Het normaliseren van de werkdruk in de verpleging en verzorging

Transcriptie

1 Projectvoorstel van Hard werken naar Bewust werken Het normaliseren van de werkdruk in de verpleging en verzorging Gegevens algemeen Zorgaanbieder Naam en Contact gegevens zorgaanbieder De Wever Dr. Deelenlaan AD Tilburg Naam en Contact gegevens Bestuurder Dhr. J. Roorda, Raad van Bestuur Dr. Deelenlaan AD Tilburg J.Roorda@dewever.nl Naam en Contact gegevens contactpersoon Dhr. P. Westerhof, Projectleider De Wever; locatie De Heikant Schubertstraat CW Tilburg P.Westerhof@dewever.nl Gegevens locatie De Wever; locatie De Heikant Schubertstraat CW Tilburg Aantal cliënten 142 Aantal medewerkers Woonzorgcentrum De Heikant heeft in totaal 161 medewerkers. De medewerkersgroep bestaat uit de volgende functies en aantallen: 1x Manager B 3x Teammanager Zorg en Welzijn 1x Teammanager Dienstverlening 2x Coördinator Horeca 1x Coördinator Receptie 1x Coördinator Huishoudelijke Dienst

2 1x Coördinator Vrijwilligers 7x Coördinator Nacht 2x Verpleegkundige 12x Zorgcoördinator Niveau 3 3x Zorgcoördinator Niveau 4 40x Verzorgende 1x Helpende + 5x Helpende 5x Leerling Verzorgende 1x welzijnsmedewerker A 6x Welzijnsmedewerker B 22x Gastvrouw B 4x Afdelingsassistent A 9x Horecamedewerker B 4x Horecamedewerker C 1x Teamleider Huishoudelijke dienst 9x Huishoudelijk Medewerker 1x Huismeester 1x Assistent Huismeester 3x Kok B 6x voedingsassistente 1x Medewerker Cliëntenservice 5x Receptionist 1x Secretaresse B Aard van de zorg die geleverd wordt Somatiek, Psycho Geriatrie Niet Wlz-zorg Zzp 1 Zzp 2 Basis zorg op orde ja Verscherpt toezicht periode nee

3 De visie van De Wever op Zorg en Kwaliteit Visie op Zorg: We streven ernaar dat de bewoner zo lang mogelijk thuis blijft wonen, zo kort mogelijk in het ziekenhuis moet verblijven en, als dat nodig is, zo waardig en comfortabel als haalbaar binnen één van onze locaties kan wonen. Wonen, welzijn, zorg en behandeling zijn gericht op een bijdrage aan de kwaliteit van leven. Kwaliteit van leven kan voor ieder mens wat anders inhouden. Maar altijd zullen eigen regie en verantwoordelijkheid, zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid van de bewoner onderliggende principes zijn in de wijze waarop onze medewerkers hun bijdrage leveren. Dat kan in een organisatie waarin bewoners, verwanten van bewoners, medewerkers en vrijwilligers volwaardig en gelijkwaardig deelnemen. Medewerkers van De Wever handelen vanuit hun professionaliteit (deskundig) en vanuit hun hart (bezield en gewetensvol). Altijd aanvullend op wat de bewoner (met behulp van zijn omgeving) zelf kan en altijd gebaseerd op de wens van de bewoner. Onze kernwaarden kundig, energiek, gastvrij en vertrouwd vormen daarbij de leidraad. We betrekken de verwanten van de bewoner actief bij onze zorg en maken daarbij gebruik van het model Familiezorg. Daarnaast staat gastvrijheid hoog in ons vaandel, we laten zoveel als mogelijk het institutioneel denken los. Dit vraagt om een ja-cultuur die nodig is om onze bijdrage aan de kwaliteit van leven te leveren: er moet veel mogelijk zijn, probeer alles en behoud het goede. Bij de eigen verantwoordelijkheid van de bewoner hoort dat hij kan kiezen voor het inkopen van meer zorg en diensten dan strikt noodzakelijk. Ook de medewerker heeft een eigen verantwoordelijkheid. De kwaliteit van dienstverlening komt vooral in het individuele contact tussen bewoner en medewerker tot stand. Daarvoor heeft de medewerker regelruimte, begrensd door professionele en budgettaire kaders. Dat maakt De Wever een aantrekkelijke werkgever, ze biedt medewerkers een boeiende werkplek en de mogelijkheid zich te ontwikkelen. Dat doet ze door zelf te innoveren en te investeren in onderzoek en onderwijs. Visie op Kwaliteit: De Wever gaat uit van haar eigen visie op zorg en de landelijk geformuleerde Normen Verantwoorde Zorg en het daarop aanvullende Kwaliteitskader verantwoorde zorg, waarbij het streven naar beheersing, bevordering en verbetering van de kwaliteit van producten en diensten vorm krijgt. Ook het meer grip krijgen op de zachte kant van de zorg, aspecten welke zich niet laten vangen in cijfers, willen we een plek geven in het kwaliteitsbeleid (kwaliteitskoers 2.0 van Actiz). Het kwaliteitsbeleid betreft de algemene uitgangspunten ten aanzien van kwaliteit, waaraan prestaties gekoppeld worden, gebaseerd op het kwaliteitssysteem PREZO (prestaties in de zorg). Visie op leren / lerende organisatie: De Wever wil door leren bereiken dat haar medewerkersbestand kwalitatief en kwantitatief het gewenste niveau heeft om bij te kunnen dragen aan de realisatie van haar organisatiedoelen en daarmee gelijktijdig een bijdrage leveren aan goed werkgeverschap, in de zin van het bieden van een plek waar medewerkers hun professionele ambitie kunnen realiseren. De Wever voert vanuit deze tweeledige doelstelling daarom bewust beleid om haar lerend vermogen voortdurend en op alle niveaus te vergroten om de organisatie beter te laten functioneren en medewerkers voor de organisatie te behouden. De (strategische) organisatiedoelen van De Wever geven richting aan de beleidsontwikkeling en het aanbod van de afdeling Opleidingen als onderdeel van de dienst PO&O. De activiteiten van de afdeling Opleidingen leveren een ondersteunende bijdrage aan het realiseren van het beleid en de doelen van De Wever. De Wever zal alle mogelijkheden om te leren optimaal benutten. Het leren bij voorkeur op de werkplek krijgt vorm en de leersituatie is naast functiegericht ook persoonsgericht. Hierbij past de ontwikkeling van het competentiegericht leren en het leggen van verantwoordelijkheden bij de medewerkers (mogelijk in de toekomst in de vorm van competentiemanagement en persoonlijke ontwikkelingsplannen). Hierin ligt ook nu al een relatie naar functioneringsgesprekken

4 in de zin van vragen met betrekking tot individuele loopbaanbegeleiding. Persoonlijke ontwikkeling en groei van medewerkers in hun functioneren is van belang zodat zij binnen de organisatie een constante uitdaging vinden in het werk. Het lerend vermogen van de organisatie en de medewerker, uit zich in de vaardigheid en de capaciteit om werkmethoden en werkprocessen continu te evalueren en te verbeteren en om nieuwe werkprocessen te ontwikkelen en in te voeren. In het cyclisch leren (Kolb) worden denken en doen niet gescheiden, maar gekoppeld aan bezinnen en beslissen. Hoewel de nadruk binnen De Wever, waar mogelijk, ligt op het leren op de werkplek moet in bepaalde opleidingssituaties het accent juist nadrukkelijk gelegd worden op de overdracht van inhoudelijke (functiegerichte) kennis. Het overbrengen van enthousiasme voor het inhoudelijke vakgebied vanuit de docent, vanuit de werkbegeleider en/of vanuit de professionals naar de medewerker is in die situaties veelal bepalend voor succes en moet derhalve niet worden veronachtzaamd. Bovenstaande visies van De Wever op Zorg, Kwaliteit en leren sluiten goed aan op Waardigheid en trots. Liefdevolle zorg voor onze ouderen. Zorg die aansluit bij de wensen en mogelijkheden van de cliënt, met warme betrokkenheid van familie en naasten, is een van de speerpunten van de visie op zorg van De Wever. Zorg die met plezier geleverd wordt door gemotiveerde verzorgenden, verpleegkundigen en behandelaars, wordt door De wever vertaald in PEP Passie Energie Plezier. Zorg die voldoet aan de beroepsstandaarden van diverse beroepen, geleverd in een veilige woonomgeving met liefdevolle zorg voor ouderen. Onze kernwaarden kundig, energiek, gastvrij en vertrouwd vormen daarbij de leidraad.

5 Wat is Van Hard werken naar Bewust werken? De ouderenzorg staat onder toenemende maatschappelijke en politieke druk. Veranderingen binnen de zorg zijn dan ook onontkoombaar. Van zorgorganisaties wordt verwacht dat men kwaliteit van de zorg weet te waarborgen. Heldere communicatie en duidelijke afspraken naar cliënt en diens familie, betreffende de geboden zorg, zijn een absolute voorwaarde voor de persoonlijke beleving van de waarborging. In het boek Van Hard werken naar Bewust werken geschreven door Jean-Luc Spaninks en Peter Westerhof ( ISBN: ), wordt het proces- van hard werken naar bewust werken - ontvouwd dat organisaties heldere en praktische handvatten biedt om de tevredenheid van de medewerkers te verhogen en daarmee de zorg voor de cliënt te verbeteren. De visie achter dit proces; Stel de medewerker centraal, zorg dat deze zich gesteund weet, zich waardevol voelt en werkplezier ervaart. Van Hard werken naar Bewust werken houdt in dat de medewerker met behulp van de organisatie zorg verleent vanuit een gezonde emotionele basis van zelfvertrouwen, plezier en significantie. Bestaande kennis en kunde (professionaliteit) komt immers pas werkelijk tot wasdom wanneer emotionele blokkades als stress, gebrek aan zelfvertrouwen en onveiligheid geen onderdeel zijn van de beleving binnen de beroepsuitoefening. Wanneer de medewerker bewust werkt, dan werkt deze vanuit inspiratie waarbij oog is voor de totale behoefte van de cliënt en diens naasten. Tegelijkertijd is de medewerker ook bewust van de eigen behoeften. Dit betekent dat de medewerker in staat is om hulp te vragen wanneer dit nodig is, eigen grenzen aan te geven en met liefde de verantwoordelijkheid oppakt om professionele en liefdevolle zorg te bieden. Van Hard werken naar Bewust werken versterkt de kwaliteit en de positie en eigen regie van de cliënten en zijn naasten en wordt de communicatie sterk verbeterd. Het doel van Van Hard werken naar Bewust werken Werktevredenheid/werkgeluk Zelfvertrouwen bij de medewerker Zich waardevol voelen als medewerker Initiatiefrijkheid van de medewerker Kwaliteit van zorg Klanttevredenheid De waarde verhogen die de medewerker biedt aan cliënt en naasten. Dit betekent dat de zorgverlening aansluit op de behoeften van cliënt en naasten en zij dit ook zo beleven. Goede communicatie onder medewerkers en met cliënt en naasten. Dit betekent dat de communicatie aansluit op de behoeften van cliënt en naasten en zij dit ook zo beleven.

6 Start van project Van Hard werken naar Bewust werken : Dit project komt voort uit het Boek Van Hard werken naar Bewust werken van Jean-Luc Spaninks en Peter Westerhof. Dit boek geeft een beschrijving van het veranderproces dat ontstaan is op Locatie WoonZorgcentrum Reyshoeve van De Wever, met een succesvol resultaat. De RvB van De Wever heeft het beleid omtrent het gedachten goed Van Hard werken naar Bewust werken vastgelegd in zijn strategie, ondersteund en entameert deze methode. De OR participeert in de verschillende processen aangaande dit onderwerp. Binnen De Heikant is in oktober 2014 het proces Van Hard werken naar Bewust werken ingezet. Het is voorgelegd aan de cliëntenraad, die ingestemd hebben met het voorstel. Dit proces is eerder succesvol uitgerold binnen de locatie Woonzorgcentrum Reyshoeve ( ) en doet nu zijn intrede op locatie De Heikant. De volgende processtappen zijn hierin genomen: a. Vaststellen in hoeverre de medewerker bewust werkt Voelt de medewerker zich veilig? Voelt de medewerker zich gesteund? Ervaart de medewerker zelfvertrouwen? Ervaart de medewerker kalmte en plezier? b. Wat is de stand van zaken m.b.t. de onderlinge communicatie binnen de organisatie? Is de communicatie onderling respectvol, geweldloos en naar elkaar gericht in plaats van 'over elkaar? Hoe ervaart de medewerker de communicatie vanuit het management en omgekeerd? c. Doelstelling De medewerker weet zich gesteund door de organisatie en geeft aan zich veilig te voelen De medewerker geeft aan zelfvertrouwen te ervaren De medewerker geeft aan werktevredenheid te ervaren De cliënt en zijn naasten geven aan goede, liefdevolle zorg te ervaren d. Uitvoering Boek Van hard werken naar bewust werken voor elke medewerker en vrijwilliger. Men kan kennis nemen van het proces en de visie die hierachter schuilgaat. Afstemmen van de visie binnen het management. Elke leidinggevende dient met hoofd en hart achter de visie te staan wil het project kans van slagen hebben. Coaching en ondersteuning on-the-job door bijvoorbeeld seniorverpleegkundigen. Medewerkers leren effectief om te gaan met moeilijke situaties en gesprekken door een toename van het (zelf)vertrouwen en kennis en kunde. Training geweldloze communicatie. Bewustwording van de eigen manier van communiceren naar anderen en naar zichzelf. De communicatie met jezelf betekent

7 datgene wat je jezelf vertelt over de werkelijkheid. Met andere woorden: wat is je perceptie van de werkelijkheid? Is deze positief of negatief gekleurd en hoe zou je je perceptie (gedachten) kunnen verbeteren. Intervisie voor zorgcoördinatoren. Hierin leren de zorgcoördinatoren van en met elkaar hoe de medewerker hun coördinerende rol effectief gestalte kunnen geven. Ook hier staat de hierboven genoemde communicatie centraal. Traject familiezorg. Zie het projectvoorstel Familiezorg; de kunst van het ontmoeten. Dit voorstel wordt ingediend door locatie Reyshoeve De Wever in het kader van de Top 200 voor ambitieuze verpleeghuislocaties. Aandacht voor Heikant Hartveroverend binnen teamvergaderingen en functioneringsgesprekken. Om vorm te geven aan de visie Van Hard werken naar Bewust werken is Heikant Hartveroverend opgesteld. Dit zijn 12 concrete gedragsvormen die uitdrukking geven aan werken in verbondenheid, vanuit kracht en inspiratie Workshops Methodisch handelen. Kennis en kunde met betrekking tot methodisch handelen versterkt bewust werken. Stand van zaken: Binnen De Heikant verkeren we nu in de fase van Storming. Dit betekent concreet dat de eerste resultaten voelbaar en zichtbaar zijn en tegelijkertijd de pijn van veranderen gevoeld wordt. Zichtbare resultaten: Medewerkers zoeken de locatiemanager op om feedback te geven Medewerkers geven aan zich gesteund te voelen Medewerkers geven aan meer vertrouwen te ervaren Medewerkers verwoorden een betere sfeer Methodisch handelen verbetert Pijn van veranderen: Medewerkers geven aan dat ze eerst moeten zien en dan pas geloven Weerstand om de verantwoordelijkheid op te pakken Weerstand om het bekende, en dus de controle, los te laten In opdracht van de RvB wordt er in de zomer van 2015 een locatie gebonden strategisch veranderplan ontwikkeld in samenwerking met de medewerkers: In het strategisch veranderplan wordt de methode van Hard werken naar Bewust werken ingevoegd. Het veranderplan zal zich vooral richten op het bewuster werken door de in dit plan beschreven actiepunten. Vanuit diverse andere zorginstellingen en onderwijsinstituten krijgen wij vragen over Van Hard werken naar Bewust werken en willen zij ons bezoeken om informatie te krijgen over het concept en

8 hoe wij dat zo succesvol vorm geven. Inmiddels bieden de mogelijkheid voor een werkplekbezoek aan. Daarnaast worden er ook Workshops gegeven over dit onderwerp, o.a. voor het Zorgnetwerk MiddenBrabant. Tranzo heeft blijk gegeven het belangrijk te vinden dat met name naar de eerste drie hoofdstukken onderzoek gedaan zou moeten worden naar de effecten van Van Hard werken naar Bewust werken. Projectvoorstel, doelstelling en resultaten Het verder uitrollen van het proces Van Hard werken naar Bewust werken krijgt vorm zoals zojuist beschreven: Boek Van hard werken naar bewust werken is door de Raad van Bestuur aan elke medewerker en vrijwilliger uitgereikt op 12 mei 2014, met als doel kennis te nemen van de filosofie en daarmee een start makend voor het werken in zelfsturende teams. Afstemmen van de visie binnen het management. Het is van belang dat management zich bewust is van het feit dat ook de medewerker centraal staat. Zonder ondersteuning van je medewerkers kun je nooit een goede klanttevredenheid creëren. Coaching en ondersteuning on-the-job door bijvoorbeeld seniorverpleegkundigen Training geweldloze communicatie Intervisie voor zorgcoördinatoren Traject familiezorg Aandacht voor Heikant Hartveroverend binnen teamvergaderingen en functioneringsgesprekken. Om vorm te geven aan de visie Van Hard werken naar Bewust werken is de Heikant Hartveroverend opgesteld. Dit zijn 12 concrete gedragsvormen, die uitdrukking geven aan werken in verbondenheid, vanuit kracht en inspiratie. Workshops Methodisch handelen door Jean-Luc Spaninks. De basis voor de workshop is het methodisch handelen in het dagelijks gebruik van het Elektronisch Zorgdossier op woonzorgcentrum De Heikant. Resultaten Het succesvol doorlopen van het proces Van Hard werken naar Bewust werken betekent dat medewerkers met liefde de verantwoordelijkheid oppakken om hun zorgverlening aan te laten sluiten bij de cliënt en zijn naasten, daarbij oog hebbend voor eigen behoeften en grenzen. Het contact met de cliënt en zijn naasten kenmerkt zich door een ervaren gelijkwaardigheid. De cliënt en naasten weten wat ze kunnen verwachten en gemaakte afspraken worden nagekomen. Indien dit niet het geval is zijn medewerkers in staat dit middels respectvolle communicatie, die zich kenmerkt door empathie en gelijkwaardigheid, op te lossen. De kwaliteit van de zorg is meetbaar goed, onder meer vastgesteld door PREZO-audits, medewerker-tevredenheidsonderzoek en de CQ-meting, evenals de beleving van de kwaliteit door cliënten en naasten. Bereik

9 Dit project heeft betrekking op bewoners, familie, medewerkers en vrijwilligers van locatie Woonzorgcentrum De Heikant en de overige locaties De Wever in Tilburg.