VISIE. Verslag Jubileumcongres. OGh 15 jaar.

Transcriptie

1 OGh VISIE Nieuwsblad van Oracle Gebruikersclub Holland december 2002 Jaargang 7 Nummer 2 7,50 Verslag Jubileumcongres OGh 15 jaar

2 1 applicatieserver Content management Web services Portals Business intelligence Oracle9i Application Server Applicatie integratie Wireless Java J2EE OGh VISIE COLOFON Redactie: H. Gerritse (hoofdredacteur) R. Buitenhuis S. Okhuijsen Nieuwsblad van Oracle Gebruikersclub Holland Redactie-adres Oracle Gebruikersclub Holland Utrechtseweg 48c 3704 HE Zeist Postbus AS Zeist Realisatie Connexion B.V. Tel.: Fax: Organisatie A.J. van der Weijden BMO bv OGh-secretariaat / advertentie-exploitatie Utrechtseweg 48c 3704 HE Zeist A.J. van der Weijden Tel.: Fax: ogh@planet.nl Website: Gebruikersbijeenkomsten/Congres Werving sprekers/onderwerpen Th. Koster Conclusion Communication tkoster@conclusion.nl Bestuur OGh Voorzitter J. Stewart Itude Consulting BV Telefoon: j.stewart@itude.com Secretaris Th. Rinsema Oracle Nederland bv Telefoon: t.rinsema@nl.oracle.com Penningmeester Dhr. G.G. Timmerman Amis Services bv Telefoon: timmerman@amis.nl Geachte lezer, Voor u ligt het winternummer van 2002 en we zijn er ook nu weer trots op dit blad in een oplage van aan te kunnen bieden. Voorwoord John Stewart Dit jaar bestond de OGh 15 jaar en dat jubileum hebben we met het tweedaagse congres passend gevierd op een perfecte locatie in het altijd verrassende en gezellige Maastricht. Ondanks de moeilijke marktsituatie was het bemoedigend dat zoveel leden toch acte de présence gaven en dat zal mede te danken zijn aan het uitstekende programma. De presentaties waren van een hoog niveau waarvoor dank aan alle sprekers. Daarnaast kan gezegd worden dat de organisatie soepel verliep waarvoor dank aan alle medewerkers van het OGh secretariaat. Ook nu weer toonde Theo Koster zich een perfecte Master of Ceremonies en vanzelfsprekend heeft Rick van der Lans ons vermaakt met INHOUD OGh 15 jaar: terugblikken en vooruitkijken Met JDeveloper van UML naar Java OGh brug tussen know-how en know-who Persoonlijke geschiedenis Larry Ellison bepalend voor Oracle humor, inhoud, visie en stimulans. Een extra woord van dank aan Rick voor zijn bereidheid om op het laatste moment de zieke Rudolf Das te vervangen met zijn presentatie What s wrong with IT? In dit nummer wordt nog uitgebreid aandacht besteed aan de inhoudelijke kant van het congres, hier en daar verluchtigd met foto s. Op dit moment is het bestuur bezig, in samenspraak met Oracle Nederland, nieuwe concepten uit te werken om het management segment bij de leden van de OGh te benaderen en goed te bedienen. We zullen u daarover begin januari nader informeren. Ook het jaarprogramma is inmiddels al weer vastgesteld en we houden u zoals gebruikelijk maandelijks van op de hoogte van de onderwerpen en de sprekers. U treft de data ook aan via onder de tab bij activiteiten. Het bestuur wil graag alle lezers een prettige jaarwisseling en het allerbeste, zowel zakelijk als privé, voor 2003 toewensen. John Stewart Voorzitter Oracle Gebruikersclub Holland Copyright 2002 Oracle. All rights reserved. Oracle is a registered trademark of Oracle Corporation and/or its affiliates. Alle middelware geïntegreerd in 1 applicatieserver. oracle.com of bel Overige bestuursleden R. Buitenhuis Speedit Amsterdam bv Telefoon: robin.buitenhuis@speedit.nl D.J. Dral Min. van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij Telefoon: d.j.dral@fd.agro.nl Oplage: 9000 OGh Visie is een uitgave van Oracle Gebruikersclub Holland en wordt verzonden aan al haar leden. U kunt zich aanmelden via de website of d.m.v. het inschrijfformulier achterin OGh Visie en u ontvangt dan automatisch OGh Visie. Ook voor losse (gratis) abonnementen kunt u zich aanmelden via de website. Copyright 2002 OGh Keynote Rick van der Lans: What s wrong with IT? Masterclass van Lucas Jellema, Amis Services Migratie van PL/SQL naar Java Masterclass van Loek van den Boog Business after the Boom Levendige discussies tijdens Great OGh Debate The Grid: van High Performance Computing tot Information Management Boekbespreking Oracle PL/SQL programming

3 5 Applicatiebeheer kan veel goedkoper en efficiënter Er valt heel wat te besparen en te verbeteren bij het in de lucht houden en onderhouden van systemen en applicaties. Zo kan goed applicatiebeheer een stevige bijdrage leveren aan noodzakelijke kostenbesparingen en betere service voor gebruikers en afnemers. Storingen kunnen Anite Applications is gespecialiseerd in we ons niet permitteren. applicatiebeheer. Het is ons vak en we zien Daarom kiezen we voor het als een uitdaging om meer rendement uit bestaande beheerorganisaties te halen. professioneel applicatiebeheer. We beschikken daarvoor over de kennis, Neil Callahan Director Information Technology Buhrmann de faciliteiten en de organisatie. U wilt uw beheer efficiënt en vakkundig laten uitvoeren? Anite Applications zorgt ervoor. Ze beseffen goed wat er op het spel staat Manager ICT HMSHost Dennis Hoogreef Johan Mullens Manager IT Nederland Carglass Eigen beheerorganisatie is te klein om continuïteit de-klok-rond te kunnen bieden Jubileumcongres Oracle Gebruikersclub Holland in Maastricht OGh 15 jaar: terugblikken en vooruitkijken De Oracle Gebruikersclub Holland bestaat dit jaar vijftien jaar en dat is op 10 en 11 oktober op gepaste wijze gevierd met een Jubileumcongres in Maastricht. Plaats van handeling was Crowne Plaza, een sfeervolle locatie aan de oostelijke oever van de Maas, op een steenworp afstand van het historische centrum van Maastricht en aan de andere kant grenzend aan het toonbeeld van moderne architectuur Céramique, de stadswijk die de afgelopen vijf jaar is verrezen op en rond het voormalige Sphinx De eerste dag van het congres stond in het teken van reflectie. De keynote werd verzorgd door Hans Bos, Marketing Manager Oracle9i van Oracle Nederland. In zijn presentatie gaf hij een historisch overzicht van de ontwikkeling van Oracle en de rol die de OGh daarin heeft gespeeld en de komende jaren kan spelen. Gebruikers van het eerste uur blikten vervolgens terug op de afgelopen periode aan de hand van hun ervaringen met Oracle. Het sluitstuk van de eerste dag werd gevormd door de presentatie van Morten Hjort, die voor deze gelegenheid eenmalig terugkeerde op het Oracle podium. Op zijn eigen kenmerkende wijze blikte de oud Oracle marketing directeur vanuit zijn nieuwe loopbaan als trainer en coach na al die jaren terug op het bedrijf Oracle. Hij deed dit aan de hand van een vergelijking met de persoonlijke geschiedenis van de oprichter en CEO van Oracle, Larry Ellison, hetgeen een aantal opmerkelijke en verrassende gezichtspunten opleverde. pen van circa 25 werden de deelnemers rondgeleid langs de bezienswaardigheden van historisch Maastricht, op weg naar het restaurant waar de volgende gang van het diner werd opgediend. Het dessert werd gezamenlijk genuttigd tijdens de feestelijke afsluiting van de eerste congresdag in het sfeervolle etablissement De Grote Sociëteit pal aan het Vrijthof. Daar werden de congresgangers behalve op een smaakvol dessertbuffet vergast op een wervelend optreden van zangeres Sigrid en haar twee Surprises, dat bij de voornamelijk mannelijke - aanwezigen bijzonder in de smaak viel. Blik op de toekomst De tweede dag stond vooral in het teken van de toekomst. De geplande multimediale presentatie van Rudolf Das kon vanwege ziekte van de futuroloog geen doorgang vinden. In plaats daarvan was Rick van der Lans, bekend IT-analist en columnist en Oracle-kenner bij uitstek, te elfder ure bereid gevonden een plenaire sessie te verzorgen. In zijn presentatie, met als intrigerende titel What s wrong with IT?, plaatste Rick van der Lans in rake en af en toe uitdagende bewoordingen de huidige en toekomstige - technologische - ontwikkelingen rond Oracle in kritisch perspectief. Specialisten in applicatiebeheer Ambachtsweg 5, Maarsbergen Postbus 185, 3950 AD Maarn Telefoon +31 (0) Fax +31 (0) anite@anite.nl fabrieksterrein. Ruim 130 OGh-leden waren naar de Limburgse hoofdstad getogen om het tweedaagse Jubileumcongres bij te wonen. Safari Diner Na de afsluitende borrel en een bezoek aan de exposanten konden de deelnemers zich opmaken voor het Safari Diner, een culinaire rondgang door Maastricht. Opgedeeld in groe-

4 7 Na twee parallelsessies in de vorm van Master Classes ( Van PL/SQL naar Java en Business after the Boom ) was er opnieuw een optreden van Rick van der Lans, ditmaal als panelleider van het afsluitende Great Ogh Debate. Aan de hand van een aantal prikkelende stellingen ontstond een zeer levendige en boeiende discussie, waarbij met name de Oracle vertegenwoordigers in het panel het vuur af en toe na aan de schenen werd gelegd. Deze leerzame en zeer onderhoudende paneldiscussie, waaraan ook actief werd deelgenomen door de aanwezigen in de zaal, vorm- Maatwerksoftware ontwikkelen in samenwerking met IBAS ICT; altijd een ander perspectief. Binnen de organisatie van IBAS ICT werken gecertificeerde, ervaren software- en hardware engineers die niet alleen state of the art kennis hebben van ICT-oplossingen, maar ook van de praktijksituatie van bedrijven of instellingen. IBAS ICT verzorgt: ICT-projecten en projectmanagement ICT-projecten in Oracle en Microsoft Oracle en Microsoft consultancy ICT-interimmanagement en detachering Internet- en Intranetoplossingen Infrastructuur en Beheer De dynamische omgeving van IBAS ICT is een vruchtbare bodem voor effectieve ICT-oplossingen. Kortom, een partnership met IBAS ICT betekent een garantie voor een geslaagde onderneming. Bel voor meer informatie of naar ict@ibas.nl. U kunt ook kijken op internet IBAS ICT is onderdeel van de IBAS groep Jubileumactie van EOUG Deelnemers aan het OGh Jubileumcongres kregen van de EOUG, de Europese gebruikersclub, een korting van 150,- op de deelnamekosten voor de EOUG Focus and Tutorial Day op 20 en 21 oktober in Amsterdam. Als speciaal jubileumgeschenk stelde de EOUG bovendien drie gratis kaarten voor dit evenement beschikbaar, die aan het eind van de OGh-bijeenkomst in Maastricht onder de deelnemers zijn verloot. de daarmee een passende afsluiting van het Jubileumcongres van de OGh. Een tweedaagse bijeenkomst waar, zoals OGh-voorzitter John Stewart in zijn slotwoord opmerkte, de deelnemers en organisatoren met genoegen en voldoening op terug kunnen kijken. De elementen trotserend, trots op zijn prestatie COLUMN COLUMN Met JDeveloper van UML naar Java Rick van der Lans Deze complexiteit leidt tot een matige productiviteit. Vandaar dat leveranciers van ontwikkelproducten op zoek zijn gegaan naar manieren om die productiviteit te verhogen. Voorlopig schijnt de oplossing gevonden te zijn in het genereren van Java-code vanuit UML-diagrammen. (Unified Modelling Language). JDeveloper van Oracle is een dergelijk product. JDeveloper is aanvankelijk gekocht van Borland. De eerste versie was niet veel meer dan een OEM-versie van jbuilder. Een IDE (Integrated Development Environment) voor het ontwikkelen van Java-applicaties. Omdat jbuilder een van de populairste Java-IDE s was en is, was het begrijpelijk dat Oracle dit product als uitgangspunt nam. In de meest recente versie is er echter niet veel meer van de Borland-code over, want het product is geheel herschreven in Java. De Amerikanen zouden dit beschrijven als eat your own dog food. Het is uitgegroeid van een IDE tot een krachtige generator van Java-applicaties. Recentelijk heb ik, in samenwerking met het blad Software Release Magazine, een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de vanuit UML Java-code genererende producten. Aan acht leveranciers werd gevraagd een dummy-applicatie te creëren waardoor globaal de aanpak en de (on)mogelijkheden van elk product zichtbaar werden. Omdat JDeveloper tot deze categorie behoort, werd ook zij geëvalueerd. Het vonnis over Oracle was positief. Het ontwikkelen van een administratieve applicatie met Java is complex. Het is niet zozeer de taal die daarvoor verantwoordelijk is, maar API s, zoals EJB (Enterprise JavaBeans) en RMI (Remote Method Invocation). Ontwikkelaars dienen bekend te zijn met een wirwar aan concepten, zoals entity versus session versus message beans en container versus bean managed persistence. Met JDeveloper kunnen complete Java-applicaties gegenereerd worden. Deze applicaties gebruiken een SQLdatabaseserver voor de opslag van gegevens, een EJB-gebaseerde applicatieserver voor het draaien van de applicatielogica en er kan een user interface gebouwd worden met gebruikmaking van JSP. Kortom, er wordt een applicatie met een 3-lagen architectuur gegenereerd. De meeste code wordt afgeleid vanuit een UML enkel klassediagram. Wel dient gesteld te worden dat de gegenereerde interface slechts bedoeld is om de applicatie te testen. De uiteindelijke interface dient met de hand ontworpen te worden. Het product maakt stevig gebruik van BC4J (Business Components for Java). Deze verzameling Java-klassen zorgt ervoor dat het product meer kan dan een gemiddeld product uit deze categorie. Zo is het mogelijk diverse integriteitregels, zoals de maximum waarde van een attribuut in JDeveloper te declareren. Deze worden dan in de uiteindelijke applicatie door een BC4J-klasse gecontroleerd. Ook de interface naar de databaseserver wordt goed ondersteund. In sommige producten is dit een zwakke plek. Maar wil een applicatie schalen, dan dient een efficiënte interface gegenereerd te worden. Van een databaseleverancier kan men niet anders verwachten dan dat zij deze kunst beheerst. Zwakke plekken van het product waren onder andere het genereren van de applicatielogica en integriteitregels. Hiervoor dient helaas met de hand Java-code geschreven te worden. Dit betekent dat deze code alleen nog maar op een Java-platform gedraaid kan worden. Of met andere woorden, de applicatielogica is niet overdraagbaar naar een andere omgeving, zoals bijvoorbeeld Microsoft.NET. Tevens roept de zelfgeschreven code Java-code aan die niet universeel, maar specifiek van Oracle is. Ook dit vermindert de overdraagbaarheid. Wel dienen twee zaken opgemerkt te worden. Ten eerste: ook bij de meeste andere producten in de test moet applicatielogica met de hand geprogrammeerd worden. Ten tweede: in UML ontbreekt een diagramtype waarmee we die applicatielogica op technologie-onafhankelijke wijze kunnen specificeren. Ongetwijfeld zal de aandacht voor JDeveloper bij veel bestaande Oracle Forms-klanten vragen oproepen. Moeten ze migreren naar JDeveloper? Zal Oracle beide ontwikkelproducten nog lang blijven ondersteunen, of maken ze op een gegeven moment een keuze? Als het aan Larry Ellison alleen zou liggen, met zijn weinig gemaskeerde liefde voor Java, dan zou hij ongetwijfeld voor JDeveloper kiezen. Maar tot nu toe meldt Oracle gelukkig dat beide producten nog ondersteund zullen blijven. Afgezien van deze twijfels dient vermeld te worden dat JDeveloper in korte tijd uitgegroeid is tot een krachtige Java-generator. Bedrijven die van plan zijn Java als ontwikkeltaal te gaan gebruiken, doen zichzelf te kort als ze JDeveloper niet bestuderen. Rick F. van der Lans is onafhankelijk adviseur, auteur en docent gespecialiseerd in databasetechnologie en softwareontwikkeling.

5 9 Hans Bos, Marketing Manager Oracle9i: OGh brug tussen know-how en know-who 8 De openingskeynote van het Jubileumcongres werd verzorgd door Hans Bos, Marketing Manager Oracle9i van Oracle Nederland. Hij blikte daarin terug op de geschiedenis van Oracle aan de hand van de technologische ontwikkelingen tijdens die periode: van de eerste commerciële RDBS in 1979 via de Network Computing Architecture in 1996 en Oracle9i in 2000 tot en met de integratie van webservices als meest recente technologische wapenfeit. De OGh is opgericht in 1987, in het perspectief van de Oracle-historie is dat een jaar vóór de introductie van PL/SQL. Vandaag de dag is Oracle9i de parapluterm geworden waaronder de Database, de Application Server en de Developer Suite vallen, aldus Hans Bos. Het portfolio van nu bestaat verder uit de Oracle E-business Suite en - sinds afgelopen zomer - de Oracle Collaboration Suite. Het hele portfolio van Oracle is opgebouwd rond één basisgedachte: alles draait om informatie. Het gaat om het beheren van informatie, het opslaan van informatie, het inrichten van informatieprocessen en toegang tot informatie. Statements Oracle is altijd al goed geweest in het neerzetten van statements, vertelde Hans Bos. Wat we nu proberen te benadrukken is de combinatie van technologie en business. Elke organisatie die nu iets wil, kan of mag doen met IT, doet dat op basis van Return on Investment - dus de toegevoegde waarde van de investering - of op basis van Total Cost of Ownership - ofwel de besparing die te bereiken is. Oracle vat dat samen met: Spend Less, Know More. Uitgangspunt daarbij is om de complexiteit te isoleren, op zo min mogelijk plekken. Making the Complex Simple. De trend van de laatste tijd bij ICTplatforms en grote organisaties bij hun platform- en leverancierkeuze is: zo min mogelijk bewegende delen. Een recent rapport van de Meta Group geeft bijvoorbeeld aan dat het belangrijk is een leverancier te kiezen die een zo breed mogelijke dekking geeft op die infrastructuur. Hoe minder leveranciers, des te minder discussies. In feite zijn er drie leveranciers die zo n complete infrastructuur kunnen bieden: Oracle, IBM en Microsoft. Infrastructuur De infrastructuur is de basis waarop alle functionaliteit wordt geboden, stelde Hans Bos. Belangrijk is dat dit fundament goed moet zijn. Een zwakke infrastructuur komt pas naar voren als die zwakte problemen oplevert. Een IDC-onderzoek wijst uit dat tachtig procent van de organisaties niet weet hoeveel downtime kost. Twintig procent weet dat exact. Niet omdat ze dat van tevoren hebben berekend, maar omdat ze zelf downtime hebben meegemaakt. Ze weten dus uit eigen ervaring wat het kost als er problemen zijn met de infrastructuur. De kwaliteit van de infrastructuur is dus al in een vroeg stadium heel erg belangrijk. Een goede infrastructuur biedt daarbij een goede basis voor nieuwe projecten die toegevoegde waarde kunnen bieden aan de organisatie. In de visie van Oracle dient informatie zoveel mogelijk centraal en geconsolideerd te zijn. De centrale repository beheert alle data, de applicatie-infrastructuur beheert de business flows en de infrastructuur biedt een veilige multi-channel toegang voor alle gebruikers. Het denken in processen, wat met name voor business consultants zo logisch klinkt, reflecteert zich niet altijd in de achterliggende ICT-technologie, aldus Hans Bos. En dat zijn precies de raakvlakken bij de processen waar op dit moment zoveel aandacht naar uitgaat, zoals Enterprise Application Integration (EAI), Business-to-Business (B2B) en Application-to-Application (A2A). Het draait uiteindelijk om het dusdanig inrichten van de bedrijfsprocessen dat informatie organisatiebreed gebruikt en gedeeld kan worden. De toegang tot informatie Hans Bos: De ontwikkeling in handheld devices is razendsnel gegaan. Dat geeft de kans om informatie op een steeds meer laagdrempelige manier aan te bieden aan steeds meer gebruikers. Het betekent onder andere dat wij, de gebruikers, steeds meer andermans werk gaan doen. Een praktisch voorbeeld. Als wij een boek bestellen bij amazon.com dan doen we zelf de orderadministratie. En als we bijvoorbeeld Rabo Telebankieren doen we zelf de financiële administratie. Dit alles is mogelijk geworden doordat de toegang tot die processen, die informatie, gemakkelijker is geworden. We gaan nog een stap verder, want we stoppen zelf - bijvoorbeeld bij een agenda-applicatie - informatie in het systeem, die we kunnen distribueren, toegankelijk maken en delen met derden. De infrastructuur moet een solide fundament bieden voor alle applicaties die iets doen met data, met business intelligence - die dus informatie uit de bedrijfsprocessen naar boven halen - en applicaties die iets doen op het gebied van samenwerking (collaboration). De infrastructuur moet een veilige, betrouwbare, schaalbare toegang tot al die processen en informatie bieden. Als dit een gedeelde infrastructuur is kunnen al die applicaties ook weer van elkaar profiteren en makkelijker informatie uitwisselen en van elkaar leren. Het wordt bijvoorbeeld makkelijk om business intelligence toe te passen op Enterprise Application Integration, of om een datawarehouse op te zetten die is gekoppeld aan het logistieke systeem. Een gedeelde infrastructuur levert dus heel veel voordelen en mogelijkheden op. Innovatie Hans Bos ging vervolgens in op de Oracle strategie op het gebied van technologische innovatie. In de strategie van Oracle ligt de focus op de zakelijke waarde van de technologie. De technologische features die Oracle in zijn producten stopt zijn een logisch gevolg van de strategie, dus van de ontwikkelingen in de markt, van de economie en bij organisaties. Ontwikkelingen die we constateren en die we zelf vanuit die technologie wellicht ook enablen en veroorzaken. Oracle is meestal erg vroeg in het signaleren van nieuwe ontwikkelingen en het opnemen daarvan in haar producten. Voorbeelden daarvan zijn Java in de database, en Oracle Linux. Daar waren we de eerste mee. Uiteindelijk valt of staat de inzetbaarheid van die nieuwe producten, features en mogelijkheden met de kennis die de gebruikers daarvan hebben, benadrukte Hans Bos. Toepassing van bijvoorbeeld Oracle9i database, Application Server, JDeveloper, webservices en SOAP interfaces vereist know-how. Maar die know-how is op dit moment moeilijk te vinden, met name op die innovatieve ontwikkelingen waar voordeel in termen van ROI en TCO behaald kunnen worden. Know-who Het gaat dus om know-who, benadrukte Hans Bos. Dat is een heel belangrijke factor momenteel in de markt, iets waar heel veel organisaties mee geconfronteerd worden. Het blijft uiteraard belangrijk welke kennis je zelf in huis hebt, maar het is evident dat het belang om iemand te vinden die die kennis heeft, enorm aan het toenemen is. De verschuiving in de markt is dat de waarde van een netwerk steeds meer toeneemt en dat aan de andere kant de kennis die je nodig hebt steeds gespecialiseerder wordt, steeds dieper moet gaan. En dat is nu net het punt waarin de OGh een hele belangrijke rol vervult, als brug tussen know-how en knowwho. Wanneer de OGh inderdaad die functie in het centrum van kennis, mensen en ervaring blijft vervullen zoals in de afgelopen vijftien jaar, dan is de toekomst van deze puber van vijftien jaar gewaarborgd, was de overtuiging van Hans Bos. De komende vijftien jaar en wellicht langer, zit het goed met de OGh, juist omdat die knowwho, dat netwerk, bij de Oracle Gebruikersclub Holland erg sterk is. Dat ligt ook besloten in een van de doelstellingen van de OGh, namelijk Het bevorderen van een effectief en efficiënt gebruik van Oracle producten door uitwisseling van informatie tussen de leden onderling en tussen de OGh en Oracle. Toekomstverwachting Hierin ligt vanuit Oracle gezien de waarde van de OGh en de relatie tussen de OGh en Oracle, aldus Hans Bos. Een relatie die we de komende jaren zeker verder willen stimuleren. Als Oracle merken we zelf ook dat de know-how en de know-who aan het verschuiven is. We merken bijvoorbeeld dat de informatie, de know-how eerder op het Oracle Technology Network gepubliceerd staat, voor iedereen toegankelijk, dan dat het bij Oracle intern is gecommuniceerd. Dus wij merken ook dat de waarde van uzelf als Oracle-gebruiker, ook voor de leverancier Oracle enorm aan het toenemen is. Ik hoop daarom dat we daar de komende jaren op steeds meer manieren van kunnen profiteren en die kracht kunnen benutten. Daarom OGh, van harte gefeliciteerd, met de afgelopen vijftien jaar maar ook met de toekomstverwachting voor de komende vijftien jaar.

6 Morten Hjort plaatst ontwikkeling van het bedrijf Oracle in bijzonder perspectief Persoonlijke ge schiedenis Larry Ellison bepalend voor Oracle Het sluitstuk van de eerste dag van het congres was de keynote van Morten Hjort, die voor deze gelegenheid eenmalig was teruggekeerd op het Oracle podium. Op zijn geheel eigen wijze blikte de oud-marketing directeur terug op de geschiedenis van Oracle. Hij deed dat door het bedrijf Oracle te vergelijken met de persoonlijke levensgeschiedenis van de oprichter en CEO Larry Ellison. Om vervolgens Oracle te typeren aan de hand van de vier elementen: vuur, water, lucht en aarde. Een bijzondere benadering, die een aantal opmerkelijke gezichtspunten opleverde. Morten Hjort begon zijn presentatie met het voorlezen van een gedicht, dat volgens hem heel veel over hemzelf, maar ook over Oracle zegt: Vraag niet aan de wereld / Wat de wereld van jou wil / Vraag in plaats daarvan aan jezelf / Wat jou echt tot leven brengt / En durf dan dat te gaan doen / Want dat is nu precies wat de wereld nodig heeft. In mijn huidige werk analyseren we veel bedrijven door te kijken naar het verhaal van de oprichter. En het blijkt dat de persoonlijke geschiedenis van de oprichter van het bedrijf van grote invloed is op wat er zich in dat bedrijf afspeelt, zelfs na dertig of veertig jaar. Dus stellen we de vraag: wat voor man Larry Ellison is en wat je kan leren over een bedrijf als Oracle aan de hand van de geschiedenis van zijn oprichter. Bijzonder verhaal De levensgeschiedenis van Larry Ellison is meerdere opzichten een bijzonder verhaal, stelde Morten Hjort. Hij is geboren in Oost-Europa - dus niet in de VS - heeft zijn biologische vader nooit gekend en zijn biologische moeder heeft hem als baby weggegeven aan zijn oom en tante, omdat ze niet voor hem kon zorgen. Die oom en tante zijn per schip naar de Verenigde Staten getrokken, waar Larry de naam Ellison kreeg omdat het eerste wat ze zagen van de Verenigde Staten Ellis Island was, voor de kust van New York. Dat is dus de achtergrond van een man die zo gedreven is om iets te presteren. Dit verhaal heeft ook een heel bijzondere symboliek. Het is geen toeval dat de man die in zijn jeugd altijd ergens anders naar toe moest dan waar hij hoorde, een bedrijf heeft opgezet dat alles bij elkaar wil kunnen brengen, in de database dus. Je vindt dus bijna letterlijk de levensgeschiedenis van Larry Ellison terug bij alles wat Oracle doet. Binnen Oracle weet je ook donders goed dat als iets niet te integreren is in de database, het nooit een succes zal worden. Drie thema s Als je naar Oracle kijkt vanuit de levensgeschiedenis van Larry Ellison, dan kun je daar drie bijzondere thema s uithalen, vertelde Morten Hjort. Het eerste is het vermogen om grenzen te verleggen. Dat speelt absoluut bij Oracle. Soms gaat ze daarin wat te ver, maar Oracle kan uitstekend innoveren. En net als Larry, die altijd meer en sneller wil (nog groter zeiljacht, een eigen straaljager) is Oracle ook voortdurend in beweging. Het tweede is dat Oracle altijd zal bewijzen dat iets mogelijk is, waarvan iedereen denkt dat het niet kan. Dat begon met de Oracle database, waarvan de markt - met IBM en databasegoeroe E.F Codd voorop - beweerde dat dat nooit zou gaan lukken. Het derde thema is het vermogen om te hechten. Hoe kan een man met zo n geschiedenis ooit leren zich te hechten? Als je kijkt naar Oracle dan lukt het ook niemand om lang in de top te blijven, behalve Larry zelf dan. Dat is ook kenmerkend voor Oracle. De kracht van deze dynamiek is dat Oracle uitstekend op eigen benen kan staan en dus ook nooit overgenomen zal worden, tenminste niet zo lang Larry Ellison aan het roer staat. De keerzijde daarvan is dat klanten en partners niet gemakkelijk dichtbij Oracle komen. Dat zit niet zo in het bloed. Het is niet gemakkelijk om te partneren met Oracle. Vier elementen Een andere manier om naar Oracle te kijken is het bedrijf te typeren aan de hand van de vier elementen: vuur, water, lucht en aarde. Morten Hjort: Vuur staat voor energie, kracht, passie. Het steekt letterlijk mensen aan. Oracle heeft heel veel vuur, er worden heel veel dingen in beweging gezet. Water staat voor flexibel, zacht, transparant, helder. Oracle is niet zo transparant en flexibel, heeft dus minder water. Lucht staat voor ongrijpbaar, voor onbegrensde mogelijkheden. Oracle biedt ook veel mogelijkheden, alles kan. Tegelijkertijd heeft dat weer als nadeel dat je dus ook heel veel moet kiezen. Aarde is de basis, de structuur. Voor Oracle is de database de aarde, het rustpunt binnen het bedrijf. Oracle kan heel goed al die informatie van overal bij elkaar brengen. Het is ook een soort natuurwet van Oracle: Als iets echt is samengesmolten met de database, dan ontstaat het vuur, dan krijgt het energie. Morten Hjort noemde als voorbeeld de Oracle applicaties, waar pas echt vuur in kwam nadat de applicatiecode in de database werd opgenomen. De stelregel Alles moet onder één noemer is een voorwaarde voor succes bij Oracle. Daarom had Oracle ook zo n moeite met de grafische user interface, dat is nooit echt een passie geworden. Dat kwam natuurlijk ook doordat het niet zelf was bedacht, maar door Bill Gates, zoals bekend niet bepaald de boezemvriend van Larry Ellison. Aan de andere kant is de hele ontwikkeling rondom internet, dat immers ook alles bij elkaar brengt, heel snel opgenomen in de passie van Oracle. Morten Hjort besloot zijn presentatie door nogmaals het gedicht voor te dragen. Oracle vindt het leuk om dingen te maken waarin ze echt geloven, en dat brengen ze ook naar buiten. Daarin liggen ook de wortels van Oracle: niet vragen wat de wereld leuk vindt, maar maken wat ze zelf leuk vinden om te maken. Dat vind ik ook het mooie van Oracle, dat het een eigen smoel heeft

7 Keynote Rick van der Lans: What s wrong with IT? De openingskeynote van de tweede dag van het Jubileumcongres werd verzorgd door Rick van der Lans, die te elfder ure bereid was gevonden de plaats in te nemen van de futuroloog Rudolf Das die wegens ziekte verhinderd was. Soms zit je zo diep in de technologie, dat het verstandig is om even afstand te nemen en alles met een helikopterblik te bekijken. Vanuit die gedachte is Rick van der Lans gekomen tot een aantal overwegingen over IT, die hij deelde met de congresgangers. Een van die overwegingen betrof de voorspellingen die te pas en te onpas worden gedaan. Aan de hand van een aantal voorbeelden toonde Rick van der Lans aan dat voorspellen bijzonder moeilijk blijkt te zijn, met name in de IT. Zo voorspelde IBM-bestuursvoorzitter Thomas Watson in 1943 dat er uiteindelijk een wereldmarkt voor misschien vijf computers zou zijn. Zoals bekend zijn het er ondertussen wat meer geworden. Ook de voorspelling van Robin Bloor (Rick van der Lans had hier eigenlijk Larry Ellison willen invullen, maar vond dit niet zo gepast in dit gezelschap ) dat elk huishouden eind 2001 tenminste één netwerkcomputer zou hebben, is niet bepaald uitgekomen. Voorspellen is dus moeilijk. Misschien komt dat wel omdat in futuroloog het woord loog zit, opperde Rick van der Lans. OS/2 drukt Windows uit de markt Hij onderscheidde een aantal typen voorspellingen. Zo is er de fake voorspelling: Oracle heeft vanaf de beursgang dertien jaar op rij de omzet minimaal verdubbeld, dus de verwachting is dat dit ook het veertiende jaar zal gebeuren. De financiële cijfers over dat veertiende jaar geven duidelijk aan dat lineair voorspellen niet mogelijk is. Een tweede categorie vormen de nerd voorspellingen: de technologie is superieur, dus wordt het een succes. Als voorbeeld noemde Rick van der Lans de voorspelling dat OS/2 technologisch beter is en dus Windows uit de markt zal drukken. De derde categorie wordt gevormd door de papegaaienvoorspelling : een journalist of analist schrijft iets op, anderen schrijven er ook over en gauw wordt het een self fullfilling prophecy. Aan de andere kant doet zich het opmerkelijke feit voor dat echte trends juist niet zijn voorspeld, stelde Rick van der Lans. Ontwikkelingen als internet, Java en datawarehousing waren er ineens, op het juiste tijdstip, zonder dat iemand dat had voorzien. Zijstap bij ontwikkeltools Rick van der Lans nam zijn gehoor vervolgens mee naar de wereld van ontwikkeltools en -talen, waar volgens hem nu een grote zijstap plaatsvindt. Kijkend naar de ontwikkeling van de programmeertalen zijn daar aardige trends uit te halen. Elke nieuwe generatie - 2GL, 3GL en vanaf GL - werd geïntroduceerd met als doel de productiviteit te verbeteren. Het gevolg was wel dat daarbij de standaardisatie werd losgelaten. Een ander belangrijk punt is de scheiding tussen de development- en de deployment-omgeving, die vroeger zeer strikt werd gehanteerd, aldus Rick van der Lans. Met de komst van Java, maar ook Visual Basic, zijn we dat principe kwijtgeraakt, en dat is bijzonder jammer. Veel applicaties worden nu gebouwd direct op de technologie. Dat betekent dat wanneer er straks nieuwe technologie komt je de codes van die applicatie moet aanpassen om daarvan gebruik te kunnen maken. Veel eleganter is het om dit soort technologie niet te gebruiken bij de ontwikkeling, maar alleen bij de deployment. Je definieert zo je systeem op een neutrale manier, met een of andere taal en die geneert dan op dat moment een hippe deployment-omgeving. Als je ze aan elkaar plakt heb je die scheiding niet. Generatie X Die ontwikkeling is nu al in de Java wereld zichtbaar. Wie vroeg daarmee is begonnen, met EJB versie 1.1 en die wil overgaan naar EJB 2.0 kan de leuke features van die versie niet gebruiken na het porten. Daarvoor moet eerst de code worden herschreven, aldus Rick van der Lans. Nadat steeds meer productiviteit dus eerst duidelijk de trend was, zijn we gaandeweg weer richting standaardisatie gegaan. Die generatie, van Java en C#, heeft nooit een echte naam gekregen, maar laten we die generatie X (GenX) noemen. Kenmerk van 13

8 What s wrong with IT VERVOLG deze GenX, die in feite een grote zijstap betekent, is dat de standaardisatie omhoog ging maar de productiviteit naar beneden. Op dit moment vindt er weer een kentering plaats. Standaardisatie maakt weer plaats voor productiviteit, wat juist in deze tijd een belangrijke factor is voor het management. Er is nu een soort nieuwe generatie tools opgestaan, die hopelijk dat probleem gaan oplossen. Je zou dat 5GL tools kunnen noemen, tools die proberen de voordelen van 4GL (productiviteit) en Java (standaardisatie) te combineren. Het zijn allemaal producten om vanuit UML (Unified Modelling Language) Java te genereren. (zie bijgaand kader). Eigenlijk nog niet klaar Deze nieuwe categorie producten zijn getest door ze een dummy-applicatie te laten maken, in dit geval een reserveringssysteem voor het Bates Motel, bekend uit de film Psycho. Overigens scoorde JDeveloper van Oracle heel behoorlijk in deze test, vertelde Rick van der Lans. Voor alle tools geldt dat ze eigenlijk nog niet klaar zijn. Ze kunnen bijvoorbeeld niet applicatielogica genereren. Over De geteste nieuwe generatie tools en de leveranciers Advantage Gen - Computer Associates ArccStyler - Interactive Objects Describe - Embarcadero JBuilder - Borland JDeveloper - Oracle OptimalJ - CompuWare Rational XDE - Rational Together Control Center - TogetherSoft WMEE (Wonder Machine Enterprise Edition) - Sygel zo n anderhalf jaar zal dat er veel beter uitzien. Mijn advies is dan ook: Als je met Java werkt dan moet je eigenlijk naar dit soort tools kijken. U zult zien dat de productiviteit omhoog schiet, met behoud van de standaardisatie. De grootste kritiek van de nerds op deze tools is dat de gegenereerde code nooit zo efficiënt zal zijn als de code die met de hand wordt geschreven. Deze kritiek was overigens ook al te Tijdens de pauzes van het Jubileumcongres was er gelegenheid om de informatiestands van de exposanten te bezoeken. horen bij de overgang van 3GL naar 4GL. Rick van der Lans: Het antwoord daarop is: misschien is dat wel zo, als je de tijd en de kennis in huis hebt. Maar juist die kennis is een probleem in de Java wereld. Er zijn niet zoveel mensen die goed EJB kunnen programmeren, en als ze er al zijn zullen ze vast niet op de bank zitten. Sterke tools zijn daarom toch soms beter dan het nobele handwerk. Rick van der Lans illustreerde dat tot grote hilariteit van de zaal met een fragment uit de film Indiana Jones, waar de avonturier gebruik maakte van een krachtig tool (een geweer) om een tegenstander die zich bediende van nobel handwerk (een zwaardvechter met flitsende handbewegingen) uit te schakelen. Universele dwaling Een ander aandachtspunt in de huidige IT is de tegenstelling tussen gebruikers van tools en makers van tools. Volgens Rick van der Lans is het een verkeerde gedachte dat beide partijen hetzelfde voordeel behalen uit dezelfde tools en talen. Java is bijvoorbeeld een gave taal, maar wat heb je eraan bij het bouwen van een administratief systeem. Het wordt tijd dat we die scheiding gaan aanbrengen. We moeten talen krijgen die ideaal zijn voor administratieve systemen, want daar bieden Java, C# en Visual Basic niets. Het is te hopen dat UML daar wel wat gaat bieden. Je kunt je afvragen of we dat hele OO (objectoriëntatie) wel nodig hebben. Wat heb je daaraan in de administratieve wereld? Volgens mij is dat een soort universele dwaling van ons, en moeten we terug naar wat simpeler talen voor het bouwen van administratieve systemen. Als je een ontwikkelstraat bouwt moet je er eigenlijk voor zorgen dat 80 procent van de tijd wordt gespendeerd aan het oplossen van business problemen en niet van technische problemen. In de praktijk is het nu eerder andersom. Tachtig procent van de ontwikkeltijd wordt besteed aan allerlei technische liflafjes en maar twintig procent aan waar het eigenlijk omgaat: de applicatie logica, integriteitregels en de user interface. Het accent ligt dus helemaal verkeerd. Transformaties Een ander heet hangijzer in de IT ziet Rick van der Lans in wat hij omschrijft als de Glue Job. Er zijn nu min of meer drie standaards: OO programmeertalen voor de gegevensverwerking, SQL voor de gegevensopslag en XML voor de gegevensuitwisseling. Een applicatie bestaat dus uit deze drie componenten. Het vervelende is alleen dat die drie compo- nenten helemaal niet bij elkaar passen. Dus krijg je overal transformaties. Bij doorsnee applicaties is zo n twintig procent van de code gewijd aan het bouwen van die transformatielagen. Dat is niet handig, wij hebben er een rommeltje van gemaakt. Nu is dat wel verklaarbaar, want die drie technologieën komen uit drie heel verschillende werelden. Om XML te implementeren in de relationele database zijn verschillende implementatiestrategieën mogelijk: XML-enabled, native XML, door gebruik te maken van text retrieval systems en door een indexing engine te gebruiken. Maar het punt is: hoort XML eigenlijk wel in de database? Je zou kunnen zeggen, het hoort daar helemaal niet, die discussie zou helemaal niet moeten plaatsvinden. Een applicatie bestaat uit drie lagen, de database logica, de applicatie logica en de presentatie logica, stelt Rick van der Lans. We hebben geleerd dat die drie lagen altijd gescheiden moeten blijven. Belangrijk punt is de vraag waar zich de gegevensuitwisselinglaag bevindt. Die laag is eigenlijk het alternatief voor de presentatielaag. Als je de XML structuur die binnenkomt ook in de database gaat opslaan, dan ga je die lagen te strak aan elkaar koppelen. Dat is misschien prima voor de allereerste applicatie, maar de volgende applicatie die daar iets leuks mee wil doen zal daar problemen krijgen. Ik hoop dat men daar eens over na gaat denken of we dat wel willen doen. Ophouden met faseren Voor het volgende IT probleem nam Rick van der Lans zijn toehoorders mee terug in de tijd van SDM, de klassieke methode van systeemontwikkeling, waarin het hele ontwikkeltraject is opgedeeld in fasen. De iteratieve ontwikkelmethode (DSDM) betekende een stap verder, maar ook daar was er nog steeds de opdeling in fasen. Rick van der Lans: We zijn dus al 24 jaar bezig, maar zijn we er nu beter van geworden? Nog steeds zijn we bezig met faseren, nog steeds komt slechts 20 procent van de IT projecten af. Misschien moeten we gewoon ophouden met faseren en een heel andere aanpak gaan volgen. Voor sommigen is dat een heel eng idee, want voor hen zit dat faseren ook in hun carrièrepad. Rick van der Lans toonde zich een pleitbezorger voor een ontwikkelmethodologie op basis van XP (Xtreme Programming). In feite is dat een heel ongelukkige benaming, want het suggereert dat het alleen om pro- grammeren gaat, terwijl het de hele ontwikkelfase betreft. Bovendien schrikt het woord extreem veel mensen af. XP komt er op neer dat één groep mensen alles doet, de analyse, het bouwen, het programmeren etcetera. Dat groepje bouwt telkens een kleine module van het systeem, die eerst wordt getest en pas daarna gecodeerd. Na een paar dagen draait er al iets en gebruikers zien het systeem langzaam groeien. Deze ontwikkelgroep haalt wél de planning en kan op tijd iets werkend opleveren. Het lijkt heel revolutionair, maar toch is mijn advies dat iedereen die zich bezighoudt met systeemontwikkeling eigenlijk de principes van Xtreme Programming zou moeten bestuderen. Ik ga u niet adviseren om radicaal over te stappen, maar een aantal organisaties zou baat hebben bij het adopteren van een aantal van deze XP principes. Misschien geeft XP de input om het ontwikkelproces te veranderen en te verbeteren. Tot besluit gaf Rick van der Lans zijn gehoor nog een goede raad mee: Voor iedereen die met technologie bezig is, zou het goed zijn om eens afstand te nemen van die technologie. Want technologie is niet alleen gaaf, maar je moet je ook afvragen wat het nut daarvan is

9 Masterclass van Lucas Jellema, Amis Services Migratie van PL/SQL naar Java De technisch georiënteerde masterclass tijdens het OGh Jubileumcongres werd verzorgd door Lucas Jellema, consultant bij Amis Services. In deze masterclass PL/SQL to Java ging hij uitvoerig in op de definitie van PL/SQL en Java, de mogelijkheden, de voor- en nadelen en de struikelblokken van de migratie van PL/SQL naar Java. Lucas Jellema startte zijn presentatie met het uiteenrafelen van de titel van de masterclass: PL/SQL to Java. Hij stelde zijn toehoorders de vraag wat nu eigenlijk PL/SQL is. Gaat het over PL/SQL Stored in de database, en zo ja gaat het dan over triggers, functies, business logic, data processing logica, integratie of over HTML generatie (Web PL/SQL Toolkit). Of gaat het over PL/SQL buiten de database: Program Units in Oracle Forms en Forms Libraries en scripts voor batch-jobs. Of is PL/SQL eigenlijk een generieke aanduiding voor de traditionele Oracle ontwikkeltools Oracle Forms, Oracle Designer(Web PL/SQL Toolkit), Stored PL/SQL (of eigenlijk: Oracle functionaliteit in de RDBMS). Niet eenduidig Het laatste woord van de titel - Java - heeft ook geen eenduidige betekenis volgens Lucas Jellema. Als je Java zegt, bedoelen we dan OO of component based/service based, gefocusseerd op hergebruik. Of bedoelen we internet omdat we die richting uit willen en daarom waarschijnlijk Java moeten gaan gebruiken. Willen we misschien vendor-onafhankelijk zijn, of meedoen met standaarden, met J2EE. Of willen we meedoen met alle nieuwe technologieën, zoals XML/XSL, WebServices (SOAP), EJB/JDBC/JSP/JSF. Of willen we gewoon programmeren in Java code. Er kunnen ook uiteenlopende redenen zijn om Java functionaliteit te gaan gebruiken, stelde Lucas Jellema, en somde er een aantal op: Voor het afdwingen van Business Logic, om te gaan werken met Business Objecten, XML manipulatie, applicatie-integratie binnen (intranet) en buiten (internet) de organisatie, om standaard functies aan te spreken met Java ( , security, communicatieprotocollen en gedistribueerde systemen), applicatiebesturing, UI rendering, het afhandelen van server events of het aangaan van interacties. Het woordje to in de titel PL/SQL to Java is volgens Lucas Jellema ook voor meerdere uitleg vatbaar. Het kan gaan om het beschikbaar stellen van bestaande functionaliteit in een Java omgeving, of om het integreren van bestaande of nieuwe applicaties met Java objecten, libraries en services. In het verlengde kan het gaan om de migratie van bestaande applicaties, componenten of functionaliteit, of kan er sprake zijn van een algehele heroriëntatie op applicatieontwikkeling, waarbij alle nieuwe applicaties op basis van Java Technologie worden ontworpen en ontwikkeld en er een volledige migratie van mensen, infrastructuur en processen plaatsvindt. PL/SQL to Java - Waarom (niet) Oracle lanceerde in 1998 de kreet: 300% Java. Ik denk dat dit een uitspraak is geweest waar Oracle achteraf veel spijt van heeft gehad. Het effect is namelijk geweest dat de indruk, althans de perceptie is ontstaan dat stored Java in de database betekent dat PL/SQL ter ziele zou gaan. En dat Java in de middle tier en aan de client kant de dood van Oracle Forms zou betekenen. Lucas Jellema stelde nadrukkelijk dat Forms en PL/SQL naar zijn mening nog lang niet dood zijn en hij kwam daarmee terecht bij de vraag: Waarom zou je dan toch willen migreren naar Java? Hij droeg daarvoor een aantal argumenten aan. Met Forms en Stored PL/SQL kan je niet altijd de gevraagde functionaliteit leveren of voldoen aan technische z leg ik me vast op Oracle; Met Java kan ik echt internetapplicaties maken; Eenvoudiger beheer en uitrol van applicaties en integratie van applicaties is belangrijk. Lucas Jellema gaf vervolgens ook een aantal argumenten om niet te migreren. Migratie van PL/SQL naar Java betekent verlies van investering in tools, kennis en vaardigheden, bestaande applicaties en acceptatie/training van eindgebruikers. Het betekent ook een (tijdelijk?) verlies aan productiviteit, in het ontwikkeltraject en voor de eindgebruikers. Ook de omvang van de migratie-inspanning - zowel qua kosten, tijdsduur als beslag op mensen - de infrastructuur en de risico s van migratie (evolutionair vs revolutionair) kunnen een reden zijn om niet te migreren. PL/SQL naar Java - Wanneer en Wat Het is nu absoluut tijd om te gaan experimenteren en kennis op te doen, om als het nodig is zelfstandig keuzes te kunnen maken en op een zelfgekozen tijdstip en wijze tot invoering over te kunnen gaan. Het is zeker niet nodig om nu halsoverkop bekende, vertrouwde tools te laten vallen. Alleen voor Forms Client/Server support is het einde in zicht. Na het wanneer volgt de vraag wat er van PL/SQL naar Java overgezet kan worden. Lucas Jellema noemde een aantal opties, bijvoorbeeld PL/SQL die op basis van Web PL/SQL Toolkit HTML genereert. Hij tekende daarbij aan dat JSP/Servlet of eventueel XSQL/XSL een meer voor de hand liggende aanpak is. Na migratie is betere schaalbaarheid, rijkere functionaliteit en flexibiliteit beschikbaar. PL/SQL batch-jobs komen ook in aanmerking voor migratie, evenals losse PL/SQL componenten die niets met data doen, zoals versturen van e- mail, valideren van LDAP, schrijven van files, manipuleren van XML documenten etcetera. Dat geldt ook voor PL/SQL functionaliteit die in Oracle Lite beschikbaar moet komen en een Oracle Forms applicatie die (ook) als echte internetapplicatie moet gaan fungeren. PL/SQL to Java - Hoe Voor wat betreft de introductie van Java-concepten en verwante technologie in de organisatie raadde Lucas Jellema aan eerst proefprojecten op te zetten en vooral klein te beginnen. Ook is het belangrijk om door middel van workshops of studietrajecten, demonstraties, praktijkverhalen van lotgenoten en het beschikbaar stellen van literatuur - ook via internet - de awareness en kennis binnen de organisatie te vergroten. Hij gaf het advies om te kijken naar SQLJ of gebruik te maken van PL/SQL=>Java conversietools, en gaf tevens een waarschuwing af: Laat geen gescheiden Oracle (Forms/Designer) en Java-groepen binnen de organisatie ontstaan. Als kern kennisgebieden voor het PL/SQL-naar-Java traject noemde Lucas Jellema: HTML (en een beetje JavaScript), HTTP en stateless connecties, Java (Servlet, JDBC/BC4J, eventueel Struts, UIX), XML en XSL(T). Migratie is niet het eind, maar het beginpunt, benadrukte Lucas Jellema. Definieer hoe het migratieresultaat eruit moet zien, in termen van architectuur, technologie en frameworks, wat betreft code, onderhoudbaarheid en deployability en ten aanzien van eindgebruikerservaring. Het resultaat moet zijn wat je gekregen zou hebben bij ontwikkeling vanaf scratch, volgens de ideale methode en architectuur. Conclusies Aan het slot van zijn masterclass vatte Lucas Jellema het behandelde samen in een aantal conclusies: Forms en PL/SQL zijn springlevend. Java - in alle breedte - biedt een nieuwe gereedschapset om mee te werken en is zeer toepasselijk voor bepaalde situaties. Migratie (conversie) van bestaande applicaties is complex, duur en risicovol, heeft vaak onduidelijke business benefits en levert niet snel echt gewenst resultaat. Migratie van IT- en gebruikersorganisatie naar Java kost veel tijd en inspanning, kan en moet evolutionair aangepakt worden en vergt aandacht voor ontwerp- en ontwikkelmethodiek, code- en UI-standaarden, planning en projectmanagement, testen, roll-out en beheerprocedures. Migratie met PL/SQL naar Java kan buitengewoon nuttig zijn, bijvoorbeeld Business Logic in de database voor hybride omgevingen. PL/SQL - Java Race Er is recent een onderzoek gedaan door Martijn van Hinten van Cumquat, waarin PL/SQL en Java met elkaar zijn vergeleken. De voornaamste conclusies van dit onderzoek zijn: (Stored) Java JVM trager dan PL/SQL Niet-database intensieve, complexe operaties veel sneller in Java op de middle tier dan in stored PL/SQL Databewerkingen het snelst in PL/SQL Standaard JDBC driver bijna net zo snel als OCI driver Natively compiled Java nauwelijks sneller dan JIT

10 Masterclass Business after the Boom van Loek van den Boog Klap is in Europa veel harder aangekomen Business after the Boom was de titel van de masterclass die venture capitalist en ex-oracle topman Loek van den Boog tijdens het OGh Jubileumcongres verzorgde. In zijn presentatie, die was doorspekt met financieel-technische termen en uitdrukkingen die een langdurig verblijf in de Verenigde Staten verraden, gaf hij zijn toehoorders inzicht in de recente ontwikkelingen in financiën en technologie en de gevolgen voor de ITmarkt van the burst of the bubble en de nose-dive van de aandelenkoersen. Loek van den Boog is twaalf jaar werkzaam geweest bij Oracle, het laatst als CEO van de Europese Oracle organisatie, en is al sinds geruime tijd venture capitalist. Hij werkt daarbij onder meer samen met investeringsmaatschappij General Atlantic, waarvoor hij portfoliobedrijven begeleidt en ondersteunt. Alvorens in te gaan op het onderwerp van zijn presentatie - Business after the Boom - schetste Loek van den Boog een aantal typerende kenmerken van de Boom zoals die aan het eind van de vorige eeuw was ontstaan. Hij gaf aan dat hij ondanks de zwartgallige voorspellingen voor de technologiesector toch redenen tot optimisme ziet. Die algehele somberte komt vooral omdat financiën en technologie in een adem genoemd worden. De fout die wordt gemaakt is dat de aandelenwaardering van met name small cap technologiebedrijven wordt verward met wat die bedrijven nu feitelijk aan het doen zijn. Inventarisatie: Terugkijkend op de afgelopen periode praten we over New economy fantasy, stelde Loek van den Boog. Toen leek het echt, nu weten we dat het fantasie was. Toch zat er heel veel ratio achter. Er was een fundamentele drive onder de economie, aangejaagd door de technologie, die het cyclische karakter van de economie niet afvlakte. Alleen zijn de hype naar boven en de hype naar beneden door een samenhang van factoren zo dramatisch geweest, dat de drijvende technologie erachter ook voor een deel een hype, gebakken lucht, was. Belangrijke oorzaak hiervan was dat de business models gaandeweg gebaseerd werden op aandelenwaarde, in plaats van op omzet en rendement. De horizon was bij sommige bedrijven zo ver weg, soms wel tien jaar. Als ik zo door blijf groeien is het bedrijf over tien jaar zoveel waard. Tegelijkertijd was er angst. Je moet investeren in IT, anders loop je achter. Er is massaal geïnvesteerd, met name in e-business. Alles moest dotcomized worden. Er was een gigantisch kapitaal beschikbaar. In Europa is in een paar jaar tijd zo n 180 miljard dollar geïnvesteerd. Daarvan is nu 160 miljard weg. Uit de gratie Na de boom is de technologiesector volledig uit de gratie geraakt. Er heeft een ongekende kapitaalvernietiging plaatsgevonden en er werd een rem gezet op investeringen bij bedrijven. De grootste tragedie zijn echter in de ogen van Loek van den Boog de dramatische klappen die de particuliere beleggers hebben opgelopen. Individuen hebben zich dan ook massaal afgekeerd van de aandelenmarkten. De stroom venture capital is opgedroogd en nieuwe business modellen komen naar voren die zijn gebaseerd op die van de oude economie. De gevolgen van het barsten van de internetzeepbel zijn voor Europa veel dramatischer dan voor de VS, stelde Loek van den Boog. Dat komt met name door het tijdsverschil. In de VS hebben investeerders, entrepreneurs en beleggers veel langer van de boom geprofiteerd dan in Europa, waar de ontwikkeling drie jaar later is ingezet. Het barsten van de internet zeepbel gebeurde echter tegelijk, zodat de klap in Europa veel harder is aangekomen. Loek van den Boog verwacht dan ook dat het herstel in Europa langer op zich laat wachten dan in de VS, waar al weer volop wordt geïnvesteerd in technologie. De gevolgen voor de IT-markt Iedereen praat over de dotcom bedrijven, maar bedenk eens hoeveel er bij grote bedrijven is geïnvesteerd in bijvoorbeeld grootschalige ERPprojecten, en hoe weinig die gigantische investeringen hebben opgeleverd, stelde Loek van den Boog. Naar mijn idee wordt dat sterk onderschat. Heel veel IT-projecten zijn van de rails geschoten, veel te duur geworden en hebben veel te lang geduurd. Iedereen moest zo nodig. Ik denk dat onze IT-industrie nog steeds waanzinnig onvolwassen is. Op een vraag uit de zaal wanneer de malaise in de IT-sector en in de economie in het algemeen voorbij is, antwoordde Van den Boog: Het is moeilijk te voorspellen wanneer, maar het gaat absoluut over, en technologie blijft absoluut de drijvende kracht achter de economie. Dat laatste was tevens één van de acht stellingen die hij tot slot aan zijn gehoor voorlegde en waar de deelnemers aan de masterclass op konden reageren. Een andere stelling was dat er tijdens de boom een mismatch was tussen innovatie en vraag. Na een periode van overinvestment vindt er nu een rationalisatie plaats. Op de stelling dat het nu een goede tijd is om entrepreneur respectievelijk venture capitalist te zijn werd verdeeld gereageerd uit de zaal. Meer eensgezindheid was er over de stelling dat lange implementatietrajecten voorbij zijn en dat op korte termijn point solutions en best-of-breed oplossingen betere kansen hebben. Dat schept kansen voor kleinere, gespecialiseerde bedrijven. Europa verliest terrein op VS Ook in de stelling dat de technologiemarkt wordt verward met de financiële markt en dat technologische innovatie en kwaliteitsverbetering onvoldoende worden erkend, kon de zaal zich vinden, zeker na de eerdere toelichting op dit onderwerp. In zijn presentatie had Loek van den Boog al met enkele voorbeelden aangegeven dat Europa bezig is op technologiegebied weer terrein te verliezen op de Verenigde Staten. Zelfs de voorsprong die Europa had op het gebied van mobiele communicatie - mede dankzij de eenduidige GSMstandaard - is de afgelopen jaren door de malaise in de telecomsector als sneeuw voor de zon verdwenen en feitelijk al omgebogen tot een achterstand. De laatste stelling: Europa was bezig het gat met de VS te dichten voor wat betreft innovatie en entrepreneurship, maar is nu weer terug naar de situatie uit de jaren tachtig waarbij de VS domineert kreeg dan ook de volledige instemming van de toehoorders

11 Levendige discussies tijdens Great OGh Debate Ter afsluiting van het Jubileumcongres werd het Great OGh Debate gehouden. Onder leiding van Rick van der Lans discussieerden de panelleden en ook de congresgangers in de zaal over uiteenlopende onderwerpen, waarbij met name de Oracle vertegenwoordigers in het panel soms behoorlijk kritische vragen kregen voorgelegd. Het panel bestond uit Jos van Dijk, Principal Consultant Oracle Competence Center CMG, Rob van Lopik, consultant en oud-medewerker van het Ministerie van LNV, Kees van de Dussen, Presales Consultant van Oracle Nederland en Oracle Marketing Manager Hans Bos. Rick van der Lans startte met een vraag om het nerd-gehalte van de panelleden te testen: Wat is error code -133? De panelleden moesten (of wilden) het antwoord schuldig blijven, zodat er niemand als echte nerd kon worden bestempeld. Na deze opwarmronde legde Rick van der Lans het panel de vraag voor: Zou het wenselijk zijn als we straks de hele applicatie vanuit UML kunnen genereren? Jos van Dijk acht dat niet alleen wenselijk, maar ook noodzakelijk om de productiviteit weer terug te krijgen in het ontwikkelproces. Hans Bos antwoordde op de aansluitende vraag of JDeveloper ook die richting uitgaat: Inderdaad is het de richting van JDeveloper om de productiviteit weer terug te brengen in het Java domein en een belangrijk deel van die productiviteitswinst in Java zul je inderdaad kunnen halen uit UML. Voor Oracle is UML een belangrijk onderdeel om de productiviteit te kunnen verbeteren. Nu even een wat softer onderwerp. Oracle als databaseserver wordt steeds verder uitgebreid met functionaliteiten. Eerst was het een klassieke database, daarna zijn er object-relationele extensies bijgekomen, XML, OLAP enzovoort. Heeft iedereen dat eigenlijk wel nodig. Waarom heeft Oracle dat gedaan? Hans Bos: Het merendeel van die functionaliteiten moet je zien als services op en rond de database. Een heel groot deel van die services grijpt inderdaad ook in op de database zelf en daarom is het makkelijker om die services mee te leveren en aan de beheerder de keuze te laten om ze al dan niet te installeren en te gebruiken. Misschien is dat een van de redenen dat sommige bedrijven kiezen voor SQL Server van Microsoft, wat een kalere database is en dus simpeler te beheren, installeren en te onderhouden, daagde Rick van der Lans vervolgens Hans Bos uit. De Oracle Marketing Manager reageerde daarop door te stellen dat SQL Server in de praktijk helemaal niet zo n simpele database is. Bovendien bestaat er naast de Enterprise Edition van de Oracle database ook een Standard edition, met minder features. Jos Lopik reageerde hierop met de opmerking dat de complexiteit rond het beheer van de database toeneemt. Oracle zou een markt te winnen hebben door een lichtere versie uit te brengen, zo stelde hij. Oracle heeft nu twee ontwikkelstraten. Een aantal bedrijven staat nu voor de keuze: welke moeten we kiezen, JDeveloper of Designer/Developer. Wat zijn de handvatten om die keuze te kunnen maken? Jos van Dijk: Daar bestaat geen standaard recept voor. Belangrijk is in hoeverre een strikte scheiding nodig is tussen je applicatielogica en je presentatielogica. Wil je multichannel ondersteunen dan is Forms niet de aangewezen weg. Maar voor een strikt administratieve toepassing is er geen enkel bezwaar om Designer/Developer toe te passen. Speelt de expertise van de medewerkers daarbij een rol? Kees van der Dussen: Je moet niet op grond van de beschikbare expertise een keuze maken. Het hangt echt af van het probleem van de klant. Hans Bos: De benadering van Oracle is dat je werkt naar een oplossing van een business probleem en vervolgens de technologie zoekt die daarop aansluit. Bij grotere administratieve toepassingen binnen de eigen organisatie is in de meeste gevallen Designer/ Forms de geschikte keuze. Gaat het om een applicatie aan de front-end dan ligt JDeveloper c.q. Java meer voor de hand. Bij een combinatie van zowel een administratieve toepassing als multichannel zou ook voor een hybride oplossing kunnen worden gekozen. Rick van der Lans haakte hierop in met de vraag of de mensen die nu met Designer/Developer werken bang moeten zijn dat Oracle helemaal met JDeveloper verder gaat. Of, zoals hij het tot grote hilariteit van de zaal iets anders formuleerde: Kan dat oude lijk nog verder mee? Om vervolgens opnieuw de lachers op zijn hand te krijgen door op te merken dat dit echt met respect gezegd was, want voor zijn gevoel gaat Designer al zo ontzettend lang mee. Hans Bos: Forms en Designer zijn niet dood, dat stelt Oracle heel duidelijk. Er is voor Forms 9i zelfs een complete strategie waarin wordt aangegeven op welke manier dat naar web-based development gaat. Forms is nog altijd heel belangrijk voor Oracle. Na deze luchtige vragen even een niettechnisch punt: Hoe gaat het eigenlijk met Oracle als bedrijf? Ze hebben ooit de database server uitgebracht en dat was en is nog steeds een hit. Waarbij ik hit dan definieer als dominant marktaandeel. Maar welke hits heeft Oracle de laatste tien jaar gehad? Hans Bos somt daarop een aantal wapenfeiten van Oracle op, daarbij af en toe onderbroken door een kritische kanttekening van Rick van der Lans. Oracle heeft 77 procent marktaandeel onder packaged applications en is de snelst groeiende leverancier op de Application Server markt. Andere hits zijn de deployment op het Linux platform, de Real Application Clusters en de XML integratie in de database. Vanuit de zaal wordt daar dan nog Designer/Developer aan toegevoegd als kennelijke hit. Rick van der Lans vraagt zich desondanks af of dat niet wat mager is voor een bedrijf dat zo dominant aanwezig is. Hans Bos ontkent dat categorisch en blijft van mening dat Oracle heel wat hits heeft gehad in de afgelopen tien jaar. Rob van Lopik plaatst zelfs bij Designer/Developer zijn vraagtekens. In Europa is het ongetwijfeld een hit, maar in de VS kennen ze Designer bijna niet. In de totale markt van ontwikkeltools speelt Designer/Developer nauwelijks een rol. Als dit de oogst is van de afgelopen tien jaar, dan kom ik op de simpele vraag: Hoe zit Oracle er dan over tien jaar uit, wat zal er veranderen? Kees van der Dussen: Inderdaad een simpele vraag, maar moeilijk te beantwoorden. Het is zeker in de ITsector bijzonder lastig om de toekomst op zo n lange termijn te voorspellen. Er zijn wel een aantal facetten die je daarbij kunt voorstellen. Larry Ellison heeft onlangs gezegd dat software niet langer gedistribueerd moet worden. Ver in de toekomst zou het kunnen zijn dat een gebruiker z n software vanaf één centraal punt krijgt aangeboden of zelfs daar vandaan draait. De rol van Oracle zou best eens kunnen verschuiven richting dienstverlening, waarbij Oracle dus veel meer servicegericht gaat opereren. Een spontane vraag vanuit de zaal: Wat gebeurt er als Larry Ellison komt te overlijden? Kees van der Dussen: Dan zou Oracle een groot probleem hebben, dat lijkt me duidelijk. Oracle zal als bedrijf wel door blijven draaien, maar Larry Ellison heeft zo n visie, dat is niet zo maar te vervangen. Die uitspraak is koren op de molen van Rick van der Lans, die dan ook cynisch repliceert: Ja, echt een man met visie, denk maar aan de netwerkcomputer bijvoorbeeld. Kees van der Dussen: Als je kijkt naar de Network Computer Architecture, webservices, het thin cliënt principe, dan heeft Larry Ellison daar best gelijk in gehad, alleen is de vorm wat anders. Rob van Lopik: Larry Ellison heeft onlangs op een conferentie gezegd dat het met webservices nooit wat zal worden. Hans Bos: Ik ken die uitspraak niet, maar wat Larry Ellison bedoelt (lachsalvo s uit de zaal) is dat webservices nu wordt neergezet als haarlemmerolie, dus een oplossing voor alles, terwijl in de visie van Oracle webservices slechts een interface is, een hulpmiddel om inderdaad die integratie te vergemakkelijken. Op de discussie die vervolgens ontstaat over de (te) late betrokkenheid van Oracle bij het fenomeen webservices repliceert Hans Bos dat Oracle inmiddels breed vertegenwoordigd is in diverse werkgroepen en standaardisatiecomités en zelfs al een voorstel voor een standaard heeft ingediend, overigens gebaseerd op een Nederlandse praktijktoepassing. Rick van der Lans sluit dit discussiepunt en vervolgens ook het Great OGh Debate af met de relativerende opmerking: Webservices is een soep van afkortingen. Wie de meeste kent is de winnaar

12 Ons vak wordt overspoeld met hypes. Alle berichten over dotcoms en E-business vertroebelen het zicht op de werkelijke toepasbaarheid. Wij beseffen ORACLE als geen ander dat het goed toepassen van gewoon een vak is. Een vak bovendien dat door het hoge tempo van ontwikkeling om specialisme vraagt. En dat is nu precies wat Itude Technology aan haar klanten biedt en van haar mensen vraagt: Oracle specialisme. Dat specialisme is namelijk hard nodig om de ITUDE hypes om te zetten in trends. Wij zijn dagelijks bezig om klanten te helpen om vooruitstrevend te zijn en te blijven. Met oog voor detail en liefde voor het gereedschap. OGh themabijeenkomst in het teken van Grid Computing The Grid: van High Performance Computing tot Information Management ORACLE ONTWIKKELING Itude Technology ontwerpt, ontwikkelt, implementeert en beheert applicaties in Oracle-omgevingen. Hierbij maakt zij gebruik van de laatste technologie. ORACLE CONSULTANCY De eerste OGh themabijeenkomst van de tweede ronde op 28 augustus had als onderwerp Grid Computing. Het Grid is een netwerk van aaneengeschakelde computersystemen dat zich als één gedistribueerde bron van rekenkracht en informatie manifesteert. Grid Computing biedt de belofte van een onuitputtelijke bron van rekenkracht, dataopslag en toegang tot databases. Tijdens deze themabijeenkomst - met David Groep had zijn presentatie de titel Grid Computing: from a solid past to a bright future? meegegeven. Alvorens verder op die vraag in te gaan gaf hij aan de hand van een citaat uit een projectbrochure uit 2001 een idee van de verwachtingen die er bestaan voor Grid Computing. Imagine that you could plug your computer into the wall and have direct access to huge computing resources immediately, just as you plug in a lamp to get instant light. Far from being science fiction, this is the idea the [X] project is about to make into reality. Itude Technology biedt hiernaast diensten aan op het gebied van implementatie van Oracle casetools, inrichting van Oracle ontwikkelomgevingen, inrichting van beheerprocedures in Oracle ontwikkel- en beheeromgevingen en migratie van oude naar moderne Oracle ontwikkelomgevingen. Tevens voert Itude Technology technische audits uit op Oracle applicaties en ontwikkelomgevingen. Alles over onze bedrijfsfilosofie en producten kunt u lezen op onze website: DE ONAFHANKELIJKE ICT-CONNAISSEURS Itude Technology B.V. als titel The Grid: van High Performance Computing tot Information Management - gaven David Groep en Ersin Cem Kaletas van het Nationaal Instituut voor Kernfysica en Hoge Energie Fysica (NIKHEF) en de Universiteit van Amsterdam een overzicht van de huidige stand van zaken en de ontwikkelingen rondom Grid Computing. Aansluitend gaf John Abrahams van Oracle Nederland in het kort inzicht in de rol van Grid Computing binnen Oracle. 10 petabyte aan informatie Een van de projecten waarvoor Grid Computing wordt ingezet is de LHC deeltjesversneller van CERN (het Europese Instituut voor kernfysica) die in Zwitserland wordt gebouwd en in 2007 operationeel moet zijn. Aan het project nemen 150 landen deel en er zijn meer dan duizend gebruikers. Per jaar zal de versneller 5 tot 10 petabyte (= 1024 terabyte) aan informatie opleveren. Om die gigantische hoeveelheid informatie te verwerken is de inzet van Grid Computing een noodzakelijke voorwaarde, omdat de toename van capaciteit volgens de Wet van Moore lang niet toereikend is voor de benodigde rekencapaciteit. Volgens die wet zou bij een constant aantal processors of gelijkblijvende investeringen de rekencapaciteit elke anderhalf jaar verdubbelen. De CPU-capaciteit die CERN nodig heeft is echter vele malen hoger. 23

13 Grid Computing VERVOLG Een van de projecten waarvoor Grid Computing wordt ingezet is de LHC deeltjesversneller van het Europese Instituut voor kernfysica CERN die momenteel in Zwitserland wordt gebouwd. Foto s CERN Oracle Gebruikersclub Holland Eigenlijk de enige manier om alle ontwikkelingen rond Oracle bij te houden Ook u kunt lid worden van de OGh! Een ander project waarbij Grid Computing wordt ingezet is het 3,5 miljard euro kostende Europese satellietprogramma Envisat. De meetgegevens van de tien verschillende instrumenten aan boord van de Envisat satelliet worden met een transmissiesnelheid van 200 MB per seconde naar de aarde gezonden. Jaarlijks wordt er 400 terabyte (= 1024 gigabyte) aan informatie opgeslagen. Ook in de bio-informatica, waar grote hoeveelheden gegevens moeten worden verwerkt, wordt Grid Computing ingezet voor de toegang tot en de interpretatie van data. Verder zijn nog tal van toepassingen waarbij naar Grid Computing als oplossing wordt gekeken, o.a. op het gebied van simulatie en breedband videoconferencing. Succesvol David Groep gaf drie redenen aan waarom de Grid succesvol is: Applicaties hebben een grote hoeveelheid data en rekenkracht nodig. De gebruikersgemeenschap wordt steeds groter en meer verspreid. Netwerkcapaciteit en beschikbare bandbreedte van (optische) netwerken groeit sneller dan opslag- en verwerkingscapaciteit. Het is dus voor de hand liggend om aan de toegenomen vraag van applicaties te voldoen door reeds in de wereld aanwezige rekenkracht met netwerken en Grid software te verbinden, in plaats van steeds maar hardware op dezelfde plaats aan te schaffen. Grid heeft alle beloften in zich voor de toekomst maar de echte doorbraak zal pas gestalte krijgen als er de nodige standaarden zijn gedefinieerd. Over de hele wereld zijn circa 200 werk- en onderzoeksgroepen - verenigd in het vorig jaar opgerichte Global Grid Forum - bezig standaarden te ontwikkelen. De standaardisatie van Grid is opgezet volgens het bekende OSI-model en bouwt voort op bestaande netwerk- en internetstandaards. Uitgangspunten daarbij zijn dat Grid betrouwbare, consistente en alom beschikbare toegang moet bieden en onderlinge samenwerking tussen organisaties mogelijk moet maken. De uitdagingen daarbij zijn: Volledige transparantheid voor de gebruiker Uniforme toegangsmethode voor computing, data en informatie Veilige, betrouwbare omgeving voor providers Accounting (en facturering) Beheervrije Virtuele Organisaties. Belangrijke aandachtspunten daarbij zijn samen te vatten in de drie A s : Authenticatie, Autorisatie en Accounting. David Groep schetste vervolgens een aantal problemen waarvoor een uniforme oplossing moet worden gevonden, zoals het raadplegen van (verschillende) informatiebronnen en het repliceren, verwerken en transporteren van grote hoeveelheden datasets. Aan het eind van zijn betoog beantwoordde David Groep de vraag of er inderdaad sprake is van A Bright Future voor Grid Computing, volmondig met ja. Een belangrijke stap is daarin gezet door het Open Grid Services Architecture (OGSA) concept dat dit voorjaar is geïntroduceerd en dat een eind moet maken aan de protocol puinhoop die in de loop der jaren is ontstaan. Het concept is afkomstig uit de wereld van de webservices en is gebaseerd op algemene standaards, zoals SOAP, WDSL en UDDI. Nieuwe richting ingeslagen Met OGSA is een nieuwe richting ingeslagen, aldus David Groep. De industrie heeft zich inmiddels duidelijk in groten getale achter het concept geschaard. Veel projecten hebben in de loop van dit jaar de overstap naar het webservices gebaseerde OGSA gemaakt. In Europees verband is het EU Datagrid middleware research project opgezet, waaraan 21 instituten in 14 Europese landen deelnemen. In Nederland is het DutchGrid Platform opgericht, waarin naast NIKHEF tal van andere organisaties zoals KNMI, SARA, TU Delft, de universiteiten van Amsterdam, Leiden en Utrecht, NWO, het Telematica Instituut en het Ministerie van Economische Zaken participeren. Een zonnige toekomst voor Grid Computing dus, misschien wel het duidelijkst geïllustreerd door het - gemodificeerde - citaat uit de projectbrochure, waarmee David Groep zijn presentatie afsloot: You could plug your computer into the wall and have direct access to huge computing resources almost immediately (with a little help from toolkits and portals) It may still be science - although not fiction - but we are about to make this into reality! David Groep s collega Ersin Cem Kaletas van de Universiteit van Amsterdam gaf vervolgens in zijn presentatie een overzicht van de ontwikkelingen op het gebied van Grid en Informatie Management, waarbij hij met name inging op technische en wetenschappelijke aspecten van de VLAM-G -VIMCO benadering van informatie management. VLAM-G is een acroniem voor Grid-based Virtual Laboratory Amsterdam, een Nederlands ICES/KIS project dat onderzoekers een gemeenschappelijke omgeving biedt voor wetenschappelijke experimenten. Een van de doelstellingen van het VLAM-G project is het ontwerpen en integreren van middleware om de kloof tussen Grid Services en de applicatielagen te overbruggen. VIMCO staat voor Virtual Laboratory Information Management for CO-operation. VIMCO is een applicatie toolkit die als doelstelling heeft om enerzijds voor wetenschappers te fungeren als ondersteuning bij onder meer het modelleren van wetenschappelijke experimenten en het presenteren, manipuleren en beheren van informatie, en als enabler/facilitator. Anderzijds fungeert VIMCO voor VLAM- G als tool voor het beheren van service en sessie informatie het beheren van gebruikers- en toegangsrechten. John Abrahams, Technology Sales Consultant bij Oracle Nederland, gaf in zijn korte presentatie aan dat Grid Computing interessant is voor heel veel organisaties. Oracle is wel actief bezig met Grid Computing en is ook betrokken in enkele werkgroepen van het Global Grid Forum, maar heeft nog geen echt Grid standpunt geformuleerd, zo stelde hij. Oracle biedt een krachtige bundel technologie voor Grid Computing, aldus John Abrahams. De volgende Oracle features ondersteunen Grid Computing: Distributed SQL - gelijktijdige datatoegang vanaf elk systeem in de Grid Oracle Streams - asynchroon transport van data van systeem naar systeem in de Grid Gateways - heterogene toegang Transportable tablespaces - bulk transport van data in de Grid Resource Manager - beheert de CPU resources binnen een instance Oracle Advanced Security authenticatie and autorisatie voor gedistribueerde organisaties Oracle Internet Directory - single repository voor informatieservices (metadata voor Grid sites, gebruikersinformatie etc.). Oracle Corporation zelf past het principe van Grid Computing bij de automatisering van de RDBMS ontwikkeling, waarbij zo n duizend Solaris blade servers onder Linux met elkaar zijn verbonden. John Abrahams verwacht dat er binnen afzienbare tijd verdere ontwikkelingen op het gebied van Grid Computing - bijvoorbeeld in Oracle10i - zullen volgen. De Oracle Gebruikersclub Holland is in de eerste plaats een platform waar de leden ervaringen kunnen uitwisselen. In de OGh is veel Oracle-kennis verzameld. Bestaande kennis verbreden en verdiepen is de belangrijkste doelstelling. Regelmatig worden er themabijeenkomsten georganiseerd en voeren de werkgroepen gericht onderzoek uit. Door de uitgave van het magazine OGh Visie fungeert de OGh tevens als doorgeefluik van informatie. Nog geen lid van de Oracle Gebruikersclub Holland? U kunt zich aanmelden via: WebSite: ogh@planet.nl fax U ontvangt dan automatisch ook OGh Visie d.m.v. onderstaand aanmeldingsformulier: Ook voor niet OGh leden! OGh Visie, het magazine van de Oracle Gebruikersclub Holland, verschijnt enkele malen per jaar. Elke uitgave bevat actuele informatie voor Oraclegebruikers, zoals interviews, nieuwe ontwikkelingen, informatie over Oracle Nederland en Oracle Corporation. Naam organisatie Postadres Postcode Plaats: Contactpersoon Telefoonnummer Datum Faxform Kopieer, vul in en fax naar OGh Secretariaat: Interesse lidmaatschap ja / neen A 1 verzendadres/3 personen toegang/contributie 200,- B 3 verzendadressen/3 personen toegang/contributie 340,- C 6 verzendadressen/6 personen toegang/contributie 450,- 24 Geen interesse lidmaatschap maar wel interesse (gratis) OGh Visie ja / neen 25

14 26 BOEKBESPREKING Oracle PL/SQL programming Third Edition Het boek beschrijft echter niet alleen de nieuwste features en ook niet alleen de ingewikkelde structuren en eigenschappen die ons met PL/SQL ter beschikking staan. Zoals een goed handboek betaamt wordt de lezer meegenomen van het meest eenvoudige begin naar de meest ingewikkelde structuren die waarschijnlijk slechts zelden gebruikt zullen worden. Op die manier kunnen zowel de beginnende als de meer ervaren ontwikkelaars hun kennis uitbreiden met dit boek. De opbouw van het boek is ook hierop gebaseerd. Begonnen wordt met een beschrijving van de meest basale begrippen en eigenschappen van PL/SQL en hoe het gebruikt mag en moet worden. Daarna komen de verschillende structuren aan bod zoals LOOPS, conditionele en sequentiële controle (IF, GOTO) en exception handlers. Daarna wordt de programma data beschreven en komen de verschillende datatypes aan bod, zoals Het is al weer de derde editie van wat beschouwd mag worden als hét handboek voor de Oracle PL/SQL ontwikkelaar. Vanwege Oracle9i (Release 1) heeft Steven Feuerstein de pen wederom ter hand genomen om zijn bestaande handboek uit te breiden met de nieuwe functionaliteiten die Oracle9i biedt aan de PL/SQL ontwikkelaar. Dit betekent dat de nieuwe XML functionaliteiten die in Oracle9i Release 2 beschikbaar zijn, in deze editie niet worden besproken. VARCHAR, NUMBER en DATE, de samengestelde datatypen (records en collections) en de speciale datatypen (BOOLEAN, RAW, ROWID, LOB s). Vervolgens worden de onderwerpen datamanipulatie en transactie controle, data retrievel en dynamische SQL en PL/SQL behandeld. De aandacht wordt hierna verlegd naar applicatiestructuren (functions, procedures, packages, triggers etc) en de meer geavanceerde onderwerpen zoals de object georienteerde aspecten van PL/SQL, gebruik van JAVA en externe routines zoals C programma s. In het boek worden niet de standaard functionaliteiten behandeld die Oracle de PL/SQL ontwikkelaar nog meer biedt in de standaard packages in de database. Hiervoor is een apart boek geschreven, namelijk Oracle Build-in Packages. De nieuwe features die worden beschreven zijn onder andere op het gebied van DATE datatype, Objectgeoriënteerde aspecten van PL/SQL, het gebruik van JAVA en triggers. Zo wordt de nieuwe date/timestamp functionaliteit beschreven voor het gebruik van tijdzones. Ook wordt het nieuwe type trigger AFTER SUS- PEND beschreven. Tevens heeft de auteur getracht de nieuwste mogelijkheden voor gebruik van JAVA in de database te beschrijven. Aangezien hij geen JAVA ontwikkelaar is, is de vraag in hoeverre hij daarin is geslaagd. Het enige minpuntje aan het boek is het ontbreken van een overzicht van alle nieuwe features van Oracle9i. Dit maakt het voor de meer ervaren ontwikkelaars lastig om alle bekende onderdelen over te slaan en rechtstreeks door te bladeren naar de onderwerpen die hierdoor voor hem/haar interessant zijn. Conclusie Al met al is het een geslaagd handboek. Het heeft alle eigenschappen die een dergelijk boek nodig heeft om een handboek te zijn voor de doelgroep. Daarom is het echt een musthave voor de Oracle PL/SQL ontwikkelaars. Enige vervelende is dat het boek in totaal bijna duizend pagina s telt, waardoor het meenemen naar een opdracht (in geval van gedetacheerde ontwikkelaars) letterlijk een zware taak is. Edwin van Hattem Itude Consulting BV Steven Feuerstein, ISBN The DOC Dorpsstraat BZ Houten Postbus GB Houten Nederland Tel.: +31 (0) Fax: +31 (0) info@thedoc.nl The DOC Zuid-Nederland Roermondseweg 7, 6004 AN Weert Tel.: +31 (0) , Fax: +31 (0) The DOC Noord-Nederland Madelief 9, 9761 LX Eelde Mobiel: , Fax: +31 (0) Kees Boers is Oracle-consultant bij The DOC, oftewel: The Dutch Oracle Company. Zijn specialiteit: energieen nutsbedrijven. Kees mag zich gezien zijn ervaring met recht specialist in de energiebranche noemen. En dat hij af en toe iets verder moet gaan om tot de kern van de zaak door te dringen, vindt hij geen probleem. Bijvoorbeeld een kijkje nemen op de Maasvlakte, om zelf te zien hoe groene stroom kan worden opgewekt. En dat vliegeren, dat wil hij trouwens ook graag nog eens leren. Naam: Kees Boers Leeftijd: 39 jaar Ervaring: Designer 1, 2 en 6, Developer, Headstart, GSK, CDM, SDW, RAD, enzovoort. Specialiteit: o.a. CRM-applicaties, datawarehousing, coaching Statement: De klant niet je eigen kennis en oplossingen opdringen, maar de klant door deskundig advies de ruimte geven zijn eigen weg te bepalen. Oracle-consultant The DOC Oracle is een geregistreerd handelsmerk van Oracle Corporation.

15 automatisering Mediaan/abs Informatisering & Automatisering frankenlaan 5 postbus VA heerlen telefoon: +31 (045) fax: +31 (045) abs@mediaan.nl Bruggen slaan tussen business en informatietechnologie Oracle Web Enabled Mediaan Informatisering & Automatisering (I&A) realiseert doorbraken in de business performance van zijn opdrachtgevers. Als ICT-partner slaan wij de brug tussen bedrijfsprocessen en informatietechnologie. Samen met onze opdrachtgevers ontwikkelen we scenario s en ontwerpen, realiseren en implementeren wij oplossingen. Dat doen we resultaatgericht, gebaseerd op een gedegen technische en methodische kennis. Functiepunt-analyse Projectverantwoordelijkheid I&A ontwerpt, bouwt en onderhoudt informatiesystemen in een Oracle-omgeving, zowel client/server als web enabled. Meer dan 15 jaar Oracle-ervaring heeft niet alleen een grondige kennis opgeleverd van het Rdbms, Designer en Developer, maar heeft eveneens een goede basis gelegd voor al weer 5 jaar applicatieontwikkeling voor het web. We leveren hoge kwaliteit door onze op CDM gebaseerde aanpak. Dit hebben we reeds vele malen bewezen met de ontwikkeling en het onderhoud van omvangrijke en complexe administratieve, financiële en logistieke toepassingen. Mediaan werkt voor Nederlandse topondernemingen. Kwaliteitsgarantie Wilt u meer weten? Bel met John Coumans of Jos Wulms, tel Op locatie of in huis Landelijk opererend Mediaan Informatisering & Automatisering: systemen ontwerpen, bouwen, onderhouden Mediaan is business alliance partner van Oracle Nederland