder Bestuurders van SUV s ook wel P.C. Hoofttractoren of asobakken genoemd - zijn straks duurder uit met parkeren. Amsterdam, Utrecht en Nijmegen hebben al plannen in de maak. Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG Nijmegen heeft waarschijnlijk de primeur, als eerste stad waar parkeren voor vervuilende auto s duurder wordt. Vrijdag presenteert de Groen- Links-wethouder Mobiliteit, Jan van der Meer, nieuwe tarieven voor vergunninghouders. Wie een grote, vervuilende auto heeft, gaat meer betalen voor een vergunning dan iemand met een kleine, schonere auto. Groter lokkertje is dat schone en lichte auto s voorrang krijgen op de wachtlijst voor vergunningen, verwacht GroenLinks-raadslid Henny Roorda. Vooral in de binnenstad kunnen wachttijden nogal oplopen. Het gewicht, de neusvorm en de hoogte van de wagens leveren extra gevaar voor verkeersdeelnemers op. ROY TEE/HH.. Tips? Voor leuke verhalen, mooie foto s en nieuws: binnenland@depers.nl In Utrecht is een vervuilende fourwheeldrive op diesel zonder roetfilter mogelijk twee keer zo duur uit als een schone hybride. ChristenUnie-wethouder Verkeer en Milieu Tymon de Weger: Doel is om mensen meer te laten nadenken over de keus voor een schone auto. Dikke kans dat auto s met grotere motoren meer moeten betalen, maar het zijn niet alléén de SUV s die aangepakt worden. Ook oudere auto s met vieze motoren. De ministerraad stemt naar verwachting morgen in met het voorstel van staatssecretaris Bijleveld van Binnenlandse Zaken om gemeenten voortaan zelf hun parkeertarieven te laten bepalen. Gegeven het belang van de aanpak van luchtkwaliteitsproblematiek wil het kabinet graag dat gemeenten dit instrument inzetten, klinkt het. De hoogte van het tarief is afhankelijk van het soort auto en milieuoverwegingen. Ook Amsterdam is blij met het voorstel van Bijleveld. Het is de wens van de gemeente om de tarieven te laten verschillen. Wij kijken nu met de minister wat technisch mogelijk is, aldus wethouder Tjeerd Herrema. Gemeenten kunnen snel aan de slag met het tarief voor parkeervergunningen. De Weger verwacht dat Utrechtse vergunninghouders aankomende zomer al nieuwe, uiteenlopende tarieven krijgen. Eerst moet de wetswijziging van kracht worden, en dan hebben wij wel even de tijd nodig voor registratie in samenwerking met de Rijksdienst voor het Wegverkeer, zegt De Weger. Betaald parkeren volgt later, want daar moeten parkeermeters voor worden aangepast. Ook de nog in te voeren kilometerheffing, die de wegenbelasting en de BPM moet vervangen, kan de bestuurders van SUV s meer geld gaan kosten. In wat voor auto wethouder De Weger zelf rijdt? Hij lacht. Ik fiets altijd door de stad, maar ik heb een Toyota Avensis. Een mooie middenklasser. 1 Analyse Timmermans terecht bezorgd over ons imago in Europa Tweede nee komt Nederland duur te staan Chantage! Lariekoek! Bangmakerij! Kamerleden zijn ontsteld over de opstelling van staatssecretaris Timmermans. Maar die vreest dat Europa Nederland straks negeert. Joop Hazenberg DEN HAAG Frans Timmermans mag dan wat dreigende taal uitslaan - straks zitten we niet meer in de EU! - hij heeft gelijk als hij zegt dat een tweede blokkade van Europa heel slecht zou zijn voor ons imago. Nederland is al niet populair. Daarom ging premier Balkenende vorige week langs in het Europees Parlement. De zaal was grotendeels leeg. Op de tafeltjes waren demonstratief Zapatero wil EU-grondwet BALKENENDE IN SPANJE Balkenende en zijn Spaanse ambtgenoot Zapatero willen de impasse over de Europese Grondwet te doorbreken. Spanje ratificeerde de grondwet als eerste, maar Nederland wees hem af in een referendum. Zapatero zegt dat EU-functionarissen volgende week een deal sluiten. Volgens hem willen alle EU-leden een deal, hoewel er nog meningsverschillen zijn. Spanje wil een groot deel van de afgewezen grondwet behouden. Europese vlaggetjes geplaatst. Het voorval is tekenend. Sinds de Nederlandse bevolking in 2005 de Europese Grondwet per referendum naar de prullenbak verwees, wordt Nederland beschouwd als een blokkade in Europa, een enfant terrible. Intussen hebben 20 van de 27 lidstaten de Europese Grondwet al wél goedgekeurd, of ze zijn dat van plan. Rest een groepje dwarsliggers. In dit gespannen politieke klimaat zei onze Mister Europe, Frans Timmermans, deze week dat het resultaat van deze onderhandelingen echt moet worden geaccepteerd door de Nederlandse bevolking. Dit is de tweede en laatste ronde. Het is verwonderlijk dat Kamerleden vanwege deze opmerking KORT Arnhemse hoerenklanten vanaf morgen beboet Klanten die in Arnhem prostituees bezoeken buiten de tippelzone krijgen vanaf morgen een boete. De bekeuringen worden ook uitgedeeld aan hoerenlopers die buiten openingstijden prostituees in de tippelzone oppikken. Dat meldt de gemeente. Sinds begin dit jaar zijn hoerenlopers in Arnhem die betaalde seksuele diensten afnemen buiten de zones strafbaar. Prostituees waren dat al. Tot nog toe heeft de politie de klanten die in overtreding waren alleen gewaarschuwd. De aanpak van hoerenlopers is het sluitstuk Joyriden voor dummies Een 16-jarige jongen uit Valkenburg is met de auto van zijn ouders tegen geparkeerde auto s geknald. Na een kettingreactie brak een deel van een lichtmast af. Die kwam terecht op twee andere bolides. van een reeks maatregelen om tippeloverlast tegen te gaan. De belangrijkste maatregel werd volgens gemeente Arnhem al in 1996 genomen. Destijds werd de tippelzone in gebruik genomen. Vier maanden cel voor verdachte van treinbrand De 23-jarige man uit Putten die wordt verdacht van brandstichting in een treinstel is veroordeeld tot vier maanden cel. Ook moet hij euro betalen aan de Nederlandse Spoorwegen. Dat heeft de rechtbank in Zutphen bepaald. Omdat de man al sinds februari vastzit, komt hij een dezer dagen vrij. De brandstichting vond plaats in zo over Timmermans heen buitelden. Want de staatssecretaris raakt met deze stelling een cruciaal punt. Als we weer nee zeggen tegen een Europees verdrag, kan het ons duur komen te staan. Europa bestaat immers bij de gratie van het compromis. Zo is het al vijftig jaar. Je kunt in een samenwerkingsverband van 27 lidstaten als enige roepen dat je tegen bent, maar lang houd je dat niet vol. Zoals een diplomaat stelt: Dan gaan ze net zo lang met z n allen op je zitten tot je ja zegt. Met de Europese Grondwet had Nederland nog de mazzel dat ook de Fransen tegen waren. Zoals Europaexpert Alfred Pijpers stelt: Frankrijk was verreweg de zwaarste factor. Als Nederland volgende keer als enige tegen stemt, zeggen ze: zórg maar dat je ja zegt. Dan wordt het verdrag een binnenlands probleem. Betrokkenen weten dat het kabinet er alles aan doet om de komst van een tweede referendum te verhinderen. En mocht in de eventuele volksraadpleging tóch weer nee worden gezegd, dan is daarvoor een oplossing, weet expert Pijpers. Als je echt niet meer mee zou willen doen word je met wat juridische foefjes als een karretje losgekoppeld. Om uit deze impasse te komen, stelt de huidige EU-voorzitter Duitsland voor om de Europese Grondwet op onderdelen aan te passen. Welke, daarover is nu koortsachtig diplomatiek overleg over. 1 Een asobak of niet? De feiten Bij ongevallen tussen Sport Utility Vehicles, kortweg SUV s, en personenauto s is de kans dat iemand overlijdt zesmaal groter dan bij ongevallen tussen twee personenauto s. Als er een stalen rek of bullbar gemonteerd is, is dat risico nog groter. Het is door het gewicht (van gemiddeld kilo), maar vooral door de neusvorm en de hoogte van de wagens dat er ernstigere letsels optreden. Vooral fietsers en voetgangers lopen gevaar op een dodelijk ongeval, zo blijkt uit onderzoek van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer dat in 2005 in opdracht van minister Peijs is uitgevoerd. Volgens TNO verbruiken SUV s aanzienlijk meer brandstof en produceren meer CO 2 -uitstoot. Dat komt door de grotere luchtweerstand en de vierwielaandrijving. Vorig jaar steeg de verkoop van luxe terreinwagens in Nederland met zeventien procent tot exemplaren. Van alle nieuwe auto s is zes tot zeven procent een SUV. Opheldering Staatssecretaris Frans Timmermans moet in de Tweede Kamer opheldering verschaffen over zijn uitspraken in de media. Een verzoek daartoe van Harry van Bommel werd gisteren gesteund door de fracties van de VVD, PVV, D66 en SGP. Volgens de staatssecretaris moet Nederland zich afvragen of het land nog wel door wil met de Europese Unie. Van Bommel vindt dit voorbarig en dubbelzinnig. De uitlatingen zouden een verkapt dreigement zijn aan het adres van tegenstanders van de vernieuwde grondwet... december. Hij zou vorig jaar een sigarettenpakje hebben aangestoken, waardoor er brand ontstond in de stoptrein van Zwolle naar Utrecht. De trein brandde volledig uit. Justitie pakt verdachten miljoenenfraude op Het Openbaar Ministerie (OM) heeft in een internationale fraudezaak gisteren en vorige week maandag elf aanhoudingen verricht. De verdachten werden aangehouden in verschillende plaatsen in Nederland en België. Ze zouden zijn betrokken bij illegale cden dvd-handel. Volgens justitie loopt de fraude in de miljoenen. Het OM werkte in de zaak samen met de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst en de Belgische justitie. Beleidsplan niet eerder naar de Tweede Kamer De Tweede Kamer krijgt het beleidsplan van het kabinet niet voor 14 juni. Dat schrijft premier Jan Peter Balkenende (CDA) in een brief aan de Kamer. Mark Rutte (VVD) verzocht het kabinet dinsdag haast te maken met het beleidsplan en te stoppen met het lekken naar de media. Het plan behelst de verdeling van het geld over de ministeries. Dat geld moet worden gebruikt voor het behalen van zeventig doelstellingen. Een aantal daarvan is uitgelekt.. Paard in de gang In de Haagse Vogelwijk is een benedenwoning omgebouwd tot paardenstal. De bewoonster woont samen met een paard en pasgeboren veulentje. Buurtbewoners zijn de wanhoop nabij.

5 Binnenland Nieuws Advocatuur Carrière, geld en status Een geschil? Daar schakelen we wel een advocaat bij in Nederland is de laatste jaren juridisch gecompliceerder en geëmancipeerder geworden. Gevolg is een enorme toename in het aantal advocaten en rechtszaken. Maaike Boersma Advocatuur is booming business. De afgelopen tien jaar is het aantal advocaten in Nederland met meer dan 60 procent toegenomen tot Behalve het aantal advocaten is ook het aantal rechtszaken sterk gestegen. Van 2000 tot 2005 was er een toename van meer dan 50 procent, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Als voornaamste oorzaak voor deze explosieve groei noemt het CBS de veranderende wet- en regelgeving. Jaarlijks worden er ongeveer 1,2 miljoen rechtszaken aangespannen. De samenleving is de afgelopen jaren juridische gecompliceerder geworden en de burgers geëmancipeerder, zegt Willem Bekkers, algemeen deken van de Orde van Advocaten. Vooral op het gebied van ruimtelijke ordening, milieu, arbeidsrecht en gelijke behandeling zijn er meer regels gekomen. Daarnaast zijn de burgers mondiger geworden. Een brede laag van de bevolking is heel snel geneigd met De advocatendichtheid in Nederland is gemiddeld. MICHAEL KOOREN/HH belangrijke geschillen meteen naar de rechter te stappen. De vraag is of we dat niet te vaak doen. Het moet wel een ultiem middel blijven. Toch is er volgens hem nog lang geen sprake van Amerikaanse toestanden. Nee, dat past niet binnen onze cultuur, dat is on-nederlands. Bekkers denkt dat we onze tax nog lang niet hebben bereikt. Met acht advocaten op elke inwoners is de advocatendichtheid volgens hem slechts een middenmoter in Europa. De deken verwacht dan ook dat de advocatuur de komende jaren nog wel even door zal groeien. Een gouden toekomst dus voor alle ambitieuze rechtenstudenten. Ja, de goede studenten hebben de banen echt voor het uitkiezen, stelt Bekkers. Hoewel het aantal afgestudeerde rechtenstudenten de afgelopen jaren wel licht daalde, is er nog steeds grote belangstelling voor de opleiding. We hebben drie jaar geleden een limiet van 850 eerstejaars moeten instellen omdat we altijd teveel aanmelding hadden, aldus Jeroen van Maarschalkerweerd, studievoorlichter van de Rechtenfaculteit van Leiden. Carrière, geld en status zijn volgens Michiel Boer, voorlichter van de Raad voor de Rechtspraak, dè lokkers van de advocatuur. Als je weet wat ze verdienen. 1 5 Toekomstvisie Schiphol Plannen zijn absurd Bewoners fel tegen plannen Schiphol Eric Smit De plannen van Schiphol voor de nieuwe noordwestterminal zijn rampzalig voor de omgeving. Dit zegt Paul Theunissen, voorzitter van de bewonersvereniging Badhoevedorp. Hij is verbijsterd over de toekomstvisie die Schiphol gisteren openbaar maakte. Daarin wordt ontvouwd hoe onder andere een parallelle zesde start- en landingsbaan en een nieuwe terminal nabij Badhoevedorp de groei van de nationale luchthaven in de toekomst verzekerd kan worden. De luchthaven hoopt door de voorgestelde ingrepen in miljoen passagiers te kunnen verwerken. Theunissen voorziet dat door de aanleg van een nieuw stationsgebouw Badhoevedorp Zuid in de verdrukking komt. De aanleg van een nieuwe terminal zal een enorme toename van de verkeersstroom tot gevolg hebben, met zeer grote gevolgen voor de luchtkwaliteit en de geluidsoverlast. Ik zou de plannen van Schiphol absurd willen noemen. De door Schiphol opgestelde toekomstvisie is het resultaat van een verzoek van het kabinet om opties aan te dragen die toekomstige capaciteitsknelpunten kunnen ondervangen. Schiphol schrijft in het rapport dat het graag met alle betrokkenen wil overleggen hoe alle verbeteringen kunnen worden doorgevoerd. Theunissen meent dat hij en zijn achterban van duizend gezinnen die in de nabijheid van het door Schiphol te ontwikkelen gebied wonen, gekwalificeerd kunnen worden als betrokkenen. Van enig overleg tussen hen en Schiphol was echter tot op heden geen sprake. Ik heb de berichten over de toekomstvisie van Schiphol uit de kranten moeten vernemen, zegt Theunissen. We zijn niet tegen Schiphol, maar wel op deze manier. We zullen verhaal moeten halen bij de gemeente Haarlemmermeer, die zou voor zijn burgers in moeten staan. De gemeente Haarlemmermeer kreeg de toekomstvisie van Schiphol twee weken geleden al gepresenteerd. Ook de gemeente is zeer kritisch over de inhoud van het rapport. Wethouder Michel Bezuyen acht de aanleg van een zesde baan niet nodig voor de verdere groei van de luchthaven en hij vroeg zich hardop af of een enorme investering in nog een landingsbaan wel zo verstandig is voor de BV Nederland. Ook de voorgenomen bouw van een tweede stationsgebouw aan de rand van Badhoevedorp hoeft niet op bijval te rekenen. Wat de gemeente betreft staat dat onderwerp nog lang niet op de agenda. 1

6 6 Nieuws Binnenland Vergrijzing Niet naar het bejaardenhuis Gelukkig thuis wonen: 1000 euro Ouderen met gezondheidsklachten kunnen langer thuis blijven wonen als verpleegkundigen hen komen bezoeken. Niet alle ouderen willen in een bejaardentehuis wonen. René Melis en Monique van Eijken onderzoeken ouderenzorg. HENK BRAAM Ana Karadarevic NIJMEGEN Duizend euro kost het om een oudere gelukkig te maken. Voor dat geld komt een verpleegkundige zes keer op huisbezoek bij een 70-plusser om gezondheid en welzijn van de oudere te controleren. Zo nodig wordt de thuiszorg ingeschakeld. Als een spin in het web houdt de verpleegkundige toezicht op de zorg. De begeleiding duurt in totaal een half jaar, en leidt er uiteindelijk toe dat ouderen met gezondheidsklachten langer thuis kunnen blijven wonen. Dat blijkt uit de Dutch Easycare Study van twee medewerkers van het Nijmeegse Universitair Medisch Centrum St Radboud. Monique van Eijken, verpleegkundige in de ouderenzorg, promoveert morgen op dit project. Later dit jaar promoveert artsonderzoeker René Melis op de effectiviteit van de huisbezoeken van verpleegkundigen. De verpleegkundigen hielpen in het project 85 kwetsbare Nijmeegse ouderen met meerdere gezondheidsklachten. Op verzoek van de huisarts bezocht een verpleegkundige een oudere. Vooral senioren die moeilijk ter been zijn, problemen met het geheugen hebben en stemmingsklachten ervaren, blijken baat te hebben bij de inzet van de verpleegkundige, aldus Van Eijken. Behalve de kwetsbare oudere knapt ook de zorgende partner op na de inspanningen van een doortastende verpleegkundige. De echtgenoten blijken namelijk te worden ontlast wanneer de verpleegkundige zorg op maat regelt. Bovendien, zo blijkt uit het project, waarderen zij dat er ook aandacht en advies aan hen gegeven wordt. Het Centraal Bureau voor de Statistiek verwacht de komende tientallen jaren een forse toename van het aantal 65-plussers. Nederland telt nu ruim 2,3 miljoen senioren, in 2030 zijn het er naar verwachting 4 miljoen. Niet alle ouderen zullen in een bejaardentehuis willen wonen, voorspelt verpleegkundige Van Eijken. Steeds meer mensen blijken liever thuis te willen blijven. Omdat senioren als gevolg hiervan meer gebruik zullen maken van arbeidsintensieve thuiszorg zullen de zorgkosten niet per se verminderen. Per saldo kost het meer om een oudere hulp op maat te bieden dan om dat niet te doen. Maar zonder begeleiding zijn de 70-plussers ongelukkiger, en kunnen zij steeds minder zelf doen. Geen geld dus, die duizend euro. Zeker als je ziet wat het oplevert, aldus de onderzoekers. De maatschappij moet een discussie aangaan over wat we bereid zijn te betalen voor het welbevinden van ouderen, vindt arts-onderzoeker Melis. De provincie Gelderland en onderzoeksorganisatie ZonMW hebben er samen bijna een half miljoen euro voor over. Dankzij hun subsidies wordt het project in de praktijk gebracht in Gelderland. Binnenkort worden honderd koppels van verpleegkundigen en huisartsen samen getraind om ouderen in de provincie op deze manier te helpen. De gelukkigste ouderen zullen in het oosten van het land wonen. 1 Topsalarissen Toppers bij overheid gaan lekker Novum De salarissen van topbestuurders in de (semi-)publieke sector zijn vorig jaar verder gestegen. Dat meldt het tijdschrift Intermediair op basis van een eigen onderzoek. Organisaties waren ook veel geld kwijt aan vertrekregelingen. Uitschieter was het vertrek van topman Ronald Blom bij Eneco. Zijn vervroegde uittreding kostte het energiebedrijf 1,9 miljoen euro. Opgeteld bij zijn salaris van bijna zes ton streek Blom vorig jaar bijna 2,5 miljoen euro op. Verder noemt Intermediair dure vertrekregelingen bij onder meer het RIAGG in Amersfoort, pensioenorganisatie PGGM en mediabedrijf NOB. Opvallende verhogingen van salarissen vonden verder plaats bij de Ziekenhuisgroep Twente, waar het salaris van de topman ten opzichte van 2005 met 85 procent steeg, en de Universiteit Wageningen. Tweede Kamerleden Pierre Heijnen (PvdA) en Ronald van Raak (SP) zijn geërgerd over de cijfers. Zij vinden dat het kabinetsvoornemen om het salaris van premier Balkenende als maximum te stellen, snel moet worden doorgevoerd. Het jaarsalaris van de minister-president is euro. 1

7 Buitenland Nieuws 7 Dubbel zachtgekookte haaienvin met ham en kip in supreme soep voor kost bijna 22 euro per portie. HH China Milieubeschermers trekken aan de bel Haaienvinnensoep wordt een beetje te hip Elke Chinees die wil laten zien dat hij geld heeft, lepelt graag een bordje haaienvinnensoep naar binnen. Met desastreuze gevolgen... AP Petra Quaedvlieg SHANGHAI Ze prijken op de eerste pagina van het menu, de haaienvinnen-gerechten. Allereerst is daar Dubbel zachtgekookte haaienvin met ham en kip in supreme soep, 880 renminbi (bijna 90 euro) voor vier personen. Dan komt Gestampte haaienvin met vogelnest, 238 renminbi (24 euro), gevolgd door Gesmoorde haaienvin met zeefruit in supreme soep, 188 renminbi (19 euro). Het zijn de duurste gerechten op de kaart van het hippe Cantonees restaurant Zen, waar de gemiddelde schotel niet meer dan 50 renminbi kost. Smaakt het dan zo voortreffelijk? Welnee, haaienvinnen bestaan uit elastische, vermicelli-achtige vezels die de soep als een soort maïzena verdikken. De smaak komt van de bouillon, meestal kippenbouillon. Maar dat is allemaal onbelangrijk. Waar het om gaat, is het prestige. Ooit werden haaienvinnen ten geschenke gegeven aan de keizers van China: de haai is een imposant, afschrikwekkend dier en door het eten van haaienvin zal de keizer nog almachtiger worden. Later werd haaienvin een gerecht van de rijken en bevoorrechten, vooral in de Cantonese gebieden in het zuidoosten van China. Tegenwoordig wil iedereen met wat geld laten zien dat hij het gemaakt heeft. Steeds meer Chinezen bestellen haaienvinnen en andere dure, exotische vissoorten. De vraag is de afgelopen vijftien jaar zo toegenomen dat verschillende haaiensoorten dreigen uit te sterven. Volgens onderzoek van de World Conservation Union is het aantal haaien in de Atlantische oceaan inmiddels gehalveerd. Van sommige soorten, zoals de hamerhaai, resteert zelfs nog maar 10 procent van de oorspronkelijke populatie. Niet alleen milieu-organisaties luiden de noodklok. De Franse topkok Pierre Gagnaire, eigenaar van diverse exquise restaurants over heel de wereld, waarschuwde onlangs in Hong Kong dat hij over tien jaar geen verse zee- of riviervis meer zal kunnen serveren, alleen nog kweekvis. Het klinkt raar, maar er komen teveel goede restaurants. De leveranciers kunnen het niet meer bijbenen. In China zelf gloort het begin van een besef dat het roer om moet. Dagblad China Daily riep in een commentaar op om de haaienvinnensoep te laten staan. In restaurant Zen weet de manager trouwens niks van uitstervende haaien. Het zijn sterke vissen, hoor! Ze worden terug in zee gegooid. Dat de haaien na het afhakken van de vinnen in het water doodbloeden, is nieuw voor hem. 1 Benedictus XVI zegent vermiste kleuter Madeleine PAUS ONTVANGT OUDERS OP AUDIËNTIE IN VATICAANSTAD Paus Benedictus XVI ontving gisteren de ouders van de vermiste Britse kleuter Madeleine McCann (4) op audiëntie. Nadat de ouders Benedict hadden verzocht om een gebed voor het meisje zegenden hij hen. Het kind verdween op 3 mei tijdens een vakantie in Portugal. De paus sprak met Kate en Gerry McCann gedurende zijn wekelijkse algemene audiëntie in Vaticaanstad. Kate McCann zei na afloop dat de paus haar had verzekerd dat hij voor de veilige terugkeer van haar kindje zou bidden. Het echtpaar voert campagne om de verdwijning van de kleuter in het nieuws te houden. Het meisje verdween nadat de ouders haar hadden achtergelaten op een hotelkamer om in een restaurant te eten. Hoewel het Britse paar rooms-katholiek is, is hun audiëntie opmerkelijk. Groot- Brittannië erkent het kerkelijk gezag van de paus namelijk niet en heeft zijn eigen Anglicaanse kerk. Verenigde Staten Opvolger Wolfowitz Bush wil Zoellick voor Wereldbank De Amerikaanse president Bush heeft bankier Robert Zoellick voorgedragen als nieuw hoofd van de Wereldbank. UNIEKE LEZERSAANBIEDING U heeft een goed werkend toestel? Kies voor GOEKDKOOP bellen! 8, 95 10, 95 19, 95 GRATIS Bij Vodafone 27, belminuten / 200 smss Geen aansluitkosten 2 maanden 50% korting NIEUW: Samsung U600 Redactie buitenland Hij is 53, niet erg omstreden en heeft ruime ervaring met banken en internationale samenwerking. Robert Zoellick moet het vertrouwen terugwinnen van Europese lidstaten in de Wereldbank. Dat is behoorlijk geschaad na de affaire-wolfowitz. Zoellick is nu nog hoofd van de bank Goldman Sachs en heeft hiervoor onder meer in het bestuur gezeten van Enron, ooit de grootse energiemaatschappij ter wereld. Tot vorig jaar was hij onderminister van Buitenlandse Zaken. In die functie was hij bezig met de humanitaire crisis in Soedan. Hij zou hierdoor bekend zijn met en in Afrika, waar de ontwikkelingsbank veel werkzaam is. De huidige president Paul Wolfowitz raakte de afgelopen maanden verstrikt in een rel rond zijn vriendin. Na zijn aantreden in 2005 regelde hij dat de vrouw, die al langer bij de bank werkte, werd overgeplaatst naar het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Dit om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen. Ze kreeg echter wel een buitenproportionele promotie en een flinke loonsverhoging. Wolfowitz positie werd onhoudbaar toen een speciale commissie van de bank zelf stelde dat hij de geloofwaardigheid van de Wereldbank had aangetast. In feite was hij al sinds zijn aantreden een omstreden figuur, met name omdat hij als onderminister van Defensie van de VS een belangrijke rol speelde in het besluit om Irak aan te vallen. De Wereldbank biedt leningen, giften en technische ondersteuning om ontwikkelingslanden te helpen met armoedebestrijding. De VS mogen traditioneel de president van de Wereldbank aanwijzen. Europa kiest de president van het Internationaal Monetair Fonds. 1 Robert Zoellick. AP Cuba en de VS Zeldzame toenadering Paul Scheltus BUENOS AIRES Cuba heeft toegezegd niet langer voortvluchtigen uit de Verenigde Staten te zullen herbergen. Het bericht is een zeldzaam teken van toenadering tussen het communistische regime en de VS. Dat meldt de Amerikaanse krant The Miami Herald. Ongeveer zeventig Amerikanen, op de vlucht voor justitie, wonen op het Caribisch eiland. Cuba heeft altijd geweigerd hen uit te leveren onder het voorwendsel dat de Amerikaanse beschuldigingen politiek gemotiveerd zijn en de voortvluchtigen dus politieke vluchtelingen zijn. Uit een rapport van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zou blijken dat de regering van Fidel Castro al in 2005 heeft beloofd niet langer een veilige haven te bieden aan Amerikanen verdacht van misdaden. Het ministerie wil niet bekend maken wie de belofte heeft gedaan. Ook is niet bekend of de VS een tegenbelofte heeft gedaan. 1. Ook op deze dag De Duitse en de Britse marine raken slaags in de Slag bij Jutland. Het is de grootste zeeslag van de Eerste Wereldoorlog. Dan liever de handdoeken In een hotel ten zuiden van het Japanse Tokio ontdekten ze tot hun grote schrik dat een gouden badkuip ter waarde van 1 miljoen dollar was gestolen. GRATIS Bluetooth headset Aanbiedingen zijn geldig t/m 31 mei Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden.

8 8 Nieuws Buitenland Verenigde Staten Documentaire kraakt de macht van de farmaceutische industrie Floor Bremer NEW YORK De geldzucht van de farmaceutische industrie bepaalt wat goed is voor ons. Niet de wetenschap, stelt de New Yorkse documentairemaker Alberto Baudo. Pillen slikken is tegenwoordig eerder een risico dan dat we er beter van worden. Zijn film We ll take care of you is een aanklacht tegen de Amerikaanse medicijnindustrie. Hij ging tegelijk in première met Sicko van Michael Moore. Niet op de rode loper in Cannes, maar in een achterafzaaltje in New York. Waar Moore de dure Amerikaanse gezondheidszorg onder de loep neemt door met 9/11-slachtoffers naar Cuba te gaan, richt onderzoeksjournalist Baudo zijn pijlen op de farmaceutische industrie, want daar zit het echte probleem. In zijn documentaire legt hij bloot hoe ver de tentakels van de industrie reiken. Ze financiert universiteiten, geeft voorlichting over medicijngebruik, koopt artsen om met leuke SPECIALE AANBIEDING VOOR LEZERS VAN DE PERS GRATIS SAMSUNG C170 + DVD CASINO ROYALE I.C.M. DEBITEL 90 ABONNEMENT 90 BELMINUTEN J A R I G A B O N N E M E N T O P H E T KPN NETWERK SLECHTS 9,95 PER MAAND Eerder een risico? JP VAN DER STOUWE/HH. KORT Klant die chilisaus eist, schiet manager neer De manager van een fastfoodrestaurant in de Amerikaanse staat Florida is verschillende keren in zijn arm geschoten door een klant die meer chilisaus eiste. Een medewerker van het restaurant gaf de klant tien bakjes chilisaus, na tevergeefs duidelijk te hebben gemaakt dat hij slechts recht had op drie bakjes. Omdat de klant ook met tien bakjes saus geen genoegen nam, kwam de manager erbij. De klant trok vervolgens een wapen, schoot de manager in zijn arm en ging ervandoor. tripjes, en betaalt de mensen van het controlerend orgaan van de overheid. Het draait allemaal om winst. De industrie spendeert twee keer zoveel aan marketing als aan onderzoek. Als voorbeeld komt het bedrijf Merck en co naar voren. Met de leus We ll take care of you begon het eind jaren negentig een reeks reclamespots om zijn pijnstiller Vioxx te promoten. De marketingmachine liep zo goed dat binnen een paar jaar 20 miljoen Amerikanen het middel gebruikten en nog een veel groter aantal buiten de VS. Pas toen de eerste gevallen bekend werden van mensen die overleden aan een hartaanval door het gebruik van het medicijn, kwam er kritiek. Het middel werd van de markt gehaald. Alleen al in Amerika kostte het aan mensen het leven. Merck beroept zich op een gebrek aan bewijs. Maar dat betekent nog niet dat het middel veilig is, stelt een van de artsen in de documentaire. Deze gelikte marketing is een enge ontwikkeling. 1 Oost-Europa Conservatieven, extreem-rechts en nationalisten winnen terrein in nieuwe EU-leden Simpel, daadkrachtig en autoritair Extreem-rechts is allang niet meer marginaal in Oost-Europa. Het biedt de mensen simpele oplossingen, en daar is behoefte aan. De gekozen regeringen buigen gewillig mee. Lode Desmet SOFIA Daadkracht, daar gaat het om. Zeggen wat je denkt, doen wat je belooft. Kom met simpele oplossingen voor ingewikkelde problemen, geef als het kan mensen de schuld die zich niet kunnen verdedigen, zoals minderheden, en tien tegen één dat je goed scoort bij de volgende verkiezingen. Het is een beproefd recept gebleken in Oost-Europa, óók in de landen die lid zijn van de Europese Unie. Bulgarije bijvoorbeeld hield anderhalve week geleden voor het eerst europarlementsverkiezingen. Ze werden gewonnen door de populaire en populistische burgemeester van Sofia, Boyko Borisov. Die deed voor het eerst met zijn eigen partij Gerb Harnas mee aan de verkiezingen, en was prompt de winnaar. Gerb is een eenmanspartij die staat of valt met haar flamboyante, maar autoritaire leider, over wie grapjes de ronde doen als: Sommige mensen dragen pyjama s van Superman. Superman draagt pyjama s van Boyko Borisov. De man is voormalig bodyguard van de Bulgaarse communistische dictator Todor Zjivkov. Hij werd als burgemeester populair door met harde hand het straathondenprobleem aan te pakken en eindelijk het ophalen van huisvuil goed te regelen. Dat is wat de mensen willen: een schone en veilige leefomgeving, liefst zonder corruptie. Bulgarije is daar niet uniek in, veel andere voormalige Oostbloklanden kampen met dezelfde problematiek en dezelfde ontevreden en ongeduldige bevolking. Stomme zigeunerin Zo heeft Roemenië een president die veel met Borisov gemeen heeft. Ook Traian Basescu was burgemeester, van Boekarest. En zijn eerste beleidsdaad daar was: de straathondenoverlast aanpakken. In zijn dadendrang gaat hij vaak kort door de bocht, wat de parlementsleden in het verkeerde keelgat schoot. Ze wilden hem tien dagen geleden afzetten op verdenking van machtsmisbruik maar hij werd per referendum in het zadel gehouden: driekwart van de bevolking ziet het nog steeds met hem zitten. Inmiddels is hij in een nieuw schandaal verwikkeld: hij noemde een journaliste een stomme zigeunerin. Polen wordt geregeerd door een coalitie van één grote en twee kleinere partijtjes. De grote is de conservatieve Recht en Gerechtigheid-partij van de eeneiige tweeling Jaroslaw en Lech Kaczynski. De eerste is premier van Polen, de tweede president en was vroeger burgemeester van Warschau. De broers staan voor een terugkeer naar de christelijke waarden. Ze zijn tegen het homohuwelijk en abortus, en voor het herinvoeren van de doodstraf. De coalitiegenoten zijn de plattelandspartij Zelfverdediging van Andrzej Lepper en de ultra-katholieke Liga van Poolse Families van Roman Giertych. De laatste partij rekent onder anderen Ewa Solinska tot haar leden, de Poolse waakhond voor kinderrechten, die deze week bekend maakte een onderzoek te willen naar homoseksuele propaganda door de Teletubbies. De regering steunde haar voorstel. Andrzej Lepper, aanvankelijk een verarmde Poolse landbouwer, doet tegenwoordig hard zijn best om te doen vergeten dat hij ooit Adolf Hitlers economische politiek de hemel in prees. De drie partijen kunnen op de steun rekenen van de nationalistische katholieke radiozender Radio Marya. Die is in een Raad van Europa-rapport beschuldigd van openlijk aanzetten tot antisemitisme. De drie Poolse regeringspartijen vormen in het Europees Parlement de Unie voor een Europa van Nationale Staten, samen met de (extreemrechtse) Lega Nord en de (neo-fascistische) Allianze Nazionale van Italië, de Deense Volkspartij en het Ierse Fianna Fail. Niet te verwarren overigens met de fractie Identiteit, Traditie en Soevereiniteit, de paraplu voor het Vlaams Belang, het Franse Front National, de Britse onafhankelijke Ashley Mole, de Oostenrijkse Vrijheidspartij en de partij van Allesandra Mussolini uit Italië (de kleindochter van Benito). Nieuwe fracties De Unie voor een Europa van Nationale Staten kon begin dit jaar gevormd worden dankzij de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot de EU. Hierdoor werd voldaan aan de voorwaarde voor nieuwe fractievorming: twintig leden uit zes verschillende landen. Samengaan levert vooral een financieel voordeel op, want als fractie krijgen ze extra geld. Ook in Slowakije drukt extreemrechts een stempel op de politiek. De socialistische SMER, de grootste regeringspartij, werd in het najaar van 2006 uit de socialistische fractie van het Europees Parlement gezet. Ze was een coalitie aangegaan met twee kleine, ultra-nationalistische partijen. De Slowaakse regering was drie jaar geleden in het nieuws, toen diverse mensenrechtenorganisaties de alarmklok luidden over het gedwongen steriliseren van Roma-vrouwen. In Hongarije waren het vorig najaar extreem-rechtse jongeren die protesten tegen de socialistische premier begonnen. Die had toegegeven dat hij had gelogen om de verkiezingen te winnen. De grootste oppositiepartij kreeg naderhand het verwijt dat ze de jongeren te lang de indruk had gegeven ze te steunen. 1. Geen basis geraakt, maar omwonenden IRAAKSE BURGERS DOOD NA MISLUKTE AANVAL Lech (links) en Jaroslaw Kaczynski. AP Bij een aanval van Iraakse opstandelingen zijn gisteren negen burgers omgekomen, heeft de politie gemeld. Doelwit was een Amerikaanse basis in het Iraakse Fallujah, maar de mortiergranaten belandden in een woonwijk. Nog eens vijftien mensen raakten gewond. Bij een bermbomaanslag op het konvooi van een politiecommandant in Hamzah, ten zuiden van Bagdad, vonden twee bewakers de dood en raakten er twee gewond. Een bermbom die was bedoeld voor een politiepatrouille in de hoofdstedelijke sjiitische wijk Sadr City miste doel. Wel kwam een burger om het leven en raakten er vier gewond. Voorts maakte de politie bekend dat nog eens twee Iraakse journalisten zijn vermoord. Sinds het begin van de oorlog in Irak in maart 2003 zijn al zeker 104 journalisten, onder wie 82 Irakezen, en 39 mediatechnici, vermoord. BESTEL SNEL VIA OF BEL (LOKAAL TARIEF) Halve zool Een Amerikaanse man heeft op een middelbare school paar meisjesschoenen gestolen. Hij wilde er graag aan ruiken.. Het weer New York: 31 C/ 19 C, buien Moskou: 32 C/ 19 C, lichtbewolkt Shanghai: 22 C/ 21 C, zware regenval

9 Buitenland Achtergrond 9 Turkije Vrouwenbeweging ziet na komende verkiezingen meer politica s in parlement Snor niet meer noodzakelijk In Turkije vechten seculiere en religieuze partijen elkaar de tent uit. Vreemd genoeg kunnen vrouwen hier bij de komende verkiezingen van gaan profiteren. Fréderike Geerdink ANKARA Ze heeft zich bewezen in de zakenwereld, ze heeft veel contact met maatschappelijke organisaties, ze is jong én ze is vrouw. Het is een combinatie die haar zeker hoog op de kandidatenlijst van de AK Partij zal doen belanden, zegt Sunay Özbek (41) vol vertrouwen: Ik verwacht bij de eerste tien op de lijst te komen. Vooral die laatste eigenschap, het vrouw-zijn, zou inderdaad wel eens net het verschil kunnen maken. In Turkije, waar op 22 juli verkiezingen worden gehouden, woedt al maanden een felle politieke strijd tussen seculieren en de regerende islamitische AK Partij. Vrouwenrechten zijn daar een belangrijk issue in. Alle partijen willen laten zien hoezeer vrouwenrechten hen aan het hart gaan, en dat doen ze door vrouwen op de kandidatenlijsten te zetten. Oók de AK Partij, waarvan andere partijen juist vrezen dat ze vrouwenrechten te grabbel gooien als ze meer macht krijgen. Zo zouden er dankzij de huidige politieke crisis wel eens veel meer vrouwen in het parlement terecht kunnen komen. Zeker nu de grootste vrouwenorganisatie in het land, Kader, de afgelopen maanden intensief campagne heeft gevoerd voor meer vrouwelijke parlementariërs. Ze trok overweldigend veel media-aandacht met een groep met nep-snorren beplakte (bekende) vrouwen. Zij voerden actie met de slogan Moet ik een man zijn om in het parlement te kunnen komen?, en werden bijna in alle talkshows ontvangen. Het percentage vrouwelijke parlementariërs is nu 4,2 procent, zegt Deniz Yazgan, woordvoerster van Kader. En dat is natuurlijk dramatisch laag. Daar zijn verschillende redenen voor. Een van de belangrijkste obstakels is volgens haar een kwestie van contacten. Je moet tot het netwerk van de partijleider behoren om hoog op de lijst te komen, en vrouwen zitten vaak niet in die netwerken. Een ander groot struikelblok is het inschrijfgeld dat partijen vragen aan kandidaat-kandidaten: bedragen van 2000 lira (zo n euro) zijn niet. ZUZANA IN PRAAG HANDTAS- DINGEN Zuzana Petróva, voormalig journaliste, werkt voor de burgemeester van Praag en is zangeres in een rockband. ongewoon. Yazgan: Dat maakt het voor mensen met weinig geld al snel onmogelijk om een gooi te doen naar het kandidaatschap. En mensen met minder geld zijn nog altijd vaker vrouwen dan mannen. 30 procent vrouwen Sommige partijen hebben de bedragen voor vrouwen inmiddels (fors) verlaagd. Al met al zijn de verwachtingen van Ka-der hooggespannen. Yazgan: Onze eis: minstens één vrouw bij de eerste drie kandidaten op de lijst, en ook daarna op elke derde plek een vrouw. De 30 procent vrouwelijke parlementariërs halen we vast nog niet, maar we verwachten dat de sprong naar 10 procent dit keer gemaakt wordt. Niet dat daarmee alles in kannen en kruiken zou zijn. Want meer vrouwen in het parlement is behalve een Ik kan mijn handtas maar moeilijk dicht krijgen. En ik heb dit probleem al vijftien jaar, sinds ik mijn eerste handtas kocht. Ik snap niet hoe andere vrouwen het doen. Ik zie ze op straat met hun modieuze twintig centimeter grote tasjes waar ALLES inzit. Ik haat ze. Elke keer dat ik op zoek ben naar een zakdoek om mijn neus te snuiten, hebben zij er al een in hun hand. Deze vrouwen hebben hun handtas altijd perfect in orde en schijnen geen enkel probleem te hebben met het dichtkrijgen ervan. Je hebt duidelijk weer een puinhoop van je tas gemaakt, zei mijn man vorig weekend vanaf een veilige afstand. Het was een prachtige, zonnige avond. Leden van de grootste Turkse vrouwenorganisatie Ka-der vestigden de aandacht op de achtergestelde positie van de vrouw door besnord te protesteren. Spaans voor beginners Podría preguntarle una cosa? - Mag ik u wat vragen? En qué puedo servirle? - Wat kan ik voor u doen? Tiene fuego? - Hebt u een vuurtje? en we wilden samen uit eten gaan. Hij stond op mij te wachten terwijl ik mijn handtas probeerde te sluiten. Een paar jaar terug probeerde hij eens mijn koffer te sluiten die volgestouwd was met zeeschelpen en Maria-beelden, in een hotelkamer in Rio de Janeiro. We hadden nog een uur voor het vliegtuig vertrok en het was, gezien de lokatie van het hotel, eigenlijk onmogelijk de vlucht nog te halen. In de poging brak mijn man zijn zonnebril, besmeurde zijn schone shirt en hield er een beurse elleboog aan over. Sinds die dag raakt hij mijn tassen en koffers nooit meer aan. Dus toen hij zei dat ik een puinhoop had gemaakt van mijn handtas, volgde Woordjes el metal - metaal el estanque - vijver el lápiz - potlood doel ook een middel, en wel om meer aandacht te krijgen voor problemen waar vrouwen mee worstelen. Volgens Nükhet Sirman, hoogleraar sociologie aan de Bosporus Universiteit in Istanbul en actief in Kader, krijgen vrouwenthema s namelijk niet automatisch meer aandacht van vrouwelijke parlementariërs: Wie nu als vrouw op de lijst komt, heeft meegedaan aan de achterkamertjespolitiek die in Turkije tot in het extreme de politieke besluitvorming bepaalt. De kans is groot dat vrouwen die eenmaal in het parlement zitten, meer en meer onderdeel worden van het ondemocratische systeem. En dus meegaan in de politieke waan van de dag zonder zich nog om vrouwenrechten te bekommeren. Daarom wil Ka-der na de verkiezingen juist de vrouwelijke parlementariërs kritisch volgen. Om ze voortdurend te wijzen op hun schatplichtigheid jegens de vrouwenbeweging. Een eisenlijst van de vrouwenbeweging is inmiddels naar alle potentiële parlementariërs verstuurd, zodat ze weten op welke vlakken Ka-der ze de maat zal nemen. Zo hoopt ze niet alleen op meer politieke aandacht voor vrouwenthema s, maar ook op een parlement dat opener werkt en verantwoording aflegt aan de kiezer. Nükhet Sirman: Vrouwen in de politiek helpen zo de kwaliteit van de politiek verhogen, en dat is in Turkije hard nodig. ik zijn advies op en schudde mijn tas uit. Hmmm, identiteitsbewijs, portemonnee, mobieltje, lippenstift. Dat vond ik nog vrij logisch. Maar wat verder uit mijn tas viel waren: gebreide handschoenen, een extra T-shirt voor mijn dochter, een honkbalpetje, een keelspray, de gebruiksaanwijzing voor mijn auto, vijf lolly s, twee doosjes keeltabletten, drie pakjes papieren zakdoekjes, mijn agenda uit 2003, vijf kastanjes en een dennenappel, een plastic reptiel en vijftien rekeningen. Ik kwam erachter dat als ik mijn huwelijk wilde redden, ik al deze dingen moest opgeven. Soms is het best leuk om orde te scheppen in een handtas. Net als in je leven. 1 Succesvolle zakenvrouw Sunay Özbek, die voor de AK Partij in het parlement hoopt te komen, zegt zich zeer bewust te zijn van haar verantwoordelijkheid. Ik ben zeer succesvol geweest als zakenvrouw: ik had mijn eigen werving- en selectiebureau. Ik heb heel wat obstakels overwonnen die vrouwen hier in het zakenleven tegenkomen. Dat is één van de thema s waarmee ik me als politica wil bezighouden: de arbeidsmarkt en de achterstelling van vrouwen op de arbeidsmarkt. De achtergestelde positie van vrouwen in de politiek is daar een onderdeel van, zegt ze: Het parlement moet representatiever worden, een echte volksvertegenwoordiging. Meer vrouwen dus, maar in het algemeen moeten meer verschillende mensen een kans krijgen politiek actief te worden. Het parlement moet echter ook een plek worden waar mensen willen werken, en dat is het nu niet. De politiek heeft om begrijpelijke redenen een bedroevend slecht imago. Ik hoop dat ik eraan kan bijdragen dat imago te verbeteren. 1. yo gano - ik win tú ganas - jij wint ella gana - zij wint HH Werkwoord nosotros ganamos - wij winnen vosotros ganáis - jullie winnen ellos ganan - zij winnen

10 10 Nieuws Economie Digitale wegwijzer Deal met Nokia kan TomTom de das omdoen Route 66 mikt op mobieltjes Navigatie via je mobieltje wordt het helemaal, menen ze bij Route 66. Portret van die andere Nederlandse speler op het gebied van navigatie. Edward Deiters Harry Klein friemelt met zijn mobiele telefoon. Het is een fonkelnieuwe Nokia Navigator Mooi hè, hier zijn we erg trots op. Onze Route 66 software zit erin, hij heeft een ingebouwde gps-ontvanger en is het eerste mobieltje dat speciaal is ontworpen om mee te navigeren. Op Kleins visitekaartje prijkt de wat lijvige titel Retail & Distribution Manager Europe. Toch geeft het de ambities van het Amsterdamse bedrijf Route 66 goed weer. Eerst Europa, dan de rest van de wereld. TomTom is vele malen bekender, maar Route 66 is volgens Klein met afstand het oudste bedrijf in de navigatie-industrie. Hier geen beursgang of cashende bestuurders. Route 66 is nog steeds in handen van de vier oprichters, zegt Klein. Dat is een stel techneuten dat al veertien jaar met elkaar bezig is. Hij benadrukt dat Route 66 in tegenstelling tot sommige anderen veel meer gebouwd is op techniek dan op marketing. En hij heeft in ieder geval deels gelijk. Het Amsterdamse softwarebedrijf begon al in de vroege jaren negentig met routeplanners voor de computer. Daarmee zijn we altijd marktleider geweest in Europa en Amerika. De Nederlandse belastingdienst heeft jarenlang woon-werkverkeer gecontroleerd aan de hand van onze software. En ook multinationals als Shell, BP en KPN gebruikten onze software. Pas veel later volgden ook plattegrondjes en navigatiesoftware voor zakcomputers en slimme telefoons. Ook gebruikten fabrikanten van navigatiesystemen voor op het dashboard in hun systemen de software van Route 66. Meestal zaten wij heel diep, onzichtbaar op de achtergrond, zegt Klein. Eind vorig jaar wagen de techneuten voor het eerst de stap naar de voorgrond. Met zijn Chicago-serie levert Route 66 nu ook zogenaamde Personal Navigation Devices (PND s), ofwel navigatiekastjes voor op het dashboard van de auto. Zeg maar TomToms, maar dan net even goedkoper. Wij kregen hier gelukszoekers Wanneer we inderdaad binnenkort en masse met ons mobieltje navigeren, zou dat wel eens het einde kunnen betekenen van de huidige navigatiekastjes. over de vloer, zegt Klein. Die wilden allemaal wat TomTom ook deed. We hebben ze gehad uit de textiel en zelfs uit de gasindustrie. Ze zeiden: Wij hebben contacten in het verre Oosten, die laten we een kastje maken en dan stoppen we jullie software er in. Uiteindelijk zijn we het toch maar zelf gaan doen. Wij hadden de software en navigatie is onze core business. Dan kun je het je dus niet permiteren dit soort belangrijke segmenten niet te bedienen. Meestal zat onze software heel diep, onzichtbaar op de achtergrond Toch ziet Klein de toekomst van Route 66 eerder in de broekzak dan op het dashboard. De afgelopen twee jaar zijn de prijzen van al die kastjes enorm omlaag gegaan. Ze hebben nu nog een marktaandeel van 80 à 90 procent, zegt Klein. Maar dat blijft niet zo. Er is op het gebied van smartphones enorm veel veranderd. Vorig jaar werden wereldwijd ruim vijftig miljoen Symbian-smartphones verkocht die onze navigatiesoftware kunnen draaien. Daar ligt de toekomst. Wij verwachten een kentering in Wanneer we inderdaad binnenkort en masse met ons mobieltje navigeren, zou dat wel eens het einde kunnen betekenen van navigatiekastjes als de TomTom Go of de Chicago 9000 van Route 66 zelf. En wanneer het zover is, staat Route 66 volgens Klein vooraan. In 2004 waren we wereldwijd de eerste met een navigatieoplossing voor een mobiele telefoon. We zijn nu met de vijfde generatie van die software bezig. De concurrentie zit nog bij versie 2, dat geeft een beetje aan waar onze focus ligt. Klein lepelt wat cijfers op. In 2005 hadden we 80 procent marktaandeel in het mobiele navigatie segment. In 2006 liep dat aandeel ten opzichte van de PND s terug omdat deze veel goedkoper werden. Ook was het navigeren via je mobiel toch nog steeds een beetje gedoe. Je had altijd een gps-ontvangertje nodig. Toekomst van Route 66 zit eerder in de broekzak dan op het dashboard Klein streelt met een liefkozende blik zijn Nokia. Dat is nu niet meer zo. Deze heeft de ontvanger gewoon ingebouwd. Hier, moet je kijken hoe klein. Je kan hem naast een apparaat van Garmin of Tomtom neerzetten en hij navigeert net zo goed. Maar met dit ding kun je uitstappen, markeren waar je auto staat, naar het restaurant lopen, vervolgens een sms je met de coördinaten sturen naar een vriend die onderweg is, zodat hij er ook heen kan navigeren. Ik zie daar een deling tussen ouderwets en mobiel navigeren. Hij klopt weer op de Nokia: Dit is een communicatie-apparaat. In de PND-wereld zie je nu hele krampachtige pogingen om simkaarten in te bouwen, maar dat werkt niet. Ik sta hiermee op Schiphol en download even de kaart van Taipei want daar vlieg ik zo meteen heen. Doe me dan ook meteen maar de Lonely Planet Travel Guide en het weerbericht van Taipei. Mijn zakenpartner kan me alvast de coördinaten van onze afspraak mms en.nu het er als hapklare brok op de telefoon zit, zullen mensen erg snel gaan wennen aan navigeren via hun mobiel. De omzet van Route 66 loopt nu in de tientallen miljoenen. De cijfers die Nokia erop nahoudt zouden ons hoog op de wereldlijst zetten, zegt Klein. Het is duidelijke taal. In de Amsterdamse kantoortoren van Route 66 hopen ze op een nieuwe hype. Klein: Eerst moesten mobieltjes allemaal een cameraatje, toen volgde de mp3 speler en nu is de navigatie aan de beurt. 1

11 Economie Nieuws 11 ABN Amro Overname Crisiscomité opgericht Mathijs Rotteveel De commissarissen van ABN Amro hebben het heft bij de onderhandelingen over ABN Amro in handen genomen. Gisteren hebben zij een transactiecomité gevormd dat bestaat uit president-commissaris Arthur Martinez en commissarissen Rob van den Bergh en André Olijslager. Zij vormen nu hét aanspreekpunt voor de partijen die op ABN Amro hebben geboden: Barclays en het consortium met Royal Bank of Scotland, Fortis en Santander. Hierdoor gaat ABN Amrobestuursvoorzitter Rijkman Groenink tijdens de onderhandelingen een minder prominente rol spelen. De woordvoerder van ABN Amro ontkent dat het comité is opgericht om Groenink op een zijspoor te zetten. Hij blijft er nauw bij betrokken, zegt hij. Omdat er nu twee formele biedingen liggen en er misschien nog een hoger bod komt van Barclays, kan het de komende tijd hectisch worden.. JEROEN SMIT. Stagiair gezocht Het aantal erkende leerbedrijven blijft groeien. Momenteel zijn het er zo n Een heus overschot, aldus de Colo-barometer. Het is belangrijk dat de commissarissen dan snel kunnen schakelen. Dat gaat nu eenmaal makkelijker met zijn drieën dan met zijn twaalven. Zoveel commissarissen heeft ABN Amro namelijk. Met het aanstellen van het comité komen de commissarissen van ABN Amro tegemoet aan kritiek van aandeelhouders van de bank. Hedgefonds TCI - aanstichter van de overnamedans rond ABN Amro - en VEBdirecteur Peter Paul de Vries hebben eerder aangedrongen op het vertrek van Groenink. Zij verweten president-commissaris Martinez dat hij zijn bestuursvoorzitter niet in bedwang hield. Die zou het overnamegevecht sturen naar zijn persoonlijke voorkeuren en het belang van de aandeelhouders uit het oog verliezen. Groenink is een groot voorstander van een fusie met Barclays en de verkoop van dochter LaSalle aan de Bank of America. Ieder alternatief zou hem kwetsbaar maken voor persoonlijke schadeclaims uit de VS. 1 Bijstand Harde aanpak Rotterdam Werk voor je uitkering Femke van Wiggen Rotterdam verandert radicaal van koers wat het reïntegratiebeleid betreft. Vanaf nu moet er een tegenprestatie geleverd worden voor een uitkering. Gebeurt dat niet, dan kun je je uitkering geheel of gedeeltelijk verliezen. Dit is de kern van het nieuwe beleid van wethouder Dominic Schrijer van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Met het Beleidskader Werk en Reintegratie ( Iedereen werkt mee! ) verandert de inzet. Was het gemeentebeleid eerst vooral gericht op repressie, nu de stad economisch de wind meer in de zeilen heeft, kan de stad mensen weer een plek in de maatschappij geven. Schrijer: Bijstandsgerechtigden kunnen ook wat: we willen hun capaciteiten niet langer negeren. Bovendien is werken de beste manier om problemen op te lossen, vindt hij. Rotterdam telt mensen met een bijstandsuitkering. Begin 2006 waren dat er nog Het totaal aantal bijstandsgerechtigden in Rotterdam is ongeveer 10 procent van het totale aantal in Nederland. Over drie jaar wil Schrijer 0 Rotterdammers méér aan het werk hebben dan nu. Van die 0 bijstandsgerechtigden moeten voormalige bijstandsgerechtigden een reguliere baan vinden moeten een participatieplaats hebben of aan vrijwilligerswerk doen. De participatieplaats is nieuw: klanten die langer dan drie jaar een uitkering hebben, gaan een jaar werken met behoud van uitkering, als opstap naar regulier werk. In juni start de eerste lichting bij Roteb, de gemeentelijke reinigingsdienst. Verder wordt er gewerkt aan een gevarieerd aanbod van participatieplaatsen bij meerdere werkgevers en aan een experimenteel bonussysteem. Wie zich extra inspant om zijn kansen te verbeteren, kan Flextra s verdienen. Hiermee kunnen bijvoorbeeld schulden worden afgelost, een goedkoop abonnement op een sportschool of een fiets voor woon-werkverkeer worden aangeschaft, aldus de wethouder. Ondanks al deze inspanningen blijft de stap naar betaald werk niet makkelijk, beseft de wethouder. Schrijer vergelijkt het systeem met een wasstraat: als je auto drie weken stof heeft staan vergaren in Zuid- Spanje, duurt het immers langer eer die schoon is dan als je hem iedere week zelf bijhoudt. 1 Volle vijvers ABN Amro Wie zijn de hoofdrolspelers? Bankbestuurders met wisselende belangen Arthur Martinez (boven), André Olijslager (rechtsboven) en Rob van den Bergh (rechtsonder). HH Mathijs Rotteveel Wie zijn de machtige mannen in de net opgerichte transactiecommissie van ABN Amro? Er is een vacature in uw directie. Er zijn drie kandidaten. De één kan vooral goed rekenen, de tweede is goed met mensen, de derde kan goed verkopen. Zelf bent u een verkoper in hart en nieren. Wie kiest u? De kans is groot, vooral als het goed gaat met uw bedrijf, dat u voor die derde gaat. Simpelweg omdat u bijna fysiek onpasselijk wordt van saaie kommaneukers en softe mensenmensen. Het idee alleen al dat u ze iedere dag in uw directiegang tegen zal komen, met ze moet vergaderen getver. Daar heeft u helemaal geen zin in. Bovendien bent u ervan overtuigd dat het in een gezond bedrijf draait om goede verkopers. U bent toch niet voor niks directeur geworden? Met nummer drie krijgt u een soortgenoot in uw directe omgeving, iemand waarmee u eindeloos kunt vergaderen. Lekker lullen over verkopen. Misschien een biertje na afloop, of twee?! Mensen zijn relatief dom. Een beetje directeur die niet kan rekenen weet dat van zichzelf en weet deep down ook dat het voor het bedrijf beter is Primeur Zeven bussen van Connexxion in Delft rijden nu op 100 procent Shell GTL Fuel. Hiervoor wordt aardgas omgezet in synthetische brandstof. Arthur Martinez (VS, 1939), president-commissaris van ABN Amro, voorzitter van het transactiecomité en beoogd chairman van Barclays Bank. Niet Rijkman Groenink of Barclays- CEO John Varley maar Arthur Martinez is kandidaat-chairman van Barclays Bank, het beoogde fusieproduct tussen Barclays en ABN Amro. Het tekent de macht die de presidentcommissaris naar zich toegetrokken heeft. Martinez heeft zijn huidige positie niet te danken aan zijn zachtaardige karakter. Bij de Amerikaanse bank Sears, Roebuck & Co - waar hij tussen 1995 en 2000 chairman was - startte hij een grootscheepse reorganisatie die banen kostte. Ondermaats presterende bedrijfsonderdelen werden verkocht. Ook de ABN Amro-aandeelhouders hebben inmiddels kennisgemaakt met de daadkracht van de nukkige Martinez. Tijdens de aandeelhoudersvergadering kon VEB-voorman Peter Paul de Vries maar net voorkomen dat hij op aanwijzing van Martinez door een bewaker van het podium werd gegooid. André Olijslager (NL, 1944), commissaris van ABN Amro en lid van het transactiecomité. Hij is arrogant en spreekt onze taal niet. Dat kreeg de rationele André Olijslager van zijn leden te horen toen hij bestuursvoorzitter was van Friesland Foods. Hij hield het dertien jaar uit bij de zuivelcoöperatie, maar maakte toen toch de overstap naar de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP). Daar lobbyde hij in Den Haag voor het afschaffen van het structuurregime. Die regelgeving beschermde Nederlandse bedrijven tegen vijandige overnames. Inflexibel vond hij de Nederlandse regels. Als boegbeeld van de investeringsmaatschappijen pleitte hij voor een beter imago van deze agressieve investeerders. Het is nodig, zei hij in FEM Business. Er zijn verkeerde percepties. Het zijn geen bedrijvenhandelaren, geen bedrijvenstrippers. Ze juist een rekenaar te benoemen. Zo organiseert hij zijn eigen tegenspraak: checkes & balances. Maar deze logica het meestal af tegen de menselijke behoefte aan herkenning, het snakken naar een wij begrijpen elkaar gevoel. Dit voorspelbare gedrag is de reden waarom vrouwen en nieuwe Nederlanders nauwelijks serieus worden genomen. Natuurlijk laten directeuren rapporten schrijven over de noodzaak van diversiteit. En als al deze witte goedopgeleide mannen die rapporten doorbladeren, knikken ze instemmend. Maar als ze dan een vacature moeten vullen, hopen ze dat de nieuwe collega ook van golfen houdt en als het meezit ook nog lid is geweest van investeren voor de lange- en middellange termijn. Rob van den Bergh (NL, 1950), commissaris van ABN Amro en lid van het transactiecomité. De afgelopen aandeelhoudersvergadering van ABN Amro was niet de eerste keer dat Rob van den Bergh het aan de stok kreeg met muitende aandeelhouders. Dat kostte hem de kop als bestuursvoorzitter van VNU. Bedroefd maar niet verbitterd was hij bij zijn gedwongen afscheid van het uitgeefconcern. Van den Bergh zat in een vergelijkbare positie als Rijkman Groenink nu. Sinds zijn aantreden in 2000 viel de beurskoers van VNU tegen en toen hij - zonder de aandeelhouders te polsen - een megadeal met een Amerikaans bedrijf (IMS Health) bekokstoofde kwam een buitenlandse aandeelhouder (Knight Vinke) in opstand. Er is één troost voor Groenink: nadat Van de Bergh was afgetreden als bestuursvoorzitter en VNU in buitenlandse handen was gekomen, klopten de nieuwe eigenaren van Intermediair (ex-vnu) weer snel bij hem aan: hij verrichte daar nog het nodige advieswerk. 1 dezelfde studentenvereniging. Agnes Jongerius werd 20 jaar geleden bij de FNV aangenomen juist omdat ze vrouw was. Ze vindt nu dat werkgevers bij gelijke kwaliteiten voorrang moeten geven aan allochtonen. Het zal niet gebeuren. Gelukkig zijn de goedopgeleide autochtone mannen van 25 tot 45 bijna op. Dan moeten de hengels naar de andere vijvers met arbeidspotentieel. Vijvers vol met getalenteerde vrouwen, allochtonen en ouderen. 1 (Dit is mijn laatste column. Ik concentreer me tot in 2008 op een reconstructie van het ABN AMROdebacle.). Topomzet De Nederlandse horeca draait recordtijden: de omzetgroei (10 procent ten opzichte van vorig jaar) is de hoogste in tien jaar. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

12 12 Nieuws Economie Beurs Eeuwenoude wapenfabrikant ontdekt marketing Smith & Wesson moderniseert Beurs BRUNOPRESS Het gaat weer goed met wapenfabrikant Smith & Wesson. Fijn voor de aandeelhouders, niet voor iedereen. Edward Deiters This is a 44. Magnum, the most powerful handgun in the world and will blow your head clean off, you gotta ask yourself one question; Do I feel lucky? Well, do you punk? Dixit Dirty Harry, ofwel acteur Clint Eastwood in een macho liefdesverklaring aan zijn favoriete wapen. De opmerking in een van zijn films zorgde ervoor dat fabrikant Smith & Wesson een flinke opleving in de verkoopcijfers van haar.44 zag. Ook heden ten dage gaat het weer goed bij de 155 jaar oude wapenmaker. En dat was lange tijd niet zo. Pas bij het aantreden in 2004 van Michael Golden kwam er weer wat schot in bij het kwakkelende bedrijf. Golden huurde meteen drie bestuurders in Beurs vandaag Einde tijdperk pennystocks Vaarwel Tulpenmanie met een zware marketing achtergrond. Zijn nieuwe collega s schaakte hij bij Coca-Cola, zoutjesfabrikant Frito-Lay en motorfietsbouwer Harley-Davidson. Vervolgens verbond de van Black en Decker afkomstige Golden de naam Smith & Wesson aan allerlei merchandising. Zo kan de wapengekke Amerikaan nu niet alleen schiettuig bij het bedrijf bestellen, maar ook eau de cologne, fietsen, kleding, horloges en sleutelhangers. Het bleek een gouden zet. Smith & Wessons vuurwapenverkopen, die sinds 2005 zwaar onder druk stonden, zitten weer in de lift en lieten het afgelopen jaar een stijging zien van 40 procent. De omzet steeg vorig jaar met 27 procent, tot 160 miljoen, en de winst steeg met maar liefst 66 procent tot 9 miljoen dollar. In 2008 moet de omzet al minstens 250 miljoen dollar zijn. Met zulke cijfers is het aandeel Smith & Wesson ineens weer in trek onder niet-ethische beleggers. De koers verdubbelde in het afgelopen jaar. Naast het creëren van de nodige rumoer rondom het merk lijfde Golden Thompson/Center Arms in, een gerenommeerde maker van geweren. Daarmee boort hij een markt aan die in Amerika jaarlijks goed is voor 1.1 miljard dollar. Hiermee staat de grootste Amerikaanse fabrikant van handwapens en handboeien binnenkort ook bovenaan in de Amerikaanse verkoop van scherpschuttersgeweren, jachtgeweren en de vooral door de politie gebruikte shotguns. En dan ligt de allergrootste kans nog voor het oprapen: het Amerikaanse leger wil dit jaar overschakelen op handwapens met het kaliber.45. En dat is precies het segment waarin Smith & Wesson domineert. Een eventueel contract zou het bedrijf volgens het blad Businessweek wel eens 500 miljoen dollar kunnen opleveren. 1 Tulip verving als eerste dubbeltjesfonds zijn houtje-touwtjekoers voor een echte. Gevolg: een enorme prijsdaling, want de speculanten verdwenen. Wie volgt? Nul komma nul nieuws, laat staan witte rook, maar het was gisteren dweilen met de kraan open voor het aandeel Tulip Computers. Het lokale fonds verloor bijna 5%, terwijl de AEX maar een half procentje inleverde. Is bij Tulip de uittocht van de speculanten begonnen, waar de avonturiers op de beurs anderhalve maand geleden al voor vreesden? Beursbedrijf Euronext kondigde in april aan dat ze de pennystocks of dubbeltjesfondsen - aandelen die minder dan 1 euro noteren - verzocht hun koersen op te krikken met een omgekeerde aandelensplitsing. Zo noteerde Tulip maandag op het slot nog 0,31 euro, maar na een reversed stocksplit van 1:25 ging het fonds dinsdag op 7,75 euro van start: één nieuw aandeel tegen 25 oude. Razend populair De reden waarom het beursbedrijf deze maatregel nam, is dat die grote procentuele koersuitslagen die pennystocks maken - een beweging van 0,01 euro naar 0,02 euro is nu eenmaal een stijging van 100% - niet altijd in het belang van de belegger zijn, zo liet Euronext destijds weten. Juist door die grote koersuitslagen zijn pennystocks wel razend populair. Liefhebbers - en getuige de vaak hoge omzetten zijn dat er velen - zijn natuurlijk tegen die reversed stocksplits, om de eenvoudige reden dat ze hun speeltjes kwijt raken. Stemmen op de beurs gebeurt met de voeten en de dubbeltjesfondsenspeculanten leken het gisteren al bij de Amersfoortse computerfabrikant voor gezien te houden. Gevaarlijke speeltjes Rest de vraag wat de daghandelaren, hebzuchtigen en avonturiers die zich nu met pennystocks vermaken nog rest als speculatief instrumenten als deze aandelen verdwijnen. De beurs biedt nieuwe en gegarandeerd gevaarlijk speeltjes genoeg in de vorm van far-out-of-the-money opties, op scherp staande turbo s of ingewikkelde derivaten, bijvoorbeeld. Is de prijsvorming van pennystocks nog redelijk doorzichtig, bij derivaten is dat anders. Als het bedrijf Tulip de lakmoesproef is, dan belooft dat nog wat voor de échte pennystocks, want dit is nog een bedrijf dat omzet behaalt (211 miljoen euro in 2006) en winst (6,7 miljoen euro in 2006). Dat valt moeilijk te zeggen van alle dubbeltjesfondsen die ook een briefje kregen en die spilt nog moeten doorvoeren: Begemann, Ceteco (failliet), KPNQwest (failliet), Management Share, Tie, Rood Technology, RT Company, Sopheon, Versatel (niet aan Tele2 verkochte stukken) Tom Tom Tom Hoe simpel kan beleggen zijn. Het aandeel TomTom won gisteren een keurige 3,5% (AEX: -0,4%), enkel en alleen omdat zakenbank Morgan Stanley het bedrijf voortaan analyseert en als eerste advies een buy afgaf. Navigatiesystemen zijn binnenkort namelijk niet alleen leuk, zelfs onmisbaar. Dat lieten beleggers zich geen twee keer zeggen. 1 Het Panel STELLING: DÉ OPKOMENDE MARKT IS Hoe mooi de toekomst ook mag ogen, voor beleggen in China zijn nu stalen zenuwen nodig. Zelfs ex-fed-voorzitter Alan Greenspan noemt het een overspannen markt. Wat is uw favoriete opkomende markt om in te beleggen? WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Brazilië AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING ) Mijn favoriete grotere opkomende markt - in echte exoten kun je nauwelijks beleggen - is nog steeds Brazilië. Hoewel de beurs er al erg gestegen is, zijn de waarderingen nog vrij laag. Het land heeft een gunstig politiek en renteklimaat, heeft grondstoffen en de penetratie van veel vormen van dienstverlening is nog steeds laag. 1 Tóch China MARK LEENARDS (SBS INVESTEMENTS) Het leeuwendeel van de opkomende markten is direct of indirect afhankelijk van wat er in China gebeurt. Wie geen stalen zenuwen heeft, kan beter niet in opkomende markten beleggen. Wie dat wel heeft, moet op korte termijn inspelen op Oost-Europa en op langere termijn op Zuid-oost Azië en jawel, China. 1.. Landen? Sectoren! JACQUES POTUIJT ( MARKTCOMMENTATOR) Rusland, misschien, of Brazilië maar het is beter na te gaan welke sectoren het meest floreren. Drinkwater en zonne-energie zijn bijvoorbeeld veelbelovende sectoren. De beste bedrijven zitten dicht bij huis, Veolia Environnement (water) in Frankrijk, en Q-Cells (zonnepanelen) in Duitsland. 1

13 Economie Nieuws 13 Methodiek Inkomensbeheer cliënten sociale instellingen Een beetje baas over eigen portemonnee Verstandelijk beperkten die in de schulden raken, bijvoorbeeld door slecht financieel beheer. Wie helpt deze cliënten eigenlijk bij het beheer van hun portemonnee? Sharida Mohamedjoesoef Vorige maand nog belichtte EénVandaag de schuldenproblematiek van mensen met een verstandelijke beperking. In de uitzending kregen onder meer thuiswinkelorganisaties een flinke veeg uit de pan, omdat ze regelmatig het verzoek zouden negeren om deze mensen geen geadresseerde reclame te sturen. Maar wie houdt nu eigenlijk het financiële overzicht? In de praktijk zijn dat toch vaak sociale instellingen, terwijl dat feitelijk niet hun primaire taak is. Aan het woord is Toufic Maachi, directeur van administratiekantoor De Paasheuvel in Amsterdam. Sociale instellingen moeten zich kunnen bezighouden met de dagelijkse begeleiding van hun cliënten. Helaas is de realiteit anders. Veel tijd gaat verloren aan de financiële administratie van hun cliënten. Daar komt bij dat deze instellingen niet altijd de nodige kennis en tijd in huis hebben om de financiële zorg van hun cliënten erbij te doen. Maachi komt tot die conclusie op basis van een inventarisatie onder een aantal sociale instellingen. Op basis van onze eigen ervaringen en gesprekken met verschillende zorginstellingen hebben we in samenwerking met twee grote banken een methodiek ontwikkeld om het financieel beheer te vergemakkelijken. De methodiek van De Paasheuvel komt erop neer dat er wordt gewerkt met drie bankrekeningen. Op een vaste rekening komt het inkomen zoals het salaris of de uitkering, binnen. Via dezelfde rekening worden alle vaste lasten en automatische afschrijvingen afgehandeld. De tweede rekening dient als rekening voor het zakgeld en een derde rekening wordt benut als spaarrekening, voor vakanties en onvoorziene uitgaven. De cliënt kan alleen over de zakgeldrekening beschikken en niet over de twee overige rekeningen. Via een automatische overboeking gaat er een vast bedrag van zijn inkomstenrekening naar die zakgeldrekening, waar de cliënt met behulp van een pinpas gebruik van kan maken. Wekelijks contant zakgeld krijgen, is dus niet meer aan de orde. Om de gang van zaken zo transparant mogelijk te houden, ontvangen zowel cliënt als begeleider periodiek een rapportage inzake de ontvangsten en uitgaven op de diverse rekeningen. Frits Schrijver, directeur van de zorginstelling Stichting De Haardstee, werkt al enige tijd volgens deze methodiek. Voorheen deden wij de financiële administratie van onze clienten zelf, maar je loopt toch het risico van belangenverstrengeling. Natuurlijk is het ook mogelijk om een beroep te doen op familie, vrienden of kennissen. Ook dat heeft niet onze voorkeur, omdat het afbreuk doet aan individuele zelfstandigheid van de cliënt. Schrijver erkent dat er wel meerdere instellingen zijn die dergelijk financieel beheer uit handen nemen. Maar vaak zijn de kosten hoog, terwijl de doelgroep niet veel te makken heeft. Bovendien blinkt niet iedere financiële dienstverlener uit in de persoonlijke begeleiding van de client. En dat is toch nodig als je een goede aansluiting zoekt bij de vraag van de cliënt. 1 3,5% rente op uw internetspaarrekening? Alleen met DSB Bank Internetsparen! Geen stortingsverplichtingen Gratis overboekingen 24 uur per dag online bankieren (lokaal tarief) Vraag naar de voorwaarden. LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN 5 jr 5 jr 10 jr 10 jr Provider Hypotheek NHG 125% EW NHG 125% EW SNS Bank SNS Aflossingsvrije hypotheek 4,85 5,25 5 5,4 Postbank Aflossingsvrije hypotheek 5 5,4 5,2 5,6 ABN AMRO Aflossingsvrije hypotheek 5 5,5 5,1 5,6 ING Bank Aflossingsvrije hypotheek 5,2 5,6 5,2 5,6 Fortis Bank Aflosvrije hypotheek 5,15 5,65 5,15 5,65 DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek nvt 4,4 nvt 4,5 Eigen Huis FBTO Aflossingsvrije hypotheek 4,45 4,75 4,6 4,9 SNS Bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij 4,35 4,75 4,5 4,9 Financium Financium Hypotheek 4,45 4,85 4,55 4,85 MoneYou Compleet+ hypotheek 4,45 4,85 4,6 5 Acadium Bastion Aflossingsvrije hypotheek 4,5 4,9 4,55 4,95 Hypotheekshop Voordeel Socrates Hypotheek 4,5 4,9 4,65 5,05 De Hypotheker Solide Koers Hypotheek - DLH 4,55 4,95 4,65 5 Delta Lloyd Fixe-DrieSterrenHypotheek-DLH 4,55 4,95 4,65 5 OHRA Voordeel hypotheek 4,55 4,95 4,65 5 Conservatrix Leuker Leven Basis Hypotheek 4,55 4,95 4,7 5,1 Florius Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek 4,55 4,95 4,7 5,1 MoneYou Compleethypotheek 4,55 4,95 4,7 5,1 NL Financieel Inst. Atrios Aflossingsvrije Basis hypotheek 4,55 4,95 4,7 5,1 Falcon Leven Profijtvoorwaarden aflossingsvrij 4,6 5 4,6 5 Bank Bercoop Aflossingsvrije hypotheek 4,6 5 4,7 5,1 De Goudse De Goudse Prijsbewust hypotheek 4,5 5 4,6 5,1 Erasmus Profijtvoorwaarden aflossingsvrij 4,6 5 4,65 5,1 GENERALI Profijtvoorwaarden aflossingsvrij 4,6 5 4,65 5,1 Hypotrust Profijtvoorwaarden aflossingsvrij 4,6 5 4,65 5,1 Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de 20 producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125%. DOORLOPEND KREDIET PERSOONLIJKE LENING Aanbieder < < < Aanbieder < < < Credit Eur. Bank ** 5,3 5,3 5,3 Credit Eur. Bank ** 5,3 5,3 5,3 Frisia Financ. ** 5,5 5,5 5,5 Becam ** 5,5 5,5 5,5 Delta Lloyd nvt 6,5 6,5 Frisia Finan. ** 5,5 5,5 5,5 Ohra 6,8 6,8 6,5 KredietDirect.nl** 5,9 5,9 5,9 De Hypotheker nvt 6,9 6,9 Directa 7,9 7,9 6,9 Directa 7,9 6,9 6,5 Kruidvat 8,9 8,9 6,9 DSB Bank ** 6,9 6,9 6,9 OHRA 7,36 7,36 7,36 KredietDirect.nl** 7,5 6,9 6,5 DSB Bank ** 7,5 7,5 7,5 FBTO 7,3 7,3 7,3 DHB bank 7,9 7,9 7,9 Centr. Beh. Achmea 7,7 7,7 7,7 Eurofintus ** nvt nvt 8,5 Rabobank 10,3 9,3 8,4 Crediam ,9 Fortis Bank 10,3 9,5 8,4 Fortis Bank 10,2 10,2 9,4 SNS Bank 9,5 9,5 8,8 Rabobank 10,4 10,4 9,4 Postbank 11,2 10,5 8,9 SNS Bank 9,7 9,7 9,7 ABN Amro 11,7 10,8 8,8 Postbank 11,2 11,2 10,5 Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een PL voor 3 jaar voor euro + de tarieven van de grootbanken. ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven. DPER In de methode van De Paasheuvel krijgen verstandelijk beperkten drie aparte rekeningen. AMBER BECKERS/HH DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank Rekening Akbank AK Internet Spaarrekening 3,65 Amsterdam Trade Bank ATB Spaarrekening 3,65 Akbank AK Spaarrekening 3,6 Credit Europe Bank Credit Europe Top-Interest rekening 3,6 Argenta Internet Spaarrekening 3,55 DSB Bank DSB Bank Internet Spaarrekening 3,5 OHRA Bank OHRA Internet Spaarrekening 3,3 REAAL Bancaire Diensten REAAL InternetSparen 3,3 DHB Bank DHB VoorSpoedrekening 3,25 Rabobank Rabo Telesparen 2,6 SNS Bank Internet Sparen 2,6 Fortis Bank E-Spaarrekening 2,5 Postbank Internetspaarrekening 2,5 ABN AMRO Internet Spaarrekening 2,4 ING Bank Internet Sparen 2,4 Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder. Peildatum: 29 mei Bron: MoneyView Research. KORT Vakantiegeld gaat sneller op dan voorzien Meer dan de helft van de Nederlanders verwacht dat hun knip in de vakantie sneller leeg is dan voorzien. Dat staat in een onderzoek dat financieringsonderneming InterBank heeft laten uitvoeren. De overschrijding van het vakantiebudget zou volgens de ondervraagden vooral komen doordat het eten en drinken op de vakantiebestemming duurder uitvalt. Ook blijken uitstapjes vaak duurder dan verwacht. Uitgaan, winkelen en uit eten gaan dragen ook bij aan de afslankkuur van de portemonnee. Eigenlijk is de vakantie te duur, vindt 29 procent. Het gemiddelde huishouden schat de vakantiekosten in op 1036 euro maar verwacht daar dus ook overheen te gaan. Nederlandse ondernemers minst gestrest Nederlandse ondernemers behoren tot de minst gestreste zakenmensen ter wereld. Dat blijkt uit een onderzoek van accountants- en adviesorganisatie Arenthals Grant Thornton. Nog geen vier op de tien ondernemers voelden in 2006 meer stress dan in het voorgaande jaar. Alleen Zweedse en Ierse ondernemers zijn nog rustiger dan hun Nederlandse collega s. Aan de. See you in court Encyclopaedia Britannica Inc. klaagt in de VS navigatiebedrijf Tom- Tom aan voor het schenden van patenten. Vorige week dienden Britannica Inc. een aanklacht in, aldus persbureau Bloomberg. andere kant van het spectrum zijn Chinese zakenlieden te vinden. Zij voelen zich het meest opgejaagd. Klachtafhandeling van energiebedrijven slecht Energiebedrijven zijn nog altijd traag met de afhandeling van klachten. Ook houden ze zich niet aan afspraken met consumenten. Dat blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa). De NMa onderzocht de tien grootste energiebedrijven en concludeert dat de klachtafhandeling evenals vorig jaar onvoldoende is. Wel is sprake van een lichte verbetering: de bedrijven krijgen dit jaar gemiddeld een 4,7, tegen een 4,3 vorig jaar. Staking Het personeel van snackfabrikant Beckers in Tilburg staakt.. Arbeidsinspectie gaat controleren DUIZENDEN BOUWVAKKERS LOPEN SERIEUS GEVAAR De Arbeidsinspectie maakt zich zorgen om zo n bouwvakkers die bij hun werk blootgesteld worden aan de kankerverwekkende kwartsstof. De inspectiedienst heeft aangekondigd tot half oktober controles uit te voeren op bouwplaatsen. Daaruit moet blijken of werkgevers genoeg beschermingsmaatregelen nemen. Kwartsstof is een zeer fijne stof die vrijkomt bij bouwwerkzaamheden met verschillende steensoorten. Inademen van te hoge concentraties kwartsstof kan ademhalingsproblemen, longziektes en zelfs longkanker tot gevolg hebben. Er zijn volgens de inspectie geen cijfers bekend over het aantal mensen dat ziek is geworden door die stof. Volgens de Arbeidsinspectie kende in 2002 iets meer dan de helft van de werknemers de gevaren van het fijne stof. Slechts de helft van de werkgevers zou beschermingsmiddelen beschikbaar stellen.. Eindelijk Dell stapt na 23 jaar af van de exclusieve verkoop via telefoon en internet. Dell gaat twee soorten desktopcomputers verkopen bij drieduizend Wal-Martfilialen in de Verenigde Staten.

14 14 Cultuur Film Christina Ricci is moeilijk te vatten De vreemdste actrice van Hollywood Elaine Brand In haar nieuwste film Black Snake Moan kruipt Christina Ricci merendeel in haar onderbroek rond. Om zichzelf en de crew hier zo snel mogelijk aan te laten wennen, gebruikte ze een eigenaardige tactiek: ze liep gedurende de gehele opnameperiode bloot op de set rond. Weinig actrices in Amerika die zich zo gedragen waarschijnlijk. Maar Christina Ricci is dan ook de weirdest actrice van Hollywood die barst van de tegenstrijdigheden. Als kind van de Adams Family was ze al vreemd, in werkelijkheid is ze nog moeilijker te vatten. Mooi of lelijk? Zo is de wereld er nog steeds niet over uit of haar gezicht nu juist beeldschoon of afstotend is. Vreemd en afwijkend, lijkt de overheersende mening te zijn. Vooral haar grote voorhoofd en haar uitpuilende ogen zijn Bestel nu! (45 ct.p.m.) ticketservice.nl Christina Ricci als getraumatiseerde nymfomaan in Black Snake Moan. beruchte punten van kritiek. En dan haar lijfje van 1.55 meter dat sterk in gewicht kan schommelen: menig regisseur vindt haar dan weer een propje, dan weer te uitgemergeld voor een rol. Dankzij haar omstreden uiterlijk ziet ze vele grote rollen naar conventionelere leeftijdsgenoten gaan. Gek genoeg krijgt ze wel al van jongs af aan de afdankertjes van actrice Nathalie Portman, die er behoorlijk mainstream uitziet. Haar succesvolle rol in The Ice Storm bijvoorbeeld kreeg ze omdat haar collega hem afsloeg. Toen Portman voor de titelrol van Lolita bedankte deed Ricci driemaal tevergeefs auditie. Ook deze regisseur kon er maar niet over uit of hij haar nu te dik of te dun vond. Onafhankelijk vs. Hollywood Ze is misschien omstreden, maar ze vertolkt de ene na de andere opvallende rol in voornamelijk onafhankelijke films. Zelf zou ze dolgraag in grote Hollywoodfilms schitteren, maar daarvoor wordt ze zelden aangenomen. Na haar oscarnominatie voor The Ice Storm werd ze wel voor elke meisjesrol in Hollywood gevraagd te auditeren, maar tevergeefs. Ze aasde op de rol van de koningin in Star Wars, maar regisseur George Lucas verkoos Portman (jawel!) boven Ricci. Haar tactiek op de set lijkt te hebben gewerkt. Ze lijkt volledig op haar gemak als getraumatiseerde nymfomaan Rae. Haar vrije manier van bewegen maken het moeilijk voor te stellen dat Ricci in werkelijkheid zeer preuts is. Jarenlang droeg ze wijde kleding om haar rondingen te verhullen. Na de filmopnames stond ze thuis in haar onderbroek haar tanden te poetsen toen ze zichzelf geschrokken in de spiegel aankeek: Christina, trek wat aan! Eigenlijk zag regisseur Craig Brewster haar helemaal niet zitten voor de rol van Rae in Black Snake Moan. Ze had niet de looks die hij voor ogen had. Ze veranderde haar uiterlijk echter drastisch voor de film: ze is ultra dun en heeft haar donkere lokken gebleekt. En met een pony over haar grote voorhoofd ziet ze er opeens vrij normaal uit. Naakt, bedekt, het maakt niks uit: weird Ricci blijft boeien. 1 Opera Holland Festival Deprimerend goede opening festival Dirk Koppes De verwachtingen vooraf waren heel hoog gespannen, maar het twaalf minuten durende slotapplaus op de openingsavond van het Holland Festival bewees dat ze volledig ingelost werden. De hereniging na dertig jaar van dirigent Pierre Boulez, regisseur/acteur Patrice Chéreau en decorontwerper Richard Peduzzi leverde een deprimerend goede voorstelling op. Boulez staat bekend om zijn kieskeurigheid, maar nu hij de Tsjechische componist Leos Janácek in zijn hart heeft gesloten, zet hij zich continu in om diens zelden opgevoerde laatste opera Uit een dodenhuis onder de aandacht te brengen. Terecht, want de adembenemende muziek van Janácek verdient het gehoord te worden. Voor Uit een dodenhuis bewerkte Janácek het boek van Dostojevski. Het levert een fragmentarische productie op, met verhalen van gevangenen die proberen te overleven in een strafkamp. Ieder levensverhaal staat op zich, de enige overeenkomst is de vrijheidsdrang, hier gesymboliseerd in een gevangen adelaar. Ook in de muziek kun je bijna van een collagetechniek spreken, verklaarde Boulez eerder over deze productie. Het toneelbeeld en de kostuums riepen zeer overtuigend de sfeer van een goelag op. Het vrijwel ontbreken van vrouwenstemmen maakte deze mannensamenleving nog zwaarmoediger. Als in één klap een vuilnisbelt naar beneden stort, waarna de mannen de troep moeten opruimen, is hun ellende zichtbaar, ruikbaar en door het stof voelbaar op de netvliezen. Daarmee werd het een onvergetelijke opening van deze zestigste editie van het Holland Festival. 1 Uit een dodenhuis, 31 mei en 2 juni, Muziektheater, Amsterdam RECENSIE MUZIEK COMEBACKPLAAT RYAN ADAMS STAAT VOL JUWEELTJES Gisèle Mambre Easy Tiger is Ryan Adams negende studio-album. Met maar dertien songs erop. Hoezo maar dertien? Ja, de man heeft de neiging aan overproductie te doen. Op zijn website heeft hij onlangs honderden liederen geplaatst voor iedereen die ze maar wil. Gelukkig is zijn inspiratie niet uitgeput, getuige de stuk voor stuk ware juweeltjes die hij voor Easy Tiger heeft geproduceerd. Samen met de Cardinals laat Adams weer zien waar hij goed in is: Drama met een hoofdletter D! Melancholieke countrysongs zoals we ze al eerder gehoord hebben op zijn alom bejubelde meesterwerk Heartbreaker. Oordeel: Na de mindere platen van 2005 (het waren er 3!), is Easy Tiger een ware comeback. 21 juli Geen feestje voor The Partysquad Uit de studio van The Partysquad zijn opnameapparatuur en computers gestolen met daarop hits en nog niet uitgebrachte nummers. De act heeft euro uitgeloofd voor de gouden tip.

15 Cultuur 15 Literatuur Maand van het Spannende Boek Misdaad uit pure hartstocht Als de zomerse hartstochten hoog oplaaien, is niet alleen de condoom maar ook de gifbeker of het keukenmes dichtbij. De Maand van het Spannende Boek staat dit jaar in het teken van de crime passionnel. Dirk Koppes Drie thrillerschrijfsters reageren op vijf stellingen over afgunstige mannen, eerwraak en Othello: bestsellerauteur Esther Verhoef, debutante Heleen Niele en de koningin van het genre, Saskia Noort. De Maand van het Spannende Boek staat dit jaar in het teken staat van de crime passionnel, de misdaad die uit pure hartstocht wordt begaan. Terecht, gezien het groeiende succes van Nederlandse vrouwelijke auteurs als Saskia Noort en Esther Verhoef, die met liefde de emoties in hun boeken hoog laten oplopen. Samen met debutant Heleen Niele reageren zij op vijf stellingen over de crime passionnel. Waarbij Noort direct aantekent dat zij dit fenomeen opvat als simpelweg misdaad uit liefde, uit passie. Dus niet alleen minnaars die elkaar uitmoorden, maar ook de woede van een moeder wiens kind is vermoord, waarna zij de moordenaar ombrengt. Maar meestal speelt machtswellust een rol, het evenwicht in een relatie is zoek en wordt op een gewelddadige manier hersteld. Crime passionnel is de moord die het meeste sympathie met de dader oproept (moorden begaan vanwege liefde waren in de negentiende eeuw een daad van eer). Verhoef: Ik denk dat de sympathie zich toespitst tot de vorm waarbij de dader in een rode waas zijn rivaal op heterdaad vermoordt (doodslag). De sympathie is niet zozeer gestoeld op de daad (doodslag), maar meer op de aanleiding. Niele: Bij een moord op de verkrachter van je kind denk je wel wat erg, maar je begrijpt het wel. Toch blijft het moreel slecht om sympathie voor een moordenaar op te vatten. Overigens vind je in thrillers meestal misdaden begaan uit hebzucht, wraak of een gefnuikt superioriteitsgevoel, eerder dan uit liefde. Vrouwen verdiepen zich makkelijker in de psyche van de dader. D. V.D. SCHAAF Crimes passionnels lenen zich bij uitstek voor literaire thrillers, omdat ze ontstaan uit conflicten in de relationele sfeer, waardoor de thrillerschrijver psychologische inzichten met bloederige details kan combineren. Verhoef: Klopt, maar op deze manier schrijf ik nooit boeken. Ik schrijf over dingen die me op dat moment bezighouden en de crime passionnel heeft me nog niet dusdanig in de greep gehad dat er een heel boek aan gewijd is. Tot dusverre heb ik het wel twee keer gebruikt (de eerste in Onrust), maar het is nooit een hoofdthema geweest. Niele: Alle negatieve emoties lenen zich voor spannende boeken. Bijna elke moord wordt toch uit passie gepleegd? Alleen huurmoorden bieden een cleane variant, daar gaat het om macht, geld, niet om passie... Vrouwen schrijven het best over crimes passionnels (Esther Verhoef, Fay Weldon, Saskia Noort). Noort: Vrouwen verdiepen zich makkelijker in de psyche van de dader en het slachtoffer. Genetisch zitten we nu eenmaal anders in elkaar. Vrouwen willen alles begrijpen, ook een afschuwelijke man. Verhoef: Ik heb te weinig boeken met dit thema gelezen om daar een oordeel over te kunnen geven, maar kunnen we nu eens ophouden met generaliseren? Hoewel mannen schijnen uit te blinken in het plegen van crimes passionnels, toch? Niele: Wat een onzin, ik heb een enorme weerzin tegen dit categoriseren. Mannen zouden er net zo goed over moeten kunnen schrijven. Als autochtone Nederlanders een geliefde doden, noemen we dat een crime passionnel, als een nieuwe Nederlander van Turkse of Marokkaanse afkomst zo n daad pleegt, spreekt de pers over eerwraak. Verhoef: Ik ben geen expert op beide gebieden maar het lijkt me dat er sprake is van twee verschillende achtergronden. Eerwraak heeft een culturele grondslag, de crime passionnel is (in optima forma) een puur dierlijke reactie. Noort: Bij eerwraak gaat het om moord met voorbedachten rade. Een vrouw wil niet trouwen met de geplande partner, en haar familie moet de eer redden. Geen opwelling, maar een geplande misdaad. Bij crime passionnel denk ik in mijn fantasie aan iets wat je in the heat of the moment doet. Zelfs rattengif kun je impulsief in de macaroni gooien. Niele: Misschien ging het oorspronkelijk in beide gevallen om gevoelens van pijn, leed. Maar bij eerwraak gaat het om een geformaliseerde daad, het gaat om de buitenkant, de regels van de samenleving. Hier zijn de gedragsnormen zo geëvolueerd, dat we beheersing van extreme emoties eisen, ook als iemand tot het uiterste getergd is en blind van jaloezie tot geweld wil overgaan. William Shakespeare beschreef met zijn Othello een oer-crime passionnel: Othello is niet zeker van de trouw van zijn vrouw, vriend Iago maakt misbruik van de jaloezie van zijn baas Othello, die uiteindelijk zijn Desdemona wurgt. Aan deze oerversie is sindsdien niets essentieels toegevoegd. Kappen, dames. Verhoef: We bedenken inderdaad steeds weer iets nieuws, dat achteraf meestal lijkt op iets wat al eens is gedaan. Noort: Maar Shakespeare leende op zijn beurt weer bij de Grieken. Thomas Ross zei ooit dat er slechts 21 plotvormen bestaan, waarop iedereen eindeloos varieert. Niele: Als je zo redeneert, kun je wel stoppen na de bijbel. Maar literatuur probeert continu nieuwe manieren te vinden om over goed en kwaad, winnaars en verliezers, over sterk versus zwak te vertellen. 1 Thrillerschrijfsters Saskia Noort schreef het geschenkboekje voor de Maand van het Spannende boek: in Afgunst neemt een afgewezen minnaar een decennium later wraak op zijn inmiddels veel succesvollere liefje. Esther Verhoef publiceerde Closeup over een Brabants meisje met een negatief zelfbeeld, dat dankzij een nieuwe lover andere kanten van zichzelf leert kennen. Heleen Niele debuteert morgen met Bitter Zoet, waarin een vrouw tijdens een workshop voor chocolatiers een relatie met een mysterieuze jongen start, die haar in de keiharde wereld van de cacaoindustrie doet belanden.. RECENSIE FILM SPANNEND SPEURWERK Eric le Duc Iedereen die ik vermoord, wordt mijn slaaf in het hiernamaals, schreef de Zodiac-killer in cryptische brieven en gecodeerde berichten aan politie en kranten. David Fincher maakte een film over deze seriemoordenaar die in 1968 en 1969 in en rond San Francisco vijf mensen vermoordde. Als klein jochie woonde ik in de omgeving van de moorden en ik kan me de angst nog goed herinneren, zegt de regisseur van Seven en Fight Club over zijn nieuwe project. In Zodiac laat hij journalist Avery (Robert Downey Jr.) en cartoonist Graysmith (Jake Gyllenhaal) van de San Francisco Chronicle met inspecteur Toschi (Mark Ruffalo) naar deze maniak zoeken. Daarbij staat niet zozeer de serieslachter zelf centraal, als wel het obsessieve speurwerk van het gedreven trio. En dat levert een soms wat trage, maar toch vooral spannende en sterk geacteerde thriller op, geheel geschoten in de Hollywoodstijl van de jaren zeventig. O ja, de Zodiac-killer is nooit gepakt. Wees gewaarschuwd. Oordeel: gaan Gedreven zoekers. WARNER BROS RECENSIE FILM PITTIGE UITWERKING VAN CONTROVERSIEEL THEMA Elaine Brand Rae (Christina Ricci) heeft het met iedereen in het dorp gedaan. Lazarus (Samuel L. Jackson) besluit haar te genezen van haar seksuele driften. Hij bindt haar met een zware ketting vast aan zijn radiator. Black Snake Moan is een zeer verrassende film met een controversiële uitwerking van een toch al bizar thema. Het ritme van de film is aangepast aan het slome leven in The Deep South. De zweterige en swingende juke joints en de concertfragmenten van de legendarische blueszanger Son House geven doeltreffend de mood van het broeierige zuiden weer. Ricci - slechts gehuld in onderbroek en mini topje - speelt gedreven. Oordeel: gaan. Technofestival uitverkocht De kaarten voor de 7 editie van het Awakenings festival, op 30 juni op het Houtrakterrein in Halfweg, zijn uitverkocht. Oh oh oh! There s trouble in Razorlight komt 12 september naar Amsterdam. De Londense band die dit weekend nog Pinkpop stond, geeft een show in de Heineken Music Hall.. Piraten vestigen record Pirates of the Caribbean: At World s End heeft in het eerste weekend alle Nederlandse filmrecords gebroken door de grootste openingsweekend recette ooit te behalen:

16 16 Lifestyle Arnhem Mode Biënnale Mode met een vrolijke noot Arnhem: fantasierijk modeparadijs Modeminnend Nederland kan het hart ophalen tijdens de tweede Mode Biënnale in Arnhem, die op 1 juni van start gaat en als thema Happy Fashion heeft. Ilja Galama Het wapperende wasgoed dat boven de straten van de binnenstad van Arnhem hangt, zorgt voor een zuidelijk tintje. Jurken van topontwerpers hangen en staan in zalen waar muziek, bloemen en geuren de zintuigen prikkelen. De vlinders aldaar symboliseren de vergankelijkheid van de mode. Een gondel voert je naar een tentoonstelling van een nieuwe generatie ontwerpers. Een sprookjeswereld moet het zijn. Onder de blije noemer Happy Fashion, zet zowel de gevestigde orde als een nieuw slag modeontwerpers de toon tijdens de tweede Arnhem Mode Biënnale. Mode is een drager van emotie. Een vrolijke blouse kan mij s ochtends blij maken en van sommige jurken moet ik huilen van ontroering, zo mooi zijn ze. Daarom maken wij van Arnhem een maand lang een blij modeparadijs, legt Piet Paris, creatief brein achter dit mode-evenement, uit. Mode is meer dan merkengekte en big business. Het is één groot feest. Mode is creatie, kunst. Achter elke jurk schuilt een verhaal en dat willen wij vertellen, aldus Paris. Maar mode is meer dan alleen die jurk. Het is nauw verbonden met andere kunstvormen, als muziek, dans en fotografie. Dat laten we ook zien tijdens de biënnale. Wandeling vol verrassingen De Arnhem Mode Biënnale laat elke twee jaar de actuele stand van de modevormgeving op internationaal niveau zien. De hele maand juni wordt Arnhem omgetoverd tot een wonderlijke sprookjeswereld, waarin de meest vooraanstaande en vernieuwende ontwerpers hun creaties showen. De stad wordt gevuld met buitententoonstellingen, modeshows, films, symposia en workshops. Het programma wordt gehouden op drie hoofdlocaties: het Museum voor Moderne Kunst Arnhem, het Rietveldgebouw van ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten en de Steenfabriek aan de oevers van de Rijn. De drie locaties worden verbonden door een wandelroute, die begint bij de hoofdtentoonstelling Welcome to the World of Happy Fashion, Een creatie uit de laatste collectie van Viktor & Rolf. AP in het Museum voor Moderne Kunst, waarin topstukken van deelnemende modehuizen worden gepresenteerd. Het museum vormt het decor voor een sprookjesachtige tentoonstelling die je vrolijk doet stemmen. Nooit eerder werden ontwerpen van wereldberoemde ontwerpers als John Galliano, Maison Martin Margiela, Balenciaga en Viktor & Rolf zo fantasievol in een museum opgesteld, aldus de organisatie. De topstukken van internationale modehuizen staan tentoongesteld in de zalen die een tuinlandschap verbeelden vol geurige bloemen en vlinders, met op de achtergrond de zachte melodieën die klinken uit ontelbare muziekdoosjes. Via de tuinen van het museum verlaat je deze tentoonstelling om het mode-avontuur te vervolgen in het Rietveldgebouw van ArtEZ. Hier worden een maand lang workshops gegeven en is de tentoonstelling over illustratie en modeontwerp te zien. Met een bootje vaar je naar het kloppende hart van de biënnale: De Steenfabriek, waar zich de wereld van een nieuwe generatie ontwerpers ontvouwt. Hun kleding en kunst staan tentoongesteld in landschappen met kleurige regenbogen en kletterende watervallen, terwijl de vloer waarop je loopt verandert van waspoeder in matrassen, spiegels en grint. Langste catwalk ooit Ook de binnenstad doet mee aan het evenement. Kleding, accessoires en foto s, gemaakt door mode-ontwerpers, beeldend kunstenaars en fotografen, hangen als wasgoed aan kabels boven de straten. The never ending catwalk, een grootse modeparade dwars door de stadskern, wordt wegens het grote succes van twee jaar geleden weer herhaald. De Mode Biënnale treedt ook buiten haar oevers; zo herbergt het Kröller- Müller Museum een tentoonstelling over modefotografie, in het CODA museum in Apeldoorn wordt door middel van een Jan Jans en de Kinderen-strip de rol van mode in ons leven uitgelegd en er wordt een Arnhem Fashion Biënnale Collection gelanceerd, die ook in buitenlandse modehuizen te koop zal zijn. Grootheden en jong spul Eigenzinnigheid, innovatie, humor en fantasie zijn de criteria waarop Piet Paris de deelnemende ontwerpers selecteerde, met als resultaat een bonte lijst met veertig creatievelingen. Bekende, maar ook minder bekende namen, zowel internationaal als van Hollandse bodem, prijken op de gastenlijst. We hebben díe ontwerpers uitgekozen die vernieuwend zijn, maar tegelijkertijd ook werken met sprookjesachtige ingrediënten zoals kleuren, prints en uitbundige silhouetten, of zich letterlijk door sprookjes laten inspireren. De flamboyante John Galliano, de ster van de Parijse modewereld, is misschien wel de beste vangst van Paris. Die levenloze, slappe jurken staan zo prachtig op de pop. Ze zijn zo mooi gemaakt. Maar bij het uitpakken van de jurken was ik minstens zo onder de indruk van de inzending van het Amerikaanse modeduo Rodarte, zegt Paris lovend. Naast onze eigen Viktor & Rolf komen ook de internationale modehuizen als Lanvin en Martin Margiela naar Arnhem om het feestje op te leuken. Ook is er werk van Bernard Wilhelm en Yoshikazu Yamagata te zien in de modefantasiewereld van Paris. Ook Nederlands meest excentriekeling Bas Kosters, die in 2002 de masteropleiding van het Fashion Institute Arnhem afrondde, komt even terug naar zijn studiestad om zijn kunsten te tonen, evenals Jan Taminiau, die een jaartje later aan hetzelfde mode-instituut afstudeerde. Uiteraard is er ook veel ruimte voor nieuw aanstormend talent tijdens de biënnale. In de Essent Parktoren exposeert de nieuwe lichting Arnhemse talentjes onder de noemer Moordzaken. Antoine Peters en Mieszko van Rijsewijk heb ik speciaal voor die expositie gevraagd, zij kunnen wel eens groot gaan worden. 1 Arnhem Mode Biënnale van 1 t/m 30 juni, meer info op Happy Fashion in Arnhem. Mode GIORGIO ARMANI ONTWERPT KOSTUUM VOOR CLOONEY Giorgio Armani zorgt samen met Louise Frogley voor het kostuumontwerp in de film Ocean s Thirteen. De elegante garderobe voor het personage van Danny Ocean (George Clooney) weerspiegelt de onberispelijke stijl en het maatwerk van het Armani-huis. Het idee voor deze gepersonaliseerde garderobe is ontstaan tijdens de zomer van 2006, na een privélunch in de villa van George Clooney aan het Comomeer.. Elite zoekt next best thing Modellenbureau Elite zoekt in de banlieues van Parijs catwalktalentjes. Duizenden meisjes meldden zich, in de hoop ontdekt te worden. T-shirt design contest MIX MUSIC & FASHION Brunotti en Sneakerz slaan de handen ineen. Het eerste gezamenlijke project is een T-shirt design contest. Onder het motto: You decide, create your own spirit krijgen creatievelingen de kans het nieuwe Sneakerz/Brunotti T- shirt te ontwerpen. Een gerenommeerde jury kiest het meest inspirerende design, waarna het wordt gelanceerd door een aantal bekende Nederlandse dj s. Japanse helden van klei De Japanse cultartiest Yukinori Dehara heeft Little Tokyo Heroes gecreëerd ter introductie van de nieuwe Asics Sportsstyle-collectie. Wintercollectie Ilona Cootz SEXY DOORKIJKBROEKEN VAN LEER EN POFBROEKJES De Oost-Europese ontwerpster Ilona Cootz toonde haar nieuwe wintercollectie in de club Jimmy Woo in Amsterdam. Het thema leather & lace (leer en kant) is de rode draad van haar nieuwste lijn. Opvallend zijn de getailleerde leren jasjes met borduurwerk van kant, de doorkijkbroek gemaakt van slierten soepel leer en de satijnen pofbroekjes. Minder spectaculair zijn de jurkjes van kant met borduursels.. Gratis denims scoren op zaterdag 2 juni Wil jij een leuke ELLEgirl Hilfiger Denim? Zorg dan dat je om klokslag 13:25 uur in de P.C.Hooftstraat in Amsterdam bent, daar kun je eentje scoren tijdens de opening van de Hilfiger Store.

17 Lifestyle 17 Media 10-jarig bestaan Wallpaper Decadent design voor de liefhebber Het Britse magazine Wallpaper bestaat 10 jaar. Het juninummer is tevens het honderdste nummer. Ter ere daarvan hebben ze een lijstje gemaakt met dingen die er toe doen. Ilja Galama We hopen dat jullie onze uiteindelijke selectie waarderen, schrijft Wallpaper aan zijn lezers in het jubileumnummer dat nu in de winkel ligt. Om dit honderdste exemplaar te vieren, hebben zij een 100th issue gemaakt met een lijst met de hot 100 people, places and things. Wij willen graag de 100 beste dingen laten zien die deze aardkloot ons te bieden heeft, zegt Tony Chambers, hoofdredacteur van Wallpaper in zijn voorwoord van het jubileumnummer. Het Engelse Wallpaper is een internationaal magazine voor design, interieur, mode en lifestyle, dat de trends op die gebieden laat zien. Door sommigen wordt het magazine gezien als de designbijbel, maar wat maakt Wallpaper zo bijzonder? En zijn ze wel echt bepalend op het gebied van design en lifestyle? Toen Wallpaper werd opgericht tien jaar geleden, viel het meteen op volgens Adri Vlasblom, hoofdredactrice van ELLE Wonen. Het was verfrissend, door de mix van mode, interieur, lifestyle en reizen: tot dan toe werd dat nog niet zoveel gecombineerd. In die tijd waren er in Engeland twee bladen waar iedereen graag in wilde staan: World of Interiors en ELLE Decoration. Allebei titels waar ook de Nederlandse woonbladen geïnteresseerd naar keken. Uit het niets was daar plotseling Wallpaper, een grote concurrent voor de twee genoemde Britse bladen. Wat Vlasblom zich vooral herinnert uit de beginperiode, is het jaren zeventig-gevoel dat zij brachten. Sindsdien heeft het tijdschrift zich ontwikkeld tot een sterk merk. Het is een blad dat ik graag lees, vooral vanwege de stedentrips, maar niet zozeer als inspiratie voor ons eigen blad. Daarvoor heeft Wallpaper een te mannelijke uitstraling; het vertegenwoordigt een andere wereld dan ELLE Wonen. Volgens Roderick Vos, industrieel ontwerper, is Wallpaper niet bepalend op het gebied van design en architectuur, maar geeft het magazine wel aan wat er wereldwijd leeft op dat gebied. Het stempel designbijbel vind ik wat overdreven, het is een leuk blaadje, maar voor een beperkt publiek. Laten we het erop houden dat het een mooi magazine is, met een heerlijke mix van muziek, mode en architectuur. De kracht van het Wallpaperconcept zit m in het mondiale. Ze laten verschillende stromingen zien uit verschillende landen, die worden smaakvol bij elkaar geplukt, waardoor je een soort wereldreis maakt bij het lezen van het magazine. Nummer 1. Maar Vos heeft ook een kritische kanttekening: Het is interessant om te zien wat er borrelt in de bovenlaag van mijn vakgebied, maar af en toe schrik ik van de decadentie. Wat in Wallpaper staat is voor the few. Dit is niet voor iedereen betaalbaar, of bereikbaar. Het is geen realistische Nummer 100. weerspiegeling van de werkelijkheid en schoonheid zit m ook niet altijd in de prijs. Eigenlijk heb ik een haatliefde relatie met Wallpaper: enerzijds vind ik het een fantastisch blad, anderzijds veel te decadent. Het stempel designbijbel is dus wat overdreven. Een trendy en beeldend magazine voor de gefortuneerden onder ons is wellicht een betere omschrijving. Hoe dan ook, het tienjarige bestaan van het Britse uitgeverssuccesje was in ieder geval reden genoeg voor een chique feestje in Londen met hoge piefen, designers, fotografen en veel champagne. 1 Mode Levi s werkt samen met Nederlandse illustrator Een van de Lenman Tees. Redactie cultuur Na een succesvolle samenwerking met de Finse illustrator Klaus Haapaniemi heeft Levi s een nieuwe serie T-shirts laten ontwerpen door Lennard Schuurmans, een eclectisch illustrator en kunstenaar uit Amsterdam. Met als resultaat drie exclusieve illustraties op een serie T-shirts - voor zowel guys als girls - die de naam Lenman Tees dragen. Levi s werkte in het verleden al vaker samen met kunstenaars. In de jaren zeventig algemeen beschouwd als het gouden tijdperk van de illustratie maakte het spijkerbroekenmerk gebruik van zijn strategische positie in Californië om samen te werken met opkomende grafische ontwerpers in de surf & skate-sfeer, rock, psychedelische poster-artiesten en politieke illustrators. Die zijn nu stuk voor stuk legendarisch geworden. Iets later bestelde Levi s een serie iconische beelden van de Levi s 501 Jeans bij Andy Warhol. De voorbije seizoenen heeft Levi s nieuw leven geblazen in deze traditie en samengewerkt met oude meesters en nieuwe opkomende sterren aan het illustratiefirmament. Na de bestelling of heruitgave van originele werken door Gary Grimshaw, Rick Griffin, Jim Phillips en William Weege voor de Levi s Vintage Clothing Collection, lanceerde Levi s het huidige programma voor zijn Red Tablijn. Italiaans-Australisch illustrator Giuseppe Demaio zal Lennard Schuurmans opvolgen Bacardi 55DSL Store Uitgaan doe je thuis Tisha Eetgerink Uitgaan is passé. Thuis een feestje bouwen is het nieuwe credo als je Bacardi en 55DSL mag geloven. Het drankconcern en het jonge, hippe broertje van kledingmerk Diesel openen vandaag samen een winkel aan de Amsterdamse Ferdinand Bolstraat. En niet zomaar een winkel, nee: een guerrilla store. Je hebt slechts vier weken om je geld uit te geven en terloops te leren hoe je je eigen toko omtovert tot trendy feestpaleis. Want dat is het thema van de shop: Home Party Improvement. Ontdek in speciale workshops hoe je een fijne playlist samenstelt, hoe je partyhapjes maakt en presenteert en scoor accessoires als lampfilters, discobollen en ijsemmers om thuis die clubsfeer na te bootsen. Natuurlijk kun je ook kleding en drank kopen. Want hé, dat thuisfeesten dient natuurlijk wel te gebeuren in 55DSLoutfit, lurkend aan een Bacardi-cocktail. De winkelruimte is ingericht door Andrea Rosso, creatief directeur van 55DSL en zoon van Diesel-oprichter Renzo Rosso. Hij liet zich daarbij inspireren door computerspel Tetris. Verlichte blokken, geometrische vormen en je aankopen verpakt in dozen. Die dozen vormen gelijk ook het winkelinterieur zodat de winkel letterlijk wordt leeggekocht. Na de Amsterdamse primeur is het de bedoeling dat de guerrilla store verhuist naar Londen en Milaan. 1 Ferdinand Bolstraat 16, Amsterdam... RECENSIE BOEK CAMOUFLAGE VAN NEWARK Kalinka Hählen Het is werkelijk doorbijten bij de aanblik van de cover van Camouflage van Tim Newark, want pumps met roze camouflageprint riekt naar pagina s oervervelende modieuze toepassingen van schutspatronen. Het omslag blijkt gelukkig bijzonder misleidend, want het interieur van het boek herbergt een blinkende schat aan verbijsterende en vermakelijke informatie over camouflagepatronen. Natuurlijk, voorbeelden van huwelijken tussen fashion en camouflage ontbreken niet, maar beslaan nog geen 10 procent van de inhoud. Veel opmerkelijker zijn de sightings van dekmantelpatronen in kunst, architectuur en openbaar leven, getuige de charmante, geïllustreerde verhandeling over The Dazzle Ball. Dit in 1919 gehouden themafeest was het allereerste voorbeeld van oorlogscamouflage die doorsijpelde in het reguliere burgerleven. Veruit het interessantst is de historische opmars van camouflage. Newark hoofdredacteur van Military Illustrated- tekent zijn uitgebreide kennis op toegankelijke en verstrooiende wijze op. Oordeel: kopen. Ingerukt. Mars. The American Book Center, Thames & Hudson, 44,95 RECENSIE BOEK MET IRONIE EN FRISSE HUMOR VAN POP TOT VLINDER Kalinka Hählen Ieder meisje wil er graag mooier uitzien, maar je kunt niet van de ene dag op de andere van een pop in een vlinder veranderen! Daar komt hard werk aan te pas, staat er in het stijlgidsje Girl uit Girl dicteert, zodat iedereen vlinder kan worden. Dames zweren bij zulke bijbels, dus wordt het concept onveranderd uitgemolken. The Cheap Date Guide to Style is echter fris en valt op door ironie en humor. Het charmant-tegendraadse gidsje staat vol opties, interviews met deskundigen en onwaarschijnlijker stijliconen als Nicole Richie, dus maken punkband The New York Dolls en jazz-zanger George Melly furore. Oordeel: kopen Verkrijgbaar via The American Book Center, 29,85 Zelfmaakmode in een handomdraai Jurken kun je kopen, maar ook zelf maken. Leuker, goedkoper en vooral: origineler. Pieke Stuvel schreef een boekje vol over zelfmaakmode: Rok & co. Daarmee naai je zo je eigen garderobe bij elkaar. Holland Festival Christian Lacroix ontwierp de kostuums voor het concert Era la Notte.. Cultureel vormgevingserfgoed Vandaag om 12:25 uur wordt het Centraal Register voor Vormgevingsarchieven in werking gesteld in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Vanaf nu is dit cultureel erfgoed dus makkelijk te vinden.

18 18 TV-Gids Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 RTL 4 RTL 5 17:50 Partij voor de Dieren 17:59 EénVandaag 18:00 NOS Journaal 18:20 EénVandaag 18:50 NOS Sportjournaal 19:00 Lingo 19:25 AVRO De kinderpolikliniek 20:00 NOS Journaal 20:30 Korenslag 22:05 Barend, Blazer en de Ere-Nipkow 23:00 Knevel & Van den Brink 23:55 NOS Journaal 17:25 James Herriot: All creatures great & small 18:20 That s the question 18:45 Van jonge leu en oale groond 19:20 De verbouwing 19:50 NCRV Natuurlijk: Schatten van de Noordzee 20:25 Netwerk 20:50 Twee voor twaalf 21:30 Klootwijk aan zee 22:00 NOS Journaal 22:15 Nova/Den Haag vandaag 22:50 HollandDoc: Tijn Tino - Adoptiekind zoekt familie 23:55 Dode Dichters Almanak 17:05 Kid Paddle 17:15 Oggy en de kakkerlakken 17:25 Ratz 17:35 Ratz 17:50 Oggy en de kakkerlakken 17:58 AVRO Smartkidz 18:15 Groot licht 18:25 Het Klokhuis 18:45 NOS Jeugdjournaal 19:00 Eindexamenjournaal 19:30 Wat heet! 20:30 Eindexamenfeest :55 Is dat eigenlijk wel zo? 22:30 NOS Journaal 22:35 NOS Sportjournaal 23:15 PK 17:00 As the world turns 18:00 RTL Nieuws 18:15 Editie NL 18:35 RTL Boulevard 19:30 RTL Nieuws 19:55 RTL Weer 20:00 Goede tijden, slechte tijden 20:30 Frans Bauer, Live in Ahoy :30 Char, het medium 22:30 4 in het land 22:55 Dossier 2300: Bloedbad op Columbine High School 23:55 RTL Nieuws. 17:40 Jensen! 18:25 The king of Queens 18:55 The nanny 19:25 Dharma & Greg 19:55 Flodder 20:30 CSI: New York 21:30 Prison break 22:30 Jensen! 23:15 RTL Boulevard 00:05 The nanny RTL 7 SBS 6 Net 5 Veronica Tien 17:45 Who s next 18:00 The A-Team 18:55 Law & order 19:50 Allo allo! 20:30 Air America 22:45 Arrestatieteam USA 23:40 Married with children 00:10 Who s next 17:00 The bold and the beautiful 17:30 JAG 18:25 Medisch centrum 19:00 Hart van Nederland - Vroege editie 19:25 Shownieuws 20:00 Trauma NL 20:30 The ghost whisperer 21:25 House 22:30 Hart van Nederland - Late editie 22:45 Piets weerbericht 22:50 Shownieuws 23:20 Trauma Team: E.R. live 17:40 Suddenly Susan 18:05 Judging Amy 19:05 Providence 20:00 Will & Grace 20:30 Alfie 22:30 Only you 17:15 Lilo & Stitch 17:35 Totally Spies 18:00 Batman 20:30 Batman returns 22:55 Batman forever. 17:00 Fashion House 17:25 Beestachtig leuk 18:00 Het weer 18:05 De leukste thuisvideo s 19:00 De bruiloft van 19:30 De Gouden Kooi 20:00 Postcode Loterij: Deal or no deal 20:30 Blinde Liefde 21:35 How to look good naked 22:35 Koppensnellers 23:35 Het weer 23:40 Zendtijd voor NOX ÉÉN CANVAS BBC 1 BBC 2 BBC World 17:35 Buren 18:00 Het journaal 18:10 De rode loper 18:30 Blokken 19:00 Het journaal 19:40 Politieke tribune: Vlaams Belang 19:45 Man bijt hond 20:10 Het weer 20:15 Thuis 20:45 Het leven zoals het is: Luchthaven III 21:15 Koppen 21:45 Emma 22:10 De tabel van Mendelejev 23:00 Het journaal laat 23:20 KENO-uitslagen 23:22 Het weer 23:25 Sporza: Tennis - Roland Garros 2007 ARD ZDF Discovery Channel National Geographic Eurosport 17:00 Tagesschau um fünf 17:15 Brisant 17:47 Tagesschau 17:55 ARD vor acht 19:50 Das Wetter im Ersten 19:55 Börse im Ersten 20:00 Tagesschau 20:15 Der FilmMittwoch im Ersten: Das Leuchten der Sterne 21:45 ARD-exclusiv 22:15 Tagesthemen 22:43 Das Wetter im Ersten 22:45 Harald Schmidt 23:15 Wer rettet die Welt? 17:20 Mega Mindy 17:50 Peperbollen 18:15 Karrewiet 18:25 Go IV 18:35 W817 18:50 6Tien 19:10 Holly s heroes 19:35 Flight 29 down 20:00 Terzake 07 21:05 Shattered glass 22:40 Film kort: Forever 22:55 Film kort: Simones labyrinth 23:10 Koningin Elisabethwedstrijd voor piano :00 heute - Wetter 17:15 hallo deutschland 17:45 Leute heute 18:00 SOKO Wismar 18:50 LOTTO Ziehung am Mittwoch 19:00 heute 19:20 Weerbericht 19:25 Die Rettungsflieger 20:15 Der Fürst und das Mädchen 21: Sendung: ZDF.reporter 21:45 heute-journal 22:12 Weerbericht 22:15 Abenteuer Wissen 22:45 Johannes B. Kerner 23:50 heute nacht 17:00 Prank patrol 17:30 Raven 18:00 Blue Peter 18:25 Newsround 18:35 Neighbours 19:00 Nieuws en weerbericht 19:30 Regionaal nieuws en weerbericht 20:00 Celebrity MasterChef 20:30 The green green grass 21:00 Traffic cops 22:00 The apprentice 23:00 Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht 23:35 National Lottery draws 23:45 The 34 stone teenager: Six months on 17:00 Speed machines: The speed boat kings 18:00 How it s made 18:30 How it s made 19:00 American chopper: POW/MIA 20:00 Mythbusters: Exploding port-apotty 21:00 Brainiac 22:00 Stuntdawgs 22:30 The Xtesters 23:00 Spy 17:00 Flog it! Ten of the best 17:45 Eggheads 18:15 The weakest link 19:00 The people s quiz 19:30 Let me entertain you 20:00 Jonathan Meades: Abroad again 20:50 Coast 21:00 Springwatch 22:00 Natural world 22:50 Wild dive 23:00 The apprentice: You re fired 23:30 Newsnight 17:30 The making of Mikro-safari 18:00 Bible uncovered: Secret code of revelations 19:00 Deadly dozen: India 20:00 More amazing moments 20:30 Seconds from disaster: The Bali bombing 21:30 Scrap House 22:30 Megastructures: North Sea wall 23:30 Mad labs. 17:30 Fast track 18:30 Asia today 19:30 World business report 19:45 Sport today 20:00 World news today 21:30 Our world 22:30 HARDtalk 23:15 Sport today. 17:30 Tennis: Roland Garros 20:30 Game, set & Mats 20:45 Inside Alinghi 20:50 Wednesday Selection 20:55 Paardensport 21:55 Riders Club 22:00 Wednesday Selection Guest 22:05 Golf 22:35 Golf club 22:40 Yacht club 22:45 Tennis: Roland Garros 23:45 Vechtsport: Fight club

19 Service 19 Reizen W ie in Assisi is geweest, of in bedevaartsoorden als Lourdes en Fatima, komt in Domremy voor een aangename verrassing te staan. Elders hebben de heiligen voor welvaart gezorgd, voor devote bedrijvigheid en patat. Maar Domremy, weggestopt in de Vogezen, is piepklein. Het telt nog geen tweehonderd inwoners. en toch is het de geboorteplaats van de heilige Jeanne d Arc. De plaats ook waar ze haar visioenen had die haar opriepen Frankrijk te bevrijden van de Engelsen. Nergens anders is er een Jeannebedevaartsoord. Hier had het moeten zijn. En het is er niet. Het dorpje is ooit herdoopt tot Domremy-la-Pucelle, een verwijzing naar de beroemde maagd (pucelle) van Orléans, maar dat mocht niet baten. Haar geboortehuis (of wat daarvoor aangewezen wordt) is een piepklein museumpje dat de schaarse bezoekers gemakkelijk kan herbergen. In de Basilique Jeanne D Arc, anderhalve kilometer buiten het dorp en verrezen op de plaats waar Jeanne de hemelse oproep zou hebben gehoord, tonen muurschilderingen episoden uit het leven van Jeanne. Ze doen direct denken aan de fresco s van Giotto in Assisi, dat overdonderende stripverhaal waarmee de kunstenaar de boodschap van Franciscus er bij de pelgrim in wil stampen. In Assisi verdringen zich nu de toeristen. In Domremy is het heerlijk stil. Een paar nieuwsgierigen misschien, en in de vakantietijd een of twee bussen met Franse schoolkinderen, op vakantiekamp in de buurt. Wat ging er mis met de verering van Jeanne D Arc? Alles, eigenlijk. ARGUS Medewerker besteelt ABN-Amro voor miljoenen René Leisink. COLOFON Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncten Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis artdirector Maarten ten Haaf marketing Gert Jan Laurman distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance: Ruud Swart office Sandra Klein internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen en NDC Leeuwarden Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties. Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: of kijk op Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN ( ) of Anthony Fokkerweg CP Amsterdam Tel Fax Zaken gaan voor het meisje? Het is tijdens de Europese Poker Tour in Londen. Met een eerste prijs van een half miljoen pond is dit één van de grootste toernooien die ooit in Europa is gespeeld. Vandaar dat de complete Europese pokertop op dit toernooi is afgekomen. En spreek je over pokertop, dan spreek je over Gus Hansen. Geboren in Kopenhagen en officieel woonachtig in Monaco, is Gus vooral te vinden in Vegas, waar hij een vaste bespeler is van de duurste pokerpartij ter wereld. Niet alleen heeft hij een enorm sterk mathematisch brein, hij is daarnaast ook een enorme gokker. Dit betekent dat hij de ene dag miljoenen kan hebben, en de volgende dag weer bijna broke is. En o ja, misschien nog wel belangrijker:.. HET WEER Vandaag In het noordoosten blijft het lange tijd bewolkt en regenachtig, elders is er meestentijds een mix van wolken en zon. In het westen schijnt de zon het meest uitbundig. Verspreid komen vooral vanmiddag een paar buien tot ontwikkeling, die vanavond weer uitdoven. Het wordt zo n 19 ˆ 20 graden. Domremy, Frankrijk Stromen pelgrims blijven uit bij het kerkje dat gewijd is aan Jeanne d Arc. HOLLANDSE HOOGTE Jeanne was te veel. Een vat vol tegenstrijdigheden. Ze was een boerenmeisje dat op een mooie dag de stemmen hoorde van twee lokale heiligen die geen kerkelijke erkenning genoten. Dat zich in het harnas hees, tussen woest krijgsvolk verbleef maar desondanks maagd zou zijn gebleven. Een maagd die een sleutelrol speelde bij de bevrijding van Orleans uit Engelse handen en daarna bij de kroning van Charles VII. Ze werd verraden door haar landgenoten, berecht door de Engelsen, verbrand als ketter. Jeanne belichaamt als geen ander het ontstaan van Frankrijk. Toen de Honderdjarige oorlog uitbrak in 1337, waren persoonlijke en feodale verhoudingen tussen de Europese redactie@depers.nl distributie@depers.nl sales@depers.nl marketing@depers.nl edelen veel belangrijker dan begrippen als volk en natie. De Franse koning was niet machtiger dan de edelen; verraad, wraak en weerwraak aan Franse zijde gaven het Engelse leger lange tijd vrij spel. Maar toen de oorlog ten einde liep, wist iedereen dat het een strijd was tussen twee naties, Engeland en Frankrijk. De Honderdjarige oorlog schiep de Europese natiestaat. En dat is grotendeels te danken aan Jeanne. Het was Jeanne die de Franse feodale legertjes verenigde en leidde, die Frankrijk schiep ( Va, et sauve La France!, zeiden de heiligen tegen haar) en die de centrale macht van de koning herstelde. Vanaf het moment dat ze op de brandstapel het leven liet, had ze alom en groots vereerd moeten worden. Maar het een Pokerspel Morgen De bewolking lijkt te overheersen en er vallen een paar stevige regen- en onweersbuien. Aangezien er nauwelijks een briesje waait, kan een dergelijk bui lang boven eenzelfde plek blijven hangen en flink wat neerslag veroorzaken. Het is niet koud, met in de middag wederom 19 ˆ 20 graden. Hij is een enorme vrouwenliefhebber. Gedurende deze EPT in Londen wordt weer eens duidelijk waarom Gus van eveneens-wereldtopper Daniel Negreanu ooit de bijnaam Ladies Man kreeg. Tijdens een korte pauze loopt Gus een leuk meisje tegen het lijf. Dit is geen uitzondering: Gewoonlijk bieden de dames zich bij bosjes aan, aangetrokken door s mans geweldige succes in het poker, zijn coole levenswijze en niet te vergeten zijn enorme sex-appeal. Hoe dan ook, Gus raakt aan de praat met dit meisje, en ik kan hem geen ongelijk geven. Ze is leuk. Maar Gus houdt het niet bij een paar woorden. Liefst 90 minuten blijft de Ladies Man met haar keuvelen - dit terwijl het toernooi allang weer is hervat! Als Gus eindelijk terugkeert aan de tafel, is zijn Rolf Ace Slotboom WEERBERICHT NEDERLAND Extremen van 31 mei hoogste max. temp.: 30,2ºC in 1903 laagste min. temp.: 1,3ºC in 1986 boerenmeid in soldatenkleren geweest, veroordeeld als ketter. Koninkrijk en kerk negeerden haar. H aar wederopstanding heeft Jeanne te danken aan Voltaire, die haar in zijn (nu vergeten, toen zeer populaire) epische gedicht La Pucelle d Orleans neerzet als een mooie stalmeid die belaagd wordt door immorele edelen en geile bisschoppen. De Duitse toneelschrijver Friedrich von Schiller schoot haar te hulp. In zijn Die Jungfrau von Orleans maakt hij van Jeanne een kuise heldin die successen boekt zolang ze de liefde afwijst. Jammer genoeg wordt ze verliefd op een Engelse edelman, verliest een veldslag maar wijst haar geliefde toch de deur, en stack geslonken van 6475 naar En voor wat? Voor een babbeltje met een meisje die hij toch wel had kunnen krijgen. Ik fluister hem nog toe: Gus, gaan bij jou de zaken niet voor het meisje?, waarop hij lachend antwoord: Wel, bij jou misschien, jongen. Maar ik leg mijn prioriteiten net even anders. Vervolgens verliest hij zijn laatste chips, en vertrekt hij samen met de dame in kwestie naar ons onbekende oorden - zich geen seconde druk makend om niet gewonnen prijzen. Ik zie hem gaan en kan een gevoel van afgunst en jaloezie niet onderdrukken. Wat een held! 1 Marcel Hulspas vindt de heldendood.schillers Jeanne, de vrouw die moest kiezen tussen amour en patrie (en voor de laatste koos) werd in de Revolutiejaren een symbool van het nieuwe Frankrijk. Zelfs Napoleon, die geen concurrentie duldde, zeker niet van een vrouw, zag in dat Jeanne een bruikbaar symbool van opofferingsgezindheid was. Ze verscheen vele malen op het toneel, en was de hoofdpersoon in opera s van Barbier, Verdi en Tsjaikovsky. Maar met de omarming door nationalistisch links, steeg de argwaan bij reactionair rechts. Revolutionairen vereerden haar; Rome zag niets in dat linkse symbool. Na de Frans-Duitse oorlog van 1870/71 groeide haar reputatie nog meer. Duitsland vereerde zijn nationale held Siegfried; Engeland had Saint George; de Franse Derde Republiek schoof Jeanne naar voren. Binnen de Kerk gingen nu stemmen op om deze Franse heldin niet in handen te laten vallen van de liberalen en socialisten. Rome bleef aarzelen. In 1881 werd begonnen met de bouw van het kerkje, maar het moest gewijd aan de heilige Michael. Pas in 1920 kwam de heiligverklaring er. Maar de Eerste Wereldoorlog had Frankrijk volkomen uitgeput; het strijdbare nationalisme waarvan Jeanne het symbool had moeten worden, was inmiddels gesneuveld aan de Marne en de Somme. Niemand zat te wachten op een oorlogszuchtige heilige maagd. Het kerkje werd gewijd aan Jeanne, en kreeg in 1939 nog de eretitel basiliek, maar de stroom pelgrims waarop de streek had gehoopt, is nooit op gang gekomen. Domremy bleef een dorpje. 1. GRONINGEN Buien 18 C Half bewolkt 20 C MAASTRICHT Half bewolkt 20 C VLISSINGEN Half bewolkt 19 C

20 20 Puzzel met De Pers ZWEEDS RAADSEL: schicht deel van een fiets verdriet wal spelonk Hongaarse componist filmdecor 3 6 vogel 5 konisch losse draad vrouw v. Aegir vreemde munt dun plaatje gekheid muzieknoot stopteken interval 2 vogel afnemen vorstentitel zeebocht 7 plant bondgenootschap plakmiddel aansnijden loofboom 4 CRYPTOGRAM HORIZONTAAL: 1. Volkskroeg (8); 4. Deze dominee vindt zichzelf terug in de bijbel (8); 6. Zenuwletters (4); 8. Neemt hij vliegtuigen niet serieus? (7); 9. Blaasmond (4); 10. Hierin gaat de benzine van een groep geleerden (8); 11. Reserve bergplaats van een schip (8). VERTICAAL: 1. Het muziekgezelschap is van plan om op de step te komen (6); 2. Wordt na gebruik heilig en eerbaar (6); 3. Toegestemd, er zit muziek in! (7); 5. Verkeersplein in een gebouw (7); 6. Parkredenaar (6); 7. Met dit vaatwerk vraagt men om groente (6). OPLOSSINGEN VAN GISTEREN Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Letteren; 4. schuinte; 6. toer; 8. energie; 9. laan; 10. stroppen; 11. aannemer. VERTICAAL: 1. Losbol; 2. truien; 3. renners; 5. ergeren; 6. Temple; 7. renner. Zweeds -c-c-c-csodawater -sop-tele ets-keg-e -u-regelsmeerolie -imker-me beo-liaan -rem-eind ONTWERP Brainsnack 25. Het verschil tussen de getallen bestaat uit de volgende cijferreeks +1,+3,+5,+7, BRAINSNACK SUMBRERO Kakuro & Sumbrero Kakuro van gisteren Brian heeft meestal geluk bij de loterij zolang hij zelf maar zijn loten kan kiezen. Door een onoplettendheid heeft hij deze keer echter één lot gekocht dat afwijkt van zijn succesformule. Welk lot zoeken wij? Bij onderstaande kakuro vormen de getallen in de zwarte driehoekjes de som van cijfers van 1 tot en met 9, die horizontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden ingevuld. De Sumbrero links is een drieweg-kakuro waarbij de getallen in de driehoekjes de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes moeten worden ingevuld. De 0 doet helemaal niet mee. Per som mag elk cijfer maar één keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of Sumbrero van gisteren SUDOKU PUZZELNR. 281 BELCODE: A B C SUDOKU SUDOKU KAKURO 5 9 A B C Dagblad De Pers SMS, STEUN NATIONAAL FONDS KINDERHULP en win gratis hotelovernachtingen U kunt prijzen winnen met puzzelen in De Pers door de oplossing (belcode) van de sudoku met één ster per sms te versturen. U dient uw oplossing als volgt per sms te versturen naar telefoonnummer 4040: steun<spatie>kind<spatie> belcode Een sms kost 60 cent. De opbrengst gaat na aftrek van directe kosten naar het Nationaal Fonds Kinderhulp. Onder de goede inzenders worden dagelijks tien hotelcheques van 25 euro verloot. De hotelcheques zijn beschikbaar gesteld door sponsor World Hotel Cards. Met een cheque kunt u voordelig of gratis overnachten in talloze hotels in binnen- en buitenland. LEZERS COLUMN Oerend hardlopen Nicole Orriëns Als je gaat hardlopen krijg je te maken met mannen die je nafluiten, mannen die roepen Hee, kun je niet harder?!, mannen die het leuk vinden om naast je te komen fietsen, mannen die opmerkingen maken over deinende borsten en honden. Vol afgrijzen zie ik die laatste categorie in het landschap verschijnen. Zo ook vandaag. Ik zag die grote herdershond in de verte al staan en voelde mijn angstzweet uitbreken. Dat is meteen al fout want honden schijnen angst te kunnen ruiken. En bij die gedachte scheidt ik dan nog wat extra angstzweet af. Nonchalant stuiterde ik langs de grote herdershond en lachte, in een poging onschuld uit te stralen, zoveel mogelijk tanden bloot. Maar wellicht dacht de hond dat ik naar hem gromde want hij sprong wild blaffend op mij af. Volgens mij denken die honden dat, omdat je rent, je blijkbaar wat op je kerfstok hebt. Of misschien denken ze gewoon Oh leuk, een speelkameraadje, komen naar je toe, ruiken je angstzweet en komen alsnog tot de conclusie dat je blijkbaar wat op je kerfstok hebt. Terwijl die snerthond mij belaagde, en mijn hele leven aan me voorbij flitste, herinnerde ik me net op tijd de Achterhoekse bezwering tegen blaffende honden die bijten. Met maar een kleine trilling van angst riep ik ferm: Noar huus!!!, en mompelde er binnensmonds in hooghollands achteraan mijncolumn@depers.nl Pokkehond!. Ik zag de hond met nieuw respect naar me kijken en denken: Ah, een Achterhoekse, dat is dan in orde, en hij staakte zijn wild geraas. Nog kilometers lang rende ik met wildkloppend hart van de doorstane angst. Maar zelden liep ik zo oerend hard. 1

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Kijk op: www.nt2taalmenu.nl. nt2taalmenu wordt gemaakt door: Frans Snik, Ed Kniesmeijer en René den Nijs. Oefening bij Nivor 1.

Kijk op: www.nt2taalmenu.nl. nt2taalmenu wordt gemaakt door: Frans Snik, Ed Kniesmeijer en René den Nijs. Oefening bij Nivor 1. OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd.

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. Grammaticaoefeningen 3 Wonen en vervoer Werkwoorden in een andere tijd Oefening 1 Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. 1 Begrijp je deze informatie? ja / nee,

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! VISSERIJ 7 8 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer.

Ik ben het Net. Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! VISSERIJ 7 8 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. VISSERIJ Ik ben het Net Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Haring! Verse

Nadere informatie

Dag! kennismaken. Ik ben Eric.

Dag! kennismaken. Ik ben Eric. Vocabulaire Oefening 1 Woordweb Dag! Waar kom je vandaan? groeten Goedemorgen! de ontmoeting Hoe heet je? kennismaken Hoi! mensen Hallo! Ik ben Eric. nieuw Ik kom uit Engeland. Hallo, ik ben Mila. Ik ben

Nadere informatie

13 37 38 39 43 100 EXMENVRGEN IJ HET FOTOOEK EN DE FILM NR NEDERLND Nummer Vraagtekst Correcte antwoord vb01 U ziet de Nederlandse vlag. Wat zijn de kleuren van de Nederlandse vlag? vb02 U ziet een foto.

Nadere informatie

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese

Nadere informatie

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden.

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 1 Werkwoord (wonen, werken, lopen,...) wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 8 Grammatica is niet moeilijk 1.1 woon, woont, wonen Ik woon nu in Nederland. Jij woont nu in Nederland. U woont nu

Nadere informatie

Verteld door Schulp en Tuffer

Verteld door Schulp en Tuffer Verteld door Schulp en Tuffer Het allereerste kerstfeest Het allereerste kerstfeest Verteld door Schulp en Tuffer Vertaald en bewerkt door Maria en Koos Stenger Getekend door Etienne Morel en Doug Calder

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer KLEM Katja en Udo in de schulden Anne-Rose Hermer Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Katja ontmoet Udo Katja is bijna negentien jaar. Ze woont nog bij haar ouders. Katja werkt in een warenhuis.

Nadere informatie

Beste lezers van De Geldfabriek,

Beste lezers van De Geldfabriek, Beste lezers van De Geldfabriek, Ik hoop dat jullie veel plezier hebben gehad met het lezen van dit verhaal. Vonden jullie ook dat Pippa wel erg veel aan mooie spullen dacht? En dat sommige mensen onaardig

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-12-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een beschrijving van een politieke stroming (rond 1870): Zij

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

AANWIJZEND VOORNAAMWOORD. A) Welk woord past in de zin? Kies uit die of dat. 1. Heb je het huiswerk gemaakt? 7. Ga je naar één van onze feestjes?

AANWIJZEND VOORNAAMWOORD. A) Welk woord past in de zin? Kies uit die of dat. 1. Heb je het huiswerk gemaakt? 7. Ga je naar één van onze feestjes? A) Welk woord past in de zin? Kies uit die of dat. 1. Heb je het huiswerk gemaakt? Ja, heb ik gedaan. 2. Komt Willem dit weekend? Nee, moet helaas werken. 3. Ga je met het vliegtuig naar Hamburg? Nee,

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Max van Olden DE JUISTE MAN. in makkelijke taal

Max van Olden DE JUISTE MAN. in makkelijke taal Max van Olden DE JUISTE MAN in makkelijke taal 3 Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen DEEL 1 1996 Vrijdagvond, zeven uur. De cursus van vandaag is afgelopen. Oscar doet zijn schrijfblok dicht. Hij

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. GROEP 7-8

Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. GROEP 7-8 Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. GROEP 7-8 Hé. Hallo! Wat ontzettend leuk dat je naar mij kijkt. Ja, je ziet het goed. Ik ben een pet. Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet.

Nadere informatie

Nieuwsbrief SHIB september 2013

Nieuwsbrief SHIB september 2013 Nieuwsbrief SHIB september 2013 www.shib.nl info@shib.nl Postbus 250, 3770 AG Barneveld Bankrekening 1526.55.018 t.n.v. SHIB SHIB 10 jaar en meer Al eerder lieten we weten: SHIB bestaat dit jaar 10 jaar!

Nadere informatie

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1.

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1. Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal

Nadere informatie

Beursdagboek 12 September 2013.

Beursdagboek 12 September 2013. Beursdagboek 12 September 2013. De Amerikanen lieten tijdens de herdenking van 9-11 de markten voor de derde achtereenvolgende dag fors stijgen. Gisterenavond Tijd 22:10 uur. Zoals ik al schreef in mijn

Nadere informatie

Informatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4

Informatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4 Informatie over het examen Nederlands als Tweede Taal, niveau 3+4 Dit examen doen deelnemers aan de taalcursus Nederlands Niveau 3+4 aan de Universiteit Leiden. Deze cursus bestaat uit 120 contacturen.

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen. presenteert DE VERLOREN ZOON

Bijbel voor Kinderen. presenteert DE VERLOREN ZOON Bijbel voor Kinderen presenteert DE VERLOREN ZOON Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door: Bible

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

sarie, mijn vriend kaspar en ik

sarie, mijn vriend kaspar en ik sarie, mijn vriend kaspar en ik Leen Verheyen sarie, mijn vriend kaspar en ik is een theatertekst voor kinderen vanaf 4 jaar en ging in première op 12 september 2009 bij HETPALEIS in Antwerpen 1 ik: het

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier.

Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van een Douanier. Hé. Hallo! Wat ontzettend leuk dat je naar mij kijkt. Ja, je ziet het goed. Ik ben een pet. Nee, ik ben niet pet. Ik ben EEN pet. De Pet van

Nadere informatie

Ontmoeting. gezondnu.nl

Ontmoeting. gezondnu.nl Ger van der Gaast (64) weet sinds 2010 dat hij de ziekte van Alzheimer heeft. Inmiddels woont hij in een verpleeghuis in Utrecht. Als voormalig docent verpleegkunde volgt Ger zijn eigen zorg kritisch.

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons:

Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons: Lesbrief 54: januari 2019 Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons: redactie@onzetaal.nl. Alarm! 3660 talen worden bedreigd! Uit een recent onderzoek

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift

Nadere informatie

Onderzoek: Crisis Griekenland'

Onderzoek: Crisis Griekenland' 30 juni 2015 Onderzoek: ' Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de

Nadere informatie

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.

Micha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk. 1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam.

Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam. Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam. Gezellig met ongeveer 15 personen naar Engeland om daar een lang weekend tegen elkaar te gaan darten en uiteraard

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en Het plan van Bart Dobber, niet doen! Bibi staat op het dek van het schip en kijkt naar haar hond die een kat achterna zit op de kade. Haar broer Bart ligt op de loopplank en peutert aan het touw van de

Nadere informatie

Wijkaanpak. bekendheid, betrokkenheid en communicatie

Wijkaanpak. bekendheid, betrokkenheid en communicatie Afdeling Onderzoek & Statistiek Gemeente Deventer Karen Teunissen April 2006 Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoofdstuk 1 Bekendheid en betrokkenheid 4 Samenvatting 8 Hoofdstuk 2 Communicatie 9 Samenvatting 12

Nadere informatie

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

LEERKRACHTGEDEELTE DOE-ACTIVITEIT: SMS. AMIRA EN ILIAS VAN MAART TOT MEI

LEERKRACHTGEDEELTE DOE-ACTIVITEIT: SMS. AMIRA EN ILIAS VAN MAART TOT MEI LEERKRACHTGEDEELTE DOE-ACTIVITEIT: SMS. AMIRA EN ILIAS VAN MAART TOT MEI Omschrijving van de activiteit De leerlingen lezen sms -jes van een verliefde jongere en bepalen aan de hand van de berichtjes het

Nadere informatie

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.

Nadere informatie

We spelen in het huis van mijn mama deze keer,

We spelen in het huis van mijn mama deze keer, Jip en Janneke. Ik ben Jip. Ik ben Janneke en we wonen naast elkaar. Hij heet Jip, zij heet Janneke. en we spelen soms bij hem en soms bij haar. We spelen in het huis van mijn mama deze keer, we kunnen

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Ja hoor. Dan moet je rechtdoor. Bij de moet je naar rechts en daarna de links. Het postkantoor is aan rechterhand.

Ja hoor. Dan moet je rechtdoor. Bij de moet je naar rechts en daarna de links. Het postkantoor is aan rechterhand. Thema 5 Woonomgeving Oefening 2 Situatie 1 Pardon meneer, mag ik iets vragen? Jazeker, wat kan ik voor doen? Weet u het postkantoor is? Ja hoor. Dan moet je rechtdoor. Bij de moet je naar rechts en daarna

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Wie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u?

Wie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u? Wie beslist wat? Korte omschrijving werkvorm: De werkvorm Wie-Beslist-Wat is een variant op het spel Ren je rot. De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen

Nadere informatie

Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT. Muitgeverij. marmer

Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT. Muitgeverij. marmer redders langs de kust Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT Muitgeverij marmer Schoolreis Ed Koopman / KNRM Enkhuizen / Donderdagmiddag 15:34 uur DE DRIEËNDERTIG KINDEREN

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen.

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 103 103 HOOFDSTUK 7 Wat gaan we doen? WOORDEN 1 Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 2 Op 22 november zijn we 25 jaar

Nadere informatie

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.

Nadere informatie

Kijktip: Nieuwsuur in de klas

Kijktip: Nieuwsuur in de klas Kijktip: Nieuwsuur in de klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen leren over de gemeentepolitiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren over belangrijke

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Leuke dingen in de zomervakantie

Leuke dingen in de zomervakantie Leuke dingen in de zomervakantie bij jou in de wereld buurt! Deze zomervakantie hoef jij je niet te vervelen want er zijn weer leuke dingen te doen. Wat dacht je van Dansend de wereld rond, Schotse Highland

Nadere informatie

LESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.

LESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen. Vrijdag 15 januari 016 Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Inhoud: De leerlingen leren om kritisch te kijken naar de verschillende artikelen uit 7Days. De leerlingen leren strategieën toe te passen

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan?

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Eerste druk, 2014 2014 Henri Pieter www.henripieter.nl Schilderij cover: Irma Boogh-van der Burg isbn: 9789048433735 nur: 860 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer

Nadere informatie

16 juli 2015. Onderzoek: Akkoord Griekenland

16 juli 2015. Onderzoek: Akkoord Griekenland 16 juli 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen

Nadere informatie

Oefening 1: Bouw correcte enkelvoudige zinnen door de woorden in de juiste volgorde te plaatsen. Soms heb je een vraagzin.

Oefening 1: Bouw correcte enkelvoudige zinnen door de woorden in de juiste volgorde te plaatsen. Soms heb je een vraagzin. Oefening 1: Bouw correcte enkelvoudige zinnen door de woorden in de juiste volgorde te plaatsen. Soms heb je een vraagzin. 1. Ga opnemen de telefoon je? 2. Ik te laat altijd kwam in de les. 3. Wat zijn

Nadere informatie

ONTMOETEN KENNY KOKEN

ONTMOETEN KENNY KOKEN Gratis Excemplaar ONTMOETEN KENNY KOKEN WIL JIJ HET HELE (VOORLEES) VERHAAL GRAAG LEZEN? Je krijgt Ontmoeten Kenny Koken thuis gestuurd als je een mailtje stuurt naar timo-co@coderups.nl met je naam, adres

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Verkiezingen. 1. Politieke voorkeur

Verkiezingen. 1. Politieke voorkeur Verkiezingen Voor vijftigplussers staat er de komende jaren veel op het spel. De betaalbaarheid van de zorg staat ter discussie en het niveau van pensioenen en AOW dreigt te worden aangetast. Daarnaast

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Mijn mond zat vol aarde

Mijn mond zat vol aarde Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

Boekverslag Engels The skeleton man door Joseph Bruchac

Boekverslag Engels The skeleton man door Joseph Bruchac Boekverslag Engels The skeleton man door Joseph Bruchac Boekverslag door een scholier 2262 woorden 3 november 2003 6,2 114 keer beoordeeld Auteur Joseph Bruchac Eerste uitgave 2001 Vak Engels H 1 Op 2

Nadere informatie

De jongen weet dat hij niet in slaap moet vallen. Want dan zullen dieven zijn spullen stelen. Ook al is het nog zo weinig wat hij heeft.

De jongen weet dat hij niet in slaap moet vallen. Want dan zullen dieven zijn spullen stelen. Ook al is het nog zo weinig wat hij heeft. In Kanton, China Op de hoek van twee nauwe straatjes zit een jongen. Het is een scheepsjongen, dat zie je aan zijn kleren. Hij heeft een halflange broek aan, een wijde bloes en blote voeten. Hij leunt

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Dit is een oefentoets KNM voor het inburgeringsexamen. Print deze toets uit. Elke vraag is multiple choice. U mag geen woordenboek gebruiken.

Dit is een oefentoets KNM voor het inburgeringsexamen. Print deze toets uit. Elke vraag is multiple choice. U mag geen woordenboek gebruiken. Informatie Het echte examen Kennis Nederlandse Maatschappij (KNM) is een examen dat u doet op de computer. U kijkt naar korte filmpjes op de computer. In de filmpjes ziet u Nederlandse situaties. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat. 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag.

Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat. 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag. 21 21 HOOFDSTUK 2 Te laat! WOORDEN 1 Kies uit: schiet op jarig ziekenhuis sport laat 1 Morgen is mijn dochter. Ze wordt zes jaar. 2 Ron,! De bus komt bijna! 3 Ik op maandag, woensdag en vrijdag. 4 We komen

Nadere informatie

Kinderen zonder papieren

Kinderen zonder papieren VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.

Nadere informatie

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand Antwoordenmodel Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1 Oefening 1 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009 255 euro per maand 272 euro per maand 182.000 studenten 200.000 studenten 5.800 Nederlandse

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Nederland. Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Welke bekende persoon is er altijd bij?

Nederland. Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Welke bekende persoon is er altijd bij? Nederland Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Waar? (vul in) Op de. in (plaats) Waarom zijn al die mensen daar?... Welke bekende persoon is er altijd bij?. Hoe heet het meisje rechts? Haar moeder viert

Nadere informatie

Thema: In kruiken en kannen (2 Koningen 4:1-7)

Thema: In kruiken en kannen (2 Koningen 4:1-7) Liturgie aangepaste dienst Baflo, 28-09-14 om 14.30 uur Thema: In kruiken en kannen (2 Koningen 4:1-7) Welkom en mededelingen a. Opw. 334 Heer, uw licht en uw liefde schijnen b. Opw. 88 Een rivier vol

Nadere informatie

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen?

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen? zorgwijzer 2013/2014 Zorg of ondersteuning nodig? CZ helpt! De beste zorg vinden? Uw verzekering snel en digitaal regelen? Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Inhoudsopgave 4 Regel uw verzekering

Nadere informatie

HIER. Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen. Dit doet de Eerste Kamer GEBEURT HET! INVLOED VAN DE EERSTE KAMER EERSTE KAMER

HIER. Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen. Dit doet de Eerste Kamer GEBEURT HET! INVLOED VAN DE EERSTE KAMER EERSTE KAMER STEM 2019 VOOR (V)MBO MAGAZINE OVER DE EERSTE KAMER HOE WORDT DE EERSTE KAMER GEKOZEN? Interview EERSTE KAMERLEDEN Esther-Mirjam Sent & Ben Knapen Dit doet de Eerste Kamer HIER GEBEURT HET! INVLOED VAN

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Oordeel over de positie van ouderen in Nederland in 2013

Oordeel over de positie van ouderen in Nederland in 2013 Oordeel over de positie van ouderen in Nederland in 2013 Tekstrapport Peil.nl/Maurice de Hond 1 Doelstelling en opzet van het onderzoek Het wetenschappelijk instituut van 50PLUS heeft ons de opdracht gegeven

Nadere informatie

6 juni 2015. Onderzoek: Aanpak vluchtelingenproblematiek

6 juni 2015. Onderzoek: Aanpak vluchtelingenproblematiek 6 juni 2015 Onderzoek: Aanpak vluchtelingenproblematiek Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie