XenoPHonia Fanfaresque

Transcriptie

1 XenoPHonia Fanfaresque Rotterdams Jongenskoor Muziek: Eric Vloeimans, Carlo Balemans en Martin Fondse JANUARI marekerk leiden 20:15 uur JANUARI oosterkerk zeist 15:15 uur

2 Zuid-Holland is trots op Eric Vloeimans Improviseren is als een gesprek. Als je elkaar goed verstaat krijgen je zinnen betekenis. Eric Vloeimans speelt met de ogen dicht omdat hij zich volkomen concentreert in het moment. Hij denkt tijdens het spelen aan niets anders. Hij speelt vaak samen met andere musici, en het gaat hem daarbij niet om het instrument, maar om de persoon die het bespeelt en het gevoel waarmee. De in Zuid-Holland wonende trompettist werd door Kunstgebouw voorgedragen voor de provinciale tweejaarlijkse oeuvre-onderscheiding Gezichtsbepalend. De onderscheiding geeft de kunstenaar carteblanche om een project te realiseren waarbij hij een nieuwe stap in zijn ontwikkeling zet en een verbinding aangaat met groepen uit de samenleving. Aan het project is een educatief traject gekoppeld. Eric Vloeimans wordt op dit ogenblik beschouwd als één van de beste Europese musici, met een buitengewoon talent voor het spelen van oorspronkelijke muziek van hoge kwaliteit. De trompettist componeert zelf en speelt vele muziekstijlen, van klassiek tot blues. Hij heeft twee eigen groepen. Het trio Fugimundi speelt akoestische (jazz) kamermuziek en zijn andere band Gatecrash staat bekend als één van de Europese top cross-over bands tussen jazz en pop. Maar Eric is ook te gast als solist bij het Concertgebouworkest. Door deze diversiteit is hij voor een groot publiek interessant. Eric Vloeimans is docent aan het Haags en Rotterdams Conservatorium. Eerder won hij onder andere de Boy Edgarprijs, de Bird Award, de Elly Ameling Prijs en ontving hij al vier Edisons voor zijn cd opnames. Hij heeft grote interesse voor en ervaring in educatie en is daarom voor Kunstgebouw interessant om een Foto s: Jaap Reedijk educatief project voor het primair onderwijs te ontwikkelen waarbij improviseren centraal staat. Kunstgebouw vindt het eervol om het project Gezichtsbepalend 2010 namens de provincie Zuid-Holland te organiseren en is trots om trompettist Eric Vloeimans te presenteren in het concert Horn Please!. Margriet Gersie, directeur Kunstgebouw, de provinciale organisatie voor kunst en cultuur in Zuid-Holland

3 Carte-blanche voor Eric Vloeimans Ik had eerst niet door dat ik zoiets groots kreeg. Carte-blanche, dat is wel iets prachtigs. Je mag jezelf neerzetten. Horn Please! is het antwoord op de vraag wat trompettist Eric Vloeimans zou doen als hij carte-blanche krijgt. De laureaat van de tweejaarlijkse Zuid-Hollandse oeuvre-onderscheiding Gezichtsbepalend 2010 gaat op muzikaal avontuur met de groep Xenophonia (met o.a. pianist Bojan Z.), het speciaal samengestelde Zuid- Hollands fanfareorkest Fanfaresque en het Rotterdams Jongenskoor. Het vrije geluid van Eric Vloeimans vloeit daardoor samen met Balkan-, Afrikaanse en Arabische invloeden en de Nederlandse koor- en fanfaretraditie. Als locatie koos Eric Vloeimans de Marekerk in Leiden en de Oosterkerk in Zeist vanwege de bijzondere akoestiek en de mogelijkheden om de ruimte te gebruiken. Dirigent Carlo Balemans schreef de openingsfanfare van Horn Please!, waarin veel improvisatie opduikt. Eric Vloeimans componeerde een aantal nieuwe stukken, evenals Martin Fondse, die ook de arrangementen voor zijn rekening nam. Naast het concert ontwikkelt Vloeimans samen met Kunstgebouw, Carlo Balemans en Mediatrack een educatief lesproject voor het primair onderwijs.

4 Gezichtsbepalend Gezichtsbepalend is een tweejaarlijkse oeuvre-onderscheiding van de provincie Zuid-Holland voor Zuid- Hollandse kunstenaars. De laureaat krijgt carte-blanche om een project te ontwikkelen waarmee hij / zij een impuls geeft aan de cultuur van Zuid-Holland en aan de eigen carrière. Naar aanleiding van het project maakt de kunstenaar samen met Kunstgebouw een educatieproject voor het primair onderwijs. Eric Vloeimans is de vijfde Zuid- Hollandse kunstenaar die de onderscheiding ontvangt. Fotograaf Carel van Hees, nieuwe mediagroep Hootchie Cootchie, architect Francine Houben en choreograaf Conny Janssen gingen Vloeimans voor. Kunstgebouw voert het project uit. gezichtsbepalend Zo n oeuvre-onderscheiding is een highlight in je leven. Je mag iets moois van jezelf geven en je kunt mensen hier veel plezier mee doen. Natuurlijk hoop ik ook weer een breder publiek te bereiken met mijn muziek. In wezen heb ik de onderscheiding al gehad. Het gaat om het maakproces, de weg er naar toe. Dat is het mooiste: het proces om alles tot bloei te brengen: van idee naar schrijven naar repeteren en uitvoeren. Het is fijn om leuke dingen te doen met mensen die mij voeding geven.

5 Martin Fondse Muzikale partners Het programma heb ik met Martin Fondse en Carlo Balemans gemaakt. We hebben alle drie wat geschreven. Ik ben geen orkestrator, mijn ideeën zijn verwoord door Martin Fondse en Carlo Balemans. Martin Fondse Componist en arrangeur Martin Fondse is een oude bekende van Vloeimans. Ik ben totaal Martin-fan. Fondse componeerde een aantal stukken voor Horn Please! en nam ook de arrangementen voor zijn rekening. Ik vind Martin één van de beste componisten op aarde. Ik heb zelden zo n creatieve geest meegemaakt. Ik heb nog nooit één noot van hem gehoord die ik misplaatst vond. Carlo Balemans Dirigent Carlo Balemans schreef de openingsfanfare van Horn Please!, waarin veel improvisatie opduikt. Hij stelde het fanfareorkest Fanfaresque samen en dirigeert het orkest en het Rotterdams Jongenskoor. Het is de eerste keer dat Eric Vloeimans met Carlo Balemans samenwerkt. Ik vroeg me af: welke dirigent past hierbij? En toen kwam ik bij Carlo Balemans. Hij zit in de fanfarewereld, maar werkt heel onconventioneel. Carlo speelt met de materie, hij is net zo n vrije geest als Martin Fondse. Carlo heeft de mensen bij elkaar gebracht en enthousiast gemaakt. Dat kan hij heel goed. Ik ben geraakt door zijn mens-zijn. Carlo Balemans

6 Xenophonia Xenophonia bestaat uit Bojan Z. (pianist), Damir Imamovic (zanger en gitarist) en Bachar Khalife (Arabische percussie). Eric Vloeimans speelde al vaker met hen. In de week voor Horn Please! speelt hij met hen in het Concertgebouw. Zij geven Horn Please! een exotisch tintje. Ik ben van alle drie onder de indruk. Ze geven mij iets vanuit de Balkan, de Afrikaanse en de Arabische wereld, iets wat meer is. Voor mij is het een mooi leerproces als ik met ze speel. Musici uit de Balkan denken heel anders, dan blijken er ineens elf tellen in de maat te zijn in plaats van twaalf. Die onevenredige maatsoorten vind ik interessant. Als West-Europeaan blijk je de dingen heel anders te voelen dan bijvoorbeeld mensen in Sarajevo. Bojan Z. (Zulfikarpasic red.) is een sublieme pianist. Ik heb hem ontmoet in de groep van Furio di Castri, een Italiaanse bassist en tegenwoordig speel ik duo concerten met hem. Hij was artistiek leider van het festival Xenophonia in Sarajevo en vroeg mij om met deze mensen samen te spelen. Damir (Imamovic red.) kende ik nog niet. Hij is zanger en gitarist. Hij kan vreselijk mooi, heel ontroerend zingen. Bachar (Khalife red.) komt net als Damir uit een heel muzikaal nest. Slagwerk is net als de trompet een machistisch instrument: de meesten spelen heel hard of hoog. Maar je hebt ook mensen die vanuit de muziek spelen. Bachar voegt zich naadloos naar wat er is. Alleen al op de tamboerijn weet je niet wat je hoort.

7 Fanfaresque Carlo Balemans stelde voor Horn Please! het Zuid-Hollandse fanfare-orkest Fanfaresque samen. Het bestaat uit leerlingen van het conservatorium Codarts in Rotterdam en leden van fanfareorkest De Hoop uit Middelharnis. De fanfare kwam erbij vanwege de prachtige klankkleuren die je met zo n ensemble kunt maken. Fanfaresque is een klein compact samengesteld fanfareorkest. Het moet kunnen mengen met de rest, het niet overstemmen. De noten voor de fanfare kunnen zo gespeeld worden. Als je alleen de noten strikt achter elkaar speelt ben je in vijf minuten klaar. Het is aan het improvisatietalent van de dirigent en de flexibiliteit van de muzikanten hoe het gaat klinken en wat de uiteindelijke lengte gaat worden. Rotterdams Jongenskoor Het Rotterdams jongenskoor zingt op hoog niveau en voert bestaande werken uit. Voor de jonge zangers (9 t/m 15 jaar) is improvisatie een nog onbekende manier van muziek maken. Tijdens de repetities voor Horn Please! zetten de jongens hun eerste stappen op het pad van improviseren. Die hoge jongensstemmen van het Rotterdams Jongenskoor passen precies in het idee dat ik voor ogen heb. Ik vind hun stemmen wonderschoon. Het wordt heel mooi met de trompet. Koormuziek kan mij snel in vervoering brengen. Een koor kan zielontroerend werken. Improviseren is echt iets heel nieuws voor de jongens van het jongenskoor. Ze zingen normaal vast repertoire. Het repeteren is intensief, iedereen pakt er iets van op.

8 De locaties Horn Please! vindt niet plaats in concertzalen, maar in twee kerken: de Marekerk in Leiden en de Oosterkerk in Zeist. Onderdeel van de onderscheiding was dat ik iets in de provincie Zuid-Holland zou doen. Dus gingen we op zoek naar locaties in Zuid-Holland waar we deze muziek kunnen spelen. Ik hou van kerken. Ze kunnen een mooie galm hebben, een sacrale sfeer. Ik kan vaak erg van religieuze muziek genieten. Marekerk Leiden (17 de eeuw) De Marekerk staat in het oude hart van Leiden en werd gebouwd in de eerste helft van de zeventiende eeuw (de Hollandse Gouden Eeuw ), in de stijl van het Hollands classicisme. Het is één van de eerste kerken die speciaal voor de protestante diensten werd gebouwd: met een achthoekige plattegrond, in plaats van een rechthoekige zoals in katholieke kerken gebruikelijk is, zodat de gemeente rondom de predikant kan plaatsnemen. Door die bijzondere vorm is de kerk bij uitstek geschikt voor concerten. Tijdens onze zoektocht naar locaties kregen we een tip voor de Marekerk in Leiden. De akoestiek van de Marekerk is ongelooflijk geschikt. De nagalm is niet te lang en ook niet te kort. De kerk is rond, hij heeft een speciale sfeer. Oosterkerk Zeist (1935) De Oosterkerk werd gebouwd in 1935 en is een mooi voorbeeld van de architectuur van die tijd, opgetrokken uit Hollandse baksteen met verwijzingen naar de Amsterdamse School en prachtige glas-in-lood ramen. Architect Plooy bouwde als het ware twee kerken aan elkaar, waardoor een ongewone waaiervormige plattegrond ontstond - die ook deze kerk een ideale concertlocatie maakt. De Oosterkerk in Zeist kwam ook bij toeval op ons pad. Deze kerk is akoestisch ook hartstikke geschikt. Het voelde goed, de galm is precies goed. Trouwens, ik heb nog nooit een kroeg in een kerk gezien. Erg leuk.

9 Educatieproject voor het primair onderwijs Kunstgebouw ontwikkelt samen met Vloeimans een educatieve film met lespakket voor groep 5 t/m 8 van het primair onderwijs. Het educatieproject laat ook basisschoolleerlingen het avontuur van improviseren ervaren. Het project is in september 2011 klaar. Ik vind het vrij ingewikkeld om een educatieproject voor kinderen te maken. In mijn muziek kan ik gewoon zijn wie ik ben en dat delen met anderen. Ik wil dit ook delen met de leerlingen. Ik ben blij dat ik daarbij goed wordt bijgestaan door Kunstgebouw, Carlo Balemans en Tom Peeters van Mediatrack. Voor het educatieproject maakt Mediatrack een film van het repetitieproces met het Rotterdams Jongenskoor. In de film volgt de camera twee jongens van het Jongenskoor. Kunstgebouw maakt het lesmateriaal bij de film waarmee groepen uit de bovenbouw zelf kunnen kennismaken met improviseren. De trompet is een ingewikkeld instrument om te leren. De leerlingen gebruiken andere middelen om te improviseren met muziek.

10 colofon Eric Vloeimans (trompet en muziek) Martin Fondse (muziek) Carlo Balemans (muziek en dirigent) Xenophonia Bojan Z. (piano) Damir Imamovic (zang en gitaar) Bachar Khalife (Arabische percussie) Fanfaresque Cees Jongejan (Sopraan Saxofoon) Marion Pieterse (Alt Saxofoon) Geerte Rijpma (Tenor Saxofoon) Marieke van Ingen (Bariton Saxofoon) Stephen de Koning (Bugel 1) Ferdi Seelbach (Bugel 2) Roliena van t Hof (Bugel 3) Joël van Driel (Bugel 4) Harry Stens (Hoorn) Bas Duister (Trompet 1) Willemien van der Stelt (Trompet 2) Jeffrey Kant (Trombone 1) Octavio Montava Marin (Trombone 2) Jesse van der Ham (Bas Trombone) Suzanne Baai (Euphonium) Pablo Briones (Bas Tuba) Rotterdams Jongenskoor Tom Apotheker Adriaan Grandia Tobias Hulsker Aldert Jager Joshua van der Kraaij Marco Aurelio Loddo Jonathan van Oudheusden David Teekens Joris Tieleman Stijn Tieleman Roan Sterk Fabian de Vries Marius Zuidweg Concept en tekst Kunstgebouw Quotes Eric Vloeimans Fotografie Merlijn Doomernik, Jaap Reedijk en Keke Keukelaar Ontwerp New-Art, Horn Please! is een coproductie van Kunstgebouw en Stichting Enveloppe in het kader van Gezichtsbepalend 2010, de tweejaarlijkse oeuvreonderscheiding van de provincie Zuid-Holland. Deze editie bestaat uit een concert van Eric Vloeimans en een educatieproject voor het primair onderwijs in Zuid-Holland. Kunstgebouw is de provinciale organisatie voor kunst en cultuur in Zuid-Holland. Stichting Enveloppe doet de productie in samenwerking met Kunstgebouw. St. Enveloppe Met dank aan Codarts (repetities) Hot House Jazz Leiden (kaartverkoop) Beauforthuis Zeist (kaartverkoop) Mediatrack (educatiefilm) VSB Fonds (bijdrage educatie) Eric Vloeimans bedankt de provincie Zuid-Holland, Kunstgebouw, Stichting Enveloppe, Martin Fondse, Carlo Balemans en alle musici. H O t h o u S E s i n d s J A Z Z

11 Binnen de genres gooi ik alles door elkaar in één concert Ik wil anderen inspireren, samen spelen en een snaar raken bij het publiek. Eric Vloeimans/Kunstgebouw 2011