lekker fris illegale studente toch toegelaten hva stemt obama 10 jaar studentmentoren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "lekker fris illegale studente toch toegelaten hva stemt obama 10 jaar studentmentoren"

Transcriptie

1 weekblad voor de hogeschool van amsterdam / 29 oktober 2008 nr. 09 lekker fris illegale studente toch toegelaten hva stemt obama 10 jaar studentmentoren

2 -advertenties- Een mooie eerste stap in de bankwereld bij jou in de buurt) ( De Call Centers spelen een steeds belangrijkere rol in de dienstverlening aan onze klanten. Daarom zijn we in Amsterdam op zoek naar telefonisch adviseurs. In de functie van telefonisch adviseur speel je een belangrijke rol bij het informeren en adviseren van onze klanten op het gebied van dagelijkse bankzaken, verzekeren, hypotheken en beleggen. Om een optimaal advies te kunnen geven krijg je, voor je aan de slag gaat, een praktijkgerichte training. Kijk op postbank.nl/banen.. 2 havana

3 inhoud s.b. de vries frisje? Voor de Escape staat een rij van honderden dringende jongeren. Er is weer een FRIS-feest, georganiseerd door Benno Nihom (21, vijfdejaars SM&O) Fris? Inderdaad: feesten voor jongeren onder de zestien, zonder alcohol. Een doorslaand succes. een beetje begeleiding HvA-studenten begeleiden ieder jaar Amsterdamse havoscholieren bij hun studiekeuze in het Studentmentorenprogramma. Dit jaar viert het project het tienjarig jubileum. Dat iedereen er van leert, staat buiten kijf. Ik koester geen warme herinneringen aan S.B. de Vries. Om heel eerlijk te zijn koester ik bijna geen enkele herinnering aan S.B. de Vries. Behalve dan dat de docenten in het eerste jaar van mijn studie die naam altijd oplazen van de presentielijst, zonder dat er iemand antwoord gaf. Kennelijk had S.B. de Vries al heel vroeg besloten om toch maar geen Nederlands te gaan studeren. In de loop van het propedeusejaar zouden nog veel studiegenoten het voorbeeld van S.B. de Vries volgen. Werkgroep 1A, het klasje waar ik in zat, bestond in september nog uit twintig studenten, in mei was daar nog krap een dozijn van over. En dat was bepaald niet omdat Nederlandse Taal- en Letterkunde nou zo n ingewikkelde studie was of omdat de werkdruk hoog lag. Als je het einde van de middelbare school nadert en je moet een studie kiezen heb je eigenlijk geen idee waar je aan begint. Je bent zestien, zeventien, misschien achttien jaar oud en bent je hele leven begeleid in wat je moet doen en laten. En dan moet je ineens zelf gaan beslissen wat je de komende vier jaar gaat doen. Als je slim bent, laat je jezelf goed voorlichten en als je mazzel hebt, heb je mensen in je omgeving die je iets van de geheimen van het hoger Iedereen heeft wel eens een mentor of een coach nodig toch toegelaten De illegale Imade mag voorlopig aan haar studie beginnen. Dit tot haar eigen verbazing: haar eerdere verzoeken werden afgewezen. Ik dacht: dat komt wel goed. wie wordt het? Havana en Folia gingen van Roeterseiland naar de Leeuwenburg en van de Business School naar het domein Techniek. Tientallen studenten, vele uren later en nog maar één McCain-stemmer. Studenten over hun keuze. entertainment ten top In televisieseries als The West Wing en Ally McBeal spelen onderwerpen uit de Amerikaanse politiek een rol. In de VS zijn politiek en beeldcultuur nu eenmaal sterk verweven. UvA-hoofddocent Jaap Kooijman doet er onderzoek naar. vaste rubrieken 04 nieuws 06 prijsvraag 06 knip/plak 06 maandag 7.39 uur 06 vraag van de week 07 column gijs 07 ondertussen in 17 podium: arie wilschut 21 weekgast: dirk vrieze 22 recensies 23 eten 23 zwart/wit 24 wat waar wanneer passie 25 agenda 27 dobbertjes 27 puzzel 28 stage onderwijs voor je kunnen ontsluieren. Aan mijn eigen ouders had ik in dit geval niet zo veel: mijn vader schitterde op de landbouwschool en mijn moeder heeft niet veel meer dan een jaar huishoudschool. Die konden me ook niet adviseren of ik na mijn propedeuse moest kiezen voor Algemene Taalwetenschappen of Algemene Literatuurwetenschappen, laat staan dat ze me konden voorbereiden op het studentenleven in de grote stad. Voor wie tegenwoordig wat begeleiding nodig heeft om de stap van de middelbare school naar het hoger onderwijs te maken, is er gelukkig hulp: het Studentmentorenprogramma. In dat kader helpen al tien jaar HvA-studenten aankomende studenten bij de studiekeuze en het begin van hun studie, zodat ze er niet alleen voor staan. Zo kunnen ze een beter beeld krijgen van het aanbod aan opleidingen, hun eigen talenten en ambities en van het leven als student. En dat is niet alleen iets voor zielige kindertjes uit achterstandswijken. Iedereen heeft wel eens een mentor of een coach nodig, of je nu een onzekere aspirant-student bent of een stoere directeur die dagelijks met grote hoeveelheden geld schuift. Misschien was het met S.B. de Vries wel anders gegaan als hij of zij betere begeleiding had gehad. Ik vraag me wel eens af wat er van S.B. de Vries geworden is. Een korte Google-actie leidt naar sites van een tandarts, een adviesbureau, vereniging voor christelijk onderwijs De Kring en Stichting Muziektheater De Ontmoeting. Ik denk dat Derk Bolt van Spoorloos eraan te pas zou moeten komen om het ware verhaal te achterhalen. Het ga je goed S.B. de Vries, wherever you are. Wim de Jong chef redactie colofon Havana is het weekblad voor studenten en medewerkers van de Hogeschool van Amsterdam 29 oktober 2008 jaargang 14, nummer 09 Redactieadres: Weesperzijde 190 (kamer B.2.18), 1097 DZ Amsterdam, tel havana@hva.nl. Hoofdredactie/management: Paul van de Water p.l.van.de.water@hva.nl Chef redactie: Wim de Jong w.de.jong@hva.nl Eindredactie: Annemarie Vissers a.m.w.t.vissers@hva.nl Redactie: Tim van den Berg t.van.den.berg@hva.nl, Tomoko Claringbould t.claringbould@hva.nl, Jobien Groen j.groen@hava.nl, Linde Arts (stagiaire), Selina van Loon (redactie-assistent) havana@hva.nl Medewerkers: Kim Bos, Gijs Hardeman, Mario Verhoeven, Hans van Vinkeveen, Sebastiaan van de Water Redactieraad: Maroesja Perizonius, Wijnand Scholtens, Evelien Spaan, Jerke van der Woerdt Fotografen: Fred van Diem, Marc Deurloo, Paco Weekenstroo Coverbeeld: Paco Weekenstroo Illustratoren: Bas Kocken, Pascal Tieman Vormgeving: Pascal Tieman Ontwerp Lay-out: Death Valley / Amsterdam Advertenties: Bureau Van Vliet, Postbus 20, 2040AA, Zandvoort, telefoon fax: of zandvoort@bureauvanvliet.com Abonnementen: 18,15 per jaar, opgave via de redactie-assistent of per . Drukkerij: Dijkman Offset Diemen. Havana: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen. ISSN Havana heeft een samenwerkingsverband met Folia. Redactie: Nadine Böke, Mirna van Dijk, Anne Rose Haverkamp (stagiair), Jim Jansen, Dirk Wolthekker De volgende Havana verschijnt woensdag 5 november havana 3

4 nieuws linde arts / tim van den berg / tomoko claringbould / wouter de haan / wim de jong / paul van de water havana@hva.nl DIRECTEUR AMSTELCAMPUS VERTREKT Herman Bezemer, projectdirecteur Nieuwbouw, verlaat per 1 januari de HvA om te gaan werken voor projectontwikkelaar AM. Bezemer is verantwoordelijk voor de bouw van de Amstelcampus, cluster van gebouwen aan de Wibautstraat waar uiteindelijk het leeuwendeel van de HvA-opleidingen gehuisvest zullen zijn. Ik ga met een dubbel gevoel weg, omdat ik de klus niet afmaak waar ik aan begonnen ben, licht Bezemer zijn besluit toe. Maar ik kreeg een aanbieding die zo aantrekkelijk was dat ik na lang aarzelen toch besloten heb erop in te gaan. Ik ben gevraagd voor de divisie gezondheidszorg en ik kom nu eenmaal uit die sector dus ik heb wel een zekere deskundigheid op dat gebied. Natuurlijk wist ik dit al wat eerder; ik heb het College van Bestuur al een tijdje geleden geïnformeerd zodat er voorbereidingen voor de opvolging getroffen konden worden. In 2012 zullen HvA-studenten gebruikmaken van de Amstelcampus. Deze stadscampus vormt straks een mix van leren, werken, wonen, sport en ontspanning in een aantal gebouwen aan de kop van de Wibautstraat. Er komen in totaal tien gebouwen voor onderwijs, ongeveer tweehonderd studentenwoningen, een sportzaal, een fitnesscentrum en voorzieningen voor de studentenverenigingen. Samen met het Roeterseiland-complex van de UvA ontstaat zo een onderwijsconcentratie waarvan studenten gebruikmaken. Het Singelgrachtgebouw, dat begin deze maand officieel werd geopend, is het eerste gebouw van de Amstelcampus. Het wordt gebruikt door de opleidingen Interactieve Media en Media & Informatie Management. Later volgen onder meer het Kohnstammhuis en nieuwe gebouwen op de plek waar het Wibauthuis is gesloopt. Met de renovatie van het Kohnstammhuis is al begonnen. Dit gebouw zal in 2010 in gebruik worden genomen. De totale kosten van het Amstelcampusproject bedragen ongeveer 300 miljoen euro. (WdJ) IT&V ANDERS De stafdienst IT&V staat voor grote veranderingen. De aanleiding daarvoor zijn de herindeling van de HvA-opleidingen in domeinen en de vorming van gemeenschappelijke dienstencentra met de UvA. Dat was de boodschap die de kersverse directeur IT&V Wijnand Scholtens en algemeen directeur Jeroen Knigge vorige week dinsdag hadden voor alle medewerkers van IT&V. Net als alle andere stafdiensten zal IT&V steeds meer beleidsvoorbereidend moeten gaan werken. Dat betekent dat de uitvoering vaker door externe partijen zal geschieden. Directeur Knigge acht gedwongen ontslagen dan ook niet uitgesloten. Het IT-gedeelte van de afdeling zal onder verantwoordelijkheid gebracht worden van de dienst Strategische Informatievoorziening. De mediatheken zullen op den duur onderdeel worden van een gezamenlijke dienst met de UvA. (WdJ) VERKIEZINGSARENA De kantine van de Leeuwenburg wordt op dinsdag 4 november omgetoverd tot Amerikaanse verkiezingsarena voor een politieke discussieavond. Aanleiding is de Amerikaanse presidentsverkiezing later die nacht. Organisator Jurriaan Gorter (docent Marketing, HES duaal) wil met de avond het politiek bewustzijn van HvA-studenten stimuleren. Hoe groot is de invloed van Amerika op ons land en op onze economie? is de vraag die centraal zal staan. Gorter: Ik vind het zinvol dat studenten stilstaan bij de mogelijke economische gevolgen van de Amerikaanse verkiezingen. Daar gaan we over in discussie. Om die discussie aan te zwengelen zijn allerlei EXAMENEISEN STRENGER kopstukken uit de politiek uitgenodigd. Op het lijstje staan onder anderen Mei Li Vos (PvdA), Fred Teeven (VVD), Jasper van Dijk (SP). Hagenees Henk Bres zal de kant van de burger vertegenwoordigen. Voormalig Klokhuis-presentator Jeroen Kramer praat de avond aan elkaar. Als het aan Gorter ligt wordt het een all American-avond, compleet met alle toeters, bellen, vlaggen en vaandels die daarbij horen. Om te zorgen dat het geen droge bedoening wordt, kunnen studenten allerlei ludieke spellen spelen in de pauze en treedt stand-upcomedian Roel C. op. De avond is gratis en begint om half acht en zal tot twaalf uur duren. (AV) De hogescholen steunen het plan van staatssecretaris Van Bijsterveldt van OCW om de exameneisen in het voortgezet onderwijs te verzwaren. MILIEUVRIENDELIJK IN 2012 Hogescholen en universiteiten moeten vanaf 2012 minstens de helft van hun inkopen laten voldoen aan vooraf opgestelde duurzaamheidscriteria. Op 3 december ondertekenen de HBO-raad en de VSNU daarover een convenant met VROM-minister Jacqueline Cramer. Het project is aangejaagd door het ministerie van VROM. Die laat registreren of overheidsorganisaties voldoende duurzaam inkopen. Voor onderwijsinstellingen ligt de norm op vijftig procent. Aankopen voor onderzoek zijn van die norm vrijgesteld. Jaarlijks moeten universiteiten en hogescholen berichten over hun resultaten. De HvA houdt zich al langer bezig met dit thema. Eén vierde van de elektriciteit is al groene energie, aldus Wijnand Scholtens, directeur IT&V. Daarbij experimenteren we al een tijdje op andere gebieden. Soms gaat dat goed, soms niet. De waterloze urinoirs waren bijvoorbeeld geen succes. Wij zijn nu bezig met een pilot om plastic bekertjes apart op te halen. Scholtens vindt het nuttig dat de HvA hier iets mee doet. Sommige dingen zullen we echter niet gelijk kunnen omgooien. Zo zijn er een aantal leveringscontracten met een langere looptijd. (HOP/JG) NIEUWE SCANNERS MEDIATHEEK Volgens de huidige examenregels kunnen leerlingen hun diploma halen met geen enkele voldoende voor het centraal schriftelijk examen. Ze mogen hun onvoldoendes namelijk compenseren met de resultaten van hun schoolexamen. De staatssecretaris geeft critici gelijk dat de geloofwaardigheid van het diploma daardoor in het geding is. Ze stelt daarom voor dat vanaf het schooljaar alleen leerlingen slagen die gemiddeld een voldoende halen ten minste een 5,45 voor het centraal schriftelijk examen. Bovendien mogen ze op hun eindlijst hooguit één onvoldoende hebben voor de basisvakken Nederlands, Engels en wiskunde. Havisten met het examenprofiel cultuur & maatschappij, waarin wiskunde niet verplicht is, moeten alleen voor Engels of voor Nederlands een voldoende scoren. Ze verwacht dat de aansluiting met het hoger onderwijs daarmee verbetert en dat het vertrouwen in het diploma beter is gewaarborgd. De voorgestelde maatregel blijft niet zonder gevolgen. Het Cito heeft uitgerekend dat het aandeel gezakte havisten en vwo ers theoretisch zou kunnen toenemen van 6,4 naar 12,6 procent. Dit percentage zal echter lager uitvallen, verwacht het Cito, omdat leerlingen en docenten zich aanpassen aan de nieuwe eisen. De HBO-raad is positief over de strengere exameneisen, maar vindt wel dat er overgangsmaatregelen moeten komen voor leerlingen die vóór 2012 aan een hbo-opleiding beginnen. Ook zou de staatssecretaris geen duidelijke oplossing bieden voor leerlingen met het havo-examenprofiel cultuur & maatschappij, waarin wiskunde niet verplicht is. (HOP) Een deel van de mediatheken stapt over op een nieuw scansysteem voor de uitleen. De afdeling op de Tafelbergweg is over een paar weken als eerste aan de beurt. De nieuwe uitleenautomaten in de mediatheken zullen werken met radiofrequentiechips (rfid). Hierdoor kunnen studenten en medewerkers weer zelf materialen inscannen. Voorheen werkten de mediatheken met magneetstrips. Doordat vorig jaar het computeruitleensysteem van de UvA werd overgenomen, konden studenten en medewerkers niet meer zelf items inscannen. Het voordeel van rfid is verder dat meerdere materialen in één keer gescand kunnen worden. Tot acht dingen tegelijk, zegt Loes Kors, informatiespecialist bij de mediatheken. Ook voor ons is het makkelijker. We kunnen snel zoeken in de kasten en zien of er boeken verkeerd staan. Studenten kunnen materialen lenen met hun collegekaart, medewerkers moeten een pas aan laten maken bij de mediatheekbalie. De boeken op de Tafelbergweg hebben al chips, over een paar weken wordt het uitleenapparaat geïnstalleerd. Later dit jaar gaan ook de mediatheek op de Wenckebachweg en de Wibautstraat over op rfid. De Dr. Meurerlaan volgt volgend jaar. De mediatheek van de Amstelcampus, de nieuwbouw aan de Wibautstraat, moet over een paar jaar ook helemaal met rfid zijn uitgerust. (TvdB) 4 havana

5 nieuws LECTOR ONDERZOEKT ZUIDAS LEVENLANG LEREN Willem van Winden, lector Kenniseconomie aan de HES, heeft afgelopen dinsdag een contract getekend met stadsdeel Zuid-Oost om onderzoek te doen naar het gebied Amstel-3. Van Winden: Er zijn grote verschillen tussen het gebied aan de ene kant van het spoor Arena, AMC, kantoorgebouwen en het gebied aan de andere kant: de Bijlmer. Wij gaan onderzoeken wat deze twee gebieden met elkaar te maken hebben en hoe je van die twee wijken een eenheid kunt maken. Ook zullen we kijken naar hoe de dertig procent leegstand van de kantoren opgelost kan worden. Van Winden voert dit onderzoek uit met zijn kenniskring en vier student-assistenten. Het is voor het eerst dat de HvA met studentassistenten werkt. We zien het als een extra uitdaging voor studenten om af te studeren binnen een lectoraat waar ook echt voor betaald wordt. Het is professioneler en ze zullen ook meer begeleiding krijgen dan ze gewend zijn. Vanaf januari zal Van Winden op zoek zijn naar nieuwe student-assistenten. Ook studenten van andere opleidingen komen in aanmerking. (JG) PROEF STUDIEKEUZEGESPREKKEN De stichting Surf is namens minister Plasterk op zoek naar minstens tien instellingen die willen experimenteren met studiekeuzegesprekken. De opleiding Ergotherapie van de HvA experimenteert al met dergelijke gesprekken. Europese universiteiten hebben een actieplan ontwikkeld om het hoger onderwijs voor meer groepen studenten geschikt te maken. Ze roepen de regeringen op om dit plan financieel en wettelijk mogelijk te maken. De Europese universiteitenkoepel EUA, die ruim achthonderd instellingen vertegenwoordigt, maakte afgelopen vrijdag in Rotterdam een tienpuntencharter bekend. Universiteiten die het onderschrijven, verplichten zich om levenlang leren mogelijk te maken, onder meer door elders verworven competenties (evc) te erkennen en maatwerk te bieden aan een diverse en gemiddeld oudere SPORTFLITSEN studentenpopulatie. De HvA is er al langer mee bezig, vertelt Lucie te Lintelo, adviseur en ontwikkelaar EVC en onderwijs van de HvA. We doen dat vooral om nieuwe doelgroepen aan te trekken. Niet alleen in belang van de kennis economie, maar ook vanuit een pragmatisch oogpunt; het aantal jongeren neemt af. De HvA organiseert begin 2009 samen met de Open Universiteit de conferentie Levenlang leren op een HOger plan. De conferentie is bedoeld voor medewerkers van het hoger onderwijs en voor bedrijven die meer over levenlang leren willen weten. (HOP/JG) Bij de opleiding loopt een experiment met zogenoemde kennismakingsgesprekken : studenten die zich al ingeschreven hadden, werden uitgenodigd om voor de aanvang van de studie kennis te komen maken. Rond de vijftig studenten maakten gebruik van de uitnodiging. Of die gesprekken ook helpen tegen studie-uitval moet nog geëvalueerd worden. Docent Soemitro Poerbodipoero staat positief tegenover dergelijke gesprekken: Een goed idee, mits onderwijsinstellingen kritisch zijn naar het verplicht stellen van zulke gesprekken. Bovendien is het ook belangrijk te kijken naar wie die gesprekken voert. Doet de instelling dat, of gebeurt dat op de opleidingen zelf? Verplicht stellen geeft het gesprek een andere lading, aldus Poerbodipoero: Ik vind zeker dat je de studiekeuze ter discussie mag stellen, maar je moet opletten dat het verplicht stellen niet drempelverhogend werkt en gaat lijken op selectie aan de poort. Dit voorjaar werd het studiekeuzegesprek door Plasterk gelanceerd als alternatief voor selectie aan de poort. De bewindsman ziet weinig in selectietoetsen, maar vindt wel dat studenten voor ze aan hun opleiding beginnen met een docent of studieadviseur moeten praten om een helder beeld te krijgen van de inhoud van de opleiding. Een hogeschool of universiteit die meedoet aan de proef kan ruim 57 duizend euro subsidie krijgen. De proef start in maart en duurt een jaar. Instellingen hebben tot half december de tijd zich te melden. (HOP/AV) Het HvA-vrouwenvoetbalelftal neemt vanaf november deel aan de Eredivisie Vrouwen. Het team van Hesterine de Reus speelt niet voor de punten. Wel speelt het elftal elke week een oefenwedstrijd tegen een van de zeven andere teams. De wedstrijden van het HvA-team vinden plaats op het KNVB Sportcentrum in Zeist. Het Europees Universiteitskampioenschap Roeien komt in 2010 naar Amsterdam. Dat hebben Studentensport Nederland en Nederlandse Studenten Roeifederatie bekendgemaakt. In dit kampioenschap strijden Europese universiteitsploegen tegen elkaar. HvA Volleybal heeft afgelopen weekend in een spannende vijfsetter gewonnen van koploper D.O.C. STAP Orion. Eerder dit weekend won het talententeam al tegen Beko/Next Volley Dordrecht. Met negen punten uit vijf wedstrijden staat het HvA Volleybalteam nu op de vierde plek in de A-League competitie. ALO-student Erik-Jan Spijkerman is Nederlands kampioen wintertriatlon. Op het NK in Assen dit weekend veroverde hij de eerste plek. Martin Breedijk, docent Sport Marketing & Ondernemen, werd derde in de categorie mannen 40 t/m 44 jaar. (TC) VRAAG/ANTWOORD CREABEA S BIJ FYSIO EN ERGO Ben jij creatief? Dan is dit je kans! De kunstcommissie van het domein Gezondheid roept alle studenten op hun kunstwerken te exposeren in de C-vleugel van de locatie Tafelbergweg. We stellen kunstcommissielid Edwin Bogaard alvast wat vragen. Als je dacht dat jeans allemaal op elkaar lijken kom je bedrogen uit. Tweedejaars AMFI-studenten organiseerden ter promotie van hun jeanslijn woensdag 15 oktober een jeansshow en -expositie in Club Escape in Amsterdam. Zowel mannen als vrouwen schitterden op de catwalk in de zelfontworpen jeans. beeld pim welvaarts Mag ik mijn geverfde tuinkabouters ook exposeren? Alles mag. Als het maar kunst van studenten is. We hebben een keer een keramiektentoonstelling gehad, toen kregen we ook dat soort tuindingen. Dus alles wat ik kunst vind, accepteren jullie op deze studentenexpositie? Over het begrip kunst zullen we het later nog wel hebben. Nu gaat het er voornamelijk om de boel levendig te maken. Heb je er vertrouwen in dat de studenten met mooie dingen komen? Jazeker. Waarom zouden onze studenten geen mooie dingen kunnen maken? Onze collega s kunnen dat ook. Dat zie je nu bij de tentoonstelling die nog tot 10 november loopt. Medewerkers hebben daar een fototentoonstelling in het thema wat je roert of ontroert. Eerst hingen er maar drie foto s, maar langzaamaan kwam er steeds meer bij. En, hebben jullie al wat van de studenten binnen? Nou, we hebben nog niks gezien. Maar we hebben wel toezeggingen van zes studenten. Op de tweeënhalf duizend studenten vind ik dat wel weinig, maar ik hoop dat als we 10 november beginnen, de studenten langs zullen lopen en denken: goh, wat leuk! Ik ga mijn kunst ook exposeren. Dus waar kan ik terecht met mijn geverfde tuinkabouters? Als je je kunst wilt exposeren, dan kun je mij een mailtje sturen. (TC) havana 5

6 prijsvraag knip en plak ALL GOD S CHILDREN CAN DANCE GENVOEDSEL Europese consumenten kopen zonder bedenkingen genetisch gemodificeerd voedsel. Terwijl in 2005 nog driekwart van de Europeanen tegen was. Dit blijkt uit een groot Europees onderzoek dat is Nederland is uitgevoerd door de sectie biotechnologie en samenleving van de faculteit Technische Natuurwetenschappen van de TU Delft. Niet principes, maar vooral voedingswaarde en prijs blijken een rol te spelen bij de keuze voor producten. Uit: Delta, 15 oktober BOOS OP GORE Klimaatgoeroe Al Gore gaf in Aalsmeer een lezing over hoe de opwarming van de aarde moet worden aangepakt. Een gesprek met studenten moest hij - door hva 6.54 een drukke avondspits - laten schieten. De aanwezige studenten waren daar niet blij mee. Terwijl Gore voor een zaal van 850 mensen aan zijn speech begon, werd door zo n dertig studenten luidkeels de leus Where is Al Gore? gescandeerd. Uit: Folia, 17 oktober DARE TESTRAKET Op militaire basis t Harde zijn drie raketmotoren getest voor de studentenraket STRATOS. De tests verliepen vlekkeloos, wat goede hoop biedt voor de hoogterecordpoging volgend jaar januari. De Delftse rakettenbouwvereniging DARE testte twee verschillende typen motoren: twee zogenaamde boosters en een hoofdmotor. Uit: Delta, 23 oktober De film All God s Children Can Dance gaat over Kengo. Hij woont in Los Angeles en is er heilig van overtuigd dat hij de zoon van God is, omdat zijn moeder hem dat altijd heeft verteld. Op een gegeven moment ziet hij een man die weleens daadwerkelijk zijn vader zou kunnen zijn. Hij achtervolgt hem en komt op plaatsen waar hij nog nooit geweest is. Vanaf 6 november draait deze film in de bioscoop. Havana mag 2 boeken en 2x2 vrijkaarten van de film All god s children can dance wegeven. Wil jij dit winnen? Geef dat aan of je het boek of de vrijkaarten wilt en beantwoord de volgene vraag: Van welke film uit 2007 is hoofdrolspeelster Joan Chen bekend? Mail naar havana@hva.nl (alleen vanaf je HvA-mailadres) Deze week Maria Mendez (36), schoonmaakster in de Leeuwenburg Ik begin elke ochtend om zes uur met schoonmaken en dat is nodig ook. Studenten zijn nou eenmaal vies aangelegd. Rond twaalf uur s middags ben ik klaar. Dan heb ik hier op de begane grond gestofzuigd, ramen gelapt, computers afgestoft, prullenbakken geleegd en wc s schoongemaakt. En weet je wat zo jammer is? Tegen de tijd dat ik met alles klaar ben is de helft weer vuil door toedoen al die studenten! Het meest smerig van alles zijn de wc s. En dan niet alleen die van de heren! Echt waar, het damestoilet is zeker net zo vies. Ik werk hier nu zo n zes jaar als schoonmaakster. Tot mijn vijfentwintigste woonde ik in São Paulo, Brazilië. Daar was ik kleuterjuf. Eerlijk gezegd vond ik dat veel leuker om te doen, maar op een gegeven moment kwam ik een Nederlandse man tegen. Na verloop van tijd trouwden we en ben ik met hem in Nederland gaan wonen. Toen moest ik die leuke baan dus opzeggen voor wat ik nu doe. Ik ben trouwens niet de enige in mijn gezin die hier schoonmaakt. Mijn dochter Ketlyn (17) neemt s avonds een andere etage voor haar rekening. vraag van de week Staatssecretaris Van Bijsterveldt van OCW wil de exameneisen in het voortgezet onderwijs verzwaren. Vanaf het schooljaar slagen alleen leerlingen die gemiddeld een voldoende halen voor het centraal schriftelijk examen. Ook mogen ze hooguit één onvoldoende hebben voor Nederlands, Engels en wiskunde. Goed idee? Heb je een mening? Reageer zelf op havanaweb.nl tekst linde arts Ramazan Boskurt (20) Eerstejaars Bedrijfseconomie Ik zou gezakt zijn met deze eisen. Ik stond voor mijn schoolexamens hoger dan voor mijn centraal examen. Voor mijn centraal examen heb ik weinig voldoendes gehaald. Het is niet moeilijker, maar je moet alle stof kennen. Het kost enige moeite om die in één keer onder de knie te krijgen. Ik vind het geen goed idee. Zo krijg je minder hoger opgeleiden. Masja Oosterbroek (29) Tweedejaars Redactie & Mediaproductie Ik had wel een voldoende, maar wat de basisvakken betreft, vind ik het streng. Sommige mensen zijn goed in taal, anderen in exacte vakken. Het is wel erg streng als je daardoor niet verder zou mogen studeren. Ik vond het wel goed dat je kon compenseren. Er worden heel veel fouten gemaakt met bijvoorbeeld wiskunde. Jezelf aanpassen aan hbo-niveau is moeilijk. Robyn Ziekemeyen (22) Derdejaars Bedrijfskundige Economie Ik zou geslaagd zijn, en op zich vind ik het een goed idee. Het moet wel van twee kanten komen. Je kunt strenger worden, maar dan moet het onderwijs ook beter worden. In Nederland ligt het niveau niet bijster hoog in vergelijking met sommige scholen in bijvoorbeeld Amerika en Suriname. Daar hebben ze betere onderwijsprogramma s qua taal en rekenen. Barry Pietersen (20) Tweedejaars Human Resource Management Voor mij was het geen probleem geweest. Ik had één vijf voor wiskunde, maar die heb ik gecompenseerd. Ik vind het verscherpen van de eisen een goed idee om van de zesjescultuur af te komen. Iets wat ik bij mezelf wel herken. Ik had ook zo n instelling: als ik een voldoende haal, vind ik het goed. Ik vind het vooral een goed idee omdat er bij middelbare scholen volgens mij veel verschillen zitten. Esther Vooijs (17) Eerstejaars Forensisch Onderzoek Ik stond gemiddeld voor alle vakken een zes, dacht ik. Voor scheikunde en natuurkunde had ik een vijf, die heb ik met mijn schoolexamens gecompenseerd. Als de verscherping van de eisen scholieren meer motiveert, vind ik het een goed idee. Het lijkt me wel goed als ze beter hun best doen en sneller en beter leren. Op het hbo heb je veel meer zelfstudie dan op de havo. Het is ook veel meer werk. Die overgang zou beter kunnen. 6 havana

7 strip column Gijs SM&O-student Gijs Hardeman (28) won Havana s columnistenwedstrijd en schrijft sindsdien wekelijks over wat hem op het hart ligt. ondertussen in curacao Lisette van der Heijden (20, derdejaars MIM) zet zich schrap voor het regenseizoen op Curaçao. Tot nu toe blijkt daar trouwens prima mee te leven. Het wordt overigens tijd voor wat culturele uitstapjes. Regenseizoen Inmiddels zit ik alweer bijna vier maanden op Curaçao. Nog maar vier weken te gaan en dan zit mijn stage er weer op en nog maar zes weken te gaan en dan vlieg ik weer terug naar Nederland. De heetste maanden van het jaar zitten er in ieder geval op hier, het regenseizoen is aangebroken. Ik had verwacht dat het hele dagen zou stortregenen maar dat is toch niet wat hier onder het regenseizoen verstaan wordt; het stort hier af en toe vijf tot tien minuten met bakken uit de hemel, waarna de zon weer doorbreekt en de regen van die dag er weer op zit. Prima mee te leven dus. Behalve twee weken geleden, toen hebben we last gehad van tropische orkaan Omar. Er was veel onweer, veel rukwinden en vooral veel regenwater. De orkaan heeft veel schade aangericht op het eiland. Vanuit huis werden we via telefoontjes en via internet op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Hele stranden zijn weggevaagd, wegen zijn ondergelopen en in huis hadden we last van lekkages. Inmiddels is de orkaan voorbij en hebben we alweer een weekend achter de rug met prachtig weer, een lekker temperatuurtje en niets anders dan zon. Dat was dus lekker bruin worden in de hangmat, zwemmen en op terrasjes zitten. De afgelopen week was het ook prima weer, dus ik heb niets te klagen. Een paar dagen geleden zijn mijn ouders aangekomen. Ze blijven tien dagen op Curaçao. Ik vind het erg leuk om ze weer te zien en ze rond te leiden over het eiland. Op mijn stage heb ik wat dagen en uren vrij gekregen om met mijn ouders op te trekken. Het stagelopen vind ik erg leerzaam. Ik krijg meer en meer verantwoordelijkheid en word ook steeds meer betrokken bij de ontwikkelingen van de website en de afspraken die gemaakt worden met adverteerders en sponsors. Gelukkig ben ik ook in een erg leuk team terechtgekomen, volgende week gaan we een middag paintballen en s avonds uit eten en stappen. Toch een leuke onderbreking van de werkweek. De laatste twee weken hier op het eiland komen steeds dichterbij. Een andere stagiaire bij mij op het werk stopt een week eerder dan ik, zij heeft na het einde van haar stage nog twee weken de tijd om op Curaçao door te brengen. We zijn van plan om haar laatste week een paar dagen naar Aruba of Bonaire te gaan, we zitten toch in de buurt en het is betaalbaar. Dat tripje gaan we binnenkort boeken. Culturele uitstapjes hebben we nog niet echt gemaakt, dat willen we de laatste weken ook gaan doen. Maar goed, voorlopig zit ik hier nog zes weken, dus in plaats van zo ver vooruit te plannen ga ik hier de laatste weken nog even goed genieten! Conductreurig Even dacht ik met open armen te worden ontvangen, maar haar gezicht vertelde een ander verhaal. Ik had hier een grove fout begaan. U mag er niet meer in, zei de conductrice met wijdgespreide armen, die zo wist ik nu de ingang van de trein aan het versperren was. Ik was net door de laatste opening gesprongen en had daarmee die ene minuut voor de overstap van spoor 18 naar 4 ten volle benut. Als aanstormend talent dook ik precies op tijd de trein in. Verbouwereerd leunde ik daarom tegen de strenge dame en bleef als verstijfd staan. Gelukkig maar, want ik stond aan de goede kant van de deur. De andere acht mensen die achter mij op het perron voor een open tussencoupé stonden snapten niet waarom mijn grote rugtas hen de weg versperde. Zij kwamen er niet meer in en de deuren sloten voor hun neus. Uit voorzorg slikte ik mijn bijdehante opmerkingen in De sluitingsceremonie was al ingezet, legde de collega-conducteur uit, en de regels schrijven nu eenmaal voor dat er dan niemand meer de trein in mag, ook al staat de trein nog minuten stil. Je hebt een beroep, een niet al te moeilijk lijkt mij. Deurtje open, kaartje knippen, deurtje dicht. Af en toe een korte mededeling door de speaker, that s mainly it. Ga die reizigers, ook al is het stuk voor stuk, nou eens voor je winnen had ik willen zeggen. Je spreekt iedereen. Maak eens grapje door de intercom, knip een smiley in het kaartje en geloof eens een reiziger, hoe slecht de smoes ook is. Bij de gemiddelde conducteur gaat er bij het sluiten van de deuren een knopje om waarbij flexibiliteit wordt uitgeschakeld. Ik had volgens de twee ordebewakers wel dood kunnen gaan, mijn benen afgehakt door de malende wielen en erger nog, zij waren hun baan kwijt geraakt. Nee, dit was echt het allerdomste wat ik ooit had kunnen doen. En ik kon er nog een boete voor krijgen ook. Oei, dat kon ik me niet veroorloven, de 13,50 voor het enkeltje Amsterdam-Enschede was al het laatste bewijs van liquiditeit van mijn banksaldo en dat had niks met de bank te maken. Uit voorzorg slikte ik mijn bijdehante opmerkingen in, deed bescheiden en excuseerde me zo geloofwaardig mogelijk richting de NS ers. Mijn trots is momenteel net zo laag als mijn bankrekening. havana 7

8 -advertenties- Ben jij op zoek naar een parttime baan voor naast de studie? Of ben je bijna klaar met studeren en op zoek naar een interessante startersfunctie? Schrijf je dan in bij StudiJob Uitzendbureau! Bekijk meteen de website voor het actuele vacatureaanbod. Wanted: future masters of criminal investigation Zware criminelen passen de modernste methoden en middelen toe om uit handen van de politie te blijven. De enige manier om ze te pakken is door nóg slimmer te zijn. Daarom is de politie voor de opleiding tot Master of Criminal Investigation nu op zoek naar leergierige en vasthoudende hbo'ers. Jij wilt tot de bodem gaan om de waarheid boven te krijgen. Je combineert de tweejarige opleiding direct met een baan bij de recherche van een regionaal politiekorps. Na succesvolle afronding ga je in de functie van recherchekundige bijdragen aan het onderzoeken en oplossen van complexe en zware misdrijven. Recherchekundige worden? Steek je licht op tijdens de voorlichtingsbijeenkomst op 13 november of 18 december in Utrecht. Kijk voor meer informatie op << WAAKZAAM EN DIENSTBAAR >> 8 havana

9 TOCH TOEGELATEN tekst jobien groen beeld marc deurloo De illegale Imade mag voorlopig aan haar studie beginnen. Dit tot haar eigen verbazing: haar eerdere verzoeken werden afgewezen. Samen met haar advocaat ging ze in beroep. Tot haar eigen verbazing kan de 19-jarige illegale studente Imade na de herfstvakantie aan haar studie Voeding en Diëtetiek beginnen. De Hogeschool van Amsterdam weigerde haar eerder de toegang op grond van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijke onderzoek (WHW). Die stelt dat wie zich inschrijft hier legaal moet verblijven. Haar advocaat is hiertegen in beroep gegaan. Hij beroept zich op het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens. Daarin wordt gesteld dat iedereen recht heeft op onderwijs, ongeacht leeftijd of verblijfstatus. Ondanks dat de rechter nog geen definitieve uitspraak wilde doen, mag Imade, zolang beide partijen nog met verder onderzoek bezig zijn, vast aan haar opleiding beginnen. koppelingswet De Nigeriaanse studente kwam met haar familie naar Nederland toen ze zes was. Haar vader heeft toen een verblijfsvergunning gekregen. De rest van de familie (moeder, twee dochters en een zoon) heeft een vergunning aangevraagd in 1998, maar dit werd afgewezen in Inmiddels is de familie opnieuw bezig met het aanvragen van een vergunning. Het volgen van lager en middelbaar onderwijs is echter nooit een probleem geweest. Iedere minderjarige in Nederland heeft recht op onderwijs, ongeacht verblijfstatus, dus ook Imade. Ze heeft de havo met goede cijfers doorlopen. Al voor haar eindexamen wist ze dat ze Voeding en Diëtetiek wilde gaan studeren en schreef ze zich in. Ze werd afgewezen. Ik dacht nog, misschien als ik ze mijn diploma laat zien en als ik ze laat zien dat ik al heel lang in Nederland ben, dan komt het wel goed. Maar ze zeiden dat ik me zonder verblijfsstatus echt niet kon inschrijven. Dit was koren op de molen voor advocatenbureau Fischer. Zowel advocaat Pim Fischer als collega Jelle Klaas heeft veel ervaring met het bestrijden van uitsluiting van vreemdelingen op basisrechten Ons kantoor knokt voor voorzieningen voor illegalen, aldus Fischer, zoals bijstand, kinderbijslag, daklozenopvang en zorg. Het is in strijd met een hoop verdragen als dit soort basisvoorzieningen niet worden geleverd. Een van de wetten waar zij daardoor voortdurend mee te maken hebben, is de Koppelingswet. De wet is bedoeld om vreemdelingen de toegang tot bepaalde voorzieningen te ontzeggen. Maar daar is Fischer het niet mee eens. Iedereen zou altijd toegang moeten hebben tot de basisvoorzieningen. Fischer en Klaas zijn ervan overtuigd dat ze de zaak van Imade zullen winnen. Nu beroepen ze zich op het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens. Het Hof is heel duidelijk over dit onderwerp, zegt Klaas zelfverzekerd. Iedereen heeft recht op onderwijs en je mag alleen mensen weigeren op basis van capaciteit. Je mag niet discrimineren op kleur, geslacht, leeftijd of verblijfstatus. Volgens Kees Koppenol, hoofd Juridische Zaken van de Hogeschool van Amsterdam, is het Europese Hof hier helemaal niet zo duidelijk over. De uitspraken van het Europese Hof die haar advocaat citeert en die zouden suggereren dat iedereen recht heeft op onderwijs zijn uit zijn verband gerukt en slaan niet op deze zaak, aldus Koppenol. Intussen heeft de HvA zich gewoon aan de Nederlandse wet te houden. Daarin staat dat je een student niet mag inschrijven als die niet over een geldige verblijfstitel beschikt. Het betreffende artikel is een wet in formele zin, de HvA moet zich er aan houden. Het is niet een keus van de HvA, wij passen gewoon een regel toe, aldus Koppenol. onvermoeibaar Op 28 augustus 2008 vond de eerste zitting plaats. De uitkomst was verrassend. De rechter zei dat er geen principiële uitspraak gedaan kon worden zolang het collegegeld niet betaald was. De HvA had eerder gezegd dat Imade geen collegegeld mócht betalen, zolang ze nog niet ingeschreven stond. Klaas heeft toen zowel een stichting en een medewerker van de Verenigde Naties ( die de mensenrechten een warm hart toedragen ) bereid gevonden om garant te staan voor de betaling van het collegegeld. Als ze het recht krijgt om naar de HvA te gaan, maar ze kan het niet betalen, dan heeft ze er nog niks aan. Nu zijn er in ieder geval mensen die garant staan voor het collegegeld. Als Imade eenmaal toegelaten wordt, dan gaan we natuurlijk ook knokken voor studiefinanciering, legt Klaas uit. Momenteel moet ze het collegegeld à 6500 euro betalen dat geldt voor buitenlandse studenten. Met de garantstelling op zak is er 20 oktober een nieuwe afspraak gemaakt met de rechtbank. Maar weer wilde de rechter geen principiële uitspraak doen. Hij stelde dat er eerst beter gekeken moest worden naar de verblijfstatus van Imade: In hoeverre komt ze deze keer werkelijk in aanmerking voor een verblijfsvergunning? Haar vergunning is eerder geweigerd. Ze heeft nu voor de tweede keer een aanvraag gedaan. We moeten kijken of ze nu wel kans maakt om een verblijfstitel te krijgen, legt Koppenol uit. Als er meer duidelijkheid is over haar status zou de HvA alsnog kunnen besluiten dat Imade niet wordt toegelaten tot haar opleiding. Imade en haar advocaat zullen dan opnieuw naar de rechter stappen om dit aan te vechten. En als de Nederlandse rechtbank ons geen gelijk geeft, stappen we naar het Europese gerechtshof, stelt Klaas onvermoeibaar. havana 9

10 -advertenties-

11 OBAMA MCCAIN OF wat stem jij? tekst linde arts en anne rose haverkamp De McCain-stemmer is eenzaam in Amsterdam. Havana en Folia gingen van Roeterseiland naar de Leeuwenburg en van de Business School naar het domein Techniek. Tientallen studenten, vele uren later en nog steeds maar één McCain-stemmer. De UvA en HvA zijn eruit: Obama for president! Dorith Dankaart (21) Vierdejaars Algemene Cultuurwetenschappen, UvA McCain is best wel een goeie gast, maar ik zou nooit op een Republikein stemmen. Ik stem democratisch, meer links, voor meer vrijheid. Amerika is soms erg conservatief. Obama als eerste zwarte president zou wel iets zeggen over de ontwikkeling van het land. Dit was twintig jaar geleden ondenkbaar. Ik ben wel benieuwd wie er gaat winnen, want veel mensen die nu zeggen dat ze Obama gaan stemmen, zullen in het stemhokje toch voor McCain gaan. Die hebben toch liever een blanke president. Lennart Hoffmann (26) Vijfdejaars Media en Informatie Management, HvA Obama heeft een goede visie en hij heeft flair, net als John F. Kennedy. Ik vind McCain een oude, schutterende opa, een stuntelig mannetje. Verandering in de VS lijkt me goed en Obama spreekt over hoop en we can change. Maar of er veel zal veranderen als Obama aan de macht komt, weet ik niet. Het zijn toch de mensen om de president heen die bepalen wat er gebeurt. Ik heb gezien dat Obama voor stond in de peilingen, maar ik denk dat het McCain gaat worden. Veel mensen zullen als puntje bij paaltje komt toch niet op een donkere man stemmen. Sydney Rouwenhorst (26) Masterstudent Fiscaal Recht, UvA Ik vind Obama het heel goed doen. Hij zou de eerste zwarte president worden en dat vind ik wel lachen voor een land waar nog veel rassenhaat bestaat. Obama komt in de debatten beter naar voren dan McCain. Ik vind vooral Palin, de running mate van McCain, erg Amerikaans en onbetrouwbaar overkomen. Zij heeft niet veel bestuurservaring en lult over dingen heen. Ik denk dat de Amerikanen erg impulsief stemmen en niet echt een politieke voorkeur hebben. Kees Hoogendoorn (22) Masterstudent Intensieve Accountancy, UvA Zelf stem ik op de VVD, daarom zou ik op McCain stemmen en niet op Obama. Ik heb hun standpunten niet naast elkaar gezet, maar mijn gevoel zegt dat. Ik stem rechts omdat ik vind dat mensen zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen en niet moeten afwachten wat de overheid voor hen doet. Je moet uitgaan van je eigen kracht, niet van je zwaktes. Ik zou op McCain stemmen omdat hij een Republikein is, niet omdat ik hem zelf zo geweldig vind. Ties Morskate (23) Vierdejaars Commerciële Economie, HvA Ik zou op geen van beiden stemmen. Amerika is geen democratie: er zijn maar twee partijen en die willen allebei hetzelfde. En links bestaat überhaupt niet in Amerika. Je kunt veel dingen roepen in Amerika, maar zolang er geen wetsvoorstel komt, gebeurt er niks. Het is heel naïef om te denken dat er iets verandert in dat land, het moet eerst heel hard op z n smoel gaan. Ze moeten maar beginnen met een ander kiesstelsel. US Elections for dummies Iris du Pon (22, vierdejaars Politicologie, UvA) legt uit hoe het zit met de Amerikaanse verkiezingen. In de VS zijn er 538 kiesmannen verdeeld over de vijftig staten. Het volk stemt Republikeins (McCain) of Democratisch (Obama). Per staat bepaalt de meerderheid van deze stemmen welke partij de kiesmannen zullen vertegenwoordigen. Een staat kiest dus unaniem voor een van de twee presidentskandidaten. Om de nieuwe president te worden, moet een kandidaat een meerderheid van minimaal 270 kiesmannen halen. Het hoeft niet zo te zijn dat wanneer Obama de meeste burgerstemmen krijgt, hij ook daadwerkelijk wint. Het kan zijn dat een minderheid van belangrijkere staten voor McCain kiest, waardoor hij er met de winst vandoor gaat. Wie er gaat winnen, is nog maar de vraag. Veel Amerikanen zeggen op Obama te gaan stemmen, maar er is een theorie die zegt dat wanneer de kiezers eenmaal in het hokje staan, ze toch vaak anders stemmen. Ze Een stem op Obama is een stem tegen Bush hoeven dan niet meer het politiek correcte antwoord te geven, dus kiezen ze toch maar niet voor zwart. McCain zegt naast het Amerikaanse volk te staan omdat hij meegevochten heeft in Vietnam. Doordat hij daar gemarteld is, loopt hij stroef en kan niet hoog zwaaien. Amerikanen zijn heel patriottistisch, zelfs nu nog tijdens de kredietcrisis. Ook het feit dat hij tegen abortus is, geeft McCain veel stemmen. Daarbij zien zijn aanhangers hem door zijn leeftijd als ervaren en hij is natuurlijk blank. Een stem op Obama is een stem tegen Bush. Veel mensen willen verandering en omdat Obama niet zo veel ervaring heeft in Washington, verwachten ze dat hij de zaken anders aan zal pakken. Zijn speeches zijn sterk en retorisch is hij goed. De kredietcrisis is een booming issue geworden, het raakt mensen persoonlijk. De meeste Amerikanen vinden Obama s idee over de crisis beter. Volgens hem moet de overheid de problemen aanpakken. havana 11

12 -advertenties- Wil je graag 3 dagen in de week in de praktijk werken voor een echte opdrachtgever? Heb je interesse om een game in de bibliotheek van Almere te ontwikkelen? Of om een navigatiehulp voor beginnend dementerenden te bouwen? Wil je bezig gaan met multimedia informatie in een intelligente woning? Je verdiepen in de rol van ICT in ons dagelijks leven? En in projecten samenwerken met andere disciplines? De mogelijkheid te hebben om na je HBO door te stromen naar een verkort schakeltraject voor de UvA master Human Centered Multimedia? Schrijf je dan nu in en start in februari 2009 met de minor DIGITAL LIFE Verzorgd door de opleiding Information Engineering in Almere. Informatie over deze minor is te vinden op of mail m.suijkerbuijk@hva.nl 1 maart havana

13 tekst nadine böke beeld bob bronshoff AMERIKAANSE POLITICI ZIJN ENTERTAINERS Ook in televisieseries als The West Wing en Ally McBeal spelen onderwerpen uit de Amerikaanse politiek een rol. In de VS zijn politiek en beeldcultuur nu eenmaal sterk verweven. UvA-hoofddocent Jaap Kooijman doet er onderzoek naar. Als Amerikanist word ik door allerlei media gevraagd om uit te leggen hoe het kiesstelsel in elkaar zit. Maar ik ben meer geïnteresseerd in hoe wij in Nederland met de Amerikaanse cultuur omgaan. Jaap Kooijman (1967) is universitair hoofddocent bij Media en Cultuur aan de UvA. Hij doet onderzoek naar de Amerikaanse cultuur en het proces van veramerikanisering. Vanuit een apart perspectief: dat van de popcultuur. Afgelopen zomer verscheen zijn boek Fabricating the Absolute Fake: America in Contemporary Pop Culture. Een van de rode draden in dit boek is de verwevenheid van popcultuur en politiek. Kooijman: De populaire cultuur wordt vaak gezien als licht en als minder belangrijk dan het serieuze, dan de politiek. Maar ik wil laten zien dat veel ideeën en problemen die spelen rondom bijvoorbeeld 9/11, multiculturalisme en nationalisme ook tot uiting komen in de popcultuur. Zo was er na 9/11 in Amerika veel discussie over wat het eigenlijk betekent om Amerikaans te zijn. Niet alleen in politieke debatten, maar ook in televisieseries als The West Wing en Ally McBeal. U schrijft dat 9/11 de uitgelezen kans voor was om het idealistische denkbeeld van Amerika te doorbreken, maar dat dit niet gebeurde. Zelfs niet door Michael Moore met zijn documentaire Fahrenheit 9/11? Moore bekritiseert de natiestaat Amerika, niet het Amerikaanse ideaal van individuele vrijheid. Hij zegt: Amerika leeft zijn eigen waarden niet na. Maar hij bekritiseert die waarden niet. Dat is iets wat vaak wordt gedaan. Als er problemen zijn in de VS, wordt de overheid ervan beschuldigd de Amerikaanse tradities en waarden te verkwanselen. Na 9/11 vroegen de Amerikanen zich massaal af: why do they hate us? Dit was een uitgelezen kans geweest om te kijken naar de rol van de VS in de wereld, naar de economie, naar de militaire macht. Maar in plaats van een breuk met de idealistische denkbeelden, vond er een herbevestiging hiervan plaats. In Nederland hebben we meer aandacht dan ooit voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Is dat een gevolg van veramerikanisering? Deze verkiezingen, en vooral de voorverkiezingen, vormen een historisch moment. Voor het eerst was er de kans dat een vrouw of een zwarte man de presidentskandidaat werd. Maar de aandacht komt voor een deel ook voort uit het spektakel rondom de verkiezingen. De Amerikaanse politiek neemt steeds meer elementen over van de popcultuur. Amerikaanse politici zijn entertainers, het zijn echte mediapersonen. Dat levert gewoon goede televisie op. Zal de politiek in Europa ook meer de spektakelkant op gaan? De achterliggende gedachte bij deze vraag is meestal dat spektakel inhoudsloos is. Maar de Verenigde Staten kennen een lange geschiedenis waarbij inhoud, politiek en vermaak prima samengaan, bijvoorbeeld in televisiedebatten. Spektakel en een sterke beeldcultuur kunnen leiden tot oppervlakkigheid, maar dat hoeft niet. Ze kunnen juist ook leiden tot meer democratie, doordat je meer mensen toegang geeft tot de boodschap die je over wilt brengen. Niet via Jip- en Janneketaal of door politiek persoonlijk te maken; maar door via het spektakel politiek tot een persoonlijke ervaring te maken. Zo krijgen mensen binding met de politiek. U schrijft dat we vroeger in Nederland bang waren voor veramerikanisering, maar nu de invloed van de islam als dreiging wordt ervaren, de Amerikaanse popcultuur als buffer dient. Wat bedoelt u hier mee? Om een voorbeeld te geven: een aantal jaar geleden werden er nog Kamervragen gesteld omdat de inzendingen van het Eurovisie Songfestival voortaan in het Engels mochten. Bij de laatste editie van dat festival viel Rita Verdonk over de Nederlandse inzending van zangeres Hind. Verdonk vond dat dit liedje Nederland niet goed representeerde. Maar waar viel ze over? Niet het feit dat het liedje een typisch Amerikaans popliedje was, en Hind in het Engels zong; maar dat er Arabische muziekinvloeden in zaten. We zijn niet langer bang voor de amerikanisering van onze cultuur; we zijn nu bang voor de islam en voor China. En doordat de Amerikaanse popcultuur zo alom aanwezig is, werkt dit als buffer tussen deze culturen en onze. Zal de Amerikaanse invloed in Europa minder worden door de anti-amerikaanse sentimenten sinds 9/11? Dat groeiende anti-amerikanisme speelt zich vooral af op straat en in talkshows. Niet in de politiek. Dus daar zal het zo n vaart niet lopen. En de grap is: anti-amerikanisme en liefde voor de Amerikaanse popcultuur kunnen heel goed samen gaan. Mensen zijn vaak kritisch over de natiestaat Amerika, maar kijken ondertussen wel graag naar Hollywood-films. Je zag het bijvoorbeeld ook ten tijde van de Vietnam-oorlog. De Nederlandse anti-vietnambeweging liet zich inspireren door de Amerikaanse tegencultuur: ze droegen spijkerbroeken en luisterden naar Bob Dylan. Ze gebruikten dus elementen uit de Amerikaanse cultuur om zich af te zetten tegen de Amerikaanse buitenlandse politiek. Jaap Kooijman geeft op 4 november twee lezingen. In Spui 25 gaat hij dieper in op spektakel in de politiek. In de Melkweg zal hij een column uitspreken over de politiek van hoop en angst. havana 13

14 FRISJE? feesten van Maandagavond, half 9. Rembrandtplein. Voor de Escape staat een rij van honderden dringende jongeren. Vanavond is er weer een FRIS-feest, georganiseerd door Benno Nihom (21, vijfdejaars SM&O) Fris? Inderdaad: feesten voor jongeren onder de zestien, zonder alcohol. Kijk nou uit!, roept een meisje tegen haar vriendinnetje. Opvallend om zich heen kijkend trekt ze het truitje van haar vriendin omhoog. Je ziet je beha, hoor. De sfeer zit er al lekker in voor de ingang, waar flink wat beveiliging staat. Ook Benno zelf houdt een oogje in het zeil. Student Benno sleepte twee weken geleden de Rabobank Ondernemersprijs in de wacht voor deze innovatieve feesten. Anderhalf jaar geleden kwam hij op het idee toen hij een jeugdvoetbalteam trainde. Alle kinderen waren jaloers dat ze niet, zoals wij, uit konden gaan in het weekend. Ze hadden niks te doen. Benno organiseerde daarom een alcoholvrij feest in Vak Zuid voor kinderen van twaalf tot vijftien jaar. Dat was meteen uitverkocht. Het balletje ging rollen, in flink tempo. FRIS begint nu landelijk een begrip te worden. In acht steden zijn de feestjes te vinden en nummer negen en tien staan op de planning. Jongeren mogen ineens op plekken komen, waar ze eerder alleen van droomden. Vanavond is de Escape uitverkocht, 1600 pubers gaan van acht tot twee uit hun dak met RedBull, cola of appelsap. Als je niet zonder drank kunt, ben je aan het verkeerde adres. Natuurlijk proberen sommige kinderen in te drinken, maar die houden we aan de deur tegen. De meeste nemen het risico niet, anders kunnen ze de volgende dag niet meepraten over het feest, zegt Benno. Dat zijn ook onderwerpen waar de vaders en moeders zich zorgen over maken. Als ze hun kind bij de deur afgeleverd hebben, zijn er een aantal FRIS-medewerkers die alles kunnen vertellen over het concept. Sophia, één van Benno s werknemers, legt uit dat het pure noodzaak is de ouders goed in te lichten. Het is gewoon zo dat zij bepalen en betalen. Als zij geen goed gevoel hebben bij de feesten, zien we hun kinderen hier niet terug. Maar als ze er positief over zijn, levert dat heel wat op. Ik ken een meisje uit Den Haag dat bij haar zus komt slapen als er een FRIS-feest in Amsterdam is. Ze horen het allemaal via via. knock-out Het resultaat van deze mond-tot-mondreclame is een enorme opkomst bij de feestjes. Controle is dus ook noodzakelijk. Aan de deur wordt door heuse Escape-beveiligingsmannen gefouilleerd. Een flesje water wordt in beslag genomen. Daar kan net zo goed wodka in zitten. Het eerste slachtoffer is dan ook al gevallen, een ambulance blokkeert het tramverkeer voor de club. Een jongen wordt met schuim op zijn mond, knock-out, weggevoerd. Hij is niet eens binnen geweest. Hij had veel te veel ingedronken. Tja, eigen schuld. De beveiliging doet er niet zo moeilijk over. Er staan nog genoeg wachtenden in de rij. 14 havana

15 tekst linde arts beeld paco weekenstro0 sm&o-student doorslaand succes De kinderen moeten op deze leeftijd leren zonder drank lol te maken. Als je op deze leeftijd leert dat het leuk kan zijn zonder alcohol, doe je het later ook minder. Volgens Benno laat FRIS jongeren op verantwoorde wijze kennismaken met ouder worden. Dat klinkt wel erg braaf. Vroeger nam je toch ook stiekem flesjes Flügel mee naar schoolfeesten om die bij de wc naar binnen te gieten. Maar nee, ook op de toiletten is geen kwaad te ontdekken. Meisjes die hun make-up nóg een keer bijwerken. De toiletjuffrouw houdt het allemaal goed in de gaten. Het is heel rustig hier, de meisjes houden het allemaal netjes. vaste gasten Twee jongens zitten in de Escape Cage op een bankje rond te staren. We zijn echt al op superveel FRIS- feesten geweest. Dit is wel de zesde keer of zo, we zijn bijna vaste gasten, vertellen ze. Dit zijn de grootste feesten voor jongeren in grote clubs. Het is juist echt chill dat je niet mag drinken. Alle mensen doen normaal en niet agressief. Dat valt niet te ontkennen. Dit is één van de weinige feestjes waar je nog tegen mensen aan kunt lopen zonder ruzie te krijgen. Genoeg gepraat, voor de jongens is het tijd om de dansvloer op te gaan. Ze hebben al een hoop leuke chickies gezien om een dansje mee te maken. Onderweg naar boven staat een FRIS-stand. Shirts, mutsen, ondergoed, alle kleding is in FRIS-stijl te verkrijgen. De verkoop gaat als een trein, de feesten lopen storm en de website heeft twaalfduizend bezoekers. Toch wordt Benno er niet rijk van, het geld dat hij er, samen met zijn tien collega s mee verdient wordt meteen geïnvesteerd in nieuwe plannen. We willen een FRIS-lifestyle creëren. Inmiddels is er al een FRISwintersportvakantie geweest en er is een online community. We willen de activiteiten steeds verder uitbreiden. connecties De feestjes winnen het nog altijd van de rest, in opkomst en populariteit. Langzaam maar zeker komt de volgestroomde zaal op gang. De heupen gaan op en neer en de blokken staan vol. Ik ga echt niet dansen hoor. Iedereen staat nog stil!, roept een meisje naar haar vriendinnen. Maar als het groepje hun eerste stappen richting de dansvloer zet, is ze om. Boven staan twee meisjes nog wat afwachtend te kijken naar de massa kinderen. Ik ben hier voor het eerst. Ik heb connecties, via via sta ik op de gastenlijst van de Escape. Ik ben hier niet voor de jongens. Ik mag niet eens kijken want ik ben bezet. Voor een heleboel kinderen verloopt het feest minder eenzaam. Een groepje jongens bekvecht over wie het eerst gaat wassen, ofwel van achter tegen de meisjes aan dansen. Niemand doet het nog!, schreeuwt een van hen. Kom, dan zijn wij toch de eerste, boeiend! En zo vertrekken ze naar beneden om te wassen. Even duurt het, maar naarmate het publiek wilder wordt van de Redbull en de lucht van puberzweet zich verspreidt, ontstaan de eerste stelletjes. Ach, als je niet doorvertelt dat je vader je al om half één ophaalt en je je cola met een rietje drinkt, lijkt het allemaal nog best wel wat. havana 15

16 -advertenties- zoekt BEDIENING Herengracht 82. Overdag werken! Leuk uurloon + fooi. Mail naar: espressamente@planet.nl Studenten 50% korting Scriptie schrijven in goed Nederlands Is Nederlands niet je moedertaal en heb je daarom moeite met scripties e.d. schrijven? Gepensioneerde academici/ HBO-ers ondersteunen je hiermee graag. GRATIS! Neem een abonnement Surf naar volkskrant.nl/studenten (dit aanbod geldt alleen voor uitwonende studenten t/m 27 jaar) volkskrant.nl/studenten Bezoek onze compleet vernieuwde website voor onze banen! Zit jouw baan er niet bij, laat dan in ieder geval je cv achter. telefoonnummer , Singel 417 te Amsterdam. De Nederlandse Carrièredagen 08 Dé carrièrebeurs in het najaar voor studenten en starters 14 &15 november 2008 Amsterdam RAI Kennis maken met een groot aantal topwerkgevers De speciale Traineestraat bezoeken Een uitgebreid programma van carrièregerichte én vakinhoudelijke workshops bijwonen. Genieten van optredens van o.a. Thomas Berge en Lo se ı Lane Online kennismaken met topwerkgevers? Ga tussen 20 oktober en 20 november naar en ontmoet jouw favoriete werkgever op een virtuele beursvloer! Op 7 november kan je live chatten met recruiters! Bij Lidl wordt ambitie beloond Ben jij een aankomend leidinggevend talent en wil je graag carrière maken? Meld je dan nu aan voor een uniek traineeship waarbij je in korte tijd wordt klaargestoomd voor een uitdagende en verantwoordelijke functie als rayonmanager! Lidl zoekt Managementtrainees die niets liever willen dan groeien! Wil je snel carrière maken? Kom voor een vruchtbare start van je carrière naar onze stand op het Sp!ts Nobiles Careerevent op vrijdag 31 oktober of zaterdag 1 november in de Jaarbeurs Utrecht óf stuur je cv met motivatie naar werken@lidl.nl. De Nederlandse Carrièredagen is een activiteit van onderdeel van de 16 havana

17 podium de opinierubriek van havana bijdragen naar tekst arie wilschut beeld pascal tieman GESCHIEDENIS-TV LEIDT NIET TOT WIJ-GEVOEL trots op nederland(ers) De overheid stelt het verplicht dat de jeugd kennis neemt van de grote daden van het voorgeslacht en ook de tv staat er bol van. Is daar iets mis mee? Misschien niet. Maar kennis van het verleden leidt niet zonder meer tot een wij-gevoel, meent Arie Wilschut. Op de grote markt van Roermond is in het plaveisel een soort tijdbalk van de stadgeschiedenis aangebracht. Je leest er wie in welke jaren in deze stad de scepter heeft gezwaaid. Het is een verbazingwekkende opsomming: Roermond was Spaans, Oostenrijks, Frans, Belgisch, en zo nu en dan ook héél kort Nederlands. Pas vanaf 1839 hoort Roermond definitief bij dit land. Toch ziet de stad er onmiskenbaar Nederlands uit. Alle opschriften zijn in het Nederlands. In de winkelstraten zie je dezelfde winkelketens als overal elders in het land. Op het station stoppen treinen van de Nederlandse Spoorwegen en het grote theaterhotel op het Kloosterwandplein wordt geëxploiteerd door de firma Van der Valk. Al dat Nederlandse moet stammen uit de periode ná In het geval van Roermond geldt dat zelfs voor het Limburgse karakter, want de stad hoorde traditioneel niet bij Limburg, maar bij Gelderland. Het verleden van Nederland is niet zo n rechtlijnig verhaal als je zou denken. Dat is iets waar je bij stil moet staan als je vindt dat we meer van onze geschiedenis zouden moeten weten. Over welk verhaal hebben we het dan? Wat moeten de inwoners van Roermond bijvoorbeeld denken als zij in de televisieserie Verleden van Nederland presentator Charles Groenhuijsen zien rondstappen in zompige polderlandschappen, mijmerend over de indrukken van de Romeinse bezetters over de inwoners van dit land. De Romeinen vonden ons maar wilde barbaren, aldus de presentator. Voor het gemak gaat hij ervan uit dat degenen die tweeduizend jaar geleden in dit gebied woonden met ons kunnen worden vergeleken. Destijds bestonden onze grenzen uiteraard niet. Het heeft dus ook geen zin om onderscheid te maken tussen Romeins gebied dat tegenwoordig tot Nederland behoort en gebied dat tegenwoordig Belgisch of Duits is. Toch wordt er zonder problemen gesproken over Nederland in de Romeinse tijd of Nederland tijdens de Middeleeuwen. canonkaravaan Het verleden van Nederland beleeft dezer dagen een opmerkelijk hoogtij. Niet alleen televisieseries als Verleden van Nederland en Nederland in twaalf moorden getuigen daarvan. De boekhandels liggen vol handzame overzichten en luxe uitgaven met prachtige illustraties. Ook de overheid doet mee. Er is een officiële canon van Nederland opgesteld met vijftig items uit de geschiedenis die iedere Nederlander zou moeten kennen. Een canonkaravaan trekt door de twaalf provincies om al dit moois onder de aandacht te brengen. De canon is echter ook serieus bedoeld. De minister stelt zelfs voor om hem verplicht in te voeren in het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Kennelijk vindt de politiek het nodig dat iedereen in Nederland weet wie Spinoza, Eise Eisinga, Aletta Jacobs en Annie M.G. Schmidt waren. Dat zal dus wel belangrijk zijn, of niet? Waarom vertellen landen het verhaal van hun verleden? Het doel ervan is een wij-gevoel te kweken: wij horen bij elkaar, wij zijn met z n allen Nederlanders. Dat wordt gedaan in tijden waarin zo n wij-gevoel onvoldoende vanzelf spreekt. Voor het eerst gebeurde het in de tweede helft van de negentiende eeuw. In de meeste westerse landen werd toen gewerkt aan de opbouw van nationale staten. Het idee kwam op alle inwoners van een land kiesrecht te geven. Voordat het zover kon komen, moesten ze eerst het juiste nationale gevoel hebben, trots op hun land zijn en zich als verantwoordelijke burgers gedragen. Daarom werden er nationale geschiedenissen gemaakt. In Nederland bijvoorbeeld werd in 1860 de eerste hoogleraar Nederlandse geschiedenis benoemd. Zijn taak was het verhaal van Nederland in elkaar te zetten. Toen het klaar was, werd het in vereenvoudigde vorm verplicht voorgeschreven als leerstof, opdat de jeugd de grote daden leert kennen van het voorgeslacht, door welks volharding onder leiding van Oranje, ons onafhankelijk bestaan werd gegrondvest, aldus de toelichting op de wet uit 1878 waarin dit werd geregeld. Kennelijk is er nu wéér een tijd waarin het wij-gevoel onder Nederlanders niet voldoende vanzelf spreekt. De omvangrijke immigratie maakte het land tot een mengelmoes van culturen. De integratie in de Europese Unie deed grenzen vervagen. Dat Nederlanders zich daar ongemakkelijk bij voelden, bleek wel uit het afstemmen van de Europese grondwet: waar blijven wij als we opgaan in het grote geheel? En dus wordt er weer naar de geschiedenis gegrepen. Opnieuw stelt de overheid het verplicht dat de jeugd kennis neemt van de grote daden van het voorgeslacht, weliswaar in modernere vorm, maar het idee is hetzelfde. Is daar iets mis mee? Misschien niet. Het is niet zo slecht als in een land saamhorigheid en verantwoordelijkheidsbesef bestaan. Maar kennis van het verleden leidt niet vanzelf tot zo n resultaat. Je hebt er een zeer bepaald verhaal van Nederland voor nodig dat opzettelijk zo in elkaar is gezet. Kijk maar naar het voorbeeld van Roermond een voorbeeld dat je niet zo snel in nationale geschiedenissen zult aantreffen. Als je je daarvan bewust bent, is het niet slecht om van ons verhaal kennis te nemen. Tenslotte lees je ook veel andere fictie, niet omdat je er wetenschappelijke waarheden in vindt, maar gewoon voor je algemene ontwikkeling, en omdat het leuk is om te lezen. Arie Wilschut is hoofddocent Geschiedenis bij het domein Onderwijs en Opvoeding havana 17

18 18 havana

19 HELPEN KIEZEN beeld 10 jaar studentmentoren tekst floor milikowski anthony donner Het Studentmentorenprogramma viert het tienjarig jubileum. Succesvolle HvA-studenten begeleiden ieder jaar Amsterdamse havo-scholieren bij hun studiekeuze. Goed, mentoren, we gaan weer beginnen. Vanaf het podium spreekt Jerke van der Woerdt, projectleider van het Studentmentorenprogramma (SMP), de nog wat schuchtere studenten in de zaal toe. Die houding zal snel veranderen, weet Van der Woerdt uit ervaring. Als de mentoren elkaar eenmaal kennen wordt het een gezellige boel. Om het proces te versnellen stelt hij nu al voor om de volgende bijeenkomst in het kooklokaal te houden. Ik heb namelijk net gehoord dat Peter en Gordon goed kunnen koken. Het is vandaag de kick-off van het SMP. Tien jaar geleden werd het programma opgezet als een project met als voornaamste doel de participatie van allochtone studenten aan de HvA en het hoger onderwijs in het algemeen te verbeteren. Langzaam maar zeker ontwikkelde het SMP zich tot een programma dat gericht is op het verzorgen van goede studiekeuzebegeleiding aan havisten. De opzet is al tien jaar hetzelfde: studenten van de HvA worden als mentor gekoppeld aan havoleerlingen die aan het einde van het jaar een studiekeuze moeten maken. Vorig jaar deden zestig mentoren aan het project mee, die per persoon ongeveer vier scholieren begeleidden. Via de mentorbegeleiding moeten de leerlingen een beter beeld krijgen van het aanbod aan opleidingen, van hun eigen talenten en ambities en van het leven als student. trots Hoewel er in 1998 een flink aantal vergelijkbare projecten werd opgezet aan de HvA, heeft het SMP als enige stand gehouden. En dus viert het programma dit jaar het tienjarig jubileum. Jet Benjamins, hoofd Instroommanagement, benadrukt dat de HvA trots mag zijn op het SMP: Het gaat hier niet om werving of om zieltjes winnen voor de HvA, maar om keuzebegeleiding door goed opgeleide studentmentoren. De HvA neemt het keuzeproces van deze leerlingen op deze manier serieus, en leerlingen merken dat ze welkom zijn. Het programma is een belangrijke oriëntatieactiviteit van de HvA. Daarmee is het SMP ook belangrijk voor de relatie van de HvA met het voortgezet onderwijs in Amsterdam. Dat studentmentoren er zelf veel van leren, staat voor mij buiten kijf. Van het jubileum en de trots is op deze maandagmiddag aan de Wenckebachweg niet veel te merken. In een serieuze sfeer spelen de veertig nieuwe mentoren een spel. Aan de hand daarvan kunnen ze inzicht krijgen in hun karakter. Uit een grote hoeveelheid kaarten met een woord erop kiezen ze er vijf die het best passen en leggen ze vervolgens uit waarom. Idealen, wensen en verlangens en wetenschap en techniek zijn vandaag veel gekozen begrippen. Nu gaat het nog om kennis maken met elkaar, legt Van der Woerdt uit, maar straks gaan ze dit spel gebruiken om de havo-leerlingen over zichzelf te laten nadenken. Het dwingt je namelijk niet alleen te zeggen dat je iets leuk vindt, maar je ook af te vragen waarom je het eigenlijk leuk vindt. Die manier van naar jezelf kijken is heel belangrijk bij het maken van een goede studiekeuze. Het spel is slechts een van de onderdelen van de men- tortraining. Want, zo is het uitgangspunt, het moet wel ergens toe leiden. Iedere student op de juiste plek, is het motto bij het SMP. Of dat nu de lerarenopleiding aan de HvA is, of journalistiek aan de Hogeschool van Utrecht. Want bij een goede keuze heeft iedereen baat. uitvallers Dat weet ook Laila Baghdadi (rechts op de foto), vorig jaar studentmentor en drie jaar geleden zelf nog mentee. Hoewel ze zelf inmiddels in het laatste jaar zit van haar opleiding tot leraar Nederlands, ziet ze haar vriendinnen bij bosjes uitvallen. Dat is zo zonde. Dat zeg ik ook tegen ze. Zonde van de tijd en van het geld. Zorg gewoon dat je in ieder geval een diploma hebt, dan kun je daarna verder kijken wat je wilt doen. Maar veel mensen die ik ken weten gewoon niet wat ze willen en dus kiezen ze maar iets economisch. En als dat dan niet leuk blijkt te zijn, stoppen ze ermee. Daaraan merk je hoe belangrijk begeleiding bij de studiekeuze is. Als je een opleiding kiest die je bij je past zal ik je ook niet zo snel stoppen. Het begeleidingstraject begint in het eindexamenjaar van de scholieren en eindigt voor de eindexamenperiode met als doel dat de leerlingen dan een keuze hebben gemaakt. Kort na de kick-offbijeenkomst begint het mentorgezelschap aan een reeks schoolbezoeken, waar voorlichting wordt gegeven over studiekeuze, de HvA en het SMP. Leerlingen kunnen zich vrijwillig aanmelden, maar committeren zich daarmee wel aan een relatief intensieve samenwerking. Mentor en mentee komen minimaal een keer per maand samen en onderhouden verder contact via, mail, telefoon en chat. Een intensiteit waar veel leerlingen zich volgens Baghdadi op verkijken: Toen ik zelf nog scholier was, gaf ongeveer een kwart van mijn klas zich op, maar veel klasgenoten haakten af toen ze merkten dat je ook in je vrije tijd moet afspreken. Daar hadden ze geen zin in. Zelf hield ze wel vol en aan het einde van het jaar koos ze voor een opleiding tot leraar, iets waar ze tot voor kort altijd zeker van was geweest maar waar ze juist in het laatste jaar van de havo over begon te twijfelen. Ineens wist ik het niet meer. Maar in dat jaar heb ik me verdiept in de verschillende opleidingen. Ik ben ook nog een keer bij sociaal juridische dienstverlening gaan kijken, maar aan het einde van het jaar wist ik toch zeker dat ik leraar wilde worden. Mijn studentmentor heeft daarbij een belangrijke rol gespeeld. Dat Baghdadi net als vele anderen een paar jaar na haar ervaringen als mentee koos voor het mentorschap is voor Van der Woerdt een blijk van succes van het SMP. Het geeft aan, zo stelt hij, dat mentees het programma waarderen. En het mooie is dat Laila haar ervaringen kon gebruiken tijdens haar mentorschap. Ze wist waar ze het over had. In de opzet van het SMP staat het principe van het rolmodel centraal. Veel allochtone leerlingen weten de weg naar het hoger onderwijs slecht te vinden. Omdat ze van huis uit niet altijd kennis meekrijgen over het Nederlandse hogeronderwijssysteem en de meeste scholen ook niet erg toeschietelijk zijn op dit vlak, kan een rolmodel wonderen doen. Net als Baghdadi begeleidde ook Hayat Majdoubi (links op de foto) als studentmentor leerlingen van het Caland lyceum. De school waar ze zelf ook de havo deed. Ik weet nog dat ik zelf toen ik moest kiezen helemaal niets van het hoger onderwijs wist. Dus ik ken de twijfel van de scholieren heel goed. Dat was ook een motivatie voor mij om me aan te melden als mentor. Ik wilde graag iets voor die leerlingen doen. Zelf zegt ze bovendien veel van haar mentorjaar te hebben geleerd. Je gaat toch weer opnieuw naar de verschillende mogelijkheden kijken. Ik dacht altijd dat ik het basisonderwijs in wilde, maar inmiddels lijkt het middelbaar onderwijs me ook wel wat. Misschien ben ik daar toch beter op mijn plaats. Een jaar lang fungeerde pabo-studente Majdoubi als voorbeeld en vraagbaak voor vier scholieren, waarvan er twee geen flauw idee hadden wat ze wilden worden. Met hun heb ik lijstjes gemaakt met mogelijke opleidingen en data van open dagen, aan de HvA maar ook aan andere hogescholen. Want ze wisten ook niet naar welke stad ze wilden. Amsterdam of Utrecht? Met vriendinnen zijn ze naar die open dagen toegegaan. Ik vond namelijk dat ze ook dingen zelf moesten doen want als je student bent kun je er ook niet meer op rekenen dat pappa alles voor je doet. Beide twijfelaars zijn volgens Majdoubi, die aan het einde van de rit door haar collega s en een jury werd gekozen tot mentor van het jaar, gelukkig met de begeleiding. Vooral een van hen zegt alsmaar hoeveel ze aan me gehad heeft. Dat is natuurlijk leuk om te horen. En dat is uiteindelijk waar het om gaat, benadrukt Van der Woerdt nog maar eens. Natuurlijk vinden wij het leuk als iemand voor de HvA kiest, maar daar gaat het absoluut niet om. Als je gelukkiger wordt in Leiden of Utrecht, dan moet je daar vooral heen. Het belangrijkste is dat je een opleiding en een omgeving vindt die bij jou passen en waar je de studie met succes afrondt. In hoeverre het SMP hier in slaagt is niet exact duidelijk. Het is wel een gegeven dat studenten die hebben deelgenomen aan het SMP beduidend minder vaak van opleiding wisselen. Bovendien blijkt dat ruim 70 procent van alle mentees kiest voor een opleiding van de HvA. Van der Woerdt hoopt dat er de komende jaren geld wordt vrijgemaakt om de resultaten in kaart te brengen. Hoeveel mentees kiezen uiteindelijk voor de HvA? Levert de keuzebegeleiding een vermindering van de studie-uitval op? Ik ben ervan overtuigd dat de resultaten goed zijn, dat zie en merk ik gewoon. Alleen al aan de positieve reacties van de scholen en de leerlingen en aan de diversiteit van de mentoren. Daar kunnen we trots op zijn als HvA. Jet Benjamins: Stel een utopie hoor dat elke instromende student een tijdje op zou trekken met een student die zo n training zou hebben gehad als bij SMP, dan waren de intakegesprekken van Plasterk vrijwel overbodig. SMP in cijfers mentoren in 1998: 22 mentees in 1998: 48 scholen in 1998: 4 mentoren in 2008: 45 mentees in 2008: 160 scholen in 2008: 8 havana 19

20 -advertenties- Vacatures van de week: TTc houdt een actie voor 20 studenten en ruim 200 van haar opdrachtgevers. Dit zijn grote, kleine, profit en non-profitorganisaties. Interessant? Jazeker! Meedoen vergroot de kans dat één van onze opdrachtgevers je uitnodigt voor een kennismakingsgesprek, wat kan leiden tot een werk- of stageplek! TTc maakt een Top20! van studenten die per januari of februari een werkplek of stage zoeken. In deze bundel komt van 20 toppers een uitgebreid profiel te staan. Wil je in aanmerking komen voor deze Top20!? Neem dan z.s.m. contact op met Kristy Kappel, via onderstaand telefoonnummer. kijk op: of bel voor meer informatie en overige vacatures Problemen met studeren in verband met een functiebeperking? Taalondersteuning Nederlands en/of Engels voor HvA-studenten Ben je nou een HBO-er of een hbo'er? Is het nou gebeurt of gebeurd? Schrijf je zoals je spreekt? Hoe schrijf je een zakelijke brief in het Engels? En hoe zit het met die werkwoordstijden? Vanaf 3 november kun je bij het Taal- en Schakelonderwijscentrum taalworkshops volgen om je Nederlands en/of je Engels bij te spijkeren. Je kunt ook een afspraak maken voor een taalspreekuur. Taalworkshops: 10,00 Taalspreekuur: 15,00 Heb je dyslexie en belemmert dit je bij het studeren? Volg dan de workshop en de training Studeren met Dyslexie. De cursus wordt zowel op de UvA als de HvA aangeboden. Je kunt je aanmelden voor de workshop, de training of voor allebei. of Meer informatie en aanmelden: en kies: taalondersteuning Digitale taalondersteuning: 20 havana

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

Dit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar!

Dit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar! Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 12 september Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje

De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje vrijdag 2 oktober 2015 jaargang 13 nr. 4 agenda: 5 oktober Opening Kinderboekenweek 6 oktober Ouderraad boekenruilmarkt

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Ik ben Jeremiah Werleman en ik ben zeventien jaar oud. Ik zit in het vierde jaar van de mavo op het Mon Plaisir College, midden in mijn examens.

Ik ben Jeremiah Werleman en ik ben zeventien jaar oud. Ik zit in het vierde jaar van de mavo op het Mon Plaisir College, midden in mijn examens. Talenten op Aruba. Ze zijn overal te vinden. Zij storten zich in het leven, of het nu sport, kunst, uitgaan, lezen, muziek of juist de donkere kant van de samenleving is. Het is aan hen. Voor diegene die

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

De geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS

De geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS IK HEB EEN SCHANDELIJK HOOG IQ. Ik lees kranten in zeven talen. Ik heb vroeger veel in het buitenland gezeten. De actualiteit houd ik met hartstocht bij, maar naar de televisie kijk ik niet en naar de

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

André Rouvoet ChristenUnie. Foto: Marie Cecile Thijs

André Rouvoet ChristenUnie. Foto: Marie Cecile Thijs Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 9 juni. Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks ook

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

creating tomorrow Bouwkunde hva techniek

creating tomorrow Bouwkunde hva techniek creating tomorrow 2013 2014 Bouwkunde hva techniek HVA TECHNIEK bouwkunde 2013-2014 Bouwkunde: studeren in dé bouwplaats van Nederland Bouwkunde studeren in Amsterdam biedt veel uitdagingen. Want als er

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Onderzoek Inwonerspanel: Maatschappelijke stage (MAS)

Onderzoek Inwonerspanel: Maatschappelijke stage (MAS) 1 (13) Onderzoek Inwonerspanel: Maatschappelijke stage (MAS) Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 31 mei kregen de panelleden van 12 tot en met 16 jaar (89 personen) een e-mail met de vraag of zij

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Lesbrief over Leerplicht

Lesbrief over Leerplicht Lesbrief over Leerplicht Donderdag 19 maart 2015: Dag van de Leerplicht! Leerplicht? Hoezo? Ik ga toch gewoon naar school!? Ja, voor de meeste kinderen in Nederland is het de gewoonste zaak van de wereld

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

Erasmus Universiteit Rotterdam, Van scholier naar student BIJLAGE 1 VRAGENLIJST STUDIEKEUZEGESPREKKEN

Erasmus Universiteit Rotterdam, Van scholier naar student BIJLAGE 1 VRAGENLIJST STUDIEKEUZEGESPREKKEN Erasmus Universiteit Rotterdam, Van scholier naar student BIJLAGE 1 VRAGENLIJST STUDIEKEUZEGESPREKKEN VRAGENLIJST STUDIEKEUZEGESPREKKEN ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM VWO-6 Over de vragenlijst Deze vragenlijst

Nadere informatie

Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011

Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Het Bètasteunpunt van de Hanzehogeschool is in 2009 opgezet om o.a. hulp te bieden aan leerlingen uit het voortgezet onderwijs die bezig zijn met hun profielwerkstuk.

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag.

Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag. Onderzoek Rekentoets 6 oktober 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek in samenwerking met LAKS, gehouden van 23 september tot en met 5 oktober 2015, deden 1.411 middelbare scholieren en 701 hbo

Nadere informatie

Voorbeeldig onderwijs

Voorbeeldig onderwijs m a r i a va n de r hoe v e n Voorbeeldig onderwijs In de politieke arena wordt gedebatteerd over de vraag of het goed gaat met het Nederlandse onderwijs. Getuige het recente Oesorapport zijn we op onderdelen

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Stem dan ChristenUnie. André Rouvoet ChristenUnie

Stem dan ChristenUnie. André Rouvoet ChristenUnie Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 22 november. Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

September de maand van weerbaarheid

September de maand van weerbaarheid September de maand van weerbaarheid Het thema van deze maand is weerbaarheid. Het komt steeds vaker voor in het nieuws, kinderen die gepest worden. Vaak sta je als ouder machteloos. Hieronder volgt een

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Jeroen Neef: betontimmerman met diploma

Jeroen Neef: betontimmerman met diploma bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra nr. 2 april 2011 Jeroen Neef: betontimmerman met diploma Prefab fundering met IJB Smartfoot Uitvoerder Cees

Nadere informatie

creating tomorrow BEDRIJFSWISKUNDE Hva techniek

creating tomorrow BEDRIJFSWISKUNDE Hva techniek creating tomorrow 2013 2014 BEDRIJFSWISKUNDE Hva techniek HVA TECHNIEK BEDRIJFSWISKUNDE 2013-2014 Bedrijfswiskunde: jij wordt degene die de feiten kent. Bij Bedrijfswiskunde draait het om het oplossen

Nadere informatie

Informatieavond over de profielkeuze in de 3 e klas

Informatieavond over de profielkeuze in de 3 e klas Informatieavond over de profielkeuze in de 3 e klas 24 november 2015 26-06-14 1 Na vanavond begrijpt en weet U: Wat profielen zijn. Welke profielen er op het Cosmicus College zijn. Hoe een profiel gekozen

Nadere informatie

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

De beste basis voor je toekomst

De beste basis voor je toekomst Visser t Hooft Lyceum Leiderdorp KANSRIJK EN UITDAGEND De beste basis voor je toekomst i 11gymnasium 11atheneum 11havo vhl.nl 11mavo (vmbo-t) Muzenlaan 155 q Op de open avond vond ik de school meteen leuk

Nadere informatie

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 )

Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nieuwsbrief Stichting OER Stichting Onderwijs Evaluatie

Nadere informatie

OP ZOEK NAAR DE VERBINDING TUSSEN PRAKTIJK, ONDERZOEK EN ONDERWIJS

OP ZOEK NAAR DE VERBINDING TUSSEN PRAKTIJK, ONDERZOEK EN ONDERWIJS OP ZOEK NAAR DE VERBINDING TUSSEN PRAKTIJK, ONDERZOEK EN ONDERWIJS Susanne Smorenburg, programmamanager Ben Sajetcentrum Marjon van Rijn, docent / onderzoeker HvA / AMC Symposium HBO-V van de Toekomst

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje

Nadere informatie

Nieuwsbrief Amigos. maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES

Nieuwsbrief Amigos. maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES Nieuwsbrief Amigos maart 2014 DE SAN JUAN DE FLORES Voorwoord Beste Amigos, Terwijl wij hier in Nederland al weer helemaal het gevoel krijgen in het voorjaar te zijn beland, hebben de bursalen in Guatemala

Nadere informatie

Jaarverslag 2013-2014

Jaarverslag 2013-2014 NOVA Voorzitter Anthony Matthijsen 24-9-2014 Inhoud Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Mijn taken... 3 Externe contacten... 4 Vergaderingen... 4 Administratie... 4 Commissies... 5 Eerstejaarsfeest... 5 De club...

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang!

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Liturgie Zingen: -Opwekking 654 Dank U voor deze nieuwe dag -Zoek eerst het Koninkrijk van God -Weet je waar het hemels koninkrijk op lijkt (Elly en

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen

Kids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Kies voor meer! kies voor meer

Kies voor meer! kies voor meer kies voor meer Kies voor meer! Je staat op het punt om een heel belangrijke beslissing te nemen: je kiest de school waar je de komende jaren naartoe gaat. Spannend! Want je wilt natuurlijk naar een plek

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein Oefening 5 Persoon 1: Annet Kok (moeder) Talent: Prestatiegericht Betrouwbaar Humoristisch Optimistisch Vasthoudend Concreet voorbeeld: Tijdens de hockeywedstrijden Dat ze klaarstaat voor haar vrienden

Nadere informatie

foto s sina willmann haar mannetje

foto s sina willmann haar mannetje foto s sina willmann Sina Willmann staat haar mannetje De wereld van quadraces staat bij het brede publiek voornamelijk bekend als een echte mannenwereld. Er zijn echter ook dames die hun mannetje weten

Nadere informatie

User Centered Design. Personas ontwikkelen

User Centered Design. Personas ontwikkelen User Centered Design Personas ontwikkelen Persona: Wat is een persona? Een model gebaseerd op realistisch gedrag, motivatie, houding, vaardigheden en behoeften Gefilterd uit het observeren van echte mensen.

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

6 In Beeld. Bieke Depoorter

6 In Beeld. Bieke Depoorter 6 In Beeld Bieke Depoorter De 25-jarige fotografe Bieke Depoorter uit Ingooigem besloot pas in het laatste jaar middelbaar, tot verrassing van velen, om fotografie te gaan studeren. Ze trok naar het Kask

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016

Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016 Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016 Hasmik Matevosyan, mode-onderzoekster Mode-industrie zonder verspilling Hasmik Matevosyan (1987) studeerde

Nadere informatie

Jouw praktische weg naar het hbo. Onderdeel van AOC Oost

Jouw praktische weg naar het hbo. Onderdeel van AOC Oost Jouw praktische weg naar het hbo Onderdeel van AOC Oost 2014 2015 2Informatie Het Groene Lyceum 2014-2015 Lekker praktisch bezig zijn maar wel op een hoog niveau. Is dat ook voor jou de leukste route naar

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar, Hogeland College, Uithuizen, 20 september 2012

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar, Hogeland College, Uithuizen, 20 september 2012 Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar, Hogeland College, Uithuizen, 20 september 2012 Beste leerlingen, dames en heren, Er is een filmpje op YouTube dat begint

Nadere informatie

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of

Nadere informatie

ALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst

ALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst Voorproefje ALLES DUBBEL Survivalgids voor startende tweelingmama s Denise Hilhorst Inhoud Dubbel van start 7 Dubbel ervaren 8 Dubbel zwanger 10 Dubbel voorbereiden 19 Dubbel bevallen 25 Dubbel voeden

Nadere informatie